ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Επιστημονικός μη κερδοσκοπικός Οργανισμός Συμβολής στην Βιώσιμη Ανάπτυξη National Member of the International Solid Waste Association Τηλ.: , , Site: ΘΕΣΕΙΣ ΕΕΔΣΑ για το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Εισαγωγή Η Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ, χαιρετίζει την πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ να θέσει σε δημόσια διαβούλευση το νέο ΕΣΔΑ. Η πρωτοβουλία αυτή ήταν απαραίτητο να έχει γίνει εδώ και αρκετά χρόνια, είτε με αφορμή τις νέες οδηγίες που δεν είχαν προβλεφθεί στον υφιστάμενο ΕΣΔΑ, είτε με αφορμή την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα. Ο νέος ΕΣΔΑ απαιτεί επαναπροσέγγιση μέρους του σχεδιασμού για την χώρα με βάση - εκτός από τις περιβαλλοντικές - και τις οικονομικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές προτεραιότητες. Δεδομένης της σημαντικής χρονικής υστέρησης της χώρας έως σήμερα, θα πρέπει, μετά από οργανωμένο διάλογο, με αρχή (την δημόσια διαβούλευση), μέση (την συνεκτίμηση των απόψεων των ενδιαφερόμενων φορέων με αντικειμενικό και ουσιαστικό τρόπο) και τέλος (την νομοθετική προώθηση του θέματος), να ολοκληρωθεί η διαδικασία και αμέσως μετά να τεθεί άμεσα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εφαρμογής του. Η ΕΕΔΣΑ με αφορμή την έναρξη του διαλόγου (δημόσια διαβούλευση) θα διαδραματίσει ενεργό ρόλο, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν, με επιμέρους παρεμβάσεις, ενημερωτικές εκδηλώσεις, ενημέρωση του κοινού από τα μέσα επικοινωνίας που διαθέτει, καθώς και στην Βουλή των Ελλήνων μέσα από συμμετοχή της στις Συνεδριάσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής. Για τις ανάγκες της δημόσιας διαβούλευσης του ΥΠΕΚΑ αναπτύσσουμε παρακάτω κάποιες βασικές αρχές που πιστεύουμε ότι πρέπει να διέπουν τον νέο ΕΣΔΑ αλλά και κάποια πρώτα σημεία που αφορούν τα κείμενα της μελέτης που τέθηκαν σε διαβούλευση, εκτιμώντας ότι θα προκύψουν και περαιτέρω συγκεκριμένες προτάσεις αφού δοθεί πραγματικά ο χρόνος να μελετηθούν σε μεγαλύτερο βάθος.

2 Ο νέος ΕΣΔΑ στην σημερινή συγκυρία Δεδομένης της ύφεσης, της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, αλλά και των προγραμματιζόμενων αναπτυξιακών πολιτικών χωρίς περιβαλλοντική διάσταση, ο νέος ΕΣΔΑ σε συνάρτηση με τη νέα προγραμματική περίοδο πρέπει να δίνει την δυνατότητα δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά μοντέλου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, που θα στοχεύει στην επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των αποβλήτων και στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, και το οποίο μοντέλο θα είναι βασισμένο στους ακόλουθους 4 πυλώνες: Α) Θεσμικός -> Συμμόρφωση με το Ευρωπαϊκό και Εθνικό πλαίσιο με έμφαση στην πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή και όπου απαιτείται στην επεξεργασία και ανάκτηση υλικών και ενέργειας, πριν την τελική διάθεση. -> Θεσμική ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου, μετά την κατάρτιση του ΕΣΔΑ όσον αφορά το Εθνικό Στρατηγικό Σχεδίο για την Πρόληψη παραγωγής τους αλλά και την επικαιροποίηση των υφιστάμενων Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). -> Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου παραγωγής δημοσίων έργων/μελετών ή υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων τόσο σε επίπεδο μεγιστοποίησης της διαφάνειας όσο και σε επίπεδο ταχύτερης υλοποίησης των έργων / προμηθειών, μελετών και υπηρεσιών. ->Συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου όσον αφορά τη θέσπιση προδιαγραφών τόσο για τα έργα και τα συστήματα ΔΣΑ όσο και για τα απόβλητα/προϊόντα/υποπροϊόντα που ανακτώνται ύστερα από κατάλληλη επεξεργασία. ->Αναγνώριση και προβολή στην κοινωνία του πραγματικού κόστους διαχείρισης πού προκύπτει από τον σημερινό τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων που υποβαθμίζει το περιβάλλον και ανάδειξη έμμεσων και άμεσων οικονομικών οφελών που προκύπτουν από την ορθολογική διαχείρισή τους. Β) Κοινωνικός (Τοπική Αυτοδιοίκηση - Κοινωνία των Πολιτών) -> Εξασφάλιση της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, όχι μόνο με την ενημέρωση αλλά με τη συμμετοχή στα περιβαλλοντικά και άλλα οφέλη. -> Ενίσχυση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των καθ ύλην αρμόδιων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, τόσο σε πόρους όσο και σε αρμοδιότητες. -> Ενίσχυση των αρμόδιων φορέων με πόρους από το Πράσινο Ταμείο, αλλά και άλλα χρηματοδοτοτικά μέσα, ειδικά για δράσεις τοπικής διαχείρισης όπως η λειτουργία σταθμών μεταφόρτωσης, κέντρων διαλογής και ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, ενίσχυση της διαλογής στην πηγή οργανικών αποβλήτων κλπ.

3 Γ) Εργασιακός Αναπτυξιακός (Απασχόληση Ερευνα, Βιώσιμη Ανάπτυξη) -> Ενίσχυση των επιλογών διαχείρισης που τονώνουν την απασχόληση, δημιουργώντας βιώσιμες θέσεις εργασίας με έξυπνη εξειδίκευση ή/και αξιοποιώντας τις λύσεις (συνέργειας) που μπορεί να προσφέρουν οι υφιστάμενες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, βελτιώνοντας συγχρόνως την ανταγωνιστικότητά τους. -> Ορθολογική κατανομή των πόρων τόσο της τρέχουσας όσο και της επόμενης προγραμματικής περιόδου, αλλά και του Πράσινου Ταμείου μεταξύ των επιλογών που έχουν αύξουσα σημασία στην ιεράρχηση της διαχείρισης στερεών αποβλήτων. -> Ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας για την εμπορική αξιοποίηση νέων μεθόδων με απτά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη στη διαχείριση στερών αποβλήτων. Δ) Αδειοδοτικός- Ελεγκτικός -> Επιτάχυνση του πλαισίου αδειοδότησης και ενίσχυση των περιβαλλοντικών ελέγχων, ώστε να μπορούν να υλοποιούνται οι δράσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα και να ελέγχονται αυστηρά ως προς τη λειτουργία τους. -> Αυστηρός έλεγχος από το ΥΠΕΚΑ και το εποπτευόμενο από αυτό Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) για τη λειτουργία των Εγκεκριμένων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και την αποτελεσματικότητά τους. Γενικές παρατηρήσεις για τον νέο ΕΣΔΑ Με βάση τις παραπάνω αρχές οι γενικές παρατηρήσεις σχόλια της ΕΕΔΣΑ για τον νέο ΕΣΔΑ ανά ρεύμα αποβλήτου είναι: 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: - Χρονικός Ορίζοντας ΕΣΔΑ: Ο υπό διαβούλευση ΕΣΔΑ έχει μελετηθεί για χρονικό ορίζοντα 6 ετών, Με βάση τον ΕΣΔΑ θα πρέπει να προσαρμοστούν και να υλοποιηθούν οι ΠΕΣΔΑ. Όμως με βάση την ΚΥΑ 50910/2001, παράρτημα ΙΙΙ, οι ΠΕΣΔΑ μελετώνται για χρονικό ορίζοντα 20 ετών, με δυνατότητα (όχι όμως και υποχρέωση) να αναθεωρούνται νωρίτερα, εφόσον απαιτηθεί. Με βάση τα ανωτέρω, θεωρούμε ότι θα πρέπει να επεκταθεί ο χρονικός ορίζοντας κατάρτισης του νέου ΕΣΔΑ σε χρονικό ορίζοντα 20-ετίας. - Αρμοδιότητες ΦοΔΣΑ (ως κεφάλαιο στον ΕΣΔΑ εντάσσεται στα ΑΣΑ, όμως εκ του περιεχομένου του αφορά το σύνολο των ρευμάτων): Μία από τις προτάσεις του ΕΣΔΑ

4 για τα ΑΣΑ (κεφ. 1.7.) είναι η «Τροποποίηση την ΚΥΑ 2527/ και του Ν 4071/2012 όπου καθορίζεται η λειτουργία, η άσκηση δραστηριότητας & τιμολογιακής πολιτικής των Φο.Δ.Σ.Α: Οι νέοι Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ θα ασχολούνται με τη διαχείριση και την παρακολούθηση όλων των Αποβλήτων της Περιφέρειας (συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών και των άλλων ειδικών ρευμάτων).». Η συγκεκριμένη πρόταση θέλει ιδιαίτερα προσεκτική εξέταση από πλευράς νομοτεχνικής εφικτότητας. Ακόμη και αν γίνει αποδεκτή η σκοπιμότητα (κάτι που είναι και αυτό συζητήσιμο), δεν γνωρίζουμε άλλη περίπτωση τέτοιας εφαρμογής διεθνώς, όπου όλα τα είδη αποβλήτων ανεξαρτήτως παραγωγού (π.χ. από τα λιγνιτικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, την τσιμεντοβιομηχανία και την εξόρυξη μετάλλων, τα γεωργοκτηνοτροφικά, έως και τα ΑΣΑ) να υπάγονται στην ευθύνη ενός ενιαίου φορέα, δεδομένου ότι η διαχείριση π.χ. βιομηχανικών και άλλων αποβλήτων, υπό τη θεώρηση της ευθύνης του παραγωγού, δύσκολα θα μπορούσε να συνδυαστεί με υποχρεωτική υπαγωγή της σε κοινό ΦοΔΣΑ με τα π.χ. ΑΣΑ. 2. ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Η ανάλυση, οι στόχοι και τα μέτρα για τα Αστικά Στερεά Απόβλητα κρίνονται σε γενικές γραμμές ικανοποιητικά, καθώς ενισχύεται σημαντικά η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με δράσεις διαλογής στην πηγή. Προτάσεις: - Για την κατάρτιση των σεναρίων σε εθνικό επίπεδο και την κατανομή τους στις Περιφέρειες της χώρας, έχει ληφθεί η εθνική ποιοτική σύσταση ΑΣΑ, ως ενιαία και ταυτόσημη για όλες τις Περιφέρειες. Η μέση εθνική σύσταση όμως λογικά έχει προέλθει κατά βάση αντίστροφα, υπολογιζόμενη από τις επιμέρους συστάσεις των Περιφερειών, οι δε μετρήσεις ποιοτικής σύστασης ΑΣΑ που έχουν ήδη γίνει γνωστές παρουσιάζουν σε ορισμένες περιπτώσεις αξιόλογες αποκλίσεις. Περαιτέρω, οι ήδη καταρτισθέντες ΠΕΣΔΑ σε ορισμένες περιπτώσεις βασίζονται σε στοιχεία μετρήσεων πραγματικής ποιοτικής σύστασης ΑΣΑ. Υπό το πρίσμα αυτό, προτείνεται η κατανομή στις επιμέρους 13 Περιφέρειες να λάβει υπ όψη της τη γνωστή ή/και εκτιμώμενη διαφοροποίηση της σύστασης σε κάθε Περιφέρεια, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος αναντιστοιχίας του επιμερισμού των εθνικών στόχων ανά περιφέρεια με τα έργα που ο ίδιος ο ΠΕΣΔΑ κάθε Περιφέρειας προβλέπει ή θα προβλέψει. - Το ίδιο θα συνιστάται να εφαρμοσθεί και για την εκτίμηση του ποσοστού υλικών συσκευασίας στο σύνολο έκαστης κατηγορίας υλικού (π.χ. ποσοστό χάρτινης συσκευασίας στο σύνολο των ποσοτήτων χαρτιού), η οποία στο υπό διαβούλευση σχέδιο ΕΣΔΑ έχει ληφθεί σταθερή σε όλες τις Περιφέρειες, ενώ αναμένεται να

5 παρουσιάζει διαφοροποιήσεις π.χ. στις τουριστικές περιοχές σε σχέση με της αγροτικές περιοχές κ.ά.. - Θα πρέπει να αναφερθεί σαφώς ο στόχος (%κ.β.) διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων που τίθεται για κάθε Περιφέρεια, ειδικά για το δίκτυο χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης σε μονάδες επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για το Νότιο Αιγαίο πέρα από την οικιακή κομποστοποίηση και την εκτροπή βιοαποβλήτων από τα νοικοκυριά αγροτικών περιοχών, δεν προβλέπεται συλλογή και επεξεργασία σε μονάδα προδιαλεγμένων, ενώ αρκετές έχουν ήδη ενταχθεί προς χρηματοδότηση. - Ο στόχος εκτροπής του βιοαποδομήσιμου από την ταφή στη νησιωτική χώρα δεν θα πρέπει να είναι μηδενικός, κάτι που άλλωστε δεν συνάδει με τον καταμερισμό και στη νησιωτική χώρα μέρους του στόχου για τα βιοαπόβλητα και το χαρτί. Σε περίπτωση που παρόλαυτά επιλεγεί ο στόχος να παραμείνει μηδενικός, θα πρέπει να διευκρινιστεί σαφώς ποιες περιοχές υπάγονται για τις ανάγκες της συγκεκριμένης πρόβλεψης στην έννοια της νησιωτικής χώρας (το πιθανότερο είναι αυτό να αφορά τις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και όχι π.χ. την Περιφέρεια Κρήτης, τα Επτάνησα ή μη αποκομμένα νησιά όπως η Εύβοια). - Θα πρέπει να διευκρινιστεί ο τρόπος που θα επιτευχθεί η χωριστή συλλογή χαρτιού και γυαλιού, που ορθώς τίθεται σε εφαρμογή για όλη την Ελλάδα έως το 2020, μόνο που δεν διευκρινίζεται πώς θα επιτευχθεί αυτό. - Θα πρέπει να τεκμηριωθεί η τήρηση (ή μη) των απαιτήσεων του Νόμου 4042/2012 για ξεχωριστή συλλογή τουλάχιστον 4 ρευμάτων (γυαλί, μέταλλο, χαρτί, πλαστικό). Κρίνεται σκόπιμο να υπάρχει εθνική πολιτική στον τομέα αυτόν, όπως υποχρεωτική δημιουργία πράσινων σημείων, ώστε ο πολίτης να έχει τη δυνατότητα να διαχωρίσει ανά είδος υλικού. - Θα πρέπει να αναλυθεί η Μέθοδος Υπολογισμού 2 που έχει ήδη θεσπιστεί. - Η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων στην τσιμεντοβιομηχανία, ως δευτερογενή καύσιμα ή πρώτες ύλες, μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της και ταυτόχρονα να συνεισφέρει στην επίλυση των προβλημάτων της κοινωνίας που φορούν στη διαχείριση των αποβλήτων της με το ελάχιστο δυνατό κόστος και με τέτοιο τρόπο που να τα αξιοποιεί και να ωφελεί το περιβάλλον. Αυτή η πρακτική προωθεί την ανάκτηση ενέργειας και ανακύκλωση υλικών στη βιομηχανία, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. - Στους εν εξελίξει διαγωνισμούς για τη διαχείριση των ΑΣΑ να ληφθούν υπόψη οι προδιαγραφές της τσιμεντοβιομηχανίας, μέσω σχετικής ΚΥΑ, ώστε τα δευτερογενή καύσιμα να μπορούν να αξιοποιηθούν. - Αναβάθμιση ποιότητας RDF υφιστάμενων μονάδων επεξεργασίας ΑΣΑ, ώστε να καθίσταται ελκυστικότερη η ενεργειακή αξιοποίησή τους σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις,σύμφωνα και με το Ν.4042/2012 αντί να οδηγούνται σε ΧΥΤΑ.

6 - Στο παράρτημα ΙΙ, στον πίνακα Π.ΙΙ-15 «Δυναμικότητα υφιστάμενων και υπό υλοποίηση ΜΕΑ με υψηλό βαθμό ωριμότητας (λειτουργία έως το 2020)», λείπουν ορισμένες ΜΕΑ που έχουν δεδομένα υψηλό βαθμό ωριμότητας, μερικές εκ των οποίων μάλιστα έχουν δημοπρατηθεί. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ήδη δημοπρατηθείσες ΜΕΑ Χερσονήσου Κρήτης και Νομού Φωκίδας, όπως επίσης και οι ώριμες ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλίας και Γιαννιτσών. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στον πρότερο χρόνο εκπόνησης του συγκεκριμένου τμήματος της μελέτης του ΕΣΔΑ, επειδή όμως σίγουρα επιδρά στο γενικότερο σχεδιασμό, κρίνεται σκόπιμο να επικαιροποιηθεί με τα νεώτερα δεδομένα. - Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλα στοιχεία πινάκων που αφορούν την υφιστάμενη κατάσταση, και κρίνεται σκόπιμη η επικαιροποίησή τους. 3. ΙΛΥΕΣ Οι στόχοι για την αξιοποίηση της ιλύος αποτελούν πολύ σημαντικό βήμα για την εκτροπή της από την ταφή. Παρόλα αυτά θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες επαναδιατυπώσεις στο σχέδιο Νόμου. Προτάσεις: - O στόχος για την ενεργειακή αξιοποίηση, εντάσσεται στις εργασίες ανάκτησης R1. Σ αυτές δεν μπορεί να περιλαμβάνεται η αναερόβια χώνευση, η οποία εντάσσεται στο R3, παρά μόνο οι μονάδες αξιοποίησης του βιοαερίου για παραγωγή ενέργειας αλλά και η ενεργειακή αξιοποίηση είτε σε μονάδες αποτέφρωσης ή και συν-αποτέφρωσης ιλύος είτε σε βιομηχανικές μονάδες π.χ. στην τσιμεντοβιομηχανία. - Θα πρέπει το υπόλειμμα από τις μονάδες αναερόβιας χώνευσης να διατίθεται στους ΧΥΤΑ εφόσον έχει καλυφθεί ο στόχος του R1. - O στόχος επ ωφελεία της γεωργίας, εντάσσεται στις εργασίες ανάκτησης R3 μόνο αν έχει υποστεί κομποστοποίηση ή αναερόβια χώνευση. Ο σωστός κωδικός είναι R10 Επεξεργασία σε χερσαίο χώρο από την οποία προκύπτει όφελος για τη γεωργία ή οικολογικές βελτιώσεις. Στο στόχο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνονται και οι δύο περιπτώσεις (R3 & R10), εφόσον το τελικό υλικό προς διάθεση στο έδαφος καλύπτει τις προδιαγραφές που τίθενται στη νομοθεσία. Σχετικά αναφορά θα πρέπει να γίνεται και στην ΚΥΑ. - Οι στόχοι για την υγειονομική ταφή, εντάσσονται στις εργασίες διάθεσης D1 όταν οδηγούνται για ταφή και στις εργασίες D2 που αφορά κυρίως τη διάθεση ιλύος. Άρα και οι δυο κωδικοί θα πρέπει να προστεθούν και να οριστούν επίσημα σύμφωνα με το εγχειρίδιο της EUROSTAT. - H ανάπλαση αποκατάσταση τοπίου θεωρείται ανάκτηση, εφόσον προκύπτουν οικολογικές βελτιώσεις σύμφωνα και με την απόφαση έγκριση περιβαλλοντικών όρων, κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να εντάσσεται στον στόχο ταφής D1/D2 αλλά στο στόχο R3 & R10.

7 - Θα πρέπει να αφαιρεθεί η από κοινού διαχείριση της ιλύος με προδιαλεγμένο οργανικό κλάσμα των ΑΣΑ, διότι σύμφωνα με την τελευταία έκθεση αποχαρακτηρισμού των αποβλήτων, αυτό δεν θα είναι επιτρεπτό. Εναλλακτικά μπορεί να προτείνεται από κοινού διαχείριση με το οργανικό κλάσμα των σύμμεικτων ΑΣΑ. - Θα πρέπει να γίνει η κατανομή των ευθυνών και ρόλων μεταξύ των ΔΕΥΑ, ΦοΔΣΑ και ιδιωτών στην αξιοποίηση της ιλύος. Θα πρέπει να υπάρχει σαφής πρόταση με πιθανή συνεργασία των δύο πρώτων φορέων. 4. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ Για τα μη επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, κρίνονται ιδιαίτερα θετικά τα μέτρα που προτείνονται για τη συνδιάθεση με τους ΧΥΤ αστικών αποβλήτων, μετά από την εξάντληση όλων των δυνατοτήτων ανακύκλωσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι δίνει λύση σε πολλές μικρές βιομηχανίες. Το ίδιο ισχύει και για τις νησιωτικές περιοχές. Προτάσεις: - Για τα ανόργανα μη επικίνδυνα βιομηχανικά, όπου προτείνεται η εξάντληση των δυνατοτήτων διάθεσης σε λατομεία/ορυχεία, θα πρέπει να περιγραφεί κατά πόσο επιτρέπεται από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και με ποια διαδικασία. Στο νόμο 4030/2011, υπάρχει σαφής αναφορά για τα προϊόντα εκσκαφών. Αυτό είναι σημαντικό, διότι εφόσον πρόκειται για αδρανή απόβλητα ισχύουν οι προδιαγραφές για ταφή σε ΧΥΤ αδρανών. - Για τη χωροθέτηση των επικινδύνων αποβλήτων, αναφέρεται ότι σε περίπτωση μη εξεύρεσης οριστικής λύσης στο μεσοδιάστημα μέχρι το 2015, θα αναλάβει η κεντρική διοίκηση μέσω του ΥΠΕΚΑ. Θεωρούμε σκόπιμο, ότι αυτό θα πρέπει να δρομολογηθεί άμεσα σε κεντρικό επίπεδο. - Αποχαρακτηρισμός των αποβλήτων ή χαρακτηρισμός τους ως υποπροϊόντα που ικανοποιούν τις απαιτήσεις της 2008/98/ΕΕ. H χώρα πρέπει να κινήσει τη διαδικασία αποχαρακτηρισμού αποβλήτων για τα απόβλητα που την ενδιαφέρουν. Απαραίτητη προϋπόθεση η θέσπιση αυστηρών κριτηρίων. Με αυτό τον τρόπο δίνεται κίνητρο και ενθάρρυνση για την αξιοποίηση των αποβλήτων από τη βιομηχανία και άλλους αποδέκτες. Ο αποχαρακτηρισμός των αποβλήτων ή και η χρήση τους ως υποπροϊόντα μειώνει τον όγκο των αποβλήτων άρα και της τελικής διάθεσης τους, αναπτύσσει μια νέα αγορά υλικών και διευκολύνει την αδειοδότηση και επέκταση της χρήσης τους. - Παρά τα σημαντικά βήματα προς τον εξορθολογισμό του νομοθετικού πλαισίου (με εφαλτήριο το Ν για την απλοποίηση της αδειοδότησης και σε συνέχεια τους Ν.4014 και Ν.4042), εκτιμάται ότι υπάρχει περιθώριο επιτάχυνσης και βελτίωσης των διαδικασιών αδειοδότησης ειδικά για μονάδες διαχείρισης, αξιοποίησης και τελικής διάθεσης βιομηχανικών αποβλήτων, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ο μέγιστος βαθμός

8 προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Καθυστερήσεις σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων δεν δικαιολογούνται σε καμία περίπτωση και ίσως να αποτελούν από μόνες τους πολύ ισχυρό επιχείρημα για την ένταξη τέτοιων επενδύσεων σε διαδικασίες fast track. - Χωροθέτηση ΧΥΤΕΑ ειδικότερα κοντά σε βιομηχανικές περιοχές (π.χ. Θριάσιο, Βοιωτία, κλπ.) ώστε να καταστεί δυνατή η διαχείριση των επικίνδυνων και μη επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων με τρόπο ασφαλή αλλά και με το μικρότερο κόστος για τη βιομηχανία. Για την υλοποίηση της χωροθέτησης είναι απαραίτητη η αποφασιστική αντιμετώπιση του ΥΠΕΚΑ στα θέματα αδειοδότησης που θα προκύψουν. - Ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων με σκοπό τη προώθηση της συνέργειας μεταξύ βιομηχανιών για την αξιοποίηση βιομηχανικών αποβλήτων. Ο καθένας θα μπορεί να αναζητήσει εναλλακτικές ύλες/καύσιμα ή τον δυνητικά αδειοδοτημένο αποδέκτη των αποβλήτων του, ώστε η χώρα να αξιοποιήσει όλες τις πηγές ενέργειας και πρώτων υλών που διαθέτει. 5. ΖΩΙΚΑ ΥΠΟΠΡΟΙΟΝΤΑ Το κεφάλαιο αυτό κρίνεται ανεπαρκές και θα πρέπει να αναθεωρηθεί συνολικά σε συνδυασμό με το Κεφάλαιο για τα Γεωργοκτηνοτροφικά. Προτάσεις: - Ο ορισμός των ζωικών υποπροϊόντων δεν συνάδει με τον ορισμό του Κανονισμού 1069/ Ο κωδικός ΕΚΑ (02 02) που χρησιμοποιείται περιλαμβάνει μόνο ένα τμήμα των ζωικών υποπροϊόντων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους κωδικούς , , οι οποίοι αναφέρονται στο κεφάλαιο των γεωργοκτηνοτροφικών. Δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός των αποβλήτων αυτών, εφόσον υπάρχει ενιαίο θεσμικό πλαίσιο. - Δεν αναφέρεται ότι τα ζωικά υποπροϊόντα, που καλύπτονται από τον Κανονισμό υπ αρ. 1069/2009 εξαιρούνται από το Νόμο 4042/2012 και την Οδηγία 2008/2008, και συμπεριλαμβάνονται μόνο αυτά που οδηγούνται για αποτέφρωση, υγειονομική ταφή ή χρήση σε εγκαταστάσεις βιοαερίου ή κομποστοποίησης ή λιπασματοποίησης. Πρέπει να είναι ξεκάθαρος, ο ρόλος του νέου ΕΣΔΑ στον τομέα αυτό και θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες και οι αρμοδιότητες του ΥΠΕΚΑ σε σχέση με το ΥΠΠΑΤ. - Θα πρέπει να γίνεται αναφορά στις προδιαγραφές που θέτει ο Κανονισμός 142/2011 για τις μονάδες κομποστοποίησης και παραγωγής βιοαερίου. Αυτό ενδεχομένως αφορά και τις αντίστοιχες μονάδες των ΑΣΑ, καθώς τα βιοαπόβλητα, που περιέχουν απόβλητα τροφίμων ζωικής προέλευσης, εμπίπτουν στον Κανονισμό, και κατά μία ερμηνεία ως τέτοια είναι και τα απόβλητα κουζίνας. Θα πρέπει να εκδοθεί σχετική ΚΥΑ

9 που να αποσαφηνίζει τις παρεκκλίσεις που αναφέρει ο Κανονισμός 14/2011 (Παράρτημα V) για το σύνολο των αποβλήτων που εμπίπτουν στα ΖΥΠ. 6. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΟΚΩ Οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις (υπόλογος διαχείρισης αποβλήτων, σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, στόχοι) είναι καινοτόμες. Θα πρέπει, όμως, να είναι σαφές, ποιοι οργανισμοί εμπίπτουν στις ΟΚΩ και να επισυναφθεί μία λίστα. Επίσης, θα πρέπει η χωριστή συλλογή να καθιερωθεί για τουλάχιστον 4 ρεύματα (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο) όπως ορίζει ο Ν.4042/2012, καθώς δεν μπορεί να τεκμηριωθεί ότι αυτό δεν είναι τεχνικοοικονομικά εφικτό. 7. ΓΕΩΡΓΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ Θα πρέπει να αφαιρεθούν όλα τα ζωικά υποπροϊόντα από την κατηγορία αυτή, εφόσον καλύπτονται από ενιαίο θεσμικό πλαίσιο με την κατηγορία Ζωικά Υποπροϊόντα. Θα πρέπει επίσης, για τα γεωργικά απόβλητα, να τονίζεται η υποχρέωση εφαρμογής του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής. 8. ΑΕΚΚ Το σχέδιο της κατηγορίας αυτής είναι ικανοποιητικό και καλύπτει τις απαιτήσεις του Νόμου 4042/2012 και της ΚΥΑ 36259/1757/2010. Προτάσεις: - Ο ορισμός των ΑΕΚΚ δεν συνάδει με την ανάλυση που ακολουθεί καθώς σε κανένα σημείο του σχεδίου δεν περιλαμβάνονται τα απόβλητα από εκσκαφές και η περίσσεια σκυροδέματος. Θα πρέπει να γίνεται διάκριση των αποβλήτων κατασκευών και κατασκευών με τα αντίστοιχα απόβλητα εκσκαφών. Για τα πρώτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ορισμός της Απόφασης 2011/753/ΕΕ ως εξής: «απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων»: τα απόβλητα που αντιστοιχούν στους κωδικούς αποβλήτων του κεφαλαίου 17 του παραρτήματος της απόφασης 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής ( 3 ), εκτός των επικίνδυνων αποβλήτων και των φυσικών υλικών όπως ορίζονται στην κατηγορία Δεν αναφέρεται το ειδικό τέλος ταφής για την κατηγορία αυτή (Άρθρο 43, Ν.4042/2012) και ο τρόπος υπολογισμού του. - Δεν υπάρχει καμία αναφορά στα απόβλητα εκσκαφών. - Ουδεμία αναφορά γίνεται στο Νόμο 4030/2011 όπου προβλέπονται τα ακόλουθα:

10 Επιτρέπεται η εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) σε ανενεργά λατομεία ανεξαρτήτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους, Επιτρέπεται η απόθεση προϊόντων εκσκαφών από την κατασκευή δημόσιων έργων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα έργα με σύμβαση παραχώρησης, σε ανενεργά λατομεία για τη μερική ή ολική αποκατάστασή τους μετά από εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης που περιλαμβάνει και τη φυτοτεχνική μελέτη, καθώς και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Η αποκατάσταση των χώρων που ανήκουν στο Δημόσιο γίνεται με δαπάνη και μέριμνα των εγκεκριμένων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ. Για την αποκατάσταση ενός εκάστου λατομείου προκηρύσσεται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση διαγωνισμός κατά τις κείμενες διατάξεις, με προσφορές που υποβάλλονται στη βάση μελέτης αποκατάστασης. Η επίβλεψη της αποκατάστασης πραγματοποιείται από την αναθέτουσα αρχή σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς. Σύμφωνα με την ΥΑ 36259/1757/Ε103 (ΦΕΚ1312Β, ) σαν ΑΕΚΚ ορίζονται και η περίσσεια σκυροδέματος. Απαιτείται η εξαίρεση των υλικών αυτών από την υποχρέωση εφόσον οδηγούνται σε νόμιμα αδειοδοτημένο αποδέκτη χωρίς να απαιτείται η επεξεργασία τους και προκειμένου να ανακτηθούν στη παραγωγική διαδικασία του αποδέκτη. Σε διαφορετική περίπτωση χωρίς όφελος για την ανακύκλωση αυξάνεται το κόστος διαχείρισης και η γραφειοκρατία αποτρέποντας τις επιχειρήσεις από την ανακύκλωση. Για το Δ.Σ. της ΕΕΔΣΑ Ο Γενικός Γραμματέας Δαμιανός Μπούρκας