Ζ ΑΝΑΠΛΖΡΩΖ ΣΟΤ ΠΡΩΘΤΠΟΤΡΓΟΤ

Transcript

1 ΥΟΛΖ ΝΟΜΗΚΩΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΣΜΖΜΑ ΝΟΜΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΤΝΣΑΓΜΑΣΗΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ Θέκα : Ζ ΑΝΑΠΛΖΡΩΖ ΣΟΤ ΠΡΩΘΤΠΟΤΡΓΟΤ Γηδάζθσλ : Αλδξέαο Γ. Γεκεηξφπνπινο Φνηηήηξηα : Μνίξα Κ. Αλδξηάλα Αξηζκφο Μεηξψνπ (ΑΜ) : Έηνο : Α

2 1. Πεξηερφκελα 1. Πεξηερφκελα Πεξίιεςε Λήκκαηα...5 Μέξνο Α (Κεθάιαην 1) 1.Ο Πξσζππνπξγφο I. Γεληθά...6 II. Ννκηθή ζέζε πληνληζηηθφο Ρφινο Αξκνδηφηεηεο Δηζαγσγή ζηνλ ζεζκφ ηεο Αλαπιήξσζεο...7 (Κεθάιαην 2) 3. Ηζηνξηθφ Αλαπιήξσζεο ( )...7 (Κεθάιαην 3) I. Ζ εμέιημε ηνπ ζεζκνχ ηεο Αλαπιήξσζεο απν ην παξειζφλ εσο ζήκεξα ζηα ειιεληθά πληάγκαηα...11 II. Ο ζεζκφο ηεο Αλαπιήξσζεο ζηα Δπξσπαηθά πληάγκαηα...13 Μέξνο Β (Κεθάιαην 1) 1. Ζ αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνπ (Αλάιπζε ζεζκνχ) I. Οξηζκφο...13 II. Δξκελεία ελλνηψλ...14 I. Αλαπιήξσζε II. Αλαπιήξσζε Δθπξνζψπεζε III. Αλαπήξσζε Αλάδεημε IV. Αδπλακία άζθεζεο θαζεθφλησλ (Πξφζθαηξε-Οξηζηηθή) 2. Ακθίβνιε αδπλακία ιφγσ πγείαο-δηαπίζησζε αδπλακίαο

3 (Κεθάιαην 2) 1.Σα είδε ηεο Αλαπιήξσζεο I. Γεληθά...16 II. Δπηθνπξηθή Αλαπιήξσζε...16 III. Κχξηα Αλαπιήξσζε...17 IV. Γηάξθεηα Αλαπιήξσζεο-Πξνζεζκίεο-Δχινγνο ρξφλνο...18 (Κεθάιαην 3) 1. Ο Αλαπιεξσηήο ηνπ Πξσζππνπξγνχ I. Γεληθά II. Οη αλαπιεξσηέο θαηα ζεηξά...19 III. Αξκνδηφηεηεο Καζήθνληα Αλαπιεξσηή Αξκνδηφηεηεο 2. Καζήθνληα Μέξνο Γ 1. Γεληθά πκπεξάζκαηα Βηβιηνγξαθία...23 I. Γεληθή II. Απφ άξζξα θαη λνκηθά πεξηνδηθά III. Ζιεθηξνληθή 3. Ννκνινγία πληνκνγξαθίεο

4 2.Πεξίιεςε Ζ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ηελ Αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ,δήηεκα πνπ ζπληζηά ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλν ζεζκφ ζηα άξζξα 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) θαη 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) ηνπ ηζρχνληνο πληάγκαηνο. Δπεμεγεµαηηθά, Aλαπιήξσζε είλαη ε ζε πεξίπησζε πξφζθαηξεο ή νξηζηηθήο αδπλαµίαο ηνπ ζπγθεθξηµέλνπ θνξέα ηνπ πξσζππνπξγηθνχ αμηψµαηνο πξνζσξηλή αλάζεζε ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ ζε πξνθαζνξηζµέλν θνξέα ζπγθεθξηµέλνπ αμηψµαηνο θαη µέρξη ηελ απνθαηάζηαζε µε ηελ επαλάθαµςε ή ηελ αλάδεημε λένπ Πξσζππνπξγνχ. Μέρξη ηνλ δηνξηζκφ ηνπ λένπ Πξσζππνπξγνχ ηα θαζήθνληα απηνχ αζθεί ν πξψηνο θαηα ζεηξά Αληηπξφεδξνο θαη εθφζνλ δελ έρνπλ δηνξηζηεί Αληηπξφεδξνη ν πξψηνο θαηα ζεηξά Τπνπξγφο.Ο αλαπιεξσηήο αζθεί µφλν ηηο επείδεθηεο αλαπιήξσζεο αξµνδηφηεηεο, γηα ην ζχληνµν δηάζηεµα ηεο Αλαπιήξσζεο γηα απηφ ην ιφγν ραξαθηεξίδεηαη σο πξσζππνπξγεχσλ θαη φρη σο Πξσζππνπξγφο. Γηαθξίλεηαη, επηπιένλ, ζε Κχξηα θαη Δπηθνπξηθή, µε θξηηήξην ην εάλ ππάξρεη Πξσζππνπξγφο θαη ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα απηήο είλαη ν πξνζσξηλφο ηεο ραξαθηήξαο. Ζ κέζνδνο πνπ ζα αθνινπζεζεί είλαη αλαιπηηθή(βάζεη βηβιηνγξαθίαο). 2. Summary This work deals with the Prime Minister's Replacement, issue that constitutes a constitutional institution in articles 38(2) and 81(5) of the current Constitution. Furthermore, replacement of the Prime Minister is the case of permanent or not inability of the Prime Minister transfer of the Prime Minister s duties to a predefined person having a specified position within the government until the Prime Minister returns to its duties or a new Prime Minister is elected. Until the appointment of a new Prime Minister this tasks is the first in series of Vicepresident and Vice-presidents have been appointed the first Minister during series. The person who replaces the Prime Minister is not the Prime Minister but acts in behalf of him/her only in the case that his acts are recognized by the Greek constitution as legal acts of the substitute of the Prime Minister and only for the short period of time that the replacement takes place. It has two forms the main and the subsidiary replacement depending on the fact that the Prime Minister exists or not and its main characteristic is its non permanent character. The method to be followed are detailed (literature). 4

5 3. Λήκκαηα Αδπλακία άζθεζεο θαζεθφλησλ= Inability of fulfilling duties Αλαπιήξσζε = Replacement Αλαπιεξσηήο = Substitute Αληηθαηάζηαζε= Replacement Αληηπξφεδξνο = Vice President Αξκνδηφηεηα = Competence Δθπξνζψπεζε=Representation Δπηθνπξηθή Αλαπιήξσζε = Subsidiary Replacement Δχινγνο Υξφλνο = Reasonable time Κχξηα Αλαπιήξσζε =Main Replacement Κψιπκα=Hindrance Παξαίηεζε Πξσζππνπξγνχ= Resignation of the Prime Minister Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο = President of the Democracy Πξνζεζκία = Deadline Πξσζππνπξγεχσλ= Serving as Prime Minister Πξσζππνπξγνθεληξηθφ ζχζηεκα= Prime-minister centred system Πξσζππνπξγφο = Prime Minister Πξνζσξηλφηεηα= Temporariness Τπνπξγφο αλαπιεξσηήο= Substitute minister 5

6 ΜΔΡΟ Α (Κεθάιαην 1) 1.Ο Πξσζππνπξγφο I. Γεληθά Σν άξζξν 26 παξάγξαθνο 2(26 2) ηνπ ηζρχνληνο ειιεληθνχ πληαγκαηνο 1 νξίδεη φηη ε εθηειεζηηθή ιεηηνπξγία αζθείηαη απν ηνλ Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο θαη ηελ Κπβέξλεζε.Όπσο επηζεκαίλεη ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 1(81 1) εδάθην α ηνπ πληάγκαηνο, ηελ Κπβέξλεζε απνηειεί ην Τπνπξγηθφ πκβνχιην πνπ απαξηίδεηαη απν ηνλ Πξσζππνπξγφ θαη ηνπο Τπνπξγνχο. Σα κέιε ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ είλαη απν λνκηθή άπνςε ηζφηηκα κεηαμχ ηνπο αιιά ν Πξσζππνπξγφο είλαη εθείλνο πνπ θαηέρεη ηελ πξνέρνπζα ζέζε θαη πξνεδξεχεη ηεο Κπβέξλεζεο. Ο ζεζκφο ηνπ Πξσζππνπξγνχ πξνβιεπφηαλ κάιηζηα ζην χληαγκα 1844 (άξζξν 23) σο Πξφεδξνο Τπνπξγείνπ αιιά θαη ζηα πληάγκαηα 1864 θαη 1911 (αξζξν 30). Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη θαηα ην δεκφζην δίθαην ησλ δηαθφξσλ Κξαηψλ ν Πξσζππνπξγφο αληηκεησπηδφηαλ αξρηθά ζαλ Πξφεδξνο ζπιινγηθνχ νξγάλνπ ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ,πξψηνο κεηαμχ ίζσλ (primus inter pares). Με ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ φκσο εμειίρζεθε ζε ηζρπξφ ζεζκφ, πςίζηεο ζπνπδαηφηεηαο κε απνηέιεζκα ζήκεξα λα απνηειεί ην θπξηψηεξν φξγαλν άζθεζεο ηεο δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο, απηφο πνπ θαηεπζχλεη ηελ ιεηηνπξγία φινπ ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ (primus solus). Μάιηζηα εμαηηίαο ηεο ηζρπξήο ζέζεο ηνπ Πξσζππνπξγνχ ζην φιν ζπληαγκαηηθνπνιηηηθφ ζχζηεκα θαη ηεο ζπνπδαηφηεηαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζεζκνχ ην φιν ζχζηεκα έρεη ραξαθηεξηζζεί κε ηνλ φξν «πξσζππνπξγνθεληξηθφ». II. Ννκηθή ζέζε πληνληζηηθφο ξφινο - Αξκνδηφηεηεο Σν ηζρχνλ χληαγκα ππνγξακκίδεη ηελ πξνέρνπζα ζέζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Ωο ν πην ζεκαληηθφο πνιηηηθφο ζηε ρψξα επηηειεί θαη ηνλ πην θξίζηκν ξφιν αθνχ είλαη εθείλνο πνπ πξνεδξεχεη ηεο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 1 (81 1), εμαζθαιίδεη ηελ ελφηεηα απηήο θαη ζπληνλίδεη ηηο ελέξγεηεο ηεο θαζψο θαη εθείλεο ησλ δεκνζίσλ γεληθά ππεξεζηψλ γηα ηελ εθαξκνγή ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο κέζα ζηα πιαίζηα ησλ λφκσλ, άξζξν 82 παξαγξαθνο 2(82 2) ηνπ πληάγκαηνο. Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαζνξίδνληαη αλαιπηηθά απν ηα άξζξα (37 1, 35 1 εδάθην β, 35 2 εδάθην γ, 82 2). Όπσο γίλεηαη αληηιεπηφ ν ξφινο ηνπ Πξσζππνπξγνχ είλαη θξίζηκνο ιφγσ εθείλσλ πνπ δηαθπβεχνληαη(ηα κείδνλα θαη ηα θξίζηκα), ηα νπνία ζπγρξφλσο είλαη θαη ηα πην επηθίλδπλα. Δθείλα, δειαδή, γηα ηα νπνία ε δπλαηφηεηα απψιεηαο ε δεκίαο γηα ην έζλνο, ην ιαφ θαη ηελ θνηλσλία, ζπλνιηθά, είλαη κεγάιε. ε απηά ηα δεηήκαηα εζηηάδεηαη θαη ε επζχλε ηνπ εθάζηνηε Πξσζππνπξγνχ θαη απφ απηά πξνθχπηεη θαη ε ζεκαζία ηνπ ξφινπ ηνπ. Ωζηφζν εθηφο απν ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ ηνπ αλαηίζεληαη ν Πξσζππνπξγφο ππνβάιιεηαη 1 [Το Σύληαγκα ηες Διιάδας, όπως ηζτύεη κεηά ηο Ψήθηζκα ηες Η Αλαζεωρεηηθής Βοσιής ηωλ Διιήλωλ] 6

7 ζε αζπκβίβαζηα θαη επζχλεο,φπσο νξίδεη ν λφκνο, θαηα ηε δηάξθεηα άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ. 2.Δηζαγσγή ζηνλ ζεζκφ ηεο Αλαπιήξσζεο Σν άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) ηνπ ηζρχνληνο ειιεληθνχ πληάγκαηνο εηζάγεη κηα ηειεπηαία θαηλνηνκία, φπσο αλαζεσξήζεθε ην 2001, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ξπζκίδνληαη νη πεξηπηψζεηο ηνπ ζαλάηνπ, ηεο αδπλακίαο άζθεζεο θαζεθφλησλ ιφγσ πγείαο θαη ηεο αηνκηθήο παξαίηεζεο πνπ ελδέρεηαη λα ππνβάιιεη ν Πξσζππνπξγφο ρσξίο λα ζπκπαξαζχξεη ακέζσο ηελ Κπβέξλεζε ηνπ. Βεβαίσο, ην άξζξν 84 παξάγξαθνο 1 (84 1) εμαθνινπζεί λα ηζρχεη θαη ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ε Αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ δελ απνθαζίζηαηαη κε επαλάθακςε ηνπ ίδηνπ αιιά κε επαλάθακςε λένπ Πξσζππνπξγνχ θαη σο θαηα ζπλέπεηα αλάδεημε λέαο θπβεξλήζεσο.ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο δηνξίδεη σο λέν Πξσζππνπξγφ απηφλ πνπ πξνηείλεη ε θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα ηνπ θφκκαηνο ζην νπνίν άλεθε ν πξνεγνχκελνο Πξσζππνπξγφο, εθνζνλ απηφ δηαζέηεη ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ. Ζ πξφηαζε ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο νκάδαο γίλεηαη κέζα ζε πξνζεζκία ηξηψλ εκεξψλ απν ηελ απνρψξεζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Αλ θαλέλα θφκκα δελ δηαζέηεη ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ, εθαξκφδνληαη θαηα ζεηξά, νη πξνβιεπφκελεο ζηελ παξάγξαθν 4 θαη ζηε ζπλέρεηα ζηηο παξαγξάθνπο 2 εδάθην β θαη 3 ηνπ άξζξνπ 37 δηαδηθαζίεο 2. Δσζφηνπ δηνξηζηεί ν λένο Πξσζππνπξγφο ηα θαζήθνληα απηνχ αζθεί ν πξψηνο θαηα ζεηξά Αληηπξφεδξνο θαη εθφζνλ δελ έρνπλ δηνξηζηεί Αληηπξφεδξνη ν πξψηνο θαηα ζεηξά Τπνπξγφο φπσο νξίδεη θαη ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) ηνπ ηζρχνληνο πληάγκαηνο. Ωζηφζν παξα ηε ζέζπηζε ηδηαίηεξσλ ζπληαγκαηηθψλ θαλφλσλ απν ην λνκνζέηε γηα ην δήηεκα ηεο αλαπιήξσζεο, ε πξαγκαηηθφηεηα θαη ε ηζηνξία ερεη δείμεη φηη πξφθεηηαη γηα έλα εμαηξεηηθά νξηαθφ θαη θιέγνλ θαηλφκελν κε ην φπνην έρεη αζρνιεζεί θαη δηεξεπλήζεη πιήζνο θνξπθαίσλ ζπληαγκαηνιφγσλ ζε βηβιία, εθεκεξίδεο θαη πεξηνδηθά ηφζν λνκηθνχ φζν θαη επξχηεξνπ ελδηαθέξνληνο. Πξάγκαηη, απφ ηελ πεξίνδν ηεο Απειεπζέξσζεο εσο ζήκεξα ε εκθάληζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θαηλνκέλνπ πξνθάιεζε επξχ πξνβιεκαηηζκφ θαη αξθεηέο δπζθνιίεο. (Κεθάιαην 2) 3.Ηζηνξηθφ Αλαπιήξσζεο ( ) ηηο 27 Οθησβξίνπ 1951 θαη έπεηηα απφ ηελ παξαίηεζε ηεο θπβέξλεζεο. Βεληδέινπ ζρεκαηίδεηαη ε Κπβέξλεζε πλαζπηζκνχ ηνπ Ν. Πιαζηήξα. Ωζηφζν, ε πγεία ηνπ πξνέδξνπ ηεο θπβέξλεζεο Ν. Πιαζηήξα είλαη ήδε επηβαξπκέλε θαη 2 [Δσ.Βεληδέιος 2002, ,Ξ.Κοληηάδες 2000] 7

8 ηελ 6 Μαξηίνπ ηνπ 1952 πθίζηαηαη εκηπιεγηθή θξίζε. Οη γηαηξνί δηαηάζζνπλ λα κείλεη γηα έλα δηάζηεκα ζε αλάπαπζε θαη λα κε δέρεηαη νχηε επηζθέςεηο. Με επηκνλή ησλ γηαηξψλ ππνρξεψλεηαη λα αλαζέζεη ηελ αλαπιήξσζή ηνπ ζηα θαζήθνληα ηνπ πξσζππνπξγνχ ζηνλ αληηπξφεδξν ηεο θπβεξλήζεσο νθνθιή Βεληδέιν. Παξφια απηά, πάξα ην ήδε επηβαξπκέλν ηεο πγείαο ηνπ ν Ν. Πιαζηήξαο δελ πξνρσξάεη ζηελ ηππηθή παξάδνζε ηεο πξσζππνπξγίαο ζηνλ.βεληδέιν άιια ηε δηαηεξεί κέρξη θαη ηελ παξαίηεζε ηεο θπβέξλεζεο ηνπ ζηηο 11 Οθησβξίνπ ηνπ 1952.(Αμίδεη λα ζεκεησζεί γηα θαζαξά ηππηθνχο ιφγνπο φηη ν Ν. Πιαζηήξαο πέζαλε έλα ρξφλν αξγφηεξα). πλερίδνληαο ηελ ηζηνξηθή αλαδξνκή, ην επφκελν θαηαγξαθέλ ηζηνξηθφ γεγνλφο παξνπζηάδεηαη ζηελ πεξίπησζε ηεο θπβέξλεζεο ηνπ Αι. Παπάγνπ. ηηο 19 Ννεκβξίνπ 1952 ζρεκαηίδεηαη ε Κπβέξλεζε ηνπ Διιεληθνχ πλαγεξκνχ. Ο Π. Καλειιφπνπινο, πνπ είρε αλαπιεξψζεη ηνλ Παπάγν ηνλ Ηνχιην ηνπ 1954 θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο επίζθεςεο ηνπ ζηε. Γεξκαλία, θαη ν η. ηεθαλφπνπινο δηνξίδνληαη αληηπξφεδξνη ηεο θπβεξλήζεσο. Όηαλ ηελ άλνημε ηνπ 1955 ν Αι. Παπάγνο επηζθέθζεθε ηελ Διβεηία γηα ηαηξηθνχο ιφγνπο φξηζε σο αλαπιεξσηή ηνπ ηνλ Π. Καλειιφπνπιν(αξ. 2475/ ). Όκσο, έλα κήλα κεηά ηελ επηζηξνθή ηνπ ζηελ Διιάδα ε πγεία ηνπ παξνπζηάδεη λέα επηδείλσζε. Παξ' φια απηά ηψξα δελ νξίδεη αλαπιεξσηή θαη ε θπβέξλεζε παξακέλεη αθέθαιε, ελψ ε ρψξα αληηκεησπίδεη ζνβαξφηαηα πξνβιήκαηα. ηηο 5 Απγνχζηνπ επηζθέπηεηαη ηνλ Παπάγν πνπ έρεη απνκνλσζεί ζηε βίια ηνπ ζηελ Δθάιε ν βαζηιεχο Παχινο. Σα αλάθηνξα δελ αλαθνηλψλνπλ ηίπνηε. Ζ θπβέξλεζε φκσο αλαθνηλψλεη φηη επξφθεηην γηα επίζθεςε "θηινθξνλήζεσο" θαη ν πξσζππνπξγφο βξήθε ηελ επθαηξία "λα ελεκεξψζεη ηνλ Άλαθηα επί ησλ εζσηεξηθψλ θαη εμσηεξηθψλ δεηεκάησλ, ηδίσο δε επί ηνπ Κππξηαθνχ θαη ηεο εμειίμεσο απηνχ". ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαίλεηαη φηη ν ήζειε λα δηαπηζηψζεη απφ πξψην ρέξη ζε πνηα θαηάζηαζε βξηζθφηαλ ν πξσζππνπξγφο γηα λα δψζεη ηνλ αλάινγν ξπζκφ ζηηο πξνεηνηκαζίεο θαη ηηο παξαζθεληαθέο ελέξγεηεο γηα ηελ δηαδνρή ηνπ. Μέζα εζληθή θξίζε ν Παπάγνο, παξ' φιν πνπ θαηαξξέεη, εμαθνινπζεί λα κελ νξίδεη αλαπιεξσηή. Ύζηεξα απφ δηακαξηπξίεο θαη θαηαγγειίεο θαη ησλ άιισλ θνκκάησλ, ν βαζηιηάο κε επηζηνιή ηνπ ζηνλ Παπάγν ηνπ δεηά λα νξίζεη αλαπιεξσηή ηνπ ή κάιινλ έκκεζα θαη κε ηξφπν ηνλ θαιεί λα παξαηηεζεί(υαξαθηεξηζηηθά ηνλ θαιεί λα «εηζεγεζεί κηα ιχζε ζην πξφβιεκα ηεο αζθήζεσο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ») 3. Οη αληηπξφεδξνη. ηεθαλφπνπινο θαη Π. Καλειιφπνπινο πνπ δηεθδηθνχλ ν θαζέλαο γηα ηνλ εαπηφ ηνπ ηελ δηαδνρή ηνπ ζηξαηάξρε -, έρνπλ ζπλάςεη πξνζσξηλή ζπκκαρία ζπγθαινχλ ηελ Κνηλνβνπιεπηηθή Οκάδα. Με πξσηνβνπιία ησλ δχν απηψλ αληηπξνέδξσλ, νη βνπιεπηέο εθθξάδνπλ ηελ αθνζίσζή ηνπο "πξνο ηνλ Αξρεγφ θαη Πξφεδξν ηεο Κπβεξλήζεσο" θαη "αλαζέηνπλ ελ ιεπθψ" ζηνλ εηνηκνζάλαην ζηξαηάξρε "ηελ ζπλέρηζαλ ηνπ κεγάινπ ηνπ έξγνπ"... Ο Παπάγνο αξλείηαη σο ηελ ηειεπηαία ζηηγκή λα παξαηηεζεί, δέρεηαη φκσο, φπσο αλαθέξεη ζε απαληεηηθή πξνο ηνλ βαζηιηά επηζηνιή ηνπ ζηηο 3 Οθησβξίνπ 1955, λα νξίζεη κέζα ζε δχν ή ηξεηο κέξεο αλαπιεξσηή ηνπ "κέρξη ηεο ηειείαο αλαξξψζεψο" ηνπ. Σελ άιιε κέξα ν Παπάγνο παξνπζηάδεη αηκνξξαγία. ηηο 5 ην απφγεπκα ππνγξάθεη απφθαζε κε ηελ νπνία νξίδεη αλαπιεξσηή ηνπ ηνλ αληηπξφεδξν η.ηεθαλφπνπιν. Πξηλ απφ ηα κεζάλπρηα ηεο ίδηαο κέξαο ν ζηξαηάξρεο, χζηεξα απφ ζπλερείο αηκνξξαγίεο, μεςπρά. Ζ απφθαζε γηα ηελ αλαπιήξσζή ηνπ 3 [ Γ. Αλαζηαζηάδε, Ο δηορηζκός θαη ε παύζε ηες θσβέρλεζες ζηελ Διιάδα, Δθδόζεης Σαθούια, Θεζζαιολίθε 1990 ζει.116] 8

9 (Απφθαζε ΦΔΚ ) ζα ράζεη πηα ηελ αμία ηεο, κε απνηέιεζκα ζηηο 6/10/1955 ν Καξακαλιήο λα ζρεκαηίζεη ηελ πξψηε ηνπ Κπβέξλεζε.ην ζεκείν απηφ αμίδεη λα αλαθεξζεί πσο ν δηνξηζκφο ηνπ Καξακαλιή απφ ηνλ βαζηιηά έγεηξε ζνβαξφ ζπληαγκαηηθφ θαη πνιηηηθφ δήηεκα, θαζψο ην ηέκκα αλέζεζε ζηνλ Καξακαλιή εγέηε ηεο πιεηνςεθίαο. Βέβαηα ην γεγνλφο απηφ πξνθάιεζε επηθξίζεηο Υαξαθηεξηζηηθά ν Γ.Παπαλδξεένπ, αξρεγφο ηφηε ηνπ θφκκαηνο ησλ Φηιειεπζέξσλ αλέθεξε ζηηο 11/10/55 γηα ηελ βαζηιηθή ελέξγεηα παξαβίαζεο ησλ θνηλνβνπιεπηηθψλ ζεζκψλ. «Με ηελ επέκβαζηλ έμσζελ θαη άλσζελ ζα ήην δπλαηφλ λα επέξρσληαη ξήγκαηα εηο ηα θφκκαηα θαη λα θαζηεξψλνληαη δη επηβνιήο νη Ζγέηαη ησλ. Καη νη επίδνμνη αξρεγνί ηφηε δελ ζα απνβιέπνλ δηα ηελ αλάδεημε ησλ εηο ηελ εκπηζηνζχλε ησλ ζπλαδέιθσλ ησλ, αιιά ζα εδεηνχλ αιινχ ηαο επλνίαο.» 4 Πέξαζαλ αξθεηά ρξφληα σο ηελ επφκελε θξίζε. Απηή ήξζε ηνλ Αχγνπζην ηνπ 1988, φηαλ ζ' έλα ζνιφ πνιηηηθφ ηνπίν, ν Αλδξέαο Παπαλδξένπ κεηαθέξεηαη ζην Υέξθηιλη γηα εμεηάζεηο. Φήκεο ζέινπλ ηελ θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηνπ ηεηακέλε. Σέιε Απγνχζηνπ απνθαζίδεηαη λα ρεηξνπξγεζεί απ' ηνλ δηάζεκν θαξδηνρεηξνπξγφ Γηαθνχκπ, θάηη πνπ ζεκαίλεη παξάηαζε ηεο απνπζίαο ηνπ θαη θπζηθά ακέζσο δεκηνπξγείηαη πνιηηηθφ δήηεκα ηφζν σο πξνο ηε θχζε ηεο αλαπιήξσζεο φζν θαη σο πξνο ηα ρξνληθά πεξηζψξηά ηεο. Ζ αληηπνιίηεπζε αιιά θαη κέξνο ηνπ θπβεξλψληνο θφκκαηνο κηινχλ γηα αδπλακία ηνπ πξσζππνπξγνχ λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά ηνπ θαη θάλνπλ ιφγν γηα αληηθαηάζηαζή ηνπ απ' ηελ θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα. Δλφςεη ηεο αδπλακίαο νπνηαζδήπνηε πξσηνβνπιίαο άιινπ πξνζψπνπ πιελ ηνπ πξσζππνπξγνχ ιφγσ ηεο πξσζππνπξγνθεληξηθήο κνξθήο πνπ έιαβε ην Πνιίηεπκα απ' ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 1986 αιιά θαη ηεο έληνλεο πίεζεο πνπ δέρεηαη, ν Παπαλδξένπ δηνξίδεη κε δηάηαγκα σο αλαπιεξσηέο ηνπ ηνλ ππνπξγφ Άκπλαο Γηάλλε Υαξαιακπφπνπιν θαη ηνλ ππνπξγφ ηθαηνζχλεο Αγακέκλνλα Κνπηζφγησξγα. Ο πξψηνο αλαιακβάλεη ηε δηεχζπλζε ηνπ ΚΤΔΑ (Κπβεξλεηηθφ πκβνχιην Δζληθήο Άκπλαο), ελψ ν δεχηεξνο ηελ πξνεδξία ηνπ ΚΤΤΜ. Οη δχν αληηπξφεδξνη επηδφζεθαλ ζ' έλαλ άηππν αληαγσληζκφ, αιιά ε θαιή επνπηεία ηνπ Παπαλδξένπ απ' ηελ Αγγιία δε δεκηνχξγεζε πξνβιήκαηα. Έηζη ζηελ ηεζλή Έθζεζε Θεζζαινλίθεο ηελ θπβέξλεζε εθπξνζψπεζε ν Αγ. Κνπηζφγησξγαο ελψ ζην δηνξηζκφ ηνπ λένπ πθππνπξγνχ Παηδείαο Υάξε Καζηαλίδε, ν Υαξαιακπφπνπινο. Παξάιιεια θαη νη δχν δήισλαλ φηη έξρνληαη ζε θαζεκεξηλή επαθή κε ηνλ "πξφεδξν" θαη φηη απηφο ήηαλ ζηελ νπζία εθείλνο πνπ θηλνχζε ηα λήκαηα. Σειηθά ε επηηπρήο εγρείξεζε ηνπ πξσζππνπξγνχ θαη ε ζεακαηηθή βειηίσζε ηεο πγείαο ηνπ, δηέςεπζαλ ηηο Καζζάλδξεο θαη φια ηειείσζαλ κε ηελ παλεγπξηθή επηζηξνθή ηνπ Παπαλδξένπ ζηελ Διιάδα, έπεηηα απφ έλα πξαγκαηηθά κεγάιν δηάζηεκα απνπζίαο. Πάλησο ην φιν δήηεκα, έζηξεςε ηελ πξνζνρή ηνπ πληαγκαηηθνχ θφζκνπ ζην δήηεκα ηεο αλαπιήξσζεο θαη θαηέδεημε ηελ έληνλε πξνβιεκαηηθή ηνπ 38,2, ηελ νπνία βέβαηα ζα θαλεξψζεη ιίγα ρξφληα αξγφηεξα ε θξίζε ηνπ Πξάγκαηη ηα γεγνλφηα ηνπ έδεημαλ ηελ αδπλακία ηνπ πληάγκαηνο αιιά θαη ηνπ ζρεηηθνχ Ν. 1558/85 λα δψζεη ιχζε ζην αδηέμνδν πνπ νδήγεζε ηε ρψξα ε εηζαγσγή ηνχ θαη πάιη (κεηά ηηο 10 Οθησβξίνπ ηνπ 1993) πξσζππνπξγνχ Αλδξέα Παπαλδξένπ ζην Ωλάζεην Καξδηνρεηξνπξγηθφ Κέληξν ηνλ Ννέκβξε ηνπ Ήδε ε πγεία ηνπ πξσζππνπξγνχ απ'ηελ αξρή ηνπ έηνπο ήηαλ ζε πνιχ άζρεκε θαηάζηαζε. Δπεηδή αθξηβψο θαηλφηαλ φηη ν Παπαλδξένπ δχζθνια ζα 4 [Αλδρέας Γ. Γεκεηρόποσιος. Σύζηεκα Σσληαγκαηηθού δηθαίοσ ηόκος β:οργάλωζε θαη ιεηηοσργία ηοσ θράηοσς εθδόζεης Σάθθοσια Αζήλα Θεζζαιολίθε, Αζήλα 2009 ζει. 656] 9

10 αλέθακπηε, άξρηζε κηα έληνλε ζπδήηεζε γηα ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο ζα κπνξνχζε λα αληηθαηαζηαζεί ν πξσζππνπξγφο. Έηζη θαζεκεξηλά ν θφζκνο πεξίκελε έμσ απ' ην Ωλάζεην ηελ αλάξξσζε ηνπ "Αληξέα", ελψ δεκνζηνγξάθνη θαη πληαγκαηνιφγνη δηαθσλνχζαλ απ' ηηο ζηήιεο παξαηαμηαθψλ εθεκεξίδσλ γηα ηηο κεζφδνπο αλαπιήξσζεο θαη ηελ έμνδν απ' ηελ θξίζε. Ο Παπαλδξένπ δηφξηζε κέζα απ' ην Ωλάζεην αλαπιεξσηή ηνλ "πξψησ ηε ηάμεη" ππνπξγφ Άθε Σζνραηδφπνπιν, αθνχ αληηπξφεδξνο δελ ππήξρε, θαη ην παηρλίδη ηεο δηαδνρήο, αλ φρη ζην θπβεξλψλ θφκκα,ηνπιάρηζηνλ ζηελ θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα γηα ηελ πξσζππνπξγία έιαβε αθφκε πην άγξηα φςε. Πνιινί κηινχζαλ αθφκε θαη γηα παξέκβαζε ηνπ Πξνέδξνπ ηεο εκνθξαηίαο πξνθεηκέλνπ λα αληηθαηαζηαζεί ν βαξηά άξξσζηνο θαη νπζηαζηηθά αλίθαλνο λα θπβεξλήζεη πξσζππνπξγφο. Πάλησο απηφ πνπ πξνέθππηε θαη πάιη ήηαλ φηη βάζεη ηνπ πληάγκαηνο αλ ν Παπαλδξένπ δελ πέζαηλε κφλν κε παξαίηεζή ηνπ ζα κπνξνχζε λα θηλεζεί δηαδηθαζία δηαδνρήο. Νέα εκνθξαηία θαη Πνιηηηθή Άλνημε έθαλαλ ιφγν γηα νμχ πνιηηηθφ πξφβιεκα θαη δήηεζαλ ζηηο 31 Ηαλνπαξίνπ απ' ηνπο γηαηξνχο ηνπ Αλδξέα Παπαλδξένπ δηεπθξηλίζεηο γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηνπ πξσζππνπξγνχ. ηηο 4 Ηαλνπαξίνπ ε Κνηλνβνπιεπηηθή Οκάδα ηνπ ΠΑΟΚ απνθαζίδεη φηη ε αληηθαηάζηαζε ηνπ πξσζππνπξγνχ είλαη αλαγθαία. Λίγεο κέξεο κεηά ε Ν θαηαζέηεη ζηε Βνπιή πξφηαζε δπζπηζηίαο ελαληίνλ ηνπ πξσζππνπξγνχ ηελ νπνία ππνγξάθνπλ νη 108 βνπιεπηέο ηεο, θαη κε ηελ νπνία δεηνχζε άξζε ηεο πνιηηηθήο εθθξεκφηεηαο θαη αλσκαιίαο. Ζ πξφηαζε κνκθήο ηειηθά απνξξίθζεθε αθνχ ηελ θαηαςήθηζαλ νη 168 βνπιεπηέο ηνπ ΠΑΟΚ, ελψ νη 10 βνπιεπηέο ηνπ ΚΚΔ δήισζαλ παξφληεο.ζ απφξξηςε απηή δελ έδσζε ηέινο ζηελ παξαηεηακέλε θξίζε θαη αλάγθαζεηειηθά ηνλ Πξφεδξν ηεο εκνθξαηίαο Κσζηή ηεθαλφπνπιν λα δεηήζεη λα ζπλαληήζεη ηνλ πξσζππνπξγφ. Σν αίηεκα έγηλε δεθηφ απφ ηνλ θπβεξλεηηθφ εθπξφζσπν ΣειέκαρνΥπηήξε θαη ν Πξφεδξνο μεθίλεζε κηα ζεηξά απφ ζπλαληήζεηο κε βνπιεπηέο θαη ππνπξγνχο ηνπ ΠΑΟΚ γηα λα πξνεηνηκάζεη ηελ άθημή ηνπ ζην Ωλάζεην. Παξάιιεια ζηηο 12 Ηαλνπαξίνπ ην εθηειεζηηθφ γξαθείν ηνπ ΠΑΟΚ απνθαζίδεη αληηθαηάζηαζε ηνπ πξσζππνπξγνχ ζχκθσλα κε ην ρξνλνδηάγξακκα πνπ είρε απνθαζηζηεί απ' ηελ θεληξηθή επηηξνπή ηνπ θφκκαηνο ζηηο 3 Ηαλνπαξίνπ. Όιε ε ρψξα κηιά γηα ηε δηαδνρή θαη πξνηνχ πξνιάβεη ν Πξφεδξνο ηεο εκνθξαηίαο θαλ λα ηνλ επηζθεθζεί, ν Αλδξέαο Παπαλδξένπ κε κηα αλαθνίλσζή ηνπ πνπ δελ αλαθέξεη θαλ ηε ιέμε "παξαηηνχκαη",δειψλεη ζηηο 15 Ηαλνπαξίνπ ηελ απνρψξεζή ηνπ απ' ηελ πξνεδξία ηεο θπβέξλεζεο.ακέζσο κπαίλεη ζε εθαξκνγή ην άξζξν 38,21975/86 θαη ζηηο 18 ζπγθαιείηαη, αθνχ ν πξσζππνπξγφο παξαηηήζεθε, ε θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα λα ππνδείμεη ζηνλ Πξφεδξν ηεο εκνθξαηίαο ην λέν πξσζππνπξγφ. Μηα κέξα πξηλ είρε εθδνζεί θαη δεκνζηεπζεί ζηελ εθεκεξίδα ηεο θπβεξλήζεσο ην πξνεδξηθφ δηάηαγκα πνπ απάιιαζζε ηνλ πξφεδξν ηνπ ΠΑΟΚ απφ ηα θαζήθνληά ηνπ. Γηα ηηο 3 απηέο κέξεο θαζήθνληα πξσζππνπξγν ζπλέρηζε λα αζθεί ν ππνπξγφο Δζσηεξηθψλ, εκφζηαο ηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο πνπ φιν απηφ ην δηάζηεκα κεηά ηηο 20 Ννεκβξίνπ 1995 θπβεξλνχζε νπζηαζηηθά. Γηα ηελ ηζηνξία ζηηο 18/1/1996 ε θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα ηνπ ΠΑΟΚ εμέιεμε πξσζππνπξγφ ηνλ βνπιεπηή θαη ηέσο ππνπξγφ ηνπ θηλήκαηνο Κσλζηαληίλν εκίηε ζηνλ Β' Γχξν κε αληίπαιν ηνλ αλαπιεξνχληα ηνλ πξσζππνπξγφ Άθε Σζνραηδφπνπιν θαη κε ςήθνπο 86 έλαληη 75 ελψ θαη κεηά ην ζάλαην ηνπ Α.Παπαλδξένπ αλαδείρζεθε θαη ζην αμίσκα ηνπ πξνέδξνπ ηνπ ΠΑ.Ο.Κ. απφ ην 4ν πλέδξην ηνπ Κφκκαηνο. Σελ επφκελε κέξα ν Πξφεδξνο ηεο εκνθξαηίαο, φπσο επέηαζζε ην χληαγκα, έδσζε ζηνλ Κ. εκίηε εληνιή ζρεκαηηζκνχ 10

11 θπβέξλεζεο θαη 3 κέξεο αξγφηεξα νξθίζηεθε ε πξψηε θπβέξλεζε εκίηε ζηηο 22 Ηαλνπαξίνπ Ζ πνιηηηθή θξίζε έιαβε ηέινο δχν αθξηβψο κήλεο κεηά ηελ είζνδν ηνπ Αλδξέα Παπαλδξένπ ζην Ωλάζεην θη ελψ δίραζε πνιηηηθνχο θαη ζπληαγκαηνιφγνπο, αλνίγνληαο παξάιιεια ην δξφκν γηα ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 38.2 κε ην λέν χληαγκα ηνπ 2001.Ζ Κπβέξλεζε εκίηε θέξδηζε θαη ηηο επφκελεο εθινγεο ζηηο 9 Απξηιίνπ ηνπ Σνλ Κσζηαληίλν εκίηε δηαδέρζεθε ν Κσλζηαληίλνο Καξακαλιήο ζηηο 7 Μαξηίνπ ηνπ 2004.Γχν ρξφληα κεηά ηε λέα εθινγηθή λίθε, ην 2009, πξνθεξχζζεη γηα δεπηεξε θνξα πξφσξεο εθινγέο, απηή ηε θνξά επηθαινχκελνο ηα πξνβιήκαηα ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο αιιά πην πνιχ ηελ άξλεζε ηνπ ΠΑΟΚ λα ζπλεξγαζηεί ζην ζέκα ηεο εθινγήο Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο, Κάξνινπ Παπνχιηα. Ζ αλαθνίλσζε έγηλε ζηηο 2 επηεκβξίνπ ηνπ 2009 απφ ηνλ ίδην ηνλ Πξσζππνπξγφ ζε ηειενπηηθφ δηάγγεικα. Οη εθινγέο ζηηο 4 Οθησβξίνπ 2009 δίλνπλ ηε λίθε ζην ΠΑΟΚ. ηηο 5 Οθησβξίνπ 2009 νξίδεηαη σο Πξσζππνπξγφο ν Γεψξγηνο Παπαλδξένπ. ηηο 6 Ννεκβξίνπ 2011, έπεηηα απφ ηε ζπλεδξίαζε ππφ ηνλ Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο Κάξνιν Παπνχιηα, κεηαμχ ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαη ηνπ αξρεγνχ ηεο αμησκαηηθήο αληηπνιίηεπζεο Αληψλε ακαξά, εθδφζεθε αλαθνίλσζε ηεο Πξνεδξίαο ηεο Γεκνθξαηίαο ζχκθσλα κε ηελ νπνία μεθίλεζαλ νη δηεξγαζίεο γηα ηε ζχζηαζε λέαο κεηαβαηηθήο θπβέξλεζεο ζπλεξγαζίαο, ρσξίο ηε δηελέξγεηα εζληθψλ εθινγψλ. Πέληε εκέξεο αξγφηεξα, ζηηο 11Ννεκβξίνπ 2011, ν Γηψξγνο Παπαλδξένπ παξαηηήζεθε θαη νξθίζηεθε σο Πξσζππνπξγφο ηεο Διιάδαο ν Λνπθάο Παπαδήκνο, κε ηνπο αληηπξνέδξνπο λα παξακέλνπλ σο έρνπλ ζηελ Κπβέξλεζε Λνπθά Παπαδήκνπ, κε ηελ θνηλνβνπιεπηηθή ζηήξημε ηξηψλ θνκκάησλ. (Κεθάιαην 3) I. Ζ εμέιημε ηνπ ζεζκνχ ηεο Αλαπιήξσζεο ζηα ειιεληθά ζπληάγκαηα απφ ην παξειζφλ εσο ζήκεξα Ζ ζπνπδαηφηεηα ηνπ ζεζκνχ ηεο Αλαπιήξσζεο ηνπ Πξσζππνπξγνχ απνδεηθλχεηαη απν ηελ πιεζψξα δηαηάμεσλ ζρεηηθψλ θαη ξπζκηζηηθψλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δεηήκαηνο ζηα πξψηα ήδε Διιεληθά πληάγκαηα. πγθεθξηκέλα, ην χληαγκα ηνπ 1925 αλαθέξεη ζην άξζξν 98 «Σελ Κπβέξλεζηλ απνηειεί ην Τπνπξγηθφλ πµβνχιηνλ, ζπγθεηµέλννλ απφηνπο ππνπξγνχο ππφ ηελ Πξνεδξία ηνπ Πξσζππνπξγνχ. χλαηαη δηα δηαηάγµαηνο,πξνθαινπµέλνπ ππφ ηνπ Πξσζππνπξγνχ, λα δηνξηζζή εηο εθησλ Τπνπξγψλ Αληηπξφεδξνο ηνπ Τπνπξγηθνχ πµβνπιίνπ. Δλ ειιείςεη ηνηνχηνπ ν Πξσζππνπξγφο νξίδεη νζάθηο παξίζηαηαη αλάγθε, έλα εθ ησλ Τπνπξγψλ πξνζσξηλφλαλαπιεξσηή ηνπ». Αλάινγεο είλαη θαη νη δηαηάμεηο πνπ εκθαλίδνληαη ζην χληαγκα 1927 (άξζξν 87), 1948 (άξζξν 89), 1952 (άξζξν76), ρ. πληάγκαηνο 20 κέινπο Δπηηξνπήο 1967 (άξζξν 84), 1968 (άξζξν 87), ςεπδνζχληαγκα 1973 (άξζξν 87). ηε ζπλέρεηα,ην χληαγκα 1975 ζην άξζξν 81 παξάγξαθνο 1 (81 1) αλαθέξεη «Σελ Κπβέξλεζε απνηειεί ην Τπνπξγηθφ πκβνχιην πνπ απαξηίδεηαη απφ ηνλ Πξσζππνπξγφ θαη ηνπο Τπνπξγνχο. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζχλζεζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ. Με δηάηαγκα πνπ πξνθαιεί ν Πξφεδξνο ηεο Κπβέξλεζεο κπνξεί λα δηνξηζηνχλ έλαο ή πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο Τπνπξγνχο 11

12 Αληηπξφεδξνη ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ. Νφκνο ξπζκίδεη ηε ζέζε ησλ αλαπιεξσηψλ Τπνπξγψλ θαη ησλ Τπνπξγψλ ρσξίο ραξηνθπιάθην, ησλ Τθππνπξγψλ, πνπ κπνξεί λα απνηεινχλ κέιε ηεο Κπβέξλεζεο, θαζψο θαη ησλ κφληκσλ ππεξεζηαθψλ Τθππνπξγψλ». Με βάζε ηε ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε ν Πξσζππνπξγφο ν νπνίνο ραξαθηεξίδεηαη θαη κε ηνλ φξν «Πξφεδξνο ηεο Κπβέξλεζεο» έρεη ηε δπλαηφηεηα λα νξίζεη έλαλ ή θαη πεξηζζφηεξνπο Τπνπξγνχο σο Αληηπξνέδξνπο ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ. ηελ παξάγξαθν 5 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ (81 5) νξίδεηαη πσο ζε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη Αληηπξφεδξνο, ν Πξσζππνπξγφο κπνξεί λα δηνξίζεη θάπνηνλ απν ηνπο Τπνπξγνχο σο πξνζσξηλφ Αλαπιεξσηή ηνπ, εαλ ππάξρεη αλάγθε (Αλ δελ ππάξρεη Αληηπξφεδξνο, ν Πξσζππνπξγφο νξίδεη έλαλ απφ ηνπο Τπνπξγνχο πξνζσξηλφ αλαπιεξσηή ηνπ, φηαλ παξνπζηάδεηαη αλάγθε. Ζ αλαζεψξεζε ηνπ 1986 εηζήγαγε παξάιιεια κε ην άξζξν 81 θαη άιιν έλα άξζξν ζρεηηθφ κε ην ζεζκφ ηεο Αλαπιήξσζεο. Σν λέν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) πνπ αληηθαηέζηεζε ην άξζξν πεξί παχζεσο ηεο θπβέξλεζεο απ' ηνλ Πξφεδξν ηεο εκνθξαηίαο, θάλεη ιφγν γηα ηελ πεξίπησζε ηεο αληηθαηάζηαζεο ηνπ πξνζψπνπ ηνπ πξσζππνπξγνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα: "Αλ ν Πξσζππνπξγφο παξαηηεζεί ή εθιείςεη, νπξφεδξνο ηεο εµνθξαηίαο δηνξίδεη πξσζππνπξγφ απηφλ πνπ πξνηείλεη ε θνηλνβνπιεπηηθή νµάδα ηνπ θφµµαηνο ζην νπνίν αλήθεη. Ζ πξφηαζε γηα Πξσζππνπξγφ γίλεηαη ην αξγφηεξν µέζα ζε ηξεηο εµέξεο. Έσο φηνπ δηνξηζζεί ν λένο πξσζππνπξγφο, ηα θαζήθνληα Πξσζππνπξγνχ αζθεί ν πξψηνο θαηά ζεηξά Αληηπξφεδξνο ή Τπνπξγφο. 5 Ζ λέα κάιηζηα παξάγξαθνο 2 ζην 38, δηέθξηλε ηελ αηνκηθή, γηα πξνζσπηθνχο ιφγνπο, παξαίηεζε ηνπ πξσζππνπξγνχ ε νπνία εμνκνηψλεηαη κε ην ζάλαηφ ηνπ απ' ηελ παξαίηεζε ηεο θπβέξλεζεο σο ζπιινγηθνχ νξγάλνπ πνπ ηελ ππνβάιιεη βέβαηα θαη πάιη ν ίδηνο ν Πξσζππνπξγφο.Σέινο κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 2001 ζηηο πεξηπηψζεηο ηνπ ζαλάηνπ (έθιεηςεο) ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαη ηεο αηνκηθήο ηνπ παξαίηεζεο πξνζηέζεθε θαη ε αδπλακία άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ γηα ιφγνπο πγείαο.απηφ έγηλε κεηά ηελ εκπεηξία ηεο πεξηφδνπ ( αδπλακία ηνπ ηφηε Πξσζππνπξγνχ Α. Παπαλδξένπ λα αζθήζεη ηα θαζήθνληα ηνπ ιφγσ πγείαο, ππνβνιή πξφηαζεο κνκθήο εθ κέξνπο ηεο ηφηε αμησκαηηθήο αληηπνιίηεπζεο θαη ηειηθά παξαίηεζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ ). Σν άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 ηνπ ειιεληθνχ πληάγκαηνο έιαβε ηελ εμήο κνξθή ε νπνία ηζρχεη κερξη ζεκεξα «Αλ ν Πξσζππνπξγφο παξαηηεζεί, εθιείςεη ή αδπλαηεί γηα ιφγνπο πγείαο λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά ηνπ, ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο δηνξίδεη Πξσζππνπξγφ απηφλ πνπ πξνηείλεη ε θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα ηνπ θφκκαηνο ζην νπνίν αλήθεη ν απεξρφκελνο Πξσζππνπξγφο, εθφζνλ απηφ δηαζέηεη ζηε Βνπιή ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ. Ζ πξφηαζε γίλεηαη ην αξγφηεξν ζε ηξεηο εκέξεο απφ ηελ παξαίηεζε ή ηελ έθιεηςε ηνπ Πξσζππνπξγνχ ή απφ ηε δηαπίζησζε ηεο αδπλακίαο ηνπ λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά ηνπ. Αλ θαλέλα θφκκα δελ δηαζέηεη ζηε Βνπιή ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ, εθαξκφδεηαη αλαινγηθά ε παξάγξαθνο 4 θαη ζηε ζπλέρεηα ην δεχηεξν εδάθην ηεο παξαγξάθνπ 2 θαη ε παξάγξαθνο 3 ηνπ πξνεγνχκελνπ άξζξνπ.«ζ αδπλακία ηνπ Πξσζππνπξγνχ λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά ηνπ γηα ιφγνπο πγείαο δηαπηζηψλεηαη απφ ηε Βνπιή κε εηδηθή απφθαζή ηεο πνπ ιακβάλεηαη κε ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, χζηεξα απφ πξφηαζε ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο νκάδαο ηνπ θφκκαηνο ζην νπνίν αλήθεη ν Πξσζππνπξγφο, εθφζνλ απηφ δηαζέηεη ζηε Βνπιή ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ. ε θάζε άιιε πεξίπησζε ε πξφηαζε ππνβάιιεηαη απφ ηα δχν πέκπηα ηνπιάρηζηνλ ηνπ 5 [Σύληαγκα ηες Διιάδος 1975/1986] 12

13 φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.δσζφηνπ δηνξηζηεί ν λένο Πξσζππνπξγφο ηα θαζήθνληα ηνπ Πξσζππνπξγνχ αζθεί ν πξψηνο θαηά ζεηξά Αληηπξφεδξνο θαη εθφζνλ δελ έρνπλ δηνξηζηεί Αληηπξφεδξνη ν πξψηνο θαηά ζεηξά Τπνπξγφο.» II. Ο ζεζκφο ηεο Αλαπιήξσζεο ζηα Δπξσπαηθά πληάγκαηα Δθηφο απφ ηελ ειιεληθή λνκνζεζία ε νπνία απφ παιηά γλψξηδε ηνλ ζεζκφ ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαη ππνγξάκκηδε ηελ πξνέρνπζα ζέζε ηνπ θαη ζηα πληάγκαηα πνιιψλ άιισλ Δπξσπατθψλ Κξαηψλ ππάξρνπλ θαηνρπξσκέλεο βαζηθέο δηαηάμεηο αλαθνξηθά κε ηνλ ζπνπδαίν ξφιν ηνπ Πξφεδξνπ ηεο Κπβέξλεζεο θαη ην ζεζκφ ηεο Αλαπιήξσζεο. Δηδηθφηεξα ην Γεξκαληθφ χληαγκα ην νπνίν θαζηεξψλεη ηελ Πξνεδξεπφκελε Γεκνθξαηία αλαθέξεη ζην άξζξν 69 φηη «Ο Οµνζπνλδηαθφο Καγθειάξηνο δηνξίδεη έλαλ Οµνζπνλδηαθφ Τπνπξγφ σο αλαπιεξσηή ηνπ. Ζ ζεηεία ηνπ Οµνζπνλδηαθνχ Καγθειάξηνπ ή Οµνζπνλδηαθνχ Τπνπξγνχ ιήγεη ζε θάζε πεξίπησζε µε ηελ χιεζε λέαο Οµνζπνλδηαθήο Βνπιήο, ε δε ζεηεία ηνπ Οµνζπνλδηαθνχ ππνπξγνχ µε ηελ γηα νπνηαδήπνηε ιφγν, ιήμε ηεο ζεηείαο ηνπ Οµνζπνλδηαθνχ Καγθειάξηνπ. Δάλ ην δεηήζεη ν Οµνζπνλδηαθφο Πξφεδξνο, ν Οµνζπνλδηαθφο Καγθειάξηνο ππνρξενχηαη λα ζπλερίζεη λα αζθεί ηηο αξµνδηφηεηεο ηνπ µέρξηο φηνπ δηνξηζζεί δηάδνρνο ηνπ ην απηφ ηζρχεη θαη γηα ηνπο Οµνζπνλδηαθνχο ππνπξγνχο εάλ ην δεηήζεη ν Οµνζπνλδηαθνο Πξφεδξνο ή ν Οκνζπνλδηαθνο Καγθειάξηνο. Αληίζεηα κε ην Γεξκαληθφ, θαίηνη ίδην πνιίηεπκα, ην Ηηαιηθφ χληαγκα ηνπ 1948 δελ θάλεη θακία αλαθνξά ζην δήηεκα ηεο αλαπιήξσζεο, θαζψο γηα ηελ νξγάλσζε ηεο πξνεδξίαο ηνπ ππνπξγηθνχ ζπκβνπιίνπ, ην άξζξν 95 παξαπέκπεη ζε λφκν. ην Ηζπαληθφ χληαγκα ηεο βαζηιεπφκελεο δεκνθξαηίαο ηνπ 1978 επίζεο δελ γίλεηαη ιφγνο γηα αλαπιήξσζε, απιά ζην άξζξν 98 αλαθέξεηαη φηη "ε θπβέξλεζε απαξηίδεηαη απφ ηνλ Πξφεδξν, απφ ηνπο Αληηπξνέδξνπο, αλ ππάξρνπλ, ηνπο ππνπξγνχο θαη η' άιια κέιε πνπ ζα νξίζεη ν λφκνο(κε εμαίξεζε ίζσο ην αξ 101 ζην νπνίν αλαθέξεηαη πσο ε θπβέξλεζε ηειεί ππφ παξαίηεζε[ ] κεηά απφ παξαίηεζε ή ζάλαην ηνπ Πξνέδξνπ ηεο). ΜΔΡΟ Β (Κεθάιαην 1) I. Οξηζκφο 1.Ζ Αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ Αλάιπζε ζεζκνχ Αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ είλαη ε ζε πεξίπησζε πξφζθαηξεο ή νξηζηηθήο αδπλακίαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θνξέα ηνπ πξσζππνπξγηθνχ αμηψκαηνο πξνζσξηλή αλάζεζε ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ ζε πξνθαζνξηζκέλν 13

14 θνξέα ζπγθεθξηκέλνπ αμηψκαηνο θαη κέρξη ηελ απνθαηάζηαζε κε ηελ επαλάθακςε ή ηελ αλάδεημε ηνπ λένπ Πξσζππνπξγνχ. II. Δξκελεία Δλλνηψλ i. Αναπλήπωζη : Ζ αλαπιήξσζε ζπληζηά ζεζκφ πνπ αθνξά ηνλ θνξέα ηνπ αμηψκαηνο θαη φρη ην φξγαλν. Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο γλψξηζκα είλαη ν πξνζσξηλφο θαη έθηαθηνο ραξαθηήξαο ηεο, επνκέλσο γίλεηαη αληηιεπηφ φηη είλαη ρξνληθά πεξηνξηζκέλνο ζεζκφο ν νπνίνο δελ δηαξθεί επί καθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα αιιά ιεηηνχξγεη κέρξη ηελ απνθαηάζηαζε ηεο αδπλακίαο άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ (επαλάθακςε ή αλάδεημε ηνπ λένπ Πξσζππνπξγνχ). ii. Αναπλήπωζη Εκπποζώπηζη : ην ζεκείν απηφ θαζίζηαηαη αλαγθαία ε δηάθξηζε ηεο Αλαπιήξσζεο απφ ηελ Δθπξνζψπεζε. 6 Ο ζεζκφο ηεο Αλαπιήξσζεο νξίδεη ηελ αλάζεζε ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ ζε θάπνην άιιν θπζηθφ πξφζσπν ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ν Πξσζππνπξγφο αδπλαηεί λα αζθήζεη ηα θαζήθνληα ηνπ. Με ηνλ φξν «πξσζππνπξγηθά θαζήθνληα» ελλννχληαη κφλν νη λνκηθά ηππνπνηεκέλεο αξκνδηφηεηεο ηηο νπνίεο νθείιεη λα δηεθπεξαηψλεη ν Πξσζππνπξγφο απηνπξνζψπσο ( ππνγξαθή δηαηάγκαηνο, πξνεδξία πλεδξίαο Τπνπξγηθνχ πκβνχιηνπ ) θ.α. Αληηζέησο, ε Δθπξνζψπεζε ζρεηίδεηαη κε ηηο κε λνκηθά ηππνπνηεκέλεο αξκνδηφηεηεο, δειαδή εθείλεο πνπ δελ έρνπλ λνκηθφ απνηέιεζκα θαη κπνξνχλ λα αλαηεζνχλ ζε θάπνην άιιν πξφζσπν. πλεπψο, δηαπηζηψλεηαη, φηη πξάμεηο ηνπ Πξσζππνπξγνχ πνπ ηεινχληαη απφ άιια κέιε ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ πξέπεη λα ζεσξνχληαη λνκηθά αλππφζηαηεο ( ζπλάληεζε κε εθπξνζψπνπο ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο αληηπνιίηεπζεο, παξνπζία ζε επίζεκε εθδήισζε ) θ.α. Ζ εθπξνζψπεζε ζπληζηά έλα απνιχησο λφκηκν θαη αξθεηά ζχλεζεο θαηλφκελν ζηνλ ηξφπν άζθεζεο ηνπ πξσζππνπξγηθνχ αμηψκαηνο. iii. Αναπλήπωζη Ανάδειξη : Οη δηαθνξέο απηψλ ησλ δπν αλάγνληαη ζηελ ίδηα ηε θχζε ησλ ζεζκψλ αλαθνξηθά κε ην ζθνπφ, ηε δηαδηθαζία θαη ην απνηέιεζκα. Αξρηθά, ν ζεζκφο ηεο αλαπιήξσζεο έρεη πξνζσξηλφ πεξηερφκελν δειαδή ε αλάζεζε ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ ζε θάπνην άιιν κέινο ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνχιηνπ ηζρχεη έσο ηελ επαλάθακςε ηνπ ηδίνπ Πξσζππνπξγνχ ή ηελ αλάδεημε λένπ.αληηζέησο ε Αλάδεημε σο ζεζκφο έρεη νξηζηηθφ ραξαθηήξα. Δπηπιένλ, αθφκα κηα ζεκαληηθή δηάθνξα κεηαμχ ηνπο ζπληζηά ην γεγνλφο πσο ζηελ Αλαπιήξσζε δελ πιεξψλεηαη ε ζέζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ αιιά κφλν ν θνξέαο ηνπ αμηψκαηνο θαζψο ζθνπφο ηεο είλαη λα θαιχςεη ην θελφ ηεο εμνπζίαο πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί ιφγσ ηεο αδπλακίαο ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Σέινο, ν αλαπιεξσηήο δελ είλαη Πξσζππνπξγφο αιιά «πξσζππνπξγεχσλ» δειαδή αζθεί κφλν θαζήθνληα Πξσζππνπξγνχ. 6 [Γ. Τζάηζος, Σσληαγκαηηθό δίθαηο, η. Β, Δθδόζεης Σάθθοσια, Αζήλα-Κοκοηελή 1994 ζει. 304] 14

15 iv. Αδςναμία άζκηζηρ καθηκόνηων (Ππόζκαιπη-Οπιζηική): Ο ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλνο ζεζκφο ηεο Αλαπιήξσζεο πεγάδεη απφ ηελ αδπλακία ηνπ πξνζψπνπ πνπ αζθεί ην πξσζππνπξγηθφ αμίσκα λα αληαπνθξηζεί ζηα θαζήθνληα ηνπ. Απφ κηα πξαγκαηηθή δειαδή θαηάζηαζε ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ απνθαηάζηαζε απηνχ ηνπ άθξσο επηηαθηηθνχ ζπκβάληνο κε δπν ηξφπνπο. Δίηε πξνζσξηλά κέζσ ηεο αλαπιήξσζεο είηε νξηζηηθά κέζσ ηεο επαλάθακςεο ηνπ ηδίνπ είηε κε ηελ αλάδεημε λένπ Πξσζππνπξγνχ.Ζ αδπλακία σζηφζν ηνπ Πξσζππνπξγνχ (causa) πνπ νδεγεί ζηελ αλάγθε ηεο απνθαηάζηαζεο ηξνπνπνηεί θαη δηαπιάζζεη ην ζεζκφ ηεο αλαπιήξσζεο αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηεο. 7 πγθεθξηκέλα, ε αδπλακία άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ δηαθξίλεηαη ζε: Βέβαηε (νξηζηηθή ή πξνζσξηλή): Ζ βέβαηε νξηζηηθή αδπλακία ηαπηίδεηαη κε ηελ θπξία αλαπιήξσζε ελψ ε βέβαηε πξνζσξηλή κε ηελ επηθνπξηθή αλαπιήξσζε νη νπνίεο ζα αλαιπζνχλ ελαξγεζηέξα ζην επφκελν θεθάιαην. Αβέβαηε ή Ακθίβνιε : Ζ αδπλακία άζθεζεο θαζεθφλησλ δηαθξίλεηαη ζε αβέβαηε ή ακθίβνιε ππφ ηελ έλλνηα φηη δελ έρεη δηαθξηβσζεί θαη ππάξρνπλ ακθηβνιίεο αλ είλαη νξηζηηθνχ ή πξνζσξηλνχ ραξαθηήξα. Ωζηφζν θαζίζηαηαη αλαγθαίν λα εμεηαζηεί αλαιπηηθφηεξα ν ιφγνο ηεο αβεβαηφηεηαο θαη ηεο αδπλακίαο πξνζδηνξηζκνχ ηνπ ραξαθηήξα ηεο ζηε ζπγθεηκέλε πεξίπησζε. 2. Ακθίβνιε αδπλακία ιφγσ πγείαο-δηαπίζησζε αδπλακίαο α. Ζ ηδηάδνπζα απηή πεξίπησζε βξίζθεηαη ελδηάκεζα ζηελ θπξία θαη ζηελ επηθνπξηθή αλαπιήξσζε.δίλαη επνκέλσο δχζθνιν λα νξηζηεί ν ραξαθηήξαο ηεο ( νξηζηηθή ή πξνζσξηλή αδπλακία ) θαη απηφ ζπληζηά ην θπξίαξρν ιφγν ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ηεο. Ζ ακθίβνιε αδπλακία άζθεζεο θαζεθφλησλ δελ ζρεηίδεηαη κε παξαίηεζε ή ζάλαην ηνπ Πξσζππνπξγνχ, ψζηε λα είλαη θαλεξφ πσο πξφθεηηαη γηα νξηζηηθή αδπλακία. Σν εκπφδην ηεο εθηέιεζεο ηνπ πξσζππνπξγηθνχ αμηψκαηνο απφ ηνλ θνξέα ηνπ είλαη θπξίσο ιφγνη πγείαο. Με ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 2001 ζην άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) ηνπ πληάγκαηνο πξνζηέζεθε θαη ε πεξίπησζε ηεο αδπλακίαο άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ γηα ινγνχο πγείαο. Μάιηζηα ζην εδάθην β επηζεκαίλεηαη πσο είλαη αλαγθαία ε δηαθξίβσζε ηεο θχζεσο ηεο αδπλακίαο σο νξηζηηθήο ή πξνζσξηλήο γηα λα δξνκνινγεζεί ε παξαπέξα πνξεία. β. «Ζ αδπλακία ηνπ Πξσζππνπξγνχ λα αζθήζεη ηα θαζήθνληά ηνπ γηα ιφγνπο πγείαο δηαπηζηψλεηαη απφ ηε Βνπιή µε εηδηθή απφθαζή ηεο πνπ ιακβάλεηαη µε ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, χζηεξα απφ πξφηαζε ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο νκάδαο ηνπ θφκκαηνο ζην νπνίν αλήθεη ν Πξσζππνπξγφο, εθφζνλ απηφ δηαζέηεη ζηε Βνπιή ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ. ε θάζε άιιε πεξίπησζε ε πξφηαζε ππνβάιιεηαη απφ ηα δχν πέκηα ηνπιάρηζηνλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ».πκθψλα κε ην 7 [ Αλδρέας Γ. Γεκεηρόποσιος. Σύζηεκα Σσληαγκαηηθού δηθαίοσ ηόκος β:οργάλωζε θαη ιεηηοσργία ηοσ θράηοσς εθδόζεης Σάθθοσια Αζήλα Θεζζαιολίθε, Αζήλα 2009 ζει.502] 15

16 άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) εδάθην β ηνπ ηζρχνληνο πληάγκαηνο γηα ηε δηαπίζησζε ηεο αδπλακίαο ιφγσ πγείαο είλαη αλαγθαία : I. Πξφηαζε ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο νκάδαο ηνπ θφκκαηνο πιεηνςεθίαο, ζην νπνίν αλήθεη ν Πξσζππνπξγφο. II. Απφθαζε ηεο Βνπιήο κε ηελ απνιπηή πιεηνςεθία ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ,δειαδή απφ πιεηνςεθία ίζε κε απηήλ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ απνδνρή πξφηαζεο δπζπηζηίαο θαηά ην άξζξν 84.Έηζη δηαζθαιίδεηαη ν ζεβαζκφο ηεο αξρήο ηεο δεδεισκέλεο, ηεο θπβεξλεηηθήο ζηαζεξφηεηαο θαη ηεο εζσηεξηθήο ζπλνρήο ηνπ θπβεξλψληνο θφκκαηνο. ε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ε πξφηαζε ππνβάιιεηαη απφ ηα 2/5 ηνπιάρηζηνλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ(120/300) ελψ θαη πάιη απαηηείηαη απφιπηε πιεηνςεθία. ηελ πεξίπησζε απηή ν ραξαθηήξαο ηεο αδπλακίαο θξίλεηαη νξηζηηθφο θαη εθαξκφδεηαη ην άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 ( θπξία αλαπιήξσζε ).Αλ ε Βνπιή δελ απνθαζίζεη ππέξ ηεο νξηζηηθήο αδπλακίαο, ελδερνκέλσο λα εθαξκνζηεί ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) (επηθνπξηθή-δπλεηηθή αλαπιήξσζε). Δπνκέλσο ε Βνπιή ( κέζσ ηεο ςεθνθνξίαο) είλαη εθείλε πνπ θξίλεη ην ραξαθηήξα ηεο αδπλακίαο θαη πξνζδηνξίδεη ην πεξηερφκελν ηεο ( νξηζηηθή πξνζσξηλή ). (Κεθάιαην 2) 1.Σα είδε ηεο Αλαπιήξσζεο ηνπ Πξσζππνπξγνχ I. Γεληθά Ζ αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ δηαθξίλεηαη ζε Δπηθνπξηθή θαη Κπξία. Κξηηήξην ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηάθξηζεο ζπληζηά ε χπαξμε ή φρη Πξσζππνπξγνχ. III. Δπηθνπξηθή Αλαπιήξσζε Αίηηα απηνχ ηνπ είδνπο Αλαπιήξσζεο απνηειεί ε πξνζσξηλή αδπλακία άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ εμαηηίαο νιηγνήκεξσλ θαη πξνζδηνξηζκψλ θσιπκάησλ πνπ εκθαλίδνληαη θαηά ηε δηάξθεηα άζθεζεο ηεο εμνπζίαο απφ ηνλ Πξσζππνπξγφ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί κηα ειαθξά αζζέλεηα ηνπ Πξσζππνπξγνχ, απνπζία απηνχ ζην εμσηεξηθφ θ.α.σν δηαθξηηηθφ γλψξηζκα ηεο απφ ηελ Κπξία Αλαπιήξσζε ζπλίζηαηαη ζην φηη ζπληειείηαη εθφζνλ ππάξρεη Πξσζππνπξγφο (Γη απηφ θαη νλνκάδεηαη sede plena ) απιά πξνζσξηλά θσιχεηαη λα θέξεη εηο πέξαο ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ ( Γπλεηηθή Αλαπιήξσζε ). Ζ παξνπζία ηνπ είλαη θπζηθή, δειαδή βξίζθεηαη ελ δσή αιιά θαη λνκηθή, δηφηη ν Πξσζππνπξγφο δελ έρεη ππνβάιεη παξαίηεζε. Δπηπιένλ, ε Δπηθνπξηθή Αλαπιήξσζε δελ είλαη επηηαθηηθή απφ ην χληαγκα αιιά εμαξηάηαη απφ ηελ θξίζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ, νξζή ξχζκηζε δηφηη ζε πνιίηηθν επίπεδν ε αλαπιήξσζε ζπλδέεηαη κε ηε δηάδνρε. Όηαλ ινηπφλ ε αδπλακία άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ είλαη πξνζσξηλή, πεξίπησζε πνπ πξνβιέπεηαη 16

17 ζην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 ηνπ πληάγκαηνο φζν θαη ζην άξζξν 12 ηνπ λφκνπ 1558, δελ δηνξίδεηαη -φπσο ζηελ θχξηα λένο Πξσζππνπξγφο αιιά απιψο απηφο αλαπιεξψλεηαη γηα θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα. Αλ δελ ππάξρεη αληηπξφεδξνο ηεο θπβέξλεζεο, ν πξσζππνπξγφο νξίδεη έλαλ απφ ηνπο ππνπξγνχο πξνζσξηλφ αλαπιεξσηή, φηαλ παξνπζηάδεηαη αλάγθε. Καηά ζπλέπεηα, ιφγσ έιιεηςεο αληηπξφεδξνπ, ην χληαγκα θαζηεξψλεη ζχζηεκα δνηήο θαη κεξηθήο αλαπιήξσζεο ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Σν άξζξν 12 ηνπ λφκνπ 1558 (εμεηδίθεπζε ηνπ.81 παξάγξαθνο 5) νξίδεη φηη ν ζεζκφο ηεο αλαπιήξσζεο εθαξκφδεηαη ζε πεξίπησζε απνπζίαο ή θσιχκαηνο ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαη πξνβιέπεη πνηνο αλαπιεξψλεη ηνλ Πξσζππνπξγφ. Σν ηειεπηαίν, βέβαηα, είλαη δήηεκα ξπζκηζκέλν ξεηά απφ ην χληαγκα θαη ην λφκν κε απνηέιεζκα λα κε δεκηνπξγεί ακθηζβεηήζεηο. Ζ ιήμε ηεο Δπηθνπξηθήο Αλαπιήξσζεο επέξρεηαη κε ηελ επαλάθακςε ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαη ηε ζπλερεία ηνπ έξγνπ ηνπ κεηά ην κηθξφ δηάζηεκα ηεο απνπζίαο ηνπ. IV. Κχξηα Αλαπιήξσζε Ζ Κπξία αλαπιήξσζε ηαπηίδεηαη κε ηελ Οξηζηηθή αδπλακία άζθεζεο ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ. Πνιιέο θνξέο ν Πξσζππνπξγφο αδπλαηεί λα αληαπνθξηζεί ζηε δεζπφδνπζα ζέζε πνπ θαηέρεη θαη ζην δχζθνιν έξγν πνπ έρεη αλαιάβεη.ε αληίζεζε απφ ηελ Δπηθνπξηθή, ε Κπξία αλαπιήξσζε έρεη ππνρξεσηηθφ ραξαθηήξα, απνηειεί δειαδή επηηαγή ηνπ ζπληαθηηθνχ λνκνζέηε θαη νθείιεηαη αθξηβψο ζηελ απνπζία Πξσζππνπξγνχ ( Sede vacantae ) θαη ζηελ αλάγθε ζπληνληζκνχ ηνπ θπβεξλεηηθνχ έξγνπ. Ζ Κπξία Αλαπιήξσζε ινηπφλ πξαγκαηνπνηείηαη ζε πεξίπησζεο παξαίηεζεο, έθιεηςεο θαη αδπλακίαο ηνπ Πξσζππνπξγνχ γηα ινγνχο πγείαο. Πην ζπγθεθξηκέλα: I. Παξαίηεζε : Ο πξσζππνπξγφο βξίζθεηαη ελ δσή, δειαδή εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη απφ θπζηθή άπνςε αιιά φρη απφ λνκηθή δηφηη έρεη ππνβάιεη ηελ παξαίηεζε ηνπ. II. Έθιεηςε : Ο Όξνο απηφο ρξεζηκνπνηείηαη κε ηελ επξχηεξε έλλνηα ηνπ. Γειψλεη φιεο εθείλεο ηηο πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο ππάξρεη θπζηθή θαη λνκηθή αίηηα. Γελ λνείηαη δειαδή κφλν ν ζάλαηνο, σο ιφγνο νξηζηηθήο αδπλακίαο αιιά θαη άιιεο πεξηπηψζεηο φπνπ ν Πξσζππνπξγφο αληηκεησπίδεη εμαηξεηηθά δχζθνια πξνβιήκαηα ( θιηληθά λεθξφο ) φπνπ ε θπζηθή ηνπ θαηάζηαζε δελ ηνπ επηηξέπεη λα εθηειέζεη ηα θαζήθνληα ηνπ. Δπίζεο ζηνλ φξν έθιεηςε ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ε παξαίηεζε ( λνκηθή αίηηα ) πνπ αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο. III. Αδπλακία ινγά πγείαο: ζε πεξίπησζε πνπ έρεη δηαπηζησζεί θαη έρεη θξηζεί απφ ηε Βνπιή φηη ν Πξσζππνπξγφο δελ κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζηα θαζήθνληα ηνπ ιφγσ νιηθήο αδπλακίαο πνπ νθείιεηαη ζε ινγνχο πγείαο επέξρεηαη ε Κπξία Αλαπιήξσζε ηνπ. πκθψλα κε ην άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) ηνπ πληάγκαηνο ε Κπξία Αλαπιήξσζε ιήγεη κε ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ παξφληνο Πξσζππνπξγνχ ν νπνίνο αδπλαηεί νξηζηηθά θαη αλακθίβνια λα αζθήζεη ηα θαζήθνληα ηνπ. πγθεθξηκέλα θαη ζπκθψλα κε ηε ξπζκηζηηθή δηάηαμε ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο δηνξίδεη σο λέν Πξσζππνπξγφ απηφλ πνπ πξνηείλεη ε θνηλνβνπιεπηηθή νκάδα ηνπ θφκκαηνο ζην νπνίν αλήθε ν πξνεγνχκελνο Πξσζππνπξγφο εθφζνλ δηαζέηεη ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ. Ζ πξφηαζε 17

18 ηεο Κνηλνβνπιεπηηθήο νκάδαο γίλεηαη κέζα ζε πξνζεζκία ηξηψλ εκεξψλ απφ ηελ παξαίηεζε, ηελ έθιεηςε ή ηε δηαπίζησζε ηεο αδπλακίαο λα αζθήζεη ηα θαζήθνληα ηνπ ν Πξσζππνπξγφο πξνζεζκία ησλ ηξηψλ εκεξψλ είλαη απνιχησο δηθαηνινγεκέλε θαζψο πξφθεηηαη γηα έλα επείγνλ δήηεκα πνπ πξέπεη λα απνθαηαζηαζεί άκεζα γηα ηελ ζπλέρεηα ηνπ θξάηνπο. Δάλ αληηζέησο θαλέλα θφκκα δελ δηαζέηεη ηε απφιπηε πιεηνςεθία ησλ εδξψλ ζηε Βνπιή, εθαξκφδεηαη αλαινγηθά ε παξάγξαθνο 4 θαη ζηε ζπλέρεηα ην δεχηεξν εδάθην ηεο παξαγξάθνπ 2 θαη ε παξάγξαθνο 3 ηνπ πξνεγνχκελνπ άξζξνπ. Σέινο πξέπεη λα ζεκεησζεί πσο ην 84 παξάγξαθνο 1 εμαθνινπζεί λα ηζρχεη θαη ν δηνξηζκφο κε ηνλ ηξφπν απηφ λένπ Πξσζππνπξγνχ ελ ζπλερεία ζπλεπάγεηαη ην δηνξηζκφ λέαο Κπβέξλεζεο, ε νπνία νθείιεη κέζα ζε 15 εκέξεο απφ ηελ νξθσκνζία ηνπ Πξσζππνπξγνχ λα παξνπζηαζηεί ελψπηνλ ηεο Βνπιήο θαη λα δεηήζεη λα ιάβεη ςήθν εκπηζηνζχλεο. V. Γηάξθεηα Αλαπιήξσζεο Πξνζεζκίεο-Δχινγνο ρξφλνο Ζ Αλαπιήξσζε ζπληζηά ζεζκφ βξαρείαο δηάξθεηαο εθηάθηνπ θαη πξνζσξηλνχ ραξαθηήξα. Σν γεγνλφο απηφ είλαη ζπλάξηεζε ηεο ζεκαζίαο ηνπ αλαπιεξνχκελνπ νξγάλνπ, ππφ ηελ έλλνηα φηη φζν πην θεληξηθή ζηε ιεηηνπξγία ηνπ πνιηηεχκαηνο είλαη ε ζέζε ηνπ αλαπιεξνχκελνπ ηφζν πην ζχληνκε νθείιεη λα είλαη θαη ε δηάξθεηα αλαπιήξσζήο ηνπ.δπνκελσο, ε αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ ν νπνίνο απνηειεί ην θεληξηθφηεξν φξγαλν γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο πνιίηηθεο ηεο Κπβέξλεζεο δελ κπνξεί λα δηαξθεί επί καθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. Ζ πξνζσξηλφηεηα ηεο αλαπιήξσζεο δελ πξνθχπηεη απφ ηε δηάηαμε ηνπ λφκνπ, αιιά απ επζείαο απφ δηάηαμε ηνπ πληάγκαηνο. Ζ πξνζσξηλφηεηα ηεο αλαπιήξσζεο ηζρχεη είηε έρεη δηνξηζηεί Αληηπξφεδξνο ηεο Κπβέξλεζεο είηε φρη. Σνχην ζπλάγεηαη απφ ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 ηνπ πληάγκαηνο πνπ ζέιεη θάζε πεξίπησζε αλαπιήξσζεο λα είλαη πξνζσξηλή. Πξνθεηκέλνπ πεξί παξαηηήζεσο / εθιείςεσο ηνπ Πξσζππνπξγνχ, ην χληαγκα επηηξέπεη βξαρχηαηε κφλν αλαπιήξσζε πνπ δελ κπνξεί λα μεπεξάζεη ην ρξνληθφ φξην ησλ ηξηψλ εκεξψλ. Οη δπν δηαηάμεηο ηνπ πληάγκαηνο, ηνπ άξζξνπ 38 παξάγξαθνο 2εδάθην β θαη ηνπ άξζξνπ 81 παξάγξαθνο 5,δηαθέξνπλ σο πξνο ηε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο αλαπιήξσζεο-ζηελ αλαπιήξσζε sede vacantae (ηνπ άξζξνπ 38 παξάγξαθνο 2 ) ππάξρεη πξνζεζκία κφλν ηξηψλ εκεξψλ, ελψ ε δηάξθεηα ηεο αλαπιήξσζεο sede plena (ηνπ άξζξνπ 81 παξάγξαθνο 5) είλαη«γεληθά θη αθεξεκέλα» πξνζσξηλή. Δπνκέλσο, ην ζπκπέξαζκα φηη θαη ζηελ αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ, θαηά ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 ηνπ πληάγκαηνο, ε «πξνζσξηλφηεηα»έρεη σο φξην ηελ πξνζεζκία ησλ ηξηψλ εκεξψλ, ζα ήηαλ επηζθαιέο θαζψο έηζη ζα παξαγλσξηδφηαλ ην γξάκκα ηεο ζπληαγκαηηθήο δηάηαμεο. Άιισζηε, ε δεκνθξαηία είλαη πνιίηεπκα εθιεγκέλσλ, φρη αλαπιεξσηψλ. Πξνθχπηεη ινηπφλ ε αλάγθε πξνζδηνξηζκνχ ηνπ αλσηάηνπ ρξνληθνχ νξίνπ πνπ είλαη δπλαηφλ λα δηαξθέζεη ν ζεζκφο ηεο Αλαπιήξσζεο Δθφζνλ απηή ελέρεη θάζε πεξίπησζε ην ραξαθηήξα ηεο πξνζσξηλφηεηαο,. Αλ ν πξσζππνπξγφο απνπζηάδεη παξαηεηακέλα π.ρ. ιφγσ αηπρήκαηνο ζε ρψξν απξφζηην γηα δηάζηεκα κεγάιν θαη ρσξίο θαλείο λα μέξεη ηελ ηχρε ηνπ ή αλ έρεη απαρζεί- επεηδή ην χληαγκα δελ πξνβιέπεη φηη θάπνην φξγαλν είλαη αξκφδην λα θξίλεη πφηε ν εχινγνο ρξφλνο ηεο αλαπιήξσζεο ππεξπιεξψλεηαη, νχηε ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο πξνβιέπεηαη παχζε Πξσζππνπξγνχ ν νπνίνο δελ έρεη 18

19 απνδνθηκαζηεί απφ ηε Βνπιή, ην χληαγκα «αλέρεηαη» ιχζε κφλν κέζσ ζπληαγκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ. Ζ ιχζε απηή δίλεηαη απφ ηε Βνπιή είηε αθνχ ε θπβέξλεζε θάλεη αίηεζε γηα παξνρή ςήθνπ θνηλνβνπιεπηηθήο εκπηζηνζχλεο είηε αλ ην 1/6 ηνπιάρηζηνλ ησλ βνπιεπηψλ ππνγξάςεη θαη ππνβάιεη πξφηαζε δπζπηζηίαο θαηά ηεο Κπβέξλεζεο ή θη φπσο πξνβιέπεηαη, θαηά κέινπο ηεο, άξα θαη ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Αλ ε Βνπιή θαηαςεθίζεη ηελ αίηεζε παξνρήο ςήθνπ εκπηζηνζχλεο ζηελ Κπβέξλεζε ή ππεξςεθίζεη ηελ πξφηαζε δπζπηζηίαο θαηά ηεο Κπβέξλεζεο ή ηνπ Πξσζππνπξγνχ, πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο ζ απαιιάμεη ηελ θπβέξλεζε ή ηνλ Πξσζππνπξγφ απφ ηα θαζήθνληά ηεο /ηνπ θαη αθνχ δεηήζεη απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο Βνπιήο λα ηνπ αλαθνηλψζεη ηελ δχλακε ησ θνκκάησλ, ζα εθαξκφζεη ηηο παξαγξάθνπο 2,3,4 ηνπ άξζξνπ 37 ηνπ πληάγκαηνο. Γίλεηαη ηειηθά θαλεξφ πσο ε Αλαπιήξσζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ δελ κπνξεί λα λνκηκνπνηεζεί θαζψο θάηη ηέηνην ζα αληίθεηηαη ζηε θχζε ηεο σο πξφζθαηξεο θαη πξνζσξηλήο. (Κεθάιαην 3) I. Γεληθά 1.Ο Αλαπιεξσηήο ηνπ Πξσζππνπξγνχ Σν πξφζσπν ηνπ αλαπιεξσηή πξνθχπηεη απφ ξεηέο δηαηάμεηο ηνπ ηζρχνληνο πληάγκαηνο θαη είλαη απφ πξηλ γλσζηφ θαζψο ε αλαπιήξσζε ξπζκίδεηαη κε βάζε ην πξνθαζνξηζκέλν θξηηήξην ηνπ αμηψκαηνο πνπ πξέπεη λα θαηέρεη ν αλαπιεξσηήο. Γίλεηαη έηζη θαλεξή ε δηάθξηζε αλάκεζα ζηελ αλαπιήξσζε θαη ζηελ αλάδεημε ηνπ Πξσζππνπξγνχ θαζψο ζηελ πεξίπησζε ηεο δεχηεξεο ην πξφζσπν δελ πξνυπάξρεη, δελ είλαη θαζνξηζκέλν απφ πξηλ αιιά ζπλάγεηαη απφ φιε ηε δηαδηθαζία. Σν πξφζσπν πνπ θέξεη ην αμίσκα ηνπ Πξσζππνπξγνχ νξίδεηαη απφ ηα άξζξα 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) ηειεπηαίν εδάθην θαη 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) ηα φπνηα αιιεινζπκπιεξψλνληαη. Βάζεη ζπζηεκαηηθήο εξκελείαο ησλ δπν δηαηάμεσλ θαη ζηηο δπν πεξηπηψζεηο αλαπιήξσζεο ( θχξηαο θαη επηθνπξηθήο) θαζήθνληα πξσζππνπξγνχ αζθεί ν πξψηνο θαηά ζεηξά αληηπξφεδξνο ( άξζξν 38 παξάγξαθνο 2, εδάθην β θαη άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 ) ή Τπνπξγφο, εθφζνλ δελ έρεη νξηζηεί αλαπιεξσηήο απφ ηνλ Πξσζππνπξγφ. II. Οη αλαπιεξσηεο θαηα ζεηξα Αληηπξφεδξνο: ε πεξίπησζε απνπζίαο ή θσιχκαηνο ηνπ πξσζππνπξγνχ, ηα θαζήθνληα απηνχ αλαιακβάλεη ν αληηπξφεδξνο ηεο θπβέξλεζεο. Δάλ έρνπλ δηνξηζηεί πεξηζζφηεξνη εθ ηνπ ελφο αληηπξφεδξνη ε αλαπιήξσζε γίλεηαη θαηά ζεηξά πξνβαδίζκαηνο. ( άξζξα 38 παξάγξαθνο 2 ηειεπηαίν εδάθην, 81 πξνγξαθέο 5 θαη 27 παξάγξαθνο 1 πδ 63/2005) 19

20 Γηνξηζκέλνο ππνπξγφο αλαπιεξσηήο ηνπ πξσζππνπξγνχ : ε πεξίπησζε πνπ δελ έρεη δηνξηζηεί αληηπξφεδξνο γηα ηελ αλαπιήξσζε ηνπ πξσζππνπξγνχ ηελ αξκνδηφηεηα απηή αλαιακβάλεη ππνπξγφο πνπ νξίδεηαη απφ ηνλ ίδην. πκθψλα κε ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) «Αλ δελ ππάξρεη αληηπξφεδξνο, ν πξσζππνπξγφο νξίδεη έλαλ απφ ηνπο ππνπξγνχο πξνζσξηλφ αλαπιεξσηή ηνπ, φηαλ παξνπζηάδεηαη αλάγθε». ηε δηάηαμε απηή νξίδεηαη ε πεξίπησζε ηεο επηθνπξηθήο αλαπιήξσζεο θαη ν ππνπξγφο πνπ δηνξίδεηαη είλαη ν πξψηνο θαηά ζεηξά. Δπηπιένλ, ζην άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) πνπ ξπζκίδεη ηελ θπξία αλαπιήξσζε ζην ηειεπηαίν εδάθην νξίδεηαη : «Δσζφηνπ δηνξηζηεί ν λένο πξσζππνπξγφο ηα θαζήθνληα ηνπ πξσζππνπξγνχ αζθεί ν πξψηνο θαη ζεηξά αληηπξφεδξνο θαη εθφζνλ δελ έρνπλ δηνξηζηεί αληηπξφεδξνη ν πξψηνο θαη ζεηξά ππνπξγνο».δπνκελσο φπσο ζπλάγεηαη απφ ηηο 2 δηαηάμεηο ( θαη άξζξν 27 παξάγξαθνο 1 πδ 63/2005) θαη ζηηο δπν πεξηπηψζεηο αλαπιήξσζεο ε ξχζκηζε είλαη ε ίδηα. Ο πξσζππνπξγφο νξίδεη ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ αλαπιήξσηε Τπνπξγνχ θαη αθφινπζεη δεκνζίεπζε ζηελ εθεκεξίδα ηεο θπβεξλήζεσο. Δίλαη επίζεο δπλαηφλ κε απφθαζε ηνπ πξσζππνπξγνχ λα αλαηεζνχλ θαη αξκνδηφηεηεο πνπ αλήθνπλ ζε Τπνπξγείν. ε πεξίπησζε θσιχκαηνο ή απνπζίαο ηνπ αλαπιεξσηή ππνπξγνχ, νξίδεηαη απφ ηνλ πξσζππνπξγφ άιινο ππνπξγφο σο αλαπιεξσηήο ηνπ. Αλ δε δηνξηζηεί αλαπιεξσηήο, ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Τπνπξγνχ θαη ηνπ πθππνπξγνχ αζθεί ν ίδηνο ν Πξσζππνπξγφο. Τπνπξγφο θαηά ζεηξά πξνβαδίζκαηνο : Αλ δελ ππάξρεη αληηπξφεδξνο θαη ν πξσζππνπξγφο δελ έρεη νξίζεη αλαπιεξσηή ηνπ, ηφηε ζπκθψλα κε ην άξζξν 81 παξάγξαθνο 5 (81 5) ν πξσζππνπξγφο αλαπιεξψλεηαη απφ ηνλ ππνπξγφ θαηά ηε ζεηξά πξνβαδίζκαηνο. Αλ ν πξσζππνπξγφο δελ έρεη νξίζεη αλαπιεξσηή, θαζήθνληα πξσζππνπξγνχ αζθεί θαηά ην άξζξν 38 παξάγξαθνο 2 (38 2) εδάθην β ν πξψηνο θαηά ζεηξά πξνβαδίζκαηνο ππνπξγφο. III. Αξκνδηφηεηεο Καζήθνληα Αλαπιεξσηή 1. Απμοδιόηηηερ: Σν ηζρχνλ χληαγκα δελ πεξηέρεη δηαηάμεηο ζρεηηθέο κε ηελ αλάιεςε ζπγθεθξηκέλσλ αξκνδηνηήησλ ηνπ αλαπιεξσηή ηνπ πξσζππνπξγνχ. ηελ πεξίπησζε ηεο Δπηθνπξηθήο αλαπιήξσζεο δελ δεκηνπξγείηαη πξφβιεκα θαζψο ν Πξσζππνπξγφο είλαη πάξσλ ( δελ ππάξρεη νχηε απνπζία νχηε θψιπκα απηνχ ) θαη ν ζρεηηθφο λφκνο νξίδεη πνηεο αξκνδηφηεηεο ηνπ κπνξνχλ θαη πνηεο δελ κπνξνχλ λα αλαηεζνχλ ζηνλ αλαπιεξσηή ηνπ. Άιισζηε ν πξσζππνπξγφο κπνξεί νπνηαδήπνηε ζηηγκή λ αζθήζεη ηηο αξκνδηφηεηεο απηέο, ελεκεξψλνληαο ζρεηηθά ηνλ αλαπιεξσηή ηνπ.αληηζεησο, ζηελ πεξίπησζε ηεο Κχξηαο αλαπιήξσζεο ηίζεηαη ζην πξνζθήλην έλαο ζεκαληηθφο πξνβιεκαηηζκφο. Δμαηηίαο ηεο νξηζηηθήο αδπλακίαο άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ απφ ηνλ Πξσζππνπξγφ είλαη δπλαηφλ ν αλαπιεξσηήο ηνπ λα αζθήζεη ην ζχλνιν ησλ θαζεθφλησλ απηνχ; ( πξφηαζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ γηα δηνξηζκφ ή παχζε άιισλ κειψλ ηεο θπβέξλεζεο, αηνκηθή παξαίηεζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ, θαζνξηζκφο ησλ άλεπ Υαξηνθπιαθίνπ Τπνπξγψλ, ππνγξαθή ηνπ δηαηάγκαηνο απαιιαγήο ηεο Κπβέξλεζεο απφ ηα θαζήθνληα ηεο). Σν ζχλνιν δειαδή ησλ δεκνθξαηηθά πνιηηηθά λνκηκνπνηεκέλσλ αξκνδηνηήησλ, νη νπνίεο επηθεληξψλνληαη ζην 20

21 πξφζσπν ηνπ πξσζππνπξγνχ. ηελ πεξίπησζε απηή νη απφςεηο δηίζηαληαη. Απφ ηε κηα πιεπξά ππνζηεξίδεηαη φηη ν αλαπιεξσηήο ηνπ πξσζππνπξγνχ δελ έρεη ηε λφκηκε εμνπζία λα αλαιάβεη αξκνδηφηεηεο πνπ αθνξνχλ θαη επεξεάδνπλ ηελ νκαιή ιεηηνπξγηά ηνπ πνιηηεχκαηνο θαη πξάμεηο ησλ νπνίσλ ε ελέξγεηα απνθαζίδεηαη ή ην πεξηερφκελν δηακνξθψλεηαη θαηά δηαθξηηηθή επρέξεηα απφ ηνλ Πξσζππνπξγφ. πλεπψο ππάξρνπλ πξσζππνπξγηθέο αξκνδηφηεηεο νη νπνίεο δελ επηδέρνληαη αλαπιήξσζε. Γηα παξάδεηγκα ε απφθαζε ηνπ Πξσζππνπξγνχ λα ζέζεη ζέκα εκπηζηνζχλεο θαηά ην άξζξ.84 παξ.1 ηνπ πληάγκαηνο, ή ε επηινγή ησλ πξνηεηλφκελσλ Τπνπξγψλ γηα δηνξηζκφ ζηνλ Πξφεδξν δεκνθξαηίαο. θαηά ην άξζξ.37 παξ.1 ηνπ πληάγκαηνο θ.ά. Παξφια απηά ν αλαπιεξσηήο ηνπ πξσζππνπξγνχ έρεη έλλνκν δηθαίσκα λ αζθήζεη ην ζχλνιν ησλ θαηαγεγξακκέλσλ αξκνδηνηήησλ ζην άξζξ.10 παξ.1 ηνπ λ.1558/1985, δίρσο ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο παξ.2 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ, κε εμαίξεζε ηελ πξφηαζε «Αζθεί θάζε άιιε αξκνδηφηεηα πνπ πξνβιέπνπλ ην χληαγκα θαη νη λφκνη».απν ηελ άιιε πιεπξά, έρεη δηαηππσζεί θαη ε αληίζεηε άπνςε, ε νπνία ππνζηεξίδεη φηη ε αλαπιήξσζε αθνξά φιεο ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ αλαπιεξνχκελνπ(εθηφο απφ ηελ παξαίηεζε πνπ είλαη ε κφλε πξάμε πνπ εθηειείηαη πξνζσπηθά θαη κφλν απφ ηνλ πξσζππνπξγφ θαη φρη ηνλ αλαπιεξσηή ηνπ) 8. Ζ άπνςε απηή δελ παξακέλεη κεηέσξε αιιά αηηηνινγείηαη κε ην ζθεπηηθφ φηη ην πξναλαθεξζέλ γεγνλφο ηεο άζθεζεο φισλ ησλ αξκνδηνηήησλ, εμαξηάηαη απφ ηε ζπγθεθξηκέλε δηάξθεηα ηεο πξνζσξηλφηεηαο.υαξαθηεξηζηηθά δελ είλαη δπλαηφ κέζα ζε βξαρχηαηε αλαπιήξσζε ε παχζε θαη ν δηνξηζκφο λένπ Τπνπξγνχ θάηη πνπ κπνξεί λα γίλεη ζε κεγαιχηεξεο δηάξθεηαο αλαπιήξσζε. Με άιια ιφγηα ην θξηηήξην ζηελ αλάιπζε απηή είλαη ε α concreto δηάξθεηα ηεο αλαπιήξσζεο, απφ ηελ νπνία εμαξηάηαη θαη ε λφκηκε ή κε άζθεζε ηεο αξκνδηφηεηαο. Ζ αληίζεηε άπνςε, ππνζηεξίδνπλ νη ππνζηεξηθηέο ηεο άπνςεο απηήο, δειαδή κε επηδεηθηηθά αλαβνιήο πξσζππνπξγηθέο αξκνδηφηεηεο είλαη νξζή κφλν ζηελ ad hoc αλαπιήξσζε ηνπ Καθήκονηα : Ζ πξνζσξηλφηεηα ηεο θαηάζηαζεο ηεο αλαπιήξσζεο είλαη απηή ε νπνία θαζνξίδεη ην εχξνο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ αζθνχληα ηα θαζήθνληα ηνπ Πξσζππνπξγνχ. Θα ήηαλ δπλαηφ λα ιερζεί φηη ε άζθεζε θαζεθφλησλ πξσζππνπξγνχ αθνξά ην ζχλνιν ησλ πξσζππνπξγηθψλ θαζεθφλησλ θαη φηη πνηεο αξκνδηφηεηεο ζα αζθεζνχλ νπζηαζηηθά έγθεηηαη ζηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ε νπνία ιφγσ ηεο θχζεο ηεο αλαπιήξσζεο είλαη εθ ησλ πξαγκάησλ «δηαρεηξηζηηθή». Όκσο, είλαη πην νξζφ θαηά ηελ ηειενινγηθή εξκελεία φηη ηα θαζήθνληα απηά είλαη κφλν ηα ηξέρνπζαο δηαρείξηζεο θαη φρη απηά πνπ αλήθνπλ ζην Πξσζππνπξγφ πνπ απνιακβάλεη ηελ εκπηζηνζχλε ηεο Βνπιήο. Φαίλεηαη, ινηπφλ, φηη ν αλαπιεξψλ δελ κπνξεί λα ηειέζεη πξάμεηο πνπ απαηηνχλ ηππηθή θαη απμεκέλε δεκνθξαηηθή πνιηηηθή λνκηκνπνίεζε ελψ κπνξεί λα ζπγθαιεί ην Τπνπξγηθφ πκβνχιην, λα απνδέρεηαη παξαίηεζε κέινπο ηεο Κπβέξλεζεο, λα ππνγξάθεη δηαηάγκαηα(εθηφο εθείλν ηεο απαιιαγήο ηεο θπβέξλεζεο εθ ησλ θαζεθφλησλ ηεο) λα κεηέρεη ζε δηαθξαηηθνχο θαη δηεζλείο νξγαληζκνχο εθπξνζσπψληαο ηε ρψξα θιπ. 8 [Φ. Σπσρόποσιος ζει 156] 21