Κίνδυνος και Πληροφορία

Transcript

1 Κίνδυνος και Πληροφορία Η αβεβαιότητα είναι βασικό χαρακτηριστικό της οικονομικής ζωής. Πως η αβεβαιότητα ή η παρουσία του κινδύνου επηρεάζει τις ατομικές επιλογές; Κίνδυνος: Μια σημερινή επιλογή έχει μελλοντικά αποτελέσματα, τα οποία δεν είναι απολύτως βέβαια. Πως οι υπάρχοντες οικονομικοί θεσμοί βοηθούν τα άτομα να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους;

2 Ατομικές συμπεριφορές έναντι του κινδύνου Για επιλογή που ενέχει κινδύνους, υφίστανται δύο πληροφορίες, ως προς τα αποτελέσματά της: (i) το πιθανό αποτέλεσμα (ii) ο βαθμός διακύμανσης όλων των πιθανών αποτελεσμάτων

3 Έστω η επιλογή να μπει κάποιος σε ένα τυχερό παιχνίδι για κέρδος 100. Δίκαιο παιχνίδι: Κατά μέσο όρο δίνει ακριβώς μηδενικό κέρδος Π.χ. Μελλοντικά αποτελέσματα: (α) κέρδος 100 -πιθανότητα 50% (β) απώλεια 100 -πιθανότητα 50% Μη δίκαιο παιχνίδι: Κατά μέσο όρο υφίσταται απώλεια Π.χ. Μελλοντικά αποτελέσματα: (α) κέρδος 100 -πιθανότητα 30% (β) απώλεια 100 -πιθανότητα 70% Ευνοϊκό παιχνίδι: Κατά μέσο όρο είναι κερδοφόρο Π.χ. Μελλοντικά αποτελέσματα: (α) κέρδος 100 -πιθανότητα 70% (β) απώλεια 100 -πιθανότητα 30%

4 Ύψος κινδύνου σε δίκαια παιχνίδια: Ανάμεσα σε δύο δίκαια παιχνίδια (με μηδενικό κατά μέσο όρο κέρδος) το ύψος του κινδύνου αυξάνεται με το ύψος του μελλοντικού αποτελέσματος (πχ 100 με ).

5 Aσφάλιση αντίθετο του παιχνιδιού Κατοικία αξίας κινδυνεύει μέσα στη χρονιά να καταστραφεί από πυρκαγιά, με πιθανότητα 10%. Ο ιδιοκτήτης αντιμετωπίζει το εξής μελλοντικό αποτέλεσμα: (α) να έχει το σπίτι του, άρα αξία πιθανότητα 90% (β) να χάσει το σπίτι του, άρα αξία 0 -πιθανότητα 10% Κατά μέσο όρο: Χ 90% + 0 Χ 10% =

6 Ασφαλιστική εταιρεία του προσφέρει το εξής: Με ασφάλιστρο ετησίως θα του καταβάλλει σε περίπτωση ολικής καταστροφής από πυρκαγιά. Επομένως, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ο ιδιοκτήτης θα βρεθεί με: Η προσφορά είναι μη ευνοϊκή: (α) αν δεν ασφαλιστεί (β) αν ασφαλιστεί Ερώτημα: θα ασφαλιστεί; =

7 ΑΤΟΜΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: Θα απορρίψει την προσφορά. ΑΤΟΜΟ ΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΟ: Θα απορρίψει την προσφορά. ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΑΠΟΦΕΥΓΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ: Θα αποδεχτεί την προσφορά. Με το χρόνο αποφεύγει τον κίνδυνο καταστροφής.

8 Τύπος ατόμου Συμμετοχή σε παιχνίδι Ασφάλιση με μη δίκαιο ασφάλιστρο Αποφεύγει τον κίνδυνο Ουδέτερο έναντι του κινδύνου Ριψοκίνδυνο Μόνο με πολύ ευνοϊκές πιθανότητες Εκτός της περίπτωσης μη ευνοϊκών πιθανοτήτων Ακόμη και με μη ευνοϊκές πιθανότητες Ενδέχεται να ασφαλιστεί Δεν ασφαλίζεται Δεν ασφαλίζεται

9 Φθίνουσα οριακή χρησιμότητα και ατομικές προτιμήσεις Οι διαδοχικές ίσες αυξήσεις σε κατανάλωση προσθέτουν όλο και λιγότερο στη συνολική χρησιμότητα. Έστω ότι έχετε και σας προσφέρεται μια ίση ευκαιρία κέρδους ή απώλειας (δίκαιο παιχνίδι). Λόγω της φθίνουσας οριακής χρησιμότητας το παιχνίδι γίνεται μη δίκαιο: Με θα αυξήσετε την κατανάλωσή σας σε μη βασικά αγαθά. Με ( σε περίπτωση απώλειας) δεν θα έχετε τη δυνατότητα να αγοράσετε πολλά βασικά αγαθά. Τα άτομα αποφεύγουν τα δίκαια παιχνίδια, εκτός και αν τα ποσά είναι πολύ μικρά.

10 Οι άνθρωποι παίζουν τυχερά παιχνίδια για διασκέδαση είναι μια λογική μορφή κατανάλωσης. Οι ριψοκίνδυνοι εθίζονται και παίζουν παρά τη θέλησή τους. Για επιλογές της καθημερινής ζωής, οι περισσότεροι άνθρωποι αποφεύγουν τον κίνδυνο. Αναλαμβάνουν με τη θέλησή τους κινδύνους μόνον αν υφίστανται ευνοϊκές πιθανότητες για κέρδος, κατά μέσο όρο. Οι περισσότεροι άνθρωποι ασφαλίζονται όταν οι πιθανότητες δεν είναι ευνοϊκές, για να περιορίσουν κάποιους από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν.

11 Συνένωση ανεξάρτητων μεταξύ τους κινδύνων Ευνοϊκός μήνας 10 Αγρότης Μη ευνοϊκός μήνας 0 Ηθοποιός Ευνοϊκός μήνας, Μη ευνοϊκός μήνας, Η συνένωση κινδύνων συναθροίζει ανεξάρτητους κινδύνους, με στόχο να καταστήσει το σύνολο περισσότερο βέβαιο. Η συνένωση κινδύνων δεν λειτουργεί όταν όλα τα άτομα αντιμετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο.

12 Διασπορά κινδύνου Όταν τα ποσά είναι μικρά, οι άνθρωποι είναι σχεδόν ουδέτεροι έναντι του κινδύνου (φθίνουσα οριακή χρησιμότητα) Η διασπορά του κινδύνου λειτουργεί μέσω της μείωσης του ποσού

13 Κερδοσκόπος Αντιστάθμιση κινδύνων