ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Ενότητα 7: Ανάπτυξη και Λειτουργία Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης Διονύσιος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Ο βασικός σκοπός είναι η κατανόηση των βασικών αρχών ανάλυσης και σχεδιασμού, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να συμμετάσχει σαν χρήστης σε μια ΠΣΔ, να είναι σε θέση να αξιολογήσει όσο καλύτερα γίνεται τη λειτουργία του. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Πληροφοριακή Στρατηγική Ανάπτυξη Συστημάτων Κύκλος Ζωής Ανάπτυξης Συστημάτων Εργαλεία και Μέσα Ανάπτυξης 5

6 Πληροφοριακή στρατηγική Η ανάπτυξη πληροφοριακής στρατηγικής βασίζεται σε μεθοδευμένη και συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία αναπτύσσεται και σχεδιάζεται μέσα σε ένα οργανισμό. Η διαδικασία αυτή διαρκώς επανεξετάζεται και διαμορφώνεται ώστε να ευθυγραμμίζεται με την εξέλιξη της τεχνολογίας, τους γενικότερους επιχειρησιακούς στόχους και την εφαρμογή της στρατηγικής της επιχείρησης. Η πληροφοριακή στρατηγική αποτελεί έναν βασικό παράγοντα για την υποστήριξη της γενικότερης επιχειρησιακής στρατηγικής και του επιχειρησιακού σχεδιασμού

7 Ανάπτυξη και εφαρμογή πληροφοριακής στρατηγικής Η ανάπτυξη και η εφαρμογή της πληροφοριακής στρατηγικής πρέπει να περιλαμβάνεται στις τέσσερις περιοχές: των δεδομένων της επιχειρησιακής οργάνωσης της τεχνολογίας και των ελέγχων Στις περιοχές αυτές καταγράφονται και αναλύονται στοιχεία, διαδικασίες, διεργασίες και σχέσεις, τα οποία αναφέρονται με τον όρο αρχιτεκτονική.

8 Στρατηγική σχεδιασμού & πληροφοριακή στρατηγική ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

9 Επιχειρησιακή αρχιτεκτονική Επιχειρησιακή αρχιτεκτονική: Ο όρος αναφέρεται στην παρουσίαση της οργάνωσης των διαδικασιών του οργανισμού. Περιλαμβάνει τη δομή των επιχειρηματικών μονάδων, το σχεδιασμό καθηκόντων, τη ροή εργασιών και τα συστήματα για καθορισμούς και μετρήσεις δεικτών λειτουργίας αποτελεσματικότητας και ποιότητας. Στο απλούστερο επίπεδο η επιχειρησιακή αρχιτεκτονική αποτελείται από μια σειρά από ενέργειες (business-processes).

10 Τεχνολογική αρχιτεκτονική (περιβάλλον) Τεχνολογική αρχιτεκτονική: Τα χαρακτηριστικά του κεντρικού και περιφερειακού εξοπλισμού πληροφορικής, του Δικτύου και του λογισμικού αποτελούν κυρίως το εσωτερικό τεχνολογικό περιβάλλον. Στο περιβάλλον αυτό περιλαμβάνεται ακόμη ο σχεδιασμός και η δομή της κωδικοποίησης των δεδομένων, ο καθορισμός και η αποδοχή προτύπων, οι μεθοδολογίες προγραμματισμού και ανάπτυξης εφαρμογών και συστημάτων.

11 Αρχιτεκτονική δεδομένων Αρχιτεκτονική δεδομένων: Περιλαμβάνει κυρίως το λογικό σχεδιασμό των δεδομένων του οργανισμού. Παρουσιάζεται κυρίως μέσω του Μοντέλου Δεδομένων, του Λεξικού Δεδομένων και των Πινάκων Συσχετίσεων. Κάθε οργανισμός που δημιουργεί δικό του σύστημα σχεδιάζει και περιγράφει τα δεδομένα του, βάσει της ανάλυσης που παρέχεται από την επιχειρησιακή δομή

12 Αρχιτεκτονική Ελέγχου Αρχιτεκτονική Ελέγχου: Περιλαμβάνει τις πολιτικές εκείνες, οι οποίες καθορίζουν την επιτυχή λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων, την αξιολόγηση τους, την αποδοχή τους, καθώς και τις αρχές και τα μέτρα ασφαλείας των διαδικασιών και των δεδομένων.

13 Αρχιτεκτονική Ελέγχου Σε ένα Σύστημα ελέγχου πρέπει να καθορίζονται σε σχέση με την ανάπτυξη και λειτουργία των Π.Σ. τα παρακάτω: κύριος σκοπός του συστήματος η ταχύτητα με την οποία πρέπει να τελειοποιηθεί η φύση της επίβλεψης (η συχνότητα και η ένταση) ποιος έχει πληροφορίες σχετικά με ποιον τρόπος απόκτησης πληροφοριακού συστήματος καθορισμού νέων διαδικασιών και ελέγχων καθορισμός της ασφάλειας

14 Επιδράσεις πληροφοριακών συστημάτων Η λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων έχει σημαντικές επιδράσεις στον οργανισμό ή στην επιχειρηματική μονάδα στην οποία εφαρμόζεται. Οι επιδράσεις αυτές μπορούν να διακριθούν σε: εσωτερικές οι οποίες αφορούν την οργανωτική δομή, τον τρόπο λειτουργίας, τον τρόπο εργασίας των χρηστών, τον τρόπο ελέγχου και λήψης αποφάσεων, κ.α εξωτερικές επιδράσεις οι οποίες αφορούν κυρίως τη διαμόρφωση της αντίληψης των συναλλασσομένων για την επιχείρηση, την ενίσχυση της ανάπτυξης πελατοκεντρικής στρατηγικής με την υιοθέτηση νέων μοντέλων ηλεκτρονικής επικοινωνίας, τη βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης στο εξωτερικό περιβάλλον της, την αύξηση των συνεργασιών με επιστημονικό προσωπικό κ.α.

15 Σημαντικές επιδράσεις πληροφοριακών συστημάτων Επίδραση στο εργασιακό περιβάλλον: Η κάθε τεχνολογία, εκτός από το υλικό, περιλαμβάνει πολλά στοιχεία. Περιλαμβάνει εργασίες, διαδικασίες και προσωπικό εξειδικευμένο στην οργάνωση και διοίκηση. Αυτό έχει οδηγήσει σε Κοινωνικοτεχνικά Συστήματα, δηλαδή στην ιδέα ότι πρέπει να καταλάβουμε την τεχνολογία σε σχέση με τους ανθρώπους και τους οργανισμούς Επίδραση στην οργανωτική δομή: Τα σύγχρονα τεχνολογικά χαρακτηριστικά των Π.Σ. δημιουργούν άμεση επικοινωνία και ροή πληροφορίας ανάμεσα στα ανώτερα και στα λειτουργικά στελέχη μιας επιχείρησης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό της ύπαρξης στελεχών σε πολλά επίπεδα.

16 Σημαντικές επιδράσεις πληροφοριακών συστημάτων (1) Πολιτικές επιδράσεις: Στη διαδικασία ανάπτυξης και ελέγχου των Π.Σ. συχνά δημιουργούνται προβλήματα πολιτικής φύσης. Οι πολιτικές παίζουν έναν σημαντικό ρόλο όταν παίρνεται μια απόφαση για μια κατηγορία εργαζομένων ή για μεμονωμένα άτομα και λιγότερο όταν αφορούν ολόκληρο τον οργανισμό Κοινωνικές και προσωπικές επιδράσεις: Σήμερα πολλοί συνήγοροι ατομικών δικαιωμάτων συμφωνούν ότι τα Π.Σ. δημιουργούν μια κοινωνία τύπου "Big Brother". Συνήθειες πελατών καταγράφονται σε μεγάλο βαθμό για τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του Marketing

17 Γενικές αρχές σχεδιασμού και ανάπτυξης Κατά την ανάπτυξη συστημάτων γίνονται βασικές επιλογές όπως: Η φιλοσοφία αντιμετώπισης των συμβατικών εργασιών οι οποίες αυτοματοποιούνται (μετατρέπονται σε διεργασίες του συστήματος). Το εύρος και οι δυνατότητες του συστήματος. Οι δυνατότητες μελλοντικών προσαρμοστικών μεταβολών αλλά και της συνολικής εξέλιξης του συστήματος. Οι βασικοί έλεγχοι οι οποίοι θα ασκούνται κατά τη λειτουργία του συστήματος. Τα πρότυπα και οι προδιαγραφές λειτουργίας του συστήματος. Οι σχέσεις μεταξύ συμβατικών και αυτοματοποιημένων διεργασιών.

18 Προσδιορισμός στόχων και σκοπιμότητας Ο αρχικός σχεδιασμός ενός συστήματος ξεκινά με την εξακρίβωση και καθορισμό των στόχων του καθώς και των προτεραιοτήτων που πρέπει να τεθούν μέσα σε αυτό. Αυτό έρχεται, σύμφωνα και με τα προηγούμενα, να εξαρτηθεί από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του οργανισμού. Η προσέγγιση ανάπτυξης του επιχειρησιακού σχεδίου μιας επιχείρησης μπορεί να γίνει με διαφορετικούς τρόπους.

19 Σχεδιασμός από πάνω προς τα κάτω (top-down) Πρόκειται για την εξειδίκευση της λογικής διαδικασίας «από το γενικό στο ειδικό». Σε κάθε σύστημα η ανάπτυξή του ξεκινά από τους γενικούς του στόχους και συνεχίζει με την εξειδίκευση των στόχων αυτών προς τα κάτω καταλήγοντας στις αναλυτικές διεργασίες των δοσοληψιών

20 Σχεδιασμός από πάνω προς τα κάτω (top-down) σχηματική απεικόνιση

21 Σχεδιασμός από κάτω προς τα πάνω (bottom-up) Πρόκειται για την εξειδίκευση της λογικής διαδικασίας «από το ειδικό στο γενικό». Σε κάθε σύστημα η ανάπτυξή του ξεκινά από τις αναλυτικές διεργασίες των δοσοληψιών και καταλήγει στις δραστηριότητες διαχείρισης και διοίκησης. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται συνήθως σε συστήματα τελικών χρηστών.

22 Σχεδιασμός από κάτω προς τα πάνω (bottom-up) σχηματική απεικόνιση

23 Σχεδιασμός με κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας (critical success factors) Με τη σχεδιαστική αυτή μέθοδο καθορίζεται σαν βάση για το σχεδιασμό του συστήματος οι κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας (CSF). Οι κρίσιμοι παράγοντες προσδιορίζονται από τους ανώτερους Διευθυντές της επιχείρησης. Καθένας περιορίζεται στο καθορισμό των σημαντικότερων παραγόντων για την επιτυχία της μονάδας του.

24 Σχεδιασμός με κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας (critical success factors) σχηματική απεικόνιση

25 Επεξεργασία και ροή των πληροφοριών Με μεμονωμένες εφαρμογές: Πρόκειται για συστήματα εφαρμογής τα οποία παρουσιάζουν σχετική ανεξαρτησία από τα άλλα συστήματα εφαρμογής (ανεξάρτητα αρχεία, ανεξάρτητες είσοδοι και έξοδοι κ.λπ.) Με προσανατολισμένο σε βάσεις δεδομένων: Σε αυτή την περίπτωση όλα τα συστήματα εφαρμογής συνδέονται στενά μεταξύ τους στην κατεύθυνση της ενιαίας διαχείρισης του πληροφοριακού συστήματος Με προσανατολισμό στη ροή εργασιών: Στην περίπτωση αυτή τα συστήματα εφαρμογής αναπτύσσονται στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης κάποιων διεργασιών ή τη λήψη αποφάσεων (π.χ. σύστημα αποθηκών, σύστημα κοστολόγησης).

26 Συμπεριφορά και τεχνολογία συστήματος Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για την διάσταση αυτή: Η πρώτη προσέγγιση προσδιορίζει τα λειτουργικά και τεχνικά χαρακτηριστικά με στόχο την ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιδράσεων στους χρήστες και την τεχνολογική αρτιότητα του συστήματος. Η δεύτερη προσέγγιση μεταφέρει και αποτυπώνει τις επιθυμητές πολιτικές στο σύστημα.

27 Κοινωνικοτεχνικη προσέγγιση Ως προς την ευχρηστότητα και λειτουργικότητα: Να εξυπηρετεί και να διευκολύνει τους χρήστες. Η ικανοποίηση αυτής της απαίτησης προϋποθέτει καλό σχεδιασμό της εισόδου και εξόδου των δεδομένων, δηλαδή την ορθολογική αντιμετώπιση του όγκου και των χρονικών περιορισμών της προετοιμασίας τους. Να καλύπτει τις επιχειρησιακές λειτουργικές και θεσμικές απαιτήσεις. Να προάγει την ενδολειτουργικότητα λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες, όπως η αυτονομία και ο διαχωρισμός των υποσυστημάτων, η ανταλλαγή πληροφοριών και ο συντονισμός. Να διευκολύνει τη χαρτογράφηση των ποικίλων συστατικών μερών σύμφωνα με την οργανωτική/διοικητική συνάφεια Να είναι καλά τεκμηριωμένο ώστε να υπάρχει ευκολία στη συντήρησή του και πιθανή επέκτασή του

28 Κοινωνικοτεχνικη προσέγγιση (2) Ως προς την τεχνολογική αρτιότητα: Να έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με τις σύγχρονες τεχνολογίες στο χώρο της πληροφορικής. Να προσαρμόζεται σχετικά εύκολα στις ιδιαιτερότητες του οργανισμού και στις επιμέρους πρακτικές εργασίας. Να είναι ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, να είναι σχετικά εύκολο στην εκμάθηση και στη χρήση του, να μπορεί να εγκατασταθεί σταδιακά και να μπορεί να επεκταθεί για την ικανοποίηση μελλοντικών αναγκών. Να είναι σχεδιασμένο κατά υποσυστήματα κατά το δυνατό μικρά και με την ελάχιστη, κατά το δυνατόν, αλληλεπίδραση του ενός πάνω στο άλλο. Να είναι, κατά το δυνατόν, ανεξάρτητο από το Υλικό και το υπόλοιπο Λογισμικό Να τροποποιείται εύκολα και να είναι παραμετρικό

29 Κοινωνικοτεχνικη προσέγγιση (3) Ως προς την Πολιτική Προσέγγιση: Οι σχεδιαστές πρέπει να λάβουν υπόψη τους, πως το σύστημα θα επηρεάσει τον οργανισμό σαν ένα σύνολο, συγκεντρώνοντας ιδιαίτερα την προσοχή τους σε πιθανές εσωτερικές συγκρούσεις και τις αλλαγές όσον αφορά τις αποφάσεις

30 Κύκλος ζωής συστήματος Είναι παραδοσιακός τρόπος που χρησιμοποιείται σε μεσαία και μεγάλα έργα. Αποτελείται από μια δομημένη σειρά διαδοχικών λειτουργιών, για τη σύλληψη, το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός συστήματος

31 Σταδιακή δέσμευση (phased commitment) Στη μέθοδο αυτή, ένα μεγάλο έργο, που διαρκεί αρκετά χρόνια, χωρίζεται σε φάσεις και σε κάθε φάση ακολουθείται η μέθοδος του κύκλου ζωής. Είναι πολύ χρήσιμη, γιατί εκμεταλλεύεται την εξέλιξη της τεχνολογίας.

32 Eξελικτική στρατηγική (evolutionary) Είναι μια μέθοδος κατάλληλη για περιπτώσεις που οι χρήστες δε γνωρίζουν τι ακριβώς θέλουν, αλλά αντιλαμβάνονται τις ανάγκες τους και μαθαίνουν σταδιακά τι μπορούν να κάνουν.

33 Aγορά πακέτου Μια διαδεδομένη σήμερα μέθοδος κυρίως για μικρά έργα, είναι η μέθοδος αγοράς πακέτου, σε αντίθεση με την ανάπτυξη συστήματος στον οργανισμό ή στην επιχείρηση.

34 Μέθοδος πρότυπου πακέτου Άλλη εναλλακτική μέθοδος είναι η κατασκευή ενός προκαταρκτικού μοντέλου, πριν τον τελικό σχεδιασμό του συστήματος. Το μοντέλο αυτό λέγεται πρωτότυπο και συνήθως χτίζεται σε έναν microcomputer.

35 Χρήση εξωτερικού γραφείου Με τη χρήση της μεθόδου του εξωτερικού γραφείου (SOFTWARE HOUSE), το σύστημα ονομάζεται "turn-keysystem", δηλαδή σύστημα κατά παραγγελία.

36 Ανάπτυξη από τελικούς χρήστες (end user development) Σε περιπτώσεις που έχουμε απλά συστήματα, χωρίς ιδιαίτερες περιπλοκές και είναι γνωστές οι ανάγκες πληροφόρησης, τότε τα συστήματα αυτά μπορούν να χτιστούν από τελικούς χρήστες.

37 Φάσεις και βήματα κύκλου ζωής Η πορεία ανάπτυξης κάθε συστήματος χωρίζεται σε φάσεις ή στάδια. Στο σχήμα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα στάδια αυτά, τα οποία αποτελούν την παραδοσιακή μεθοδολογία του κύκλου ζωής ανάπτυξης των συστημάτων.

38 Φάσεις και βήματα κύκλου ζωής σχηματική απεικόνιση Καθορισμός Μελέτης Μελέτη Συστήματος Ανάλυση Απαιτήσεων Σχεδιασμός Εγκατάσταση Υλοποίηση

39 Προκαταρκτική φάση Καθορισμός μελέτης-> διαπίστωση και επίλυση προβλημάτων, νέες απαιτήσεις, βελτιώσεις στο υπάρχον Σύστημα: Στο αρχικό στάδιο καθορισμού της μελέτης, δίνεται μια προκαταρκτική επισκόπηση για να απαντηθούν τα ερωτήματα: "Γιατί χρειαζόμαστε τη μελέτη για ένα νέο σύστημα;", "Τι θέλουμε να πραγματοποιήσουμε;" και "Ποιοι είναι οι αντικειμενικοί στόχοι; -> Πρόταση Μελέτης με βάση υπάρχον σχέδιο ή απόφαση Διοίκησης ή πρόταση τεχνικών ή αίτημα χρηστών Μελέτη Συστήματος: Το πρώτο βήμα στην φάση αυτή είναι η διερεύνηση που πρέπει να γίνει για το αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για την υλοποίηση του συστήματος. Εξετάζεται η λειτουργική (εμπλοκή τμημάτων, διαδικασιών, εύρους συστήματος), τεχνική (h/w, s/w, n/w) και οικονομική εφικτότητα (cost/benefit), καθώς και την εφικτότητα συμπεριφοράς του προσωπικού (εργασιακές σχέσεις, αντιδράσεις)

40 Ανάλυση απαιτήσεων Η φάση της Ανάλυσης Απαιτήσεων κυρίως συνίσταται στην Ανάλυση - Κατανόηση του Υπάρχοντος Συστήματος και στον προσδιορισμό των πληροφοριακών αναγκών μέσα από την αξιολόγηση των απαιτήσεων των χρηστών. Γίνεται με συλλογή στοιχείων μέσω παρατηρήσεων, ερωτηματολογίων, συνεντεύξεων, δειγματοληψίας και δίνει την εικόνα λειτουργίας και αδυναμιών του υπάρχοντος συστήματος. Περιλαμβάνει 1. την αποτύπωση: α) της οργανωτικής δομής, β) της ροής δεδομένων (ΔΡΔ), γ) διαδικασιών (πίνακες αποφάσεων) δ) δεδομένων (Λεξικό δεδομένων) 2. την αξιολόγηση των απαιτήσεων των χρηστών 3. Αναφορά σε έκτακτες καταστάσεις και 4. Ανάλυση Προβλημάτων χρηστών

41 Σχεδιασμός Η φάση του Σχεδιασμού αποτελείται από το: Λογικό, Φυσικό και Γενικό Σχεδιασμό. Ο Λογικός και Φυσικός Σχεδιασμός είναι απαραίτητοι, όταν γίνεται ανάπτυξη του λογισμικού του συστήματος. Στην περίπτωση κατά την οποία γίνεται προμήθεια του λογισμικού και όχι ανάπτυξη, τότε ο σχεδιασμός του συστήματος περιορίζεται στο Γενικό Σχεδιασμό. Ο Σχεδιασμός γενικά περιλαμβάνει τις εξόδους, τις εισόδους, την επεξεργασία, τη βάση δεδομένων (διαγράμματα CHEN), τις διαδικασίες και τους ελέγχους.ιδιαίτερη προσοχή στη διεπαφή, στο σχεδιασμό των Οθονών, στις βοήθειες στους χρήστες (για τις εντολές, λαθών, προτροπές, εκπαιδευτικές), στον έλεγχο των λαθών (αποτροπή, ανίχνευση, διόρθωση, αναίρεση, trial-error) και στο χρόνο απόκρισης

42 Σχεδιασμός (2) Ο Γενικός Σχεδιασμός περιλαμβάνει: Φιλοσοφία του Συστήματος (ΒΔ αποκεντρωμένη, καταν/μένη, συγκεντρωτική, τοπολογία δικτύου, ) Διαδικασίες εισόδου-εξόδου (φόρμες, αναφορές,..) Κωδικοποίηση Προδιαγραφές Υλικού και Δικτύου

43 Λογικό διάγραμμα ενεργειών ανάπτυξης συστήματος ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΟΧΙ ΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΦΥΣΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

44 Εγκατάσταση - μετατροπή Μετά την προμήθεια του Υλικού και του Λογισμικού και την ολοκλήρωσή του, γίνεται η εγκατάσταση του νέου συστήματος. Τα νέα προγράμματα εισέρχονται στον Η/Υ μαζί με τα απαιτούμενα δεδομένα (αρχεία, βάση δεδομένων κ.λπ.), ενοποιούνται σε εφαρμογές και συστήματα και αρχίζει η δοκιμαστική λειτουργία του νέου συστήματος. Η μετατροπή αφορά στη διαδικασία μετάπτωσης από το παλιό στο καινούργιο σύστημα που μπορεί να γίνει με τέσσερις στρατηγικές: παράλληλη λειτουργία, άμεση εφαρμογή, πιλοτική εφαρμογή, σταδιακή προσέγγιση

45 Υλοποίηση Η φάση αυτή αποτελεί το συνοδό του συστήματος καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του. Στόχος της είναι η διατήρηση της καλής και αποδοτικής λειτουργίας του. Η εκπαίδευση του προσωπικού της επιχείρησης στο νέο σύστημα έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για το τελικό αποτέλεσμα της ανάπτυξης του συστήματος όσο και για το αποτέλεσμα της καθημερινής λειτουργίας του. Η εκπαίδευση του προσωπικού χωρίζεται σε δύο στάδια: Στο πρώτο στάδιο γίνεται η εκπαίδευση του προσωπικού του Κέντρου Πληροφορικής στην τεχνολογία η οποία θα χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη του συστήματος (εφόσον βέβαια πρόκειται για νέα τεχνολογία για το προσωπικό). Η εκπαίδευση αυτή μπορεί να αρχίσει από τις πρώτες φάσεις της ανάπτυξης του συστήματος και να ολοκληρωθεί με την επιλογή του Υλικού και του Λογισμικού.

46 Υλοποίηση (2) Στο δεύτερο στάδιο γίνεται η εκπαίδευση των τελικών χρηστών του συστήματος, όταν το σύστημα έχει εγκατασταθεί και ελεγχθεί. Η εκπαίδευση αυτή συνοδεύεται με την παροχή οδηγιών χρήσης του συστήματος. Η τεκμηρίωση αποτελεί τον οδηγό σχεδιασμού, ανάπτυξης και λειτουργίας του συστήματος Η Συντήρηση Αναβάθμιση αντιμετωπίζει τα προβλήματα που δημιουργούνται από αλλαγές στο περιβάλλον του συστήματος (νόμοι, οργανωτικές αλλαγές, εξέλιξη τεχνολογίας)

47 Διαγράμματα ροής δεδομένων Ένα Διάγραμμα Ροής Δεδομένων (ΔΡΔ) είναι μια γραφική απεικόνιση των διεργασιών ενός συστήματος ή υποσυστήματος. Το ΔΡΔ είναι ένα εργαλείο τόσο ανάλυσης, όσο και γραφικής τεκμηρίωσης που χρησιμοποιεί ένα μικρό αριθμό από σύμβολα. Τα σύμβολα αυτά απεικονίζουν την κίνηση (ροή) των δεδομένων ανάμεσα σε διαδικασίες που επικοινωνούν μεταξύ τους

48 Σύμβολα ΔΡΔ Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στα ΔΡΔ είναι τέσσερα και χρησιμοποιούνται για: Περιβαλλοντικά στοιχεία Διαδικασίες Ροές Δεδομένων Χώροι Αποθήκευσης Δεδομένων

49 Σκοπός χρήση εργαλείων CASE Ο σκοπός της χρήσης των εργαλείων CASE είναι να μεταφέρει το φόρτο εργασίας - ανάπτυξης του συστήματος από τον άνθρωπο στον υπολογιστή. Σήμερα υπάρχουν πολλά εργαλεία CASE, που πετυχαίνουν αυτό το σκοπό, σε διαφορετικό βαθμό το καθένα. Μερικά CASE εργαλεία είναι τα Pose, Powertools, Linc Environment, Application Development Workbench, AS/Set Integrator, AS/Set, ADK κ.ά.

50 Εργαλεία case-κύκλος ζωής συστήματος Τα CASE εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες φάσεις του κύκλου ζωής των συστημάτων. Ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο χρησιμοποιείται ένα εργαλείο CASE, θα πρέπει να έχει τις εξής ιδιότητες: Ένα CASE υψηλού επιπέδου χρησιμοποιείται κατά τη φάση που τίθενται οι βασικοί στόχοι του συστήματος (planning). Η έξοδος αυτής της δραστηριότητας είναι το στρατηγικό πλάνο για τις πηγές πληροφορίας. Ένα CASE μέσου επιπέδου μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια των φάσεων της ανάλυσης και του σχεδιασμού για την τεκμηρίωση των διαδικασιών και των δεδομένων, τόσο ενός υπάρχοντος συστήματος, όσο και ενός νέου.

51 Εργαλεία case-κύκλος ζωής συστήματος (2) Ένα CASE χαμηλού επιπέδου χρησιμοποιείται στην υλοποίηση και μπορεί να βοηθήσει έναν προγραμματιστή στην ανάπτυξη, στον έλεγχο και στη συντήρηση του κώδικα. Αυτά τα εργαλεία πολύ συχνά αναφέρονται σαν γεννήτριες κώδικα (code generators). Ένα CASE χαμηλού επιπέδου χρησιμοποιείται στην υλοποίηση και μπορεί να βοηθήσει έναν προγραμματιστή στην ανάπτυξη, στον έλεγχο και στη συντήρηση του κώδικα. Αυτά τα εργαλεία πολύ συχνά αναφέρονται σαν γεννήτριες κώδικα (code generators).

52 Τέλος Ενότητας