Παρόν και προοπτικές. Προσυνεδριακή ημερίδα HELECO Δρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος- Πολιτικός Μηχανικός Επιμελήτρια ΜΕΠΑΑ/ΤΕΕ

Transcript

1 Διαχείριση Αστικών Στερεών Απορριμμάτων- Ανακύκλωση Παρόν και προοπτικές Προσυνεδριακή ημερίδα HELECO 2011 ΤΕΕ και ΤΕΕ-Τμήμα ΑΜ Δρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος- Πολιτικός Μηχανικός Επιμελήτρια ΜΕΠΑΑ/ΤΕΕ

2 Στη χώρα μας, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες υπήρξαν αλλαγές που αφορούσαν: -στην επέκταση των αστικών κέντρων χωρίς πρόβλεψη βασικών υποδομών και δικτύων (χωροταξικός σχεδιασμός), -στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, -στην αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων και συνηθειών, -στην αύξηση των επικινδύνων βιομηχανικών και τοξικών στερεών αποβλήτων και την ανεξέλεγκτη διάθεσή τους, -στην εμφάνιση σύνθετων υλικών συσκευασίας δύσκολα αποδομήσιμων, -στην εντατικοποίηση δραστηριοτήτων όπως ο τουρισμός. και συνετέλεσαν στην αύξηση της παραγωγής των ΑΣΑ, στην αλλαγή της ποιοτικής τους σύστασης, στη προβληματική τους διάθεση (ΧΑΔΑ), καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού και διαχείρισής τους, στη βάση των νέων αρχών και αντιλήψεων.

3 νέα δεδομένα 1. Η προβλεπόμενη συνεχής αύξηση του όγκου των ΑΣΑ οφείλεται κυρίως στην κατά παραδοχή σταθερή αύξηση της ιδιωτικής τελικής κατανάλωσης και τη διατήρηση των τάσεων που παρατηρούνται σήμερα στα καταναλωτικά πρότυπα. Στην Ελλάδα ο Μ.Ο. ήταν 441 kg/άτομο (ΕΣΥΕ 2003) ποσότητα η οποία βαίνει συνεχώς αυξανόμενη (+22% κατά την 8-ετία ) ακολουθώντας την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και την αλλαγή του τρόπου διαβίωσης. Στην Ε.Ε. Ε 1995: 460 kg κατ άτομο, 2004: 520 kg κατ άτομο 2020 (προβολή): 680 kg κατ άτομο

4 Ο περιορισμός του όγκου των αποβλήτων θα αποφέρει και άλλα οφέλη όπως: -μείωση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων, που είναι ιδιαίτερα επαχθές, -μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας (με σωματίδια και οξείδια του αζώτου) -μείωση του θορύβου που προκύπτει από τη συλλογή και μεταφορά αποβλήτων. -μείωση της απώλειας πόρων. Προϋποθέτει όμως την σταδιακή αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων

5 2. Η ανάγκη μείωσης των εκπομπών των ΑΦΘ Η καλύτερη διαχείριση των ΑΣΑ θα μειώσει την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Το 2005 οι εκπομπές ΑΦΘ που προκαλούνταν από τη διαχείριση των αποβλήτων έφθανε το 2% περίπου των συνολικών εκπομπών στην Ε.Ε. Οι εκπομπές μεθανίου, που ελέγχονται από το Πρωτόκολλο του Κιότο, συνδέονται άμεσα με τη γεωργία (ιδίως την κτηνοτροφία) και με τη ταφή των αποβλήτων.

6 Σύμφωνα με το ελληνικό Εθνικό Σχέδιο Κατανομής δικαιωμάτων εκπομπών CO , οι εκπομπές από δραστηριότητες διαχείρισης αποβλήτων στο σύνολο της επικράτειας για το έτος 2004 ανήλθαν σε 3.261,83 kt ισοδύναμου CO2. Με την πλήρη εφαρμογή της Οδηγίας για την υγειονομική ταφή και την εγκατάσταση μονάδων θερμικής οξείδωσης ή αναερόβιας χώνευσης ή λιπασματοποίησης βιομάζας, υπάρχει η δυνατότητα οι εκπομπές να μειωθούν ως το 2010 σε kt ισοδυνάμου CO2. Ακόμη θα έχουμε: - Αποφυγή εκπομπών μεθανίου (22 φορές πιο δραστικό ως ΑΦΘ) - Χρήση στη βιομηχανία παραγώγων της επεξεργασίας των ΑΣΑ (π.χ. RDF )

7

8 Οι καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη διαχείριση αστικών αποβλήτων προβλέπεται να μειωθούν από την ανώτατη τιμή των 55 εκατ. τόνων ισοδυνάμου CO2 ετησίως, στην οποία έφθασαν στο τέλος της δεκαετίας του 1980, σε 10 εκατ. τόνους ισοδυνάμου CO2 μέχρι το 2020 (Σχήμα 2).

9

10 Τρεις ομάδες κρατών Υπάρχει μεγάλη ποικιλία επιλογών ανάμεσα στα Κ-Μ στον τρόπο διαχείρισης των ΑΣΑ και ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα. Τα Κ-Μ μπορούν να κατηγοριοποιηθούν η σε τρεις ομάδες ανάλογα με τις στρατηγικές που ακολουθούν : 1. Υψηλός βαθμός ανάκτησης και αποτέφρωσης 2. Υψηλός βαθμός ανάκτησης, χαμηλός βαθμός αποτέφρωσης 3. Χαμηλή ανάκτηση και χαμηλή αποτέφρωση

11

12 Η διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα μας Η Ελλάδα, ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ενσωματώσει την κοινοτική νομοθεσία για τα απόβλητα στο εθνικό δίκαιο. Δεν υπάρχουν εκκρεμότητες εισαγωγής κοινοτικών Οδηγιών στο εθνικό δίκαιο που να αφορούν την διαχείριση αποβλήτων. Για τη διαχείριση των αποβλήτων υπάρχει σε ισχύ ένα πλήρες νομοθετικό πλαίσιο που καλύπτει όλα τα είδη αποβλήτων, επικίνδυνα και μη επικίνδυνα, όπως π.χ. αστικά, βιομηχανικά, ρεύματα που υπόκεινται σε εναλλακτική διαχείριση, ιατρικά κ.α. Επίσης καλύπτονται με τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές όλοι οι τρόποι Επίσης καλύπτονται με τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές όλοι οι τρόποι διαχείρισης, από την συλλογή και μεταφορά, την μεταφόρτωση, την επεξεργασία, την αξιοποίηση έως την αποτέφρωση και την τελική ασφαλή διάθεση μέσω της υγειονομικής ταφής.

13 Το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στη χώρα μας καθορίζεται από τρία βασικά νομοθετήματα α) την ΚΥΑ με αρ /2727/2003 «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης», β) τον Ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων» και γ) την ΚΥΑ 13588/725/2006 «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991».

14 Μέσα σ αυτό το πλαίσιο, μια σειρά από νομοθετήματα ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα που άπτονται της διαχείρισης των αποβλήτων όπως την υγειονομική ταφή των αποβλήτων βή (επικινδύνων, μη επικινδύνων,, αστικών και αδρανών), τους «μικρούς ΧΥΤΑ», τις προδιαγραφές των έργων διαχείρισης, την αποτέφρωση των αποβλήτων, τη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων, των επικινδύνων, τις διαδικασίες δ εναλλακτικής διαχείρισης συγκεκριμένων ρευμάτων αποβλήτων όπως οι συσκευασίες, τα χρησιμοποιημένα ελαστικά, τα οχήματα τέλους κύκλου ζωής, τα χρησιμοποιημένα ημ λιπαντικά έλαια, οι μπαταρίες και οι συσσωρευτές, τα απόβλήτα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού κ.α. Μέσω της νομοθεσίας ορίζονται οι υποχρεώσεις των παραγωγών και των κατόχων των αποβλήτων, των θεσμικών οργάνων όπως οι δήμοι και οι ΦΔΣΑ ΦοΔΣΑ, των υπεύθυνων λειτουργίας των εγκαταστάσεων διαχείρισης και όλών των εμπλεκομένων μ στη διαχείριση των αποβλήτων. βή

15 Οι εθνικές κατευθύνσεις και επιλογές για την επίτευξη της ολοκληρωμένης και ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων περιγράφονται στους δύο Εθνικούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Αποβλήτων. Συγκεκριμένα: ρμ Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Μη Επικίνδυνων αποβλήτων (ΕΣΔΣΑ) ο οποίος θεσμοθετήθηκε το 2003 με την ΚΥΑ 50910/2727/2003. Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ) ο οποίος θεσμοθετήθηκε το 2007 με την ΚΥΑ 8668/2007.

16 Και οι δύο Εθνικοί Σχεδιασμοί αναφέρονται σε πολιτικές, στόχους και δράσεις και θέτουν τις προτεραιότητες υλοποίησής τους με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος καιτης δημόσιαςυγείαςαπότη από διαχείρισητων αποβλήτων. Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων υλοποιείται μέσω των παραγωγών και κατόχων των επικινδύνων αποβλήτων ενώ ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Μη Επικινδύνων Αποβλήτων εξειδικεύεται και προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες της κάθε Περιφέρειας μέσω των ΠΕΣΔΑ.

17 Διαπιστώσεις και βασικά συμπεράσματα της μελέτης του ΤΕΕ για την ΔΣΑ

18 Α. Γενικές διαπιστώσεις δα ώσες 1. Το θεσμικό πλαίσιο για την διαχείριση των Α.Σ.Α. στην Ελλάδα, είναι εν πολλοίς σύγχρονο και επαρκές και ίσως χρειάζεται ορισμένες βελτιώσεις και εξειδικεύσεις.

19 γενικές ε διαπιστώσεις δα ώσες 2. Η ανεπάρκεια σε εγκαταστάσεις υποδομής για την διαχείριση των ΑΣΑ στην Ελλάδα οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει μία σαφής και ολοκληρωμένη άποψη για: -την αναγκαία πολιτική, -τιςς δυνατότητες δυαόηεςτης τεχνολογίας, ογ -την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, καθώς και για -τον ρόλο της Κεντρικής Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης.

20 γενικές διαπιστώσεις 3. Τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης και το Ταμείο Συνοχής στο βαθμό που αξιοποιήθηκαν αποτέλεσαν σημαντικές ευκαιρίες. Το ΕΣΠΑ , δίνει μία ακόμα σημαντική ευκαιρία για την προώθηση επενδύσεων στον τομέα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Προϋπόθεση είναι η ορθολογική προσέγγιση του θέματος, σε σχέση με την τεχνολογία, την οικονομία, το περιβάλλον, την κοινωνία.

21 4. Παρά τη σχετική πρόοδο σε εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) και τελικής διάθεσης αποβλήτων (ΧΥΤΑ), δεν έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα επαρκής πρόοδος όσον αφορά στην ολοκληρωμένη η διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων (πρόληψη εκτροπή βιοαποδομήσιμου κλάσματος από ταφή) με στόχο την αντιμετώπιση της ρύπανσης στις πηγές της. Ειδικά όσον αφορά στη λειτουργία μονάδων μηχανικής επεξεργασίας & κομποστοποίησης, στην παρούσα φάση υπάρχουν 3 μονάδες (Αθήνα, Καλαμάτα, Χανιά). ) Δεν υπάρχει πρόοδος επίσης ως προς την υλοποίηση έργων υποδομής για τη διάθεση αδρανών υλικών σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υφιστάμενης νομοθεσίας.

22 5. Ένα σημαντικό τμήμα των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων διατίθεται ακόμα σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Υπάρχουν ακόμα περίπου 400 ΧΑΔΑ, που θα έπρεπε να είχαν κλείσει στο τέλος του 2008.

23 6. Η καθυστέρηση στην έγκριση και την υλοποίηση των περιφερειακών σχεδιασμών διαχείρισης ΑΣΑ, ως αποτέλεσμα κυρίως της έλλειψης κοινωνικής αποδοχής για τη χωροθέτηση των αναγκαίων υποδομών διαχείρισης, δημιούργησε την ανάγκη για ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών και οδήγησε άλλοτε σε πρωτότυπες νομοθετικές - διοικητικές πρακτικές (χωροθέτηση υποδομών διαχείρισης ΑΣΑ απευθείας με Νόμο) και άλλοτε σε δικαστικές εμπλοκές και καθυστερήσεις λόγω ακύρωσης από το ΣτΕ ορισμένων επιλογών για χωροθέτηση εγκαταστάσεων. ασ Επιπλέον, οι μεγάλες πιέσεις για αστικοποίηση και τουριστική αξιοποίηση περιοχών έχουν οδηγήσει σε υψηλό κόστος γης, που με τη σειρά του αποτελεί έναν ακόμη ανασχετικό παράγοντα μαζί με την έλλειψη περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης από σημαντικά τμήματα του πληθυσμού.

24 7. Οι ισχύοντες Περιφερειακοί Σχεδιασμοί σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να επικαιροποιηθούν στην κατεύθυνση της μείωσης του αριθμού και της αύξησης της δυναμικότητας των προβλεπομένων κέντρων επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων.

25 Διαπιστώσεις σε σχέση με τις τεχνολογίες

26 α. Αερόβια μηχανική-βιολογική επεξεργασία Η αερόβια μηχανική-βιολογική επεξεργασία (ΜΒΕ) με ανάκτηση κόμποστ, σε συνδυασμό με ενεργειακή αξιοποίηση (ενδεχομένως και με συμβατική καύση) του RDF, που παράγεται από τα κλάσματα χαρτιού και πλαστικών που δεν ανακυκλώνονται, αποτελεί μια από τις φθηνότερες, διαχειριστικά καταλληλότερες και περιβαλλοντικά προτιμότερες μεθόδους επεξεργασίας των Α.Σ.Α.. Σημειώνεται ότι η αερόβια ΜΒΕ (όπως άλλωστε και η αναερόβια) είναι μια τεχνολογία συμβατή με τους στόχους του Πρωτοκόλλου του Κυότο, ενώ το βιοδιασπάσιμο κλάσμα του RDF θεωρείται βιομάζα και απαλλάσσεται από τους περιορισμούς εκπομπής CO2.

27 β. H βιολογική ξήρανση H βιολογική ξήρανση, η οποία δοκιμάζεται την περίοδο αυτή σε κλίμακα εφαρμογής σε χώρες της Ευρώπης, απαιτεί υπό τις παρούσες συνθήκες προσοχή στα παρακάτω σημεία: - Δεν έχει νόημα η εφαρμογή της μεθόδου εάν δεν τεκμηριωθούν προηγουμένως και δεν γίνουν αποδεκτοί οι όροι και προϋποθέσεις διαχείρισης του παραχθησόμενου προϊόντος (τεχνολογικοί, χ γ οικονομικοί, περιβαλλοντικοί). - Από τα διαθέσιμα ενδεικτικά στοιχεία κόστους της μεθόδου, προκύπτει ότι αυτό είναι σημαντικό, πολύ υψηλότερο της Αερόβιας Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας.

28 γ. Η στοιχειομετρική καύση Παραμένει επί δεκαετίες σταθερή στις χώρες της Ε.Ε. (των 15) με βάση το ποσοστό των διαχειριζομένων πρωτογενών Α.Σ.Α. (περίπου το 20%). Παραμένει, επίσης, μία ιδιαίτερα ακριβή μέθοδος, με παραγωγή σημαντικής ποσότητας ρύπων στους θαλάμους καύσης οι οποίοι, στη συνέχεια, πρέπει να κατακρατούνται με εξελιγμένα συστήματα αντιρρυπαντικής προστασίας και να οδηγούνται σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ).

29 ...η η στοιχειομετρική σο εο ερ καύση Αρνητικό για τη χώρα μας στοιχείο είναι ότι η καύση δεν μπορεί να συνδυαστεί με υφιστάμενα δίκτυα τηλεθέρμανσης (συμπαραγωγής) και ότι υπόκειται στην έντονη εποχιακή μεταβολή της σύνθεσης των απορριμμάτων. Η καύση των απορριμμάτων με παραγωγή ΗΕ αποτελεί ισχυρό αντικίνητρο για την επίτευξη του υψηλού για τη χώρα τεθέντος στόχου της ανακύκλωσης ύλ (ανάκτησηςά υλικών) ) των αποβλήτων συσκευασίας. Πέραν των επικίνδυνων ρύπων που διαφεύγουν στην ατμόσφαιρα, συμβάλλει σημαντικά, λόγω των αυξημένων εκπομπών CO2, στο φαινόμενο του Θερμοκηπίου και υπόκειται στην πρόσθετη δαπάνη για την «αγορά δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου».

30 δ. Η πυρόλυση και η αεριοποίηση Δεν συνιστούν δόκιμες μεθόδους επεξεργασίας των Α.Σ.Α., δεδομένου ότι οι υπ όψιν τεχνολογίες, παρ όλες τις συνεχείς και πολύχρονες προσπάθειες (η πυρόλυση από τη δεκαετία του 1970), δεν απέδειξαν μέχρι σήμερα τη βιωσιμότητά τους. Για τον λόγο αυτό ουδεμία σχετική εγκατάσταση κλίμακας λειτουργεί στις χώρες της Ε.Ε. προκειμένου για την επεξεργασία των Α.Σ.Α.. Σε αντίθεση με την επεξεργασία των επικινδύνων και άλλων ειδικών βιομηχανικών αποβλήτων και ιλύων, όπου η πυρόλυση και η αεριοποίηση κατέχουν αξιόλογο μερίδιο.

31 Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΣΔΑ) Όλη η σχετική νομοθεσία, από το Ν1650/85 μέχρι την τελευταία ΚΥΑ 50910/03, ορίζει ότι οι ΦοΔΣΑ είναι οι Δήμοι και Κοινότητες ή οι Σύνδεσμοι αυτών. Θέμα, επομένως, νομικής μορφής δεν τίθεται για τους ΦοΔΣΑ αλλά μόνο για τους φορείς στους οποίους οι ΦοΔΣΑ θα μπορούν να αναθέτουν, με τη νόμιμη διαδικασία, τη λειτουργία μίας ή περισσότερων εγκαταστάσεων ή τη διεκπεραίωση υπηρεσιών σχετικών με τη διαχείριση των ΑΣΑ.

32 ...ΦοΣΔΑ Σε σχέση με το νομικό καθεστώς του φορέα ίδρυσης και λειτουργίας (operator) μιας εγκατάστασης επεξεργασίας απορριμμάτων του εξωτερικού είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση ότι: Το συνολικό ανά τόνο κόστος επεξεργασίας και Υγειονομικής Ταφής (επένδυση + λειτουργία) σε εγκαταστάσεις που ιδρύονται με αυτοχρηματοδότηση και λειτουργούν από ιδιώτες είναι πολύ μεγαλύτερο (διπλάσιο για την Υγειονομική Ταφή και την Καύση και έως 53% για την Αερόβια ΜΒΕ) έναντι των εγκαταστάσεων που ιδρύονται και λειτουργούν από ΦοΔΣΑ (ΝΠΔΔ).

33 Ανακύκλωση συσκευασιών και άλλων προϊόντων Είναι ανάγκη να οργανωθεί και να λειτουργήσει ο ΕΟΕΔΣΑΠ.

34 ΧΑΔΑ Πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν τα έργα αποκατάστασης των 400 περίπου ΧΑΔΑ ανά την χώρα.

35 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

36 1. Οι θετικές εξελίξεις στον τομέα των επιμέρους μεθόδων και τεχνολογιών διαχείρισης και ειδικότερα διάθεσης των Α.Σ.Α., σε συνδυασμό με την υποχρέωση της τήρησης των βασικών στρατηγικών στόχων που έχουν υιοθετηθεί διεθνώς, καθώς και σε επίπεδο Ε.Ε. (περιορισμός της ποσότητας και της βλαπτικότητας των παραγόμενων Σ.Α., προτεραιότητα της ανακύκλωσης έναντι της ενεργειακής αξιοποίησης, ασφαλής τελική διάθεση, ορθολογική και ασφαλής μεταφορά), οδηγούν το αντικείμενο της διαχείρισης των Σ.Α. σε ένα βέλτιστο συνδυασμό των διαφόρων μεθόδων, που εκδηλώνεται ήδη ως η επικρατούσα τάση στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.

37 Βασικά προσδιοριστικά στοιχεία της τάσης αυτής είναι: α. Η συστηματική ανάπτυξη της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή (ως συστήματος (i) θεσμών, (ii) μηχανισμών εφαρμογής και (iii) τεχνολογιών) στα υλικά συσκευασιών καθώς και σε απόβλητα πέραν των συσκευασιών, όπως είναι τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, οι εξαντλημένοι συσσωρευτές και ηλεκτρικές στήλες, τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια, τα αδρανή στερεά απόβλητα, το έντυπο χαρτί κλπ.

38 β. Ο περιορισμός των απαιτήσεων σε χώρους για την τελική διάθεση (υγειονομική ταφή) των Σ.Α. Ήδη, σε πολλές χώρες επιβάλλεται ένα πρόσθετο τέλος σε βάρος των Σ.Α. που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ. γ. Η ταχύτατη επέκταση και εφαρμογή συστημάτων ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής επιτήρησης και παρακολούθησης (monitoring) των ΧΥΤΑ τόσο στη φάση της λειτουργίας τους όσο και σε αυτήν της μεταφροντίδας τους. δ. Παράλληλα, επεκτείνεται η ενεργειακή αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου.

39 ε. Η εμπεριστατωμένη Ανάλυση του Κύκλου Ζωής όλων των προϊόντων, ώστε να μελετηθεί και αξιολογηθεί πλήρως η περιβαλλοντική συμπεριφορά τους από την στιγμή παραγωγής τους μέχρι την αξιοποίηση και την τελική διάθεση των όποιων αποβλήτων τους, με στόχο τον επανασχεδιασμό τους ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στους τεθέντες στρατηγικούς στόχους για την πρόληψη στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης.

40 2. Οι παραπάνω κατευθύνσεις θα πρέπει να ενσωματωθούν όχι μόνο σε επίπεδο σχεδιασμού, αλλά και σε επίπεδο εφαρμογής και στη χώρα μας. Η αναγκαιότητα, όμως, αυτή δεν είναι συμβατή με τον πολυκατακερματισμό του ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου και των μεγάλων νησιών σε εκατοντάδες διαχειριστικές ενότητες και ισάριθμους ή και περισσότερους ΦοΔΣΑ. Χωρίς να ανασταλεί η εξέλιξη των ώριμων χρηματοδοτικά έργων, θα πρέπει η Πολιτεία να προχωρήσει από τώρα στην προετοιμασία ενός ανασχεδιασμού, όχι τόσο ως προς τις προτεινόμενες τεχνολογίες, όσο κυρίως ως προς τον αριθμό και το μέγεθός τους, σε συνδυασμό με το δίκτυο τροφοδοσίας τους (ΣΜΑ).

41 Δια ταύτα Θα πρέπει να αναληφθούν από την Κεντρική Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση συγκεκριμένες δράσεις και να υιοθετηθούν διαφανέστερες και πλέον αξιόπιστες στάσεις για το ξεπέρασμα των εμποδίων που είναι γνωστά σάως «προβλήματα α α κοινωνικής αποδοχής». Προς την κατεύθυνση αυτή, βασικό ρόλο έχει η ανεξαρτησία των μελετητών στο έργο τους και ο σεβασμός των τεκμηριωμένων προτάσεών τους, χωρίς παρασκηνιακές παρεμβάσεις καθοδήγησης των τελικών αποτελεσμάτων, κύρια ως προς το ζήτημα των χωροθετήσεων. Οι βεβαρημένες από ανθρωπογενείς δραστηριότητες περιοχές δεν θα πρέπει πλέον να αντιμετωπίζονται, στην πράξη, ως προτιμησιακοί χώροι περαιτέρω συγκέντρωσης οχλουσών δραστηριοτήτων. Αντίθετα, το στοιχείο αυτό να αποτελεί δυσμενή για την χωροθέτηση παράγοντα και σε ειδικές περιπτώσεις απαγορευτικό.

42 Καθοριστική θα είναι η συμβολή στην επίλυση του προβλήματος αυτού του καθορισμού χρήσεων γης σε επίπεδο χώρας. Πρέπει να αξιοποιηθεί το νέο χρηματοδοτικό μέσο (Δ ΚΠΣ Ταμείο Συνοχής) δίνοντας προτεραιότητα στην υποστήριξη έργων διαχείρισης Α.Σ.Α. που συνάδουν με τις παραπάνω κατευθύνσεις. Με την οπτική αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και όλες οι παρεμβάσεις που αφορούν στην αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών.

43 Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην έμπρακτη διευκόλυνση των ΟΤΑ να αναπτύξουν προγράμματα με διαλογή στην πηγή, σε συνεργασία με τα εγκεκριμένα συστήματα συλλογικής εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΣΕΔ) και ιδιαίτερα δαί με το ΣΣΕΔ Συσκευασιών ασώ «Ανακύκλωση», Ααύλ το οποίοοίο οφείλει και θα πρέπει να καλύπτει πλήρως το διαφορικό κόστος, με μέρος του οποίου επιβαρύνονται τώρα οι ΟΤΑ. Η Πολιτεία να τηρήσει τις υποχρεώσεις της που προκύπτουν από το Ν.2939/01 για την Εναλλακτική Διαχείριση, και κύρια όσον αφορά: -Στη συγκρότηση των οργάνων και υπηρεσιών του φορέα διαχείρισης που προβλέπεται (ΕΟΕΔΣΑΠ) -Στη δημοσίευση του Π.Δ. για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές και κατεδαφίσεις. -Στη δημοσίευση του Π.Δ. για την εναλλακτική διαχείριση του έντυπου χαρτιού.

44 Σας ευχαριστώ!