Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής

Transcript

1 Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Κοινωνικά και Νομικά Θέματα των ΤΠΕ Z Εξάμηνο Νομικά Θέματα στην Παροχή Υπηρεσιών στην ΚτΠ Μάνος Μάγκος, 2016

2 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 10-2

3 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

4 Νομικά Ζητήματα (Global Syllabus) 1. Η Παροχή Υπηρεσιών στην ΚτΠ 2. Ηλεκτρονική Σύμβαση Ηλεκτρονική Υπογραφή 3. Ηλεκτρονικό Έγκλημα Ασφάλεια στο Διαδίκτυο 4. Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο και Διαδίκτυο 5. Παροχή Πρόσβασης στο Διαδίκτυο 6. Προσωπικά Δεδομένα και Απόρρητο Επικοινωνιών 7. Ονόματα Χώρου και Διαδίκτυο 8. Λογισμικό και Βάσεις Δεδομένων 9. Πνευματική Ιδιοκτησία ==================================== + Απαλλακτική Εργασία (100%)

5 Η Παροχή Υπηρεσιών στην ΚτΠ (Syllabus) 1. Υπηρεσίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας 2. Προστασία του Καταναλωτή - Διαφήμιση στο Διαδίκτυο και Αθέλητη Διαφήμιση (Spam) 3. Ηλεκτρονικό Εμπόριο - Πληρωμή με Ηλεκτρονικά Μέσα 4. Φορολογικό Δίκαιο 5. Ποινικό Δίκτυο & Διαδίκτυο (Εισαγωγή στο Ηλ. Έγκλημα)

6 Εισαγωγή Ποιοι νόμοι κώδικες δεοντολογίας διέπουν το ηλεκτρονικό εμπόριο; Καινούριες Προκλήσεις Συνεχείς αλλαγές στις εμπλεκόμενες τεχνολογίες πώς ανταποκρίνεται ο νομοθέτης; Οι τεχνολογίες των ΤΠΕ επιτρέπουν την «κατάλυση» των γεωγραφικών ορίων στις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Πώς συνεργάζονται / επεμβαίνουν τα νομικά συστήματα του κάθε κράτους; Ποιο σύστημα είναι υπεύθυνο σε κάθε περίπτωση;

7 Πηγή: (Ιγγλεζάκης, 2016)

8 Πηγή: (Ιγγλεζάκης, 2016)

9 1. Η Παροχή Υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας Οδηγία Ε.Ε (2000/31) για το Ηλ. Εμπόριο Ως υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας θεωρείται κάθε υπηρεσία που συνήθως παρέχεται από απόσταση και έναντι αµοιβής µετά από αίτηµα του χρήστη της, εφόσον παρέχεται µε τη χρησιµοποίηση ηλεκτρονικού εξοπλισµού για την αποθήκευση και επεξεργασία δεδοµένων, περιλαµβανοµένης και της ψηφιακής συµπύκνωσης δεδοµένων (άρθρα 2 περ. α Οδηγίας 2000/31/ΕΚ και 1 παρ. 2 Οδηγίας 98/34/ΕΚ). * Κατ εξαίρεση: Συναλλαγές Business To Business (B2B) «για τις διεθνείς πωλήσεις κινητών πραγμάτων» Διεθνής Σύμβαση Ην. Εθνών (1980) / Ελλάδα: ν. 2532/1997 Συναλλαγές Business To Customer (B2C) Οι συμβάσεις εμπόρων & καταναλωτών εγκατεστημένων εντός ΕΕ υπάγονται στο δίκαιο του κράτους τόπου κατοικίας των τελευταίων. Ν. 2251/1994 «περί Προστασίας Καταναλωτών», τροποποιημένος κατά το Υ.Α. Z1-496/2000). Επίσης, Π.Δ. 131/2003. αρ.1, Π.Δ

10 Η Παροχή Υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας «Η on-line πώληση αγαθών ή υπηρεσιών, η διαβίβαση πληροφοριών και δεδομένων μέσω δικτύων επικοινωνίας ή η παροχή πρόσβασης σε τέτοια δίκτυα, η αποθήκευση πληροφοριών και δεδομένων για λογαριασμό τρίτων, η παροχή πληροφοριών σε απευθείας σύνδεση, καθώς και οι υπηρεσίες αναζήτησης, πρόσβασης και ανάκτησης δεδομένων» (Σιδηρόπουλος, 2003) Νομιμότητα της παροχής υπηρεσιών της ΚτΠ: Βάσει των εθνικών διατάξεων του τόπου εγκατάστασης του φορέα παροχής τους (2000/31, αρ. 3, παρ. 1) Αρχή της χώρας προέλευσης Τόπος εγκατάστασης: ο τόπος όπου ο φορέας ασκεί την οικονομική του δραστηριότητα, όχι ο τόπος όπου βρίσκονται τα τεχνικά μέσα & τεχνολογία που υποστηρίζει την ιστοσελίδα. Η παράδοση των αγαθών υπάγεται στο νομικό καθεστώς του κράτους μέλους * στο οποίο πραγματοποιείται αρ. 2 παρ. η, 2000/31 ΕΚ, αρ.2, Π.Δ *

11 Η Παροχή Υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας Η αρχή της χώρας προέλευσης συνεπάγεται την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών στα υπόλοιπα κράτη μέλη Εξαίρεση: Ειδικοί λόγοι προστασίας του καταναλωτή, οπότε το κράτος μέλος δικαιούται να λαμβάνει περιοριστικά μέτρα Case LICRA vs Yahoo Η αρχή της χώρας προέλευσης μπορεί να οδηγήσει τα κράτη μέλη σε αρνητικό ανταγωνισμό Μέσο: Η ελαχιστοποίηση της νομοθεσίας τους Σκοπός: προσέλκυση επενδύσεων Εξαίρεση ορισμένων τομέων δικαίου αρ.2, Π.Δ πνευματική ιδιοκτησία, ηλεκτρονικό χρήμα, μεταβίβαση ακινήτων νομιμότητα * μη ζητηθεισών εμπορικών επικοινωνιών, Άρ. 3 παρ /31 ΕΚ

12 Η Παροχή Υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας Συμβάσεις από απόσταση: «κάθε σύμβαση, που αφορά (άϋλο ή υλικό) αγαθό ή υπηρεσία το οποίο οργανώνεται από τον προμηθευτή χωρίς ταυτόχρονη φυσική παρουσία του προμηθευτή και του καταναλωτή με τη χρησιμοποίηση τεχνικής επικοινωνίας από απόσταση για τη διαβίβαση της πρότασης για σύναψη της σύμβασης και της αποδοχής..» Τηλέφωνο / Εικονοτηλέφωνο Internet, Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Τηλεομοιοτυπία (fax), Τηλεόραση, (αρ. 4, παρ. 1 εδ. Α ν. 2251/1994, αρ. 4 παρ. 1 ν. 3587/2007) *

13 Η Παροχή Υπηρεσιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας (αρ. 4, παρ. 1 εδ. Α ν. 2251/1994, αρ. 4 παρ. 1 ν. 3587/2007) (τροποποίηση του ορισμού του 2251/1994)

14 Συμβάσεις από Απόσταση: Καταναλωτές & Προμηθευτές

15 2.α. Προστασία του Καταναλωτή Παρεχόμενες Πληροφορίες Η σύναψη καταναλωτικής σύμβασης εξ αποστάσεως προϋποθέτει (επί ποινή ακυρότητας) Ελάχιστη πληροφόρηση του καταναλωτή (αρ.4, παρ. 2 & 9, ν. 2251/94, αρ. 4 παρ. 2 ν. 3587/07)

16 2.α. Προστασία του Καταναλωτή Παρεχόμενες Πληροφορίες (Γενικές και Ειδικές) Επιπλέον, κάθε κατάρτιση ηλ. σύμβασης για την προσφορά αγαθών ή υπηρεσιών μέσω Διαδικτύου, συνιστά «υπηρεσία ΚτΠ» και άρα υπόκειται στην 2000/31, αρ. 5 & 10 ή ισοδύναμα, Π.Δ. 131/2003, αρ. 4 & 9: Ηλεκτρονική διεύθυνση προμηθευτή (αρ. 4) Αρ. εμπορικού μητρώου, στοιχεία αρμόδιας Εποπτικής Αρχής (αρ. 4) Ακόμη: Μέσα για τη διόρθωση των λαθών κατά τον ηλ. Χειρισμό πριν την ανάθεση της παραγγελίας, αποδεικτικό παραλαβής παραγγελίας (αρ. 9) Τους κώδικες δεοντολογίας στους οποίους υπόκειται (αρ. 9) Αν ο πάροχος θα αρχειοθετήσει ή όχι τη σύμβαση, κλπ Οι παρεχόμενες πληροφορίας στα πλαίσια εμπορικής επικοινωνίας (π.χ. (προσφορές, εκπτώσεις, διαφήμιση, newsletters κλπ) καθορίζονται επίσης στο αρ. 6 της 2000/31 ισοδύναμα, αρ. 5 Π.Δ. 131, και εξετάζονται στη συνέχεια.

17 (Π.Δ ) *

18 2.α. Προστασία του Καταναλωτή Ειδικότερες Πληροφορίες (Π.Δ ) * Υποχρέωση αναγκαστικού δικαίου για τον πάροχο, όταν ο αποδέκτης των υπηρεσιών έχει την ιδιότητα του καταναλωτή (B2C) (Αλεξανδρίδου, 2010)

19 Παράδειγμα Κώδικα Δεοντολογίας: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

20 2.α. Προστασία Καταναλωτή Παρεχόμενες Πληροφορίες Γενικοί Όροι των Συναλλαγών (ΓΟΣ) π.χ. ρητή υπόδειξη για την ύπαρξη τους σε κεντρικό σημείο της ιστοσελίδας ή ηλεκτρονικής επιστολής, δυνατότητα γνώσης περιεχομένου μέσω link, (2251/1994, αρ. 2), (3587/2007, αρ. 2) βλ. και περί καταχρηστικότητας των όρων (γενικών / ατομικών) της σύμβασης (2251/1994, αρ. 2, παρ. 6 και 7),

21 Προστασία Καταναλωτή: Γενική Γραμματεία Καταναλωτή

22 2.β. Προστασία του Καταναλωτή H Διαφήμιση στο Διαδίκτυο Ο ρόλος της διαφήμισης στα πλαίσια της νέας ψηφιακής οικονομίας παρουσιάζεται ιδιαίτερα ενισχυμένος Παγκοσμιοποίηση οικονομίας, ένταση ανταγωνισμού Αρ. 6 & 8, 2000/31/ΕΚ * Ελληνική Νομοθεσία (περαιτέρω): Διακρίνει την παράνομη διαφήμιση σε: Αντι-ανταγωνιστική (B2B) (Κάθε διαφήμιση που λαμβάνει τη μορφή ανακριβούς δήλωσης περί την ποιότητα, προέλευση, τιμολόγηση και είναι ικανή να παράγει εντύπωση ιδιαίτερα ευνοϊκής προσφοράς) Αρ. 3., ν. 146/1914 * Αντι-Καταναλωτική (Παραπλανητική / Αθέμιτη) (B2C) Αρ. 9., ν. 2251/1994 * Συγκριτική διαφήμιση: επιτρέπεται

23 Αρ. 9., ν. 2251/1994

24 2.β. Προστασία του Καταναλωτή H Διαφήμιση στο Διαδίκτυο Πρόβλημα: Μη ζητηθείσα άμεση διαφήμιση (spamming) Η εμπορική επικοινωνία (διαφήμιση) πρέπει να ναι αναγνωρίσιμη αρ.7. παρ /31/ΕΚ, αρ. 5, Π.Δ. 131/2003 Προτείνονται, εναλλακτικά, δύο συστήματα: Opt-in: Γενικώς απαγορεύεται, εκτός και αν υπάρχει ρητή συγκατάθεση Opt-out: Γενικώς επιτρέπεται, εκτός και αν υπάρχει ρητή αντίθεση Ελληνική νομοθεσία: Opt-in Απαγορεύεται η αποστολή μηνύματος απευθείας στον καταναλωτή χωρίς την προηγούμενη συναίνεση του * * Ν. 2251/1994 αρ.4 παρ.6, ν. 3471/2006, αρ. 11 (2251/1994, αρ. 4 παρ. 6)

25 2.β. Προστασία του Καταναλωτή H Διαφήμιση στο Διαδίκτυο ν. 3471/2006

26 2.β. Προστασία του Καταναλωτή H Διαφήμιση στο Διαδίκτυο Οι διαφημιζόμενος/διαφημιστής οφείλει να Παρέχει σε κάθε μήνυμα στον καταναλωτή τη δυνατότητα να αντιτάσσεται στη συλλογή & χρήση προσωπικών του στοιχείων (αρ. 11 παρ. 3 ν. 3471/2006) Συμβουλεύεται το μητρώο που τηρεί η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Αρ.13 παρ.3 ν. 2472/1997, αρ.6. παρ.2 π.δ. 131/2003) * Λίστες Ροβινσώνων: Σε αυτές εντάσσονται όσοι καταναλωτές δεν επιθυμούν να περιλαμβάνονται σε αρχεία με σκοπό την προώθηση αγαθών Να διακόψει κάθε μορφή άμεσης διαφήμισης αν ο καταναλωτής το ζητήσει Αλλιώς: Χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που τυχόν υπέστη * Αρ.14 ν. 3471/2006 * Αρ.23 ν. 2472/1997 *

27 2.γ. Προστασία του Καταναλωτή Δικαίωμα Υπαναχώρησης Συμβάσεις από απόσταση: Δικαίωμα αναιτιολόγητης υπαναχώρησης Εντός 14 ημερών από την ημερομηνία παραλαβής (αρ. 4 παρ. 11 ν. 3587/07) Εκτός και αν ο προμηθευτής δεν έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στο (αρ. 4 παρ. 9, 2251/1994) Οπότε το διάστημα υπαναχώρησης είναι τρίμηνο Η παραβίαση οποιασδήποτε από τις ως άνω διατάξεις συνιστά παράνομη συμπεριφορά του προμηθευτή Μπορεί να κινηθεί δικαστικά ο θιγόμενος καταναλωτής, καθώς και οι νόμιμα συσταθείσες στην Ελλάδα (και σε άλλα κράτη μέλη) Ενώσεις Καταναλωτών.

28 2.γ. Προστασία του Καταναλωτή Δικαίωμα Υπαναχώρησης αρ. 4 παρ. 11 ν. 3587/07)

29 (ν. 2251/1994, αρ. 4. παρ ) (ν. 2251/1994, αρ. 4. παρ. 7) αρ. 4 παρ. 12 & 13, ν. 3587/07)

30 2.δ. Προστασία Καταναλωτή (Αλεξανδρίδου, 2010) αρ. 5 ν. 2251/1994: πώληση καταναλωτικών αγαθών & εγγυήσεις Όταν ο χρήστης του Διαδικτύου έχει την ιδιότητα του καταναλωτή, εφαρμογής τυγχάνει και το αρ. 5 του ν. 2251/1994 (βλ. και τροποποιήσεις (ν. 3043/2002 και ν. 3587/2007)) Τρείς βασικές υποχρεώσεις του πωλητή Ενημέρωση για τον τρόπο χρήσης, τους ενδεχόμενους κινδύνους, καθώς και για την πιθανή διάρκεια ζωής Παροχή εγγύησης καινούριων προϊόντων μακράς διαρκείας Εξυπηρέτηση καταναλωτή μετά την πώληση

31

32 2.δ. Προστασία Καταναλωτή - - Ελαττωματικό προϊόν (3587/2007, αρ. 7 παρ. 5) Η ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικού προϊόντος (αρ /1994) Ο κατασκευαστής του τελικού προϊόντος; Κάθε πρόσωπο που επιθέτει επωνυμία ή το σήμα του; Ο εισαγωγέας του προϊόντος;; Κάθε προμηθευτής του; Σήμερα: Όλοι ευθύνονται εις ολόκληρο έναντι του καταναλωτή (αρ /1994, τροποποιημένο με το άρθρο 7 παρ. 5 ν. 3587/2007) Προβλήματα: όταν η ευθύνη του παραγωγού ρυθμίζεται από το νομικό καθεστώς περισσοτέρων κρατών π.χ. Τμήματα προϊόντος κατασκευασμένα στα κράτη Α, Β, Γ, προϊόν κατασκευάζεται * στη χώρα Δ, δίνεται για κατανάλωση στη χώρα Ε, (αρ. 5 παρ. 3 Κανονισμός 44/2001 ΕΚ)

33 2.δ. Προστασία Καταναλωτή - - Ελαττωματικό προϊόν - Ελλείψεις

34 2.ε. Προστασία του Καταναλωτή Προσωπικά Δεδομένα

35 2.ζ. Προστασία του Καταναλωτή Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες ΕΕΤΤ - Κώδικας Δεοντολογίας για την Παροχή Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών τους Καταναλωτές (2008) Υ.Α *

36 2.ζ. Προστασία του Καταναλωτή Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες

37 2.ζ. Προστασία του Καταναλωτή Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες

38 2.ζ. Προστασία του Καταναλωτή Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες

39 2.η. Προστασία του Καταναλωτή Άλλα θέματα: Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες Εξ αποστάσεως εμπορία Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών προς τους Καταναλωτές (2002/65/ΕΚ, αρ. 4α ν. 2251/1994) Κάθε τραπεζική, ασφαλιστική, επενδυτική υπηρεσία, Κάθε υπηρεσία σχετική με ατομικές συντάξεις ή πληρωμές που παρέχεται στο πλαίσιο ενός συστήματος εξ αποστάσεως πώλησης ή παροχής υπηρεσιών. Oι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες αποτελούν ειδικές περιπτώσεις υπηρεσιών της ΚτΠ Συμπληρωματικές υποχρεώσεις πληροφόρησης εκ μέρους του προμηθευτή (αρ. 4α ν. 2251/1994) Οι διατάξεις του (αρ. 4, ν. 2251/1994) (π.χ. ακυρότητα λόγω ελλιπούς πληροφόρησης. Αναιτιολόγητη υπαναχώρηση κλπ) δεν ισχύουν εδώ. Ενσωμάτωση των διατάξεων της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Υ.Α. Z1-629/2005 (εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές) * ν. 3587/2007, αρ. 5 * Οι παραπάνω διατάξεις τροποποιούν/επεκτείνουν τον ν. 2251/1994.

40 2.η. Προστασία του Καταναλωτή Άλλα θέματα: Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες

41 2.θ. Προστασία του Καταναλωτή Άλλα Θέματα: Επίλυση Καταναλωτικών Διαφορών Ίδρυση και Οργάνωση Ειδικών Οργανισμών σε Εθνικό Επίπεδο, για τη διαμεσολάβηση μεταξύ προμηθευτών καταναλωτών. Φιλική επίλυση διαφορών τους χωρίς προσφυγή στα δικαστήρια Ελλάδα Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτών * 2000/31/ΕΚ, αρ. 17 Αρμόδιος φορέας εξωδικαστικής επίλυσης διασυνοριακών καταναλωτικών διαφορών Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών *

42 3. Η πληρωμή με Ηλεκτρονικά Μέσα Ηλεκτρονική μεταφορά κεφαλαίων (EFT) Πιστωτική Κάρτα Μεταβίβαση εντολών προς το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Έκδοση Ηλεκτρονικού χρήματος Κάθε νομισματική αξία, η οποία αποθηκεύεται σε ένα ηλεκτρονικό μέσο που βρίσκεται στην κατοχή του χρήστη, και γίνεται αποδεκτή στις συναλλαγές μέσο πληρωμών

43 3. Η πληρωμή με Ηλεκτρονικά Μέσα Πιστωτική Κάρτα Χρήση πιστωτικής κάρτας - προβλήματα: Υποκλοπής των στοιχείων της με σκοπό τη δόλια χρήση Δόλια Χρήση: διενέργεια συναλλαγών χωρίς γνώση του κατόχου Απαλλαγή κατόχου από κάθε ευθύνη για συναλλαγές που έγιναν χωρίς τη θέληση του Μέχρι τη γνωστοποίηση, ευθύνη έως 150 Σε περίπτωση δόλιας χρήσης στα πλαίσια σύμβασης εξ αποστάσεως Ακύρωση πληρωμής, επιστροφή τα ποσά που έχουν καταβληθεί * (Υ.Α. Ζ1-178 /2001, αρ.4 παρ. 2, Οδ ΕΚ, αρ. 8, Σύσταση ΕΚ, αρ. 6) (ν. 2251/1994, αρ. 4 παρ. 11 που προστέθηκε με την Υ.Α. Ζ1-496/2000, αρ. 2 παρ. 5 Παράνομη η χρέωση πιστωτικών Καρτών από τις τράπεζες χωρίς την προηγούμενη υπογραφή των κατόχων τους στα σχετικά παραστατικά-χρεωστικά δελτία

44 3. Η πληρωμή με Ηλεκτρονικά Μέσα Ηλεκτρονικό Χρήμα Προ-πληρωμένες κάρτες πολλαπλών χρήσεων (e-purse) Έξυπνες κάρτες ή κάρτες μαγνητικής ταινίας Προ-πληρωμένα προϊόντα λογισμικού, που είναι εγκατεστημένα στη μνήμη Η/Υ συνδεδεμένου με το Διαδίκτυο Ψηφιακά / Ηλεκτρονικά Μετρητά (Digital Cash / e-cash) 1. Οδηγία 2000/46/ΕΚ για την ανάληψη, άσκηση, και προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος 2. Σύσταση ΕΚ Σχετικά με τις συναλλαγές που γίνονται με μέσα Ηλεκτρονικής πληρωμής (κυρίως: σχέση μεταξύ εκδότη και κατόχου) 3. Οδηγία ΕΚ σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές

45 Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Δίκαιο Ανταγωνισμού Απαγόρευση ανταγωνιστικών & μονοπωλιακών πρακτικών κατά την άσκηση δραστηριότητας στον φυσικό & εικονικό κόσμο: Παρακώλυση, περιορισμός ή νόθευση ανταγωνισμού (αρ. 1 ν. 703/1977, 81 ΣυνθΕΟΚ) *, * Μονοπωλιακές πρακτικές από τις επιχειρήσεις (αρ. 2 ν. 703/1977, 82 ΣυνθΕΟΚ) *, * Η περίπτωση της Microsoft (tying) στα τέλη των 90 s Internet Explorer & MS Windows

46 4. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Φορολογικό Δίκαιο Άμεση Φορολόγηση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο Διαδίκτυο Βάσει των διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας (αρ.100 ν.2238/1994) * Φορολόγηση επιχειρήσεων με έδρα εντός της επικράτειας Νομικά πρόσωπα με υλική υπόσταση και προσωπικό Εξαίρεση: server Ελλάδα, αλλά εγκατάσταση & οικ. δραστηριότητα στην αλλοδαπή Έμμεση Φορολόγηση (ΦΠΑ) προϊόντων που παραγγέλνονται και πληρώνονται μέσω Internet & παραδίδονται δια φυσικής οδού: Ο ΦΠΑ επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή - αυτός που προβαίνει στην παράδοση του αγαθού είναι υπεύθυνος για την απόδοση του Παράδοση δια της φυσικής οδού (αρ.1 παρ.4 Οδηγία 2000/65/ΕΚ) Ομοίως για κάθε τηλεπικοινωνιακή υπηρεσία (π.χ. πρόσβασης στο Internet)

47 4. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Φορολογικό Δίκαιο Επιβολή ΦΠΑ σε Υπηρεσίες Παρεχόμενες Ηλεκτρονικά Πώληση λογισμικού, επεξεργασία δεδομένων, διάθεση βάσεων δεδομένων, φιλοξενία και σχεδιασμός ιστοσελίδων, παροχή μουσικής, ψυχαγωγικών εκπομπών, ν.2859/2000 αρ. 14, παρ.3 κ. ΦΠΑ * Δυσχερής: Συχνά δύσκολος ο προσδιορισμός του τόπου εγκατάστασης του προμηθευτή και του πελάτη Εν μέρει διευθέτηση με τον κανονισμό 792/2002/ΕΚ Οι υπηρεσίες φορολογούνται στον τόπο κατανάλωσης τους Ακόμα και όταν ο προμηθευτής είναι εγκατεστημένος εκτός ΕΕ, οφείλει να αποκτήσει αριθμό ΦΠΑ στο κράτος μέλος (εφόσον ο αποδέκτης της υπηρεσίας είναι πρόσωπο εγκατεστημένο εντός ΕΕ)

48 4. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Φορολογικό Δίκαιο ΠΟΛ.1144/ * A. Μεταξύ Ελλάδας και άλλου κράτους μέλους της Κοινότητας 1. Οι υπηρεσίες φορολογούνται στην Ελλάδα όταν: παρέχονται από εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος σε λήπτη υποκείμενο στο φόρο εγκατεστημένο στην Ελλάδα. παρέχονται από υποκείμενο στο φόρο εγκατεστημένο στην Ελλάδα σε λήπτη μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος 2. Δεν φορολογούνται στην Ελλάδα όταν: παρέχονται από υποκείμενο στο φόρο εγκατεστημένο στην Ελλάδα σε λήπτη υποκείμενο στο φόρο σε άλλο κράτος μέλος παρέχονται από υποκείμενο στο φόρο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος σε μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα εγκατεστημένο στην Ελλάδα.

49 4. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Φορολογικό Δίκαιο B. Μεταξύ Ελλάδας και τρίτης χώρας ΠΟΛ.1144/ * 1. Φορολογούνται στην Ελλάδα όταν: παρέχονται από υποκείμενο εγκατεστημένο σε τρίτη χώρα σε οποιοδήποτε λήπτη (υποκείμενο ή μη ) εγκατεστημένο στην Ελλάδα 2. Δεν φορολογούνται στην Ελλάδα όταν: παρέχονται από υποκείμενο εγκατεστημένο στην Ελλάδα σε οποιοδήποτε λήπτη (υποκείμενο ή μη ) εγκατεστημένο σε τρίτη χώρα.

50 4. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Φορολογικό Δίκαιο Παραδείγματα * Ελληνική εταιρεία πωλεί μέσω ΙΝΤΕΡΝΕΤ αρχεία μουσικής σε ιδιώτη στη Γαλλία. Τόπος φορολογίας είναι η Ελλάδα. Δηλαδή πρακτικά η εταιρεία θα εισπράξει ΦΠΑ 23% από τον αγοραστή. Η ίδια εταιρεία πωλεί το ίδιο προϊόν σε εταιρεία στη Γαλλία, κάτοχο ΑΦΜ/ΦΠΑ. Τόπος φορολογίας είναι η Γαλλία. Δηλαδή πρακτικά η Ελληνική εταιρεία δεν εισπράττει το ΦΠΑ. Η ίδια εταιρεία πωλεί το ίδιο προϊόν σε ιδιώτη στην Αυστραλία. Τόπος φορολογίας δεν είναι η Ελλάδα. Ελληνική εταιρεία αγοράζει λογισμικό μέσω διαδικτύου από εταιρεία στην Ινδία. Τόπος φορολογίας είναι η Ελλάδα και υπόχρεη για την απόδοση του ΦΠΑ είναι η Ινδική εταιρεία.

51 5. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ποινικό Δίκτυο και Διαδίκτυο Συμβατικά εγκλήματα που διαπράττονται μέσω Η/Υ Παραγωγή, επεξεργασία, διάδοση, διανομή πορνογραφικού υλικού Απάτη, δυσφήμηση, εξύβριση Υποδαύλιση φυλετικού μίσους Παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων Διαδικτυακά Εγκλήματα με αμιγώς ψηφιακό χαρακτήρα Προσπόριση παράνομου περιουσιακού οφέλους (e-banking fraud) Πρόκληση βλάβης σε Η/Υ, βάσεις δεδομένων, τοπικά δίκτυα υπολογιστών, πληροφοριακά συστήματα κ.λ.π

52 5. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ποινικό Δίκτυο και Διαδίκτυο 1. Hacking, υποκλοπή δεδομένων 2. Καταστροφή, μεταβολή, απόκρυψη και διαγραφή 3. Παρεμπόδιση λειτουργίας Πληροφοριακών Συστημάτων 4. Κατασκευή & Διανομή συσκευών επιτελούντων τα ως άνω. 5. Πλαστογραφία και Απάτη μέσω Η/Υ 6. Παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων 7. Μόλυνση δεδομένων με ιούς 8. Προσβολή προσωπικότητας μέσω Διαδικτύου 9.

53 5. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ποινικό Δίκτυο και Διαδίκτυο Νέα Σύμβαση Συμβουλίου Ευρώπης για το Κυβερνοέγκλημα (2001) Εγκλήματα κατά της Εμπιστευτικότητας, Ακεραιότητας και Διαθεσιμότητας των Δεδομένων και Συστημάτων. (άρ.2-6) Εγκλήματα που σχετίζονται με Η/Υ. (άρ.7-8) Εγκλήματα που σχετίζονται με το Περιεχόμενο των Δεδομένων. (άρ.9) Εγκλήματα κατά της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και των Συγγενών Δικαιωμάτων. (άρ.10) Οι Παροχείς Υπηρεσιών Πρόσβασης διατηρούν δεδομένα κίνησης, για 90 ημέρες, (επικύρωση: Δεκέμβριος 2005) Οι Αρχές έχουν δικαίωμα έρευνας/κατάσχεσης δεδομένων από Η/Υ Αναμένεται η ένταξη της Σύμβασης στο Ελληνικό δίκαιο

54 5. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ποινικό Δίκτυο και Διαδίκτυο 1. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο - πλαίσιο για την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος. 2. Απόφαση-Πλαίσιο 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου για τις Επιθέσεις εναντίον Πληροφοριακών Συστημάτων 3. Η ανακοίνωση της Επιτροπής COM_267, 2007 για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο (σ.σ. αντικαθίσταται από την 2013/40) 4. Οδηγία 2011/92/EU για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας 5. Οδηγία 2013/40/EU για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών Τα κράτη μέλη οφείλουν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα εντός δύο ετών από την έκδοση της *

55 5. Παροχή Υπηρεσιών της ΚτΠ Ποινικό Δίκτυο και Διαδίκτυο Συμβατικά Εγκλήματα Περί πορνογραφικού υλικού (Αρ. 14 παρ. 3 Σ), (αρ. 29 & 30 ν. 5060/1931 «περί ασέμνων δημοσιευμάτων»), (337 & 339 & 353 ΠΚ) δυσφήμηση, εξύβριση, (361 ΠΚ, 362 ΠΚ) Διαδικτυακή Απάτη Απάτη όπου ο Η/Υ αποτελεί απλώς το μέσο τέλεσης της (386 ΠΚ) Η εφαρμογή προϋποθέτει εμπλοκή φυσικού προσώπου κατά την τέλεση των πράξεων Απάτη όπου ο Η/Υ είναι ο στόχος: το οικονομικό όφελος ή ζημία προκύπτει με απευθείας παρέμβαση στον Η/Υ, στο πρόγραμμα ή δεδομένα (386Α ΠΚ) Σκοπός: προσπόριση παράνομου περ/κού οφέλους ή βλάβη ξένης ιδιοκτησίας Hacking: Παράνομη πρόσβαση σε Η/Υ (ΠΚ 370Γ), Υποκλοπή (ΠΚ 370Β)

56 Βιβλιογραφία Μαθήματος Ε. Αλεξανδρίδου. Το Δίκαιο του Ηλεκτρονικού Εμπορίου. 2010, Εκδόσεις Σάκκουλα Ι. Ιγλεζάκης. Το Νομικό Πλαίσιο του Ηλεκτρονικού Εμπορίου. 2003, Εκδόσεις Σάκκουλα. Ι. Ιγγλεζάκης Νομικά Ζητήματα Νομικά Ζητήματα στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Παρουσίαση στο ΠΜΣ «Πληροφορική», Τμήμα Πληροφορικής Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στα πλαίσια του μαθήματος «Ειδικά θέματα ασφάλειας και ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο» Θ. Σιδηρόπουλος. Το ίκαιο του ιαδικτύου, Β Έκδοση, 2008, Εκδόσεις Σάκκουλα.