ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΣΟΦΟΚΛΗ. Α. Μετάφραςη Γ επειςόδιο β ςκηνή ςτίχοι

Transcript

1 Α. Μετάφραςη Γ επειςόδιο β ςκηνή ςτίχοι ΧΟΡ. Ἄναξ, ςζ τ εἰκόσ, εἴ τι καίριον λζγει, μακεῖν, ςζ τ αὖ τοῦδ εὖ γὰρ εἴρθται διπλῇ. ΚΡ. Οἱ τθλικοίδε καὶ διδαξόμεςκα δὴ φρονεῖν ὑπ ἀνδρὸσ τθλικοῦδε τὴν φφςιν; ΑΙΜ. Μθδὲν τὸ μὴ δίκαιον εἰ δ ἐγὼ νζοσ, οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα ςκοπεῖν. ΚΡ. Ἔργον γάρ ἐςτι τοὺσ ἀκοςμοῦντασ ςζβειν; Βαςιλιά, είναι λογικό και ςυ ν ακοφςεισ *τον Αίμονα+, αν λζει κάτι ορκό, και ςυ πάλι αυτόν εδϊ γιατί κι από τουσ δυο ζχουν ειπωκεί ςωςτά λόγια. κα διδαχτοφμε λοιπόν εμείσ ς αυτιν τθν θλικία να ςκεφτόμαςτε ςωςτά από ζναν άντρα τόςο νζο ςτθν θλικία; Να μθ διδαχτείσ τίποτε το άδικο κι αν εγϊ είμαι νζοσ, δεν πρζπει να κοιτάσ τα χρόνια μου περιςςότερο από τισ πράξεισ μου. Είναι λοιπόν πράξθ ςωςτι να τιμά κανείσ όςουσ παρανομοφν; ΑΙΜ. Οὐδ ἂν κελεφςαιμ εὐςεβεῖν ἐσ τοὺσ κακοφσ. ΚΡ. Οὐχ ἥδε γὰρ τοιᾷδ ἐπείλθπται νόςῳ; ΑΙΜ. Οὔ φθςι Θιβθσ τῆςδ ὁμόπτολισ λεϊσ. ΚΡ. Πόλισ γὰρ ἡμῖν ἁμὲ χρὴ τάςςειν ἐρεῖ; ΑΙΜ. Ὁρᾷσ τόδ ὡσ εἴρθκασ ὡσ ἄγαν νζοσ; Οφτε και κα ςυμβοφλευα κανζναν να δείχνει ςεβαςμό ςτουσ κακοφσ. Αυτι εδϊ λοιπόν δεν ζχει προςβλθκεί από τζτοια αρρϊςτια; Δεν το ομολογοφν αυτό όλοι οι πολίτεσ αυτισ τθσ Θιβασ. Και λοιπόν θ πόλθ κα μασ πει τι πρζπει εγϊ να διατάηω; Βλζπεισ πωσ ζχεισ πει αυτό το λόγο ςαν ανόθτοσ; 1

2 ΚΡ. Ἄλλῳ γὰρ ἢ μοὶ χρι με τῆςδ ἄρχειν χκονόσ; ΑΙΜ. Πόλισ γὰρ οὐκ ἔςκ ἥτισ ἀνδρόσ ἐςκ ἑνόσ. ΚΡ. Οὐ τοῦ κρατοῦντοσ ἡ πόλισ νομίηεται; ΑΙΜ. Καλῶσ ἐριμθσ γ ἂν ςὺ γῆσ ἄρχοισ μόνοσ. ΚΡ. Ὅδ, ὡσ ἔοικε, τῇ γυναικὶ ςυμμαχεῖ. ΑΙΜ. Εἴπερ γυνὴ ςφ ςοῦ γὰρ οὖν προκιδομαι. ΚΡ. Ὦ παγκάκιςτε, διὰ δίκθσ ἰὼν πατρί; ΑΙΜ. Οὐ γὰρ δίκαιά ς ἐξαμαρτάνονκ ὁρῶ. ΚΡ. Ἁμαρτάνω γὰρ τὰσ ἐμὰσ ἀρχὰσ ςζβων; ΑΙΜ. Οὐ γὰρ ςζβεισ, τιμάσ γε τὰσ κεῶν πατῶν. ΚΡ. Ὦ μιαρὸν ἦκοσ καὶ γυναικὸσ ὕςτερον. ΑΙΜ. Οὔ τἂν ἕλοισ ἥςςω γε τῶν αἰςχρῶν ἐμζ. Για λογαριαςμό άλλου ι για δικό μου πρζπει να κυβερνάω εγϊ αυτιν εδϊ τθ χϊρα; Πόλθ δεν υπάρχει που ανικει ς ζναν άνκρωπο. Η πόλθ δε κεωρείται ότι ανικει ςτον άρχοντα; Ωραία, βζβαια, κα κυβερνοφςεσ μόνοσ ςου εςφ μια ζρθμθ χϊρα Αυτόσ εδϊ, όπωσ φαίνεται, είναι ςφμμαχοσ τθσ γυναίκασ. Ναι, αν βζβαια γυναίκα είςαι ςυ γιατί πραγματικά για ςζνα ενδιαφζρομαι. Αχρείε, *ενδιαφζρεςαι για μζνα+ενϊ ζρχεςαι να αντιδικιςεισ με τον πατζρα ςου; Ναι, γιατί ςε βλζπω να παίρνεισ άδικεσ αποφάςεισ. Αδικϊ λοιπόν τιμϊντασ τθν εξουςία μου; Ναι, γιατί δεν τθν τιμάσ,με το να καταπατείσ τουσ νόμουσ των κεϊν. Πρόςτυχε χαρακτιρα και δοφλε μιασ γυναίκασ. Ναι, αλλά δεν μπορείσ να με βρεισνα υποκφπτω ςε αιςχρζσ πράξεισ. 2

3 ΚΡ. Ὁ γοῦν λόγοσ ςοι πᾶσ ὑπὲρ κείνθσ ὅδε. ΑΙΜ. Καὶ ςοῦ γε κἀμοῦ, καὶ κεῶν τῶν νερτζρων. ΚΡ. Ταφτθν ποτ οὐκ ἔςκ ὡσ ἔτι ηῶςαν γαμεῖσ. ΑΙΜ. Ἥδ οὖν κανεῖται καὶ κανοῦς ὀλεῖ τινα. Όλα, βζβαια, αυτά εδϊ τα λόγια ςου είναι για κείνθ. Και για ςζνα, βζβαια, και για μζνα και για τουσ κεοφσ του κάτω κόςμου *ενδιαφζρομαι+. Με κανζναν τρόπο πια δε κα τθν παντρευτείσ ποτζ αυτι ηωντανι. Αυτι λοιπόν κα πεκάνει και με το κάνατο τθσ κα καταςτρζψει κάποιον. ΚΡ. Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ ἐπεξζρχῃ κραςφσ; ΑΙΜ. Τίσ δ ἔςτ ἀπειλὴ πρὸσ κενὰσ γνϊμασ λζγειν; ΚΡ. Κλαίων φρενϊςεισ, ὢν φρενῶν αὐτὸσ κενόσ. ΑΙΜ. Εἰ μὴ πατὴρ ἦςκ, εἶπον ἄν ς οὐκ εὖ φρονεῖν. ΚΡ. Γυναικὸσ ὢν δοφλευμα, μὴ κϊτιλλζ με. ΑΙΜ. Βοφλει λζγειν τι καὶ λζγων μθδὲν κλφειν; Αλικεια, ζρχεςαι εναντίον μου με τόςο κράςοσ, ϊςτε να με απειλείσ ακόμα; Και τι απειλι είναι να μιλάει κανείσ ενάντια ςε ανόθτεσ γνϊμεσ; Με κλάματα κα με ςυνετίςεισ,αν και είςαι ο ίδιοσ άμυαλοσ; Αν δεν ιςουν πατζρασ μου,κα λεγα ότι εςφ δε ςκζφτεςαι ςωςτά. Μθν προςπακείσ να με κολακζψεισ,δοφλε μιασ γυναίκασ. κζλεισ μόνο να μιλάσ και να μθν παίρνεισ καμιά απάντθςθ ςτα λόγια; 3

4 ΚΡ. Ἄλθκεσ; ἀλλ οὐ τόνδ Ὄλυμπον, ἴςκ ὅτι, χαίρων ἐπὶ ψόγοιςι δεννάςεισ ἐμζ. Ἄγαγε τὸ μῖςοσ, ὡσ κατ ὄμματ αὐτίκα παρόντι κνῄςκῃ πλθςία τῷ νυμφίῳ. ΑΙΜ. Οὐ δῆτ ἔμοιγε, τοῦτο μὴ δόξῃσ ποτζ, οὔκ ἥδ ὀλεῖται πλθςία, ςφ τ οὐδαμᾷ τοὐμὸν προςόψει κρᾶτ ἐν ὀφκαλμοῖσ ὁρῶν, ὡσ τοῖσ κζλουςι τῶν φίλων μαίνῃ ξυνϊν. Αλικεια; Αλλά,μα τον ίδιο τον Όλυμπο, να ξζρεισ ότι δε κα με βρίηεισ ατιμϊρθτα με τισ ςυνεχείσ κατθγορίεσ ςου. Φζρε το μιςθτό πράμα για να πεκάνει αμζςωσ μπροςτά ςτα μάτια *του+ κοντά, παρουςία του μνθςτιρα. Όχι βζβαια,αυτι δε κα πεκάνει κοντά μου τουλάχιςτον, αυτό ποτζ ςου μθν το φανταςτείσ κι εςφ ποτζ πια δε κα δεισ το πρόςωπο μου κοιτάηοντασ με με τα μάτια ςου, για να δείχνεισ τθν τρζλα ςου ςε όςουσ από τουσ φίλουσ ςου μποροφν να τθν ανεχτοφν. ΧΟΡ. Ἁνιρ, ἄναξ, βζβθκεν ἐξ ὀργῆσ ταχφσ νοῦσ δ ἐςτὶ τθλικοῦτοσ ἀλγιςασ βαρφσ. Ο άντρασ, βαςιλιά,από τθν οργι του ζφυγε γριγορα κι θ ψυχι τόςο νζου,αν πονζςει, είναι επίφοβθ. ΚΡ. Δράτω, φρονείτω μεῖηον ἢ κατ ἄνδρ ἰϊν τϊ δ οὖν κόρα τϊδ οὐκ ἀπαλλάξει μόρου. Αφοφ πάει, ασ κάνει κι ασ ςκζφτεται πράγματα ανϊτερα απ αυτά που ταιριάηουν ς ζναν άνκρωπο αυτζσ όμωσ τισ δυο κόρεσ δε κα τισ γλιτϊςει απ το κάνατο. 4

5 ΧΟΡ. Ἄμφω γὰρ αὐτὼ καὶ κατακτεῖναι νοεῖσ; ΚΡ. Οὐ τιν γε μὴ κιγοῦςαν εὖ γὰρ οὖν λζγεισ. ΧΟΡ. Μόρῳ δὲ ποίῳ καί ςφε βουλεφῃ κτανεῖν; ΚΡ. Ἄγων ἔρθμοσ ἔνκ ἂν ᾖ βροτῶν ςτίβοσ κρφψω πετρϊδει ηῶςαν ἐν κατϊρυχι, φορβῆσ τοςοῦτον ὡσ ἄγοσ μόνον προκείσ, ὅπωσ μίαςμα πᾶς ὑπεκφφγῃ πόλισ Αλικεια, ςκζφτεςαι και τισ δυο αυτζσ να τισ ςκοτϊςεισ; Όχι βζβαια αυτιν που δεν άγγιξε *το νεκρό+ πράγματι μιλάσ ςωςτά. Και με ποιόν τρόπο, ςκζφτεςαι να ςκοτϊςεισ αυτιν; Αφοφ τθν οδθγιςω εκεί όπου είναι δρόμοσ απάτθτοσ, κα τθ κάψω ηωντανι ςε πζτρινθ ςπθλιά, δίνοντασ τθσ τόςθ τροφι όςθ μόλισ να είναι αρκετι για εξαγνιςμό, για ν αποφεφγει το μίαςμα όλθ θ πόλθ. κἀκεῖ τὸν Ἅιδθν, ὃν μόνον ςζβει κεῶν, αἰτουμζνθ που τεφξεται τὸ μὴ κανεῖν, ἢ γνϊςεται γοῦν ἀλλὰ τθνικαῦκ ὅτι πόνοσ περιςςόσ ἐςτι τἀν Ἅιδου ςζβειν. Και κει,παρακαλϊντασ τον Άδθ που μόνο από τουσ κεοφσ τιμά, ίςωσ γλιτϊςει το κάνατο,ι τουλάχιςτον κα καταλάβει,αν και αργά, ότι είναι μάταιοσ κόποσ να τιμά κανείσ όςουσ βρίςκονται ςτον Άδθ. Β. Ερμηνευτικά ςτοιχεία 1. Νοηματική Απόδοςη Ο χορόσ, ςτθν προςπάκειά του να ςυμβιβάςει πατζρα και γιο, λζει ότι βρίςκει ςωςτζσ τισ ομιλίεσ και των δυο τουσ και τουσ ςυνιςτά να ακοφςει ο ζνασ τον άλλο. 5

6 Ο Κρζοντασ, εξοργιςμζνοσ, λζει ότι ωσ μεγαλφτεροσ δεν είναι ςωςτό να δεχτεί λόγο ςυμβουλευτικό από ζναν άνκρωπο νεότερθσ θλικίασ, επιμζνει ότι θ πράξθ τθσ Αντιγόνθσ μαρτυρεί απείκαρχο χαρακτιρα και αρνείται να υποταχτεί ςτισ υποδείξεισ του λαοφ, αφοφ θ πόλθ είναι κτιμα του άρχοντα. Ο Αίμονασ, αντίκετα, τονίηει ότι ςθμαςία ζχει αν μια γνϊμθ είναι ςωςτι και όχι θ θλικία εκείνου που τθ διατυπϊνει, ότι, κατά τθν κοινι γνϊμθ, θ πράξθ τθσ Αντιγόνθσ είναι ζντιμθ και ότι το κοινωνικό ςφνολο είναι ανϊτερο ακόμα και από τον άρχοντα. Ο Κρζοντασ υποψιάηεται ότι ο ζρωτασ για τθν Αντιγόνθ κακορίηει τθ ςτάςθ του γιου του. Παρά τθ διλωςθ του παιδιοφ του ότι κίνθτρό του είναι το ενδιαφζρον του για τθ ςωτθρία του πατζρα του, εκείνοσ το ειρωνεφεται και το βρίηει αποκαλϊντασ το <<αχρείο, πρόςτυχο χαρακτιρα και δοφλο μιασ γυναίκασ>>. Στθν επιμονι του βαςιλιά ςτθν εκτζλεςθ τθσ κανατικισ καταδίκθσ τθσ θρωίδασ, ο Αίμονασ μιλά αινιγματικά για ζνα κάνατο που κα προκαλζςει ο κάνατοσ τθσ Αντιγόνθσ. Ο Κρζοντασ παρερμθνεφει τον υπαινιγμό του Αίμονα πιςτεφοντασ ότι το απειλθτικό του περιεχόμενο ςτρζφεται εναντίον του. Ο Αίμονασ, επθρεαςμζνοσ από τθ ςκλθρι ςτάςθ του πατζρα του, χάνει τθν ψυχραιμία του και τον αυτοζλεγχο και τον αποκαλεί ανόθτο, χαρακτθριςμό που του ανταποδίδει αμζςωσ εκείνοσ. Στθν παρατιρθςθ του πατζρα του ότι είναι <<δοφλοσ μιασ γυναίκασ>>, ο Αίμονασ αντιδρά καταλογίηοντασ ς αυτόν άρνθςθ να ακοφςει τουσ άλλουσ. Εκτόσ εαυτοφ και αγανακτιςμζνοσ, ο βαςιλιάσ δίνει εντολι ςτουσ δορυφόρουσ του να προςαγάγουν αμζςωσ τθν Αντιγόνθ για να τθ ςκοτϊςει μπροςτά ςτα μάτια του μνθςτιρα τθσ. Ο γιοσ του και μνθςτιρασ τθσ Αντιγόνθσ, απογοθτευμζνοσ, δθλϊνει απειλθτικά ότι ο πατζρασ του δεν πρόκειται να τον ξαναδεί ςτα μάτια του και αποχωρεί από τθ ςκθνι. Ο χορόσ ςχολιάηει τον τρόπο αποχϊρθςθσ του Αίμονα, ο Κρζοντασ όμωσ, ςε ζξαλλθ κατάςταςθ, αδιαφορεί πλιρωσ για το παιδί του. Μετά από πετυχθμζνθ παρζμβαςθ των Θθβαίων γερόντων, αποφαςίηει να απαλλάξει τθν Ιςμινθ από τθν τιμωρία και να αλλάξει τον τρόπο κανάτωςθσ τθσ Αντιγόνθσ προκειμζνου να αποφφγει το μίαςμα. Ωςτόςο, μιλά με αςζβεια και υβριςτικά για τουσ κεοφσ του Κάτω Κόςμου, γεγονόσ που δθλϊνει τθ ςφγχυςθ και τθν ταραχι που βρίςκεται. 6

7 2. Διαγραφή και Ψυχογραφία χαρακτήρων Ο χορόσ, με τθ μεγάλθ πείρα ηωισ και με τθ ςοφία του, ζχει αντιλθφκεί από τα λόγια του Αίμονα ότι επίκειται ςφγκρουςθ ανάμεςα ςτον πατζρα και ςτο γιο. Για να προλάβει τα χειρότερα, εμφανίηεται ςυμβιβαςτικόσ, ενωτικόσ, ςυμφιλιωτικόσ και ςε ρόλο γεφυροποιοφ, κακϊσ λζει ςτον Κρζοντα και ςτον Αίμονα ότι ο ζνασ πρζπει να ακοφςει τον άλλον επειδι και οι δφο ζχουν μιλιςει ςωςτά. Μολονότι θ άποψθ ότι και ο Αίμονασ μίλθςε ςωςτά είναι κετικι για το γιο του Κρζοντα, εντοφτοισ οι γζροντεσ παρουςιάηονται επιφυλακτικοί. δε ςυντάςςονται, φανερά τουλάχιςτον, με κανζναν από τουσ δφο. Οι Θθβαίοι γζροντεσ παρεμβαίνουν ξανά όταν πλζον ζχει επζλκει θ οριςτικι ριξθ ανάμεςα ςε πατζρα και γιο. Το ςχόλιό τουσ για τον τρόπο αποχϊρθςθσ του Αίμονα εκφράηει τθν ζντονθ ανθςυχία τουσ και το ενδιαφζρον τουσ για το βαςιλόπαιδο. Λειτουργϊντασ ωσ ζνασ άλλοσ υποκριτισ, παρεμβαίνουν με κατάλλθλο, διακριτικό τρόπο, κάμπτουν τθν ιςχυρογνωμοςφνθ του βαςιλιά και πετυχαίνουν τθν απαλλαγι τθσ Ιςμινθσ από τθν άδικθ τιμωρία τθσ. Οπλιςμζνοι με κάρροσ και δφναμθ από αυτι τθν πρϊτθ υποχϊρθςθ του Κρζοντα, ηθτοφν από το βαςιλιά και πετυχαίνουν τροποποίθςθ τθσ ποινισ τθσ Αντιγόνθσ. Ο Κρζοντασ και ςτουσ ςτίχουσ αυτοφσ εμφανίηει ενότθτα χαρακτιρα. Το ςυμβιβαςτικό ςχόλιο του χοροφ (ςτ ) αποτελεί το ζναυςμα για τθν ζκρθξθ τθσ οργισ και τθν εκδιλωςθ του οξφκυμου χαρακτιρα του. Δζςμιοσ των ςτερεοτφπων του, εγωιςτισ και ιςχυρογνϊμων, διατυπϊνει κζςεισ για τον άρχοντα και τθν εξουςία του που αποδεικνφουν ότι εμφορείται από αυταρχικζσ και δεςποτικζσ αντιλιψεισ. Μιλά ςτο γιο του με περθφρονθτικό φφοσ. Φαίνετια πεπειςμζνοσ ότι πρωταρχικό κίνθτρο του γιου του είναι ο ζρωτάσ του για τθν θρωίδα. Εμμζνει ςτακερά, πειςματικά και αταλάντευτα ςτθν απόφαςι του να κανατϊςει τθν Αντιγόνθ. Αδιαφορεί για τα αιςκιματα και τισ αντιδράςεισ του παιδιοφ του. το ειρωνεφεται, το μειϊνει με αικεισ και βαρφτατουσ χαρακτθριςμοφσ (φρενῶν κενός, γυναικός δοφλευμα...) και το απειλεί λζγοντάσ του ότι ςε κα του επιτρζψει να τον βρίηει με ςυνεχόμενα επικριτικά λόγια. Η αναλγθςία και θ ςκλθρότθτά του, αλλά και θ προςβλθτικι ςυμπεριφορά του απζναντι ςτο γιο του φτάνουν ςτο αποκορφφωμα με τθ διαταγι του να προςαχκεί αμζςωσ θ Αντιγόνθ για να κανατωκεί μπροςτά ςτα μάτια του μνθςτιρα τθσ. 7

8 Με εξαίρεςθ τουσ ςτίχουσ , όπου ο Κρζοντασ εμφανίηεται πιο ιπιοσ και πιο ιρεμοσ και δίνει τθν εντφπωςθ ότι ζχει αρχίςει να ανακεωρεί τισ βαςικζσ του κζςεισ και να γίνεται διαλλακτικόσ, ςτο υπόλοιπο δεφτερο μζροσ τθσ ενότθτασ εμφανίηεται με τα ίδια χαρακτθριςτικά. Πιο ςυγκεκριμζνα, όςα λζει ςτουσ ςτίχουσ αποδεικνφουν ότι αυτό το τραγικό πρόςωπο του δράματοσ εξακολουκεί να παραμζνει αδιάλλακτο και υβριςτικό, προδικάηοντασ τθν τιμωρία και τθν πτϊςθ του. Με το να λζει ότι <<θ Αντιγόνθ παρακαλϊντασ τον Άδθ...ίςωσ πετφχει και γλιτϊςει το κάνατο>> περιφρονεί και ειρωνεφεται το κεό του Κάτω Κόςμου και αντιμετωπίηει τθν Αντιγόνθ με ςαρκαςμό, κυνιςμό και αναλγθςία. Δε ςταματάει όμωσ εδϊ. υπογραμμίηει με αυκάδεια πωσ είναι μάταιοσ κόποσ να ςζβεται κανείσ αυτοφσ που υπάρχουν ςτον Άδθ. Ζτςι όμωσ, με το να κζτει δθλαδι τθ δικι του διαταγι πάνω από τισ επιταγζσ των κεϊν και τον εαυτό του ςχεδόν πάνω από αυτοφσ-ζκφραςθ αλαηονείασ και υπεροψίασ-, διαπράττει μιαν ακόμθ φβρθ, που προοικονομεί και προετοιμάηει τθν πτϊςθ και τθ ςυντριβι του. Στθν ενότθτα λοιπόν αυτι διακρίνει κανείσ τον εγωιςμό, τθν ιςχυρογνωμοςφνθ και τον οξφκυμο χαρακτιρα του άρχοντα τθσ Θιβασ. Δοφλοσ και δζςμιοσ αυτϊν, αδυνατεί να ακοφςει τουσ άλλουσ και να παραδεχτεί το ςφάλμα του. Στο δεφτερο μζροσ αλλάηει κάπωσ. Κάποια ςφγχυςθ επικρατεί ςτο μυαλό του. Η ανθςυχία του φαίνεται ςτισ αλλαγζσ των αποφάςεϊν του. Η αβεβαιότθτα για τθν ορκότθτά τουσ αρχίηει να τον βαςανίηει. Δείχνει πωσ δεν είναι ψυχρόσ και άξεςτοσ υπολογιςτισ, αλλά ότι είναι κφμα τθσ κακισ εκτίμθςθσ των πραγμάτων. Η φωνι τθσ ςυνείδθςισ του δεν ζχει πλιρωσ νεκρωκεί, αλλά χρειάηονται ιςχυρά κεντρίςματα για να αρχίςει να λειτουργεί. Η αδιάλλακτθ, ειρωνικι και αλαηονικι του ςτάςθ ςτουσ τελευταίουσ ςτίχουσ τθσ ενότθτασ αποκαλφπτει τθν ταραχι και τθ ςφγχυςθ που βρίςκεται και κυμίηει το πλθγωμζνο κθρίο που βρυχάται λίγο πριν το εγκαταλείψουν οι δυνάμεισ του. Ο Αίμονασ, παρά τθν ειρωνικι και περιφρονθτικι ςτάςθ του πατζρα του απζναντί του, προσ το παρόν διατθρεί τθν ψυχραιμία και τθν αυτοκυριαρχία του. Αντιδρά ιπια και ςυγκρατθμζνα. Προβάλλει τισ απόψεισ του με διπλωματικό τρόπο, γεγονόσ που αποκαλφπτει τθν θρεμία και τθν ευγζνεια τθσ ψυχισ του. Δεν τθρεί όμωσ τθν ίδια ςτάςθ και μετά το ςτίχο 740. Η αντιδικία με τον πατζρα του γίνεται ςε φφοσ οξφ και ζντονο. Φαίνεται ότι αρχίηει να παραςφρεται από τθ ςυμπεριφορά του γονιοφ του και να χάνει τον αυτοζλεγχο. Η οργι και θ ςκλθρι, παράλογθ και άκαμπτθ ςτάςθ του πατζρα του 8

9 επθρεάηουν και διαμορφϊνουν ανάλογα τθ ςτάςθ του. τον οδθγοφν ςε ςχεδόν αυκάδθ και απρεπι ςυμπεριφορά. χαρακτθρίηει το γονιό του ανόθτο, μανιακό και τρελό και τον κατθγορεί για εγωιςμό, υπεροψία και μονόπλευρθ κεϊρθςθ των πραγμάτων. Η διαταγι του πατζρα του να προςαχκεί αμζςωσ θ Αντιγόνθ για να κανατωκεί μπροςτά ςτα μάτια του τον κάνει να αποχωριςει από τθ ςκθνι αγανακτιςμζνοσ, απογοθτευμζνοσ, οργιςμζνοσ και με αινιγματικό τρόπο. Γ. Ερµηνευτικζσ ερωτήςεισ ανοικτοφ τφπου 1. Ποια αντίλθψθ εκφράηει ο Κρζων ςτουσ ςτίχουσ και ποια είναι θ γνϊµθ ςασ γι αυτι; 2. Νοµίηετε ότι θ απροκυµία του Κρέοντα να ακοφςει τθ γνϊµθ ενόσ νέου ανκρϊπου (εδϊ του γιου του), ζςτω κι αν αυτόσ ζχει ςωςτζσ αντιλιψεισ, εξαρτάται από το χαρακτήρα του, όπωσ τον γνωρίςατε ωσ εδώ; 3. Ποια επιχειριµατα χρθςιµοποιεί ο Αίµων ςτθ ςυηιτθςθ µε τον πατζρα του ςτουσ ςτίχουσ ; Πϊσ τον χαρακτθρίηετε για τισ απόψεισ του αυτζσ; Δ. Γραµµατικζσ αςκήςεισ 1. Στον πίνακα που ακολουκεί να γράψετε το γϋ ενικό πρόςωπο των εγκλίςεων του ενεργθτικοφ και µζςου αορίςτου των ρθµατικϊν τφπων: κελεφσαιµι, διδαξόµεθα (αντί του ποιθτικού διδαξόµεςκα που υπάρχει ςτο κείµενο), τάσσειν. Οριςτικι Υποτακτικι Ευκτικι Προςτακτικι Ενεργθτικόσ Αόριςτοσ 9

10 Μζςοσ Αόριςτοσ 2. ὁρᾷς: Να γράψετε το ίδιο πρόςωπο ςε όλεσ τισ εγκλίςεισ του ενεςτϊτα και του αορίςτου βϋ ςτθ φωνι που βρίςκεται. Να γράψετε επίςθσ το απαρζµφατο και τθ µετοχι των ίδιων χρόνων: Οριςτικι Υποτακτ. Ευκτικι Προςτακτ. Ενεςτ. Αόρ. βϋ Ενεςτϊτασ Αόριςτοσ βϋ Απαρζµφ. Μετοχι Ε. Συντακτικζσ αςκήςεισ 1. Να αντιςτοιχίςετε τισ λζξεισ τθσ ςτιλθσ Α µε το χαρακτθριςµό που δίνεται ςτθ ςτιλθ Β κάνοντασ και τισ απαραίτθτεσ ςυµπλθρώςεισ, ώςτε να δθλώνεται θ ςυντακτική τουσ κέςθ ςτο κείµενο. φο ςτοιχεία τθσ ςτιλθσ Β περιςςεφουν. Α Β 1. ςε (724) α. υποκείµενο του ριµατοσ τοὺσ ἀκοςµοῦντασ (730) β. αιτιατικι τθσ αναφοράσ 3. πόλισ (734) γ. υποκείµενο του απαρεµφάτου τοῦ κρατοῦντοσ (738) δ. επικ. µτχ., αντικ. του απαρεµφάτου... ε. επικετική µετοχή... 10

11 ςτ. έµµεςο αντικείµενο ςτο Να ςθµειϊςετε ςτθ ςτιλθ Β το ή τα αντικείµενα κακενόσ από τουσ ρθµατικούσ τφπουσ τθσ ςτιλθσ Α. Α Β ἂν ἄρχοισ (739) ςυµµαχεῖ (740) προκιδοµαι (741) ςζβων (744) ἄγαγε (760) ἀπαλλάξει (769) ὑπεκφφγῃ (776) τεφξεται (778) ΣΤ. Λεξιλογικζσ - Σηµαςιολογικέσ αςκήςεισ 1. Να αντιςτοιχίςετε τα ριµατα τθσ ςτιλθσ Α µε τα ςυνϊνυµά τουσ ςτθ ςτιλθ Β. Α Β ἄρχω διθγοῦµαι κρατῶ καλφπτω φρονῶ κυβερνῶ δοκῶ ςκεπάηω 11

12 φθµί ἀγορεφω κρφπτω ἡγεµονεφω νοµίηω κάπτω λζγω δυναςτεφω 2. Να γράψετε ςτθ ςτιλθ Β τα αντώνυµα των λζξεων τθσ ςτιλθσ Α ςτθ νζα ελλθνικι. Α Β (παγ) - κάκιςτοσ µιαρόσ αἰςχρόσ χαίρω ψόγοσ φίλοσ ταχφσ παρϊν 12