EDUCATION IDENTITY PROFESSIONAL CAREER SOCIETAL CONTEXT

Transcript

1 My personal story Cyprus 28 Female Primary Topic: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS Topics: EDUCATION IDENTITY PROFESSIONAL CAREER SOCIETAL CONTEXT Key actors: organization, employer, employer, colleague Year: 2008 caring/carer/care giver fatherhood housewife/houseman motherhood pregnancy roles/role pattern support choice degree/diploma different treatment mixed or single sex education prejudice (not) questioning/(no) doubts age character masculinity strength/strong leave from work occupation/job part time/full time promotion/selection discrimination ideological convictions legal/illegal patriarchy/matriarchy sexism urban context Read this story in English R: I work in the civil service as a scienti c o cer of university level. At my previous employment, I worked for equality issues, I had to investigate a complaint and ask the 1

2 opinions of a mayor and members of the council about a case which was submitted to the Ombudswoman. This complaint concerned a woman who claimed to have missed a promotion because of her gender. When I went to see them, although they had been informed in writing, they were very surprised to see a young woman working for the state. Their negative attitude was a combination mostly of the facts that I was a woman and that I was young. The important thing was that I was representative of the government and they were 5 men above the age of and I had to sit and talk with them. Their age was important because it is at this age where men underestimate women the most, in my view. I was there for about an hour and they were clearly questioning whatever I said until I proved my point and even then they did not stop questioning me because in their mind they understood that I did not apply the law correctly in this case. (...) R: This is what they were used to. All these years, men took over the managerial positions in the public service and they were used to this logic, without knowing if a woman can actually respond to these duties. And they were simply justifying their view, if they wanted to justify, in the case where the woman was at an age where she could get pregnant that she might get pregnant and have low productivity( ) R: They don t write it down but many of them say it. And some new employees experience this, too. They ask you if you think about getting pregnant or having a family and there are instances where the answer was positive, they got rejected, maybe not by default but it was taken into consideration. (...) R: The council was within the town. And this had happened before when I went to a private company and I had a meeting with the Director and his lawyer, who was again in the age group of 50 plus. He started questioning me straight away claiming that I was not in a position to tell him or understand the law and its application. And this has to do with the fact that I am a woman because he did not know my educational and professional background. So he did not know if I were a lawyer. At least it appeared as if I was the combination of the young woman again. The most important part of injustice in the 2

3 treatment of women was the part of complaints due to ring pregnant women ( ) R: The attitude of men over 50 who might be used to their wives or mother to be a housewife, so this is what they expect from younger women they don t trust them, they do not expect them to have a saying or to express generally, they expect them not to take part in the basic thing in a family according to them, which is the economic contribution. (...) R: The other problem in Cyprus is the parental leave. The father or the mother both have the opportunity to take up to 13 weeks leave from work. If we do not consider the fact that it is generally unknown, practice shows that mostly women take parental leave rst of all because it is unpaid, and of course because they can combine it with motherhood leave and it makes sense for the mother to stay with the child. (...) Read this story in Greek I: Σήμερα έχουμε 10 του Απρίλη Είμαστε εδώ με την κυρία Νιόβη Γεωργιάδη. Θέλω να έχω τη συγκατάθεσή σου και ηχογραφημένα έτσι για να ξέρω ότι συγκατατίθεσαι. 00:00:15-5 R: Ναι εν υπάρχει πρόβλημα. 00:00:20-7 Ι: Ωραία ευχαριστώ. να ξεκινήσουμε με τις απόψεις σου για το θέμα του ρόλου του άντρα και της γυναίκας στην Κυπριακή κοινωνία; Μπορείς να ξεκινήσεις με οποιοδήποτε θέμα νιώθεις άνετα να ξεκινήσεις πρώτο. 00:00:37-0 R: Θα ξεκινήσω με το κομμάτι της καριέρας το οποίο εν και σχετικά πρόσφατο για μένα. Ξεκινώντας που προσωπικά παραδείγματα και παραδείγματα που προέκυψαν και από την επαγγελματική μου πείρα και που φίλους. 00:01:02-4 Ι: Με τι ασχολείσαι; 00:01:03-2 R: Εργάζομαι στο δημόσιο τομέα και είμαι λειτουργός επιστημονικού, πανεπιστημιακού επιπέδου. Όταν σε προηγούμενη μου εργασία που ασχολούμουν με τα θέματα ισότητας στην εργασία χρειάστηκε να πάω να ζητήσω τις απόψεις ενός κοινοτάρχη και μελών 3

4 δήμου σχετικά με μια καταγγελία που μου είχε υποβληθεί στην Επίτροπο Διοικήσεως. Η καταγγελία αφορούσε μια γυναίκα η οποία θεωρούσε ότι δεν είχε προαχθεί λόγω φύλου. Όταν πήγα ενώ είχαν ενημερωθεί γραπτώς ότι θα πήγαινα εγώ, φτάνοντας εκεί είχαν ξαφνιαστεί που ήμουν γυναίκα και λόγω της ηλικίας αλλά το ηλικιακό αφήνω το. Κυρίως στην πορεία η όλη τους αντίδραση ήταν συνδυασμένη και των δύο. Το σημαντικό ήταν ότι ήμουν εγώ εκπρόσωπος δημόσιας υπηρεσίας και ήταν και τούτοι 5 άντρες και ηλικιακά μεγάλοι πέραν των χρόνων οι οποίοι θα έπρεπε να συζητήσω και αν συνομιλήσω μαζίν τους. Το πότε συνειδητοποίησα... Έχει σημασία η ηλικία τους διότι είναι κυρίως τούτες οι ηλικίες που υποτιμούν και τις γυναίκες κατά την άποψή μου τουλάχιστον. Βρισκόμουν εκεί για περίπου μια ώρα και φανερά με αμφισβητούσαν γιατί τους έλεα μέχρι που τους αποδείκνυα τα πράματα που τους έλεα. Ούτε τότε σταμάτησαν να με αμφισβητούν διότι θεώρησαν ότι απλά δεν ερμήνευα σωστά το νόμο ή δεν τον εφάρμοζα σωστά στη δική τους περίπτωση. 00:03:25-2 Ι: Δηλαδή πιστεύεις ότι αν ήσουν άνδρας παρόλο που το παράπονο ήταν μιας γυναίκας ήταν να εν διαφορετική η αντιμετώπισή σου; 00:03:35-0 R: Θα ήταν διαφορετική είχε να κάμει με το γεγονός ότι... μια γυναίκα εκπροσωπούσε δημόσια υπηρεσία, μια νεαρή γυναίκα και ότι προσπαθούσε να τους προσβάλει κάτι το οποίο εθεωρούσαν ότι ήταν σωστό. Διότι πολλές φορές το να μην προάξουν μια γυναίκα ή να μην προχωρήσουν κάτι στο εργασιακό περιβάλλον υπέρ μιας γυναίκας, στο δικό τους μυαλό εν σημαίνει ότι εν λάθος. με την άποψη ότι θεωρούν ότι όντως ένας άντρας μπορεί αν αντεπεξέλθει καλύτερα που μια γυναίκα. 00:04:20-1 Ι: Γιατί εν πιο έξυπνος; 00:04:18-7 R: Απλά γιατί έτσι εμάθαν. Τόσα χρόνια σε ψηλές θέσεις του δημοσίου υπήρχαν άντρες, έχουν μάθει με τούτο το καλούπι και λογική χωρίς να ξέρουν αν μια γυναίκα μπορεί όντως να ανταποκριθεί. Και απλά δικαιολογούν αν μπούν στη διαδικασία, αν μπουν στη διαδικασία, στην περίπτωση που μια γυναίκα είναι σε ηλικία που μπορεί να μείνει έγκυος λεν απλά ότι επειδή εννα μείνει έγκυος σημαίνει ότι θα έχει μειωμένη παραγωγικότητα... 00:05:03-6 Ι: Γράφουν τα ή εν απλά στη σκέψη τους; 00:05:03-6 4

5 R: Όχι αλλά έχει πάρα πολλούς που το λεν. και έχει άτομα που το λεν και σε νεοπροσληφθέντες σε συνέντευξη. Ρωτούν αν έχεις σκοπό να μείνεις έγκυος ή να κάμεις οικογένεια... και υπάρχουν περιπτώσεις που αν απάντησαν ναι, μπορεί να μην είναι το πρώτο βασικότερο κριτήριο απόρριψής τους αλλά είναι λόγος. 00:05:34-5 Στη δημόσια υπηρεσία ή στο ιδιωτικό τομέα; 00:05:34-5 R: Νομίζω ότι είναι και στους δύο. Περισσότερο δε μπορώ να ξέρω επειδή δεν έχω εμπειρία από τον ιδιωτικό τομέα. Είναι παραδείγματα που έβλεπα στην Επίτροπο ή φίλων. Και προφανώς στο δημόσιο, εμένα δε μου έτυχε, αλλά το έχω ακούσει ότι συμβαίνει. Ξέρω ότι υπήρχαν περιπτώσεις που έχουν ερωτηθεί. Τούτο ήταν ένα μικρό παράδειγμα και το αποτέλεσμα ήταν να τελειώσει η συζήτηση περίπου χωρίς να έχουν ακούσει τίποτε αισθητά. και φανερά με υποτιμούσαν κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας. Εντάξει από εκεί και πέρα επειδή είμαστε δημόσια υπηρεσία οι άλλες διαδικασίες γίνονταν με συγκεκριμένο τρόπο, απλά για μένα ήταν εμπειρία πρωτόγνωρη διότι ήταν μόλις είχα μπει στην Επίτροπο οπότε εν είχα συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να γίνεται τόσο έντονα. Στην Κύπρο να σε υποτιμούν σε συνδυασμό με την ηλικία. 00:06:54-8 Ι: Έχει σχέση η περιοχή του κοινοτικού συμβουλίου; 00:06:59-8 R: Όχι ήταν εντός της πόλης. Και εν έχει σχέση ότι ήταν κοινοτικό συμβούλιο διότι αυτό έγινε ξανά σε ιδιωτική εταιρεία όταν επήα και είδα τον διευθυντή μαζί με το δικηγόρο του, ο οποίος ήταν πάλε τούτης της ηλικιακής ομάδας των 50 και άνω. Οποίος αμέσως άρχισε να αμφισβητεί το γεγονός ότι δεν είμαι σε θέση εγώ να του πω ή να καταλάβω πως ερμηνεύεται και εφαρμόζεται ο νόμος. και έχει να κάμει καθαρά με το κομμάτι της γυναίκας διότι ο συγκεκριμένος δικηγόρος δεν ήξερε ούτε το επαγγελματικό ούτε το ακαδημαϊκό μου υπόβαθρο. Άρα εν ήξερε αν ήμουν νομικός. Τουλάχιστον φαίνετουν ότι είχα να κάμω με το συνδυασμό της νεαρής γυναίκας. Τώρα από τα δικά μου παραδείγματα στην Επίτροπο, το πιο σημαντικό για το πως αδικούνταν οι γυναίκες σαν γυναίκες, ήταν το κομμάτι του ότι είχαμε πολλές καταγγελίες για απολύσεις λόγω του ότι εμέναν έγκυες. ή που δεν προάγονταν γιατί προτιμούσαν τους άντρες. Χωρίς να είναι έγκυες. Πρόσφατα, μέχρι τον Ιούλιο του Είχαμε παραδείγματα όπου το κριτήριό τους ήταν φανερό ότι αν ήταν άντρας ή γυναίκα. Και ήταν περιπτώσεις όπου οι γυναίκες δεν ήταν καν σε ηλικία για να μείνουν έγκυες. 5

6 Ήταν άνω των 40, με οικογένεια. Εν ήταν γυναίκες που θα ξεκινούσαν τώρα οικογένεια, χωρίς να σημαίνει ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ελαφρυντικό. Κείνο το κομμάτι εν μπορώ να καταλάβω γιατί το προτιμούσαν στις καταγγελίες το δικαιολογούσαμε ως διάκριση φύλου. Διότι αν συγκρίναμε προσόντα, δεν υπήρχε θέμα να υστερούν. Οπότε ερχόμαστε στη νοοτροπία της λογικής η οποία στην Κύπρο τουλάχιστο για μένα διαχωρίζεται ηλικιακά. Η νοοτροπία εκείνων που είναι άνω των 50 οι οποίοι είτε έχουν συνηθίσει τη γυναίκα τους ή τη μητέρα τους να είναι οικοκυρές, οπότε περίπου και τις πιο νέες δεν τους έχουν εμπιστοσύνη, είτε εκείνες που γενικότερα έχουν συνηθίσει τη γυναίκα να μην έχει λόγο, να,μην εκφράζεται ιδιαίτερα, να μη συμμετέχει στα βασικά σε μια οικογένεια, σύμφωνα με τους άντρες, στο οικονομικό κομμάτι. Παρότι το αμφισβητούσαν στην αρχή νομίζω ότι η γενιά μας έχει αλλάξει. Και τούτο το βλέπω κυρίως στατιστικά... οι γυναίκες.. το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών έχει αυξηθεί πάρα πολλά. Θα έλεα ότι στην Κύπρο εν έχουμε τούτο το πρόβλημα που ίσως να έχουν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ότι εμάς οι γυναίκες εργάζονται σε μερικής απασχόλησης δουλειές κυρίως ή σε δουλειές που έννε σχετικές με το αντικείμενό τους, στην Κύπρο εν ισχύει τόσο... Σε άλλες χώρες η πλειοψηφία των γυναικών είτε δουλεύουν σε μερικής απασχόλησης για να έχουν... στο Βέλγιο, Αγγλία Γαλλία, Γερμανία... αυτό ισχύει για να μπορέσει να συμβαδίζει η οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή. Διότι θεωρούν το ρόλο της γυναίκας. Αν το ψάξεις λίγο πιο βαθιά εκείνες που επιλέγουν μερική απασχόληση μπορεί το μεγαλύτερο ποσοστό να μην έχουν δίπλωμα αλλά υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό που έχουν. Και επιλέγουν αυτό. Στην Κύπρο επειδή εννεν ιδιαίτερα διαδεδομένη η μερική απασχόληση, και επειδή μέχρι πρόσφατα η αγορά εργασίας μας ήταν πολλά μεγάλη και είχε περιθώριο αν υποδεχτεί τον καθένα στο αντικείμενό του, εν είχαμε περιπτώσεις που να παρουσιάζονται γυναίκες σε εκτός του αντικειμένου τους ή μερική απασχόληση. Το εντυπωσιακό θα είναι να δούμε από τώρα και να πάει πως θα είναι, που τα πράγματα έχουν αλλάξει λόγω της κρίσης. Αλλά τουλάχιστο η γενιά μας χρονών γενικότερα έχουν αρχίσει να μπαίνουν για τα καλά σαν ανθρώπινο δυναμικό στην αγορά εργασίας και να υπάρχει μια αρκετά καλή ανέλιξη εργασίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανεβεί τα % γυναικών που βρίσκονται σε ιεραρχικές θέσεις ψηλά. Υπάρχουν και τομείς που εν πίσω όπως η πολιτική, το δημόσιο, και γενικότερα. Άμα δεις τους Γενικούς διευθυντές και διευθυντές για παράδειγμα, ακόμα και πρώτοι 6

7 λειτουργοί, Α14 κλίμακα, παρότι το δημόσιο έχει σε μεγαλύτερο ποσοστό γυναίκες... 00:13:42-6 Ι: Οι παραπάνω εν γραμματείς. 00:13:47-0 R: Η ιεραρχία του δημοσίου εν από άντρες. Τούτο ήταν πολλά γενικό... 00:13:58-6 Ι: Ήταν βοηθητικό. Επειδή είσαι και γνώστης. 00:14:08-8 R: Το άλλο γενικό που υπάρχει στην Κύπρο εν ο θεσμός της γονικής άδειας. Δηλαδή ότι έχει τη δυνατότητα να πιάσει 13 εβδομάδες, οι οποίες... μπορεί να τις πάρει είτε ο πατέρας είτε η μητέρα. Εκτός από το ότι γενικότερα δεν είναι γνωστό ότι υπάρχει, παρατηρείται το φαινόμενο την άδεια να την παίρνουν οι γυναίκες. καταρχήν επειδή είναι απλήρωτη, εν υπάρχει επίδομα... και απλά θεωρείται πιο λογικό η μητέρα να μείνει μαζί με το παιδί. Για ακόμα λίγο και συνδυάζεται συνήθως με την άδεια μητρότητας. Για το κομμάτι της αφυπηρέτησης δεν υπάρχει κάποια διαφορά. Η ηλικία και τα δικαιώματα εν τα ίδια και τούτο ισχύει σίγουρα στο δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα δεν έχω ακούσει. Αν πάμε στο κομμάτι του επαγγέλματος, θεωρώ ότι μέχρι και στην γενιά μας όταν πήγαινα στο σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού με παρότρυνε να επιλέξω κλασσικά γυναικείο ή αντρικό επάγγελμα. και παρότι εν μου αρέσκει εμένα πολλά ο διαχωρισμός του γυναικείου και του αντρικού ήταν πιο διαδεδομένο να προωθήσουν κοπέλες να γίνουν δάσκαλοι, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, τούτα τα επαγγέλματα που θεωρούνται επαγγέλματα φροντίδας ουσιαστικά παρά να παν πολυτεχνείο, οικονομικά και τέτοια. Αυτό υπήρχε και μέχρι τη δική μας γενιά. Αποφοιτήσαμε το 2000 και υπήρχε. (παρέμβαση άσχετη) Αν δεις και ποιοί περνούν στο πανεπιστήμιο, η πλειοψηφία που παν δάσκαλοι.. είναι γυναίκες. Τούτα βρίσκεις τα σε στατιστικά δεδομένα και γενικότερα. Όταν έκαμνα έρευνα εγώ το 2008 για τη διπλωματική μου, η μερική απασχόληση δεν ήταν διαδεδομένη στην Κύπρο. Και με την έννοια της μερικής απασχόλησης που είναι διαδεδομένη στην Ευρώπη δεν είναι... (συζήτηση για αυτό)... Ως προς τις ικανότητες... 00:18:34-8 Ι: Αν υπάρχουν ικανότητες που λόγω του ότι είσαι γυναίκα δε μπορείς να τις αξιοποιήσεις στο έπακρο.(επεξήγηση ερώτησης) 00:18:38-7 R: Για τις ικανότητες και τις φιλοδοξίες, επειδή είμαι ελεύθερη και προέρχομαι από 7

8 οικογένεια στην οποία εν έχω μεγαλώσει και με τούτες τις αρχές... Του πατερναλισμού και λογικής, εν θεωρώ ότι προσωπικά μειώνομαι καθαρά σε προσωπικό επίπεδο... Μπορώ να αναπτύξω τις ικανότητες μου παρά ότι είμαι γυναίκα. αλλά θεωρώ ότι υπάρχει. 00:20:00-6 Ι: Έγινε κάτι ποτέ εναντίον σου; 00:20:00-2 R: Όχι εν είχα προσωπική εμπειρία αλλά δε δίνω έτσι δικαιώματα. Σε επίπεδο επαγγελματικό εν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψω στον άλλο.. την προσωπική μου ζωή. Το οικογενειακό κομμάτι ή άλλο. Εγώ τέτοια δικαιώματα εν έχω δώσει. Και αν ήμουν αντιμέτωπη με τους τύπους που σου περιέγραψα πριν θα ήταν πολύ διαφορετική η αντίδρασή μου. Τότε ήμουν τέλια στην αρχή της επαγγελματικής μου πορείας. Ίσως να μεν είχα συμπεριφερθεί ανάλογα. Δε θεωρώ ότι εν ισχύει ότι υπάρχουν γυναίκες που έχουν ικανότητες και απλά δεν τις εκμεταλλεύονται. Δεν πιστεύω ότι οφείλεται καθαρά στο ότι ο άντρας δεν τους το επιτρέπει. Μπορεί οι ίδιες να... έχει γυναίκες που θεωρούν δεδομένο ότι πρέπει να μαιρεύκουν και να καθαρίζουν, να έχουν το σπίτι τους καλά για να έχουν ακι τον άντρα τους καλά. Εγώ έχω γνωστή που μπορεί αν δουλεύκει μεν αλλά πρέπει να κάμνει για τον πατέρα της και το φίλο της το φαί, να καθαρίζει, να διαχειρίζεται το σπίτι κτλ... Και όταν ρωτάς καλά ο φίλος σου εν μπορεί αν βοηθήσει... εν μπορεί γιατί έτσι τον έμαθε. οπόταν πάλε έρχεται το κομμάτι τις οικογένειάς μου. Επειδή εγώ τον πατέρα μου έβλεπα τον να βοηθά τη μητέρα μου... 00:22:12-5 Ι Άρα μπορείς να μου πεις για το μεγάλωμά σου; 00:22:12-5 R: Εντάξει εγώ εμεγάλωσα. οι γονείς μου δούλευαν και οι 2 και πολλές ώρες. και παρόλο που ο παπάς έλειπε νύχτες, είχε εξίσου πολλές ευθύνες όπως τη μαμμα μου διαφορετικές ο καθένας. Δηλαδή η μάμμα είχε την ευθύνη του φαγητού, ο παπάς όμως είχε την ευθύνη να μας παίρνει φροντιστήρια, να κάνει συγκεκριμένα φαγητά, να μας βοηθά σε κάποια μαθήματα... οπότε ευθύνες μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον.. μεγάλωσα με το να τις έχουν και οι δύο, εξίσου. Και τούτο ισχύει μέχρι και σήμερα με την άποψη ότι υπήρχαν πράματα που ο καθένας μπορούσε καλύτερα να κάνει. Ανάλογα με το πως διαμορφώθηκε ο δικός μου χαρακτήρας και της αδερφής μου και το τι πορεία πήραμε και ακαδημαϊκά. Εγώ σε μικρή ηλικία δεν είχα νιώσει ούτε πέρασα 8

9 διάκριση λόγω φύλου. καμία, ούτε ήξερα τι ήταν.. ακόμα και στο πανεπιστήμιο δεν το είχα βιώσει. Επέλεξα να σπουδάσω οικονομικά το οποίο οι γονείς μου δεν εθεώρησαν ότι δεν έπρεπε να το κάνω γιατί ήμουν γυναίκα... μετά έκαμα... Όταν επέλεξα τη σπουδή μου και πήγα πανεπιστήμιο ήμασταν άντρες γυναίκες. Οι σχέσεις δύναμης μέσα στην οικογένεια... δε σου κρύβω ότι υπάρχουν θέματα όπου η μάμμα μου εν πολλά πιο δυνατή που τον παπά μου, είτε θέματα που αφορούν... τη στήριξη και υπομονή... Για σχέσεις δύναμης με το οικονομικό, παρότι ο πατέρας μου μισθολογικά ήταν πιο ψηλά, και η μάμμα μου το ίδιο άρα τα βάρη μοιράζονταν... τα δάνεια που πληρώνουν και οι δύο και το σπίτι και υπήρχε ισορροπία ως προς τα έξοδα. Και το κομμάτι της υποστήριξης, η μάμμα μου μας υποστήριζε συναισθηματικά... δε ξέρω αν το έκανε σαν μητέρα, γυναίκα ή ψυχολόγος... Ο πατέρας μου στη δική μου περίπτωση, επειδή ακολούθησα παρόμοιες σπουδές, είχα πλήρη υποστήριξη που κείνο στο κομμάτι το ακαδημαϊκό και στο επαγγελματικό. Άμα έχω θέματα που αφορούν σπουδές ή δουλειά πάω στον παπά άμα έχω θέματα άλλα προσωπικά, στη μάμμα. Ο διαχωρισμός για μένα δεν έχει να κάμει με τη γυναίκα και τον άντρα αλλά με το χαρακτήρα. Η αδερφή μου για παράδειγμα που σπουδάζει αρχιτεκτονική, για θέματα σπουδών πάει πιο εύκολα στη μάμμα μου. Την εμπιστεύεται πιο πολύ. Στην οικογένεια δεν υπήρχε τόσο ο διαχωρισμός. Οι ρόλοι ήταν δυνατοί και οι δύο και είχαν ευθύνες και οι δύο. 00:27:00-4 (...) 9