ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο. εισαγωγή

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 1 εισαγωγή ΗΧΟΣ είναι κάθε τι που ακούµε. Παράγεται από µία πηγή και λαµβάνεται από το αυτί µας. Για να φτάσει ο ήχος από την πηγή στο δέκτη, µεσολαβεί ένα µέσο. Ένα µέσο, µπορεί να είναι ο αέρας, το νερό ή ακόµα και ένα στερεό σώµα. Χωρίς κάποιο µέσο διάδοσης δεν είναι δυνατή η µεταφορά του ήχου. Το µέσο διάδοσης καθορίζει και τις ιδιότητες του ήχου. α) Απλός (µε συγκεκριµένη συχνότητα) όπως τα διαπασών β) Σύνθετοι ήχοι ( από µουσικά όργανα, από φωνές, από ζώα κ.λ.π.) γ) Θόρυβοι ( ήχοι σε πολυσύχναστο δρόµο ή το θρόισµα των φύλλων από τον άνεµο, το κελάρυσµα του νερού κλπ. δ) Οι κρότοι ( από πυροβολισµό ή από το σκάσιµο µιας καλοφουσκωµένης µπάλας.) Η ΧΡΟΙΑ είναι το χαρακτηριστικό ενός ήχου ή αλλιώς το χρώµα ενός ήχου (ηχόχρωµα.) Αυτήν την ιδιότητα την έχει κάθε ηχογόνο αντικείµενο και έτσι έχει τον δικό του ήχο (δική του χροιά) και έτσι είναι και αναγνωρίσιµο. ΥΨΟΣ του ήχου είναι το πόσο ψηλά ή χαµηλά ακούγεται ένας ήχος. ΕΝΤΑΣΗ είναι η δύναµη που ακούγεται ένας ήχος ΙΑΡΚΕΙΑ είναι η χρονική διάρκεια ενός ήχου. ΦΘΟΓΓΟΣ ή ΝΟΤΑ είναι το σύµβολο µε το οποίο δηλώνουµε και γράφουµε τον ήχο στη µουσική. ΜΟΥΣΙΚΗ είναι η τέχνη, η επιστήµη, που χρησιµοποιεί όλους αυτούς τους ήχους µε κατάλληλους συνδυασµούς µε σκοπό να πετύχει ένα δικό τη µουσικό και ηχητικό αποτέλεσµα.

2 2 µουσική σηµειογραφία ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟ είναι 5 γραµµές οριζόντιες, ευθείες, παράλληλες και απέχουν ίση απόσταση όλες µεταξύ τους. 5η 4η 3η 2η 1η Τις µετράµε από κάτω προς τα πάνω Tο πεντάγραµµο µας δίνει µεταξύ των γραµµών ίσες αποστάσεις που λέγονται ΙΑΣΤΗΜΑΤΑ 4ο 3ο 2ο 1ο Τις µετράµε και αυτά από κάτω προς τα πάνω 4η 3η Επειδή οι γραµµές και τα διαστήµατα του πενταγράµµου 2η είναι πολύ λίγα για να γράψουµε όλους τους φθόγγους 1η που χρειαζόµαστε (τουλάχιστον 20 φθόγγους χρησιµοποιεί κάθε όργανο και πεντάγραµµο µπορούµε να βάλουµε µόνο 9, πέντε στις γραµµές και 4 στα διαστήµατα) για αυτό λοιπόν προσθέτουµε πάνω και κάτω από το πεντάγραµµο και άλλες γραµµές για να µας βοηθήσουν να γράψουµε και τις υπόλοιπες νότες που θα χρειαστούµε. Αυτές οι γραµµές επειδή µας βοηθάνε λέγονται ΒΟΗΘΗΤΙΚΈΣ. Και αυτές οι γραµµές 1η πρέπει να είναι οριζόντιες, ευθείες, 2η παράλληλες και σε ίση απόσταση 3η µεταξύ τους. Χρησιµοποιούµε όσες 4η χρειαζόµαστε κάθε φορά. Είναι λίγο µεγαλύτερες από την νότα. Οι βοηθητικές γραµµές µας δίνουν και αυτές Τις µετράµε από πάνω ΙΑΣΤΗΜΑΤΑ. Τις µετράµε από κάτω προς τα πάνω 5η 5η προς τα κάτω

3 ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στις γραµµές. 3 ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στα διαστήµατα ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στις γραµµές πάνω από ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στα διαστήµατα πάνω από ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στις γραµµές κάτω από ΦΘΟΓΓΟΙ µόνο στα διαστήµατα κάτω από ΦΘΟΓΓΟΙ στις γραµµές και στα διαστήµατα πάνω από ΦΘΟΓΓΟΙ στις γραµµές και στα διαστήµατα κάτω από

4 4 ΦΘΟΓΓΟΙ στις γραµµές και στα διαστήµατα κάτω από το πεντάγραµµο, µέσα στο πεντάγραµµο και πάνω από το πεντάγραµµο Κάτω από το πεντάγραµµο Μέσα στο πεντάγραµµο Πάνω από το πεντάγραµµο Και για να γνωρίζουµε πώς προήλθαν οι ονοµασίες των φθόγγων πρέπει να αναφερθούµε στον Ιταλό µοναχό Guido d Arezzo ( ) που θεωρείται ο ονοµατοθέτης των φθόγγων της ευρωπαϊκής µουσικής γύρω στα Αυτός πήρε από µία προσευχή προς τον Άγιο Ιωάννη την πρώτη συλλαβή από κάθε στροφή και έτσι έδωσε το όνοµα σε κάθε έναν φθόγγο. Ut queant laxis Resonare fibris Mira gestorum Famuli tuorum, Solve polluti Labii reatum, Sancte Ioannes. µε την µετάφραση του: Για να µπορούν ν αντηχούν µε χαλαρές χορδές τα θαυµαστά έργα σου οι δούλοι σου, απάλλαξε τα αµαρτωλά χείλη των υποδίκων, Άγιε Ιωάννη. Η νότα ΣΙ είναι τα αρχικά του ονόµατος του Αγίου Ιωάννη. Και επειδή η νότα ut δεν ηχούσε καλά την άλλαξε αντικαθιστώντας την πρώτη συλλαβή από το όνοµα του Κυρίου. DOminus.

5 Όλοι όµως αυτοί οι φθόγγοι για να έχουν ένα όνοµα πρέπει να βάλουµε στην αρχή του πενταγράµµου ένα σύµβολο που λέγεται κλειδί. Υπάρχουν τρία σύµβολα σε επτά διαφορετικές θέσεις. Τα ονόµατα είναι : ΣΟΛ, ΦΑ, ΝΤΟ. 5 Το κλειδί του ΣΟΛ γράφεται στην 2η γραµµή και έτσι ο φθόγγος της 2ης γραµµής παίρνει το όνοµα του κλειδιού. κλειδί του σολ σολ Εµείς προς το παρόν θα ασχοληθούµε µε το κλειδί του ΣΟΛ (στην 2η γραµµή) σολ στις γραµµές του πενταγράµµου µι σολ σι ρε φα στα διαστήµατα του πενταγράµµου φα λα ντο µι στις βοηθητικές γραµµές και στα διαστήµατα πάνω από σολ λα σι ντο ρε µι φα σολ λα σι œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

6 6 στις γραµµές και στα διαστήµατα σ œ œ œ œ œ œ œ œ œ µι φα σολ λα σι ντο ρε µι φα στις βοηθητικές γραµµές και στα διαστήµατα κάτω από œ œ œ œ ρε ντο œ œ σι λα œ œ σολ φα œ µι œ ρε ντο σι οι επτά φθόγγοι σε διαφορετικές θέσεις στο πεντάγραµµο ΝΤΟ ΡΕ ΜΙ ΦΑ ΣΟΛ ΛΑ ΣΙ