ΙΑΦΑΝΕΙΑ 3 Ο διασώστης έχει προτεραιότητες µε την άφιξη στο τόπο του ατυχήµατος: - ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ

Transcript

1 1 ΙΑΦΑΝΕΙΑ 3 Ο διασώστης έχει προτεραιότητες µε την άφιξη στο τόπο του ατυχήµατος: - ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ - ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ - ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ-ΕΠΑΝΕΚΤΙΜΗΣΗ 1)Αξιολόγηση του χώρου του ατυχήµατος. Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ στο χώρο του ατυχήµατος περιλαµβάνει το να διασφαλίσει κανείς ότι ο χώρος είναι ασφαλής και να µελετήσει τη φύση της κατάστασης. 2)Από τη στιγµή που οι διασώστες υλοποιήσουν µια συνοπτική αξιολόγηση του χώρου θα πρέπει µετά να στρέψουν την προσοχή τους στην εξέταση µεµονωµένων τραυµατιών. Να ξεκινήσουν την εξέταση και αντιµετώπιση του τραυµατία ή τραυµατιών η κατάσταση των οποίων έχει διαγνωστεί ως πιο κρίσιµη, µε τα µέσα που διαθέτουν. Θα πρέπει να δοθεί έµφαση στα ακόλουθα µε αυτή τη σειρά: α) παθήσεις που µπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ζωής β)παθήσεις που µπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια άκρων γ)άλλες παθήσεις που δεν απειλούν την ζωή ή τα άκρα. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 4 Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ Η αξιολόγηση του χώρου του συµβάντος πρέπει να περιέχει δύο βασικά στοιχεία : 1)Την ασφάλεια. Το πρωταρχικό ενδιαφέρον όταν πλησιάζουµε οποιοδήποτε τόπο ατυχήµατος είναι η ασφάλεια των διασωστών. Ο ίδιος δεν πρέπει να γίνει θύµα γιατί δεν θα µπορεί έτσι να βοηθήσει άλλους τραυµατισµένους ανθρώπους. Η ασφάλεια του χώρου δεν αφορά µόνο την ασφάλεια των διασωστών αλλά και η ασφάλεια του τραυµατία είναι θεµελιώδους σηµασίας. Ο τραυµατίας πρέπει να µεταφερθεί σε ασφαλές µέρος πριν ξεκινήσει η εξέταση και η θεραπεία. Ο διασώστης πρέπει να εξετάσει τον χώρο για τυχόν κινδύνους όπως (πεσµένα ηλεκτρικά καλώδια,νερό που πληµµυρίζει,επικίνδυνα υλικά,οδική κυκλοφορία ή περιβαλλοντικές συνθήκες. 2)Την κατάσταση. Ο διασώστης πρέπει να σκεφτεί διάφορες ερωτήσεις που θα βοηθήσουν στην αξιολόγηση της κατάστασης του χώρου. Όπως π.χ Πόσοι άνθρωποι εµπλέκονται στο τροχαίο? Χρειάζονται πρόσθετες µονάδες αντιµετώπισης εκτάκτων περιστατικών για µεταφορά ή θεραπεία? Υπάρχει άλλο ειδικευµένο προσωπικό ή πόροι που απαιτούνται όπως από τη αστυνοµία, πυροσβεστική? ΙΑΦΑΝΕΙΑ 5 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στην περίπτωση ενός τραυµατία από τροχαίο προτεραιότητα του διασώστη είναι και ο γρήγορος εντοπισµός και η αντιµετώπιση των παθήσεων. Ο διασώστης κατά την προνοσοκοµειακή περίθαλψη έχει χρόνο να πραγµατοποιήσει διεξοδικά την πρωτογενή και δευτερογενή εκτίµηση. Η πρωτογενής εκτίµηση ξεκινάει µε µια ταυτόχρονη θεώρηση του επιπέδου του αναπνευστικού κυκλοφορικού και νευρικού συστήµατος του τραυµατία ώστε έγκαιρα να διαγνώσει προβλήµατα που αφορούν την ΟΞΥΓΟΝΩΣΗ-ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 6 Η πρωτογενής εκτίµηση πρέπει να προχωράει µε γρήγορο ρυθµό και περιλαµβάνει πέντε βήµατα :

2 2 Α) ιαχείριση της αεροφόρου οδού και σταθεροποίηση της αυχενικής µοίρας της σπονδυλικής στήλης. Β)Αναπνοή-(Αερισµός) Γ)Κυκλοφορία και αιµορραγία )Ανικανότητα (Νευρολογική εξέταση) Ε)Έκθεση /Περιβάλλον. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 7 ΒΗΜΑ Α ΑΕΡΟΦΟΡΟΣ Ο ΟΣ Ο διασώστης θα πρέπει να ελέγξει γρήγορα την αεροφόρο οδό του τραυµατία, για να διασφαλίσει ότι είναι ανοιχτή. Εάν η αναπνευστική δίοδος είναι φραγµένη θα πρέπει να την ανοίξει, αρχικά χρησιµοποιώντας χειροκίνητες µεθόδους (ανασήκωµα του πηγουνιού ή διείσδυση των χεριών στη σιαγώνα)και αν κριθεί απαραίτητο να καθαρίσει το αίµα και τις σωµατικές ουσίες. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 8 & 9 ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ Μόλις ο διασώστης εξασφαλίσει ανοιχτό αεραγωγό θα πρέπει να υποψιαστεί ότι υπάρχει πιθανότητα τραυµατισµού της σπονδυλικής στήλης. Η εκτεταµένη κίνηση µπορεί είτε να επιδεινώσει,είτε να δηµιουργήσει νευρολογική βλάβη, εξαιτίας της πίεσης των οστών γεγονός που µπορεί να συµβεί αν υπάρχει κάταγµα στη σπονδυλική στήλη. Η λύση είναι ο λαιµός του τραυµατία να παραµείνει µε τη βοήθεια των χεριών σε οριζόντια θέση κατά τη διάρκεια της διάνοιξης της αεροφόρου οδού. Στη συνέχεια πρέπει να ακινητοποιήσει ολόκληρη την σπονδυλική στήλη του τραυµατία. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 10 ΒΗΜΑ Β ΑΝΑΠΝΟΗ Ο διασώστης πρέπει να µεταφέρει µε αποτελεσµατικό τρόπο οξυγόνο στους πνεύµονες του τραυµατία ώστε να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του µεταβολισµού. Θα πρέπει στη συνέχεια να κάνει τα παρακάτω: 1. Να ελέγξει αν ο τραυµατίας αναπνέει 2. Εάν ο τραυµατίας δεν αναπνέει αµέσως να ξεκινήσει βοηθητική εισαγωγή αέρα 3. Να διασφαλίσει ότι η αεροφόρο οδό του τραυµατία είναι εµφανής και να συνεχίσει τη βοηθητική παροχή οξυγόνου. 4. Να παρατηρήσει γρήγορα την ανύψωση του στέρνου του τραυµατία και εφόσον αυτός διατηρεί τις αισθήσεις του να ακούσει την οµιλία του, ώστε να αξιολογήσει αν µπορεί να εκφέρει ολοκληρωµένη πρόταση χωρίς δυσκολία. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 11 ΒΗΜΑ Γ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ-ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Το επόµενο βήµα στη περίθαλψη του τραυµατία είναι η εξέταση του κυκλοφορικού συστήµατος για έκθεση σε κίνδυνο ή ανεπάρκεια. Πρέπει δηλαδή ο διασώστης να ανιχνεύσει περιπτώσεις εξωτερικής και εσωτερικής αιµορραγίας. Οι τύποι της εξωτερικής αιµορραγίας είναι τρεις: -Αιµορραγία τριχοειδών αγγείων

3 3 -Φλεβική αιµορραγία -Αρτηριακή αιµορραγία Η αιµορραγία των τριχοειδών αγγείων προκαλείται από εκδορές. Η φλεβική αιµορραγία είναι σε βαθύτερη περιοχή µέσα στον ιστό. Συνήθως ελέγχεται µε µικρή απευθείας πίεση στο σηµείο. Η αρτηριακή αιµορραγία προκαλείται από τραύµα που έκοψε αρτηρία. Αυτός είναι και ο πιο σοβαρός τύπος αιµορραγίας και ο δυσκολότερος να ελέγχει. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη ανοιχτού χρώµατος αίµατος που αναβλύζει. Ο διασώστης πρέπει να ελέγχει την αιµορραγία σύµφωνα µε τα παρακάτω βήµατα: Α)Απευθείας πίεση τοποθετώντας επάνω στο σηµείο µία γάζα,µια πετσέτα. Β)Ανύψωση. Αν ο διασώστης δεν µπορεί να ελέγξει την αιµορραγία µε την απευθείας πίεση θα πρέπει να ανυψώσει τα άκρα του τραυµατία. Εξαιτίας της βαρύτητας το αίµα µπορεί να δυσκολεύετε να φτάσει στα άκρα. Θα πρέπει όµως να δίνεται προσοχή όταν ανυψώνεται άκρο που ενδέχεται να έχει κάταγµα ή εξάρθρωση. Γ) Σηµεία πίεσης. Μπορούµε να ελέγξουµε την απώλεια αίµατος ασκώντας βαθιά πίεση στην πιο κοντινή στην πληγή αρτηρία. )Χρήση αιµοστατικών επιδέσµων. Αν ο διασώστης υποπτευτεί εσωτερική αιµορραγία, θα πρέπει να ξεσκεπάσει γρήγορα την κοιλιακή χώρα του τραυµατία ώστε να επιθεωρήσει για σηµάδια τραυµατισµού. Τα κλινικά σηµεία της εσωτερικής αιµορραγίας µπορούµε να τα διακρίνουµε µε τον έλεγχο του σφυγµού, του χρώµατος του δέρµατος, της θερµοκρασίας και υγρασίας,καθώς και του χρόνου επανατροφοδότησης των τριχοειδών αγγείων. Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται η ταχύτατη µεταφορά του τραυµατία σε κατάλληλα εξοπλισµένη µονάδα για τον άµεσο έλεγχο αιµορραγίας.(χειρουργείο). ΙΑΦΑΝΕΙΑ 14 ΒΗΜΑ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ(ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ) Αφού έχουµε αποτιµήσει και διορθώσει την αναπνοή και την κυκλοφορία του τραυµατία το επόµενο βήµα είναι η αξιολόγηση της εγκεφαλικής λειτουργίας γεγονός που αποτελεί µια έµµεση µέτρηση οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Στόχος του διασώστη είναι να καθορίσει το επίπεδο συνείδησης του τραυµατία και να εξακριβώσει πιθανότητα υποξίας. Η κλίµακα Γλασκώβης είναι ένα εργαλείο που χρησιµοποιείται για να καθοριστεί το επίπεδο συνείδησης του τραυµατία. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 15 ΒΗΜΑ Ε ΕΚΘΕΣΗ/ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο διασώστης θα πρέπει να αφαιρέσει τα ρούχα του τραυµατία για την αποκάλυψη όλων των τραυµατισµών. Ο επιπλέον ρουχισµός µπορεί να απορροφήσει και να συγκεντρώσει αίµα και ως εκ τούτου να παραµείνει απαρατήρητο το τραύµα. Εφόσον

4 4 ο διασώστης δει ολόκληρο το σώµα ο τραυµατίας θα πρέπει να σκεπαστεί πάλι για να διατηρηθεί η θερµοκρασία του σώµατός του. Η εκδήλωση της υποθερµίας αποτελεί σοβαρό πρόβληµα στην αντιµετώπιση του τραυµατία και κίνδυνο για τη ζωή του. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 16 Ο διασώστης σε ένα τροχαίο ατύχηµα θα πρέπει να υποπτεύεται ύπαρξη σοβαρού τραυµατισµού του ασθενούς. Σοβαρός τραυµατισµός θεωρείται ο ανεπαρκής αερισµός, σηµαντική εξωτερική και εσωτερική αιµορραγία, µη φυσιολογική νευρολογική κατάσταση, διαµπερές τραύµατα στα διάφορα σηµεία του σώµατος όπως κεφάλι, κορµό, ακρωτηριασµός άκρων και οποιοδήποτε τραύµα συγχρόνως µε την ύπαρξη σοβαρών ιατρικών παθήσεων. Η διαδικασία µεταφοράς θα πρέπει να ξεκινήσει µόλις ο τραυµατίας εισαχθεί στο ασθενοφόρο και βρίσκεται σε σταθερή θέση. Ο τραυµατίας του οποίου η κατάσταση τώρα δεν είναι κρίσιµη µπορεί να δέχεται φροντίδα για µεµονωµένα τραύµατα πριν τη µεταφορά αλλά ακόµα και αυτός ο τραυµατίας θα πρέπει να µεταφερθεί άµεσα,πριν χειροτερεύσει η πάθηση που δεν είναι άµεσα διαγνώσιµη. Μετά την πρωτογενή εκτίµηση και την ολοκλήρωση της βασικής περίθαλψης ακολουθεί η δευτερογενή εκτίµηση του τραυµατία. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 17 ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Η δευτερογενής εκτίµηση του τραυµατία αποτελεί εξέταση του τραυµατία από το κεφάλι ως τα πόδια. Σκοπός της είναι να διαγνώσει τραυµατισµούς και προβλήµατα που δεν εξακριβώθηκαν στην πρώτη εκτίµηση. Επειδή µια καλά εφαρµοσµένη πρωτογενής εκτίµηση θα διαγνώσει όλες τις επικίνδυνες παθήσεις, η δευτερογενής εκτίµηση,εξ ορισµού, ασχολείται µε λιγότερο σοβαρά προβλήµατα. Η δευτερογενής εκτιµήσει χρησιµοποιεί την προσέγγιση κοίταξε, άκουσε και νοιώσε για να εξετάσει το δέρµα και όσα περιέχονται σ αυτό. Ανιχνεύει τραυµατισµούς και συσχετίζει τα ευρήµατα φυσιολογίας περιοχή προς περιοχή ξεκινώντας από το κεφάλι και φτάνοντας στα άκρα καταλήγοντας σε µια λεπτοµερή νευρολογική εξέταση. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 18 ΒΛΕΠΩ Εξετάζουµε το δέρµα σε κάθε περιοχή. Θα πρέπει να είµαστε προσεκτικοί όταν υπάρχει εξωτερική αιµορραγία ή σε σηµάδια που µας δείχνουν ότι µπορεί να υπάρχει εσωτερική αιµορραγία. Σηµειώνουµε τους τραυµατισµούς των µαλακών ιστών, συµπεριλαµβανοµένων εκδορών, εγκαυµάτων,κακώσεων,αιµατωµάτων και πληγών. Σηµειώνουµε όγκους η παραµορφώσεις σε σηµεία που δεν πρέπει να υπάρχουν. Σηµειώνουµε περίεργα βαθουλώµατα στο δέρµα και στο παθολογικό χρώµα του δέρµατος. Σηµειώνουµε ότι δεν µας φαίνεται σωστό. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 19 ΑΚΟΥΩ Σηµειώνουµε ασυνήθιστους ήχους κατά την διαδικασία της εισπνοής και εκπνοής του τραυµατία. Σηµειώνουµε µη φυσιολογικούς ήχους κατά την ακρόαση του στήθους

5 5 Εξακριβώνουµε αν οι αναπνευστικοί ήχοι είναι ίδιοι και από τους δύο πνεύµονες. Ψηλαφούµε τις καρωτιδικές αρτηρίες και άλλα αγγεία. Σηµειώνουµε ασυνήθιστους θορύβους στα αγγεία που θα µπορούσαν να είναι ενδεικτικοί αγγειακής βλάβης. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 20 ΑΓΓΙΖΩ Κινούµε προσεχτικά κάθε οστό στην περιοχή,αν το οστό προκαλεί τριγµούς πόνο, η κάποια ασυνήθιστη κίνηση το σηµειώνουµε. Ψηλαφούµε µε προσοχή όλα τα τµήµατα κάθε περιοχής και σηµειώνουµε αν κάτι κινείτε που δεν θα έπρεπε,αν κάτι φαίνεται ζουλιγµένο στα σηµεία που υπάρχουν σφυγµοί,αν υπάρχουν παλµοί σε σηµεία που δεν θα έπρεπε και αν υπάρχουν συνολικά παλµοί. ΙΑΦΑΝΕΙΑ 21 Ο ιασώστης θα πρέπει να επανεξετάζει συνεχώς την ποιότητα του παλµού,τον αερισµό και όλα τα στοιχεία που περιλαµβάνονται στην πρωτογενή εκτίµηση ενδεχοµένως να συµβούν ταχύτατα σηµαντικές αλλαγές. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ