προϊστορικά και πρωτοϊστορικά χρόνια: τα αρχαιοβοτανικά δεδομένα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "προϊστορικά και πρωτοϊστορικά χρόνια: τα αρχαιοβοτανικά δεδομένα"

ῬαΧάβ Κοσμόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η καλλιέργεια των φυτών στην Ελλάδα στα προϊστορικά και πρωτοϊστορικά χρόνια: τα αρχαιοβοτανικά δεδομένα Τάνια Βαλαμώτη, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τάνια Βαλαμώτη, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας,

2 Οι πληροφορίες βρίσκονται κρυμμένες μέσα στο χώμα της ανασκαφής, σε εστίες, φουρνάκια και χώρους απορριμμάτων.

3 Τα κατάλοιπα των φυτών διατηρούνται μέσα από την επαφή τους με τη φωτιά, δηλαδή με την απανθράκωσή τους.

4 Συλλέγονται με τη μέθοδο της επίπλευσης και στη συνέχεια μελετώνται στο στερεοσκόπιο.

5 Πληροφορίες για τα ιστορικά χρόνια Αρχαία κείμενα Εργαλειακός εξοπλισμός Αρχαιοβοτανικά κατάλοιπα

6 ΣΙΤΑΡΙ π.χ. Όλυρα, ζειά, τίφη/τύφη τύφη Κατηγορίες με βάση την προέλευση (Θεόφραστος ) Πυροί λιβυκοί, ποντικοί, θράκες, ασσύριοι οι, αιγύπτιοι, σικελοί το μέγεθος, το είδος, τις ιδιότητες και ιδίως αυτές που αφορούν τα διατροφικά ποιοτικά χαρακτηριστικά την εποχή ωρίμανσης: πρώιοι όψιοι, Το μέγεθος του σταχυού ή του στελέχους: μεγαλοστάχυες και μικροστάχυες, με κάλαμον λεπτόν ή παχύν

ποντικοί, θράκες, ασσύριοι οι, αιγύπτιοι, σικελοί το μέγεθος, το είδος, τις ιδιότητες και ιδίως

7 Όσπρια κύαμος, πισός, ἄραξ, φακή, ἀφάκη, ὄροβος Άμπελος Νικοστράτιοι της Αττικής, ροδιακαί σταφυλαί, απύρηνοι, Άμπελοι της Λήμνου και της Νάξου Οίνοι: πράμνιος, ισμαρικός, κ.ά.,., ανάλογα με την προέλευσή τους.

απύρηνοι, Άμπελοι της Λήμνου και της Νάξου Οίνοι:

8 Ο Θερμαϊκός κόλπος στην Εποχή Σιδήρου: ντόπιο κρασί σε ντόπιους αμφορείς?

10 Πληροφορίες για τα φυτά που κατανάλωναν οι προϊστορικοί κάτοικοι της Ελλάδας αντλούμε από πολλές θέσεις της Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού (7η 2η χιλιετία π.χ.)..).

11 Νεολιθικές θέσεις Θέσεις Εποχής Χαλκού

12 Δημητριακά Μονόκοκκο σιτάρι Δίκοκκο σιτάρι Νέο είδος σιταριού Γυμνό/κοινό σιτάρι (ραχίδιο) κριθάρι

13 Διατροφικές προτιμήσεις της Νεολιθικής

14 Μάνδαλο Νέα Νικομήδεια

15 Όσπρια φακή μπιζέλι λαθούρι ρόβι

16 Λιναρόσπορος απανθρακωμένος, Αρχοντικό Γιαννιτσών, τέλος 3ης χιλιετίας π.χ.

17 Olea europea

18 Στην Εποχή του Χαλκού πολλά νέα είδη κάνουν την εμφάνισή τους. Ορισμένα προέρχονται από περιοχές βόρεια, ανατολικά και δυτικά του ελλαδικού χώρου.

19 κουκί

20 Lathyrus clymenum L.ochrus

21 Κεχρί Μήκων η υπνοφόρος Σιτάρι σπέλτα Lallemantia sp. κουκιά κόλιαντρος

22 Νέα είδη της Εποχής Χαλκού Triticum spelta Vicia faba Panicum miliaceum Lathyrus clymenum Lathyrus ochrus Papaver somniferum Sinapis/Brassica Camelina sativa Lallemantia sp. Coriandrum sativum

23 Το πλιγούρι, η φάβα, το κρασί και το λάδι Ανοίγοντας ένα μικρό παράθυρο στα φυτικής προέλευσης μαγειρικά συστατικά της προϊστορικής Ελλάδας

24 Καθαρίζοντας τον σπόρο: Αλώνισμα Λίχνισμα Κοσκίνισμα

25 πλιγούρι ή τραχανάς Απότοτέλοςτης3ης χιλιετίας π.χ. προέρχονται κατάλοιπα αλεσμένων δημητριακών. Βρέθηκαν στο Αρχοντικό Γιαννιτσών και στη Μεσημεριανή Τούμπα.

26 1 2 Θραύσμα πλιγουριού από τη Μεσημεριανή Τούμπα

27 Απανθρακωμένα κατάλοιπα πλιγουριού ή τραχανά από τη Μεσημεριανή Τούμπα: οι σπόροι είχαν βράσει πριν την άλεσή τους, όπως γίνεται με το σημερινό πλιγούρι.

28 Μούλιασμα Λαθούρι Φάβα

29 Lathyrus clymenum Lathyrus sativus/cicera

30 Το προϊστορικό κρασί Οι παλαιότερες ες ενδείξεις οινοποίησης προέρχονται από το νεολιθικό οικισμό του Ντικιλί Τας, στους Φιλίππους της Καβάλας και χρονολογούνται στο τέλος της 5ης χιλιετίας π.χ.

31 Dikili Tash B.C.

32 Το προϊστορικό κρασί Τα κατάλοιπα του νεολιθικού αυτού κρασιού αποτελούνται από απανθρακωμένα κουκούτσια (γίγαρτα) σταφυλιού και φλούδες κολλημένες στα κουκούτσια. Ανάλογα ευρήματα από μεταγενέστερες περιόδους, εντοπίστηκαν στην Τούμπα Θεσσαλονίκης και στο Καραμπουρνάκι.

34 Τα στέμφυλα του Ντικιλί Τας: Χυμός για σιρόπι ή γλυκά Χυμός για κρασί Χυμός για ξίδι (προερχόμενο από κρασί)

35 Θερμές ευχαριστίες οφείλονται σε όλους τους διοργανωτές της ημερίδας και ιδιαίτερα στους: κ. Πηνελόπη Μπεμπέλη (Καθηγήτρια ΓΠΑ), κ. Κατερίνα Μπινιάρη (Επίκουρη Καθηγήτρια ΓΠΑ), κ. Μάχη Οικονόμου (Κύρια Ερευνήτρια, Ακαδημία Αθηνών) και κ. Ρόικο Θανόπουλο (γεωπόνο εφαρμογών στο ΓΠΑ).

Σχετικά έγγραφα

Εύη Μαργαρίτη Δρ. Παλαιοβοτανολογίας

Εύη Μαργαρίτη Δρ. Παλαιοβοτανολογίας Γεωργία: Oι καλλιέργειες, οι γεωργικές πρακτικές και η παραγωγή της τροφής στη Μακεδονία από την Νεολιθική ως την Ελληνιστική περίοδο. Πληροφορίες με βάση την αρχαιοβοτανολογία και τους Σπόρους της Ιστορίας