Στθν Ε.Ε. ζχουν καταγραφεί πάνω από 100,000 χθμικζσ ουςίεσ. Περίπου 70,000 ςυνεχίηουν να χρθςιμοποιοφνται Διακινοφνται >30,000 ουςίεσ ςτθν αγορά τθσ

Transcript

1 1

2 2

3 Στθν Ε.Ε. ζχουν καταγραφεί πάνω από 100,000 χθμικζσ ουςίεσ. Περίπου 70,000 ςυνεχίηουν να χρθςιμοποιοφνται Διακινοφνται >30,000 ουςίεσ ςτθν αγορά τθσ Ε.Ε. ςε ποςότθτα 1 tn/yr Δίνεται περιοριςμζνθ πλθροφόρθςθ για τθν επικινδυνότθτα των ουςιϊν για τθ δθμόςια υγεία και το περιβάλλον Οι καταναλωτζσ και οι μεταγενζςτεροι χριςτεσ δεν γνωρίηουν για τα χθμικά που περιζχονται ςτα προϊόντα που χρθςιμοποιοφν Το νομοκετικό ςφςτθμα ζχει αποτφχει να ελζγξει τα χθμικά υψθλισ ανθςυχίασ και να δϊςει ςτοιχεία για τθν πλειοψθφία των χθμικϊν που παράγονται και διακινοφνται ςτθν Ε.Ε. απαιτοφνται πολλά χρόνια για τον πλιρθ ζλεγχο (ζχουν ελεγχκεί πλιρωσ 27 από τα χθμικά που κυκλοφοροφν ςε μεγάλεσ ποςότθτεσ) θ βιομθχανία δεν ζχει καμιά υποχρζωςθ για παροχι ςτοιχείων δεν δίνεται κανζνα κίνθτρο για δθμιουργία αςφαλζςτερων υποκατάςτατων 3

4 Κανονιςμόσ (ΕΚ) 1907/2006 «για τθν καταχϊριςθ, τθν αξιολόγθςθ, τθν αδειοδότθςθ και τουσ περιοριςμοφσ των χθμικϊν προϊόντων (REACH) και για τθν ίδρυςθ του Ευρωπαϊκοφ Οργανιςμοφ Χθμικϊν Προϊόντων» Κανονιςμόσ (EK) 1272/2008 «για τθν ταξινόμθςθ, τθν επιςιμανςθ και τθ ςυςκευαςία των ουςιϊν και των μειγμάτων» ςε όλα τα ςτάδια παραγωγισ, διακίνθςθσ, χριςθσ, απόρριψθσ 4

5 Η βιομθχανία οφείλει τα προϊόντα που παράγει ι ειςάγει να είναι αςφαλι ι να λαμβάνει επαρκι και αποτελεςματικά μζτρα για περιοριςμό των κινδφνων που ςυνεπάγεται θ χριςθ ι θ ζκκεςθ ςε αυτά Αλλαγι τρόπου ςκζψθσ τόςον από τισ ελζγχουςεσ Αρχζσ όςον και από τθ βιομθχανία. Απαραίτθτθ θ ουςιαςτικι και αμφίδρομθ ςυνεργαςία μεταξφ τουσ. Οικοδόμθςθ ςχζςεων αμοιβαίασ εμπιςτοςφνθσ. 5

6 Εξαςφαλίηει υψθλοφ επιπζδου προςταςία τθσ δθμόςιασ υγείασ & του περιβάλλοντοσ από τα χθμικά Επιβάλει ςτθ χθμικι βιομθχανία τθ κζςπιςθ κανόνων για: - τθν αξιολόγθςθσ τθσ επικινδυνότθτασ - τθ ςωςτι επιςιμανςθ & ςυςκευαςία - τθ διάκεςθ πλθροφοριϊν αςφαλοφσ χριςθσ των χθμικϊν ςτουσ χριςτεσ 6

7 Με τθν υποχρζωςθ των επιχειριςεων για τθν καταχϊρθςθ ςτο REACH: μεταφζρεται το βάροσ απόδειξθσ τθσ επικινδυνότθτασ ι μθ από τισ Αρχζσ ςτθ βιομθχανία καταχωρίηονται ουςίεσ που παράγονται ι ειςάγονται ςε ποςότθτεσ > 1 tn/yr ανά παραγωγό / ειςαγωγζα Καταχωρίηονται/κοινοποιοφνται ουςίεσ που περιζχονται ςε αντικείμενα Ταξινομοφνται και επιςθμαίνονται ουςίεσ και μείγματα Δθμιουργοφνται δεςμοί επικοινωνίασ / παροχισ πλθροφοριϊν για τα προϊόντα μεταξφ όλων των ςυμμετεχόντων ςτθν αλυςίδα εφοδιαςμοφ 7

8 για τθν Ευρωπαϊκι Κοινότθτα ςυνολικά: ECHA - Ευρωπαϊκόσ Οργανιςμόσ Χθμικϊν Προϊόντων Ελςίνκι, Φινλανδία για τθν Ελλάδα Γ.Χ.Κ., Γενικό Χθμείο του Κράτουσ 8

9 Κανονιςμόσ (EK) 552/ 2009, Παράρτθμα XVII του REACH, «για τθν τροποποίθςθ του παραρτιματοσ XVII του κανονιςμοφ (ΕΚ) αρικ. 1907/2006 (REACH) για τθν καταχϊριςθ, τθν αξιολόγθςθ, τθν αδειοδότθςθ και τουσ περιοριςμοφσ των χθμικϊν προϊόντων» - Κακορίηει τουσ όρουσ απαγόρευςθσ, δεφςμευςθσ και απόςυρςθσ από τθν αγορά όλων των προϊόντων που υπόκεινται ςε περιοριςμό λόγω τθσ περιεκτικότθτασ τουσ ςε κάποια ουςία - Υπάρχουν 62 ομάδεσ ουςιϊν που ζχουν περιοριςμό ςτον τρόπο που παράγονται, διατίκενται και χρθςιμοποιοφνται (π.χ. φκαλικζσ ενϊςεισ ςε παιχνίδια, αηωχρωςτικζσ ενϊςεισ ςε υφάςματα, νικζλιο ςε ψευδοκοςμιματα, κάδμιο ςε πλαςτικά PVC) 9

10 ςθμείο 43: Αηωχρωςτικζσ και αηωχρϊματα : δεν πρζπει να χρθςιμοποιοφνται ςε ςυγκεντρϊςεισ άνω των 30mg/kg (0,003 % κατά βάροσ) ςε κλωςτοχφαντουργικά και δερμάτινα αντικείμενα τα οποία ζρχονται ςε άμεςθ επαφι με το δζρμα, όπωσ: ενδφματα, πετςζτεσ, καπζλα και άλλα είδθ υγιεινισ ςθμείο 27: Νικζλιο: δεν πρζπει να χρθςιμοποιείται ςε αντικείμενα που ζρχονται ςε άμεςθ και παρατεταμζνθ επαφι με το δζρμα, όπωσ είναι τα παρακάτω: ςκουλαρίκια, περιδζραια, βραχιόλια και αλυςίδεσ, βραχιόλια ποδιοφ και δαχτυλίδια 10

11 Βαςικά ςτοιχεία για τα ΔΔΑ Διαςφαλίηουν ότι οι παραγωγοί/ειςαγωγείσ/μεταγενζςτεροι χριςτεσ παρζχουν επαρκείσ πλθροφορίεσ ϊςτε να επιτρζπεται θ αςφαλισ χριςθ των ουςιϊν και των μειγμάτων τουσ Περιλαμβάνουν πλθροφορίεσ ςχετικά με: - τισ ιδιότθτεσ τθσ ουςίασ/μείγματοσ, - τουσ κινδφνουσ και τισ οδθγίεσ για τον χειριςμό, τθν απόρριψθ και μεταφορά, - τα μζτρα πρϊτων βοθκειϊν, πυρόςβεςθσ και ελζγχου τθσ ζκκεςθσ ςε αυτά. Αποτελοφν βάςθ για τθν εκτίμθςθ του κινδφνου που απορρζει από το προϊόν 11

12 Είναι γραμμζνα ςτθν ελλθνικι γλϊςςα Είναι χρονολογθμζνα Αρχικι ευκφνθ για τθ ςφνταξθ ΔΔΑ ζχει ο παραγωγόσ ι ο ειςαγωγζασ. Περαιτζρω φορείσ ςτθν αλυςίδα εφοδιαςμοφ παρζχουν επίςθσ ΔΔΑ, ελζγχουν τθν επάρκεια και προςκζτουν ςτοιχεία. Ο προμθκευτισ ζχει τθν ευκφνθ του περιεχομζνου ακόμθ και αν δεν το ζχει ςυντάξει ο ίδιοσ Παρζχονται δωρεάν άμεςα ςτουσ επαγγελματίεσ χριςτεσ ςε ζντυπθ μορφι ι θλεκτρονικά όχι αργότερα από τθν θμερομθνία τθσ αρχικισ αγοράσ του προϊόντοσ, και με κάκε τροποποίθςι του Η ανάρτθςθ ςτο διαδίκτυο μόνον δεν ςυνιςτά παροχι ΔΔΑ Καταρτίηονται ςφμφωνα με το Παράρτθμα ΙΙ του REACH 12

13 Υποχρζωςθ παροχισ ΔΔΑ (ςφμφωνα με το άρκρο 31 1 Καν. (ΕΚ) 1907/2006 REACH και το Παράρτθμα ΙΙ, που ζχει τροποποιθκεί και ιςχφει με τον Καν. (ΕΚ) 453/2010) ιςχφει για: Ουςίεσ ι μείγματα που ταξινομοφνται ωσ επικίνδυνα Ουςίεσ ανκεκτικζσ, βιοςυςςωρεφςιμεσ και τοξικζσ (PBT) ι άκρωσ ανκεκτικζσ και άκρωσ βιοςυςςωρεφςιμεσ (vpvb) (ςφμφωνα με το παράρτθμα XIII) Ουςίεσ που περιλαμβάνονται ςτον κατάλογο των υποψθφίων προσ αδειοδότθςθ ουςιϊν ουςίεσ πολφ υψθλισ ανθςυχίασ (SVHC, Substances of Very High Concern) 13

14 14

15 12. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ 12.1 Τοξικότθτα 12.2 Ανκεκτικότθτα (Persistent) και ικανότθτα αποικοδόμθςθσ 12.3 Δυνατότθτα βιοςυςςϊρευςθσ (Bioaccumulative) 12.4 Κινθτικότθτα ςτο ζδαφοσ 12.5 Αποτελεςματικότθτα τθσ αξιολόγθςθσ ABT (PBT) και αααβ (vpvb) 13. ΣΟΙΧΕΙΑ ΧΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΗ ΔΙΑΘΕΗ 13.1 Μζκοδοι διαχείριςθσ αποβλιτων 14. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ ΧΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΗ ΜΕΣΑΦΟΡΑ 14.1 Αρικμόσ ΟΗΕ 14.2 Οικεία ονομαςία αποςτολισ ΟΗΕ 14.3 Τάξθ/τάξεισ κινδφνου κατά τθ μεταφορά 14.4 Ομάδα ςυςκευαςίασ 14.5 Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι 14.6 Ειδικζσ προφυλάξεισ για τον χριςτθ 15

16 Γ.Χ.Κ. Επιθεωρήςεισ Δειγματοληψίεσ από άλλεσ Δημόςιεσ Τπηρεςίεσ Δειγματοληψίεσ ςε τελωνειακά δείγματα

17 ενάριο: Βιομθχανικι χριςθ του Cadmium-zinc pigment CAS ςε χρϊμα που χρθςιμοποιείται για τον χρωματιςμό γυαλιοφ Αιτία ελζγχου: Μονάδα παραγωγισ ςυνδζεται με μια μονάδα επεξεργαςίασ αποβλιτων, ςτθ λάςπθ τθσ οποίασ βρζκθκε επιμόλυνςθ 4mg/kg χρϊματοσ (sewage sludge municipal plant contamination) τον Νοζμβριο του Στθν αλυςίδα εφοδιαςμοφ είναι γνωςτό ότι ο καταχωρίηων ςτο REACH είναι θ Rockwood Pigments(UK) Ltd και θ καταχϊριςθ είναι Εταιρεία που επιθεωρείται: Rockwood Pigments(UK) Ltd Επιλογή ουςιϊν προσ επιθεϊρηςη: Cadmium-zinc pigment CAS Ο επικεωρθτισ με τον αρικμό καταχϊριςθσ αναςφρει πλθροφορίεσ από τθ βάςθ δεδομζνων του ECHA που του επιτρζπουν να επιβεβαιϊςει τθ δυνατότθτα χριςθσ τθσ ουςίασ για τθ ςυγκεκριμζνθ εφαρμογι και αναλόγωσεπιβάλλει κυρϊςεισ. 17

18 Παραγωγι και διάκεςθ ςτθν αγορά αςφαλζςτερων προϊόντων Αφξθςθ προςταςίασ τθσ ανκρϊπινθσ υγείασ και του περιβάλλοντοσ Ορκι ταξινόμθςθ - επιςιμανςθ - ςυςκευαςία των προϊόντων Καταχϊρθςθ ςτο Εκνικό Μθτρϊο Χθμικϊν Προϊόντων τθσ Δνςθσ Περιβάλλοντοσ του Γ.Χ.Κ. Πρόςβαςθ του κοινοφ ςτθν πλθροφόρθςθ Ενίςχυςθ τθσ προςταςίασ των εργαηομζνων (ΔΔΑ + Εκκεςθ Χθμικισ Αςφάλειασ) Περιοριςμόσ δοκιμϊν ςε πειραματόηωα 18

19 19

20 20

21 Κανονιςμόσ (EK) 1272/ (CLP) είναι θ νζα νομοκεςία «για τθν ταξινόμθςθ, τθν επιςιμανςθ και τθ ςυςκευαςία των ουςιϊν και των μειγμάτων» Στόχοσ του παρόντοσ κανονιςμοφ είναι: - θ εξαςφάλιςθ υψθλοφ επιπζδου προςταςίασ τθσ ανκρϊπινθσ υγείασ και του περιβάλλοντοσ - κζςπιςθ κανόνων αξιολόγθςθσ επικινδυνότθτασ ςωςτισ επιςιμανςθσ ςωςτισ ςυςκευαςίασ 21

22 22

23 Ο Κανονιςμόσ CLP ςυμβάλλει ςτθ δθμιουργία ενόσ διεκνοφσ ςυςτιματοσ επικοινωνίασ και μεταφοράσ γνϊςεων για τθν επικινδυνότθτα των χθμικϊν ουςιϊν και των μειγμάτων τουσ, αναγνωριςμζνο ςε παγκόςμιο επίπεδο. Πολλζσ διατάξεισ του CLP ςυνδζονται ςτενά με διατάξεισ του Κανονιςμοφ REACH και με άλλεσ νομοκετικζσ διατάξεισ τθσ ΕΕ. Ο κανονιςμόσ CLP είναι νομικά δεςμευτικόσ για τα κράτθ μζλθ. Είναι άμεςα εφαρμοςτζοσ ςτθ βιομθχανία. Περιλαμβάνει: 61 άρκρα 7 παραρτιματα Αντικακιςτά ςταδιακά τθν οδθγία για τισ επικίνδυνεσ ουςίεσ (DSD) και τθν οδθγία για τα επικίνδυνα παραςκευάςματα (DPD). 23

24 Καλφπτει τισ περιςςότερεσ ουςίεσ και μείγματα που διατίκενται ςε τρίτουσ. Οριςμζνα από αυτά, π.χ. καλλυντικά προϊόντα, δεν καλφπτονται. Εξαιρζςεισ αναφζρονται ρθτά ςτον Κανονιςμό. Ουςίεσ οι οποίεσ διατίκενται ςτθν αγορά πρζπει να ταξινομοφνται, να επιςθμαίνονται και να ςυςκευάηονται ςφμφωνα με τα κριτιρια του CLP από τθν 1θ Δεκεμβρίου Η ταξινόμθςθ των ουςιϊν ςφμφωνα με τουσ κανόνεσ τθσ οδθγίασ για τισ επικίνδυνεσ ουςίεσ (DSD) εξακολουκεί να ιςχφει ζωσ τθν 1θ Ιουνίου Η ταξινόμθςθ ουςιϊν τόςο ςφμφωνα με τον κανονιςμό CLP όςο και με τθν οδθγία DSD πρζπει να αναφζρονται ςτα δελτία δεδομζνων αςφαλείασ. Τα μείγματα που διατίκενται ςτθν αγορά πρζπει να ταξινομοφνται ςφμφωνα με τα κριτιρια του CLP από τθν 1θ Ιουνίου Ο Κανονιςμόσ CLP κα βρίςκεται ςε ιςχφ παράλλθλα με τθν υπάρχουςα νομοκεςία για τθν ταξινόμθςθ και τθν επιςιμανςθ χθμικϊν ουςιϊν και μειγμάτων ζωσ τθν 1θ Ιουνίου

25 ΤΠΟΧΡΕΩΣΙΚΗ Υπεφκυνοσ όποιοσ παράγει - διακινεί, αναςυςκευάηει - ειςάγει Ταυτότθτα προϊόντοσ ιδιότθτεσ - επικινδυνότθτα κατάλλθλα μζτρα προφφλαξθσ οδθγίεσ χειριςμοφ αποκικευςθσ, χριςθσ, ανάμιξθσ, μεταφοράσ τρόποι αντίδραςθσ ςε ατυχιματα τρόποι απόρριψθσ ςτο περιβάλλον πρόλθψθ κινδφνων για τθν υγεία και το περιβάλλον κακοδιγθςθ ςε προϊόντα με λιγότερουσ κινδφνουσ 25

26 Οδθγία 67/548/ΕΟΚ Κανονιςμόσ (ΕΚ) 1272/2008 Παραςκευάςματα Επικίνδυνο (dangerous) Κατθγορία κινδφνου Ενδειξθ κινδφνου Σφμβολο κινδφνου Φράςθ κινδφνου (R phrase) R38: ερεκιςτικό για το δζρμα Φράςθ αςφαλοφσ χριςθσ (S phrase) S2: Μακριά από παιδιά Μείγματα Επικίνδυνο (hazardous) Τάξθ επικινδυνότθτασ / κατθγορία επικινδυνότθτασ Ενδεικτικι λζξθ Εικονόγραμμα κινδφνου Διλωςθ επικινδυνότθτασ (H statement) H315: προκαλεί ερεκιςμό δζρματοσ Διλωςθ προφφλαξθσ (P statement) P102: μακριά από παιδιά 26

27 27

28 28

29 Σηοισεία επιζήμανζηρ Οξύρ κίνδςνορ για ηο ςδάηινο πεπιβάλλον Κατηγορία κινδύνος 1 Εικονόγπαμμα: GHS09 Πποειδοποιηη ική λέξη: Πποζοσή Δήλωζη επικινδςνόη ηη αρ: Η Πολύ η οξικό για ηοςρ ςδπόβιοςρ οπγανιζμούρ Χπόνιορ κίνδςνορ για ηο ςδάηινο πεπιβάλλον Καη ηγοπία κινδύνος 1 Εικονόγπαμμα: GHS09 Πποειδοποιηη ική λέξη: Πποζοσή Δήλωζη επικινδςνόη ηηαρ: Η Πολύ η οξικό για ηοςρ ςδπόβιοςρ οπγανιζμούρ, με μακποσπόνιερ επιπη ώζειρ 29

30 Υπάρχουν ςτοιχεία ζτοιμα για τθν επικινδυνότθτα κάκε κακαρισ ουςίασ ςτο Παράρτθμα VI του CLP. Eνδεικτικά αναφζρονται οι παρακάτω τάξεισ και κατθγορίεσ που περιλαμβάνονται ςτισ κατθγορίεσ του CLP: Επικινδυνότητα ςτην υγεία - Τοξικότθτα ειδικοφ οργάνου ςτόχου απλι ζκκεςθ ((κατθγορία 1 & 2) και κατθγορία 3 για επιδράςεισ νάρκωςθσ και ερεκιςμό αναπνευςτικισ οδοφ, μόνον) - Τοξικότθτα ειδικοφ οργάνου ςτόχου επαναλαμβανόμενθ ζκκεςθ (κατθγορία 1 & 2) - Επικινδυνότθτα με ειςπνοι (κατθγορία 1) Επικινδυνότητα ςτο περιβάλλον - Επικίνδυνο ςτο υδάτινο περιβάλλον (Οξεία τοξικότθτα 1, Χρόνια κατθγορία 1,2,3 και 4) - Επικίνδυνο ςτθ ςτοιβάδα του όηοντοσ 30

31 ΑΧ 265/02 Kαν. 907/06, Παράρτημα VII, Μζροσ Α ΑΧ 918/96

32 Καν.648/04, αρθ.11, παρ.2 ΑΧ 1233/91 & 172/92

33 ΑΧ 1233/91 & 172/92 ΑΧ 265/02 ΑΧ 918/96 Kαν. 648/04, Παράρτημα VII, Μζροσ Α

34 34

35 35

36 36

37 37