ΗΠΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Transcript

1 ΗΠΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ, MD, MSc, MPH, PhD ΙΑΤΡΟΣ-ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ, FCAP, FASCP AN. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ- ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του μαθήματος ο φοιτητής θα μπορεί: ΝΑ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΕΙ ΤΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ ΝΑ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΕΙ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΕΙ ΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΙΜΗΣ- ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ ΝΑ ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΕΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΤΟΥΣ 3 ΤΥΠΟΥΣ ΙΚΤΕΡΟΥ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ ΝΑ ΕΜΠΕΔΩΣΕΙ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΣΩ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ

3 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΗΠΑΤΟΣ ΗΠΑΡ: ΤΟ «ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ» ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

4 Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Ο ΔΕΣΜΩΤΗΣ

5 ΤΟ ΗΠΑΡ ΠΑΙΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΕΪΝΙΚΗ, ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΙΚΗ ΚΑΙ ΛΙΠΙΔΙΚΗ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ. ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΙ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ KREBS, Η ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ, Ο ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΔΙΕΝΕΡΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΑ. ΤΟ ΔΕΣ ΠΑΙΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ. Η ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΧ ΧΟΛΙΚΑ ΟΞΕΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΧΟΛΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ.

6 ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: παρέχουν πληροφορίες για την ύπαρξη, έκταση και τον τύπο της ηπατικής βλάβης ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ: ολικές πρωτεΐνες, αλβουμίνη, παράγοντες πήξης ΔΕΙΚΤΕΣ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ: Τρανσαμινάσες (SGOT, SGPT), γ-gt ΔΕΙΚΤΕΣ ΧΟΛΟΣΤΑΣΗΣ: γ-gt, Αλκαλική φωσφατάση, Χολερυθρίνη ΔΕΙΚΤΕΣ «ΚΑΘΑΡΣΗΣ»-CLEARANCE ΗΠΑΤΟΣ: Χολερυθρίνη, Αμμωνία ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ: Δείκτες ηπατίτιδας, έλεγχος αυτοαντισωμάτων ΚΑΡΚΙΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ: α-φετοπρωτεΐνη

7 ΟΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗ Δ/Δ Απόφραξη του χοληφόρου συστήματος (Χολόσταση) Οξεία ηπατοκυτταρική βλάβη πχ ηπατίτιδα Χρόνια ηπατική νόσος πχ κίρρωση του ήπατος

8 ΔΟΜΗ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ

9 ΒΑΣΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΩΣΗ R1-ΑΜΙΝΟΞΥ + R2-ΚΕΤΟΞΥ R1-ΚΕΤΟΞΥ + R2-ΑΜΙΝΟΞΥ ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΗ

10 ΟΙ ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΕΥΡΕΩΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΩΣ ΕΝΑΣ ΜΗ ΕΙΔΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΞΕΙΑΣ ΗΠΑΤΟΚΥΤΑΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΑΣΧΕΤΟΥ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ

11 ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ Α

12 ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ Β

13 Η ΑΛΚΑΛΙΚΗ ΦΩΣΦΑΤΑΣΗ (ALP) EINAI ENA ENZYMO ΠΟΥ ΣΕ ΑΛΚΑΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΤΑΛΥΕΙ ΤΗΝ ΥΔΡΟΛΥΣΗ ΤΩΝ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΕΣΤΕΡΩΝ Αυξάνεται στην ηπατική νόσο ως αποτέλεσμα σύνθεσης του ενζύμου στα κύτταρα που επενδύουν τα χοληφόρα σωληνάρια (Χολόσταση ενδο- ή εξωηπατική) Η ALP βρίσκεται στο ήπαρ, οστά, νεφρούς, λεπτό έντερο και πλακούντα (ισοένζυμα) Στο φυσιολογικό αίμα, η δραστικότητα της ALP προέρχεται από το ΗΠΑΡ και τα ΟΣΤΑ

14 Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ALP ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

15 Η γ-γλουταμυλοτρανσφεραση (γ-gt) EINAI ENA ENZYMO ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΛΥΕΙ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ γ-γλουταμινικησ ΟΜΑΔΑΣ ΑΠΌ ΤΗ ΓΛΟΥΤΑΘΕΙΟΝΗ Η ΆΛΛΕΣ ΓΛΟΥΤΑΜΙΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΜΙΝΟΞΕΑ Η ΜΙΚΡΑ ΠΕΠΤΙΔΙΑ Η γ-gt είναι ένας ευαίσθητος δείκτης χολόστασης. Μας βοηθά επίσης να διακρίνομε την προέλευση μιας αυξημένης ALP στο αίμα. Αν και η γ-gt είναι αυξημένη τότε η προέλευση της ALP είναι κατά πάσα πιθανότητα ηπατική. Τα αντιεπιληπτικά φάρμακα και η χρόνια λήψη αλκοόλης αυξάνουν την γ-gt

16 ΓΙΑΤΙ Η γ-gt ΚΑΙ Η ALP ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΧΟΛΟΣΤΑΣΗΣ;; Μπλε=SGOT/AST mit Mωβ= SGOT/AST cyt Κόκκινο=SGPT/ALT Πράσινο= ALP Κίτρινο= γ-gt

17 ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΗ ΜΕΘΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟ MCV, γ-gt, ALT, AST, AST/ALT>2

18 ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ ΈΝΑΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ; MCV (Μέσος Όγκος Ερυθρών) αυξημένος λόγω ανεπάρκειας φυλλικού οξέος (μεγαλοβλαστική αναιμία) γ-gt, AST, ALT αυξημένες στον ορό Λόγος AST/ALT >2

19 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ Η λευκωματίνη (αλβουμίνη) είναι το σημαντικότερο πρωτεϊνικό προϊόν του ήπατος με μακρό χρόνο ημίσειας ζωής (15-19 ημέρες). Η υπολευκωματιναιμία είναι χαρακτηριστική στη χρόνια ηπατική νόσο. Ο χρόνος προθρομβίνης (ΡΤ) που είναι ένα μέτρο δραστικότητας ορισμένων παραγόντων πήξης παραγόμενων από το ήπαρ χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη ως ένας δείκτης της ηπατικής βιοσυνθετικής λειτουργίας. Η αύξηση του χρόνου ΡΤ αποτελεί πρωιμότερο δείκτη χρόνιας ηπατικής νόσου.

20

21 ΠΟΛΥΚΛΩΝΙΚΗ ΓΑΜΜΑΠΑΘΕΙΑ Χρόνιες λοιμώξεις Αυτοάνοσα νοσήματα Ηπατοπάθειες/Κίρρωση Κακοήθεις νεοπλασίες Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα Φλεγμονώδη νοσήματα (πχ ν. Crohn) Σαρκοείδωση

22 α-εμβρυϊκή σφαιρίνη: α-fp Γλυκοπρωτεΐνη 70 kd (95% πρωτεΐνες) Εμβρυϊκή ζωή (σύνθεση στα ηπατοκύτταρα, λεκιθικό ασκό, πεπτικό σωλήνα). Πρωτεΐνη μεταφοράς (σαν την αλβουμίνη) στον ορό του εμβρύου >6 w Υψηλές τιμές στη νεογνική και βρεφική ηλικία Υψηλές τιμές στην εγκυμοσύνη: η w κύησης Καλοήθειες: κίρρωση ήπατος, ηπάτωμα, ν. Crohn, κ.α. ΔΕΙΚΤΗΣ: 1) ηπατοκυτταρικό CA: διάγνωση με U/S σε χώρες με επιπολασμό ηπατίτιδας Β-C, πρόγνωση, θεραπευτική ανταπόκριση-υποτροπή: διαδοχικές μετρήσεις α-fp έχουν διαγνωστική αξία 2) τεράτωμα όρχη (μη σεμινωματώδεις όγκοι όρχεων) 3) CA ωοθηκών-όγκοι αρχέγονων γεννητικών κυττάρων 4) κακοήθεις νεοπλασίες με μεταστάσεις στο ήπαρ Φ.Τ. 0-7 ng/ml

23 ΒΙΟΔΕΙΚΤΕΣ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ 5 ος συχνότερος καρκίνος παγκοσμίως ( νέες περιπτώσεις) 5 η αιτία θανάτου από καρκίνο ( περιπτώσεις) 5ετής επιβίωση σε αρχόμενο ΗΚΚ: 17-53%, υποτροπή: έως 70% 4ετής επιβίωση μετά από μεταμόσχευση: 75%, υποτροπή: 8-15% Παράγοντες κινδύνου: 54% HBV λοίμωξη, 31% HCV λοίμωξη, 15% αλκοόλ, ΣΔ, παχυσαρκία, μεταβολικά νοσήματα, αφλατοξίνες, κλπ Σύμφωνα με τις περισσότερες οδηγίες για το ΗΚΚ, η μέτρηση της α-εμβρυϊκής σφαιρίνης (ΑFP) σε συνδυασμό με τον U/S κοιλίας ανά 6μηνο συνιστάται για την παρακολούθηση ασθενών υψηλού κινδύνου για ΗΚΚ Η AFP είναι δείκτης: 1) ΗΚΚ (παθογνωμικό: >500 ng/ml), 2) καρκίνων εκ γεννητικών κυττάρων-germ cell tumors (όρχεωνωοθηκών) και 3) μεταστατικού καρκίνου ήπατος. Song et al, World J Gastroenterol 2016; Berretta et al, Oncotarget 2017

24 ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ α-fp

25 α-fp στο μητρικό αίμα ή στο αμνιακό υγρό: 1) διαμαρτίες του νωτιαίου σωλήνα: δισχιδής ράχη, μηνιγγοκήλη, εγκεφαλοκήλη,ανεγκεφαλία 2)συγγενείς νεφρικές διαμαρτίες-ομφαλοκήλη

26 ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗ: Η χολερυθρίνη παράγεται από τα κύτταρα του ΔΕΣ από τη διάσπαση της Hb από τα κατεστραμμένα RBC. Κατά τη διάσπαση, απελευθερώνεται από την Hb η αίμη χολερυθρίνη και η σφαιρίνη με το σίδηρο. H χολερυθρίνη αποβάλλεται, ο Fe και η σφαιρίνη επαναχρησιμοποιούνται για τη σύνθεση Hb.

27

28

29 ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗ: προϊόν του καταβολισμού της αίμης ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΤΗΣ ΛΙΠΟΦΙΛΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ: ΕΜΜΕΣΗ Η ΣΥΖΕΥΓΜΕΝΗ ΕΊΝΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗ (ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΗ) ΚΑΙ ΔΕΝ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΑΛΒΟΥ ΜΙΝΗ

30 Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΟΛΗ ΠΕΡΙΕΧΕΙ 25% ΜΟΝΟΓΛΥΚΟΥΡΟΝΙΔΙΚΗ BIL ΚΑΙ 75% ΔΙΓΛΥΚΟΥΡΟΝΙΔΙΚΗ BIL. TA ΚΥΡΙΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΧΟΛΙΚΑ ΑΛΑΤΑ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ΣΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΌΤΑΝ ΤΟ ΧΟΛΗΦΟΡΟ ΑΠΟΦΡΑΧΘΕΙ Η ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗ ΔΕΝ ΑΠΕΚΚΡΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΟΡΟ

31 ΙΚΤΕΡΟΣ= ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΚΛΗΡΟΥ ΧΙΤΩΝΑ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ. ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ. ΌΤΑΝ ΕΊΝΑΙ ΕΜΦΑΝΗΣ, Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ ΕΊΝΑΙ ΑΝΩ ΤΩΝ 2.5 mg%

32 3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΙΚΤΕΡΟΥ 1. ΑΙΜΟΛΥΣΗ: Αυξημένη διάσπαση Hb και υπερφόρτωση του συζευκτικού μηχανισμού 2. Ανεπάρκεια του συζευκτικού μηχανισμού στο ΗΠΑΡ 3. Απόφραξη του χοληφόρου συστήματος (ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΟΣ ΙΚΤΕΡΟΣ)

33 Ο ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΟΣ ΙΚΤΕΡΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΚΛΙΝΙΚΑ ΑΠΌ: 1) ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΚΟΠΡΑΝΩΝ (ΑΠΟΥΣΙΑ ΚΟΠΡΟΧΟΛΙΝΗΣ), 2) ΑΠΟ ΒΑΘΥΧΡΩΜΑΤΙΚΑ ΟΥΡΑ ΣΑΝ ΚΟΝΙΑΚ ( ΣΥΖ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ), 3) ΚΝΗΣΜΟΣ (ΧΟΛΙΚΑ ΟΞΕΑ και ΑΛΑΤΑ )

34 ΟΙ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙΣ 3 ΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ (ΠΡΟΣΛΗΨΗ, ΣΥΖΕΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ) ΑΛΛΑ Η ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ ΕΊΝΑΙ Η ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΙΚΤΕΡΟΥ

35 ΝΕΟΓΝΙΚΟΣ ΙΚΤΕΡΟΣ Ο ΝΕΟΓΝΙΚΟΣ ΙΚΤΕΡΟΣ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΖΕΥΚΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΣΤΑ ΝΕΟΓΝΑ ΜΕΤΑΞΥ 2 ΗΣ ΚΑΙ 5 ΗΣ ΜΕΡΑΣ. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ ΔΕΝ ΞΕΠΕΡΝΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΑ 7 mg%. ΑΝ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΝ ΤΑ 20 mg% ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΒΛΑΒΩΝ ΚΝΣ (ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΙΚΤΕΡΟΣ)

36 ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ GILBERT ΕΊΝΑΙ Η ΠΙΟ ΣΥΧΝΗ ΑΙΤΙΑ (5% ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ) ΕΜΜΕΣΗΣ ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ. ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΝΗΣΤΕΙΑ, ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ. ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΑΛΛΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗΣ

37 ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΧΟΛΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΙΚΤΕΡΟΥ ΕΠΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ

38 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΧΟΛΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΙΚΤΕΡΟΥ

39 ΟΞΕΙΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΣΥΧΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ: ηπατίτιδα (Α, Β, C, E, B+D, κλπ), φαρμακευτική δηλητηρίαση, τοξική ηπατίτιδα (μύκητες, βρώση δηλητηριωδών μανιταριών, κλπ), υποξία, shock, κλπ ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ: Αύξηση τρανσαμινασών (κυρίως ALT) (ηπατοκυτταρική βλάβη), αύξηση χολερυθρίνης και αλκαλικής φωσφατάσης υποδηλώνει χολόσταση λόγω ενδοηπατικής απόφραξης. ΕΞΕΛΙΞΗ: 1) αποκατάσταση (παρακολούθηση τρανσαμινασών) 2) οξεία ηπατική ανεπάρκεια 3) χρόνια ηπατική ανεπάρκεια

40 ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Ορισμένες μορφές: Χρόνια ενεργός ηπατίτιδα, αλκοολικό λιπώδες ήπαρ, πρωτοπαθής χολική κίρρωση Κίρρωση του ήπατος: τελικό στάδιο της χρόνιας ηπατικής βλάβης, η οποία χαρακτηρίζεται από αποδιοργάνωση της αρχιτεκτονικής δομής του ήπατος, συρρίκνωση του ήπατος και ανάπτυξη ινώδους συνδετικού ιστού

41

42 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΙΡΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ

43 ΣΤΑ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΚΙΡΡΩΣΗΣ Ίκτερος με κνησμό ( χολικά οξέα στο δέρμα) Ασκίτης (οφειλόμενος και στη λευκωματίνης, πυλαία υπέρταση) Αιμορραγική τάση ( παραγόντων πήξης) Εγκεφαλοπάθεια-Ηπατικό κώμα λόγω μη μεταβολισμού της αμμωνίας προς ουρία. Η αμμωνία είναι ουσία τοξική ιδιαίτερα στο ΚΝΣ όταν αυξηθεί πάνω από 100 μg/dl Κύρια πηγή αμμωνίας: ΓΕΣ σωλήνας όπου γίνεται η διάσπαση των αζωτούχων ενώσεων του περιεχομένου του παχέος εντέρου και της γλουταμίνης του εντέρου

44

45 ΝΗ CO 2 + 4ATP + ασπαραγινικό ουρία + φουμαρικό + 4ADP + Pi Η ΑΜΜΩΝΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΑΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΚΑΙ ΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ ΗΠΑΡ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΙΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟ ΗΠΑΡ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΤΟΥΣ ΝΕΦΡΟΥΣ.

46 ΗΠΑΤΙΚΟ ΚΩΜΑ ΕΝΑΣ ΚΑΛΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΤΗΝ ΗΠΑΤΙΚΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΘΕΙΑ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ Η ΓΛΟΥΤΑΜΙΝΗ ΣΤΟ ΕΝΥ

47 QUIZ#1

48 QUIZ#2

49 QUIZ#3

50 QUIZ#4: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ;