GRAM ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΖΥΜΩΤΙΚΑ

Transcript

1 GRAM ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΖΥΜΩΤΙΚΑ 18 γένη : 15 είδη (75%) P. aeruginosa Burkholderia cepacia Stenotrophomonas maltophilia Acinetobacter baumannii Moraxella catarrhalis

2 CHLAMYDIACAE Γένος : CHLAMYDIA C. trachomatis C. pneumoniae C. psittaci C. pecorum

3 CHLAMYDIA Υποχρεωτικά ενδοκυττάρια παράσιτα (0,45 μm)

4

5 CHLAMYDIA TRACHOMATIS Προσβάλλει ανθρώπους και ποντίκια Τρείς βιότυποι : α. Τραχώματος (12 ορότυποι) β. Αφροδισίου λεμφοκοκκιώματος- LGV (3 ορότυποι) γ. Πνευμονίας ποντικών

6 C. TRACHOMATIS Προσβάλλει συγκεκριμένα επιθηλιακά μη-κροσσωτά κύτταρα (ουρήθρα, ενδοτράχηλο, ενδομήτριο, σάλπιγγες, αναπνευστικό, επιπεφυκότα) Δεν προκαλείται μακράς διάρκειας ανοσία

7 ΝΟΣΗΜΑΤΑ Γεννητικό Ουρηθρίτις, επιδιδυμίτις, πρωκτίτις, (σύνδρομο Reiter) Ουρηθρίτις, πρωκτίτις, τραχηλίτις, σαλπιγγίτις, περιηπατίτις, στείρωση Aφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα

8 ΝΟΣΗΜΑΤΑ Οφθαλμός Τράχωμα Επιπεφυκίτις εξ εγκλείστων ενηλίκων Οφθαλμία νεογνών Αναπνευστικό Πνευμονία στα βρέφη

9

10 ΑΦΡΟΔΊΣΙΟ ΛΕΜΦΟΚΟΚΚΊΩΜΑ

11 ΧΛΑΜΥΔΙΑΚΉ ΤΡΑΧΗΛΊΤΙΔΑ

12 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Τράχωμα - Μέση Ανατολή, Βόρειος Αφρική, Ινδία 500 εκατ. λοιμώξεις, 7-9 εκατ. τυφλώσεις Προσβάλλει κυρίως τα παιδιά Επιπεφυκίτις εξ εγκλείστων ετών (συνυπάρχει λοίμωξη γεννητικού) Οφθαλμία νεογνών - προσβολή κατά τη δίοδο από τον γεννητικό σωλήνα (25%)

13 TΡΆΧΩΜΑ χρόνια κερατοεπιπεφυκίτιδα δακρύρροια, βλεννοπυώδη έκκριση έλκος, ουλώδης ιστός, βλάβη του κερατοειδούς, τύφλωση

14 ΕΠΙΠΕΦΥΚΊΤΙΣ ΕΞ ΕΓΚΛΕΊΣΤΩΝ φυσαλιδώδης επιπεφυκίτιδα με έκκριμα που οφείλεται στο Chlamydia trachomatis ορότυπου Ο-Κ συνυπάρχει και Χλαμυδιακή λοίμωξη του ουρογεννητικού (μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα, πρωκτίτιδα) Νεογνική οφθαλμία Από μητέρα με χλαμμυδιακή λοίμωξη κατά τη διάρκεια του τοκετού Εμφανίζεται μεταξύ της 5ης και 14ης ημέρας απο τον τοκετό με διόγκωση κυρίως του κάτω βλεφάρου με πυώδες έκκριμα.

15 ΑΦΡΟΔΊΣΙΟ ΛΕΜΦΟΚΟΚΚΊΩΜΑ βουβωνικό λεμφοκοκκίωμα, τροπικός βουβώνας, νόσος Nicolas-Favre αρχικά μια μικρή ανώδυνη φυσαλιδώδης ή βλαπτιδοφυσαλιδώδης βλάβη στα εξωγεννητικά όργανα ή στην περιπαικτική χώρα που μπορεί να εξελιχτεί σε έλκος ή να περάσει απαρατήρητη και να επουλωθεί. βουβωνική λεμφαδενοπάθεια Πυρετός, ρίγος, κεφαλαλγία, ναυτία, εμετοί, δερματικό εξάνθημα. Σπάνια μηνιγγίτιδα, μηνιγγοεγεφαλίτιδα και πολυαρθρίτιδα.

16 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα Αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα - Σποραδικό στην Ευρώπη, πολύ συχνό στην Ασία, Αφρική και Νότιο Αμερική

17 EΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κυτταρολογική Καλλιέργεια 75-80% ευαισθησία Aνίχνευση αντιγόνου με μονοκλωνικά αντισώματα Μοριακές τεχνικές ευαισθησία 90-98% Ορολογικές τεχνικές - αντισώματα

18 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Aφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα Ντοξυκυκλίνη 21 ημέρες (εναλλακτικά ερυθρομυκίνη ή σουλφισοξαζόλη) Οφθαλμικές ή γεννητικές λοιμώξεις Αζιθρομυκίνη εφ άπαξ Ντοξυκυκλίνη 7 ημέρες Οφλοξασίνη 7 ημέρες

19 CHALMYDIA PNEUMONIAE Μετάδοση: εκκρίσεις αναπνευστικού Nόσοι (ενήλικες): βρογχίτιδα, άτυπη πνευμονία, παραρινοκολπίτιδες,

20 ΔΙΆΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΊΑ Kαλλιέργεια σε HL ή Hep-2 κυτταρικές σειρές Ορολογικές Θεραπεία : τετρακυκλίνη ή ερυθρομυκίνη

21 CHLAMYDIA PSITTACI Ψιττάκωση-Ορνίθωση Μετάδοση : περιττώματα ζώων Νόσος : αναπνευστικού (συστηματικές εκδηλώσεις), επαγγελματική νόσος Θεραπεία : τετρακυκλίνη ή ερυθρομυκίνη

22

23 ΨΕΥΔΟΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Έδαφος Φυτά (λουλούδια) Οργανικές ύλες σε αποσύνθεση Νερό Νοσοκομειακό περιβάλλον Αναπτύσσoνται σε 4 O - 42 O C Aνθεκτικές σε πολλά αντιβιοτικά και αντισηπτικά Ευκαιριακά παθογόνα

24 ΨΕΥΔΟΜΟΝΑΔΕΣ Gram αρνητικά βακτηρίδια (0,5-1 x 1,5-5 μm) P. aeruginosa (η συχνότερη)

25 P. AERUGINOSA ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΙΑ Προσκολλητίνες (ινιδιακές και μη) Νευραμινιδάση προσκόλληση Ελυτρο πολυσακχαριδικό (alginate- γλυκοκάλυκας) Ενδοτοξίνη (lipid A) καταπληξία Εξωτοξίνη Α ιστική βλάβη

26 ΨΕΥΔΟΜΟΝΑΔΕΣ Λοιμώξεις αναπνευστικού (πχ σε ασθενείς με κυστική ίνωση) Δέρματος α. πρωτοπαθείς (εγκαύματα, θυλακίτιδα) β. δευτεροπαθείς (ακμή, αποτρίχωση, ονυχία) Ουρολοιμώξεις (καθετήρες) Εξωτερικές ωτίτιδες (κολυμβητές, κακοήθης) Κερατίτιδες (φακοί επαφής) Μικροβιαιμία, Ενδοκαρδίτιδα

27 P. AERUGINOSA ΚΕΡΑΤΙΤΙΣ

28 P.A FOLLICULITIS

29 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιψευδομοναδικά φάρμακα Πιπερακιλλίνη-Τικαρκιλλίνη Κεφταζιντίμη Αζτρεονάμη Κεφεπίμη Αμικασίνη

30 ΠΡΟΛΗΨΗ Mόλυνση εργαλείων, ορών Ορθολογική χρήση αντιβιοτικών

31 STENOTROPHOMONAS MALTOPHILIA Eπιλοιμώξεις (βαρειές) Πολυανθεκτικό (κοτριμοξαζόλη, κεφταζιντίμη)

32 ACINETOBACTER 17 είδη (γονοτυπικοί χαρακτήρες) 5 είδη (φαινοτυπικοί χαρακτήρες) A. baumannii A. jwofii A. haemolyticus A. Johnsonnii Α. calcoaceticus A. junii A. radioresistens

33 ΑCINETOBACTER ΡΟΔΙΖΟΥΣΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ

34 ACINETOBACTER Μικρό κoκκοβακτηρίδιο Παντού στη φύση Νοσοκομειακό μικροπεριβάλλον Χέρια προσωπικού Συσκευές, εργαλεία Καθετήρες

35 ACINETOBACTER Περιορισμένη παθογόνος δράση Ατομα με ανοσοκαταστολή Νοσοκομειακές λοιμώξεις (πνευμονίες, ουρολοιμώξεις, ΚΝΣ) Ανθεκτικότητα

36

37 BRUCELLA Μελιταιος πυρετός Γένος με 6 είδη 4 παθογόνα Bρουκέλλωση Β. melitensis B. abortus B. suis B. canis

38 BRUCELLA Gram -αρνητικό κοκκοβακτηρίδιο Αναπτύσσονται βραδέως (>1 εβδομάδα) Αυστηρά αερόβια Β. melitensis (Μ αντιγόνο) B. abortus (Β αντιγόνο)

39 BRUCELLA Ενδοκυττάριο παράσιτο Κοκκιώματα - ιστικές αλλοιώσεις Αναστέλλουν την αποκοκκιωμάτωση των πολυμορφοπυρήνων ( ενδοκυττάρια επιβίωση) Β. melitensis παθογόνος (αντοχή στη μικροβιοκτόνο δράση του ορού επιπρόσθετα) Ειδική κυτταρική ανοσία (τερματισμός της νόσου) Αντισώματα IgM, IgG

40 BRUCELLA Ενδοκυττάριο παράσιτο του ΔΕΣ

41 BRUCELLA Παγκόσμια κατανομή Επιβιώνουν στο περιβάλλον Πάσχοντα ζώα (αιγοπρόβατα, βοοειδή, χοίροι κ.α.) Προσβάλλουν όργανα ζώων μαστός μήτρα πλακούς επιδιδυμίδα

42

43 ΜΕΤΑΔΟΣΗ Προσβάλλει συνήθως άτομα που η επαγγελματική τους ενασχόληση τους φέρνει σε επαφή με ζώα ή προϊόντα ζώων όπως Κτηνοτρόφους Γεωργούς Κτηνιάτρους Εκδοροσφαγείς

44 Όλες οι βρουκέλλες στον άνθρωπο προκαλούν την ίδια κλινική νόσο. Η B. melitensis κυρίως μολύνει τον άνθρωπο από αίγες και ιδίως μέσω του γάλακτος στην περιοχή της Μεσογείου. Η νόσος αποκαλείται μελιταίος πυρετός. Η B. abortus μεταδίδεται δια του γάλακτος αγελάδος και σπανιώτερα δια αμέσου επαφής με μολυσμένα ζώα και τα βιολογικά τους υγρά όπως στην περίπτωση ζωοτρόφων ή κτηνιάτρων.

45 Τα περισσότερα κρούσματα βρουκελλώσεως οφείλονται στην B. melitensis μετά από πόση γάλακτος ή βρώση γαλακτοκομικών προιόντων π.χ. τυριών (όπως φέτα), ενώ στις ΗΠΑ ή την Μ. Βρετανία η νόσος έχει καταστεί επαγγελματική και αφορά κυρίως ζωοτρόφους, κτηνιάτρους, αγρότες, και άτομα που έχουν επαφή με μολυσμένα ζώα όπως εργάτες σε σφαγεία και την βιομηχανία κρέατος. Υπο φυσιολογικές συνθήκες το γαστρικό υγρό καταστρέφει in vitro τή βρουκέλλα - αυτή η παρατήρηση υποστηρίζει το δεδομένο ότι οι περισσότεροι ασθενείς με βρουκέλλωση έχουν αχλωρυδρία.

46 Τρόποι μετάδοσης Πεπτική οδός Κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων- ατελώς παστεριωμένο γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα - Η πιο συχνή οδός μετάδοσης - Αντιόξινα και φάρμακα που ελαττώνουν τη γαστρική οξύτητα εμπλέκονται στη σιτιογενή βρουκέλλωση Αναπνευστικό Εισπνοή σταγονιδίων, μολυσμένη σκόνη Οι εργαζόμενοι στα μικροβιολογικά εργαστήρια υψηλού κινδύνου Δέρμα επιμόλυνση τραύματος Επιπεφυκότες Σπανιότατα με σεξουαλική επαφή ή με κάθετη ενδομήτρια μετάδοση

47 Παθογένεια Είσοδος Brucellae λεμφαγγειακή διασπορά σε περιφερικούς λεμφαδένες όπου αναπαράγεται αιματογενής διασπορά (Brucellae προσλαμβάνονται από μονοπύρηνα φαγοκύτταρα όπου 15-30% επιζούν) εγκατάσταση σε όργανα (ήπαρ, σπλήν, μυελός οστών), σχηματισμός κοκκιωμάτων B. melitensis έχει τη μεγαλύτερη λοιμογόνο ικανότητα B. abortus πιο ήπιες λοιμώξεις αλλά τα κοκκιώματα τήκονται και διαπυήσκονται πιο συχνά, B. suis μοιάζει με B. abortus αλλά οι διαπυήσεις ακόμα πιο συχνές

48 ΜΕΛΙΤΑΙΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ Το 50% νοσεί μετά 2 μήνες από την προσβολή Κακουχία Φρίκια (όχι ρίγος) Ιδρώτες Αδυναμία, κόπωση Μυαλγίες, αρθραλγίες Μη παραγωγικό βήχα ΠΥΡΕΤΟΣ περιοδικός «κυματοειδής πυρετός»

49 Κατά τη διάρκεια της νόσου προσβάλλονται συχνά οι αρθρώσεις, συνήθως μία άρθρωση αλλά σπανιώτερα προσβάλλονται περισσότερες αρθρώσεις. Ενίοτε, παρατηρείται σπονδυλίτιδα που αφορά τον δίσκο και τον παρακείμενο σπόνδυλο και που μπορεί να καταλήξει σε διαπύηση. Στη λεκάνη της μεσογείου η οστεομυελίτιδα από βρουκέλλα είναι συχνή. Λιγώτερο συχνά εμφανίζεται ορχίτιδα, επιδιδυμίτιδα, πολυνευρίτιδα, μηνιγγίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα, πνευμονίτιδα, πλευρίτιδα, και άλλες ιστικές φλεγμονές. Η βλάβη του ήπατος προκαλεί μετρίου βαθμού ηπατική ανεπάρκεια με αυξημένες τιμές τρανσαμινασών.

50 ΜΕΛΙΤΑΙΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ ΣΥΧΝΕΣ ΟΙ ΥΠΟΤΡΟΠΕΣ Προχωρημένη νόσο Συμπτωματολογία από το γαστρεντερικό (70%) Οστεολυτικές βλάβες ή υδράρθρους (20-60%) Συμπτωματολογία από το αναπνευστικό (25%)

51

52 Χρόνια Βρουκέλλωση: Η συχνότητα της είναι άγνωστη καθ ότι πολλές φορές παραμένει αδιάγνωστη. Χαρακτηρίζεται από μικρό πυρετό, μεγάλης εξάντλησης και κακουχίας, άφθονους νυχτερινούς ιδρώτες. Τα ως άνω συμπτώματα παρατείνονται με διάρκεια έτους και πλέον, ενώ συχνά παρατηρείται και κατάθλιψη. Χαρακτηριστικά της νόσου είναι η λευκοπενία με λεμφοκυττάρωση, τα οποία όμως πολλές φορές δεν παρατηρούνται στην εργαστηριακή εικόνα των παραμέτρων. Υπάρχει κατά κανόνα, μέτριου βαθμού αναιμία.

53 ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΚΝΣ Μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μυελίτιδα, νευρίτιδα ή συνδυασμός Πιο συχνή η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα Κεφαλαλγία με μηνιγγιτιδικά σημεία, προσβολή εγκεφαλικών συζυγιών ΕΝΥ: μονοκυττάρωση, θετικές κ/ες 50%, γλυκόζη κφ ή ελαφρά λεύκωμα ~100 mg/dl

54 BRUCELLA Αίμα, υλικά παρακεντήσεων Αιμοκαλλιέργεια - διφασικές καλλιέργειες 3 δείγματα (περιοδική μικροβιαιμία) ΔΙΑΡΚΕΙΑ 4-6 εβδομάδες ΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ 75% B. melitensis (10-30% οι άλλες) Αυτόματα συστήματα (1 εβδομάδα)

55 Διάγνωση: Συνήθως παρουσιάζονται αρκετές δυσκολίες προκειμένου να τεθεί η διάγνωση. Η βρουκέλλωση είναι ένα από τα αίτια πυρετού αγνώστου αιτιολογίας. Διάγνωση με βεβαιότητα τίθεται επι θετικής αιμοκαλλιέργειας. Το μικρόβιο καλλιεργείται δυσχερώς ενώ χρειάζεται η διατήρηση της καλλιέργειας μέχρι 7 ημέρες προκειμένου να θετικοποιηθεί η καλλιέργεια. Οι αιμοκαλλιέργειες αποβαίνουν θετικές μόνο σε 50% - 70% των περιπτώσεων, γι αυτό χρειάζεται αυτές να επαναλαμβάνονται προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό θετικής απομόνωσης. Αρνητικές αιμοκαλλιέργειες δεν αποκλείουν την νόσο.

56 Μεγαλύτερες πιθανότητες για απομόνωση της βρουκέλλας έχουμε όταν καλλιεργούμε μυελό των οστών (πχ από την λαγόνια ακρολοφία ή μετά από στερνική παρακέντηση). Η καλλιέργεια μυελού θεωρείται εξέταση εκλογής για την απομόνωση της βρουκέλλας. Η B. abortus δεν καλλιεργείται.

57 BRUCELLA Rose-Bengal (ακέραιο βακτηρίδιο αδρανοποιημένο με φορμόλη, χρωματισμένο με Rose-Bengal) ελέγχει αντισώματα όλων των τάξεων κυρίως IgΜ Screening test επιβεβαίωση με κλασική συγκολλητινοαντίδραση Rose-Bengal (-) αποκλείει παρουσία βρουκέλλωσης Wright (χρησιμοποιείται ως αντιγόνο νεκρό καλλιέργημα B. abortus (αντισώματα διασταυρούμενα και για B. mellitensis και B. suis)

58 1η εβδομάδα λοίμωξης παραγωγή IgM ανοσοσφαιρινών στο μέγιστο τον 3ο μήνα, παραμένουν επί μακρόν 2η ή 3η εβδομάδα παραγωγή IgG ανοσοσφαιρινών στο μέγιστο 6η 8η εβδομάδα και διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα μέχρι και 2 χρόνια παράλληλα με τις IgG είναι και η αύξηση των IgA Κάθε υποτροπή της νόσου συνοδεύεται από αύξηση των IgG και IgA ανοσοσφαιρινών

59 Πορεία Αντισωματικής Απάντησης

60 BRUCELLA Τετρακυκλίνη (ντοξικυκλίνη) μικροβιοστατικό Ντοξικυκλίνη + ριφαμπυκίνη ή γενταμικίνη ΔΙΑΡΚΕΙΑ 8 εβδομάδες Κοτριμοξαζόλη (παιδιά, εγκύους), Κινολόνες Ελεγχος νοσούντων και εμβολιασμός ζώων Παστερίωση γάλακτος

61 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΡΟΥΚΕΛΛΩΣΕΩΣ Doxycycline 100 mg X 2 διάρκεια 45 ημέρες Gentamicin 240 mg ενδομυικώς/ 24h διάρκεια 7 ημέρες Doxycycline 100 mg X 2 διάρκεια 45 ημέρες Rifampicin 600 mg ημερησίως, διάρκεια 45 ημέρες Ciprofloxacin 1 gr ημερησίως διάρκεια 30 ημέρες Rifampicin 600 mg ημερησίως, διάρκεια 30 ημέρες Υποτροπές μετά 1 έτος follow up Σχήμα 2 10%, Σχήμα 3 15%

62 BORDETELLA Β. pertussis B. parapertussis B. bronhiseptica

63 BORDETELLA PERTUSSIS Gram-αρνητικό αζυμωτικό κοκκοβακτηρίδιο Δύσκολα απομονούμενο Αναπτύσσεται βραδέως (2-3 ημέρες) Αποικίες σαν σταγόνες υδραργύρου ή μαργαριταριών Τραχειακή κυτταροτοξίνη (παραλύει τους κροσσούς) Κοκκυτική τοξίνη (λεμφοκυττάρωση) Απόφραξη των αεροφόρων οδών

64 EΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ενδημική νόσος παγκοσμίως Μοναδικός ξενιστής ο άνθρωπος Μετάδοση από άτομο σε άτομο ΝΟΣΟΣ Κοκκύτης (per-tussis=βαρύς βήχας) Καταρροικό στάδιο (1-2 εβδομάδες) Παροξυσμικό στάδιο (2-4 εβδομάδες βήχας-συριγμοί-απόφραξη-λεμφοκυττάρωση) Στάδιο ανάρρωσης

65 BORDETELLA PERTUSSIS ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Υλικό από τον ρινοφάρυγγα Άμεσος ανοσοφθορισμός Επώαση για 7 ημέρες ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΠΡΟΛΗΨΗ Υποστηρικτική Ερυθρομυκίνη Εμβόλια

66 ΑΛΛΕΣ ΜΠΟΡΝΤΕΤΕΛΛΕΣ B. parapertussis (κοκκύτη) Β. bronhiseptica (αναπνευστική νόσο) FRANCISELLA Τουλαραιμία (ζωονόσος)

67

68 PASTEURELLACAE Haemophilus Actinobacillus Pasteurella Gram αρνητικά, ακίνητα, αερόβια και δυνητικά αναερόβια βακτηρίδια Απαιτητικά (πλείστα)

69 HAEMOPHILUS H. influenzae H. ducreyi H. aphrophilus

70 ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Η. influenzae Μηνιγγίτιδα (<18 μηνών) Επιγλωττίτιδα (2-4 ετών) Ωτίτιδες, παραρινοκολπίτιδες Χρονίες βρογχίτιδες (εξάρσεις), πνευμονίες Κυτταρίτιδα (πρόσωπο) Αρθρίτιδα

71 ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Επιπεφυκίτιδα (Η. aegyptius) Mαλακό έλκος (Η. ducreyi) Eνδοκαρδίτιδα (H. aphrophilus)

72 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΝΥ, αίμα, υλικά αναρροφήσεων Μικροσκοπική (Gram-αρνητικό κοκκοβακτηρίδιο) Καλλιέργεια Ανίχνευση αντιγόνων ελύτρου Οροτυπία

73 ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ Επείγουσα (μηνιγγίτιδα, επιγλωττίτιδα) Βαρείες λοιμώξεις: κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς Ήπιες λοιμώξεις: αμπικιλλίνη, κοτριμοξαζόλη, κεφαλοσπορίνες Εμβόλιο από κεκαθαρμένη PRP Χημειοπροφύλαξη (ριφαμπυκίνη)

74 Η. influenzae Αντοχή στα β-λακταμικά 1970 β-λακταμάσες ΤΕΜ-1 αναστολείς Ε Τελευταία χρόνια αντοχή αμπικιλλίνη στελεχών αρνητικών για β-λακταμάσες

75 ACTINOBACILLUS Α. actinomycetemcomitans Oροφάρυγγα Ενδοκαρδίτιδα, περιοδοντίτιδα A. ureae A. hominis

76 PASTEURELLA P. multocida Oροφάρυγγα των ζώων α. Κυτταρίτιδα από δήγματα ζώων β. Πνευμονική λοίμωξη γ. Συστηματική λοίμωξη

77 P. multocida Κυτταρίτιδα από δήγματα ζώων

78

79 GRAM ARNHTIKOI KOKKOI Neisseria meningitidis Neisseria gonorrhoee Αποκλειστικά παθογόνα του ανθρώπου

80 NΑIΣΣEΡIEΣ Gram αρνητικοί διπλόκοκκοι, ωοειδείς σαν τους κόκκους του καφέ Ενδοκυττάριοι - εξωκυττάριοι

81 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Αντιγονική δομή Πολυσακχαρίδια ελύτρου (13 οροομάδες) A,B,C (90% των περιπτώσεων), D,X,Y,Z,29E,W-135

82

83 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Η παθογονος δραση ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ από Δυνατότητα προσκόλλησης (ινίδια) Παρουσία ειδικών αντισωμάτων Ανεπάρκεια των C6, C7, C8 του συμπληρώματος

84 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Ενδημική νόσος, παγκόσμια (επιδημίες) Επίπτωση: cases/ Μετάδοση με τα σταγονίδια Αποικισμός ρινοφάρυγγα

85 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Μηνιγγίτιδα Μικροβιαιμία Σηψαιμία Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα

86 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Αίμα (αιμοκαλλιέργεια) ΕΝΥ Gram χρώση (άμεση) Ανίχνευση αντιγόνων Καλλιέργεια Ταυτοποίηση - Τυποποίηση

87 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΣ Θεραπεία-Πρόληψη Πενικιλλίνη (αντοχή) Κεφαλοσπορίνες (ή χλωραμφενικόλη) Χημειοπροφύλαξη (ριφαμπυκίνη, σιπροφλοξασίνη) Εμβόλια Διδύναμα- Α και C (επιδημίες) Πολυδύναμα- A,C, Y, W-135 B δεν είναι καλό ανοσογόνο

88 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ Neisseria gonorrhoeae Γονόρροια (ροή γόνου - σπέρμα - Γαληνός 130 π.χ.) Mείζον αφροδίσιο νόσημα (συχνότερο) Μικρό χρόνο επώασης Η διάγνωση τίθεται σχετικά εύκολα

89 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ Ο άνθρωπος, ο μόνος φυσικός ξενιστής Εύκολη διάγνωση- θεωρητική εκρίζωση Μεταδίδεται αποκλειστικά με τη σεξουαλική επαφή Μετά την πρώτη επαφή νοσούν: Γυναίκες 50%, άνδρες 20%

90 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ ΑΝΔΡΕΣ Ουρηθρίτιδα (επιδιδυμίτιδα, προστατίτιδα, περιουρηθρικά αποστήματα) ΓΥΝΑΙΚΕΣ Τραχηλίτιδα (ουρηθρίτιδα) Ανιούσες λοιμώξεις 10-20% (σαλπιγγίτιδα, αποστήματα σαλπίγγων και ωοθηκών και φλεγμονώδη νόσο της πυέλου)

91 Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα

92 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Συστηματική νόσος 1-2% Σηψαιμία με προσβολή του δέρματος και των αρθρώσεων Περιηπατίτιδα (σύνδρομο Fitz-Hugh-Curtis) Ορθοπρωκτική γονόρροια ή φαρυγγίτιδα Οφθαλμία των νεογνών

93 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ Διάγνωση Gram χρώση (ευαισθησία 90%, στους φορείς 60% και ειδικότητα 98%) Σοκολατόχρωμο και εκλεκτικά υλικά Αμεσος εμβολιασμός φρέσκων υλικών σε θερμοκρασία δωματίου Ατμόσφαιρα CO 2, o C, 48 ώρες Συστηματικές λοιμώξεις-αιμοκαλλιέργεια

94 ΓΟΝΟΚΟΚΚΟΣ Θεραπεία - Προφύλαξη Ουρηθρίτιδα (πενικιλλίνη, σπεκτινομυκίνη) Επιπλοκές α. Κεφαλοσπορίνες (κεφτριαξόνη ή κεφιξίμη β. Φλουοροκινολόνες ( κιπροφλοξακίνη ή οφλοξακίνη) Εκπαίδευση - ενημέρωση

95

96 ΣΠΕΙΡΟΧΑΙΤΕΣ ΤΑΞΗ : SPIROCHAETALES 7 γένη, ΤΡΙΑ παθογόνα για τον άνθρωπο Treponema Borellia Leptospira Λεπτά, ελικοειδή (0,1-0,5 X 5-20 μm) Gram αρνητικά βακτήρια

97 TREPONEMA T. pallidum υποείδος pallidum (Σύφιλις) endemicum (bejel) pertenue (yaws) T. carateum (pinta)

98 ΝOΣΟΙ Πρωτοπαθής σύφιλις τοπικές βλάβες έλκος (σπειροχαίτες) Δευτερογόνος παρά τη μικροβιαιμία διάσπαρτες βλάβες δέρμα (σπειροχαίτες) Τριτογόνος βλάβες πολλών ιστών και οργάνων (απουσία σπειροχαιτών)

99 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΦΙΛΗΣ Μείζον αφροδίσιο νόσημα Τρίτο αίτιο, ΗΠΑ (γονόκοκκος 1 ο, χλαμύδια 2 ο ) Moναδικός ξενιστής ο άνθρωπος Κύριος τρόπος μετάδοσης : το σεξ Συγγενής μετάδοση, μεταγγίσεις Μικρή μεταδοτικότητα (30% νόσηση μετά μία επαφή- ΔΕΝ επιβιώνει στο ξερό δέρμα)

100 ΣΥΦΙΛΗ Πρωτοπαθής αυτόματη ίαση σε 2 μήνες έλκος (διαρκές, ανώδυνο, χωρίς φαγούρα, δερματικό έλκος) δορυφόρος αδενίτιδα Δευτερογόνος μετά 2-12 εβδομάδες συστηματικές εκδηλώσεις γενικευμένο εξάνθημα παλάμες πέλματα Λανθάνουσα (ορολογικές θετικές, όχι κλινικά συμπτώματα)

101 Σύφιλη Ι σταδίου σκληρό έλκος

102 Σύφιλη II σταδίου παλαμών

103 Σύφιλη σταδίου ΙΙ ροδάνθη

104 ΣΥΦΙΛΗ Τριτογόνος μετά από χρόνια κoμμιώματα νευροσύφιλις καρδιοαγγειακή Συγγενής σύφιλις (ρινίτιδα, κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα, πολυοργανικές βλάβες, θάνατος)

105 Σύφιλις ΙΙΙ σταδίου κομμιώματα

106 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μικροσκόπηση αμέσων παρασκευασμάτων (σκοτεινό πεδίο, χρώση μερκουροχρώμης) Δεν καλλιεργείται Ορολογικές : α. μη-ειδικά αντισώματα, αντιδρασίνες (VDRL, RPR) β. ειδικά αντιτρεπονημικά (FTA-abs, MHA-TP) Ψευδώς θετικές βιολογικές αντιδράσεις

107 ΘΕΡΑΠΕΙΑ-ΠΡΟΛΗΨΗ Πενικιλλίνη (ντοξυκυκλίνη) Ασφαλές σεξ (safe sex)

108 BORELLIA Υπόστροφος πυρετός α. Επιδημικός (B. recurrentis) β. Ενδημικός (15 είδη μπορελλιών) Νόσος Lyme (Β. burgdorferi)

109 BORELLIA Μεγάλες σπειροχαίτες (0,2-0,5 x 3-30 μm) Απαιτητικά δύσκολα καλλιεργούμενα μικρόβια (χρόνος πολλαπλασιασμού 18 ώρες) Μικροαερόφιλα

110 BORELLIA Μεταδίδονται με τις ψείρες Κακές συνθήκες υγιεινής, συγχρωτισμός ατόμων Υπόστροφος πυρετός ενδημεί στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές Η νόσος Lyme (HΠA, Ευρώπη, Ασία) Ixodes persulcatus - Αν. Ευρώπη ποντίκια ενδιάμεσοι ξενιστές

111 BORELLIA : ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Υπόστροφος πυρετός Επιδημικός (βαρύτερος, περιοδικότητα και αντιγονική μεταβολή, θνητότητα 4-40%) Ενδημικός (θνητότητα 5%) Νόσος Lyme (μεταναστευτικό εξάνθημα, προσβολή νευρικού και καρδιάς- χρονία φάση)

112 BORELLIA Υπόστροφος πυρετός Μικροσκοπική του ολικού αίματος (Giemsa) Kαλλιέργεια σε ειδικά υλικά (κέντρα αναφοράς) Nόσος Lyme ELISA : IgM (2η-4η εβδομάδα έως 4-6 μήνες), IgG (μετά τους 4-6 μήνες)

113 BORELLIA ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΠΡΟΛΗΨΗ Υπόστροφος Τετρακυκλίνη (ερυθρομυκίνη) Νόσος Lyme Ντοξυκυκλίνη, αμοξυκιλλίνη Απωθητικά εντόμων Μυοκτονία

114

115 LEPTOSPIRA Λεπτά (0,1 x 6-12 μm), ταχέως κινούμενα με κάμψεις και περιστροφές, αερόφιλα βακτήρια (άκρα σαν αγκίστρι ή ερωτηματικό αγγλικό) L. biflexa (63 ορότυποι- μη-παθογόνος) L. interrogans (19 ορολογικές ομάδες -170 ορότυποι - παθογόνος) 22 ορότυποι προκαλούν νόσο (ορότυπος icterohaemorrhagiae -νόσος Weil)

116 LEPTOSPIRA Παγκόσμια νόσος Άγνωστη συχνότητα Πηγές: τρωκτικά (κυρίως), οικιακά ζώα Αποικίζουν τα ουροφόρα σωληνάρια των ζώων (διασπορά με τα ούρα) Μολύνονται το έδαφος, τα στάσιμα (πισίνες) και τα τρεχούμενα νερά Επιβιώνουν στην υγρασία και σε αλκαλικό περιβάλλον

117 LEPTOSPIRA Η λεπτόσπειρα διέρχεται τους ακέραιους βλεννογόνους και από μικρές αμυχές του δέρματος Ηπιες λοιμώξεις (γριππώδεις συνδρομές) Νόσος Weil (συστηματική - μηνιγγίτιδα, εξανθήματα, αιμορραγίες, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια)

118 LEPTOSPIRA Μικροσκόπηση σε σκοτεινό πεδίο ή αντιθέσεως φάσεων (σχετική ευαισθησία) Χρωματίζονται με τη χρώση αργύρου Fontana Καλλιέργεια αίματος, ΕΝΥ και ούρων σε είδικά υλικά (Tween 80) Aναπτύσσονται σε 2 εβδομάδες (χρόνος πολλαπλασιασμού 6-16 ώρες)

119 LEPTOSPIRA Μικροσκοπική εξέταση συγκόλληση ζώντων λεπτοσπειρών από τα αντισώματα του ορού του αρρώστου (κέντρα αναφοράς) Ορολογικές (συγκολλητινοαντίδραση, ELISA, σύνδεση συμπληρώματος)

120 LEPTOSPIRA ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΠΡΟΛΗΨΗ Η λεπτοσπείρωση δεν είναι θανατηφόρος νόσος συνήθως Βαρεία ικτερική νόσος (πενικιλλίνη ή αμπικιλλίνη ενδοφλεβίως) Ηπια νόσος (ντοξυκυκλίνη, αμπικιλλίνη, αμοξυκιλλίνη) Δεν εκκριζώνεται Μυοκτονία