Οικονομικά Υγείας Τεκμηριωμένη Ιατρική & Εξοικονόμηση Πόρων

Transcript

1 Οικονομικά Υγείας Τεκμηριωμένη Ιατρική & Εξοικονόμηση Πόρων Μάγδα Χατζίκου Οικονομολόγος Υγείας, PhD

2 Μέθοδοι Οικονομικής Αξιολόγησης Ανάλυση ελαχιστοποίησης του κόστους (cost-minimisation analysis) Πραγματοποιείται όταν υπάρχουν ισοδύναμα αποτελέσματα δύο θεραπειών οπότε προχωρούμε σε ανάλυση κόστους των δύο θεραπειών. (Lowson et al 1981) Ανάλυση κόστους αποτελεσματικότητας (cost-effectiveness analysis) Πραγματοποιείται όταν δεν υπάρχουν ισοδύναμα αποτελέσματα δύο θεραπειών οπότε γίνεται έλεγχος κόστους. Όταν συγκρίνουμε αυτές τις εναλλακτικές θεραπείες θα υπολογίσουμε την παράταση ζωής και θα συγκρίνουμε το κόστος ανά μονάδα αποτελέσματος (δηλ. Το κόστος ανά κερδισμένο έτος ζωής) ή ακόμα και αποτελέσματος ανά μονάδα κόστους (δηλ. Κερδισμένα έτη ζωής ανά ευρώ) (Logan et al 1981) Ανάλυση κόστους- χρησιμότητας (cost-utility analysis) Πρόκειται για μελέτες που υιοθετούν τη χρησιμότητα ως μονάδα για τη μέτρηση της αξίας του αποτελέσματος από κάθε πρόγραμμα (Πρόκειται για quality of life result analysis). Τα αποτελέσματα μπορούν να χωριστούν σε ποιοτικά και ποσοτικά. (Βoyle et al 1983) Ανάλυση κόστους-οφέλους (cost- benefit analysis) Ανάλυση η οποία μετρά με χρηματικούς όρους τόσο τα κόστη όσο και τα αποτελέσματα κάθε εναλλακτικής λύσης. Στην ανάλυση κόστους οφέλους λαμβάνουμε υπόψη μας και την αδράνεια ως μία πιθανή λύση. Με βάση αυτής της μελέτης αποτιμώνται οι παροχές υγείας. (Weisbrod et al 1980)

3 Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας Από τη σύγκριση του κόστους και του αποτελέσματος κάθε επιλογής υπολογίζεται ο οριακός δείκτης (ή λόγος) κόστουςαποτελεσματικότητας (incremental cost-effectiveness ratio- ICER): ICER= Ca Cb / Ea Eb = ΔC / ΔΕ Ο ICER αποτελεί ένα μέτρο του πρόσθετου κόστους μίας παρέμβασης σε συνδυασμό με το πρόσθετο αποτέλεσμα που η παρέμβαση αυτή επιφέρει (το καλύτερο value for money ). Εκτιμάται συνήθως σε /QALY

4 Cost-effectiveness plane: COST? S EFFECT?

5

6 Cost-effectiveness plane: R ( ( CA EA CB EB ) ) COST. 30,000 per QALY. S EFFECT = QALY

7 Το Δίλημμα του χρηματοδότη (Ασφ. Ταμείο, νοσοκομείο) Περιορισμένα Χρήματα Μεγάλη Ζήτηση + Αντικάτασταση φθηνότερων παλαιών φαρμάκων με νέα ακριβότερα

8 Ερωτήματα που απαντώνται από την Οικονομική Αξιολόγηση Αν ξοδέψω επιπλέον χρήματα τι θα κερδίσω? Αξίζει να επενδύσω στη συγκεκριμένη παρέμβαση? What is the value for money? Σύγκριση θεραπειών με διαφορετική αποτελεσματικότητα Αξιολόγηση του κόστους πάθησης με το κάθε σκεύασμα Μέτρηση Αποτελεσματικότητας σε φυσικές μονάδες Μέτρηση ποιοτικώς σταθμισμένων ετών ζωής (QALY) Ποσοτικός προσδιορισμός της αξίας των χρημάτων που δαπανώνται

9 To Κόστος επίτευξης μιας Μείζονος Μοριακής Ανταπόκρισης (MMR) των νέων στοχευμένων θεραπειών Tyrosine Kinase Inhibitors (TKIs) για τη θεραπεία της Χρόνιας Μυελογενους Λευχαιμίας στην Ελλάδα

10

11

12 Κόστος Θεραπειών ΧΜΛ 1 ης Γραμμής Αν το κριτήριο της επιλογής είναι μόνο η τιμή τότε ποια θεραπεία θα επιλεγόταν? Θεραπείες ΧΜΛ 1 ης Γραμμής Ετήσιο Κόστος Θεραπείας ανά ΤΚΙ Θ1 Θ2 Θ

13 Αποτελεσματικότητα Θεραπειών ΧΜΛ 1 ης Γραμμής Αν το κριτήριο της επιλογής είναι μόνο η αποτελεσματικότητα τότε ποια θεραπεία θα επιλεγόταν? ENESTnd Study DASISION Study Θ1 600mg Θ2 400mg Θ3 100mg Θ2 400mg MMR (by 12 months) 55% 27% 46% 28%

14 Σκοπός Ο σκοπός της ανάλυσης είναι ο υπολογισμός: 1. Του αριθμού των ασθενών που είναι υπό θεραπεία ώστε να επιτευχθεί Μείζων Μοριακή Ανταπόκριση στη διάρκεια 12 μηνών. 2. Το κόστος για την επίτευξη Μείζονος Μοριακής Ανταπόκρισης (MMR) και το κόστος θεραπείας συμπεριλαμβανομένων και των ανεπιθύμητων ενεργειών των νέοδιαγνωσμένων ασθενών με ΧΜΛ από την οπτική του Εθνικού Συστήματος Υγείας. 14

15 Μέθοδος Τα ποσοστά της Μείζονος Μοριακής Ανταπόκρισης (MMR) και των ανεπιθύμητων ενεργειών εξήχθησαν από τις μελέτες DASISION και ENESTnd, οι οποίες συνέκριναν τη Θ2 400mg με τη Θ3 100mg (DASISION; Kantarjian, 2010) και τη Θ1 300mg δύο φορές ημερησίως (ENESTnd, Larson, 2010) σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με ΧΜΛ. Ο υπολογισμός του πλήθους των ασθενών υπό θεραπεία (Number Needed to Treat) υπολογίστηκε με την αντιστροφή του ποσοστού των Μείζονων Μοριακών Ανταποκρίσεων σε 12 μήνες. (NNT=1/MMR). Η μεθοδολογία Number Needed to Treat (NNT) είναι χρήσιμη στη σύγκριση θεραπειών όταν δεν υπάρχουν απευθείας συγκριτικά δεδομένα, Θ2, Θ1 and Θ3 είναι οι εγκεκριμένες πρώτης γραμμής θεραπείες για την αντιμετώπιση νεοδιαγνωσθέντων ασθενών με Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία. Το κόστος αντιμετώπισης των ανεπιθύμητων ενεργειών υπολογίστηκε από μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός για το κόστος νοσηλείας των ασθενών με ΧΜΛ και πολλαπλασιάστηκε με το ποσοστό των ανεπιθύμητων ενεργειών που αναφέρονταν στις μελέτες DASISION & ENESTnd. 15

16 Αποτελέσματα Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα Nilotinib με μικρότερο αριθμό ασθενών και λιγότερη δαπάνη για το ΕΣΥ Πίνακας 1. Υπολογισμός MMR ENESTnd Study DASISION Study Θ1 600mg Θ2 400mg Θ3 100mg Θ2 400mg MMR (by 12 months) 55% 27% 46% 28% NNT (NNT=1/MMR) 1,82 3,70 2,17 3,57 Διαφορά ποσοστών MMR μεταξύ θεραπειών -51% -39% Χαμηλότερο NNT καταδεικνύει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα 16 Λόγω της υψηλότερης αποτελεσματικότητας της Θ1, χρειάζεται να λάβουν θεραπεία 1,82 ασθενείς για να επιτευχθεί 1 MMR έναντι του Θς όπου χρειάζεται να λάβουν θεραπεία 3,70 ασθενείς και 2,17 ασθενείς με Θ3.

17 Αποτελέσματα Χαμηλότερο Ετήσιο Κόστος Θεραπείας με Θ1 έναντι όλων των ανταγωνιστικών θεραπειών Πίνακας 2. Κόστος Επίτευξης 1 Μείζονος Μοριακής Ανταπόκρισης (MMR) με διαφορετικές στοχευμένες θεραπείες (TKIs) Θεραπείες ΧΜΛ 1 ης Γραμμής NNT Κόστος Ανεπιθύμητων Ενεργειών (Βαθμού 3/4) Ετήσιο Κόστος Θεραπείας ανά ΤΚΙ Συνολικό Ετήσιο Κόστος Θεραπείας Συμπεριλαμβανομ ένων των Ανεπιθύμητων Ενεργειών Ετήσιο Κόστος Επίτευξης 1 MMR Θ1 (ENESTnd) 1, ,084 27,339 49,707 Θ2 (ENESTnd) 3, ,382 21,782 80,675 Θ3 (DASISION) 2, ,011 35,566 77,317 Θς (DASISION) 3, ,382 21,829 77,962 Ετήσιο κόστος θεραπείας με Θ1 συμπεριλαμβανομένων των ανεπιθύμητων ενεργειών υπολογίστηκε στις , της θεραπείας and της Θ Κόστος επίτευξης 1MMR υπολογίσθηκε στις με Θ1, με Θ3 και με Θ2. 17

18 Συμπεράσματα Η τιμή ενός φαρμάκου δεν μπορεί από μόνη της να αποτελεί παράγοντα επιλογής ή απόρριψης μιας θεραπείας, χωρίς επιπροσθέτως να έχει ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα της νέας τεχνολογίας. Η εφαρμογή της μεθοδολογίας NNT είναι χρήσιμη και μπορεί να εφαρμοστεί με ευκολία και από μη-οικονομολόγους υγείας, εφόσον είναι συγκρίσιμα τα αποτελέσματα των μελετών και δεν υπάρχουν απευθείας συγκριτικά δεδομένα. Η διαφορά στην αποτελεσματικότητα και ασφάλεια (ανεπιθύμητες ενέργειες) αποτελούν τους καθοριστικούς παράγοντες ως προς το τελικό αποτέλεσμα. 18