ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ (ΦΕΚ 1366 τ. Β )

Transcript

1 ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ (ΦΕΚ 1366 τ. Β ) ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ επιµέλεια και νέα σελιδοποίηση: Στράτος Φ. Κυριαζίδης 2002

2 14..Ε.Π.Π.Σ. ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Φυσική Αγωγή στο ηµοτικό Σκοπός διδασκαλίας του µαθήµατος Ο σκοπός της Φυσικής Αγωγής στο ηµοτικό Σχολείο είναι να βοηθήσει κατά προτεραιότητα στη σωµατική ανάπτυξη των µαθητών και να συµβάλλει στην ψυχική και πνευµατική τους καλλιέργεια καθώς και στην αρµονική τους ένταξη στην κοινωνία. Γενικοί διδακτικοί στόχοι Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη µέσω της αφής, ικανότητες συντονισµού. Ανάπτυξη των φυσικών σωµατικών ικανοτήτων: αντοχή, δύναµη, ταχύτητα, ευλυγισία, ευκινησία. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων: απλές προσαρµοστικές δεξιότητες, σύνθετες προσαρµοστικές δεξιότητές, περίπλοκες προσαρµοστικές δεξιότητες. Καλλιέργεια του ρυθµού. Ανάπτυξη της µη λεκτικής επικοινωνίας: εκφραστική κίνηση, δηµιουργική κίνηση Η εξασφάλιση και διατήρηση της υγείας και ευεξίας. Κοινωνικοί στόχοι: Ανάπτυξη κοινωνικών και ψυχικών αρετών, όπως συνεργασία, οµαδικό πνεύµα, αυτοπειθαρχία, θέληση, υπευθυνότητα, υποµονή, επιµονή και θάρρος. Ανάπτυξη της αυτοεκτίµησης και της θετικής αυτοαντίληψης και αυτοπεποίθησης και καλλιέργεια ελεύθερης και δηµοκρατικής έκφρασης. Ηθικοί στόχοι: Ανάπτυξη ηθικών αρετών, όπως τιµιότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, σεβασµός αντιπάλων, αυτοσεβασµός, µετριοφροσύνη, συνετή αντιµετώπιση της νίκης και της ήττας. Γνωστικοί στόχοι: Κατανόηση εννοιών και απόκτηση γνώσεων σχετικών µε την Φυσική Αγωγή και τον αθλητισµό. Γνώση των κανονισµών των διαφόρων αθληµάτων και αγωνισµάτων. Απόκτηση γνώσεων σχετικών µε την Ολυµπιακή ιδέα και κίνηση. Απόκτηση γνώσεων που σχετίζονται µε τον παραδοσιακό χορό, τη µουσική και το τραγούδι σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Απόκτηση βασικών γνώσεων υγιεινής και πρώτων βοηθειών. Ανάπτυξη της φαντασίας και της δηµιουργικότητας. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για "δια βίου" άσκηση ή άθληση και της ωφέλειας που προκύπτει από αυτή, καθώς και απόκτηση αθλητικών συνηθειών για ερασιτεχνική ενασχόληση µε τον αθλητισµό. Αισθητικοί στόχοι: Εκτίµηση των αισθητικών στοιχείων των κινήσεων. Οι παραπάνω στόχοι πρέπει να καλλιεργούνται σε όλες τις τάξεις του ηµοτικού σχολείου. Προτεραιότητα όµως έχει η ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων των µαθητών και µέσω αυτών η καλλιέργεια των φυσικών τους ικανοτήτων της υγείας τους, καθώς και των υπολοίπων στόχων. Ιδιαίτερα σηµαντική είναι η συµµετοχή των µαθητών µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθώς και η πρόβλεψη για την προσαρµογή του µαθήµατος στις δεξιότητες, ιδιαιτερότητες και στις ανάγκες αυτών των µαθητών. Μέσα Τα µέσα για την επίτευξη του σκοπού της Φυσικής Αγωγής στο ηµοτικό Σχολείο είναι: α) Παιδαγωγικά κινητικά παιχνίδια και ελεύθερες κινητικές δραστηριότητες µε ή χωρίς µουσική, β) τα αναγνωρισµένα στη χώρα µας αθλήµατα και αγωνίσµατα για τα οποία υπάρχουν δυνατότητες να διδαχθούν στα σχολεία, γ) οι ελληνικοί παραδοσιακοί λαϊκοί χοροί και δ) η κολύµβηση.

3 Άξονες Ψυχοκινητική Μουσικοκινητική ΤΑΞΕΙΣ Α' και Β' Περιεχόµενο Χώρος Σωµατικά σχήµατα Επίπεδα χώρου Κατευθύνσεις χώρου Ευθείες - καµπύλες Μακριά - κοντά Σύµµετρα - ασύµµετρα Προτεινόµενα "αντικείµενα" διαθεµατικής προσέγγισης Τα περιεχόµενα του χώρου µπορούν να συνδεθούν µε µαθηµατικές έννοιες, όπως ευθεία, κύκλος, επιφάνεια κ.ά. Χρόνος Αργά - γρήγορα Ταυτόχρονα - διαδοχικά Επιτάχυνση - επιβράδυνση Σωµατικοί ρυθµοί Λόγος και κίνηση Ήχος και κίνηση Τα περιεχόµενα του χρόνου µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής όπως ταχύτητα, επιτάχυνση κ.ά. Παιγνίδια οµαδικά, ατοµικά, παραδοσιακά, ελεύθερα και οργανωµένα. υναµική Απαλά - απότοµα (κοφτά) Βαριά -ανάλαφρα Λύσιµο - χαλάρωµα Τα περιεχόµενα της δυναµικής µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής, όπως δύναµη, ενέργεια κ.ά. Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί. Κολύµβηση όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Πανελλήνιοι, τοπικοί Οι χοροί µπορούν να συνδεθούν µε θέµατα της λογοτεχνίας, της ιστορίας, της µουσικής κ.ά. Ψυχοκινητική Μουσικοκινητική Τάξεις Γ' και ' Άξονες Περιεχόµενο Προτεινόµενα "αντικείµενα" διαθεµατικής προσέγγισης Χώρος Σωµατικά σχήµατα Επίπεδα χώρου Κατευθύνσεις χώρου Ευθείες - καµπύλες Μακριά - κοντά Σύµµετρα - ασύµµετρα Τα περιεχόµενα του χώρου µπορούν να συνδεθούν µε µαθηµατικές έννοιες, όπως ευθεία, κύκλος, επιφάνεια κ.ά..

4 Χρόνος Αργά - γρήγορα Ταυτόχρονα - διαδοχικά Επιτάχυνση - επιβράδυνση Σωµατικοί ρυθµοί Λόγος και κίνηση Ήχος και κίνηση Τα περιεχόµενα του χρόνου µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής όπως ταχύτητα, επιτάχυνση κ.ά. Παιγνίδια οµαδικά, ατοµικά, παραδοσιακά, ελεύθερα και οργανωµένα. Εισαγωγή στα αθλήµατα και αγωνίσµατα που θα διδαχθούν στις Ε'+ΣΤ' τάξεις υναµική Απαλά - απότοµα (κοφτά) Βαριά -ανάλαφρα Λύσιµο - χαλάρωµα Τα περιεχόµενα της δυναµικής µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής, όπως δύναµη, ενέργεια κ.ά. Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί. Κολύµβηση όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Μπάσκετ, Βόλεϊ, Ποδόσφαιρο, Χάντµπολ, Κλασικός αθλητισµός, Ενόργανη και ρυθµική γυµναστική Πανελλήνιοι, τοπικοί. Κολύµβηση όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Οι χοροί µπορούν να συνδεθούν µε θέµατα της λογοτεχνίας, της ιστορίας, της µουσικής κ.ά. Αθλοπαιδιές Τάξεις Ε και ΣΤ Άξονες Περιεχόµενο Προτεινόµενα "αντικείµενα" διαθεµατικής προσέγγισης Βόλεϊ, µπάσκετ, ποδόσφαιρο, χάντµπολ Κλασικός αθλητισµός Ενόργανη γυµναστική Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες ρόµοι, άλµατα, ρίψεις Γενικές ασκήσεις, ασκήσεις µε όργανα, ρυθµική αγωνιστική γυµναστική Πανελλήνιοι, τοπικοί. Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Τα περιεχόµενα αυτής της ηλικίας µπορούν να συνδεθούν: Με µαθηµατικές έννοιες, όπως, µήκος, ύψος, επιφάνεια κ.ά. Με έννοιες της Φυσικής, όπως, ταχύτητα, δύναµη, ενέργεια κ.ά. Με οικονοµικές έννοιες, όπως κόστος, κ.ά. Με βιολογικές έννοιες, όπως ανάπτυξη, ωρίµανση, διατροφή κ.ά. Με τη λογοτεχνία, την ποίηση κ.ά.

5 Μεθοδολογικές οδηγίες Α+Β τάξεις Στις πρώτες τάξεις του ηµοτικού Σχολείου προγραµµατίζουµε κινητικές δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ολόπλευρη κινητικότητα του παιδιού και προάγουν, τη σωµατική, συναισθηµατική και πνευµατική του ανάπτυξη. ηµιουργούµε ευκαιρίες για τα παιδιά να παίζουν µόνα τους, ανά δύο ή να συµµετέχουν σε µικρές οµάδες. Το παιχνίδι γεµίζει το µεγαλύτερο µέρος της ζωής του παιδιού αυτής της ηλικίας. Είναι το µέσο µε το οποίο γνωρίζει τον εαυτό του, µαθαίνει για τους ανθρώπους, και τον κόσµο γύρω του, αντιλαµβάνεται τις δυνατότητες και τα όριά του και συµβάλλει στην κοινωνικοποίησή του. Τα παιδιά µε το παιχνίδι µαθαίνουν να συνεργάζονται, να αναλαµβάνουν ευθύνες και ρόλους, µαθαίνουν να τηρούν και να σέβονται κανόνες. Είναι ανάγκη το παιδί στις µικρές τάξεις του ηµοτικού Σχολείου να κινείται πολύ και ελεύθερα. Είναι απαραίτητο λοιπόν να προσφέρουµε στα παιδιά ευκαιρίες για κινητικές δραστηριότητες, λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις δυνατότητες της ηλικίας τους. Γ+ τάξεις Τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι σωµατικά, και πνευµατικά ωριµότερα από την προηγούµενη ηλικία. Προγραµµατίζουµε και εδώ κινητικές δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ολόπλευρη κινητικότητα του παιδιού και προάγουν, τη σωµατική, συναισθηµατική και πνευµατική του ανάπτυξη, αλλά µπορούµε να αρχίσουµε να τα εισαγάγουµε περισσότερο στοχευµένα σε κινητικές δεξιότητες πού αποτελούν µέρος των καθιερωµένων αθληµάτων και αγωνισµάτων. ηµιουργούµε ευκαιρίες για τα παιδιά να παίζουν µόνα τους, ανά δύο ή να συµµετέχουν σε µικρές οµάδες. Το παιχνίδι γεµίζει το µεγαλύτερο µέρος της ζωής του παιδιού και αυτής της ηλικίας. Είναι το µέσο µε το οποίο γνωρίζει τον εαυτό του, µαθαίνει για τους ανθρώπους, και τον κόσµο γύρω του, αντιλαµβάνεται τις δυνατότητες και τα όριά του και συµβάλλει στην κοινωνικοποίησή του. Τα παιδιά µε το παιχνίδι µαθαίνουν να συνεργάζονται, να αναλαµβάνουν ευθύνες και ρόλους, µαθαίνουν να τηρούν και να σέβονται κανόνες. Για τη διδασκαλία του χορού πρέπει να εξασφαλίζεται η δηµιουργία κατάλληλου κλίµατος καθώς και η δυνατότητα χρησιµοποίησης της κατάλληλης µουσικής. Ε+ΣΤ τάξεις Ο καθηγητής Φ.Α. θα πρέπει στην αρχή του χρόνου να ετοιµάσει τον ετήσιο, τριµηνιαίο και εβδοµαδιαίο προγραµµατισµό του. Στον καθηγητή επαφίεται να αποφασίσει σε πια περίοδο του έτους θα διδάξει το κάθε αντικείµενο, λαµβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του σχολείου (αθλητική υποδοµή, αριθµός υπηρετούντων καθηγητών Φ.Α. κ.ά.). Όταν αρχίζει η διδασκαλία ενός αντικειµένου πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να µην διακόπτεται µέχρι να τελειώσουν τα προγραµµατισµένα γι αυτό µαθήµατα. Εάν ο καιρός είναι ακατάλληλος (βροχή, χιόνι κ.ά) και δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι για άθληση, θα πρέπει να γίνονται θεωρητικά µαθήµατα σχετικά µε αθλητικά θέµατα. Η διδασκαλία των αθληµάτων και αγωνισµάτων θα γίνεται τόσο στους µαθητές όσο και στις µαθήτριες χωρίς διάκριση. Όπου ενυπάρχει το στοιχείο του κινδύνου πρέπει να τηρούνται όλοι οι κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή ατυχηµάτων. Για τη διδασκαλία του χορού πρέπει να εξασφαλίζεται η δηµιουργία κατάλληλου κλίµατος καθώς και η δυνατότητα χρησιµοποίησης της κατάλληλης µουσικής. ιδακτικό υλικό Α+Β+Γ+ τάξεις

6 Το υλικό που µπορεί να χρησιµοποιηθεί είναι: µπάλες διαφόρων µεγεθών και βάρους, στεφάνια, κονταράκια, σχοινάκια, µαντήλια, λάστιχα, εφηµερίδες, µπαλόνια, µουσικά οργανάκια κ.ά. Ε+ΣΤ τάξεις Μπάλες, φιλέδες Σφαίρες, στυλοβάτες αλµάτων, σκυτάλες Στρώµατα, βατήρες, εφαλτήρια, σχοινάκια, στεφάνια, κορίνες Μαγνητόφωνο, ταινίες µουσικής και CD, βιντεοταινίες Χρονόµετρα, εµπόδια, κώνοι Αξιολόγηση Α+Β+Γ+ τάξεις Κατανόηση και αφοµοίωση εννοιών, ενδιαφέρον, προσπάθεια, συνεργασία, δηµιουργικότητα. Ε+ΣΤ τάξεις Οι µαθητές θα αξιολογούνται µε βάση τα παρακάτω κριτήρια κατά σειρά προτεραιότητας. Την αφοµοίωση του περιεχόµενου, την εκµάθηση δηλαδή των αθλητικών δεξιοτήτων. Την προσπάθεια, το ενδιαφέρον και γενικά τη συµπεριφορά τους στο µάθηµα Τη φυσική τους κατάσταση. Τις γνώσεις τους γύρω από τα αθλητικά θέµατα.

7 27. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σκοπός διδασκαλίας του µαθήµατος Ο σκοπός της Φυσικής Αγωγής στο ηµοτικό σχολείο είναι να βοηθήσει κατά προτεραιότητα στη σωµατική ανάπτυξη των µαθητών και να συµβάλλει στην ψυχική και πνευµατική τους καλλιέργεια, καθώς και στην αρµονική τους ένταξη στην κοινωνία. Γενικοί διδακτικοί στόχοι: Σωµατικός τοµέας (Ψυχοκινητικός) Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη µέσω της αφής, ικανότητες συντονισµού. Ανάπτυξη των φυσικών σωµατικών ικανοτήτων: αντοχή, δύναµη, ταχύτητα, ευλυγισία, ευκινησία. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων: απλές προσαρµοστικές δεξιότητες, σύνθετες προσαρµοστικές δεξιότητές, περίπλοκες προσαρµοστικές δεξιότητες. Καλλιέργεια του ρυθµού. Ανάπτυξη της µη λεκτικής επικοινωνίας: εκφραστική κίνηση, δηµιουργική κίνηση Η εξασφάλιση και διατήρηση της υγείας και ευεξίας. Συναισθηµατικός τοµέας Κοινωνικοί στόχοι: Ανάπτυξη κοινωνικών και ψυχικών αρετών, όπως συνεργασία, οµαδικό πνεύµα, αυτοπειθαρχία, θέληση, υπευθυνότητα, υποµονή, επιµονή και θάρρος. Ανάπτυξη της αυτοεκτίµησης και της θετικής αυτοαντίληψης και αυτοπεποίθησης και η καλλιέργεια ελεύθερης και δηµοκρατικής έκφρασης. Ηθικοί στόχοι. Ανάπτυξη ηθικών αρετών, όπως τιµιότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, σεβασµός αντιπάλων, αυτοσεβασµός, µετριοφροσύνη, συνετή αντιµετώπιση της νίκης και της ήττας. Γνωστικός τοµέας Γνωστικοί στόχοι. Κατανόηση εννοιών και απόκτηση γνώσεων σχετικών µε την Φυσική Αγωγή και τον αθλητισµό. Γνώση των κανονισµών των διαφόρων αθληµάτων και αγωνισµάτων. Απόκτηση γνώσεων σχετικών µε την Ολυµπιακή ιδέα και κίνηση. Απόκτηση γνώσεων που σχετίζονται µε τον παραδοσιακό χορό, τη µουσική και το τραγούδι σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Απόκτηση βασικών γνώσεων υγιεινής και πρώτων βοηθειών. Ανάπτυξη της φαντασίας και της δηµιουργικότητας. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για "δια βίου" άσκηση ή άθληση και της ωφέλειας, που προκύπτει από αυτή, καθώς και η απόκτηση αθλητικών συνηθειών για ερασιτεχνική ενασχόληση µε τον αθλητισµό (hobbies). Αισθητικοί στόχοι. Εκτίµηση των αισθητικών στοιχείων των κινήσεων. Οι παραπάνω στόχοι πρέπει να καλλιεργούνται σε όλες τις τάξεις του ηµοτικού σχολείου. Προτεραιότητα όµως έχει η ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων των µαθητών και επιδιώκεται η καλλιέργεια των φυσικών τους ικανοτήτων, της υγείας τους, καθώς και των υπολοίπων στόχων. Μέσα Τα µέσα για την επίτευξη του σκοπού της Φυσικής Αγωγής στο ηµοτικό Σχολείο είναι: α) Παιδαγωγικά κινητικά παιχνίδια και ελεύθερες κινητικές δραστηριότητες µε ή χωρίς µουσική, β) τα αναγνωρισµένα στη χώρα µας αθλήµατα και αγωνίσµατα για τα οποία υπάρχουν δυνατότητες να διδαχθούν στα σχολεία, γ) οι ελληνικοί παραδοσιακοί λαϊκοί χοροί και δ) η κολύµβηση. ηµοτικό ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ Τάξεις Α'+Β' ΤΟΥ ΗΜΟΤΙΚΟΥ Στόχοι Περιεχόµενο Ενδεικτικές ραστηριότητες Χρόνος

8 Σωµατικός τοµέας (Ψυχοκινητικός) Ανάπτυξη των αντιληπτικών ικανοτήτων: κιναισθητική αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, αντίληψη µέσω της αφής, ικανότητες συντονισµού. Ανάπτυξη απλών κινητικών δεξιοτήτων. Ανάπτυξη της µη λεκτικής επικοινωνίας: εκφραστική κίνηση, δηµιουργική κίνηση Προαγωγή της υγείας. Συναισθηµατικός τοµέας Κοινωνικοί στόχοι: Ανάπτυξη κοινωνικών και ψυχικών αρετών, όπως συνεργασία, οµαδικό πνεύµα, αυτοπειθαρχία, θέληση, υπευθυνότητα, υποµονή, επιµονή και θάρρος. Ανάπτυξη της αυτοεκτίµησης και της θετικής αυτοαντίληψης και αυτοπεποίθησης. Ηθικοί στόχοι. Ανάπτυξη ηθικών αρετών, όπως τιµιότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, σεβασµός αντιπάλων, αυτοσεβασµός, µετριοφροσύνη. Ψυχοκινητική Μουσικοκινητική Παιγνίδια οµαδικά, ατοµικά, παραδοσιακά, ελεύθερα και οργανωµένα. Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί. Χώρος Σωµατικά σχήµατα Επίπεδα χώρου Κατευθύνσεις χώρου Ευθείες καµπύλες Μακριά - κοντά Σύµµετρα - ασύµµετρα Χρόνος Αργά - γρήγορα Ταυτόχρονα - διαδοχικά Επιτάχυνση - επιβράδυνση Σωµατικοί ρυθµοί Λόγος και κίνηση Ήχος και κίνηση υναµική Απαλά - απότοµα (κοφτά) Βαριά -ανάλαφρα Λύσιµο - χαλάρωµα Πανελλήνιοι, τοπικοί: Συρτός στα τρία, Γρήγορο χασάπικο, Άι Γιώργης και τρεις τοπικοί χοροί. 40 ώρες 12 ώρες 10 ώρες 62 Γνωστικός τοµέας Γνωστικοί στόχοι. Κατανόηση εννοιών και απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων σχετικών µε την Φυσική Αγωγή και τον αθλητισµό. (Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες) Κολύµβηση όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Σύνολο ωρών

9 Προτάσεις για διαθεµατικές δραστηριότητες Τα περιεχόµενα του χώρου µπορούν να συνδεθούν µε µαθηµατικές έννοιες, όπως ευθεία, κύκλος, επιφάνεια κ.ά. Τα περιεχόµενα του χρόνου µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής όπως ταχύτητα, επιτάχυνση κ.ά. Τα περιεχόµενα της δυναµικής µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής δύναµη, ενέργεια κ.ά. Οι χοροί µπορούν να συνδεθούν µε θέµατα της λογοτεχνίας, της ιστορίας της µουσικής κ.ά. Παρατήρηση: Επειδή οι διαθεµατικές δραστηριότητες πρέπει να προσεγγιστούν (διδαχθούν) θεωρητικά πρέπει να έχουν την ελάχιστη δυνατή έκταση, διαφορετικά το µάθηµα θα χάσει τον πρακτικό του χαρακτήρα, θα θεωρητικοποιηθεί και θα χάσει το λόγο ύπαρξής του στην εκπαίδευση. Σύνολο ωρών 5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ Τάξεις Γ'+ ' ΤΟΥ ΗΜΟΤΙΚΟΥ Στόχοι Περιεχόµενο Ενδεικτικές δραστηριότητες Σωµατικός τοµέας Ψυχοκινητική Χώρος (Ψυχοκινητικός) Μουσικοκινητική Σωµατικά σχήµατα Ανάπτυξη των αντιληπτικών Επίπεδα χώρου ικανοτήτων: κιναισθητική Κατευθύνσεις χώρου αντίληψη, οπτική αντίληψη, ακουστική αντίληψη, Ευθείες - καµπύλες αντίληψη µέσω της αφής, Μακριά - κοντά ικανότητες συντονισµού. Σύµµετρα - ασύµµετρα Ανάπτυξη απλών κινητικών Χρόνος δεξιοτήτων. Αργά - γρήγορα Ανάπτυξη της µη λεκτικής επικοινωνίας: εκφραστική Ταυτόχρονα - διαδοχικά κίνηση, δηµιουργική κίνηση Επιτάχυνση - επιβράδυνση Προαγωγή της υγείας. Σωµατικοί ρυθµοί Λόγος και κίνηση Συναισθηµατικός τοµέας Ήχος και κίνηση Κοινωνικοί στόχοι: Ανάπτυξη υναµική κοινωνικών και ψυχικών Απαλά - απότοµα (κοφτά) αρετών, όπως συνεργασία, Βαριά -ανάλαφρα οµαδικό πνεύµα, αυτοπειθαρχία, θέληση, Λύσιµο - χαλάρωµα υπευθυνότητα, υποµονή, Εισαγωγή στο Μπάσκετ, επιµονή και θάρρος. Βόλεϊ, Ποδόσφαιρο, Ανάπτυξη της Χάντµπολ αυτοεκτίµησης και της θετικής αυτοαντίληψης και Εισαγωγή στους δρόµους, αυτοπεποίθησης. άλµατα, ρίψεις. Ηθικοί στόχοι. Ανάπτυξη ηθικών αρετών, όπως τιµιότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, σεβασµός αντιπάλων, αυτοσεβασµός, Παιγνίδια οµαδικά, ατοµικά, παραδοσιακά, ελεύθερα και οργανωµένα. Εισαγωγή στα Εισαγωγή στην ενόργανη και ρυθµική γυµναστική. Πανελλήνιοι, τοπικοί: Συρτός στα τρία, Γρήγορο Χρόνος 24 ώρες 10 ώρες 20 ώρες 10 ώρες

10 µετριοφροσύνη. Γνωστικός τοµέας Γνωστικοί στόχοι. Κατανόηση εννοιών και απόκτηση στοιχειωδών γνώσεων σχετικών µε την Φυσική Αγωγή και τον αθλητισµό. Αισθητικοί στόχοι. Εκτίµηση των αισθητικών στοιχείων των κινήσεων. αθλήµατα και αγωνίσµατα που θα διδαχθούν στις Ε'+ΣΤ' τάξεις Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί. (Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες) χασάπικο, Άι Γιώργης και τρεις τοπικοί χοροί. Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες. Σύνολο ωρών 64 Προτάσεις για διαθεµατικές δραστηριότητες Τα περιεχόµενα του χώρου µπορούν να συνδεθούν µε µαθηµατικές έννοιες, όπως ευθεία, κύκλος, επιφάνεια κ.ά. Τα περιεχόµενα του χρόνου µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυσικής όπως ταχύτητα, επιτάχυνση κ.ά. Τα περιεχόµενα της δυναµικής µπορούν να συνδεθούν µε έννοιες της Φυςικής δύναµη, ενέργεια κ.ά. Οι χοροί µπορούν να συνδεθούν µε θέµατα της λογοτεχνίας, της ιστορίας της µουσικής κ.ά. Παρατήρηση: Επειδή οι διαθεµατικές δραστηριότητες πρέπει να προσεγγιστούν (διδαχθούν) θεωρητικά πρέπει να έχουν την ελάχιστη δυνατή έκταση διαφορετικά το µάθηµα θα χάσει τον πρακτικό του χαρακτήρα, θα θεωρητικοποιηθεί και θα χάσει το λόγο ύπαρξής του στην εκπαίδευση. Σύνολο ωρών 5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ Ε'+ΣΤ' ΤΟΥ ΗΜΟΤΙΚΟΥ Στόχοι Περιεχόµενο Ενδεικτικές δραστηριότητες Αθλοπαιδιές Μπάσκετ: (Βαςικές στάσεις - µετακινήσεις. Τρίπλα. Πάσα - λαβές. Σταµάτηµα. Στροβιλισµοί "πίβοτ". Βολές "σουτ". Προσποιήσεις. Άµυνα. Επίθεση. Παιχνίδι. Αγώνες). Σωµατικός τοµέας (Ψυχοκινητικός) Ανάπτυξη αθλητικών δεξιοτήτων: Σύνθετες αθλητικές δεξιότητές, περίπλοκες αθλητικές δεξιότητες. Ανάπτυξη των φυσικών σωµατικών ικανοτήτων: ταχύτητα, ευλυγισία, ευκινησία Προαγωγή της υγείας. Συναισθηµατικός τοµέας Κοινωνικοί στόχοι: Ανάπτυξη κοινωνικών και ψυχικών αρετών, όπως συνεργασία, οµαδικό πνεύµα, αυτοπειθαρχία, θέληση, Βόλεϊ: (Προετοιµασία και µύηση στο βόλεϊ. Μετακινήσεις. Βασικές θέσεις. Απλή πάσα εµπρός, µανσέτα. Σέρβις χαµηλό µετωπικό. Συνεργασία παικτών. Παιχνίδι - αγώνες). Ποδόσφαιρο: (Σταµατήµατα της µπάλας. Μεταβίβαση της µπάλας "πάσα". Προώθηση της µπάλας "τρίπλα". Κλώτσηµα της µπάλας "σουτ". Χρόνος 8 ώρες 8 ώρες 8 ώρες 8 ώρες

11 υπευθυνότητα, υποµονή, επιµονή και θάρρος. Ανάπτυξη της αυτοεκτίµησης και της θετικής αυτοαντίληψης και αυτοπεποίθησης και η καλλιέργεια ελεύθερης και δηµοκρατικής έκφρασης. Ηθικοί στόχοι. Ανάπτυξη ηθικών αρετών, όπως τιµιότητα, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, σεβασµός αντιπάλων, αυτοσεβασµός, µετριοφροσύνη, συνετή αντιµετώπιση της νίκης και της ήττας. Γνωστικός τοµέας Γνωστικοί στόχοι. Απόκτηση γνώσεων σχετικών µε τη Φυσική Αγωγή και τον αθλητισµό. Γνώση των κανονισµών των διαφόρων αθληµάτων και αγωνισµάτων. Απόκτηση γνώσεων σχετικών µε την Ολυµπιακή ιδέα και κίνηση. Απόκτηση γνώσεων που σχετίζονται µε τον παραδοσιακό χορό, τη µουσική και το τραγούδι σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Απόκτηση βασικών γνώσεων υγιεινής και πρώτων βοηθειών. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για "δια βίου" άσκηση ή άθληση και της ωφέλειας που προκύπτει από αυτή, καθώς και η απόκτηση αθλητικών συνηθειών για ερασιτεχνική ενασχόληση µε τον αθλητισµό (hobbies). Αισθητικοί στόχοι. Εκτίµηση των αισθητικών στοιχείων των κινήσεων. Κλασικός αθλητισµός Ενόργανη γυµναστική Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί Κολύµβηση, όπου υπάρχουν οι δυνατότητες Χρησιµοποίηση του κεφαλιού. Επαναφορά της µπάλας "αράουτ". Τεχνική του τερµατοφύλακα. Συνεργασία παικτών στο γήπεδο. Συνεργασία παικτών µέσα στον αγώνα". συστήµατα". Παιχνίδι - Αγώνες). Χάντµπολ: (Λαβή της µπάλας "υποδοχή". Μεταβίβαση της µπάλας "πάσα". Βολές "σουτ". Τρίπλα. Προσποιήσεις. Σουτ από πλάγια θέση. Ατοµική άµυνα. Οµαδική άµυνα. Οµαδική επίθεση. Θέσεις αποκρούσεις τερµατοφύλακα. Παιχνίδι - Αγώνες). ρόµοι ταχύτητας: (Εκκίνηση από όρθια θέση. Εκκίνηση από συσπειρωτική θέση. ιασκελισµός "πόδια - χέρια" Σκυταλοδροµίες: (Αλλαγή σκυτάλης σε στάση και σε κίνηση). Άλµατα: (Άλµα σε µήκος "Συσπειρωτική και εκτατική τεχνική". Άλµα σε ύψος: "Ψαλίδι, φλοπ"). Ρίψεις: (Σφαιροβολία "τεχνική Ο Μπράιαν". Ακοντισµός "µπαλάκι"). Γενικές ασκήσεις χωρίς όργανα. Ασκήσεις µε όργανα. Ρυθµική αγωνιστική γυµναστική. 12 ώρες 8 ώρες 12 ώρες 64 Πανελλήνιοι τοπικοί: (Καλαµατιανός, Τσάµικος, Έντεκα, Πεντοζάλι, Τικ (µονό), Ζωναράδικος). Προτάσεις για διαθεµατικές δραστηριότητες Κολύµβηση: (Τα στιλ της Κολύµβησης) Σύνολο ωρών

12 Τα περιεχόµενα αυτής της ηλικίας µπορούν να συνδεθούν µε µαθηµατικές έννοιες, όπως, µήκος, ύψος, επιφάνεια κ.ά. Με έννοιες της Φυσικής, όπως, ταχύτητα, δύναµη, ενέργεια κ.ά. Με οικονοµικές έννοιες, όπως κόστος, κ.ά. Με Βιολογικές έννοιες, όπως ανάπτυξη, ωρίµανση κ.ά. Με την λογοτεχνία την ποίηση κ.ά. Παρατήρηση: Επειδή οι διαθεµατικές δραστηριότητες πρέπει να προσεγγιστούν (διδαχθούν) θεωρητικά πρέπει να έχουν την ελάχιστη δυνατή έκταση, διαφορετικά το µάθηµα θα χάσει τον πρακτικό του χαρακτήρα, θα θεωρητικοποιηθεί και θα χάσει το λόγο ύπαρξής του στην εκπαίδευση. Σύνολο ωρών 5 Μεθοδολογικές οδηγίες για τις Α+Β τάξεις Στις πρώτες τάξεις του ηµοτικού Σχολείου προγραµµατίζουµε κινητικές δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ολόπλευρη κινητικότητα του παιδιού και προάγουν τη σωµατική, συναισθηµατική και πνευµατική του ανάπτυξη. ηµιουργούµε ευκαιρίες για τα παιδιά να παίζουν µόνα τους, ανά δύο ή να συµµετέχουν σε µικρές οµάδες. Το παιχνίδι γεµίζει το µεγαλύτερο µέρος της ζωής του παιδιού αυτής της ηλικίας. Είναι το µέσο µε το οποίο γνωρίζει τον εαυτό του, µαθαίνει για τους ανθρώπους και τον κόσµο γύρω του, αντιλαµβάνεται τις δυνατότητες και τα όριά του και συµβάλλει στην κοινωνικοποίησή του. Τα παιδιά µε το παιχνίδι µαθαίνουν να συνεργάζονται, να αναλαµβάνουν ευθύνες και ρόλους, µαθαίνουν να τηρούν και να σέβονται κανόνες. Είναι ανάγκη το παιδί στις µικρές τάξεις του ηµοτικού Σχολείου να κινείται πολύ και ελεύθερα. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να προσφέρουµε στα παιδιά ευκαιρίες για κινητικές δραστηριότητες, λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις δυνατότητες της ηλικίας τους. ιδακτικό υλικό Το υλικό που µπορεί να χρησιµοποιηθεί είναι: µπάλες διαφόρων µεγεθών και βάρους, στεφάνια, κονταράκια, σχοινάκια, µαντήλια, λάστιχα, εφηµερίδες, µπαλόνια, µουσικά οργανάκια, χρονόµετρο κ.ά. Βιβλίο για το δάσκαλο και το µαθητή, βιντεοταινίες, CD, µαγνητοταινίες. Αξιολόγηση Κατανόηση και αφοµοίωση εννοιών, ενδιαφέρον, προσπάθεια συνεργασία, δηµιουργικότητα. Μεθοδολογικές οδηγίες τάξεις Γ+ Τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι σωµατικά και πνευµατικά ωριµότερα από την προηγούµενη ηλικία. Προγραµµατίζουµε και εδώ κινητικές δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ολόπλευρη κινητικότητα του παιδιού και προάγουν τη σωµατική, συναισθηµατική και πνευµατική του ανάπτυξη, αλλά µπορούµε να αρχίσουµε να τα εισαγάγουµε περισσότερο στοχευµένα σε κινητικές δεξιότητες, πού αποτελούν µέρος των καθιερωµένων αθληµάτων και αγωνισµάτων. ηµιουργούµε ευκαιρίες για τα παιδιά να παίζουν µόνα τους, ανά δύο ή να συµµετέχουν σε µικρές οµάδες. Το παιχνίδι γεµίζει το µεγαλύτερο µέρος της ζωής του παιδιού και αυτής της ηλικίας. Είναι το µέσο µε το οποίο γνωρίζει τον εαυτό του, µαθαίνει για τους ανθρώπους και τον κόσµο γύρω του, αντιλαµβάνεται τις δυνατότητες και τα όριά του και συµβάλλει στην κοινωνικοποίησή του. Τα παιδιά µε το παιχνίδι µαθαίνουν να συνεργάζονται, να αναλαµβάνουν ευθύνες και ρόλους, µαθαίνουν να τηρούν και να σέβονται κανόνες. Για τη διδασκαλία του χορού πρέπει να εξασφαλίζεται η δηµιουργία κατάλληλου κλίµατος, καθώς και η δυνατότητα χρησιµοποίησης της κατάλληλης µουσικής. ιδακτικό υλικό

13 Το υλικό που µπορεί να χρησιµοποιηθεί είναι: µπάλες διαφόρων µεγεθών, βάρους και υλικών, στεφάνια, κονταράκια, σχοινάκια, σακουλάκια, µαντήλια, λάστιχα, εφηµερίδες, µπαλόνια, µουσικά οργανάκια, χρονόµετρο κ.ά. Βιβλίο για το δάσκαλο και το µαθητή, βιντεοταινίες, CD, µαγνητοταινίες. Αξιολόγηση Κατανόηση και αφοµοίωση εννοιών, ενδιαφέρον, προσπάθεια συνεργασία, δηµιουργικότητα Μεθοδολογικές οδηγίες Τάξεις Ε'+ΣΤ' Ο καθηγητής Φ.Α. θα πρέπει στην αρχή του χρόνου να ετοιµάσει τον ετήσιο, τριµηνιαίο και εβδοµαδιαίο προγραµµατισµό του. Στον καθηγητή επαφίεται να αποφασίσει σε ποια περίοδο του έτους θα διδάξει το κάθε αντικείµενο, λαµβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του σχολείου (αθλητική υποδοµή, αριθµός υπηρετούντων καθηγητών Φ.Α. κ.ά.). Όταν αρχίζει η διδασκαλία ενός αντικειµένου, πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να µην διακόπτεται µέχρι να τελειώσουν τα προγραµµατισµένα γι αυτό µαθήµατα. Εάν ο καιρός είναι ακατάλληλος (βροχή, χιόνι κ.ά) και δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι για άθληση, θα πρέπει να γίνονται θεωρητικά µαθήµατα σχετικά µε αθλητικά θέµατα. Η διδασκαλία των αθληµάτων και αγωνισµάτων θα γίνεται τόσο στους µαθητές όσο και στις µαθήτριες χωρίς διάκριση. Όπου ενυπάρχει το στοιχείο του κινδύνου πρέπει να τηρούνται όλοι οι κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή ατυχηµάτων. Για τη διδασκαλία του χορού πρέπει να εξασφαλίζεται η δηµιουργία κατάλληλου κλίµατος, καθώς και η δυνατότητα χρησιµοποίησης της κατάλληλης µουσικής. Να διδάσκονται, κατά προτεραιότητα, οι τοπικοί χοροί και να ακολουθούν οι υπόλοιποι. ιδακτικό υλικό Μπάλες ποικίλων µεγεθών, βάρους και υλικού κατασκευής, φιλέδες. Σφαίρες, στυλοβάτες, σκυτάλες. Στρώµατα, βατήρες, εφαλτήρια, σχοινάκια, στεφάνια, κορίνες. Μαγνητόφωνο, ταινίες µουσικής και CD, βιντεοταινίες. Χρονόµετρα, εµπόδια, κώνοι. Βιβλίο για το δάσκαλο και το µαθητή, βιντεοταινίες, CD, µαγνητοταινίες. Αξιολόγηση Οι µαθητές θα αξιολογούνται µε βάση τα παρακάτω κριτήρια κατά σειρά προτεραιότητας. Την αφοµοίωση του περιεχόµενου, την εκµάθηση δηλαδή των αθλητικών δεξιοτήτων. Την προσπάθεια, το ενδιαφέρον και γενικά τη συµπεριφορά τους στο µάθηµα. Τη φυσική τους κατάσταση. Τις γνώσεις τους γύρω από τα αθλητικά θέµατα.