Rescue Operation Queuing Model with the Aid of Geographic Information System (GIS)

Transcript

1 نجات و امداد عملیات صف مدل شبیهسازی و طراحی )GIS( جغرافیایی اطالعات سامانهی کمک به زلزله اسالمی آزاد دانشگاه انرژی و زیست محیط دانشکده دور از سنجش و )GIS( جغرافیایی اطالعات سیستمهای ارشد کارشناس - راسخ* ابوالفضل A.Rasekh@srbiau.ac.ir تهران تحقیقات و علوم واحد اسالمی آزاد دانشگاه انرژی و زیست محیط دانشکده دور از سنجش و )GIS( جغرافیایی اطالعات سیستمهای گروه استادیار - وفایینژاد علیرضا تهران تحقیقات و علوم واحد چکیده مدیریت در سعی همواره تصمیمگیرندگان دیگر طرفی از است. ساخته مواجه نناپذیری جبرا خسارات با زمان طول در را بشر زلزله شبیهسازی پژوهش این هدف است. زلزله از پس نجات و امداد عملیات شها چال این از یکی هاند. داشت آن از ناشی شهای چال و بحران هب توجه با ازاینرو نماید. ایجاد تعادل حالت یک آنها عملیاتی توان و منطقه در امدادی گروههای تعداد میان بتواند که است مدلی فص هی نظری مفاهیم از بهرهگیری با نجات و امداد عملیات هی زمین در صف نظریهی جمله از عملیات در تحقیق شهای رو محبوبیت سازه ع نو اساس بر آوار زیر افراد بقای خ نر مدل از استفاده با دیگر سویی از گردید. هسازی شبی نجات و امداد عملیات با متناسب صف مدل زیر در افراد ماندن زنده زمان مدت عامل گرفتن نظر در با شد. فراهم GIS محیط در شده هسازی شبی صف مدل تحلیل برای مؤثری عامل توان قبیل از صف هی نظری توسط شده ارائه عوامل دیگر کارگیری به با همچنین و است آمده دست به بقا خ نر مدل از استفاده با که آوار شده هسازی شبی مدل خروجی )امدادرسانان( سدهندگان سروی تعداد و سیستم از اجرا زمان مدت در شده ج خار مجروحان تعداد عملیاتی تعداد تخصیص آن نتیجهی و است امکانپذیر GIS و صف نظریهی تلفیق که است نکته این گویای آمده دست به نتیجهی گردید. تحلیل است. مطالعه مورد منطقهی در نجات و امداد نیروهای مناسب ترکیب و اقب خ نر منابع تخصیص هسازی شبی صف نظریهی )GIS( جغرافیایی اطالعات هی سامان کلیدی: ههای واژ 25 ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز Design and Simulation of Earthquake Relief & Rescue Operation Queuing Model with the Aid of Geographic Information System (GIS) Abolfazl Rasekh* 1 Alireza Vafaie Nejad 2 Abstract Over the time, mankind has encountered irrecoverable damages created by earthquakes. On the other hand, policy makers have always struggled against disaster management and its challenges. One of these issues is the relief and rescue operation after the earthquake. The aim of this research is to simulate a model that could balance between the number of rescue groups and their operational efficiency. Thus, considering the popularity of the operation research methods, especially the queuing theory method for relief & rescue operations, by applying the principles of queuing theory, the relief & rescue queuing model was simulated. Additionally, by utilizing the entrapped occupants survival rate model based on the type of building structure, an essential factor for the analysis of our queuing model was developed within the framework of the geographic information system (GIS). Considering the entrapped occupants life span parameter which was achieved by the survival rate model in the first step and also by applying other parameters such as the number of servers (Rescue Groups), number of customers (injured occupants) and service time, which have been achieved by the applying queuing theory, the output of our simulated model was analyzed. The results demonstrate the fact that the combination of GIS techniques and queuing theory method is, in fact, an appropriate means of allocation for earthquake rescue & relief teams within the operation area. Key words: GIS, Queuing Theory, Simulation, Resource Allocation, Survival Rate 1 MSc in Geographic Information System (GIS), Faculty of Environment and Energy, Islamic Azad University-Science and Research Branch, Tehran, Iran; A.Rasekh@srbiau.ac.ir 2 Assistant Professor, Department of Geographic Information System (GIS), Faculty of Environment and Energy, Islamic Azad University-Science and Research Branch, Tehran, Iran.

2 26 ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز مقدمه میشوند فاجعه یک به تبدیل زمانی تنها طبیعی مخاطرات و ع وقو گذارند. اثر آسیبپذیر و بیپناه انسانی هی جامع یک بر که دارد: بستگی عامل سه به فاجعه یک وسعت و گردباد زلزله همچون طبیعی ههای )پدید مخاطرات.1 1 نها( شفشا آت فوران دیگر و نها انسا نها )ساختما قرارگیری خطر معرض در.2 2 موجودات( حوادث(. برابر در نباختگی جا به )گرایش بپذیری. 3 آسی 3 موقعیتهای در نها ساختما روزافزون قرارگیری به توجه با معرض )در دوم عامل که کرد برآورد نگونه ای یتوان م بپذیر آسی سهیماند امر این در که مواردی است. یافته افزایش قرارگیری( خطر گسترش و شهرسازی به گرایش جمعیت سریع رشد از: عبارتند 2[. ]1 خطرساز مناطق دیگر و ساحلی مناطق به بشر فعالیتهای وقوع تعداد اخیر سالهای در میشود مشاهده که اینگونه جهانی صورت به آنها از ناشی انسانی تلفات و طبیعی بالیای داده رخ طبیعی بالیای تعداد نمونه برای است. یافته افزایش از بیشتر %55 میزان به سالهای زمانی بازهی در جامعهی ترتیب همین به است. بوده سالهای ]3[. است داشته افزایش %33 نیز آسیبدیده انسانی در بزرگ ساختمانهای فروریزی به منجر شدید ههای زلزل و مجروح و تلفات اتفاق این هی نتیج و یشوند م شهری مناطق است. ساختمانها کنان سا از بیشماری تعداد شدن محبوس نحوهی بر متکی ساختمانها و آوار زیر در شده حبس افراد نجات آواربردار و هیاب زند گروههای توسط نجات و امداد عملیات اجرای ]4[. است کنشهای وا اهمیت پیشین طبیعی نهای بحرا و بالیا مرور نجات و امداد ]5[. یسازد م برجسته و مشخص را مؤثر امدادی و یگیرد م بر در را بحران مقابل در کنش وا عملیات اصلی بخش تلفات کاهش زلزله از پس اولیهی ساعات در آن اصلی هدف نیروهای عملکرد علت بدین است. طبیعی بالی این از ناشی هستند زنده آوارها زیر در افراد که زمانی مدت در نجات و امداد از دارد( وجود باالیی ماندن زنده احتمال آن در که زمانی )بازهی در موجود چالشهای از یکی ]6[. است برخوردار باالیی اهمیت هر برای نجات و امداد گروههای ترکیب و تعداد تعیین بازه این دارا با جغرافیایی اطالعات هی سامان است. عملیاتی هی منطق توانایی همچنین و مکانی دادههای شگذاری هنمای ب قابلیت بودن اشیا یا افراد موقعیت نمایش برای اساسی ابزار یک بهمنزلهی آن مطلوبی کارایی یتواند م تصمیمگیری و تلفات خسارات ارزیابی 9[. 8 7 ]1 باشد داشته بحران مدیریت هی زمین در جغرافیایی مختلف نقاط در توزیعشده«منابع»مدیریت مدیریت شهای چال یترین اساس و مهمترین از یکی هی بهمنزل نقاط تشخیص از عبارتند چالشها این است. شده شناخته بحران 11 حمالت از پس مثال برای نیروها. توزیع و تخصیص حادثه مطلع هدرستی ب موجود منابع از ذیربط نهای سازما سپتامبر نهایت در و شد توزیع ناصحیح شکل به منابع نتیجه در نبودند باال برای ]10[. داد قرار خود تأثیر تحت را نجات عملیات کارایی در موجود شهای چال باید نجات و امداد عملیات کارایی بردن ]11[. کرد بررسی را مکانی توزیعشدهی منابع تخصیص زمینهی حوادث نجات و امداد عملیات هنگام در منابع مناسب توزیع مانع که است بوده یهایی کاست دارای همواره غیرمترقبه زا عبارتند موجود چالشهای یشود. م کارا و مؤثر تصمیمگیریهای و امدادی خودروهای تردد مسیر تعیین موجود منابع اولویتبندی.) 1 NCR( منابع موقعیتیابی نظری مبانی این گرفتن نظر در با و شده ذکر چالشهای به توجه با نبودهاند زلزله هی اولی رخداد اثر در که میرهایی و مرگ که مطلب پسلرزه و پزشکی مداوای فقدان نجات و امداد در تأخیر حاصل تعداد بر بسزایی تأثیر کاری گروه سه که دریافت یتوان م است از: عبارتند کاری گروه سه این 13[. ]12 دارند کشتهشدگان کشیدن بیرون برای نجات و امداد ههای گرو وظایف.1 1 آوار زیر از افراد از جلوگیری برای منطقه نسازی ام با مرتبط. 2 وظایف 2 سدها( خرابی و هها سلرز پ شسوزی )آت ثانویه فجایع برای شهر ههای را هی شبک فوری هاندازی را و. 3 بازسازی 3 ]6[. امداد عملیات به تبخشی سرع )زلزله( بحران به نسبت واکنش و مدیریت زمینهی در حقانی پژوهش جمله از است گرفته صورت بسیاری تحقیقات هکارگیری ب با مختلف اقالم هجایی جاب مسئلهی آن در که 2 اوه و ]14[. است گردیده مدلسازی 3 OR روشهای تثبیت که یافتند دست نکته این به 4 همکارانش و فیدریش راهاندازی و ثانویه اتفاقات از جلوگیری برای زیرساختها وضعیت تلفات کاهش در را تأثیر بیشترین نقل و حمل مسیرهای سریع بهینهی پویای مدل یک آنان منظور این برای دارد. زلزله از پس ]6[. کردند طراحی تخصیص طبیعی بالیای در که کردند اشاره نکته این به 5 مانور و باتا بتوان تا بود خواهند نیاز مورد چندمنظوره امدادی گروههای وسیع همچنین آنها داد. پوشش را حادثهدیده منطقهی نظر مورد نیاز منطقهی مناسب پوشش برای آمادگی و برنامهریزی برای مدلی ]15[. دادند ارائه امدادی هکارگیری ب با را سلسلهمراتبی مدل یک 6 واسیلو و براون روش و وظایف تخصیص برای صحیح اعداد برنامهریزی روش طراحی و هسازی شبی منابع تخصیص هدف با خطی هریزی برنام ]16[. کردند زمانی هریزی برنام بر تمرکز با 7 همکارانش و بارباراوسوقلو اعداد برنامهریزی و همراتبی سلسل ترکیبی مدل یک بالگردها ]17[. کردند ارائه موجود اهداف چندمعیارهی تحلیل برای را صحیح بقا نرخ یا ویران ساختمانهای در گرفتار افراد که زمانی مدت یکی است. زیادی عوامل تابع بمانند زنده میتوانند هویران نیم

3 27 بدین است. افراد«بدیدگی آسی شدت و»نوع عوامل مهمترین از )نظیر بدیده آسی کمی یا سالم کامال گرفتار افراد است ممکن لحاظ و شدید خونریزی )نظیر شدید آسیب یا باشند سطحی( زخمهای باشند. دیده مغزی( آسیبهای دارد قرار آن در گرفتار فرد که فضایی در هوا«تأمین»میزان هم سالم گر ا حتی فرد نگیرد صورت هوا تأمین گر ا است. مهم هم میشود. تلف خفگی اثر در باشد در موجود غبار«و گرد»میزان تأثیرگذار عوامل از دیگر یکی غبار و گرد با فضایی در فرد شدن محبوس صورت در است. محیط بود. نخواهد ممکن حیات ادامهی ریه ازکارافتادگی علت به زیاد دیگری عامل نیز است گرفتار آن در فرد که فضایی اندازهی آوار حجم نسبت میشود معرفی مورد این در که عاملی است. و ساختمان ع نو نظیر عواملی به که است خالی فضای حجم به )خشتی عادی بنایی نهای ساختما دارد. ارتباط آسیب میزان میکنند. ایجاد کمتری خالی فضای معموال آجری( و سنگی گلی حادثه ع وقو از پس ساعت 6 که است شده ثابت تجربی طور به شده ذکر موارد بر عالوه هاند. زند گرفتار افراد درصد 51 حدود هنوز دست از مها زخ عفونت از عبارتند که لاند دخی نیز دیگر عواملی مدت این همچنین شدید. گرمای و سرما گرسنگی بدن آب رفتن است بدیهی هست. نیز گرفتار فرد سنی مشخصهی از متأثر زمان به یشوند. م تلف زودتر ضعیف و پیر افراد یکسان شرایط در که یک ماندن زنده احتمال که است آن از کی حا تجربهها کلی طور این دوم ساعت 24 در و است %80 حدود اول ساعت 24 در فرد از پس بحران مدیریت در ازاینرو مییابد کاهش به %50 احتمال اهمیت دارای امدادرسانی اولیهی ساعت 24 زمینلرزه ع وقو است. باالیی سه امدادی عملیات اصلی هدف درنظرگیری با ترتیب بدین هستند: اولویت دارای وظیفه ع نو نجات و امداد عملیات تثبیت و آرامش فضای ایجاد ]6[. نقل و حمل خطوط مجدد هاندازی را محدود اغلب امور این اجرای برای کاری نیروهای تعداد گشته موجود منابع میان انتخاب یک به منجر امر این و است نجات و جستجو مرحلهی عملکرد بهینهسازی راستای در است. هک دهند تخصیص را موجود منابع نحوی به باید تصمیمگیران اساس بر مگیری تصمی فرایند کنون تا یابد. کاهش تلفات میزان علت به اما است بوده استوار تصمیمگیران تجربیات و دانش محدودیتهای و ورودی اطالعات باالی تعداد مسئله پیچیدگی تعادلی که گردد حل گونهای به یتواند م تنها مسئله این زمانی زمان و شده( گرفته کار به منابع )تعداد سیستم هزینهی میان نجات( هی لحظ تا آوار زیر در سپریشده زمان )مدت انتظار رایانه بر مبتنی مگیری تصمی از پشتیبانی شبکههای سازد. برقرار سامانههای هستند. امدادی معیارهای بهبود برای مناسب ابزاری داده پایگاه بر مبتنی سامانههای دیگر و 8 )Hazus( محور GIS و پیشرفت حال در بحران مدیریت هی زمین در 9 )SUMA( شبکهی یک حد در تنها عموما هها سامان این اما است هروزرسانی ب تصمیمگیریها عملی پشتیبانی توانایی و شدهاند ظاهر اطالعاتی ]6[. نیستند دارا را نجات و امداد گروههای وظایف بر تمرکز حاضر تحقیق در است. آوار زیر از بیشتری افراد کشیدن بیرون و کارایی افزایش برای تحقیق روش نظریهی از هگیری بهر با و است کاربردی حاضر پژوهش ماهیت 11 صف تئوری ریاضی منطق همچنین و 10 اقتصادی هگذاری مزاید و مناقصه روش هکارگیری ب با اول هی مرحل در است. شده انجام در موجود کارهای و وظایف تخصیص اقتصادی مزایدهگذاری افراد روش این یشود. م انجام زلزلهزده منطقهی مختلف نقاط هب آن نهایی هدف و یکند م مدل اقتصادی صورت به را گروهها گروه افراد روش این در است. ممکن سود کثر حدا آوردن دست سود بیشترین که دارند تمایل اقتصادی عناصری همثابهی ب کنند. گروهشان و خود عاید را ممکن خدمات ارائهی برای سپریشده زمان مدت دوم مرحلهی در که میشود مشخص آن از نقطه هر در امدادی عملیات همان یا میشود. گرفته نظر در صف مدل در ورودی عامل بهمنزلهی وظایف تخصیص الگوریتم پیادهسازی اول: مرحلهی افراد به وظایف تخصیص در است. هزینه تابع هی محاسب نیازمند است: ضروری نکته چند به توجه شده ذکر روش اساس بر n j و i فعالیت انجام برای j شمارهی امدادگر هزینهی C ij گر ا تابع که است بدیهی باشد j شمارهی امدادگر برای تها فعالی تعداد 1 رابطهی مطابق j شمارهی امدادگر برای امدادرسانی کل هی هزین که بود خواهد 2 رابطهی مطابق نیز گروه کل هزینهی تابع و است امدادگران تعداد بيانگر است. رابطه اين امدادگران در تعداد بیانگر m رابطه این در Cost j C : 1 رابطهی Cost Cost j 2: رابطهی تجربیات تا ثيرگذا عوامل از استفاده به توجه و کارشناسی متخصصان مختلفربيات جلسات برگزاری با تابع پژوهش این در تأثیرگذار عوامل به توجه و متخصصان رابطهی صورت به تها فعالی انجام برای )قیمت( هزینه هی اولی گرديد: پيشنهاد رابطهي صورت به فعاليتها انجام گردید:ي پیشنهاد 3 Cost :3 رابطهی فع انجامتا میکشد موقعيت بهطول که استخود زمانیمحل از فرد تا مدت ميكشد بیانگر طول كهX ت 3 رابطهی در ضریب مبین Y برسد فعالیت انجام موقعیت به خود محل از فرد هر توسط فعالیت انجام اولویت ضریب هی بیانکنند Z سختی بیانگر K و فعالیت هر انجام زمان مدت نشاندهندهی T فرد تبعیت واحد یک از باید عوامل همگی که است خستگی ضریب به آن انجام برای که فعالیتی نهایی قیمت است بدیهی نمایند. افرادی کتک ت تهای قیم جمع حاصل از است احتیاج نفر چند در گروهی آمد. خواهد دست به یدهند م انجام را فعالیت آن که ]18[. باشد داشته را هزینه کمترین که میشود برنده مزایده یک مزایده 20 از بیش برگزاری و وظایف تخصیص مدل اجرای با انتخاب برای هزینه تابع مزایده مرحلهی هر در که معنا )بدین محاسبه حادثهدیده نقطهی یک به گروه بترین مناس اعزام و ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز

4 ]نگارندگان[ GIS محیط در 12 هزینه جدول از نمایی 1: جدول 28 ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز در نجات و امداد ههای گرو به موجود کارهای و وظایف یشود( م روش مراحل از یکی 1 جدول یشود. م داده تخصیص GIS محیط میدهد. نمایش GIS محیط در هزینه جدول نام با را مزایدهمحور جدیدی مزایدهی گروه یک توسط کار هر اتمام و کارها پیشرفت با میشوند. بهروز جدول این اطالعات و میشود برگزار گروه آن برای و است امدادرسان نفر 3 شامل گروه هر یشود م فرض همچنین یکسان سرگروه با گروه هر افراد صهای تخص اولویتدهی ترتیب است. به رسیدن برای باید حال مزایدهمحور مدل اجرای از پس تعداد مناسبترین آوردن دست )به تحقیق این نهایی هدف برای را تحلیلی مدل مطلوبترین نجات( و امداد گروههای کنیم. تعیین صف سیستم سیستم صف تئوری مبانی هکارگیری ب با دوم: مرحلهی میشود. گرفته نظر در صف سیستم یک هی بهمنزل امدادرسانی در خاص شکل به و مجروحان سیستم این در که شکلی به شدهاند محبوس زلزله اثر بر آوار زیر که مجروحانی جاری تحقیق امدادرسانها مقابل در و یشوند م فرض یها مشتر هی بهمنزل میکنند. ایفا را خدماترسانان نقش )λ( مشتری ورود خ نر و مجروحان الف. خدمات دریافت انتظار در آوار زیر در یها( )مشتر مجروحان توسط GIS محیط در آنها موقعیت ترتیب بدین هستند. واقع در نقاط این 1(. )تصویر یگردد م تعیین 13 خسارت نقاط نقطهی در کوچه آن ساختمانهای مجروحان تمام از نمایندهای قبیل از اطالعاتی حاوی خسارت نقاط هستند. کوچهها میانی ساختمانی بلوکهای تعداد نظر مورد کوچهی مجروحان تعداد شده وارد خسارت شدت مجموع همچنین و کوچه در موجود دستهبندی از استفاده با است. مجروحان کل تعداد اساس بر گردید. محاسبه تخریب سطوح هبندی طبق چگونگی خطی رد با یدهد. م نشان را مناطق هبندی دست محدودهی 2 جدول کاهش و سادگی برای پژوهش این هدف و فرضیات گرفتن نظر تخریب شدت با خسارت نقاط تنها محاسباتی اطالعات حجم مورد هی منطق در نقطه 20 )جمعا یها مشتر هی مثاب به باال مورد سه تنها گرفتن نظر در با همچنین میشوند. لحاظ مطالعه( جستجو گاز و آب و برق قطع با عملیاتی هی منطق نسازی )ایم شده ذکر هی وظیف شش از مانده( آوار زیر افراد نجات هیابی زند و بخشهای در شبیهسازی فرایند پیچیدگی و زمان کاهش علت به باید منطقه در که وظایفی کل مجموع نقطه هر برای بعدی عدد به شوند گذاشته مزایده به آن از پیش و شوند خدماترسانی )مشتریها( مجروحان ورود خ نر λ مقدار تعیین برای یرسد. م 60 t = 0 لحظهی در که کرد توجه نکته این به باید صف سیستم به دریافت انتظار در آوار زیر در محبوس افراد تمامی زلزله از پس نتیجه در هستند. است امدادی عملیات همان که خدمات t = 0 لحظه در هم با نقطه( )20 شده یاد هی وظیف 60 تمامی با: است برابربا: است ورود نرخبرابر نرو ورود خ نر ازاینرو میشوند. سیستم وارد 4: رابطهی واح پس )بالفاصلهدر وظيفه 0=t با است برابرلحظه در ورود ( خ نر 4 رابطهی اساس بر از پس لحظات در و زمان واحد در وظیفه 20 با است برابر زلزله( از است شده حاصل شرایطی در فوق ورود خ نر است. صفر با برابر آن لحاظ فرضیات در پسلرزهها و آتشسوزیها از ناشی تلفات که و آنها از ناشی تلفات محاسبات پیچیدگی علت )به است نگردیده اطالعاتی(. چنین به دسترسی عدم مختلف تخریب سطوح در مناطق هبندی دست محدودهی 2: جدول ]نگارندگان[ تخریب سطح باال تخریب با منطقه 3- متوسط تخریب با منطقه 2- کم تخریب با منطقه 1- زخمیشدگان تعداد )μ( سدهی سروی نرخ و امدادرسانان ب. برای )سرویسدهندگان( امدادرسانان که است آن بر فرض نحوهی شدهاند. پراکنده منطقه در نجات و امداد عملیات موقعیت و است نقاط صورت به GIS محیط در نها آ نمایش μ تعیین برای است. بهروزرسانی حال در لحظه به لحظه آنها نرخ که شود مشخص امدادی( باید گروه هر سرویسدهی )نرخ در سرویس یک واقع در است. فرایندی چه شامل سرویسدهی میشود آغاز لحظهای از GIS محیط در زلزله نجات و امداد عملیات خسارتدیده هی نقط سمت به خود موقعیت از امدادی ه گرو که یط فرایند دو شامل سرویسدهی خ نر تفاسیر این با میشود. عازم نجات و جستجو عملیات فرایند و خسارت هی نقط تا مسیر کردن زمان مدت T1 گر ا پس است. خسارت( )نقطهی حادثه محل در

5 نقاط و مطالعاتی منطقهی تخریب سطوح نقشهی 1: تصویر ]نگارندگان[ خسارت سرویس یک ارائهی برای شده صرف زمان مدت 2: تصویر ]نگارندگان[ است. واحد / نيز ساختمانها 29 مدت T2 و باشد )مشتریها( مجروحان به رسیدن تا مسیر طی نظر مورد نقطهی در نجات و امداد عملیات برای صرفشده زمان کل شامل نقطه هر در نجات و امداد عملیات زمان )مدت باشد آخرین نجات هی لحظ تا نظر مورد نقطهی در امدادرسانی زمان از کار هر برای سرویسدهی نرخ μ مقدار نتیجه در است( فرد فرایند دو هی نشاندهند 2 تصویر میآید. دست ه ب 5 رابطهی است. سرویس هر زمان مدت تعیینکنندهی 1 1 : 5 رابطهی تحلیل کمک ه ب ترتیبباید ه ب T2 و T1 متغیر دو تعیین برای به شده داده تخصیص وظیفهی هر برای را GIS T1 در شبکه 14 وظایف جدول کمک ه ب فعالیت زمان هی محاسب با و آورد دست وظیفه هر زمان مدت به توجه با GIS محیط در VBA کدنویسی و امر این در متخصصین و کارشناسان با مصاحبه جلسات طی که مورد هی نقط در مجروحان تعداد همچنین و است شده حاصل کرد. محاسبه را T2 نظر نمونه مطالعاتی هی محدود و انسانی و سازهای یهای هساز شبی پیادهسازی برای و تقسیم مرحلهی انجام برای نیاز مورد اطالعات هسازی آماد محدودهی گردید. انتخاب نمونه منطقهای وظایف تخصیص به شبیه بسیار آن ساختمانهای که شد انتخاب نحوی به فوق باشند موجود مدل های ساز خسارات در بررسیشده ساختمانهای مطالعات اساس بر فرسوده(. هی کممرتب بنایی )ساختمانهای منطقهی هی بهمنزل 3( )تصویر تهران 17 منطقهی مرکزی بخش حوزهی 13 شامل منطقه این گردید. انتخاب آزمایشی هی نمون شمارههای با آماری قطعهی 150 به ع مجمو در هها حوز این است. 99 و /2392 حوزهها این کل جمعیت یشوند. م تقسیم مسکونی کل تعداد است. هکتار در نفر 465 معادل جمعیتی کم ترا با نفر است. واحد 4/843 نیز ساختمانها شهر جنوبی بخش مطالعاتی هی محدود جغرافیایی مکان بزرگ هی مخروطافکن هی لب نترین پایی که جایی است تهران که رودهایی جنوبی شمالی رسوبی فرایندهای اثر در آبرفتی [نگار ( منطقهي مركزي (قسمت مطالعاتي منطقهي از نمايي : منطقهی مرکزی )قسمت مطالعاتی منطقهی از نمایی 3: تصویر ]نگارندگان[ 17( ارتفاع است. شده تشکیل میگیرند سرچشمه البرز کوههای از متغیر دریا سطح باالی متر 1120 تا 1110 از محدوده توپوگرافی است. جنوب به شمال از مالیمی شیب دارای زمین سطح و است است. نرم رس ک خا شامل عمده بهطور منطقه زمین این در شهرنشینی تهران در جمعیت تمرکز نتیجهی در پدیدهی از قبل است. یافته توسعه 40 دههی از محدوده کشاورزی زمین بهمنزلهی عمده بهطور محدوده این شهرنشینی این در ساختمانی هی توسع است. میگرفته قرار استفاده مورد گرفته صورت مسکونی هی استفاد هدف با عمده بهطور محدوده شدهاند. ساخته طبقه 3 از کمتر در نها ساختما بیشتر تقریبا و طبقه پنج از بیش محدوده این نهای ساختما از معدودی تعداد به رو اطراف اما است. مسکونی آنها کاربری عمده بهطور که دارند کوچک ههای مغاز )مانند بازرگانی و تجاری کاربری نها آ خیابان اغلب در ساختمانی مصالح دارند. کوچک( مقیاس با صنایع و زمینلرزهی برابر در که است نحوی به منطقه این ساختمانهای از پس مطالعه مورد هی منطق هستند. ضعیف بسیار نیرومند و متوسط باال تخریب قسمت سه به فرضی هی زلزل هسازی شبی شد. خواهد تقسیم پایین صف تحلیلی لهای مد فرمولهسازی دارد. وجود صف متداول مدل دو کلی صورت ه ب شکل به مدلی در است. 15 نوتیشن کندال اساس بر مدلها آن معرف M حرف اولین ترتیب به راست به چپ از M/M/n ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز

6 M حرف دومین و است پواسن توزیع صف ورودی خ نر که است خروجی( )نرخ سدهی سروی زمان که است آن هی نشاندهند تعداد نگر بیا n نهایت در و یکند م تبعیت نمایی توزیع از صف ]19[. است سرویسدهندگان )نامتناهی( نمایی سرویسدهی زمان با تککاناله مدل الف. M/M/1 )نامتناهی( نمایی سرویسدهی زمان با چندکاناله مدل ب.. M/M/n نجات و امداد سیستم بر منطبق مدل مذکور مدل دو میان از سرویسدهی زمان با چندکاناله صف مدل زمینلرزه از پس مذکور مدل کندال اختصاری عالئم طبق است. )نامتناهی( نمایی است. M/M/c از هترتیب ب M / M / c مدل در M پارامترهای تحقیق این در ورود خ نر ویژهی حالت به توجه با M حرف اولین راست به چپ میآید دست به 4 رابطهی هی وسیل به )مشتریان( مجروحان اختصاص از پس و وظایف تخصیص مرحلهی پایان در )λ(. وظایف جدول عملیاتی هی منطق در موجود وظیفهی 60 تمامی این زمانی ههای داد ترتیب بدین و تکمیل 16 شده داده اختصاص تحلیلگر محیط از استفاده با یشود. م حاصل یها سده سروی زمان مدت با متناسب آماری توزیع Arena شبیهساز نرمافزار نرمال توزیع سرویسدهی زمان ههای داد برای سدهی سروی 167=σ معیار انحراف و 1217/15 = Average میانگین با و میانگین با نرمال توزیع تابع دیگر عبارت به 4(. )تصویر است دادههای به احتمال توضیح تابع نزدیکترین شده یاد واریانس دارای آماری توزیع این برآورد است. تحقیق این سرویسدهی ترتیب بدین.))RMSE( = )0/019 است 0/019 خطای میزان سرویسدهی( نرخ با متناسب آماری )توزیع M حرف دومین است. 003/167( + )۱/۲۲e = NORM نرمال توزیع با برابر صادقاند. 7 و 6 روابط شده تعیین مدل به توجه با نهایت در : 6 رابطهی 7: رابطهی تعداد C سیستم عملیاتی توان 6 رابطهی در است. رويسدهي 30 ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز 7 رابطهی در است. سرویسدهی نرخ μ و سرویسدهندگان و صف در مشتری تعداد میانگین صف در انتظار زمان میانگین است. مشتری ورود خ نر هیفرضی هسازیزلزل هسازیاطالعاتوشبی آماد نظر مد هی نمون گروههای تهای فعالی ماهیت به توجه با قرارگیری امکان عدم و آواربردار( و زندهیاب ههای )گرو تحقیق این ]نگارندگان[ صف مدل جریان نمودار گيرند. :5 قرار تصویر بررسي مورد نيروها تعداد تعيين پايان كامل عمليات زمان از خروج صف صف و امداد نجات ]نگارندگان[ سرویسدهی زمان مدت آماری توزیع 4: تصویر تحقیق انجام زمان در نلرزه زمی از پس واقعی شرایط در محققان اطالعات نمودن فراهم همنظور ب زمینلرزه رخداد شبیهسازی فعالیتهای تعیین فعالیت انجام منطقهی توصیفی و مکانی مد انسانی نیروی توصیفی و موقعیتی اطالعات تهیهی و نیاز مورد گرفت. قرار نظر برآوردهایی آوردن دست به برای زمینلرزه رخداد هسازی شبی میشود. انجام منطقه یک در انسانی و سازهای تلفات از تقریبی سناریوی یک مطالعاتی منطقهی برای یتوان م برآوردها این در میزان سناریو آن هسازی پیاد و شبیهسازی با و کرد تعریف دلخواه این در کرد. محاسبه را مختلف مناطق در انسانی و سازهای تلفات بینالمللی پژوهشگاه در تحقیقاتی طرحی طی که روشی از پژوهش استفاده میشود. استفاده شده انجام زلزله مهندسی و زلزلهشناسی مورد مطالعاتی هی منطق با آن نتایج انطباق دلیل ه ب مدل این از ]20[. است بوده تحقیق نظر خرابی سطح چهار در را های ساز بپذیری آسی برآورد مدل این کی بپذیری آسی میزان میتوان آن اساس بر که یکند م ارائه چهار این در را مختلف تهای شد با زمینلرزههایی در ساختمان پژوهشگاه مهم این انجام برای آورد. دست به خرابی سطح گروهی تحقیقاتی طرحی در زلزله مهندسی و هشناسی زلزل نالمللی بی ساختمانی گروههای انواع برای را سازهای آسیبپذیری توابع از شده یاد مدل هسازی پیاد برای است. کرده تهیه ایران در متداول زمان در ساختمانی ک پال یک در کن سا جمعیت تعداد تا است کافی در آمده دست به نتایج از استفاده با و باشد مشخص نلرزه زمی ع وقو زمان ورود ورود مجروحان صف به

7 تصویر 6: نر خ بقای افراد حبس شده در زیر آوار بر اساس نوع سازه در کوتاهمدت ]12[. جدول 3: کالسهای متناظر با کالسهای سازههای منطقهی مطالعاتی ]نگارندگان[ نوع سازه در منطقهی مطالعاتی شبی هسازی شده کالس 1- بتن مسلح و فوالدی )کد 0( کالس 2- بلوک سیمانی با هر نوع سقف )کد 1( کالس 3 - تمام چوب خشت و چوب یا خشت و گل )کد 2( کالس 4- آجر و فوالد سنگ و آجر سنگ و فوالد آجر و چوب سنگ و چوب یا تمام آجری )کد 3( مدل نرخ بقای منطبق با سازه بتن مسلح )1985 مکزیک( سازههای بنایی آجری )1983 چین( سازههای چوبی )1995 ژاپن( سازههای سنگی )ایتالیا 1980( مدت زمان زندهماندن 24 ساعت 16 ساعت 20 ساعت 24 ساعت 31 مرحل هی قبل )برآورد مقادیر خسارات ساز های( و مدل فوق تعداد کشتهشدگان زخمیشدگان و افراد سالم محاسبه گردد. طراحی مدل صف عملیات امداد و نجات زلزله برای این منظور از نر مافزار شبیهساز Arena استفاده شده است. تصویر 5 نشاندهندهی این مدل است. در سیستم صف مورد بررسی در این تحقیق طبق تعاریف نظریهی صف مشخص است که با افزایش ظرفیت سیستم )افزایش تعداد گروههای امداد و نجات( هزین ههای سیستم باال میرود و در طرف مقابل هزینهی انتظار مجروحان ناشی از زلزله پایین میآید. در نتیجه معیارهای سیستم که عبارتند از میانگین تعداد مشتریان در صف میانگین زمان انتظار در صف احتمال در صف ماندن مشتری تازه وارد و توان عملیاتی سیستم باید به نحوی تنظیم شوند )تغییر یابند( که مجمو ع دو هزینهی انتظار و هزین هی ب هکارگیری نیروهای امدادرسان را مینیمم سازد. برای تحلیل مدل صف ابتدا باید پارامترهای تأثیرگذار بر تعیین تعداد نیروها مورد بررسی قرار گیرند. تعیین پارامترهای تأثیرگذار در امر تخصیص نیروها 18 پس از زلزله بر اساس تحقیقات مایکل متزگر عواملی که در امر تخصیص تعداد و مکان نیروهای امداد و نجات پس از زلزله از اهمیت باالیی برخوردارند عبارتند از: زمان فاصله شدت زمی نلرزه جمعیت تعداد امدادگران قدرت ساختمانها وضعیت آب و هوا. الف. عامل زمان بدون تردید مهمترین متغیر هنگام تخصیص زمان است. با توجه به این مطلب تمرکز تحقیق تنها بر این عامل )زمان( است. اجرای یک عملیات امدادی پس از زلزله یک رقابت در مقابل زمان است. هر ثانیه در نجات افراد تأثیرگذار است. با گذر زمان تعداد کمتری از افراد زیر آوار احتمال زنده ماندن دارند. یک اصل با نام 24 ساعت طالیی توسط مهندسان زلزل هی کشور چین مطر ح شده است. این اصل م یگوید که احتمال زنده ماندن یک فرد پس از 24 ساعت در زیر آوار از 0/93 به 0/53 کاهش م ییابد. ازاینرو تسریع بخشیدن تخصیص منابع بسیار ضروری است تا تعداد نجاتیافتگان از زیر آوار در این 24 ساعت را افزایش دهد ]4[. ب. نر خ بقا در زیر آوار برای بهدست آوردن تعداد مناسب نیروها برای امدادرسانی هر منطقهی عملیاتی ابتدا باید بهنحوی از مدت زمان زنده ماندن شماره ششم پاییز و زمستان 1393 علمی و ییا یفارغج تا اعلطاطالعات جغرافیایی )هب هلزلز تاجن و دادما تایلمع فص لدم یزاسهیبش و یحارط

8 ]نگارندگان[ امدادرسانی صف سیستم معیارهای تحلیل برای تعیینشده سناریوهای 4: جدول سناریو شمارهی گروههای تعداد امدادرسان اجرای کل زمان مدت )ساعت( عملیات نقاط کل تعداد نقاط تعداد شده سدهی سروی در انتظار زمان مدت )ساعت( صف عملیاتی توان /85 0 1/ /8 17/ ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز زمانی مدل چنین داشتن با داشت. برآوردی آوار زیر در افراد کرد. تعیین را نیروها تعداد اساس آن بر میتوان مشخصههای و فروریختگی مکانیزمهای مختلف ههای ساز حجم به نسبت خالی فضاهای تعداد دارند. مختلفی حفرهسازی آنها درون محبوس افراد یافتن برای نها آ قرارگیری نقاط و فضاها است. برخوردار باالیی اهمیت از آنها سریع نجات و سازههای مورد در خالی فضاهای تعداد به نسبت حجم خ نر بنایی سازهی یک ریزش با اما است. مناسب بسیار مسلح بتن میشود ایجاد کمی بسیار ههای حفر تعداد گلی( سنگی )آجری آوار آن زیر در کامال است ممکن مجروح یک شرایط بدترین در و ک خا آوار زیر در شده دفن فرد یک ماندن زنده )احتمال شود دفن زیر از که افرادی تعداد از آماری برآوردهای است(. صفر تقریبا آجر و شدهاند آورده بیرون زنده چین و ترکیه ایتالیا ههای زلزل در آوارها %50 از کمتر زلزله از پس ساعت 6 که است این نشاندهندهی یمانند. م زنده آوار زیر افراد طبق هاند داد ارائه 19 اسپنس و کوبرن که مدلی اساس بر نوع به توجه با گوناگون زلزلههای از شده گردآوری دادههای توجه با افراد ماندن زنده زمان مدت از برآوردی آوارها سازههای است شده ارائه ت( ساع حسب )بر مدت کوتاه در سازه ع نو به.]12[ )5 )تصویر زلزله هسازی شبی مدل برای بقا خ نر مدل تطبیق تهران( 17 هی )منطق بر و جراحات ع نو دانستن دخیل عدم به توجه با مذکور مدل است. مطلوب جاری تحقیق برای شده ذکر سازههای ع نو اساس سازههای انواع GIS محیط در موجود 20 توصیفی جدول طبق قرار کالس چهار در تهران( 17 )منطقهی مطالعاتی منطقهی منطقهی در موجود ساختمانهای کل تعداد شدهاند. داده تعداد و هها ساز کالسهای عدد از است عبارت مطالعاتی از: عبارتند مطالعاتی منطقهی در کدام هر از موجود ساختمانهای ساختمان. 203 تعداد 0( )کد فوالدی و مسلح. 1 بتن تعداد 1( )کد سقف نوع هر با سیمانی. 2 بلوک 2 ساختمان. تعداد 2( )کد گل و خشت یا چوب و خشت چوب. 3 تمام 3 ساختمان. 5 چوب و آجر فوالد و سنگ آجر و سنگ فوالد و. 4 آجر تعداد 21 3( )کد آجری تمام یا چوب و سنگ ساختمان. اشارهشده بقای نرخ مدل در ارائهشده کالسهای طرفی از از: عبارتند 6 تصویر طبق مکزیک( ریشتر 8 هی )زلزل مسلح. 1 بتن 1 6/1 هی )زلزل سنگین( ف )سق سنگی بنایی ههای. 2 ساز 2 ترکیه( ریشتر 1980 ریشتر 6/5 هی )زلزل سنگی بنایی ههای. 3 ساز 3 ایتالیا(. چین( ریشتر 7/5 هی )زلزل سنگی ههای. 4 ساز ریشتر 6/2 هی )زلزل آجری بنایی ههای. 5 ساز چین( کالسهای با سها کال این از کدام هر میان تناظریابی برای دوم سازه ع نو اول کرد توجه نکته چهار به باید جاری تحقیق و هها زلزل نهای ساختما غالب طبقات تعداد سوم زلزله شدت شدت که مطلب این گرفتن نظر در با زلزله وقوع زمان چهارم شده فرض ریشتر 6/5 حاضر تحقیق در شده شبیهسازی زلزلهی مشاهده که همانطور است. بامداد 5:30 آن ع وقو ساعت و است هستند شدت این محدودهی در کالس 3 بقا خ نر مدل در یشود م 5. و 3 2 کالسهای از عبارتند که 4 کالس با متناظر سازه ع نو لحاظ از یادشده کالس سه هر وجود به توجه با ترکیه( )زلزلهی 2 کالس اما هستند تحقیق این غالب بودن طبقه 1 علت به همچنین و زلزله شدت در اختالف ساختمانهای )غالب میشود گذاشته کنار زلزله آن در نها ساختما در اما است(. طبقه 2 یا 3 شده هسازی شبی مطالعاتی منطقهی شدت و زمانی لحاظ از هم ایتالیا زلزلهی خصوصیات مقابل طرف است. مطابق تحقیق این 4 کالس با زلزله 2 کالس هی ساز با مدلی کامل تشابه وجود عدم علت ه ب بنایی سازههای مدل در سازه نوع کترین نزدی سیمانی( )بلوک انتخاب آن با انطباق برای که است چین 1983 زلزلهی آجری نزدیکترین فوالدی( و مسلح )بتن 1 کالس برای اما است. گردیده اختالف تنها است. مکزیک زلزلهی مسلح بتن ههای ساز مدل کم تعداد به توجه با که است زلزلهها شدت در اختالف موجود مطالعاتی منطقهی در فوالدی( و مسلح )بتن سازه نوع این باقیمانده کالس آخرین کرد. مپوشی چش اختالف این از یتوان م شده ارائه مدل با که است چوب( تمام )ساختمانهای 3 کالس است شده داده نمایش 6 تصویر در که ژاپن 1995 زلزلهی برای ]13[. دارد مطابقت سازههای کالس ع نو 4 با متناظر بقا خ نر لهای مد ترتیب بدین 6 و 5 تصاویر در حاضر نمودار دو به ع رجو با مطالعاتی منطقهی گردید. تعیین 3 جدول طبق

9 ]13[ ژاپن کوبهی 1995 ریشتر 6/9 زلزلهی چوبی سازههای در بقا خ نر 7: تصویر 33 در مطالعاتی هی منطق برای بقا خ نر مدل شدن مشخص با )با ساختمان هر برای خ نر این ابتدا GIS محیط در باید مرحله این شود. اعمال سازه( ع نو فیلد به توجه که است آن شود توجه باید آن به مرحله این در که های نکت شکلی به زلزله نجات و امداد عملیات صف هسازی شبی مدل به یا خسارت نقطهی هر به گروه هر که است گردیده طراحی به علت همین به ینماید م ارائه امدادرسانی سرویس کوچه هر کوچهها در موجود نهای ساختما برای تنها بقا نرخ آوردن دست تمامی بقای خ نر آوردن دست به از پس نتیجه در نیست کافی خ نر این وزنی میانگین بهکمک باید GIS محیط در نها ساختما کرد. محاسبه خسارت( )نقطهی کوچه هر برای را بقا ح شر به خسارت( )نقطهی کوچه هر برای بقا خ نر هی محاسب است: زیر وجود سازه ع نو 4 تعداد )خیابان( کوچه هر در اینکه فرض با که: شکلی به باشد داشته n 1 نظر= مورد کوچهی در χ هی ساز نوع از نهای ساختما تعداد T 1 = اساس بر χ نوع هی ساز زیر در افراد ماندن زنده زمان مدت مربوطه بقای نرخ 75%( )احتمال سوم چهارک مقدار n 2 نظر= مورد هی کوچ در y هی ساز نوع از نهای ساختما تعداد T 2 = اساس بر y نوع سازه زیر در افراد ماندن زنده زمان مدت مربوطه بقای نرخ 75%( )احتمال سوم چهارک مقدار n 3 نظر= مورد هی کوچ در v سازهی نوع از نهای ساختما تعداد T 3 = اساس بر v نوع سازهی زیر در افراد ماندن زنده زمان مدت مربوطه بقای نرخ 75%( )احتمال سوم چهارک مقدار نظر مورد کوچهی در z سازهی ع نو از نهای ساختما تعداد اساس بر z ع نو سازهی زیر در افراد ماندن زنده زمان مدت مربوطه بقای خ نر %75( )احتمال سوم چهارک مقدار N = نظر مورد کوچهی در موجود ساختمانهای کل تعداد T L = نظر مورد خسارت نقطهی در افراد بقای زمان مدت 4 TT LL = ( nn ii ii=1 TT NN ii) 8: رابطهی خسرارت زنده زمان نقطرهی مدت محاسبهی هرر در و 8 رابطهی هکارگیری ب با این میانگین هی محاسب سپس و خسارت نقطهی هر در 23 ماندن باال( خسارت میزان با )نقاط رکورد 20 برای 1 اطالعاتی) T_L ( فیلد نجات و امداد عملیات تکمیل برای موجود زمان کثر حدا میانگین در نتیجه در ساعت(. 21/5 ( میآید دست به مربوط نقاط به شدید خسارت نقاط تمام به نجات و امداد عملیات حالت بدترین عامل این شود. تکمیل باید ساعت 21/5 گذشت از پس منطقه در قرار توجه مورد صف سیستم تحلیل معیارهای از یکی بهمنزلهی ادامهی به میتوان عامل این شدن مشخص با گرفت. خواهد پرداخت. صف تحلیل سناریو 3 هساز شبی محیط در تحلیل فرایند ادامهی برای ]21[. دارد متفاوتی کنترلی عوامل سناریو هر که میگردد تعریف تعدادگروههای از: عبارتند سناریوها در شده کارگرفته به کنترل سه کل زمان مدت و هسازی شبی اجراهای تعداد نجات و امداد معیارهای همان واقع در که شده گرفته نظر در پاسخهای عملیات. )نقاط مشتریهای تعداد از: عبارتند نیز هستند سیستم تحلیل که )نقاطی( مشتریانی تعداد سیستم در شده وارد خسارت( تعداد میانگین هاند شد خارج و یافته اتمام آنها به امدادرسانی انتظار زمان مدت میانگین صف در منتظر )نقاط( مشتریان در امدادرسان گروههای تعداد میانگین صف در )نقاط( مشتریان زمان مدت میانگین و سیستم عملیاتی توان عملیات اجرای حال نشاندهندهی 4 جدول )نقاط(. مشتریان به سرویس ارائهی است. Arena هساز شبی محیط در تعیینشده سناریوهای نجات و امداد نیروهای مناسب تعداد تعیین تعادل یک ایجاد هدف مرحله این در که میشود یادآوری توان میزان مقابل طرف در و امداد ههای گرو تعداد عامل دو میان است. امدادرسانیشده نقاط تعداد و عملیاتی 2 جدول در موجود سناریوهای از حاصل تحلیل بررسی با موجود گزینههای بهترین 3 و 2 سناریوی دو که میشود مشخص دارای 2 سناریوی است. نکته دو در دو این میان تفاوت هستند. سناریوی دیگر طرف در و نفر( 60 )جمعا نفره 3 امدادرسان گروه 20 اتمام زمان است. 72( )جمعا نفره 4 امدادرسان گروه 18 دارای 3 20/2 از پس 3 سناریوی اما است ساعت 24 از پس 2 سناریوی شدهی داده سرویس نقاط تعداد و عملیاتی توان لحاظ از ساعت برابر 2 عملیاتی توان هستند. نزدیک هم به بسیار سناریو دو هر شده امدادرسانی نقاط تعداد %80 با است برابر 3 و %83 با است برابر 3 سناریوی توسط و 17/80 با است برابر 2 سناریوی توسط 17/75. با است ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز

10 معابر) و (ساختمانها مكاني نقشهي توصيفي و مكاني دادههاي گردآوري مطالعاتي منطقهي ساختمانها توصيفي و آماري اطلاعات و منطقه گسل نقشهي بهكارگيري GIS محيط در فرضي زلزلهي شبيهسازي GIS كمك به نجات و امداد عمليات وظايف تخصيص مدل اجراي براي وظايف) تخصيص (جدول وظايف تخصيص مدل خروجي آمادهسازي صف مدل به ورود از آمده دست به خروجي به توجه با ورود نرخ براي آماري توزيع مناسبترين تعيين وظايف تخصيص مرحلهي منتخب مدل اجراي و شبيهسازي زلزله نجات و امداد عمليات با مناسب صف مدل انتخاب بقا نرخ مدل آوردن دست به در آن اجراي و سازه نوع اساس بر GIS توسط مطالعاتي منطقهي مدل شبيهسازي از حاصل نتايج تحليل توجه با نجات و امداد عمليات صف تعيينشده بقاي نرخ و عوامل به عمليات بر تا ثيرگذار عوامل تعيين نجات و امداد عملياتي منطقهي براي نجات و امداد گروههاي تركيب و تعداد مناسبترين شدن مشخص ]نگارندگان[ GIS کمک به شده شبیهسازی صف مدل و وظایف تخصیص فرایند تصویر 8 : 34 ششم و یزاسهیبش لدم فص تایلمع دادما و تاجن هلزلز عملیات کل زمان مدت گرفتن قرار علت به نتیجه در گزینه بترین مناس سناریو این بقا خ نر محدودهی در 3 سناریوی امدادی ههای گرو ترکیببندی بهترین دیگر عبارتی به است. است. نفر( 72 )مجموعا نفره 4 گروه 18 مذکور منطقهی برای مطابق پژوهش این در مدلسازی و اجرا مراحل ترتیب بدین است. 8 تصویر هگیری نتیج کاربردهایی و زلزله بحران مدیریت بررسی با پژوهش این در ارائه زمینه این در GIS جغرافیایی اطالعات سامانهی توسط که کسب تحقیق هی مسئل با ارتباط در آشکار و کامل دید یک یشود م مدیریت در موجود فرایندهای با آشنایی هی واسط به سپس گردید. مدیریت مفاهیم بر مبتنی رویکردی با و GIS توسط زلزله بحران و واکنش هی مرحل روی بر تمرکز GIS کمک به جامع بحران انتخاب نجات و امداد تهای فعالی راستا این در شد. نهاده پاسخ که امدادرسانی تهای فعالی اصلی هدف به توجه با و گردید منابع به رو پیش مسئلهی است خسارات و تلفات میزان کاهش عملیات در منابع مترین مه از یکی گردید. محدود عملیات نگونه ای منطقهی هر به یافته اختصاص نیروهای تعداد نجات و امداد خسارات میزان مدلی بهکارگیری با ابتدا نرو ازای است. عملیاتی GIS محیط در مطالعه مورد منطقهی مجروحان و تلفات تعداد و وظایف تخصیص مدل هکارگیری ب با سپس گردید. شبیهسازی وظایف اقتصادی شگذاری ارز و مناقصه شهای رو بر مبتنی جستجوی منطقه نسازی ایم ع نو سه از منطقه در موجود کاری گردید. توزیع مانده آوار زیر افراد نجات و زندهیابی آوردن دست به و وظایف تخصیص الگوریتم اجرای با خسارت نقطهی هر به )امدادرسانی( سرویس هی ارائ نهای زما بهکمک سدهی سروی زمان این با متناسب آماری توزیع خصوصیات داشتن دست در با گردید. تعیین آماری آزمونهای مفاهیم همچنین و آن مفاهیم و زلزله نجات و امداد سیستم محیط در و شد استخراج منتخب صف مدل صف نظریهی گردید. پیادهسازی شبیهسازی نظریهی روابط کمک ه ب مذکور مدل عملکرد بازبینی از پس قبل اما گردید. آغاز مدل از آمده دست به خروجی تحلیل صف عملیات توجه مورد و تأثیرگذار معیارهای و عوامل تحلیل شروع از اهمیت سبب بدین گردد. مشخص باید زلزله بحران مدیریت منطقهی با متناسب و متناظر بقای خ نر مدل آوردن دست به اطالعات بودن دسترس در به توجه با و گشت مشخص مطالعاتی موجود بقای لهای مد میان از مطالعاتی هی منطق سازههای نوع گردید. انتخاب بود یافته توسعه سازه ع نو اساس بر که بقایی مدل مرحلهی خروجیهای بهکارگیری با صف مدل تحلیل نهایتا در تأثیرگذار پارامترهای )تغییر سناریو چندین ح طر و تحلیل نیروهای تعداد و ترکیب مناسبترین آنها شبیهسازی و عملیات( تحقیق این در حاضر عملیاتی هی منطق برای نجات و امداد GIS در صف نظریهی هکارگیری ب بودن مناسب و آمد دست به پشتیبانی برای میتواند مدلی و سیستم چنین گردید. مشخص گردد. واقع سودمند بسیار بحران مدیران تصمیمگیری بعدی مهای گا در جاری تحقیق هی توسع برای و راستا این در میگردد: توصیه و پیشنهاد زیر موارد

11 35 پ ب هکارگیری و اجرای مدل نر خ بقا در الگوریتم تخصیص وظایف مبتنی بر روش ارز شگذاری. برای باال بردن کارکرد این الگوریتم 24 این عمل م یتواند به کمک مبانی الگوریت مهای عقبگرد پیادهسازی شود. فرضیات مسئله گسترش یابد و وقایع ثانویهی محتمل پس از وقو ع زلزله از جمله آتشسوزیهای ر خ داده به علت صدمهدیدگی لول ههای گاز و پسلرزههای ایجاد شده نیز لحاظ شوند و بدین ترتیب نر خ ورود این دو حادثه نیز در مدل صف در نظر گرفته شود. بهکارگیری مدل حاضر و بسط آن به دیگر عملیا ت تخصیص منابع در عملیات امداد و نجات پس از زلزله همچنین اعمال طیف بیشتری از وظایف امدادرسانی پس از زلزله به کمک مدل حاضر. طراحی و توسع هی مدل نرخ بقا با به کار گرفتن متغیرهای تصادفی 25 و دیگر عوامل تأثیرگذار در این امر )پی شبینی نو ع جراحات بهکمک مدلهای تصادفی(. ینوشت شماره ششم پاییز و زمستان 1393 علمی و ییا یفارغج تا اعلطاطالعات جغرافیایی )هب هلزلز تاجن و دادما تایلمع فص لدم یزاسهیبش و یحارط institute of Technology). 5. Nourjou, R. & Hatayama, M. (2013). Analyze the Action Planning Problem in Disaster Responder Teams. Annuals of Disas. Prev. Res. Inst., Kyoto Univ., No. 56 B Fiedrich, F., Gehbauer, F. & Rickers, U. (2000). Optimized resource allocation for emergency response after earthquake disasters. Safety Science, 35(1), Alesheikh, A. A., Soltani, M. J., Nouri, N. & Khalilzadeh, M. (2008). Land assessment for flood spreading site selection using geospatial information system. International Journal of Environmental Science and Technology, 5(4), Markus, M., Fiedrich, F., Leebmann, J., Schweier, C. & Steinle, E. (2004). Concept for an integrated disaster management tool. In Proceedings of the 13th World Conference on Earthquake Engineering (Vol. 1, No. 6). 9. Pradhan, A. R., Laefer, D. F. & Rasdorf, W. J. (2007). Infrastructure management information system framework requirements for disasters. Journal of computing in civil engineering, 21(2), SBC., (2006). Final Report of the Select Bipartisan Committee to Investigate the Preparation for and Response to Hurricane Katrina, Washington Dc.: US Government Printing Office. 11. Chen, A. Y., Peña-Mora, F. & Ouyang, Y. (2011). A collaborative GIS framework to support equipment distribution for civil engineering disaster response operations. Automation in Construction, 20(5), Coburn, A. & Spence, R. (2006). Earthquake Protection, John Wiley, Chichester, U.K. 13. Ohta, Y., Murakami, H., Watoh, Y. & Koyama, M. (2004). A model for evaluating life span characteristics of entrapped occupants by an earthquake. In 13th World Conference on Earthquake Engineering, Vancover, Canada. 14. Haghani, A. & Oh, S. C. (1996). Formulation and solution of a multi-commodity, multi-modal network flow model for disaster relief operations. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 30(3), Batta, R. & Mannur, N. R. (1990). Covering-location models for emergency situations that require multiple response units. Management Science, 36(1), Caunhye, A.M., Nie, X. & Pokharel, S. (2012). Optimization models in emergency logistics: A literature 1. National Research Council, Haghani A, Oh SC. 3. Operation Research 4. Fiedrich et al. 5. Batta and Mannur 6. Brown and Vassiliou 7. Barbarosoglu et al. 8. Hazus. (1997). National Institute of Building Science. 9. SUMA. (1999). Pan American Health Organization. 10. Auction-Based Theory 11. Queuing theory 12. Cost 13. Damage Point 14. Tasks 15. Kendall s Notation 16. Task List 17. Kolmogorov-Smirnov Test 18. Michael D. Metzger 19. Coburn & Spence 20. Attribute Table 2121 کدهای اختصاصیافته به هر سازه در محیط.GIS 2222 منبع شدت زمینلرزهها از سایت USGS.gov است. 23. Total Lifespan 24. Back Tracking 25. Stochastic منابع 1.Cutter,S.L.(2003).GI science,disasters,and emergency management.transactions in GIS, 7(4), Cutter, S. L. & Finch, C. (2008). Temporal and spatial changes in social vulnerability to natural hazards. Proceedings of the National Academy of Sciences, 105(7), Balcik, B. & Beamon, B. M. (2008). Facility location in humanitarian relief. International Journal of Logistics, 11(2), Metzger, M. D. (2004). Formulating earthquake response models in Iran (Doctoral dissertation, Massachusetts

12 review. Socio-Economic Planning Sciences, 46(1), Barbarosoğlu, G., Özdamar, L. & Cevik, A. (2002). An interactive approach for hierarchical analysis of helicopter logistics in disaster relief operations.european Journal of Operational Research, 140(1), Vafaeinezhad, A.R., Alesheikh, A.A., Hamrah, M., Nourjou, R., Shad, (2009) R., Using GIS to Develop an Efficient Spatio-temporal Task Allocation Algorithm to Human Groups in an Entirely Dynamic Environment Case Study: Earthquake Rescue Teams. In: Gervasi et al., (eds) LNCS ICCSA (1), Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Vasu, V., Achari, B. K. & Srinivas, V. S. (2013). TestVing of Basic Laboratory Principals and Procedures Queuing Models. International Journal of Mathematical Archive (IJMA) ISSN , 4(3). 20. Mansouri, B., Hosseini, K. A. & Nourjou, R. (2008). Seismic human loss estimation in Tehran using GIS. In 14th World Conference on Earthquake Engineering, Beijing. 21. Altiok, T., Melamed, B.: Simulation Modeling & Analysis with Arena. Elsevier, USA (2007). 36 شماره ششم پاییز و زمستان 1393 علمی و هلزلز تاجن و دادما تایلمع فص لدم یزاسهیبش و یحارط ییا یفارغج تا اعلطاطالعات جغرافیایی )هب