ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 25/01/2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Περίληψη Το κείμενο αναφέρεται στη μειονεκτική θέση της γυναίκας στην ινδική κοινωνία. Η ινδική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να λάβει μέτρα προστασίας των γυναικών ύστερα από τον βιασμό και θάνατο μιας φοιτήτριας. Αυτό το έγκλημα είναι ένα από τα χιλιάδες που συμβαίνουν στην ινδική κοινωνία, όπου οι άντρες δεν ανέχονται τις γυναίκες που διεκδικούν την ελευθερία τους, ενώ μερικοί φτάνουν μέχρι και το έγκλημα. Στην Ινδία η γυναίκα θεωρείται κατώτερη συγκριτικά με τον άντρα: ο στιγματισμός των χήρων γυναικών, οι δολοφονίες θηλυκών βρεφών, οι επιλεκτικές γεννήσεις και οι εγχειρήσεις αλλαγής φύλου αποδεικνύουν τη διαφορά ανάμεσα στην ινδική και τη δυτική κουλτούρα αναφορικά με τη θέση της γυναίκας. Β. 1. Στον δυτικό κόσμο οι γυναίκες δεν θεωρούνται λειψές αν δεν έχουν ένα άντρα στο πλάι τους. Η γυναίκα στις δυτικές κοινωνίες έχει καταφέρει ύστερα από τους πολυετείς αγώνες του φεμινιστικού κινήματος να διεκδικήσει τη θέση που επάξια της αναλογεί, δίπλα στον άντρα. Σήμερα η πλειοψηφία των γυναικών έχει άμεση πρόσβαση στην εκπαίδευση, ενώ μεγάλο ποσοστό γυναικών ολοκληρώνει τις πανεπιστημιακές σπουδές και καταλαμβάνει ανώτερες θέσεις στον δημόσιο και ιδιωτικό επαγγελματικό τομέα. Επίσης, η νομοθεσία προστατεύει την εργαζόμενη γυναίκα καθώς προβλέπει επιδόματα μητρότητας, άδειες και μισθολογική εξίσωσή γυναικών και αντρών. Συνεπώς, οι ρόλοι της σύγχρονης γυναίκας Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 1 από 5
έχουν πλέον αυξηθεί: δεν είναι πλέον μόνο κόρη, σύζυγός και μητέρα αλλά και σκληρά εργαζόμενη. 2. α) Η δεύτερη παράγραφος αναπτύσσεται με αίτιο και αποτέλεσμα. Αρχικά, στην θεματική περίοδο της παραγράφου («Η ινδική κυβέρνηση φοιτήτριας») αναφέρεται το αποτέλεσμα, η δέσμευση της ινδικής κυβέρνησης για τη λήψη μέτρων για την προστασία των γυναικών, και στα σχόλια της παραγράφου («Ο μαζικός βιασμός ινδικά νοικοκυριά») η αιτία, ο βιασμός της φοιτήτριας. β) Η πέμπτη παράγραφος αναπτύσσεται με παραδείγματα. Ο συντάκτης αναφέρει στα σχόλια της παραγράφου («Οι εικόνες οικογενειών τους») περιπτώσεις που διαφωτίζουν το θέμα της παραγράφου, τη δυσχερή θέση των γυναικών στην Ινδία, που αναφέρεται στην θεματική της πρόταση («Ο Οργανισμός Ηνωμένων μειονεκτικής τους θέσης»). γ) Ο τρόπος πειθούς της τρίτης παραγράφου είναι η επίκληση στη λογική με τεκμήρια. Συγκεκριμένα η συντάκτης χρησιμοποιεί παραδείγματα-αλήθειες («Οι εικόνες οικογενειών τους») για να πείσει τους αναγνώστες για τη μειονεκτική θέση των γυναικών στην Ινδία. 3. α) Συνώνυμα αιωρούνται: μετεωρίζονται, κρέμονται εποπτεύουν: ελέγχουν, αστυνομεύουν πολύχρωμα: ποικιλόχρωμα δεσμευτεί: υποσχεθεί πυξίδα: οδηγό, γνώμονα ωμή: σκληρή, απάνθρωπη νεοσύστατων: καινούργιων, νέων Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 2 από 5
στοιβαγμένες: στριμωγμένες β) Αντώνυμα δημόσιο: ιδιωτικό πατριαρχική: μητριαρχική εκτείνεται: περιορίζεται, συρρικνώνεται αδιαπραγμάτευτη: διαπραγματεύσιμη ευκατάστατη: φτωχή νωχελικές: δραστήριες λειψές: ολοκληρωμένες Γ. Παραγωγή λόγου Δεδομένα: α) Επικοινωνιακό πλαίσιο: ομιλία στη Βουλή των Εφήβων (προσφώνηση, πρόλογος, κύριο μέρος, επίλογος, αποφώνηση), β) Θέμα: η θέση και τα δικαιώματα της γυναίκας Ζητούμενα: α) Η θέση της γυναίκας στις δυτικές κοινωνίες: 1. Στον δυτικό κόσμο η γυναίκα απολαμβάνει πλήρη δικαιώματα στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην συμμετοχή στα κοινά και έχει πλέον εξισωθεί με τον άντρα. 2. Η γυναίκα στις δυτικές κοινωνίες δεν έχει μόνο τον παραδοσιακό ρόλο της μητέρας. Οι γυναίκες πλέον εργάζονται, διοικούν επιχειρήσεις, πολιτεύονται, ασκούν επαγγέλματα που θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα μόνο αντρικά, όπως του γιατρού, του δικηγόρου, του μηχανικού. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 3 από 5
3. Οι γυναίκες εκτός από το δικαίωμα στην μητρότητα απολαμβάνουν επιδόματα εργασίας, άδειες και μισθολογική εξίσωση με τους άντρες. Αλλά Τόσο στις δυτικές κοινωνίες όσο και στον αραβικό κόσμο και στις τριτοκοσμικές χώρες, σε μεγαλύτερο ποσοστό, παρατηρούνται υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού στον γυναικείο πληθυσμό, γυναικείας κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας, ενώ η γυναίκα προβάλλεται συχνά στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (διαφήμιση) ως «εμπόρευμα». Επιπλέον στον πολιτισμένο δυτικό κόσμο έχει αναπτυχθεί το εμπόριο λευκής σαρκός και κυριαρχούν ακόμη, κυρίως στις αγροτικές πατριαρχικές κοινωνίες, οι αυστηρές αντιλήψεις για την γυναίκα (προορισμένη να υπηρετεί την οικογένεια, δεν πρέπει να εργάζεται). β) προτάσεις για την αναβάθμιση και εξασφάλιση των δικαιωμάτων της γυναίκας: 1. Καθοριστικός ο ρόλος της οικογένειας: αποφυγή διακρίσεων εις βάρος της γυναίκας και καλλιέργειας στερεοτύπων περί κατωτερότητας της γυναίκας. 2. Δημοκρατική, αντιρατσιστική εκπαίδευση που καλλιεργεί τις αξίες της ισότητας των δύο φύλων, του σεβασμού στην διαφορετικότητα, της αλληλεγγύης. 3. Παροχή εκπαίδευσης σε όλες τις γυναίκες, ώστε να μπορούν να μορφώνονται, να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, να αντιδρούν σε περιπτώσεις αδικίας εις βάρος τους και να εμπνέουν σεβασμό στο περιβάλλον τους. 4. Αυστηροί νόμοι που προστατεύουν την γυναίκα από την υποτίμηση και εκμετάλλευση στο χώρο εργασίας, την ενδοοικογενειακή βία, το εμπόριο λευκής σαρκός και προβλέπουν αυστηρές ποινές σε περίπτωση παραβίασής τους. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 4 από 5
5. ΜΜΕ: προβολή της ισότητας των δύο φύλων, ενημέρωση για περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων της γυναίκας (καταπίεση, κακοποίηση). 6. Σεμινάρια επιμόρφωσης και κατάρτισης των γυναικών στις νέες τεχνολογίες που θα βοηθήσουν τις νοικοκυρές να εργαστούν, να ξεφύγουν από την πλήξη του σπιτιού αποκτώντας αυτοπεποίθηση και οικονομική ανεξαρτησία. Φροντιστήρια Εν-τάξη Σελίδα 5 από 5