Λ. βαν. Μπετόβεν (1770-1827) Συμφωνία αρ. 6, σε Φα Μείζονα, Op. 68 (Ποιμενική) 3 η και 4 η κίνηση Γενικοί Στόχοι: Πέρασμα από τον Κλασικισμό στο Ρομαντισμό Σύγκριση Προγραμματικής και Απόλυτης Μουσικής o ο συνθέτης χρησιμοποιεί διάφορα στοιχεία και τεχνικές για να αποδώσει το εξωμουσικό κείμενο που επιθυμεί (π.χ. ιδέες, συναισθήματα, έννοιες, κ.λπ). Αυτά τα στοιχεία μπορεί να είναι η μελωδική επεξεργασία, η υφή του έργου, οι εντάσεις, οι ταχύτητες, οι τεχνικές εκτέλεσης κλπ. Ο μαθητής αναμένεται να είναι σε θέση να εντοπίζει και να περιγράφει αυτά τα στοιχεία, καθώς και τον τρόπο που αυτά χρησιμοποιούνται στο έργο. Μορφολογικά στοιχεία: o 3 η κίνηση: Scherzo και Trio (διαφοροποιημένη εκδοχή στο συγκεκριμένο έργο) o 4 η κίνηση: ελεύθερη φόρμα Όργανα: κλασική ορχήστρα, όργανα μεταφοράς Αρμονία: κυρίως διατονική, ξεχωρίζουν οι συγχορδίες 7 ης ελαττωμένης στην 4 η κίνηση, αργός, αρμονικός ρυθμός Στοιχεία παραδοσιακής μουσικής: πεντάλ (ισοκρατήματα) Δραστηριότητες: Εκτέλεση: Το πιο κάτω απόσπασμα είναι διασκευή της Coda της 3 ης κίνησης (μμ 205 264). Εκτελέστε το απόσπασμα, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές πληροφορίες για το συγκεκριμένο σημείο του έργου. 1
Χάρτης Ακρόασης 3 η κίνηση: Η Εύθυμη Συνάντηση των Χωρικών Σημείωση: Για κάποιες ερωτήσεις απαιτείται η χρήση της παρτιτούρας του έργου. μμ 1-163: Σκέρτσο μμ1-8: σε ποια τονικότητα είναι το θέμα Α (μμ 1-8);... κοίταξε την παρτιτούρα και γράψε ποια όργανα το εκτελούν. πώς θα πρέπει να εκτελεστεί το θέμα; Δικαιολογήστε και δώστε την ιταλική ορολογία. το θέμα ακούγεται σε διάστημα οκτάβας, ταυτοφωνίας ή πέμπτης σε σχέση με τα άλλα όργανα;... μμ 9-16 σε ποια τονικότητα είναι το θέμα Β (μμ 9-16);... ποια όργανα εκτελούν το θέμα Β και σε ποια οικογένεια οργάνων ανήκουν; πώς σχολιάζετε την εμφάνιση θεματικού υλικού από την αρχική κλίμακα αμέσως σε μια άλλη; 2
μμ 41 σε ποια τονικότητα εμφανίζεται το θεματικό υλικό που ξεκινά στο μ. 41 από τα όμποε; σύμφωνα με την τονικότητα που εντοπίσατε πιο πάνω, σε τι εξυπηρετούν τονικά, στο μ. 41 τα κοντραμπάσα και με ποιο τρόπο; στο μ. 53 παίζει ολόκληρη η ορχήστρα. Ποιος είναι ο μουσικός όρος που αποδίδει αυτή την έννοια; Τι σημαίνουν οι πιο κάτω μουσικοί όροι που υπάρχουν στην παρτιτούρα; Dol.... ff... sf,... sempre piu stretto:... arco:... 3
μμ 76-79 Πτώση:.. στα μμ 76-79, ποια όργανα εκτελούν αρπίσματα και ποια όργανα εκτελούν σχήματα σε 3ες; σημείωσε την κλίμακα, τις βαθμίδες και το είδος της πτώσης που γίνεται. Κλίμακα:...Είδος πτώσης:... 4
μμ 91 - όμποε Γιατί ο Μπετόβεν χρησιμοποίησε συγκοπή στο συγκεκριμένο σημείο, ξεκινώντας το θέμα από ένα σόλο όμποε στην άρση; Πώς συμβάλει το φαγκότο σε αυτό στα μμ 95-97; μ. 150 Τι αρμονικό ρόλο έχει το φαγκότο σε αυτό το σημείο; Από ποιο μουσικό χώρο είναι παρμένο αυτό το στοιχείο και για ποιο λόγο το χρησιμοποιει ο συνθέτης; 5
μμ 165-204: Τρίο Ποια είναι η ένδειξη του μετρονόμου; Εξηγήστε. Ποιος είναι ο μετρικός οπλισμός; Σχολιάστε. Ποια όργανα έχουν το θέμα και σε ποια τονικότητα παρουσιάζεται; 6
μμ 261-264 Σχολιάστε το κλείσιμο της 3 η ς κίνησης. 7
4 η κίνηση: Η Καταιγίδα Ποια τεχνική εκτέλεσης έχουν τα βιολοντσέλα και τα κοντραμπάσα;... Τι επιτυγχάνει, περιγραφικά, ο συνθέτης με την έναρξη της κίνησης αυτής; μμ1-21 μ.21 Κοιτάξετε τη γραμμή των βιολοντσέλων και των κοντραμπάσων και περιγράψετε τι παρατηρείτε; Σε ποια τονικότητα πιστεύετε είναι γραμμένη η κίνηση αυτή; Δικαιολογήστε Τι ενορχηστρωτικά καινούργιο συμβαίνει στο μ 21 και γιατί; 8
μμ 28-29 Τι συγχορδία έχουμε στο μ. 29. Σχολιάστε. Μετάγραψε το πιο κάτω μέρος του βιολοντσέλου στο κλειδί του Σολ. 9
μμ 97-104: Κορύφωση της καταιγίδας Πώς επιτυγχάνει την κορύφωση της καταιγίδας ο Συνθέτης; Γενικότερα, πώς αποδίδονται τα πιο κάτω; Βροχή Καταιγίδα Αστραπή Σφύριγμα ανέμου Κεραυνοί Συμπληρώστε τον πίνακα που ακολουθεί. 10
μμ 146-155 Πώς επιτυγχάνει τη λήξη της καταιγίδας και τον ερχομό της γαλήνης ο συνθέτης; Συμπληρώστε τον πιο κάτω πίνακα. Τεχνικές, Χαρακτηριστικά Καταιγίδα Λήξη καταιγίδας Τίτλος Περιγραφή σκηνής Τονικότητες και οι αρμονίες Θέματα/μοτίβα Μέτρο Αρμονία Οδηγίες παρτιτούρας Ταχύτητες Ενορχηστρωτικές προσεγγίσεις Τεχνικές εκτέλεσης και ερμηνείας Υφή Μελωδική κίνηση Χαρακτήρας Άλλα 11
Μουσική Κατανόηση Συγκρίνετε ένα έργο απόλυτης μουσικής (όπως για παράδειγμα μιας φούγκας του Μπαχ) με το συγκεκριμένο έργο. Δώστε την άποψή σας σε σχέση με αυτό το διαχωρισμό της μουσικής. Απόλυτη Μουσική Έργο: Περιγραφική Μουσική Μπετόβεν, Συμφωνία Αρ. 6 Σύνθεση Δουλέψετε ομαδικά. Επιλέξετε κάποιο φυσιολατρικό θέμα και περιγράψτε το με μουσική. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προσωπική ή γραφική παρτιτούρα. Στοιχεία, Τεχνικές, Χαρακτηριστικά του έργου σας Περιγραφή μουσικής (εξωμουσικό κείμενο) Σημειώσεις 12