ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΟΦΙΑ ΙΩΑΝΝΙ ΟΥ

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΣΟΦΙΑ ΙΩΑΝΝΙ ΟΥ Στην καθηµερινή πράξη για την εκτίµηση της νεφρικής λειτουργίας χρησιµοποιούνται οι προσδιορισµοί των συγκεντρώσεων στον ορό των άχρηστων προϊόντων του µεταβολισµού (µεταβολίτες αζώτου) που αποβάλλονται από τους νεφρούς, όπως η κρεατινίνη, η ουρία και το ουρικό οξύ. υστυχώς, οι συγκεντρώσεις των ουσιών αυτών δεν αυξάνονται εκτός των τιµών αναφοράς αν δεν επέλθει πρώτα απώλεια του 60% της νεφρικής λειτουργίας. Γι αυτό το λόγο χρησιµοποιείται ο πιο ακριβής προσδιορισµός του ρυθµού της σπειραµατικής διήθησης (glomerular filtration rate, GFR) µέσω της µέτρησης της κάθαρσης κρεατινίνης όποτε υπάρχει υποψία νεφρικής νόσου ή απαιτείται η χορήγηση νεφροτοξικών φαρµάκων. Στην κλινική πράξη δεν είναι πάντα απαραίτητος ο ακριβής υπολογισµός του GFR. Σηµαντικότερη είναι η γνώση ότι το GFR είναι σταθερό ή µεταβαλλόµενο. Ειδικά για την κάθαρση κρεατινίνης πρέπει να εξασφαλισθεί η ορθότητα συλλογής των ούρων 24ώρου, όπως προκύπτει από έναν απλό υπολογισµό στο εργαστήριο. Λόγω των προβληµάτων από την παραγωγή και έκκριση κρεατινίνης, δοκιµάστηκαν άλλες ενδογενείς ουσίες, όπως η συµµετρική διµεθυλαργινίνη και η σιστατίνη C. Ο προσδιορισµός της σιστατίνης στον ορό θεωρείται καλύτερος δείκτης νεφρικής λειτουργίας από την κρεατινίνη ορού. Στη νεφρική ανεπάρκεια η αύξηση του ουρικού οξέος στον ορό εµφανίζεται αργότερα, µετά από την αύξηση της ουρίας και της κρεατινίνης. Αν το ουρικό οξύ είναι αυξηµένο, ενώ η ουρία φυσιολογική, τότε η υπερουρικαιµία δεν οφείλεται σε ανεπάρκεια του νεφρού να διηθεί αλλά σε άλλα εξωνεφρικά αίτια. Τέλος, η µέτρηση στους αυτοµατοποιηµένους αναλυτές ρουτίνας του ποσού της αλβουµίνης που αποβάλλεται στα ούρα 24ώρου, οδηγεί στην αναγνώριση της µικροαλβουµινουρίας. Η µικροαλβουµινουρία αποτελεί πρώιµο δείκτη νεφρικής δυσλειτουργίας, όσο αυτή είναι ακόµα αναστρέψιµη. (Λέξεις ευρετηρίου: Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας, GFR, διµεθυλαρκινίνη, σιστατίνη C).

186 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Εισαγωγή Συνοπτική αναφορά της νεφρικής λειτουργίας Ρυθµός σπειραµατικής διήθησης (GFR)

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 187 Χ Χ Ιδανικός δείκτης διήθησης Χ Χ Χ Χ

188 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Κάθαρση κρεατινίνης σχετικά σταθερό ρυθµό σταθερή συγκέντρωση ορού Χ Χ Χ Χ Χ 70 ml/min Χ Περιορισµοί στον προσδιορισµό κάθαρσης κρεατινίνης

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 189 Χ Χ Κρεατινίνη ορού Χ Χ Χ Χ Χ Προσδιορισµός ουρίας (BUN) ορού

190 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία προνεφρικά αίτια Κάθαρση ουρίας Σιστατίνη C ορού Ουρικό οξύ Λεύκωµα στα ούρα - Μικρολευκωµατινουρία ή

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 191 µικροαλβουµινουρία ιάκριση λευκωµατουρίας Σπειραµατική Σωληναριακή Υπερφόρτωσης Καλοήθης Νεφρωσικό σύνδροµο Συµπεράσµατα

192 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία ιεύθυνση Επικοινωνίας: ρ. Σοφία Ιωαννίδου Ιατρός Βιοπαθολόγος, Επιµελήτρια Α, Βιοχηµικό Τµήµα Νοσοκοµείου «Ευαγγελισµός» Αθήνα Υψηλάντου 45-47 Τ.Κ. 106 76 Τηλ.: 210 7203080 Summary S. IOANNIDOU, MD Nitrogen metabolites and renal function Department of Clinical Biochemistry, Evaggelismos Hospital Athens Applied Clinical Microbiology The assessement of kidney function is routinely based on the determination of serum concentration of waste products of metabolism (such as nitrogen metabolites creatinine, urea and uric acid) which are normally excreted by the kidneys. Unfortunately, serum concentrations of creatinine and urea do not increase unless there is a 60% reduction in kidney function. Therefore, the estimation of glomerular filtration rate (GFR) is preferably used in patients suspected of renal function impairement or in need of nephrotoxic drugs. The most common method utilized to estimate the glomerular filtration rate (GFR) is the creatinine clearance or estimation equations based upon the serum creatinine, such as the Cockcroft-Gault equation and modification of diet in real disease (MDRD) study equations. In most clinical settings exact knowledge of the GFR is not required. What is important to know is whether the GFR (and therefore disease severity) is changing or is stable. In the laboratory setting is important to avoid errors that can limit the accuracy of of the creatinine clearance, most commonly inaccurate urine 24 hours collection and increased creatinine secretion. Because of the problems with changes in creatinine production and secretion, other endogenous compounds have been evaluated in an effort to provide a more accurate estimation of GFR, including symmetric dimethylarginine and cystatin C. Cystatin C is considered more accurate than the serum concentration of creatinine. In acute renal failure serum concentration of uric acid is increased later, after the increase in serum concentrations of creatinine and urea. Normal serum concentration of urea means that hyperuricemia is due to other than renal causes. Finally, the determination of the amount of albumin excreted in the urine during 24 hours, using immunoassays in automated analysers, enables the detection of microalbuminuria. Microalbuminuria means excretion of 20-200 µg of albumin/min, and is considered a valuable early marker of reversible renal function impairement. (Key words: GFR, cystatin C and other markers of renal function). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. 2. Stevens, LA, Levey AS 3. 4. Rahn KH, Heidenreich S, Bruckner 17 5. Cockcroft DW, Gault MH 16 (1) 6. Gault MH, Longerich LL, Harnett JD, We-

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 193 solowski C 62 (3) 7. Glassock RJ, Winearls C 3 8. Rodrigo E, de Francisco AL, Escallada R, et al 9. Traynor J, Mactier R, Geddes CC, Fox JG 333 10. Shemesh O, Golbetz H, Kriss JP, Myers BD 28 11. Doolan PD, AlpenEL,Theil GB 32 12. Rule AD, Bergstralh EJ, Slezak JM, et al 69 13. Levey AS 38 14. Dossetor JB 65 15. Lubowitz H, Slatopolsky E, Shankel S, Reiselbach RE 199 16. Kielstein JT, Salpeter SR, Bode-Boeger SM, et al 21 17. Knight EL, Verhave JC, Spiegelman D, et al 65 18. Macdonald J, Marcora S, Jibani M, et al 48 19. Manetti L, Padrini E, Genovesi M, et al 28 20. Newman DJ, Thakkar H, Edwards RG, et al 47 21. Coll E, Botey A, Alvarez L, et al 36 22. Fliser D, Ritz E 37 23. Mussap M, Dalla Vestra M, Fioretto R, et al 61 24. Hoek FJ, Kempermann FA, Krediet RT 18 25. Stevens LA, Coresh J, Schmid CH, et al 51 26. Abid O, Sun Q, Sugimoto K, Mercan D, Vincent JL 120(6) 27. Ginsberg JM, Chang BS, Matarese RA, Garella S 309 28. Reiser J, von Gersdorff G, Loos M, et al 113 Υποβλήθηκε: 12/10/2009 Εγκρίθηκε: 10/11/2009

ΜΕΛΕΤΗ COXIELLA BURNETII Μ. ΠΑΠΕ 1, Κ. ΜΑΝ ΡΑΒΕΛΗ 1, Π. ΝΙΚΟΛΑΪ Η 2, Σ. ΑΛΕΞΙΟΥ- ΑΝΙΗΛ 1, Φ. ΦΡΑΝΤΖΙ ΟΥ 1, Μ. ΑΡΒΑΝΙΤΙ ΟΥ-ΒΑΓΙΩΝΑ 3 Ο σκοπός της εργασίας αυτής ήταν η πραγµατοποίηση µιας συστηµατικής µελέτης στον υγιή, αστικό και αγροτικό πληθυσµό της Βόρειας Ελλάδας, η οποία θα διευκρίνιζε τον επιπολασµό του «πυρετού» Q που προκαλεί η. Εξετάστηκαν 1007 δείγµατα ορού από ισάριθµα υγιή άτοµα (557 άνδρες, 450 γυναίκες) που προέρχονταν από αστικές και αγροτικές περιοχές των 16 νοµών της Βόρειας Ελλάδας. Συµπληρώθηκε για όλους τους εξεταζόµενους επιδηµιολογικό πρωτόκολλο, το οποίο περιελάµβανε δηµογραφικά στοιχεία, κλινικές πληροφορίες (ιστορικό πνευµονίας, εµπυρέτου, ικτέρου, ηπατίτιδας, αναιµίας, απώλειας βάρους, νευρολογικών διαταραχών, οστεοµυελίτιδας, λεµφαδενοπάθειας, βαλβιδοπάθειας, ενδοκαρδίτιδας) και ιστορικό επαφής µε ζώα και κατανάλωσης µη παστεριωµένων προϊόντων. Σε όλα τα δείγµατα αναζητήθηκαν ειδικά IgG αντισώµατα έναντι των αντιγόνων φάσης I/ΙΙ µε τη µέθοδο του έµµεσου ανοσοφθορισµού (Focus, kit). Συνολικά IgG αντισώµατα φάσης I ανιχνεύτηκαν σε 76 άτοµα, αναλογία 7,5%. Από την εκτίµηση της συχνότητας των αντισωµάτων σε σχέση µε τον τόπο διαµονής, το φύλο, την ηλικία, και το επάγγελµα διαπιστώθηκαν ότι: 1) δεν βρέθηκε σηµαντική διαφορά µεταξύ των εξεταζοµένων νοµών, 2) παρατηρήθηκε µεγαλύτερη συχνότητα, µη στατιστικώς σηµαντική, στους άντρες (4,9%) από ό,τι στις γυναίκες (2,7%), 3) η µέση ηλικία εµφάνισης αντισωµάτων ήταν 44,24 ±18,67, 4) αγρότες και κτηνοτρόφοι παρουσίασαν οροθετικότητα σε ποσοστό 14,4% (p<0.005). Στους εξεταζόµενους που ανέφεραν επαφή µε ζώα διαπιστώθηκε ανοσία σε ποσοστό 18,4% (p<0.005), ενώ κατανάλωση µη παστεριωµένου γάλακτος καταγράφηκε σε 9/76 άτοµα µε ανοσία. Τα στοιχεία που προέκυψαν από την ανάλυση του πρωτοκόλλου υποδηλώνουν ότι η λοίµωξη από δεν είναι σπάνια στη Βόρεια Ελλάδα και θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη στη διαφορική διάγνωση πολλών κλινικών καταστάσεων. (Λέξεις ευρετηρίου:, πυρετός Q, επιδηµιολογία, προσδιορισµός IgG αντισωµάτων). Εισαγωγή Coxiella burnetii

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 195 C. burnetii Coxiella C. burnetii Coxiella ~ C. burnetii Υλικό και µέθοδοι º

196 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία C. burnetii Αποτελέσµατα C. burnetii C. burnetii C. burnetii C. burnetii Συζήτηση

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 197 Πίνακας 1 C. burnetii Νοµοί Άτοµα που εξετάστηκαν Άτοµα µε IgG αντισώµατα Εκατοστιαία αναλογία Σύνολο 1007 76 7,5% C. burnetii C. burnetii C. burnetii C. burnetii Πίνακας 2 C. burnetii Ηλικιακές οµάδες Άτοµα που εξετάστηκαν Άτοµα µε IgG αντισώµατα Εκατοστιαία αναλογία

198 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Πίνακας 3 C. burnetii ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ Άτοµα που εξετάστηκαν Άτοµα µε IgG αντισώµατα Εκατοστιαία αναλογία C. burnetii Πίνακας 4 C. burnetii ΙΣΤΟΡΙΚΟ Αριθµός ατόµων που Αριθµός ατόµων µε IgG Εκατοστιαία ανέφεραν την κλινική οντότητα αντισώµατα αναλογία

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 199 Πίνακας 5 C. burnetii IgG αντισώµατα έναντι Άντρες Γυναίκες του αντιγόνου φάσης I (εκατοστιαία αναλογία) (εκατοστιαία αναλογία) C. burnetii ~

200 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία C. burnetii C. burnetii C. burnetii C. burnetii ιεύθυνση Επικοινωνίας: Μαγδαληνή Παπέ Φαέθωνος 2, Τ.Κ. 551 32 E-mail: elanos@otenet.gr Τηλ. 2310 449023 - Κιν.: 6944 805137 Summary M. PAPE, K. MANDRAVELI, P. NIKOLAIDI, S. ALEXIOU-DANIΕL, F. FRANTZIDOU, M. ARVANITIDOU-VAGIONA Prevalence of Coxiella burnetii antibodies in a healthy population from northern Greece Dept. of Microbiology 1 and 1st Clinic of Internal Medicine 2 AHEPA General Hospital Dept. of Hygien 3 of the Aristotelion University of Thessaloniki Applied Clinical Microbiology Q fever is an infectious disease caused by. The present study aimed to evaluate the seroprevalence of in healthy individuals aged 1 day to 80 years living in rural and urban areas of the 16 prefectures in northern Greece. The following information was obtained from each person: sex, age, occupation, loss of weight, contact with animals, consumption of unpasteurized products, history of pneumonia, prolonged fever, jaundice, hepatitis, anemia, pericarditis, central nervous system infection, osteomyelitis, lymphadenopathy, valvulopathy, endocarditis. All sera were examined using the IgG (phase I-II) IFA test (Focus, kits) according to the manufacturer s instructions. Titers 1/64 were considered positive.statistical analysis was performed using SPSS for Windows v. 15.0 (SPSS Inc., IL, USA) Of the 1007 subjects examined, 99 (7,5%) were seropositive for IgG phase I antibodies to. The prevalence of antibodies was slightly different in the 16 prefectures. The age of the seropositive people was (mean age +/- standard deviation) 44,24 +/- 18,267. The overall prevalence of did not differ significantly between males (4,9%) and females (2,7%). No seropositivity was observed in the 1-10 year old age group. Farmers and stock breeders had significantly higher prevalences of IgG antibodies compared with other professions (p <0,005). Ιndividuals with history of jaundice, hepatitis, anemia, pneumonia, endocarditis, neurological disorders, fever, loss of weight, lymphadenopathy, valvulopathy, and osteomyelitis were found to have seropositivity in the respective rates: 14,6%, 25,4% (p<0,005), 17,0% (p<0,01), 36,6% (p<0,005), 6,7%, 14,9% (p<0,05), 44,9% (p<0,005), 13,3%, 11,6%, 21,4% (p<0,01), 10,0%. Contact with animals was found to be a major risk factor in the acquisition of Q fever. Our data indicate the distribution of in northern Greece. Q fever should be considered as etiological diagnosis among patients presented with several clinical manifestations such as pneumonia, hepatitis, and prolonged fever. (Key words: IgG antiboties, C. burnetii, healthy population, epidemiology). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 201 1. Maurin M, Rault D 12 2. Derrick EH 2 3. Tissot Dupont H, Raoult D, Brouqoui P, Janbon F, Peyramond D, Weiller PJ, Chicheportiche C, Nezri M, Poirier R 93 4. Amano K, Williams JC Coxiella burnetii 160(3) 5. Rault D, Marrie T, Mege J 6. Tselentis Y, Gikas A, Kofteridis D, Kyriakakis E, Lydataki N, Bouros D, Tsaparas N 20(5) 7. Raoult D, Tissot-Dupont H, Foucault C, et al 79(2) 8. Brouqui P, Raoult D 14(1) 9. Alexiou-Daniel S, Antiniadis A, Pappas K, Doutsos J, Malisiovas N, Papapanagiotou I Coxiella burnetii 56 10. Harris RJ, Storm PA, Lloyd A, et al Coxiella burnetii 124(3) 11. Norlander L 2 12. Alarcon A, Villanueva JL, Viciana P, Lopez- Cortez L, Torronteras R, Bernabeu M, Cordero E, Pachon J 47(2) 13. 3 14. Karwa M, Currie B, Kvetan V 33(suppl) 15. Curet LB, Paust JC 114 16. Bernit E, Pouget J, Janbon F, et al 162 17. Salamand A, Collart F, Caus T, et al 11 18. Hellebrand W, Breuer T, Petersen L 7 19. Richardus JH, Donkers A, Dumas AM, et al 98(2) 20. Leone M, Honstettre A, Lepidi H, Capo C, Bayard F, Raoult D, Mege JL Υποβλήθηκε: 23/3/2009 Εγκρίθηκε: 7/9/2009

Ερώτηση 1η Ποιο είναι το συνηθέστερο λοιµώδες αίτιο επιπεφυκίτιδος, στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες; S. aureus N. gonorrhoeae Ερώτηση 2η Ποιος από τους ακόλουθους µικροοργανισµούς προκαλεί συνηθέστερα σοβαρή κερατοειδίτιδα σε άτοµα που χρησιµοποιούν φακούς επαφής; Onchocerca volvulus Chlamydia trachomatis Acanthamoeba Candida Ερώτηση 3η Με ποια από τις ακόλουθες εργαστηριακές µεθόδους γίνεται ταχύτερα η διάγνωση λοίµωξης από αδενοϊούς σε ένα διαγνωστικό εργαστήριο; Ερώτηση 4η Σε ποιες από τις ακόλουθες περιπτώσεις προκαλεί συχνά οφθαλµία η ;

ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Ε. ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΥ-ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗ 1, Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ 2, Μ. ΖΙΩΓΑ 1, Α. ΣΤΑΘΗ 1, Σ. ΣΙΑΧΑΝΙ ΟΥ 2, Α. ΠΑΓΚΑΛΗ 1 Περιγράφεται περίπτωση σηψαιµίας και µηνιγγίτιδας από σε νεογνό, στο άµεσο περιβάλλον του οποίου δεν υπήρχε κατοικίδιο. Από το ιστορικό προέκυψε ότι η γιαγιά, η οποία περιστασιακά περιποιείτο το νεογνό, είχε στο σπίτι της σκύλο. Κατά τον επιδηµιολογικό έλεγχο στο οικογενειακό περιβάλλον, η αποµονώθηκε από την καλλιέργεια φαρυγγικού της γιαγιάς και του σκύλου. Η µοριακή τυποποίηση των στελεχών που αποµονώθηκαν από το νεογνό, από τη γιαγιά και από τον σκύλο, έδειξε πλήρη οµοιότητα µεταξύ τους. Η περίπτωση σκιαγραφεί τη χρησι- µότητα των µοριακών µεθόδων στην ιχνηλάτηση και ταυτοποίηση της πηγής λοίµωξης της και επίσης υπογραµµίζει την αναγκαιότητα για την τήρηση των κανόνων υγιεινής στο σπίτι όταν υπάρχουν κατοικίδια. (Λέξεις ευρετηρίου: P. multocida, µηνιγγίτιδα, σηψαιµία, νεογνό). Εισαγωγή Pasteurella Pasteurella Περιγραφή περίπτωσης

204 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Haemophilus influenzae type b ~ Pasteurella multocida S. aureus

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 205 Pasteurella multocida Συζήτηση Haemophilus influenzae type b Η. influenzae type b Ρ. multocida Pasteurellaceae Pasteurella P. multocida subsp multocida P. multocida subsp septica P. multocida subsp gallicida P. canis P. stomatis Ρ. dagmatis P. gallinarum P. anatis P. langaaensis P. lymphadenitis P. testuidinis Pasteurella

206 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Ρ. multocida Pasteurella Pasteurella multocida Pasteurella multocida

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 207 Pasteurella multocida Pasteurella multocida. Pasteurella multocida Ευχαριστίες Ευχαριστούµε την καθηγήτρια κ. Β. Συριοπούλου του Τµήµατος Λοιµώξεων της Α Πανεπιστηµιακής Παιδιατρικής Κλινικής στο Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» για τη βοήθειά της στη µοριακή τυποποίηση των στελεχών. ιεύθυνση Επικοινωνίας: Ελένη Αλεξάνδρου-Αθανασούλη Αναπληρώτρια ιευθύντρια Τµήµα Κλινικής Μικροβιολογίας, Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Summary Η. ALEXANDROU-ATHANASSOULIS, TH. OIKONOMOPOULOS, M. ZIOGA, A. STATHI, T. SIAHANIDOU, A. PANGALIS A rare cause of neonatal septicemia and meningitis 1 Dept. of Clinical Microbiology Agia Sophia Children s Hospital 2 Neonatal I.C.U. 1st Paediatric Clinic University of Athens Applied Clinical Microbiology

208 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία A case of septicemia and meningitis in a 14-day-old infant, who was fully recovered after appropriate antibiotic treatment, is described. Human infection with this organism usually follows animal bite, with the exception of infants, where the infection is associated with nontraumatic contact with the mucus membranes of the household pets. In our case there wasn t any animal in the infant s close contact. However, the epidemiological investigation revealed simultaneous recovery of from the infant, the infant s grandmother and her dog. Further examination of the isolates from the patient as well as from the grandmother s throat and the dog s mouth by pulsed field gel electrophoresis after digestion of genomic DNA with restriction enzymes, has shown them indistinguishable. Although septicemia and meningitis is rare, the seriousness of the infection requires intense investigation for the mode of transmission of the microorganism. (Key words: Pasteurella multocida, meningitis, septicemia, neonatal). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Costa-Cruz O, Sesso AM, Mate s, Frank E 87 2. Thirumoorth MC, Dajani AS 9 3. Tilton RC, Dias F, Ryan RW 20 4. Perkins MD, Mirett S, Reller LB 33 5. Hussein AS, Safran SD 79 6. Mandel, Douglas and Bennett s 7. Oberhofer TR 13 8. Hamilton-Miller JM 39 9. Winn W, Allen S, Janda W, Koneman E, Procop G, Scheckenberger P, Woods G 10. Holst E, Rollof J, Larsson L, Nielsen JP 30 11. Donnio PY, Le Goff C, Avril JL, Pouedras P, Gras-Rouzet S 25 12. Avril JL, Donnio PY, Pouedras P 28 13. Βackstrand SM, Botzler RG 22 14. Weber DJ, Wolfson JS, Swartz MN, Hooper DC. 63 15. Nakwan N, Nakwan N, Atta T, Chokephaibulkit K 16. Kouppari G, Garoufi A, Stamos G, Zaphiropoulou A, Karpathios Th, Legakis N. 5 17. Klein DM, Cohen ME 92 18. Claop DW, Kleinmann MB, Reynolds JK, Allen SD 140 19. Thompson CM, Pappu L, Levkoff Al, Herbert KH

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 209 3 20. Blackwood RA, Rode CK, Read JS, Law IH, Bloch CA 15 21. Wade T, Booy r, Teao EL, Krolls S 138 Υποβλήθηκε: 12/10/2009 Εγκρίθηκε: 10/11/2009 Παρουσίαση Περιπτώσεων: Οδηγίες προς τον οµιλητή

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΙΡ. ΗΛΙΑ 1, ΑΡ. ΒΕΛΕΓΡΑΚΗ 1, EMM. ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ 2 Η ευρύτατη χρήση των µοριακών τεχνικών, και ιδιαίτερα της ηλεκτροφόρησης θραυσµάτων πυρηνικών οξέων, σε δηµόσια και ιδιωτικά µικροβιολογικά εργαστήρια, διέπεται από αυστηρά κριτήρια ποιοτικού ελέγχου. Μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει εξειδικευµένες ανά περίσταση και εφαρµογή µεταβολές στη συγκέντρωση και στο είδος του ρυθµιστικού διαλύµατος ηλεκτροφόρησης. Η χρήση α- πεσταγµένου ύδατος, αντί ηλεκτροφορητικού ρυθµιστικού διαλύµατος όπως ΤΒΕ, κατά την παρασκευή των πηκτωµάτων αγαρόζης, απλοποιεί τις διαδικασίες παρασκευής και αποθήκευσής των. Όπως φαίνεται από τις πειραµατικές δοκιµές που περιγράφονται στο άρθρο, οι ηλεκτροδυναµικές παράµετροι δεν επηρεάζονται σε απαγορευτικό βαθµό από το ανηλεκτρολυτικό πήκτωµα και µε την πάροδο του χρόνου επέρχεται ιονική ισορροπία µεταξύ ανηλεκτρολυτικού πηκτώµατος και διαλύµατος, µε αποτέλεσµα σε ηλεκτροφορήσεις που θα ακολουθήσουν το πήκτωµα να έχει συµβατική συµπεριφορά και να χρησιµοποιείται κατά τις συνήθεις διαδικασίες. Ηλεκτροφορήσεις DNA ενδεικτών κλιµακούµενου µοριακού µεγέθους 100-1000 ζ.β., βήµατος 100 ζευγών βάσεων), επί ανηλεκτρολυτικών πηκτωµάτων αγαρόζης 2.5% κ.β. είτε άµεσα είτε, κατά προτίµηση, µετά από «ψυχρή ωρίµαση», έδειξαν ότι είναι δυνατή η µαζική παρασκευή ανηλεκτρολυτικών πηκτωµάτων µε απεσταγµένο ύδωρ, η διατήρησή τους σε ψυγείο και η αναδροµική ηλεκτρολυτική ρύθµισή τους µε δεκαπεντάλεπτη προηλεκτροφόρηση σε σταθµισµένο ρυθµιστικό περιβάλλον. Η ψυχρή ωρίµαση (8-72 ώρες, 4 ο C) πραγµατοποιήθηκε τόσο εντός όσο και εκτός περιβάλλοντος ρυθµιστικού διαλύµατος. Αν και τα καλύτερα αποτελέσµατα παρατηρήθηκαν µε ψυχρή ωρίµαση εντός ρυθµιστικού διαλύµατος, και µάλιστα σταθµισµένης συγκέντρωσης για την αποκατάσταση της τυπικής ιονικής ισχύος του ηλεκτροφορητικού συστήµατος, η απόδοση των πηκτω- µάτων που φυλάχθηκαν εν ψυχρώ τυλιγµένα σε αδιαπέραστη συνθετική µεµβράνη ήταν επίσης ικανοποιητική µετά από δεκαπεντάλεπτη προηλεκτροφόρηση. (Λέξεις ευρετηρίου: Ηλεκτροφόρηση, πηκτώµατα αγαρόζης, τροποποίηση τεχνικής, ανηλεκτρολυτικά πηκτώµατα).

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 211 Εισαγωγή Honghua Li Μεθοδολογία

212 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Αποτελέσµατα

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 213 Συµπεράσµατα - Συζήτηση Εικόνα 1

214 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Εικόνα 2

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 215 Ευχαριστίες Εκφράζουµε τις ευχαριστίες µας στους τελειόφοιτους Τεχνολόγους Ιατρικών Εργαστηρίων Γεωργούλα ηµήτριο και Μάλλη Γεώργιο για τις ιδέες τους στην εκπόνηση της παρούσης. ιεύθυνση Επικοινωνίας: ρ Αριστέα Βελεγράκη Επικ. Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, Ε.Κ.Π.Α. Μικράς Ασίας 75-77 Γουδή, 115 27 Τηλ.: 210 7462146/8 Summary E. HLIA 1, A. VELEGRAKI 1, EMM. KAMBOURIS 2 Retroactive buffering of Agarose gels for alternate usage 1 Mycology Laboratory, Medical School, National & Kapodistrian University of Athens 2 Dept of Medical Laboratories, Fcty of Health and Caring Professions, Technological Educational Institute of Athens Applied Clinical Microbiology The use of molecular techniques in the microbiological laboratory as a matter of routine, and especially DNA fragment electrophoresis, render standardization and diversification of such procedures a matter of the great concern, especially with an eye to Quality Control demands for public institutions and private diagnostic laboratories. To this end, the anelecrtolytic preparation of agarose gels may be of value, since it allows for mass production, ease of storage and flexible use for diverse and specific needs as they arise. Preparing gels with double distilled (dd) H2O instead of buffer such as TBE, they may be used immediately or, preferably, after overnight cold incubation at 4 o C either wrapped in cellulose membrane or immersed into the same buffer planned to be used for electrophoresis. In either case, a 15 min pre-run is necessary to condition gels for conventional runs. Both the pre-run and the main run are performed into the specified electrophoresis buffer, preferably at a slightly higher concentration in order to balance the ionic shortage of the gel per se. Experiments with molecular size markers in anelectrolytic 2.5% agarose gels initially prepared and subsequently conditioned as described above, showed adequate band resolution and still acceptable electrodynamic readings (Voltage and Intensity), thus confirming the applicability of the method. Best results were obtained when available time and efficient management allow for overnight conditioning of anelectrolytic gels by immersing in the appropriate balanced buffer (TBE or TAE) at 4 o C. However, results were also satisfactory with gels stored in plastic wrap. (Key Words: Agarose gels, technique, electrophoresis, anelectrolytic gels). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Kambouris ME, Reichard U, Legakis NJ, Velegraki A Aspergillus fumigatus Aspergillus 25

216 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία 2. Velegraki A, Kambouris ME, Kostourou A, Chalevelakis G, Legakis NJ 37 3. Velegraki A, Kambouris ME, Skiniotis G, Savala M, Mitroussia- Ziouva A, Legakis NJ 23 4. Velegraki A, Kiosses VG, Kansouzidou A, Smilakou S, Mitroussia-Ziouva A, Legakis NJ Cryptococcus neoformans 39 5. Kαµπούρης ME, Βελεγράκη Α, Λεγάκης ΝΙ 17 6. Ζαχαρίου Α, Πανδής Σ, Βελεγράκη Α, Καµπούρης ΜΕ 4(2) 7. Arabatzis M, Bruijnesteijn Van Coppenraet LH, Kuijper EJ, de Hoog GS, Lavrijsen AP, Templeton K, et al 157 8. Γαϊτάνης Γ, Φραγγούλη Ε, Κατσάµπας Α, Πετρίδης Α, Μητρούσια-Ζιούβα Α, Παπακωνσταντίνου Α, et al Malassezia 82 9. Kusukawa N, Ostrovsky MV, Garner MM 20 Υποβλήθηκε: 23/3/2009

ΑΠΟ ΜΙΑ ΙΑΛΕΞΗ ηµοσιεύουµε αποσπάσµατα από την ωραία οµιλία του κ. Ν.. Τριανταφυλλόπουλου, η οποία έγινε κατά την εναρκτήρια τελετή του 15ου Πανελληνίου Συνεδρίου Νεφρολογίας της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας, στις 18.6.2008 στην Αίθουσα. Μητρόπουλου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Ἀναγκαστικά θὰ εἶμαι συνοπτικός καὶ θὰ μιλήσω μόνο γιὰ δύο διηγήματα, ὅπου ὁ γιατρός ἔχει ἕναν ἀπό τοὺς κύριους ρόλους (Γερ. Ρηγάτος). Τά διηγήματα εἶναι «Ὁ πολιτισμός εἰς τὸ χωρίον» καὶ τὸ ἐκτενέστερο γιὰ τὴν ἀκρίβεια, πρόκειται γιὰ νουβέλα «Βαρδιάνος στὰ σπόρκα». Ἀρχίζω μὲ τὴ σκιαγραφία τοῦ ἀνώνυμου Σκιαθίτη γιατροῦ στὸ «Ὁ πολιτισμός εἰς τὸ χωρίον» - ἡ λέξη «πολιτισμός» ἔχει χροιά εἰρωνική: «Ὁ ἰατρός ἦτο καλός νέος, πλησιάζων εἰς τὸ τεσσαρακοστόν, ὑψηλός, λιγνός, πρόθυμος, ὄχι πολύ σκληρός οὔτε πλεονέκτης. Ἦτο ἀπόφοιτος τοῦ ἐν Ἀθήναις πανεπιστημίου, καὶ δὲν τὸν εἶχε κολλήσει μανία, ἄν καὶ εἶχε τά μέσα νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Ἑσπερίαν, ὅπως ἀγοράση σοφίαν. Ἐν τούτοις ἐνίοτε ἐβαρύνετο, καὶ τὴν ἑσπέραν ταύτην ἐμέμφετο τὸν ἑαυτόν του ὅτι ἐδελεάσθη ἀπό τὴν χαρτοπαικτικήν ἑσπερίδα. Τοῦ ἐφαίνετο ὅτι, ἄν ἦτο ἀπό ἐνωρίς εἰς τὴν κλίνην του, τὸ παιδί τοῦ μπαρμπα-στέργιου δὲν ἤθελεν ἀρρωστήσει, οὐδέ θὰ ἤρχετο οὗτος νὰ τοῦ χαλάση τὴν ἡσυχίαν». Ἡ σκιαγράφηση εἶναι διακριτική: ὁ Παπαδιαμάντης οὔτε χαρίζεται στὸ γιατρό οὔτε τὸν ἀδικεῖ. ὲν παραλείπει τά στοιχεῖα τῆς ἐπαγγελματικῆς χρηστότητάς του, ὑπογραμμίζει τὶς τύψεις του γιὰ τὴ χαρτοπαιξία, ἀλλά ψαύει, ἔστω καὶ ἤπια, τὸ οἴδημα: «Ἐν τούτοις, ἐνίοτε ἐβαρύνετο». (...) Τὸ ἐρώτημα, βέβαια εἶναι ἄν τὸ «ἐνίοτε ἐβαρύνετο» μπορεῖ νὰ ἐπισκιάσει τὰ χρηστά στοιχεῖα τοῦ γιατροῦ. (...) «Ἒφθασαν, ἐνῷ τὸ παιδίον ἔπνεε τὰ λοίσθια. Παρέστησαν εἰς τὰς τελευταίας στιγμάς του. Ὁ ἰατρός εἶχε ἐπάνω του μολυβδοκόντυλον καὶ χάρτην ἔγραψε τὸ «ἐνταφιαστήριον» ἤ τὴν ἔκθεσιν τῆς νεκροσκοπίας, τὴν ἐνεχείρισεν εἰς τὸν μπαρμπα- Στέργιον, κ ἐπῆγε νὰ κοιμηθῆ. Ἡ Θοδωριά ἔκλαιε κ ἐδέρνετο...». Καὶ πάλι ὁ Παπαδιαμάντης δὲν κρίνει. Τήν κρίση τὴν ἐκφέρουν οἱ τέσσερις ψυχρότατες ἀράδες. Καὶ τὸ ἐρώτημα ἄν τὸ «ἐνίοτε ἐβαρύνετο» ἀντιζυγιάζει τά καλά τοῦ γιατροῦ παίρνει ἀπάντηση ἀπό τὴν τελευταία φράση: «Ἡ Θοδωριά ἔκλαιε κ ἐδέρνετο...». Τό δεύτερο διήγημα, ὁ Βαρδιάνος στὰ σπόρκα πού σημαίνει «φύλαξ λοιμοκαθαρτηρίου», ἀναφέρεται στή μεγάλη ἐπιδημία χολέρας τοῦ 1865 καὶ δημοσιεύτηκε τὸ 1893, ὅταν ἡ χολέρα ταλαιπωροῦσε τὴν Εὐρώπη καὶ ἀπειλοῦσε τὴν Ἑλλάδα.

218 Εφαρµοσµένη Κλινική Μικροβιολογία Ὡς λοιμοκαθαρτήριο ὁρίζεται ἡ νησίδα Τσουγριᾶς, στήν εἴσοδο τοῦ λιμανιοῦ τῆς Σκιάθου. Τὸ λοιμοκαθαρτήριο διευθύνει ὁ γιατρός Βίλελμ Βούντ, πού ὁ Παπαδιαμάντης τόν εἰσάγει στὸ διήγημα ὡς ἑξῆς: «Πράγματι ὁ ἰατρός ἐνήργει ὡς ἀνωτέρα ἀρχή, ἐντός τοῦ προσωρινοῦ λοιμοκαθαρτηρίου, καὶ πρός αὐτόν ὡδηγεῖτο πᾶς νεωστί ἐρχόμενος, εἴτε ταξιδιώτης ἦτο ἀπό τά μακρινά χολεριασμένα μέρη, εἴτε ἐργολάβος καὶ ἔμπορος ἐρχόμενος ἐκ τῆς νήσου διά νὰ πωλήση τὴν τέχνην του, εἴτε βαρδιάνος γιὰ τὰ σπόρκα, φύλαξ διά τά ἐπιχόλερα πλοῖα στρατολογούμενος ὑπό τῆς ὑγειονομικῆς ἀρχῆς. Ὁ ἰατρός, πρεσβύτης, ὑπερβάς τὸ πεντηκοστόν ἒτος εἶχε σπορκαρισθεῖ ἀκουσίως, ἐλθών τάς πρώτας ἡμέρας διά νὰ ἐπιθεωρήση τοὺς ἐπιβάτας, καὶ μή προφθάσας νὰ ἐξέλθη ἐγκαίρως ἐκ τῆς ἐρημονήσου, ἥτις ἐκηρύχθη ἐπιχόλερος ἐν τῷ μεταξύ. Ἐκ Γερμανίας καταγόμενος, εἶχε κατέλθει εἰς τὴν Ἑλλάδα κατά τά πρῶτα ἔτη τῆς βασιλείας τοῦ Ὄθωνος. Ἀπό τοῦ 1845 εἶχεν ἀποκατασταθῆ εἰς τὴν νῆσο, εἶχε προσφέρει τὰς ἐκδουλεύσεις του εἰς τὴν χολέραν τοῦ 1848, καὶ δὲν εἶχε παύσει ἔκτοτε ν ἀναφαίνεται παντοῦ ὅπου ἦτο χολέρα καὶ καραντίνα. Οἱ κατά καιρούς ὑπουργοί τῶν Ἐσωτερικῶν, γνωρίζοντες τὴν ἱκανότητά του, τόν ἀπέσπων πολλάκις ἐκ τῆς νήσου καὶ τόν ἔστελλον ἐπί ἁδρῷ μισθῷ εἰς τά μεγάλα κέντρα τῶν καθάρσεων ἐν Ἑλλάδι (...)». Ἓξι χρόνια μετά τὸν «Βαρδιάνο στὰ σπόρκα» τὸ 1899, ὁ Παπαδιαμάντης σὲ ἀθηναϊκή ἐφημερίδα νεκρολογεῖ τὸν ἰατρό Γουλιέλμο Βίλδ: «Εἶχε κατέλθει εἰς τὴν Ἑλλάδα κατά τοὺς χρόνους ἐκείνους τοῦ Ὄθωνος, τοῦ μουσοτραφοῦς Βασιλέως. Ἀπό τοῦ 1846 εἶχε ἀποκατασταθῆ εἰς Σκίαθον, καὶ ἦτο ζηλευτός ἰατρός εἰς τὴν μικράν πολίχνην, ὁ ἀγαθός Βαυαρός, ὁ φιλάνθρωπος ἐπιστήμων, ὅστις ἐκηδεύετο χθές τὸ ἀπόγευμα εἰς τόν Ναόν τοῦ Ἁγίου ιονυσίου τῶν υτικῶν. Οἱ κατά καιρούς ὑπουργοί τῶν Ἐσωτερικῶν τὸν ἐνθυμοῦντο, καὶ τὸν ἀνεκάλουν ἀπό τὴν ἀπόκεντρον νῆσον, καὶ τὸν ἔπεμπον ὅπως διευθύνη τάς καθάρσεις εἰς ῆλον, ὁπότε ἦτο ἀνάγκη, ἐπειδή εἶχε πεῖραν πολλήν, καὶ θάρρος καὶ εὐσυνειδησίαν. Ἓως προχθές ἀκόμη ἦτο θαλερός πρεσβύτης ἀκμαῖος, ὡραία φυσιογνωμία καὶ ζωηρά. Ἡ φυσική εὐθυμία του, ἡ διαχυτικότης του, ἦτο τερπνόν θέαμα καὶ ἐντρύφημα μεταδοτικόν. Χθές ὑπέκυψεν εἰς τὸ μοιραῖον τέλος καὶ ἐκοιμήθη τὸν ὕπνον τὸν ἄφυκτον. Ὡραῖον τὸ λείψανον τοῦ νεκροῦ, ὃπως ἦτο ὡραῖον τὸ ἦθος τοῦ ζῶντος. ὲν ἐλάτρευσε τὸν Μαμωνᾶν, οὐδ ὑπερέβη τὸν ὃρκον τοῦ ἐπιστήμονος. ὲν μετῆλθε τὴν θείαν τέχνην τοῦ Ἀσκληπιοῦ ἐπί χρηματισμῷ ἤ φάτιος ἱμέρω. Ἐάν ἐδικαιοῦτο νὰ λάβη 50 ἀπό ἕναν πτωχόν ἀσθενῆ, ἐλάμβανε 15. Ἐάν ἐδικαιοῦτο νὰ λάβη 15 ἐλάμβανε 5. Ἐάν ὁ ἀσθενής ἦτο πολύ πτωχός, τότε ἔδιδεν ἀντί νὰ λαμβάνη. Τοιοῦτος ὑπῆρξεν ὁ ἐνάρετος ἐπιστήμων, ὁ ἀγαθός Γερμανός, Γουλιέλμος Βίλδ. Ἄς εἶναι ἄφθιτος ἡ μνήμη του μετ ἐγκωμίων». Γουλιέλμος Βίλδ ἦταν τὸ πραγματικό ὄνομα τοῦ «Βίλελμ Βούντ». Ὁ Παπαδιαμάντης δὲν εἶχε μεγάλα ἀλισβερίσια μὲ τοὺς ὁμοτέχνους του. Ἐντούτοις μὲ τοὺς πεζογράφους Ἀνδρέα Καρκαβίτσα, γιατρό σὲ ἐμπορικά πλοῖα καὶ ὕστερα στὸ στρατό, καθώς καὶ μὲ τὸν Παῦλο Νιρβάνα, γιατρό τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ, εἶχε ἐγκάρδιες σχέσεις. Μοῦ εἶναι ἄγνωστο ἄν ὁ Καρκαβίτσας ἔδωσε ποτέ ἰατρικές συμβουλές στὸν Παπαδιαμάντη. Μᾶς ἄφησε ὅμως μιά ἀληθινά συγκινημένη περιγραφή του, ὅταν τὸ 1909, δυό χρόνια πρίν ἀπό τὸ θάνατο ἐκείνου, πῆγε στὴ Σκιάθο ὡς μέλος τοῦ περιοδεύοντος Στρατολογικοῦ Συμβουλίου. Οἱ καιροί ἦταν δύσκολοι γιὰ τὸν Παπαδιαμάντη. «Καθίσαμε στὸ καφενεδάκι γιὰ καφέ, μά τὸ μάτι μου δούλευε (...) Ἐκεῖ ὅμως πού κύτταζα ζερβόδεξα σκάλωσε ἡ ματιά μου σ ἕνα μαγαζί πέρα. Μοῦ φάνηκε πώς ἅρπαξε ἕνα κομμάτι ἀπό τὸ γνώριμο πανωφόρι, ἀπό τὸ

Περίοδος B, Τόµος 14, Τεύχος 4, 2009 219 καπέλο τὸ ἡμίψηλο, ἀπό τὴν τραχειά φυσιογνωμία τοῦ φίλου μου. Ἐκεῖνος ἦταν χωρίς ἄλλο στήριζε τὸ ἕνα του πλευρό στὸν παραστάτη τῆς πόρτας καὶ πρόβαλλε φυλαχτά τὸ κεφάλι νὰ μᾶς ἰδῆ καὶ πάλι τὄμπαζε, σὰν ἐραστής πού κατασκοπεύει τὴν ἐρωμένη του. Ἄρχισα κι ἐγώ ν ἀλοιθωρίζω ἀπό φόβο μὴ φύγῃ. Παίξαμε τὸ παιχνίδι ἔτσι ὡς ἕνα τέταρτο. Ἔπειτα σὰ νὰ πῆρε τὴν ἀπόφαση, φάνηκε θαρρετά στὴν πόρτα ὁλόσωμος, ἔπειτα βγῆκε στὸ δρόμο καὶ βάδισε ἴσα πάνω μας μὲ τὸ συνηθισμένο του περπάτημα, μὲ τὸ μπαστούνι ὀρθό στὴν ἀριστερή μασχάλη, τὸ ἀριστερό χέρι κλείνοντας τὸ πανωφόρι στὸ στῆθος, μὲ τὸ ἡμίψηλο κατεβασμένο στὰ φρύδια, χαμωθώρης καὶ ὀρθόκορμος σὰν κυπαρίσσι (...)». Ὁ Παῦλος Νιρβάνας ἦταν πολύ πιὸ κοντά στὸν Παπαδιαμάντη. Πρῶτα-πρῶτα ἦταν Σκοπελίτης καὶ ὁ συγγενικός κόσμος τῆς Σκιάθου, ὁ κόσμος τοῦ Παπαδιαμάντη, τοῦ ἦταν οἰκειότατος. Ὕστερα, γιατί δούλευαν στὸ ἴδιο δημοσιογραφικό γραφεῖο (...). Ὁ Νιρβάνας ἔχει ἀφηγηθεῖ, μὲ ἀξιοπιστία μεγάλη, μερικά στιγμιότυπα ἀπό τὰ ἐνδεικτικότερα τοῦ ψυχισμοῦ τοῦ Παπαδιαμάντη. «Τὸν εἶδα σκυμμένον ὥρας ὁλοκλήρους εἰς γραφεῖα ἐφημερίδων, νὰ μεταφράζῃ ἄρθρα, μυθιστορήματα, εἰδήσεις, τηλεγραφήματα (...). Ἦτο χλωμός καὶ κακόρεκτος καὶ δύστροπος, κάποτε, ὑποφέρων ἀπό τὸ στομάχι του καὶ νηστεύων Τετάρτην καὶ Παρασκευήν ὅλον τὸν χρόνο καὶ τὴ Μεγάλην Τεσσαρακοστήν ὁλόκληρον (...). «Ἐγώ ἤμουν σχεδόν ἄρρωστος, λέγει συγκινητικά εἰς ἕνα τελευταῖον του διήγημα, εἶχα πάθει πρὸ μικροῦ ἀπό τὸν στόμαχον, ὀφείλω νὰ τὸ ὁμολογήσω. Πλήν δὲν ἦτο τόσον ἀπό κατάχρησιν στομαχικήν, ὅσον ἀπό σκύψιμον καὶ ὀκτάωρον καθημερινήν ἐργασίαν, ἄνευ τοῦ τεταγμένου ἁγιασμοῦ τῆς ἡμέρας τῶν Σαββάτων». Κι ἐνθυμοῦμαι ὅτι μίαν ἡμέραν Τεσσαρακοστῆς μέσα εἰς τὸ γραφεῖον τῆς Ἀκροπόλεως, ὅπου ἀφῆκε τὴν μισή του ζωήν καὶ ὅπου μοῦ διηγεῖτο τὰ βάσανα καὶ τοὺς πόνους του, τοῦ εἶπα νὰ κάνῃ κάποια δίαιταν καὶ νὰ πίνῃ γάλα καὶ δὲν ἠξεύρω τὶ ἄλλο. Καλά εἶναι ὅλα αὐτά. Μά πῶς μπορῶ νὰ καταλύσω γάλα μεγάλην σαρακοστήν, μοῦ εἶπε μ ἕνα ὕφος θλιβερόν μὲ μίαν ἀφέλειαν παιδίου, γεμάτην εἰλικρίνειαν». Ὁ Νιρβάνας δὲ νοιαζόταν μόνο γιὰ τὸ ταλαίπωρο στομάχι τοῦ κοντοπατριώτη του, ἀλλά καὶ γιὰ τὴν ὑστεροφημία ἑνός πεζογράφου, τὸ μέγεθος τοῦ ὁποίου, ἀντίθετα μὲ πολλούς διανοουμένους τοῦ καιροῦ του, θεωροῦσε πρώτης τάξεως. Τὴν κρίση του ἐπιβεβαίωσαν στὰ χρόνια μας ὁ Σεφέρης καὶ ὁ Ἐλύτης. Προεικάζοντας, λοιπόν, τὴ δόξα τοῦ Παπαδιαμάντη στὸν εἰκοστό πρῶτον αἰώνα καὶ ξέροντας ὅτι «τὸ πρόσωπο εἶναι σπαθί» ἤθελε νὰ διασώσει τὴν εἰκόνα τοῦ Παπαδιαμάντη. Καὶ τὸ κατόρθωσε κληροδοτώντας μας μιά φωτογραφία του ἀπαράμιλλη (...). «Εὑρῆκα τὴν εὐκαιρίαν νὰ ὑποκλέψω τὴν συγκατάθεσίν του, νὰ τοῦ τὸ ζητήσω ὡς χάριν. Ἐφάνη καμπτόμενος, ἠθέλησε νὰ μοῦ φανῇ φιλόφρων. Ἡ φιλία ἐνίκησε... τὸ ζορμπαλίκι, μοῦ εἶπε μ ἕνα χαμόγελον παιδικόν.»εἶχα ἤδη σταθῆ ἐμπρός του κι ἔσυρα δυό τρεῖς φορές τὸ μικρόν ἐλατήριον. ὲν ἄλλαξε θέσιν, τὴν χαρακτηριστικήν ἀσκητικήν θέσιν, μὲ τὰ χέρια πλεγμένα ἐμπρός, μὲ τὸ κεφάλι σκυμμένον, μὲ τὰ μάτια βασιλεμένα, εἰρηνικά, ὑπό τὰ μισόκλειστα βλέφαρα. Μία εὐγένεια ἀσύλληπτος ἐχύνετο εἰς τὸ πρόσωπόν του ἀπό τὸ φῶς τῆς δυούσης ἡμέρας. ὲν εἶχον περάσει ὀλίγα δευτερόλεπτα κι ἐφαίνετο βιαστικός, ἀνήσυχος νὰ τελειώνωμεν. Nous excitons la curiosité du public... (ἐξάπτουμε τὴν περιέργεια τοῦ κοινοῦ) μοῦ εἶπε σιγανά μὲ ἄπταιστον γαλλικήν προφοράν». Ἡ περιλάλητη καὶ πασίγνωστη πιά φωτογραφία δὲν ἀπεικονίζει μόνο τὴν ὄψη τοῦ Παπαδιαμάντη ἀλλά καὶ τὰ σπλάχνα τοῦ ἐλέους του. Μέ ἄλλα λόγια πρόκειται γιὰ φωτογραφία καὶ συνάμα ἀκτινογραφία τοῦ καρδιακοῦ του κόσμου (...).