ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ / ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΗΜ. / ΩΡΑ / ΑΙΘ. Σελ. Αδαµόπουλος Βασίλης, Καπουρκατσίδου Μαρία, Σπηλιώτης Κώστας, Τζένου Εύα Παρασκευή, 19/9 Το Ρηµατικό Σύστηµα της Νέας Ελληνικής στα διδακτικά εγχειρίδια της Νέας Ελληνικής ως 1 17:00 17:30, δεύτερης/ξένης γλώσσας: κριτική παρουσίαση και µια νέα διδακτική πρόταση Αναστασιάδη-Συµεωνίδη Άννα, Φλιάτουρας Ασηµάκης Το λόγιο και το λαϊκό στη Νέα Ελληνική: ορισµός και ταξινόµηση Ανδρουτσόπουλος Γιάννης Ο ραψωδός που θέλεις να φτάσεις: Γλωσσικές στρατηγικές πολιτισµικής οικειοποίησης στο ελληνόφωνο rap Αντωνίου Μαρία Ο ιστορικός ενεστώτας της Νέας Ελληνικής Αντωνίου-Ιωαννίδη Μαρία Πολυσηµία και ψυχογλωσσικές διαισθήσεις φυσικών οµιλητών της ελληνικής Αντωνοπούλου Νιόβη, Βαλετόπουλος Φρειδερίκος Στατιστική ανάλυση και ερµηνεία των αποτελεσµάτων των εξετάσεων πιστοποίησης επάρκειας της ελληνοµάθειας Αρχάκης Αργύρης, Τσάκωνα Βίλλυ Το Γλωσσικό Χιούµορ ως Μέσο Έκφρασης Ταυτότητας:Ανάλυση εδοµένων από Νεανικές Συνοµιλίες Βακαλοπούλου Άννα, Τζεβελέκου Μαρία Λεξιλόγιο και λεξικό: το εγχείρηµα ενός δίγλωσσου λεξικού για παιδιά Βασιλάκη Ευγενία Συνοπτικές/ µη συνοπτικές διαδικασίες και ρηµατική άποψη στην Προστακτική στα Νέα Ελληνικά Βελούδης Γιάννης Η ισορροπία της διάζευξης Βερβίτης Νίκος, Καπουρκατσίδου Μαρία Οι χρήσεις της τσιγγάνικης και οι γλωσσικές στάσεις των οµιλητών της απέναντι στην τσιγγάνικη και την ελληνική Βοσκάκη Ράνια, Καζαντζή ήµητρα Εξάλειψη αµφισηµιών σε ουσιαστικοποιηµένα επίθετα και επιρρήµατα Γαβριηλίδου Ζωή Χρήση στρατηγικών εκµάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας από παιδιά µεταναστών Γεωργαλίδου Μαριάνθη Η αφήγηση: Η συνοµιλιακή διαπραγµάτευση ζητηµάτων ταυτότητας στο πλαίσιο της δίγλωσσης γλωσσικής κοινότητας των µουσουλµάνων της Ρόδου Γεωργιαφέντης Μιχάλης, Λασκαράτου Χρυσούλα Ρήµα Άµεσο Αντικείµενο: Ένας Άρρηκτος εσµός Γιακουµάκη Ελευθερία, Καραντζή Χρυσούλα, Μανωλέσσου Ιώ ΙΛΝΕ και Ηλεκτρονική Λεξικογραφία Γιαννουλοπούλου Γιαννούλα Μορφήµατα στα όρια ανάµεσα στην παραγωγή και τη σύνθεση υπό το πρίσµα της θεωρίας της γραµµατικοποίησης Γούτσος ιονύσης Σώµα Ελληνικών Κειµένων: Σχεδιασµός και υλοποίηση ελλή ήµητρα Φαινόµενα φωνοτακτικής και συνάρθρωσης από την αρχαία λακωνική διάλεκτο Θωµαδάκη Ευαγγελία Μετακίνηση του τόνου στην κλίση και την παραγωγή Θώµου Παρασκευή Κριτήρια διαχωρισµού των λεξι(λογι)κών συνάψεων (lexical collocations) από τις στερεότυπες φράσεις (idioms) στις ρηµατοονοµατικές δοµές Ιακώβου Μαρία, Μαρκόπουλος Γιώργος, Μικρός Γιώργος Θεµατοποιηµένο Βασικό Λεξιλόγιο µέσω ΗΣΚ: Πρακτική εφαρµογή στη διδασκαλία της ΝΕ ως ΞΓ Καραλή Μαρία Μέση φωνή και υποκειµενικότητα στην αρχαία ελληνική Παρασκευή, 19/9 17:00 17:30, Γ Σάββατο, 18/9 17:00 17:30, Β Πέµπτη, 18/9 12:00-12:30, Β Σάββατο, 18/9 18:30-19:00, Α Παρασκευή, 19/9 10:00-10:30, Σάββατο, 18/9 17:30-18:00, Β Παρασκευή, 19/9 19:00-19:30, Β Πέµπτη, 18/9 18:00-18:30, Β Πέµπτη, 18/9 17:00-17:30, Β Σάββατο, 18/9 17:00-17:30, Παρασκευή, 19/9 13:30-14:00, Β Παρασκευή, 19/9 12:00-12:30, Κυριακή, 18/9 14:00-14:30, Παρασκευή, 19/9 12:30-13:00, Α Κυριακή, 18/9 13:00-13:30, Γ Παρασκευή, 19/9 18:00-18:30, Γ Κυριακή, 18/9 12:30-13:00, Γ Σάββατο, 18/9 12:00-12:30, Α Παρασκευή, 19/9 13:30-14:00, Γ Πέµπτη, 18/9 13:30-14:00, Β Παρασκευή, 19/9 13:00-13:30, Σάββατο, 18/9 18:30-19:00, Γ 2 3 4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 19 20 22 23 24 25 26 29

Καραντζόλα Ελένη Στοιχεία για τη διαλεκτική διαφοροποίηση της πρώιµης νέας ελληνικής (16 ος -17 ος αι.) Κάρλα Γραµµατική, Λαβίδας Νικόλαος Το απαρέµφατο στον άξονα της διαχρονίας της ελληνικής γλώσσας Κασσωτάκη Ειρήνη Αυτο-/αλληλο-πάθεια vs. παθητική σύνταξη: Αντίληψη σηµασίας και σύνταξης από φυσικούς και µη οµιλητές της ελληνικής Κατή ήµητρα, Νικηφορίδου Κική Η πολυσηµία του δείκτη που: συµβολή αναπτυξιακών δεδοµένων στην εξήγησή της Κατσιµαλή Γεωργία ΩΣ/ΣΑΝ οµές στα Νέα Ελληνικά Κατσιναβάκης Ευάγγελος Φ. Συµπληρωµατικοί τρόποι εξειδικεύσεως της ρηµατικής εννοίας και της ρηµατικής αναφοράς στη Νέα Ελληνική Κάτσος Ναπολέων Γενικευµένα Συνοµιλιακά Υπονοήµατα: µια ψυχογλωσσολογική προσέγγιση Κατσούδα Γεωργία Η λειτουργία του αποπλεονασµού και της αποσαφήνισης στη µεταδόµηση του ενεστωτικού θέµατος: παραδείγµατα από το νεοελληνικό ρήµα Κονδύλη Mαριάννα, Aρχάκης Aργύρης Ο ρόλος της γλώσσας στη διαµόρφωση της σχολικής γνώσης: Ανάλυση διδακτικών διαλόγων µε παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας Κοντοσόπουλος Νικόλαος Γ. Κρητικές ιδιωµατικές εκφράσεις Κουρδής Ευάγγελος Αξιολογικές αντιδράσεις Θεσσαλών πληροφορητών στο τοπικό τους ιδίωµα Κουτσουλέλου Σταµατία Προσδιορισµός κειµενικών ειδών: Η περίπτωση των προλόγων Κυριαζής ώρης Κ. Η Ελληνική ως Μεταγλώσσα: Η περίπτωση της γραµµατικής της Αλβανικής Γλώσσης και του Λεξικού της Αλβανικής Γλώσσης του Κ. Χριστοφορίδη Κωστοπούλου Γεωργία, Σαριδάκης Ιωάννης Ε. Κειµενογλωσσολογία και Mετάφραση: ο παράγοντας της προθετικότητας και η συµβολή του στη µεταφραστική διαδικασία Κωστούλη Τριανταφυλλιά ιαστάσεις της επικοινωνίας στη σχολική τάξη Λαβίδας Νικόλαος Μεταβιβαστικές εναλλαγές στην Ελληνική και τη Γαλλική: διαχρονική συγκριτική προσέγγιση Mακρή Tσιλιπάκου Mαριάνθη What is the gender of σακουλίτσα, υπογραφούλα, στρουµπουλούλης, λεπτούλι, Σωτηράκος, Eιρηνούλα, κλειδάκι, λουλουδάκια and other such πραγµατάκια; Μανωλέσσου Ιώ Οι αναφορικές αντωνυµίες της ελληνικής: διαχρονική προοπτική Μαρκόπουλος Γιώργος, Παπανάγνου Βάιος Κωδικοποίηση λεξικής πληροφορίας σε XML Μαρκόπουλος Θεόδωρος Γραµµατικοποίηση, Γνωστικά σχήµατα και Μινιµαλισµός: έχω + Απαρέµφατο στην Ελληνιστική Κοινή Ματσαρίδης Γιώργος Ένα συντακτικό για τη δόµηση και παράσταση οντολογιών σε συστήµατα θησαυρών όρων: κανονικότητες και προβλήµατα Μικρός Γεώργιος Κ. Στατιστικές προσεγγίσεις στην αυτόµατη κατηγοριοποίηση κειµένων της Νέας Ελληνικής: Μια πιλοτική αξιολόγηση υφοµετρικών δεικτών και στατιστικών µεθόδων Μόζερ Αµαλία, Μπέλλα Σπυριδούλα Παρελθόν, παρόν, οριστικότητα και παρακείµενος Μπακάκου Ορφανού Αικ., Παναρέτου Τσίρη Ε. Η ερώτηση ως οργανωτικό στοιχείο του δηµοσιογραφικού κειµένου Κυριακή, 18/9 11:00-11:30, Α Σάββατο, 18/9 17:30-18:00, Γ Παρασκευή, 19/9 19:00-19:30, Α Πέµπτη, 18/9 19:30-20:00, Παρασκευή, 19/9 13:30-14:00, Α Σάββατο, 18/9 17:00-17:30, Α Σάββατο, 18/9 12:30-13:00, Β Σάββατο, 18/9 18:00-18:30, Α Παρασκευή, 19/9 17:30-18:00, Κυριακή, 18/9 10:30-11:00, Γ Σάββατο, 18/9 18:00-18:30, Κυριακή, 18/9 11:00-11:30, Β Σάββατο, 18/9 10:30-11:00, Κυριακή, 18/9 13:00-13:30, Β Παρασκευή, 19/9 18:00-18:30, Πέµπτη, 18/9 18:30-19:00, Α Σάββατο, 18/9 11:30-12:00, Β Παρασκευή, 19/9 10:30-11:00, Α Παρασκευή, 19/9 12:30-13:00, Β Πέµπτη, 18/9 17:00-17:30, Α Κυριακή, 18/9 14:00-14:30, Γ Παρασκευή, 19/9 13:00-13:30, Β Πέµπτη, 18/9 11:30-12:00, Β Κυριακή, 18/9 10:00-10:30, Β 30 31 32 34 36 37 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 54 56 58 59

Μπέση Σπυριδούλα-Ίριδα Μοντέρνοι καιροί...για τη µορφολογία της Ελληνικής. Το παράδειγµα του ονόµατος, έτσι όπως µόνο ο Η/Υ το καταλαβαίνει Νάκας Θανάσης Σηµασιοσυντακτικά της άκλιτης µετοχής σε -οντας / -ώντας Νεράντζη Μυρτώ Η γλωσσική συµπεριφορά και ο συσχετισµός διγλωσσίας και εθνότητας µεταξύ των µελών της Ελληνικής γλωσσικής µειονότητας στο Λονδίνο Πανταζάρα Μαβίνα Οι µεταφορικές χρήσεις των ρηµάτων κίνησης στο λεξικό-γραµµατική της ΝΕ Παντελίδης Νικόλαος Το ιδιωµατικό στοιχείο στη γλώσσα των Αποµνηµονευµάτων του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη Παπαγεωργίου Χάρης, Πιπερίδης Στέλιος, εµοίρος Ιάσων, Προκοπίδης Προκόπης, Γιούλη Βούλα, Κωνσταντινίδης Αλέξης Η χρήση της γλωσσικής τεχνολογίας στην επεξεργασία της Ελληνικής Παπαζαχαρίου ηµήτρης Εµφάνιση νέων ελεύθερων ποικιλιών στη διάλεκτο της Πάτρας: Προ-ουρανικές πραγµατώσεις των (n) και (l) και ο ρόλος τους στη διαµόρφωση της τοπικής διαλέκτου Παπαϊωάννου Πηνελόπη Η σύνθεση κειµένου από την πολυθρόνα του σκηνοθέτη: η προβολή των πληροφοριών στο κείµενο και τα γλωσσικά µέσα της Παπαναστασίου Γιώργος Η πρόθεση ΕΝ στη σύνθεση: ελληνική, λατινική και τευτονικές γλώσσες Πάππου Ζουράβλιοβα Κλειστά φωνήεντα και η προφορά τους στα Νέα Ελληνικά και στα Ρωσικά (στα πλαίσια της διδασκαλίας της ρωσικής γλώσσας σε Έλληνες) Παύλου Παύλος Η λειτουργία των διαλεκτικών και ξενόγλωσσων στοιχείων στη ραδιοφωνική διαφήµιση στην Κύπρο Παύλου Παύλος, Χριστοδούλου Νίκη Η χρήση των στρατηγικών επικοινωνίας από µαθητές της ελληνικής ως ξένης γλώσσας Πετρούνιας Eυάγγελος B. The pronunciation of internationalisms based on Ancient Greek lexical elements. A contrastive investigation between Modern Greek and English Πολίτης Περικλής Στρατηγικές θεµατικής ανάπτυξης και ρητορική δοµή των σύντοµων ειδήσεων Ραυτοπούλου Μαρία Μορφοσυντακτικά φαινόµενα στη γλώσσα των οµηρικών Επών: «Τµήσις» Ρίτσος Σταύρος Γ. Προθήµατα της Ελληνικής και Αναγνωστικές εξιότητες υσλεξικών Μαθητών Σαπουντζάκη Γαλήνη Βοηθητικά ρήµατα της Ελληνικής Νοηµατικής Γλώσσας Σελίµης Στάθης, Κατή ήµητρα Φυσική και αφηρηµένη κίνηση στην παιδική γλώσσα: διαγλωσσική σύγκριση ελληνικής και αγγλικής Σεχίδου Ειρήνη Μορφολογικός δανεισµός της ροµανί από την ελληνική: το επίθηµα imo(s)/-ima Σπυρόπουλος Βασίλειος Μετακίνηση κεφαλής: Σύνταξη ή φωνολογία Τράπαλης Γιώργος Kατηγοριοποίηση και κριτική απόψεων για τα λάθη στη χρήση της νεοελληνικής γλώσσας Τσαγγαλίδης Αναστάσιος, Κουτούπη-Κητή Ελίζα Ρηµατική όψη και επιτελεστικότητα Τσάνταλη Ελένη, Λέκκα Στέλλα, Τσολάκη Μάγδα, Κιοσέογλου Γρηγόρης, Καζής Αριστοτέλης Η δυσκολία κατονοµασίας σε ασθενείς µε άνοια και εργαλεία εκτίµησής της (Boston Naming Test) Τσοκαλίδου Ρούλα Το «πορτρέτο» του δίγλωσσου παιδιού: µια άσκηση γλωσσικής αµοιβαιότητας Τσολακίδης Συµεών Παρατηρήσεις σχετικά µε τη λειτουργία και την κατανοµή των ρηµατικών τύπων στη Βοιωτική Παρασκευή, 19/9 10:30-11:00, Β Παρασκευή, 19/9 19:00-19:30, Γ Κυριακή, 18/9 13:30-14:00, Σάββατο, 18/9 18:00-18:30, Β Κυριακή, 18/9 12:30-13:00, Α Παρασκευή, 19/9 11:30-12:00, Β Παρασκευή, 19/9 10:30-11:00, Γ Κυριακή, 18/9 13:30-14:00, Β Σάββατο, 18/9 10:00-10:30, Γ Παρασκευή, 19/9 12:30-13:00, Σάββατο, 18/9 13:30 14:00, Παρασκευή, 19/9 11:30 12:00, Παρασκευή, 19/9 10:00 10:30, Γ Κυριακή, 18/9 11:30 12:00, Β Πέµπτη, 18/9 19:30 20:00, Α Κυριακή, 18/9 11:30 12:00, Κυριακή, 18/9 10:00 10:30, Σάββατο, 18/9 13:00 13:30, Α Παρασκευή, 19/9 19:30 20:00, Γ Πέµπτη, 18/9 13:00 13:30, Α Παρασκευή, 19/9 19:00 19:30, Πέµπτη, 18/9 18:30 19:00, Β Κυριακή, 18/9 10:30 11:00, Σάββατο, 18/9 17:30 18:00, Σάββατο, 18/9 13:00 13:30, Γ 60 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86

Χαραλαµπάκης Χριστόφορος Προβλήµατα ισοδυναµίας στη νεοελληνική επιστηµονική ορολογία Χατζηδάκη Ασπασία, Κυριαζής ώρης Γλωσσικές στάσεις και πρακτικές αλβανόφωνων οικογενειών στην Ελλάδα Xατζηπαναγιωτίδη Άννα, Στεφανίδου Θάλεια H οικουµενική συνείδηση και η ετερότητα ως καθοριστικές παράµετροι στο σχεδιασµό διδακτικού υλικού για την ελληνική γλώσσα ως ξένη Χριστοδούλου Νίκη Μ. Βυζαντινά στοιχεία στην Κατωιταλική Ελληνική Χριστοφίδου Αναστασία H κατάκτηση της ελληνικής ονοµατικής κλίσης. Μία έρευνα περίπτωσης Ψάλτου Joycey Αγγελική Η λειτουργία της ρηµατικής όψης κατά την αναφορά στο παρελθόν Alcorac Alonso Déniz The so-called "First Palatalization" in Southern Ancient Greek Dialects revisited Alexaki Christina Remarks on Greek L1 Verb Acquisition: A Case Study Alexiadou Artemis, Stavrou Melita Group Adjectives (GA) as Pseudo-adjectives: A case study on the morphology-syntax interaction Botinis Antonis, Fourakis Marios Temporal characteristics of [ps], [ts], and [ks] in Modern Greek Botinis Antonis Focus and Gender Tonal Interactions Bubenik Vit On the Evolution of the Ancient Greek System of Adpositions from Proto-Indo-European Calfoglou Christine Book Reviews in Greek: Thematisation Patterns Canakis Costas Πλήρωµα καµπίνας, θέσεις γι απογείωση: on the language of airline announcements Chondrogianni Maria Questions, Interrogative Clauses and Int sentence type in Modern Greek Daltas Pericles A. Pidginisation processes of diglossic provenance in Greek Davy Jim, Panayotou Anna Phonological constraint on the Teltics of stops in Standard Modern Greek (SMG) and Cypriot Greek (CG) Dawson John An Acoustic Analysis of Obstruents in the English Interlanguage of Native Speakers of Modern Greek Delidaki Sophia Interaction of Tense and Aspect in Time Acquisition Dimitriadis Alexis Discontinuous Reciprocals Dimitromanolaki Aggeliki, Androutsopoulos Ion, Karkaletsis Vangelis Greek Lexical and Morphological Resources for Natural Language Generation Dimou Athanasia Lida Language identification of natural supragmental cues. Comparative study of perceptual abilities of French and Greek adult native speakers Dosuna Julián Méndez The Grammar of Subjective Motion in Ancient Greek Drachman Gaberell Null-Comp Revisited Eideneier Hans Από το ΑΝΑΓΙΓΝΩΣΚΩ στο ΙΑΒΑΖΩ. Συµβολή στη διαχρονική σηµασιολογία Fliatouras Asimakis, Efthymiou Angeliki The selectional constraints of Greek derivational suffix groups Frantzi Katerina T. Updating an LSP Dictionary with Semantic Information Σάββατο, 18/9 10:00 10:30, Β Σάββατο, 18/9 10:00 10:30, Παρασκευή, 19/9 10:30 11:00, Κυριακή, 18/9 14:00 14:30, Α Σάββατο, 18/9 12:00 12:30, Α Πέµπτη, 18/9 19:00 19:30, Σάββατο, 18/9 12:30 13:00, Γ Σάββατο, 18/9 11:30 12:00, Α Παρασκευή, 19/9 17:00 17:30, Α Πέµπτη, 18/9 17:30 18:00, Γ Παρασκευή, 19/9 12:00 12:30, Γ Σάββατο, 18/9 10:30 11:00, Γ Κυριακή, 18/9 14:00 14:30, Β Παρασκευή, 19/9 13:30 14:00, Σάββατο, 18/9 13:30 14:00, Β Κυριακή, 18/9 11:30 12:00, Γ Πέµπτη, 18/9 18:00 18:30, Γ Παρασκευή, 19/9 13:00 13:30, Γ Πέµπτη, 18/9 18:00 18:30, Παρασκευή, 19/9 12:00 12:30, Α Παρασκευή, 19/9 18:00 18:30, Β Πέµπτη, 18/9 18:30 19:00, Γ Σάββατο, 18/9 13:30 14:00, Γ Πέµπτη, 18/9 11:30 12:00, Α Κυριακή, 18/9 13:30 14:00, Α Παρασκευή, 19/9 17:30 18:00, Γ Παρασκευή, 19/9 17:30 18:00, Β 87 88 90 91 92 93 94 95 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 108 109 110 111 112 113 115 116 117

Fykias Ioannis Structural and oblique cases in Modern Greek. A diachronic sketch and some typological observations Galani Alexandra So, word formation: syntax or morphology? Evidence from the verbal inflectional system in Modern Greek Georgiafentis Michalis Towards a Minimalist Account of the VOS Order in Greek Hatzidaki Ourania «Απίστευτο κι όµως ελληνικό»: Creative variation of phraseology in the Greek press Ioannidou Elena Appropriateness vs. Authenticity in classroom talk: The use of the Cypriot Dialect and Standard Modern Greek in a typical classroom interaction Izquierdo Enrique Nieto On <SZ> for <Z> In Greek dialects. The case of the Argolis Janse Mark Trading definiteness in Asia Minor Greek Joseph Brian D. Typological and Areal Perspectives on the Reshaping of Non-active Verbal Endings in Modern Greek Joseph Brian D. [+SELF / +R] Anaphoric Expressions: The Modern Greek Evidence Kehayia Eva, Ralli Angeliki, Manouilidou Christina Processing Deverbal Participial Compounds in Modern Greek: A Psycholinguistic Study King Philip From Research to Learner: Computational Aids for Teachers and Learners of English and Greek Kissilier Maxim Κλιτικές και προσωπικές αντωνυµίες στο «Λειµών» του Ιωάννου Μόσχου Kordoni Valia Locative Alternation in Modern Greek: at the Syntax-Semantics Interface Kotzoglou George Obligatory Inversion and Head Movement in Greek Koufogiorgou Andromahi Linguistic Practices and Gender Dynamics in Bilingual Metsovo (Greece) Kousta Stavroula-Thaleia The effects of parallelism, implicit causality, and animacy on the interpretation of Greek clitics Lekakou Maria The middle semantics and its realization across languages Magni Elisabetta Causative/inchoative verb alternations in the diachrony of Greek Malikouti-Drachman Angeliki Issues in Greek Hypocoristics Maragoudakis Manolis, Kermanidis Katia, Fakotakis Nikos A Bayesian Part-Of-Speech and Case Tagger for Modern Greek Mattheoudakis Marina The developmental model for the mental lexicon: evidence from Greek adult learners of English Mikedakis Emmi Moving The Greek Language Online Miltsakaki Eleni An empirical investigation of discourse coherence, salience, and reference in Greek relative clauses Niehoff-Panagiotidis Johannes Οι Εβραίοι του Βυζαντίου και τα πρώτα Νεοελληνικά κείµενα από την Genizah του Καΐρου Nicolaidis Katerina, Edwards Jan, Magoula Evgenia, Beckman M. Acquisition of lingual obstruents by Greek children Ntelitheos Dimitrios The Syntax of Emphasis: Split DPs and Nominal Ellipsis Πέµπτη, 18/9 17:30 18:00, Α Παρασκευή, 19/9 18:30 19:00, Γ Πέµπτη, 18/9 12:00 12:30, Α Κυριακή, 18/9 10:30 11:00, Β Παρασκευή, 19/9 18:30 19:00, Σάββατο, 18/9 11:30 12:00, Γ Κυριακή, 18/9 11:00 11:30, Γ Σάββατο, 18/9 10:00 10:30, Α Παρασκευή, 19/9 11:30 12:00, Α Πέµπτη, 18/9 11:30 12:00, Παρασκευή, 19/9 18:30 19:00, Β Κυριακή, 18/9 11:30 12:00, Α Σάββατο, 18/9 10:30 11:00, Α Πέµπτη, 18/9 12:30 13:00, Α Σάββατο, 18/9 18:30 19:00, Πέµπτη, 18/9 13:00 13:30, Πέµπτη, 18/9 19:30 20:00, Β Πέµπτη, 18/9 18:00 18:30, Α Πέµπτη, 18/9 13:00 13:30, Γ Παρασκευή, 19/9 17:00 17:30, Β Κυριακή, 18/9 12:30 13:00, Παρασκευή, 19/9 19:30 20:00, Β Κυριακή, 18/9 12:30 13:00, Β Κυριακή, 18/9 13:00 13:30, Α Πέµπτη, 18/9 17:00 17:30, Γ Παρασκευή, 19/9 18:00 18:30, Α 119 120 121 123 125 126 127 129 130 132 133 134 135 136 138 139 140 141 142 143 145 146 147 148 149 150

Pagoni-Tetlow Stamatia Can time stand still for the over 70s? The Modern Greek NC sequence evidence Papadopoulou Despina, Marinis Theodore Lexical effects in sentence processing: evidence from modifier attachment in Greek Papafragou Anna, Massey Chris, Gleitman Lila The kinematics of motion Papafragou Anna, Tantalou Niki Contextual scales and pragmatic inference Papanagnou Vaios XML Schema for the encoding of classical greek texts editions Papangeli Dimitra ARITY operations and the syntax / lexicon parameter: the case of Greek Papapavlou Andreas Implementing language policies: the standardization and transliteration of toponyms in Cyprus Pavlidou Theodossia-Soula On the role of the Modern Greek particle ade Pompei Anna Participial constructions governed by perception verbs in classical Greek Portz Renate Vocal Sound Production and Speech Activity Expressions in German and Greek: Some soundings within a lexical/semantic field theory approach Poulios Apostolos The construction of elderly identity through troubles-telling in Greek conversations Revithiadou Anthi Prosodic Phrasing and Focus in Greek declaratives Roussou A., Tsimpli I., Dimitrakopoulou M., Kalaitzidou M. Clitics and determiners in the Greek L2 grammar Rytting C. Anton A production study of the /i/ ~ /j/ contrast in Modern Greek: lexicon and style Salamoura Angeliki Processing verb argument structure in Greek and English: Evidence for shared representations in bilingual mental lexicon Sanoudaki Irene Bilingual First Language Acquisition: on the acquisition of pronominal reference by Greek - English bilingual children Sevdali Christina On the properties of the Ancient Greek Infinitive Sfakianaki Anna Acoustic characteristics of Greek adult and child speech Sioupi Athina (A)telicity and (im)perfectivity Sipetzis Efthymios On the loss of the dative in Greek: A morphosyntactic approach Sivas Elisaveta Οι γλωσσικές ιδεολογίες στην σηµερινή κοινότητα της Κύπρου Stavrakaki Stavroula Sentence comprehension in Greek children with Williams syndrome and Grammatical Specific Language Impairment: a comparative approach Tannen Deborah When conversation is more poetic than literature: Examples from Lilika Nakou on her experiences in Crete Tantalou Niki The accentuation of Modern Greek and the nature of the Faithfulness constraints Terkourafi Marina The Cypriot koiné: a recent development? Terzi Arhonto Locative Prepositions as nominal possessums Thoma Chrystalla A. Application of Systemic Functional Linguistics to Modern Greek Πέµπτη, 18/9 13:30 14:00, Γ Πέµπτη, 18/9 12:00 12:30, Σάββατο, 18/9 18:30 19:00, Β Σάββατο, 18/9 13:00 13:30, Β Παρασκευή, 19/9 12:00 12:30, Β Παρασκευή, 19/9 18:30 19:00, Α Σάββατο, 18/9 13:00 13:30, Σάββατο, 18/9 12:00 12:30, Β Πέµπτη, 18/9 19:00 19:30, Α Κυριακή, 18/9 13:00 13:30, Κυριακή, 18/9 11:00 11:30, Πέµπτη, 18/9 12:30 13:00, Γ Πέµπτη, 18/9 17:00 17:30, Παρασκευή, 19/9 12:30 13:00, Γ Πέµπτη, 18/9 12:30 13:00, Σάββατο, 18/9 12:30 13:00, Α Σάββατο, 18/9 18:00 18:30, Γ Πέµπτη, 18/9 19:00 19:30, Γ Πέµπτη, 18/9 19:00 19:30, Β Παρασκευή, 19/9 10:00 10:30, Α Σάββατο, 18/9 12:00 12:30, Πέµπτη, 18/9 13:30 14:00, Κυριακή, 18/9 09:00 10:00 Πέµπτη, 18/9 11:30 12:00, Γ Σάββατο, 18/9 12:30 13:00, Παρασκευή, 19/9 17:30 18:00, Α Σάββατο, 18/9 17:30 18:00, Α 152 153 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 167 168 169 170 172 173 174 175 177 178 179 180 182 183 184

Topintzi Nina Prosodic patterns and the minimal word in the domain of Greek truncated nicknames Trudgill Peter Modern Greek Dialects: a Preliminary Classification Tsakali Vina A Different Type of Clitic Doubling Construction Tsakali Vina, Wexler Ken Clitic Omission in Early Modern Greek Tsapkini Kyrana, Jarema Gonia, Kehayia Eva, Ralli Angela Access and Representation of the Greek Past Tense Tseliga Theodora, Marinis Theodore On-line processing of Roman-alphabeted Greek: the influence of morphology in the spelling preferences of Greeklish Tserdanelis Giorgos Ambiguous clitic attachment and segmental sandhi in Greek Tsiplakou Stavroula, Panagiotidis Phoevos The articulation of the left periphery in the acquisition of English L2 by Greek L1 speakers: evidence for impaired representation in the interlanguage Tsiplakou Stavroula Linguistic attitudes in a bidialectal setting: a preliminary report on Cyprus Tzakosta Marina The Enclisis-Proclisis Asymmetry in the Acquisition of Clitics in Greek Valma Eleni Συλλογιστικές διαδικασίες και αιτιολογικές σχέσεις Valtcheva Dragomira Η δήλωση της περιοχής του τόπου στα βυζαντινά δηµώδη µυθιστορήµατα Vasilopoulou Alexandra Teachers repeats of pupils utterances: a study of talk-in-interaction and intonation in Greek nursery classrooms Vega del Barrio Marisa Η γλώσσα των ελληνικών επιγραφών της Ιβηρικής Χερσονήσου Verde Maria Minor delexicals in action: a corpus examination of the verb ΡΙΧΝΩ Verhoeven Lisa, Σκοπετέας Σταύρος Κυριαρχία του προσώπου και τυπολογική µεταβολή της Ελληνικής Vlachou Evangelia Greek Universal Concessive Conditionals Zervas Panagiotis, Geourga Irini, Fakotakis Nikolaos, Kokkinakis Georgios Greek Emotional Database: Construction and Linguistic Analysis Zombolou Katerina Τhe derivation of the deponent verbs Πέµπτη, 18/9 12:00 12:30, Γ Κυριακή, 18/9 10:00 10:30, Γ Παρασκευή, 19/9 13:00 13:30, Α Πέµπτη, 18/9 17:30 18:00, Πέµπτη, 18/9 18:30 19:00, Κυριακή, 18/9 13:30 14:00, Γ Παρασκευή, 19/9 11:30 12:00, Γ Σάββατο, 18/9 13:30 14:00, Α Σάββατο, 18/9 11:30 12:00, Πέµπτη, 18/9 19:30 20:00, Γ Πέµπτη, 18/9 12:30 13:00, Β Κυριακή, 18/9 10:30 11:00, Α Παρασκευή, 19/9 19:30 20:00, Κυριακή, 18/9 10:00 10:30, Γ Πέµπτη, 18/9 13:00 13:30, Β Σάββατο, 18/9 17:00 17:30, Γ Πέµπτη, 18/9 17:30 18:00, Β Παρασκευή, 19/9 10:00 10:30, Β Πέµπτη, 18/9 13:30 14:00, Α 185 187 188 190 192 194 196 197 199 200 202 203 204 205 206 207 209 210 211

Το Ρηµατικό Σύστηµα της Νέας Ελληνικής στα διδακτικά εγχειρίδια της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας: κριτική παρουσίαση και µια νέα διδακτική πρόταση Βασίλης Αδαµόπουλος, Μαρία Καπουρκατσίδου, Κώστας Σπηλιώτης, Εύα Τζένου Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Αγίας Σοφίας 105, 54634, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-284181, 2310-212276 e-mail: carpenoctemque@yahoo.gr, kmaria@lit.auth.gr Έχει κατατεθεί τις τελευταίες δεκαετίες πλούσιος και ποικίλος προβληµατισµός στον τοµέα της αξιολόγησης των εγχειριδίων διδασκαλίας των ζωντανών γλωσσών, σε σχέση µε τη διδακτική τόσο της µητρικής γλώσσας όσο και της δεύτερης ή ξένης. Συµπληρωµατικά στην, γενικού χαρακτήρα, πραγµάτευση που έχει κατατεθεί από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, αλλά και σε άλλες, πιο εστιασµένες σε συγκεκριµένα ζητήµατα, εργασίες αξιολόγησης διδακτικών εγχειριδίων της ΝΕ ως δεύτερης και ως ξένης γλώσσας προστίθεται και η δική µας προσπάθεια, µε χαρακτήρα συγκεντρωτικής αξιολόγησης των υπαρχόντων εγχειριδίων όσον αφορά όµως ένα συγκεκριµένο ζήτηµα, την πραγµάτευση του ρηµατικού συστήµατος της ΝΕ σε αυτά, κυρίως γιατί το ζήτηµα αυτό αποτελεί πάγιο πρόβληµα ή έστω προβληµατισµό στο χώρο της διδασκαλίας της ΝΕ ως δεύτερης και ξένης γλώσσας. Στο πρώτο µέρος της ερευνητικής µας εργασίας αντικείµενο είναι τα διδακτικά εγχειρίδια της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας και συγκεκριµένα η πραγµάτευση του ρηµατικού συστήµατος της ΝΕ σε αυτά. Με σηµείο αφετηρίας την πραγµάτευση του ρηµατικού συστήµατος της ΝΕ σε κάθε εγχειρίδιο (µε αντικείµενα της περιγραφής πιο συγκεκριµένα τις αποσπασµατικές πληροφορίες αλλά και τους εποπτικούς πίνακες για την εκµάθηση της µορφολογίας, τις πληροφορίες για τη σύνταξη αλλά και τη σηµασία κάθε ρήµατος όπως όµως και των χρόνων, τροπικοτήτων και όψεων γενικότερα, τις ασκήσεις εµπέδωσης αλλά και επανάληψης κ.α.) συζητούµε από τη µια µεριά κατά πόσο συνδέονται οι συγκεκριµένες επιλογές ενός εγχειριδίου µε ευρύτερες διδακτικές µεθοδολογίες και προσεγγίσεις, κι από την άλλη επιχειρούµε να εντάξουµε την παρουσίαση κάθε εγχειριδίου σε παραδόσεις και ρεύµατα περιγραφής του γραµµατικού συστήµατος των ζωντανών γλωσσών όπως και να αναζητήσουµε πιθανές συγγένειες των παρουσιάσεων αυτών µε υπάρχουσες γραµµατικές και συντακτικά της ΝΕ. Στο δεύτερο µέρος της ερευνητικής µας εργασίας, αξιοποιώντας στοιχεία από την κριτική παρουσίαση που έχει προηγηθεί σε συνδυασµό µε σύγχρονες τάσεις στη διδακτική των ζωντανών γλωσσών, προχωρούµε σε διδακτικές προτάσεις για τη διδασκαλία του ρηµατικού συστήµατος της ΝΕ σε τµήµατα εκµάθησης της ΝΕ ως δεύτερης/ξένης γλώσσας. Οι διδακτικές µας προτάσεις, χωρίς να δεσµεύονται αναγκαστικά από κάποια συγκεκριµένη διδακτική µεθοδολογία ή προσέγγιση, βασίζονται στη χρήση αυθεντικών κειµένων, προφορικών ή γραπτών, ως διδακτικού υλικού για το γλωσσικό µάθηµα, εστιάζουν στην καλλιέργεια της ικανότητας χρήσης της γλώσσας σε πραγµατικές περιστάσεις επικοινωνίας και επιχειρούν συγκεκριµένα να προτείνουν δραστηριότητες δοµής που θα καλλιεργούν την αποτελεσµατικότερη χρήση (τόσο στο επίπεδο της κατανόησης όσο και της παραγωγής εκφωνηµάτων) του ρηµατικού συστήµατος της ΝΕ σε όλα τα γλωσσικά επίπεδα. 1

Το λόγιο και το λαϊκό στη Νέα Ελληνική: ορισµός και ταξινόµηση Άννα Αναστασιάδη-Συµεωνίδη, Ασηµάκης Φλιάτουρας Τοµέας Γλωσσολογίας, Τµήµα Φιλολογίας, Α.Π.Θ., 54124, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-997015, 2310-253149 Φαξ: 2310-997015, 2310-253149 e-mail: ansym@lit.auth.gr, afliatouras@yahoo.com Είναι γεγονός ότι η γλωσσολογική ανάλυση της Νέας Ελληνικής και ιδιαίτερα η µορφολογική χρησιµοποιεί τη διάκριση [+/-λόγιο], [+/-λαϊκό]. Παρόλο όµως που τα εν λόγω σηµασιολογικά χαρακτηριστικά χρησιµοποιούνται από πολλούς ερευνητές, εκλείπει όχι µόνο η εµπεριστατωµένη µελέτη, αλλά ακόµη και ο ορισµός τους. Στόχοι της παρούσας ανακοίνωσης είναι: 1) Να οριστεί το χαρακτηριστικό [+/-λόγιο] στη Νέα Ελληνική, 2) Να ερευνηθούν τα τεµάχια, τα φαινόµενα και οι δοµές που εκπροσωπούν την τριµερή κατά την άποψή µας διάκριση [+λόγιο], [+/-λόγιο] και [-λόγιο] στο φωνολογικό, µορφολογικό/µορφοφωνολογικό και λεξιλογικό υποσύστηµα της Νέας Ελληνικής, και 3) Να ερµηνευτούν οι λόγοι για τους οποίους είναι απαραίτητη η διάκριση αυτή. Το υλικό έχει αντληθεί από το Λεξικό της ΚΝΕ του Ιδρύµατος Τριανταφυλλίδη και το Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Ελληνικής της Αναστασιάδη- Συµεωνίδη. Ως έννοια-κλειδί που επιτρέπει την πρόβλεψη στην απόδοση των τιµών του χαρακτηριστικού αυτού προτείνονται οι ερήµην κανόνες (default rules). Ενδεικτικά αναφέρουµε τα εξής παραδείγµατα: 1) Φωνολογία: A) Συµφωνικά συµπλέγµατα: δάκτυλο vs δάχτυλο, Β) Τονισµός: εκκλησία vs εκκλησιά, Γ) Φωνολογικά φαινόµενα: α) συνίζηση: η άδειά µου vs η άδεια µου, β) χαλάρωση: υπηρεσία vs υπερεσία, 2) Μορφολογία: Α) Αλλοµορφία: α) θεµατική: i) ονοµατική: πενθ-ήµερη vs πενταήµερη, ακάνθ-ινος vs αγκάθ-ινος, ii) επιθετική: βαθέ-ος vs βαθ-ιού, iii) ρηµατική: ήλθ-α vs ήρθ-α, β) προσφυµατική: i) κλιτική: πόλε-ως vs πόλ-ης (ονοµατική), κακ-ή vs κακ-ιά (επιθετική), επιτίθ-ενται vs επιτίθ-ονται (ρηµατική), ii) προθηµατική: αφ- vs από-, iii) επιθηµατική: ολιγοφαγία vs λιγοφαγιά, Β) Μορφολογικά χαρακτηριστικά: α) γένος: η ψήφος vs ο ψήφος, β) κλιτική τάξη: i) ονοµατική: έµπορ-ος vs έµπορ-ας, ii) επιθετική: αβαθ-ής vs άβαθ-ος, iii) ρηµατική: αδικ-ούµαι vs αδικ-ιέµαι, Γ) Eπιθήµατα που ανήκουν στην ίδια σηµασιολογική κατηγορία: α) επαγγελµατικά: γλωσσο-λόγος, µαθηµατ-ικός vs κουλουρ-άς, κουλουρ-τζής, β) ύλης: κοκάλ-ινος vs κοκαλ-ένιος, ) (µορφοφωνολογία) απλολογία: αποστρατιωτικοποίηση vs αποστρατικοποίηση, 4) Λεξιλόγιο: Α) ανεισµός: α) -/+ άµεσο δάνειο: κρεοπώλης vs χασάπης, β) -/+ προσαρµοσµένο δάνειο: τα ταξί vs τα ταξιά, Β) Συνώνυµα: οστό vs κόκαλο, Γ) λεξικοποιηµένες φράσεις: εις βάρος vs σε βάρος. Επίσης εντοπίζονται παράγοντες που συνδέονται µε το [-λόγιο], όπως α) ταξική σηµατοδότηση: θορυβώδης vs θορυβώδικος, β) παρετυµολογία: Ιωάννης ο Αποκεφαλισθείς vs Ιωάννης ο Αποκεφαλιστής, και γ) υπερδιόρθωση: εκτροχιάζοµαι vs εξετροχιάζοµαι. Ως βασικό θεωρητικό πλαίσιο χρησιµοποιείται η θεωρία µορφολογικής ανάλυσης της D. Corbin (1987, 1991). 2

Ο ραψωδός που θέλεις να φτάσεις: γλωσσικές στρατηγικές πολιτισµικής οικειοποίησης στο ελληνόφωνο rap Γιάννης Ανδρουτσόπουλος Institut für Deutsche Sprache Mannheim Postfach 10 16 21 D-68016 Mannheim Tel.: 0049.621.1581.143 Fax: 0049.621.1581.200 e-mail: androutsopoulos@ids-mannheim.de O όρος οικειοποίηση (appropriation) δηλώνει τη διαδικασία µε την οποία ένα παγκόσµια διαδεδοµένο πολιτισµικό µοντέλο αναπτύσσει «τοπικές» µορφές. Η µουσική ραπ αποτελεί επίκαιρο παράδειγµα πολιτισµικής οικειοποίησης, καθώς από την δεκαετία του 1990 αυτό το αρχικά αφρο-αµερικανικό µουσικό ρεύµα έδωσε το έναυσµα για «τοπικές» παραγωγές µουσικής ραπ σε όλο τόν κόσµο (Mitchell 2001). Μια πρώτη συγκριτική µελέτη τραγουδιών ραπ από κοινωνιογλωσσική σκοπιά (Androutsopoulos & Scholz 2002) εντοπίζει διαδικασίες οικειοποίησης σε διάφορα επίπεδα κειµενικής συγκρότησης θεµατολογία, διακειµενικές και πολιτισµικές αναφορές, µεταφορικά σχήµατα, υφολογικές χρήσεις γλωσσικής ποικιλότητας, ηχητικά δείγµατα. Ένα βασικό πόρισµα είναι ότι οι «τοπικές» εκδοχές του ραπ στην Ευρώπη έχουν αφενός κοινά σηµεία που ανάγονται σε «καθολικά» χαρακτηριστικά του συγκεκριµένου είδους λόγου, αφετέρου διαφορές που συνδέονται µε τις ιδιαιτερότητες της κάθε γλωσσικής κοινότητας. Στην ανακοίνωση αυτή θα εξετάσω διαδικασίες οικειοποίησης του ραπ στην Ελλάδα, εστιάζοντας στη σύγκριση τεσσάρων σχηµάτων (Ηµισκούµπρια, Ζωντανοί Νεκροί, Terror X Crew και Active Member). Η ανάλυση των στίχων τους µε βάση τα παραπάνω κριτήρια δείχνει ότι κάθε σχήµα συγκροτεί µια δική του εκδοχή ελληνικού ραπ ακολουθώντας διαφορετικές υφολογικές και κοινωνιογλωσσικές στρατηγικές. Οι σηµαντικότεροι πόροι γλωσσικής ποικιλότητας στο ελληνόφωνο ραπ είναι (α) γλωσσικό παιχνίδι σε επίπεδο µορφολογίας, λεξιλογίου και γλωσσικής επαφής, (β) προσανατολισµός προς νεανικούς και λαϊκούς κώδικες (γλώσσα του δρόµου), (γ) χρήση καθαρεύουσας/αρχαϊζουσας γλώσσας. Οι γλωσσικές επιλογές του κάθε συγκροτήµατος στους παραπάνω άξονες είναι καθοριστικές για την διαµόρφωση ενός ιδιαίτερου καλλιτεχνικού ύφους. Βιβλιογραφία - Androutsopoulos, Jannis K. & Arno Scholz (2002). "On the recontextualization of hiphop in European speech communities". In: PhiN. Philologie im Netz 19, 1-41. Online document. URL: http://www.fu-berlin.de/phin/ - Mitchell, Tony (ed.) (2001) Global noise. Rap and hip-hop outside the USA. Middletown: Wesleyan UP. 3

Ο ιστορικός ενεστώτας της Νέας Ελληνικής Μαρία Αντωνίου ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Νικοµηδείας 3, 68100, Αλεξανδρούπολη, Ελλάδα Τηλ.: 25510-37532, Φαξ: 25510-37532 e-mail: adonioum@otenet.gr Για την παραδοσιακή γραµµατική ο ιστορικός ενεστώτας είναι χρονική µεταφορά: αυτός που αφηγείται ένα περασµένο γεγονός µεταφέρεται νοερά στο παρελθόν, στη στιγµή της εξέλιξης της διαδικασίας και, κατά κάποιο τρόπο, την βλέπει να εκτυλίσσεται µπροστά στα µάτια του. Έτσι η αφήγηση αποκτά ζωντάνια. Η παρούσα ανακοίνωση, η οποία κινείται στο πλαίσιο της θεωρίας των λεκτικών διεργασιών (théorie des opérations énonciatives) του καθηγητή Antoine Culioli, σκοπό έχει να εξετάσει κατά πόσο η παραδοσιακή αυτή προσέγγιση ισχύει. Ο ιστορικός ενεστώτας αναφέρεται σε µία διαδικασία (procès) παρουσιάζοντάς την ως συµπαγές κλειστό σύνολο ή µήπως ως συµπαγές ανοικτό σύνολο; Τι σηµαίνει «ανοικτό / κλειστό συµπαγές σύνολο» και ποιες επιπτώσεις έχει στη χρήση ενός ρηµατικού τύπου - στη συγκεκριµένη περίπτωση του ιστορικού ενεστώτα; Υποστηρίζουµε πως η συγκεκριµένη χρήση του ενεστώτα, όπως και όλες οι άλλες χρήσεις του, ερµηνεύεται µε τη βοήθεια των ίδιων εννοιολογικών εργαλείων (αοριστικότητα, διεργασία ποιοτικού χαρακτηρισµού, απουσία ποσοτικού-χρονικού χαρακτηρισµού, έλλειψη υποκειµενικότητας), χωρίς, δηλαδή, να γίνεται διάκριση σε κύριες και δευτερεύουσες µεταφορικές σηµασίες. Ο ενεστώτας δεν είναι σε καµία περίπτωση ρηµατικός τύπος που τοποθετεί τη διαδικασία στο παρόν, που την παρουσιάζει, δηλαδή, σε εξέλιξη (όπως ο present continuous της Αγγλικής). Είναι, αντιθέτως, ένας άχρονος ρηµατικός τύπος. Όπως σε όλες τις άλλες χρήσεις του ενεστώτα, έτσι και στην περίπτωση του ιστορικού ενεστώτα η διαδικασία παρουσιάζεται ως ανοιχτό συµπαγές σύνολο, όπως επιβάλλει η ύπαρξη του ενεστωτικού θέµατος και η έλλειψη ασυνέχειας. Το «κλείσιµο» (η απόδοση στον ιστορικό ενεστώτα ερµηνείας κλειστού διαστήµατος, όπως προκύπτει από την παραποµπή σε παρελθόντα γεγονότα) τίθεται σε επίπεδο εκφωνήµατος (και όχι ρηµατικού τύπου, όπως συµβαίνει π.χ. µε τον passé simple της Γαλλικής) από τους χρονικούς προσδιορισµούς, οι οποίοι διενεργούν την αγκίστρωση της διαδικασίας στον παρελθόντα χρόνο. Μελετάται, ακόµη, η διαφορά του ιστορικού ενεστώτα µε τον αόριστο και τον µέλλοντα της Νέας Ελληνικής (πρβλ. «Το 1900 γεννιέται / γεννήθηκε / θα γεννηθεί ο µεγάλος ποιητής») αλλά και οι οµοιότητες και οι διαφορές του µε αντίστοιχους τύπους της Γαλλικής και της Αγγλικής. Βιβλιογραφία - Antoniou, M. (2000). Etude contrastive de l aoriste grec et des formes verbales par lesquelles il est représenté en français. ιδακτορική διατριβή. Πανεπιστήµιο Paris VII. 539 σελ. - Αντωνίου, Μ. (2002). «Ο ενεστώτας της Νέας Ελληνικής: Ένας άχρονος ρηµατικός τύπος». Ανακοίνωση στο 23 ο Συνέδριο για την Ελληνική Γλώσσα, Τοµέας Γλωσσολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, 17-19 Μαΐου 2002 (πρακτικά υπό έκδοση). - Boulle, J. (1995). Evolution des systèmes aspectuels. ιδακτορική διατριβή. Πανεπιστήµιο Paris VII. - Chuquet, H. (1994). Le présent de narration en anglais et en français. Paris: Ophrys. - Le Goffic, P. (textes réunis par) (2001). Le présent en français. Amsterdam/Atlanta: Rodopi. (σειρά: Cahiers Chronos 7). - Μοσχονάς, Σ. (1991). «Τα ενεστώτα, Α : Ο άχρονος χρόνος». Γλωσσολογία 9-10: 151-182. 4

Πολυσηµία και ψυχογλωσσικές διαισθήσεις φυσικών οµιλητών της ελληνικής Μαρία Αντωνίου-Ιωαννίδη Πανεπιστήµιο Αθηνών ασκαλάκη 22-26, Αµπελόκηποι, 11526, Αθήνα Τηλ.: 210-7715824 e-mail: ioannidispanos@ath.forthnet.gr Παρότι η πολυσηµία σπανίως αποτελεί πρόβληµα για τους φυσικούς οµιλητές µιας γλώσσας στη µεταξύ τους επικοινωνία, εντούτοις θέτει αρκετά προβλήµατα τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εφαρµοσµένο επίπεδο (Ravin, Y. & Leacock, C., 2000). Ένα από τα βασικότερα θέµατα που δεν έχουν ακόµη επαρκώς απαντηθεί είναι η οργάνωση των πολύσηµων λέξεων στο νοητικό λεξικό. Παρά τις επιµέρους διαφορές τους οι σηµαντικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις (Rosch 1975, Lakoff 1987, Taylor 1989, Langacker 1991) καθώς και πειραµατικά δεδοµένα (Caramazza & Grober 1976, Durkin & Manning 1989, Williams 1992) συγκλίνουν στην άποψη ότι δεν έχουν όλες οι σηµασίες των πολύσηµων λέξεων την ίδια γνωστική βαρύτητα, αλλά κάποιες από αυτές κατέχουν πλεονεκτικότερη θέση έναντι των υπολοίπων (πρωτοτυπικές / κεντρικές / κυρίαρχες σηµασίες vs. παραγόµενες / περιφερικές / δευτερεύουσες σηµασίες: Durkin & Manning 1989, Taylor 1989, Langacker 1991, Williams 1992, Azuma & Van Orden 1997). Παρόλο που η πρωτοτυπικότητα πολλές φορές ταυτίζεται µε την πιο συχνή σηµασία µιας λέξης ή τη σηµασία που ανακαλούµε πρώτη εκτός κειµένου ή σε ένα ουδέτερο κείµενο, ενδέχεται η σχετική συχνότητα ανάκλησης µιας σηµασίας να µην εξασφαλίζει πάντα εκείνα τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν γνωστικά προεξέχουσα (Williams 1992). Στην παρούσα µελέτη διερευνώνται: 1) η σχέση συχνότητας παραγωγής των σηµασιών πολύσηµων λέξεων στα ελληνικά και χαρακτηριστικών που σχετίζονται µε την πρωτοτυπικότητα µιας σηµασίας, όπως αυτά ορίζονται από τις σχετικές θεωρίες και 2) οι διαισθήσεις Ελλήνων φυσικών οµιλητών αναφορικά µε τις σχετικές σηµασιολογικές αποστάσεις µεταξύ κεντρικών και περιφερικών εννοιών των πολύσηµων λέξεων. Στην πρώτη φάση της έρευνας χρησιµοποιείται ένα τεστ ανάκλησης προκειµένου να προσδιορίσουµε τη σχετική συχνότητα παραγωγής των σηµασιών των υπό εξέταση πολύσηµων λέξεων. Στη δεύτερη φάση χρησιµοποιείται ένα τεστ σηµασιολογικής συνάφειας (relatedness judgement test) προκειµένου να διαγνώσουµε τις διαισθήσεις των υποκειµένων αναφορικά µε τη σχέση των σηµασιών και τον τρόπο οργάνωσής τους στο νοητικό λεξικό. Η ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των δεδοµένων εστιάζεται στον εντοπισµό των παραµέτρων (σηµασιολογικών και πραγµατολογικών), που επηρεάζουν τη σχέση συχνότητας χρήσης και πρωτοτυπικότητας και παρέχει ενδείξεις σχετικά µε τις σηµασιολογικές συσχετίσεις που διενεργούνται στο νοητικό λεξικό µεταξύ των εννοιών των πολύσηµων λέξεων. Βιβλιογραφία - Azuma, T. & VanOrden, G.C. (1997) Why SAFE is better than FAST: The relatedness of a word s meanings affects lexical decision times, Journal of Memory and Language, 36 : 484-504. - Caramazza, A. & Grober, E. (1976) Polysemy and the structure of the subjective lexicon, Rameh, C. (Ed.) Semantics: Theroy and Application, Georgetown University Round Table on Languages and Linguistics, 181-206. - Durkin, K. & Manning, J. (1989) Polysemy and the subjective lexicon: Semantic relatedness and the salience of intraword senses, Journal of Psycholignuistic Research, 18:577-612. 5

- Lakoff, G (1987) Women, Fire and Dangerous Things. Chicago: U.C.P. - Langacker, R.W. (1991) Concept, Image and Symbol: The Cognitive Basis of Grammar. Berlin: Mouton de Gruyter. - Ravin, Y. & Leacock, C. (2000) Polysemy: Theoretical and Computational Approaches. New York: O.U.P. - Rosch, E. (1975) Cognitive Representations of Semantic Categories, Journal of Experimental Psychology: General, 104 (3): 192-233. - Taylor, J.R. (1989) Linguistic Categorization: Prototypes in Linguistic Theroy. Oxford: O.U.P - Williams, J.N. (1992) Processing polysemous words in context: Evidence for interrelated meanings, Journal of Psycholignuistic Research, 21:193-218. 6

Στατιστική ανάλυση και ερµηνεία των αποτελεσµάτων των εξετάσεων πιστοποίησης επάρκειας της ελληνοµάθειας Νιόβη Αντωνοπούλου Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Τµήµα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας 541 24 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-230572, 2310-997460 Φαξ: 2310-280961 e-mail: jga@auth.gr Φρειδερίκος Βαλετόπουλος Université Paris XIII LLI e-mail: frederic@lli.univ-paris13.fr Η ανακοίνωση αυτή έχει ως στόχο να παρουσιάσει τα συµπεράσµατα που προέκυψαν από τη στατιστική επεξεργασία, ανάλυση και ερµηνεία των αποτελεσµάτων των εξετάσεων για το κρατικό πιστοποιητικό επάρκειας της ελληνοµάθειας κατά τα έτη 1999-2002, επίσηµος φορέας διοργάνωσης των οποίων έχει οριστεί από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Οι σχετικές εξετάσεις διοργανώθηκαν για πρώτη φορά το Μάιο του 1999. Η στατιστική ανάλυση έχει διπλό στόχο: πρώτο, σε συνδυασµό µε τη διεθνή εµπειρία από αντίστοιχες εξετάσεις ευρείας κλίµακας, να αξιολογήσουµε τα συγκεκριµένα εξεταστικά θέµατα και να επισηµάνουµε τα µειονεκτήµατα και τα πλεονεκτήµατα που προκύπτουν από την εφαρµογή γλωσσικών δοκιµασιών µε επικοινωνιακό προσανατολισµό και δεύτερο να παρατηρήσουµε τη συµπεριφορά των υποψηφίων απέναντι στα εξεταστικά θέµατα, ώστε να έχουµε όσο το δυνατό πιο ασφαλή συµπεράσµατα για τα σηµεία που δυσκολεύουν, τις οµάδες που δυσκολεύονται και τους πιθανούς λόγους για τους οποίους προκαλούνται οι δυσκολίες. Οι βασικοί άξονες γύρω από τους οποίους θα κινηθούµε είναι η συνολική ανάλυση και ερµηνεία των ποσοστών επιτυχίας και αποτυχίας ανάλογα µε το επίπεδο και τη δεξιότητα πληροφορίες που αφορούν κατά βάση την ποιότητα των εξεταστικών θεµάτων και η ανάλυση των ποσοστών επιτυχίας ανάλογα µε το εξεταστικό κέντρο, το φύλο, την ηλικία και τη µόρφωση των εξεταζοµένων. Οι λειτουργίες που θα µελετηθούν είναι η συχνότητα και η κατανοµή, ο µέσος όρος, η διακύµανση και η τυπική απόκλιση, ο βαθµός δυσκολίας και ο δείκτης διακριτικότητας. Στην παρούσα ανακοίνωση θα εξετάσουµε µόνο τις δεξιότητες κατανόησης λόγου προφορικού και γραπτού των τεσσάρων επιπέδων των εξεταστικών δοκιµασιών για την πιστοποίηση επάρκειας της ελληνοµάθειας. 7

Το Γλωσσικό Χιούµορ ως Μέσο Έκφρασης Ταυτότητας: Ανάλυση εδοµένων από Νεανικές Συνοµιλίες Αργύρης Αρχάκης Βίλλυ Τσάκωνα Πανεπιστήµιο Πατρών, Τµήµα Φιλολογίας Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Φιλολογίας Πανεπιστηµιούπολη Ρίο, 265 00 Πάτρα έφνερ 3, 116 36 Αθήνα Τηλ.: 2610-996237 Τηλ.: 210-9215605 E-mail: archakis@upatras.gr E-mail: tsakona@hol.gr Σε πολλές πρόσφατες έρευνες επισηµαίνεται ότι το γλωσσικό χιούµορ δεν εµφανίζεται τυχαία στις συνοµιλίες ούτε αποσκοπεί µόνο στη διασκέδαση των συνοµιλητών, αλλά µπορεί να λειτουργήσει ως µέσο έκφρασης ταυτότητας (πρβ., λ.χ., Brown & Levinson 1987). Στην ανακοίνωση αυτή θα επικεντρώσουµε την προσοχή µας στον τρόπο µε τον οποίο το χιούµορ µπορεί να λειτουργήσει ως δείκτης της ταυτότητας των νέων του υλικού µας, δηλαδή της ευθυγράµµισής τους ή της απόκλισης από κοινωνικούς ρόλους και συµπεριφορές. Τα δεδοµένα µας αποτελούνται από 46 προφορικές αφηγήσεις που περιέχουν χιούµορ και προέρχονται από δύο διαφορετικές συνοµιλίες τεσσάρων νέων ανδρών συνολικής διάρκειας 120 λεπτών. Τα κριτήρια για την επιλογή των χιουµοριστικών αφηγήσεων που θα χρησιµοποιήσουµε είναι δύο: α) η ύπαρξη γνωστικής αντίθεσης σε διάφορα σηµεία της αφήγησης, όπως προσδιορίζεται από τη Γενική Θεωρία για το Γλωσσικό Χιούµορ (Attardo 2001) και, δευτερευόντως, β) η παρουσία γέλιου, το οποίο προέρχεται από τον οµιλητή ή/και το ακροατήριο και µπορεί να φανερώνει την πρόθεση των συνοµιλητών να αντιµετωπίσουν τη γνωστική αντίθεση µε παιγνιώδη τρόπο. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον µας στους χιουµοριστικούς στόχους, θα επιχειρήσουµε να εντοπίσουµε εις βάρος ποιων ανθρώπων ή θεσµών γελούν οι νέοι αυτοί. Θα υποστηρίξουµε ότι διαµορφώνουν τις χιουµοριστικές αφηγήσεις τους γύρω από µία ή περισσότερες αποκλίσεις από τις συµπεριφορές που θεωρούν οι ίδιοι ως «κανονικές». Η υπόθεσή µας είναι ότι, προβάλλοντας µε χιουµοριστικό τρόπο τις στάσεις τους απέναντι στη (θεωρούµενη ως αποκλίνουσα) συµπεριφορά των άλλων ή και των ίδιων, ουσιαστικά παρέχουν πληροφορίες για την κοινωνική τους ταυτότητα. Επιπλέον, θα υποστηρίξουµε ότι το χιούµορ επιδρά θετικά στην ενότητα και την αλληλεγγύη της οµάδας τους συσφίγγοντας τις ήδη υπάρχουσες µεταξύ τους σχέσεις. Θα καταλήξουµε στο συµπέρασµα ότι η κοινή λειτουργία που φαίνεται να έχει το χιούµορ στα δεδοµένα µας είναι η ενίσχυση των δεσµών της οµάδας και ταυτοχρόνως η κριτική, η οποία άλλοτε στοχεύει εκτός και άλλοτε εντός της οµάδας. Η κριτική διάσταση του χιούµορ καταδεικνύει την απόκλιση εκτός ή εντός οµάδας προσδιορίζοντας εµµέσως πλην σαφώς τα όρια της αποδεκτής συµπεριφοράς. Η ενισχυτική των δεσµών διάσταση του χιούµορ συνδέεται στενά µε την κριτική διάσταση και ουσιαστικά προκύπτει από αυτή: όταν ο στόχος είναι εκτός οµάδας, η παρέα συσπειρώνεται και συνασπίζεται ενάντια στον στόχο αυτό. Όταν ο στόχος είναι εντός οµάδας, η απειλή αποφεύγεται εξαιτίας της προστατευτικής αλληλεγγύης που υπάρχει µεταξύ των µελών της οµάδας. 8

Λεξιλόγιο και λεξικό : το εγχείρηµα ενός δίγλωσσου λεξικού για παιδιά Άννα Βακαλοπούλου, Μαρία Τζεβελέκου Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου Αρτέµιδος 6 & Επιδαύρου, 151 25 Μαρούσι Τηλ.: 210-6875300 Φαξ: 210-6852620 e-mail: avacalop@ilsp.gr, maria_t@ilsp.gr Έναυσµα για την παρούσα µελέτη αποτέλεσε η σύνταξη ενός ελληνοτουρκικού λεξικού 6.000 ληµµάτων για παιδιά, το οποίο κυκλοφορεί σε οπτικό δίσκο και θα κυκλοφορήσει προσεχώς σε βιβλίο. Το γλωσσικό περιεχόµενο του λεξικού και η ανάπτυξή του προσδιορίστηκαν αφενός από τις ανάγκες της διδακτικής της ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσας και αφετέρου από γλωσσολογικές ή γνωσιακές θεωρήσεις που εφαρµόζονται στη λεξικογραφική πρακτική. Από τα βασικότερα ζητήµατα στο σχεδιασµό ενός λεξικού για ξενόγλωσσους οµιλητές και µάλιστα για παιδιά είναι η κατάρτιση ενός βασικού, πυρηνικού λεξιλογίου. Τα κριτήρια επιλογής των ληµµάτων τοποθετούνται σε ευρεία γκάµα, η οποία περιλαµβάνει οντολογικές προσεγγίσεις (π.χ. φυσικά είδη ), ιδιότητες κατανοµής (π.χ. συντακτική αντικατάσταση), σηµασιολογικές ιδιότητες (π.χ. συνώνυµα/αντίθετα), συχνότητα µε βάση σώµατα κειµένων και, τέλος, το γλωσσικό αισθητήριο του λεξικογράφου. Η προσπάθεια κωδικοποίησης της πληροφορίας ώστε να είναι εύκολα προσβάσιµη και χρήσιµη στο χρήστη κατέχει κεντρική θέση στο εγχείρηµα αυτό. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται το ζήτηµα του ορίου µεταξύ λεξικοποίησης και γραµµατικοποίησης. Η ανάπτυξη κλιτικού υποδείγµατος σχετίζεται µε το γενικότερο ζήτηµα της διεπαφής µεταξύ σηµασιολογίας και µορφολογίας. Τα φαινόµενα των περιορισµών και των µεταβολών στη δοµή των ορισµάτων (π.χ. µεσοπαθητικές µετοχές, απρόσωπη/προσωπική χρήση), η αλλαγή σηµασιών κατά την ανάπτυξη του ίδιου κλιτικού υποδείγµατος (π.χ. αφαιρώ αφαιρούµαι), καθώς και η κλίµακα αποδοχής ενός τύπου, (π.χ. η χρηστικότητα του γ προσώπου µεσο-παθητικών τύπων µε επιστηµική ή/και δεοντική αξία σε αντιδιαστολή µε το α ή β πρόσωπο) θέτουν το ζήτηµα της διεύρυνσης του ληµµατολογίου µε την προσθήκη τύπων ως ξεχωριστών ληµµάτων. Με ανάλογο τρόπο τίθεται το ζήτηµα των τύπων που προέρχονται από την παραγωγή (π.χ. υποκοριστικά). Η παρουσίαση της πληροφορίας στο λεξικό γίνεται µε σκοπό τόσο την κατανόηση όσο και την παραγωγή του λόγου για τον ξενόγλωσσο χρήστη. Έτσι, παρατίθενται χρηστικά παραδείγµατα µε ερµηνευτική λειτουργία, µετάφραση, εικαστικό υλικό, µορφολογικές και γραµµατικές πληροφορίες, σχετικές λέξεις και παραποµπές. Κατά τη συγγραφή των παραδειγµάτων τηρήθηκε αυστηρά η αρχή του «κλειστού λεξιλογίου». Τέλος, η µεταφραστική αντιστοιχία/αναντιστοιχία µεταξύ των δύο γλωσσών προσδιόρισαν σε κάποιο βαθµό τη διαµόρφωση του ληµµατολογίου και την επιλογή των χρηστικών παραδειγµάτων. Η ιεράρχηση σηµασιών έγινε λαµβάνοντας υπόψη συγκεκριµένες γλωσσολογικές παραµέτρους καθώς και γενικότερες λεξικογραφικές αρχές (π.χ. γενικό => ειδικό, συγκεκριµένο => αφηρηµένο/µεταφορικό, συχνότητα). Με δεδοµένα τα παραπάνω, επιχειρήθηκε η κάλυψη ενός βασικού λεξιλογίου για το συγκεκριµένο επίπεδο γλωσσοµάθειας. Έτσι, εκτός από χρηστικό εργαλείο για την κατανόηση και την παραγωγή λόγου στα ελληνικά, το συγκεκριµένο λεξικό αποτελεί συστηµατική µελέτη για τον ορισµό ενός αρχικού σταδίου γλωσσοµάθειας για την Ελληνική. 9

Συνοπτικές/ µη συνοπτικές διαδικασίες και ρηµατική άποψη στην Προστακτική στα Νέα Ελληνικά Βασιλάκη Ευγενία ιδασκαλείο Νέων Ελληνικών Πανεπιστηµίου Αθηνών Πανεπιστηµιούπολη Ζωγράφου Τηλ.: 210-6467966 e-mail: evgeniavas@yahoo.com Στα πλαίσια της Γνωστικής Γραµµατικής (Langacker 1987, 1991), όπου το Λεξικό και οι γραµµατικές δοµές αποτελούν ένα συνεχές συµβολικών σχηµάτων, η διάκριση µη συνοπτικών/συνοπτικών (imperfective/perfective) διαδικασιών (processes) µπορεί να αφορά τόσο στο εγγενές (λεξικό) ποιόν ενεργείας όσο και στη (γραµµατική) µορφολογική κατηγορία της άποψης. Με βάση την ανάλυση που προσφέρει η συγκεκριµένη θεωρία, επιχειρείται να ερµηνευτεί η δυνατότητα χρήσης µη συνοπτικού ρηµατικού τύπου στην Προστακτική σε περιπτώσεις που αναµένεται ο συνοπτικός (όπως παρατηρούν όλες σχεδόν οι γραµµατικές περιγραφές της ΝΕ, ενδεικτικά αναφέρονται οι Μπαµπινιώτης-Κοντός 1967, Mackridge 1985, Κλαίρης-Μπαµπινιώτης et al. 1999). Στην ανάλυση λαµβάνεται υπόψη η εγγενής δεικτικότητα που χαρακτηρίζει την Προστακτική, ώστε να εµφανίζεται ως προνοµιακό περιβάλλον στο οποίο οι οµιλητές µπορούν να αξιοποιήσουν τη διάκριση της άποψης για να αποδώσουν περαιτέρω πραγµατολογικές διαφοροποιήσεις (δεν ισχύει, ωστόσο, κάτι παρόµοιο για τις ανάλογες δοµές µε Υποτακτική: λέγε τώρα/ *να λες τώρα). Η επιλογή της µη συνοπτικής άποψης µπορεί να θεωρηθεί τελικά ως ένας «γραµµατικοποιηµένος τρόπος υιοθέτησης εσωτερικής οπτικής» από τον οµιλητή (Νικηφορίδου 2002), ο οποίος συνοδεύεται από µια έννοια «αµεσότητας» και οδηγεί σε ανάλογες πραγµατολογικές ερµηνείες, όπως λογική/ συναισθηµατική εµπλοκή του οµιλητή κτλ. 10

Η ισορροπία της διάζευξης Γιάννης Βελούδης Τοµέας Γλωσσολογίας Τµήµα Φιλολογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης 540 06 Θεσσαλονίκη Tηλ.: 2310-997141 Φαξ: 2310-997409 e-mail: veloudis@lit.auth.gr Στην καθηµερινή µας ζωή κοινή είναι η ακόλουθη εµπειρία: βλέπουµε σύµµετρες (ή µη) δυνάµεις να ασκούνται πάνω σε ένα άξονα, ή να συναντώνται σε ένα σηµείο, µε αποτέλεσµα την ισορροπία (ή τη διατάραξή της). Ίχνη αυτής της εµπειρίας, ή, αν προτιµάτε, το ίχνευµα (image schema) που της αναλογεί, θα αναζητήσω στο γνωσιακό βάθος της διάζευξης. Πιο συγκεκριµένα, θα προσπαθήσω να δείξω ότι το γνωστό µας διαζευκτικό ή αναλαµβάνει να εκφράσει τη σύµµετρη πίεση που ασκούν (κανονικά) δύο διαφορετικές καταστάσεις πραγµάτων, καθώς (κατά τον οµιλητή / την οµιλήτρια) διεκδικούν την ίδια «θέση» στον κόσµο µας. Άξονας συµµετρίας των ασκούµενων δυνάµεων, θα ισχυριστώ, είναι η πιθανότητα αλήθειας ως προς αυτήν ισορροπούν τα µέλη της διάζευξης και από τα τροπικότητά του θα προσπαθήσω να εξηγήσω ορισµένα χαρακτηριστικά των µορφών που αναλαµβάνουν (και διαγλωσσικά) την έκφραση της διάζευξης. 11

Οι χρήσεις της τσιγγάνικης και οι γλωσσικές στάσεις των οµιλητών της απέναντι στην τσιγγάνικη και την ελληνική Βερβίτης Νίκος, Καπουρκατσίδου Μαρία Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Κολοκοτρώνη 4, 54621, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310-212276 e-mail: kmaria@lit.auth.gr Η τσιγγάνικη είναι µια ξεχωριστή περίπτωση µειονοτικής γλώσσας διότι µιλιέται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, σε χώρες της Αµερικάνικης ηπείρου αλλά και στην Αυστραλία και γιατί δεν αποτελεί µία ενιαία γλώσσα αλλά ένα νεφέλωµα διαλέκτων και ιδιωµάτων, που σε µερικές περιπτώσεις δυσχεραίνουν πολύ την επικοινωνία µεταξύ των οµιλητών τους. Οι οµιλητές της τσιγγάνικης είναι δίγλωσσοι ή και πολύγλωσσοι και πιο συγκεκριµένα στην Ελλάδα εκτός από τη ροµανές µιλούν και την επίσηµη γλώσσα την ελληνική. Ο βαθµός διγλωσσίας τους βέβαια ποικίλλει και συνήθως είναι ανάλογος µε το βαθµό ένταξής τους στην κοινωνία. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του Πολιτιστικού Ιδρύµατος Rromani Baxt, το 95% των Τσιγγάνων που ζουν στην Ελλάδα µιλούν τη ροµανές σε αντίθεση µε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου το ποσοστό των οµιλητών της είναι µικρότερο. Η έλλειψη τυποποίησης και κωδικοποίησής της οδηγεί στο φαινόµενο της γλωσσικής µετακίνησης (language shift). Η ανακοίνωση µελετά το φαινόµενο αυτό στη γλωσσική κοινότητα των Τσιγγάνων του ενδροποτάµου της Θεσσαλονίκης, όπου έλαβε χώρα η επιτόπια έρευνα. Εξετάστηκαν οι γλωσσικές χρήσεις ως προς τους συνοµιλητές, τους τοµείς (domains), και ως προς συγκεκριµένες γλωσσικές δραστηριότητες. Επιπλέον διερευνήθηκαν οι γλωσσικές στάσεις των οµιλητών αυτών απέναντι στην τσιγγάνικη και την ελληνική και θέµατα διατήρησης και µετάδοσης της µητρικής γλώσσας στις επόµενες γενιές, κωδικοποίησής της, διεύρυνσης των λειτουργιών της, καθώς και η στάση των ίδιων απέναντι στη δική τους διάλεκτο. 12

Εξάλειψη αµφισηµιών σε ουσιαστικοποιηµένα επίθετα και επιρρήµατα Ράνια Βοσκάκη, ήµητρα Καζαντζή Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ιουλιανού 33, 54 634, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 23940-22674 Φαξ: 28310-61165 e-mail: rvoskaki@hotmail.com, dimkaz4@hotmail.com Επιχειρώντας τον εµπλουτισµό ενός συστήµατος αυτόµατης ανάλυσης της Νέας Ελληνικής, παρουσιάστηκε το πρόβληµα της αµφισηµίας ανάµεσα στα επιρρήµατα και στα ουσιαστικοποιηµένα επίθετα. Αντικείµενο, λοιπόν, της παρούσας µελέτης είναι αφενός ο εντοπισµός τους και αφετέρου η προσπάθεια εξάλειψής τους. Βάση της µελέτης αυτής είναι οι θεωρητικές αρχές του Z.S. Harris καθώς και οι µελέτες του Maurice Gross στις οποίες προτείνεται η πλήρης και συστηµατική περιγραφή της κάθε γλώσσας µε σκοπό την αυτόµατη επεξεργασία κειµένων. Η συγκεκριµένη µελέτη βασίστηκε σε ένα σώµα κειµένων 6.000 απλών επιρρηµάτων και σε ένα σώµα κειµένων ~2.000 ουσιαστικοποιηµένων επιθέτων. Ως εργαλείο ελέγχου και επαλήθευσης των αναλύσεων που παράγουµε χρησιµοποιούµε το Unitex, ένα σύστηµα αυτόµατης ανάλυσης που αναπτύχθηκε στο LADL (Laboratoire d Automatique et Documentaire Linguistique) του Πανεπιστηµίου Paris VII. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς µας καταλήξαµε µεταξύ άλλων στις παρακάτω διαπιστώσεις: - Η αµφισηµία εντοπίζεται στην περίπτωση που το ουσιαστικοποιηµένο επίθετο βρίσκεται στην ονοµαστική, αιτιατική και κλητική πληθυντικού, ουδετέρου γένους. 1.0. καθηµερινά/ιδιαίτερα, επίρρηµα 1.1. καθηµερινά/ιδιαίτερα, ουσιαστικοποιηµένο επίθετο Φοράει τα καθηµερινά της. Παραδίδει ιδιαίτερα. Έρχεται καθηµερινά και µε βλέπει. Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη λογοτεχνία. Προκειµένου να επιλυθούν τέτοιου είδους αµφισηµίες υπάρχουν δύο λύσεις: - µε διαδικασίες αυτοµατισµού πεπερασµένων καταστάσεων - µε την κατασκευή συντακτικο-σηµασιολογικών αναλυτών - µε τάξεις αντικειµένων Βιβλιογραφία - Βοσκάκη Ρ., Θηλυκός Ι., υπό εκτύπωση, «Αναπαράσταση των ουσιαστικοποιηµένων επιθέτων της Νέας Ελληνικής µε διαδικασίες αυτοµατισµού πεπερασµένων καταστάσεων», Μελέτες για την ελληνική γλώσσα Πρακτικά της 23 ης ετήσιας συνάντησης του Τοµέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., 17-19 Μαΐου 2002, Θεσσαλονίκη. - HARRIS, Z. S. (1976) Notes du cours de syntaxe. trad. M. Gross, Paris: Le Seuil http://www-igm.univ-mlv.fr/~ unitex/manuel.html 13