ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΥΠΕΥΘΗΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : OWDA ΜΟΗΑΜΜΕD Α.Ε.Μ.: 14547 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 2. ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ... 4 3. ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ... 5 4. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ... 7 5. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΝΓΚ... 9 6. ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ (ΑΘΛΗΤΕΣ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ)... 10 7. O ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ... 13 8. ΑΘΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ... 14 9. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΝΧΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ... 15 10. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ... 16 11. ΝΕΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ, ΝΕΑ ΤΕΣΤ... 17 12. ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ...16 13. ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΥΣΙΩΝ... 17 14. ΟΜΑΔΕΣ ΟΥΣΙΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΚΕΙΝΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ.....21 15. ΜΕΘΟΔΟΙ ΝΤΟΠΙΝΓΚ... 23 16. ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ..25 17. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... 26 18. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 28 1

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα φάρμακα έχουν σκοπό να θεραπεύουν άτομα που πάσχουν από μια ασθένεια. Όταν χρησιμοποιούνται oρθολογικά, είναι σε θέση να σώσουν ζωές. Παρόλα αυτά οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να αποβεί επικίνδυνο, ειδικά όταν χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε υψηλές δόσεις. Οι γιατροί λαμβάνουν υπόψη τους αυτούς τους κινδύνους, όταν συνταγολογίου τις ενδεδειγμένες θεραπείες. Η χρήση ουσιών ή μεθόδων για την αύξηση της αθλητικής απόδοσης θεωρείται απάτη, αδικία και είναι αντίθετη με το πνεύμα του εντίμου συναγωνισμού. Η καταχρηστική λήψη φαρμάκων μπορεί να αποβεί επιζήμια για την υγεία του ιδίου του αθλητή ή για τους συναθλητές του. Το γεγονός αυτό βλάπτει σοβαρά την ακεραιότητα την εικόνα και το ήθος του αθλητισμού, άσχετα εάν η βελτίωση της επίδοσης είναι το κίνητρο για τη χρήση των φαρμάκων ή όχι. Στις μέρες μας ο χώρος του αθλητισμού και ιδίως του πρωταθλητισμού στιγματίζεται συχνά από φαινόμενα κατάχρησης ουσιών, που θεωρούνται ότι προάγουν την αθλητική επίδοση. Γεγονός όμως είναι ότι βλέπουν σοβαρά την υγεία των αθλητών. Αυτή η τάση ομολογουμένως δεν είναι κάτι το καινούριο, αλλά παρουσιάζει δραματική αύξηση της τελευταίες δεκαετίες. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι περίπου το 17 % των νέων ηλικίας 11 με 19 ετών, κάνουν χρήση ψυχοτρόπων φαρμάκων, είτε για να μπορούν να κοιμούνται ευκολότερα είτε για να καταπολεμήσουν την κόπωση και ανησυχία. Η διάκριση σε κάποιο άθλημα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κάτω από την πίεση, οι σημερινοί αθλητές είναι υποχρεωμένοι να προπονούνται σκληρότερα, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και όσο το δυνατόν από μικρότερη ηλικία προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αθλητικές τους 2

φιλοδοξίες, ορισμένοι δεν διατάζουν να καταφύγουν σε παράνομα μέσα, όπως είναι η λήψη μιας απαγορευμένης ουσίας. Γιατί όμως κάνουν κάτι τέτοιο από τη στιγμή που πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποκαλυφθούν από τις αρμόδιες αρχές. Ας μην λησμονούμε ότι το όλο πνεύμα της σύγχρονης κοινωνίας κατευθύνει τους αθλητές σε μια τέτοια ζημιογόνα συμπεριφορά. Η ιδία η κοινωνία μας προτρέπει πολλές φορές να επιδιώκουμε το γρήγορο και εύκολο κέρδος και όχι την επιτυχία που προκύπτει μέσα από μια σκληρή και επίμονη προσπάθεια. Κάποιος ντοπάρεται για να κερδίσει χρήματα για να δηλώσει παρόν μπροστά στα μάτια των άλλων, επειδή έχει χάσει τα ιδανικά, τις άξιες, τα πρότυπα του. Διότι έχει χάσει τα πάντα και δεν έχει τίποτα να χάσει ποιά και θέλει να ονειρευτεί. Βεβαία οι λόγοι ίσως για τους όποιος κάποιος ντοπάρεται είναι πιο προφανείς και απλοϊκοί. Ένας αθλητής καταφεύγει στην χρήση απαγορευμένων ουσιών ή μεθόδων προκειμένου να βελτιώσει τις ικανότητες του, την αθλητική του απόδοση, να γίνει ανταγωνιστικός, να διακριθεί, να δοξαστεί, έστω και αν γνωρίζει ότι δεν προσπάθησε έντιμα για επιτύχει τους στόχους του και να βελτιώσει τις ικανότητες του. Ίσως, ο κίνητρο για αυτό που καλείται ντόπινγκ να πηγάζει καθαρά από τη διάθεση του ατόμου να ζήσει στα οριακά να φλερτάρει τον κίνδυνο, να εναντιωθεί κατά βάθος στις επιταγές του κατεστημένου και του κοινωνικού του περιβάλλοντος. 3

2. TO ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η λέξη (dope) χρησιμοποιήθηκε από τους λαούς της Αφρικής από τον 18 αιώνα, για την ονομασία των διεγερτικών που χρησιμοποιούν στις τελετές τους. Σήμερα σημαίνει (φάρμακο) ή (ναρκωτικό) και ο όρος (doping) υποδηλώνει την αθέμιτη χρήση φαρμάκων ή άλλων μεθόδων για την επίτευξη της μεγίστης αθλητικής επίδοσης. Το ντόπινγκ αποτελεί μάστιγα για τον σύγχρονο αθλητισμό και δυστυχώς έχει αλλοιώσει το αθλητικό ιδεώδες των αρχαίων ελλήνων. Εκτός από τα ηθικά ζητήματα, η χρήση των διαφόρων ουσιών και η κλίμακα υπερβολής που την χαρακτηρίζει, θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία και την ζωή αθλητών. Τα βοηθήματα τους, όμως είχαν και οι αθλητές των ολυμπιακών αγώνων στην αρχαία Ελλάδα. Οι γνωστοί (παιδομετρία) και οι (διαιτητικές συνταγές) τους θεωρούνταν απαραίτητα βοηθήματα των αθλητών. Ειδικές δίαιτες είχαν προταθεί για τους ασκούμενους, όπως η κατανάλωση πολλών συκών, φρούτων με μεγάλη συγκέντρωση σακχάρων που παρέχει ενεργεία. Τον 6 π.χ. αιώνα οι αθλητές προσπάθησαν να βελτιώσουν την απόδοση τους τραβώντας διάφορα ειδή κρέατος. Αναφέρεται ότι άλτες χρησιμοποιούν κρέας κατσικάς, οι παλαιστές, οι σφαιροβόλοι και οι ακονιστές κρέας ταύρο αναμεμειγμενο με χοίρινο λίπος (δηλαδή, πλημμυρά ζωικών πρωτεϊνών). Το εκχύλισμα δενδρολίβανο χρησιμοποιείτο ως θερμαντικό πριν από τα γυμνάσια. Οι αθλητές έτρωγαν επίσης ολόκληρα τα κοκόρια που νικούσαν σε αγώνες σε μια προσπάθεια λήψης της άφθονης τεστοστερόνης του νικητή κόκορα. Οι διανοούμενοι της εποχής μάλιστα καυτηρίαζαν τις συνέπειες του πρωταθλητισμού. 4

Ο Αριστοτέλης περιγράφει την παραμόρφωση του προσώπου των αθλητών, οι όποιοι μοιάζουν πλέον με ζώα, λογά της ειδικής δίαιτας στην όποια υποβάλλονταν για αύξηση του μυϊκής τους μάζας. Ο γαληνός υποστηρίζει ότι ο πρωταθλητισμός είναι άσκησης νόσου και όχι υγείας. Ο Φιλόστρατος στο έργο του(περί γυμναστικής), αφού παραδέχεται ότι οι γιατροί βοηθούσαν σημαντικά στην προετοιμασία των αθλητών, μας πληροφορεί ότι οι μάγειροι παρασκευάζουν για τους αθλητές ψωμί καρυκευμένο με χυμό μήκωνος της υπνοφόρου ( φυτό από το όποιο παράγεται το όπιο.) Ο Πλίνιος ο νεότερος αναφέρει ότι οι έλληνες δρομείς έπιναν αφέψημα ενός φυτού με σκοπό να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα και να μπορέσουν έτσι να αντέξουν σε μακρότερης διάρκειας αγώνες. 3. ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Στον 21 αιώνα το fitness είναι απαραίτητο συστατικό για την ανθρωπινή υγεία και ευημερία μιας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει απομακρύνει τον άνθρωπο από την φύση του. Όμως ήδη από την αρχαιότητα όλοι οι πολιτισμοί είχαν κατανοήσει την αξία της καλής φυσικής κατάστασης και τα αγαθά που προσφέρει στον άνθρωπο. Η κούφια τιμή αυτής της κατανόησης υπήρξε στην αρχαία Ελλάδα, που τόσο μεγάλη σημασία έδωσε στη σωματική άσκηση σαν μέρος της καθημερινότητας, σαν αναπόσπαστο μέρος της ζωής του ανθρώπου. Η φράση «ΝΟΥΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΕΙΗ» είναι ένας μεγάλος σταθμός στην ανθρωπινή σκέψη. Η σωματική άσκηση, η σωστή διατροφή, εισέρχονται για πρώτη φορά ισότιμα στην ζωή του ανθρώπου όχι μόνο από τη σκοπιά της χρησιμότητας (εκπαιδευτικούς, στρατιωτικούς σκοπούς) αλλά από την σκοπιά της συνολικής ευχαρίστησης και ισορροπίας του ανθρώπου, με σκοπό μια ευτυχισμένη ζωή. Το γεγονός ότι 5

η φυσική άσκηση κατείχε αξιόλογη θέση στη ζωή τότε δεν σήμερα δεν σημαίνει ότι δεν παίζει σημαντικό ρολό, αλλά το αντίθετο. Η επιστήμη και τεχνολογία μας επιτρέπει να έχουμε ουσίες που βοηθούν στην ενίσχυση της ανθρωπινής οργανικής άμυνας. Η σωστή διατροφή και η υποστήριξη του οργανισμού έχει ανάγκη περισσότερο από πότε. Αυτό μπορεί με συστηματικότητα και επιστημονική συγκατάθεση να επιτευχτεί μέσω των συμπληρωμάτων διατροφής. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι ειδικά προϊόντα τα όποια περιέχουν μεμονωμένα ή συνδυαζόμενα συστατικά και ουσίες που, στη φυσική τους μορφή εμπεριέχονται σε διαφορές τροφές ή φυτά. Τα προϊόντα αυτά, αφού υποστούν την κατάλληλη επεξεργασία για να πάρουν την τελική τους μορφή, με την όποια διατίθενται στην κατανάλωση, χρησιμοποιούνται για τη συμπλήρωση της διατροφής, αν κι εφόσον η διατροφή αυτή δεν είναι επαρκής ή ανάγκες του συγκεκριμένου ατόμου είναι μεγαλύτερες από αυτές που μπορεί να καλύψει μια φυσιολογική διατροφή (Αμερικανική ιατρική εταιρία, 1994). Συμφώνα με αυτόν τον ορισμό, τα συμπληρώματα απλά συμπληρώνουν την διατροφή μας δεν αντικαθιστούν τις τροφές, δεν αποτελούν υποκατάστατο τους και δεν έχουν μαγικές, θεραπευτικές ή άλλες ιδιότητες. Υπάρχει τεραστία ποικιλία προϊόντων στην αγορά συμπεριλαμβανόμενων χαπιών, σκονών, πότων. Αυτά τα συμπληρώματα κατατάσσονται στα εργογόνα βοηθήματα που σημαίνει ουσίες που αυξάνουν την εργασία. Τα εργογόνα βοηθήματα χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες: Τα χημικά-φαρμακολογικά και τα διατροφικά. Πολλά από αυτά είναι επικίνδυνα και απαγορευμένα, λίγα μόνο είναι ακίνδυνα και η υπερκατανάλωση τους τα κάνει επικίνδυνα. Είναι γεγονός ότι τις πλείστες φορές δίνονται και συστήνονται από μη ειδικούς και χωρίς να χρειάζονται. Τα πιο γνωστά είναι οι αντιοξειδωτικές ουσίες ( β-καροτίνη, βιταμίνη Γ, βιταμίνη Ε και φυτοχημικά), πρωτεΐνες, μονουδατική κρετίνη, ginseng, γλουταμίνη, L καρνιτίνη, χρώμιο, Ma- huang(εφεδρική),coenzyme Q10, καφεΐνη, ταυρίνη 6

κα. Τα χημικά φαρμακολογικά εργογόνα βοηθήματα αποτελούν κυρίως ορμόνες, αμφεταμίνες, διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ. καφεΐνη), καρδιοτονωτικά, αντιφλεγμονώδη, ηρεμιστικά, αγγειοδιασταλτικά. 4. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Κολυμβητικοί αγώνες Άμστερναμ 1865 η παλιότερη αναφορά λήψης φαρμάκων σε σύγχρονους αγώνες. 1904(Τom Hicks), 1908(Dorando Pietri, Ολυμπιονικης) κρούσματα ντόπινγκ με στρυχνίνη σε μαραθωνοδρόμους. 1930-1940 : σύνθεση παραγώγων αμφεταμίνης και αναβολικών στεροειδών. 1960, Ολυμπιακοί Αγώνες Ρώμης : θάνατος 23χρονου Δανού ποδηλάτη (Kund Jenson) κατά τη διάρκεια του αγώνα των 100 χιλιομέτρων. 1964, Ολυμπιακοί αγώνες Τόκιο : πραγματοποιούνται οι πρώτες εργαστηριακές αναλύσεις σε δείγματα ούρων ποδηλατών. 1967, ποδηλατικός γύρος Γαλλίας : θάνατος Βρετανού πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή (Tommy Simpson, 29 ετών). 1968 : σύσταση ιατρικής επιτροπής της Διεθνούς Ολυμπιακής επιτροπής (Δ.Ο.Ε) και εισαγωγή κανονισμών κατά του ντόπινγκ. Τυχαίοι έλεγχοι στους Ολυμπιακούς Αγώνες για διεγερτικά αναλγητικά, αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά. 1971 : απαγόρευση χρήσης στεροειδών από την Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού αθλητισμού (LAAF). 1972 : Ολυμπιακοί αγώνες Μοναχού : πραγματοποιήθηκαν περισσότεροι από 2000 έλεγχοι, από όπου προέκυψαν 9 θετικά δείγματα. 1972 : αναγνωρίζεται από την Δ.Ο.Ε το ντόπινγκ Αίματος ως εναλλακτική μορφή ντόπινγκ. 7

1976 : Ολυμπιακοί Αγώνες Μόντρεαλ, αναλύθηκαν 283 δείγματα για ύπαρξη στεροειδών, όπου βρέθηκαν 8 θετικά δείγματα (7 στην άρση βαρών 1 στη δισκοβολία) 1995, Διεθνης Ομοσπονδία Σκι (FIS) : εισαγωγή στους ελέγχους ορίων αιμοσφαιρίνης. 1989 : H Δ.Ο.Ε εισάγει στην λίστα των απαγορευμένων ουσιών την κατηγορία των πεπτιδικών Ορμονών και περιλαμβάνει και την Ερυθροποιητίνη (ΕΡΟ). 1997 : Διεθνης Ενωση ποδηλασιας (UCI) και διεθνης ενωση διαθλου(lbu):εισαγωγη στους ελεγχους οριων αιματοκριτη. 2000 : Ολυμπιακοί Αγώνες Sidney : εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος ελέγχου ερυθροποιητίνης (ΕΡΟ). 2002 : Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Σολτ Λέικ Σίτυ : συστηματικός έλεγχος για ΕΡΟ. 8

5. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Ως ντόπινγκ ορίζεται: 1. Η χρήση ενός μέσου (ουσία ή μέθοδος ), η οποία είναι ενδεχόμενος βλαβερή για την υγεία των αθλητών και ή ικανή για την αύξηση της απόδοσης τους, ή 2. Η παρουσία στο σώμα ενός αθλητή μιας απαγορευμένης ουσίας η απόδειξη της χρήσης από αυτόν ή απόδειξη της χρήσης απαγορευμένης μεθόδου Ντόπινγκ λοιπόν είναι η παρουσία ουσία σε βιολογικό υγρό αθλητή ή η χρήση ή απόδειξη χρήσης ουσίας ή μεθόδου, η οποία έχει την ικανότητα να βελτιώσει την αθλητική επίδοση και παράλληλα, είτε να υποβάλει σε κίνδυνο την υγεία του αθλητή είτε να αντίκειται στο πνεύμα του αθλητισμού. 6. ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ (ΑΘΛΗΤΕΣ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ) Είναι αλήθεια ότι στις μέρες μας υφίσταται ντόπινγκ δυο ταχυτήτων. Αυτό των (φτωχών) και αυτό των (πλούσιων). Στους πρώτους συμπεριλαμβάνεται οι (αθλητές της μάζας) που τυγχάνουν ελαχίστη ή ανύπαρκτης ιατρικής παρακολούθησης και συχνά καταφεύγουν σε σπιτικού τύπου υπεραπλουστευμένα μέσα ντόπινγκ. Τα προϊόντα που χρησιμοποιούν είναι συχνά και τα πιο επικίνδυνα, από τη στιγμή που είναι αμφιβόλου ποιότητας, κατασκευασμένα με μη ενδεδειγμένες μεθόδους, ενώ είθισται να χορηγούνται χωρίς κανένα προηγούμενο ποιοτικό έλεγχο και υπό ακατάλληλες συνθήκες. Για αυτό το λόγο αυτοί οι αθλητές θέτουν τον εαυτό τους σε σοβαρό βραχυπρόθεσμο κίνδυνο. Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι κορυφαίοι αθλητές (οι άλτες της ελίτ) όπως ονομάζεται. Αυτοί τυγχάνουν μεγαλυτέρων οικονομικών απολαβών, παρακολουθούνται στενά από πολυπρόσωπες ιατρικές ομάδες και ακολούθου επιστημονικά πολύπλοκες και 9

εξεζητημένες στρατηγικές ντόπινγκ. Υφίσταται θεραπείες σε μακροχρόνια βάση, αναμειγνύοντας κλασσικές ουσίες (πχ αμφεταμίνες, κοκαΐνη, κορτικοειδή, αναβολικά στεροειδή, διουρητικά παράγοντες, γονιδιακό ντόπινγκ) πρέπει να παραλεχθούμε ότι οι αθλητές αυτοί, ενδεχομένως ελάχιστα ενημερωμένοι αλλά συχνά καλά παρακολουθούμενοι, διατηρούν τον έλεγχο της υγείας τους σε μια βραχυπρόθεσμη βάση. Ωστόσο μακροπρόθεσμα όλοι οι αθλητές που ντοπάρονται αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους, ανεξάρτητα με το αθλητικό επίπεδο στο οποίο βρίσκονται. Είναι σαφές ότι η ευθύνη των ιατρών που παρακολουθούν αυτούς τους αθλητές δεν πρέπει να εξαντλείται στο αιγίς μέλλον, αλλά οφείλει να επεκτείνεται και σε μια πιο μακροχρόνια βάση. Και εδώ ακριβώς είναι που τίθεται το θέμα της ιατρικής ηθικής. Το κατά ποσό δηλαδή είναι ηθικό ένας ιατρός, διαιτολόγος, γυμναστής ή άλλος θεραπευτής να μετατρέπει τον αθλητή σε πειραματόζωο, πολλές φορές μάλιστα εξ άγνοιας του ιδίου του αθλητή, δίνοντας του ουσίες αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και επικινδυνότητας, που μπορεί ακόμη να μην έχουν δοκιμαστεί στον ανθρώπινο οργανισμού. 7. O ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ O ορισμός του ντόπινγκ: Η Δ.Ο.Ε. ορίζει ως doping την χρήση από τον αθλητή ή/και την χορήγηση σε αυτόν προς χρήση από άλλο άτομο, ουσιών που είναι ξένες προς τις μεταβολικές διεργασίες του ανθρωπίνου οργανισμού, ή/και φυσιολογικών ουσιών σε μεγαλύτερη ποσότητα ή ασυνήθεις οδούς εφαρμογής, ή/και την χρήση ορμονών κι άλλων παρόμοιας δράσης προϊόντων ή/και άλλων μέσων, με σκοπό την τεχνητή και παράνομη βελτίωση των επιδόσεων. Μερικές μέρες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες οι "ιπτάμενοι γιατροί" χτυπούν σε χιλιάδες πόρτες ανά τον κόσμο, ελέγχοντας τους αθλητές για 10

χρήση στεροειδών και άλλων ουσιών, τις οποίες χρησιμοποιούν οι παραβάτες για να γίνουν μεγαλύτεροι σε όγκο, δυνατότεροι και γρηγορότεροι. Η καμπάνια αυτή αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα ελέγχου, πριν από Ολυμπιακούς Αγώνες. Όμως παρά τις αιφνίδιες επισκέψεις, οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν πως η ΔΟΕ έχει ένοχο παρελθόν, καθώς διενεργεί ελλιπείς ελέγχους, έχοντας σε πολλές περιπτώσεις αποκρύψει θετικά δείγματα, προς αποφυγή της ντροπής. Το γεγονός ότι υπάρχει μία νέα μέθοδος ανίχνευσης στα σκαριά δεν ωφελεί καθώς οι ερευνητές υποστηρίζουν πως υπάρχει μία πανοπλία αυξητικών ουσιών, η οποία δεν ανιχνεύεται. Έτσι οι ειδικοί προειδοποιούν πως οι επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες, ίσως να είναι οι πιο βρόμικοι, αφήνοντας πολλούς ν ' αναρωτηθούν αν η ΔΟΕ κάνει πολύ λίγα και πολύ αργά. Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Πεν Στέιτ, Τσαρλς Γεσάλις, που μελετά τη χρήση αναβολικών από τους αθλητές, είπε χαρακτηριστικά : «Αν αυτό ήταν αγώνας ποδοσφαίρου, οι απατεώνες θα ήταν μπροστά με 84-3». Κανένα άλλο θέμα δεν πληγώνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες όπως το ντόπινγκ. Καταργεί το «φερ πλέι» και δικαίως ή αδίκως συγκεντρώνει υποψίες γύρω απ' όλους τους επιτυχημένους αθλητές. Με τόσες αναφορές και ρεπορτάζ στα ΜΜΕ, θα μπορούν οι τηλεθεατές να πιστέψουν ότι οι υψηλότατες επιδόσεις που θα παρακολουθήσουν θα είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και ταλέντου και όχι αναβολικών. Ταυτόχρονα το ντόπινγκ απειλεί την αξιοπιστία της ΔΟΕ, η οποία έχει την πλήρη ευθύνη για τη διεξαγωγή «καθαρών αγώνων» και δυσκολεύεται ακόμα να συνέλθει από το σκάνδαλο διαφθοράς του Σολτ Λέικ Σίτι. Μερικοί ειδικοί πιστεύουν πως ανεξακρίβωτος αριθμός αθλητών ρισκάρει την ίδια του τη ζωή χρησιμοποιώντας αναβολικά, στο κυνήγι του χρυσού μεταλλίου. 11

8. ΑΘΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Οι αυξητικές ουσίες λέγεται πως ήταν μέρος των Ολυμπιακών Αγώνων από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας, όταν οι αθλητές έψαχναν για υπεροχή, τρώγοντας ψυχεδελικά μανιτάρια. Στις αρχές του 1900, οι μαραθωνοδρόμοι έπιναν μπράντι κι έπαιρναν στρυχνίνη. Αργότερα ήρθε η καφεΐνη και οι αμφεταμίνες. Μετά τα στεροειδή. Σήμερα, λένε οι ερευνητές, είναι αδύνατον να γνωρίζουμε πόσοι ποδηλάτες, δρομείς και κολυμβητές χρησιμοποιούν αναβολικά. Παραδοσιακά οι έλεγχοι γίνονται κατά τη διάρκεια των αγώνων κι έτσι οι παραβάτες κάνουν χρήση ουσιών, πριν και μετά. Παίρνουν διάφορα διουρητικά που αυξάνουν την παραγωγή της ουρίνης, για να καμουφλάρουν τα αναβολικά στον οργανισμό τους. Οι υπολογισμοί για το ποσοστό των αθλητών που κάνουν χρήση αναβολικών κυμαίνεται από το 10 μέχρι το 99%. Ο επικεφαλής του εργαστηρίου του πανεπιστημίου UCLA, Ντον Κάτλιν, που αναλύει τα δείγματα που στέλνει η ΔΟΕ και άλλοι οργανισμοί, υποστηρίζει : «Να υπενθυμίσω ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι προικισμένοι, έχουν αρχές και δεν παίρνουν αναβολικά. Όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι υπάρχουν ένα σωρό αναβολικά εκεί έξω και επηρεάζουν πολύ κόσμο». Το παρόν «μενού» είναι δύσκολο να ανιχνευτεί. Οι παραβάτες παίρνουν όγκο με την ανθρώπινη αυξητική ορμόνη ( hgh ) και αυξάνουν την αντοχή τους με την ερυθροποιητίνη ( ΕΡΟ ), οι οποίες φτιάχτηκαν για να δημιουργούν φυσικές ουσίες. Αν και η ΔΟΕ ελπίζει ότι θα υπάρχει έλεγχος ερυθροποιητίνης, δεν θα υπάρχει αξιόπιστη μέθοδος για την ανίχνευση της αυξητικής ορμόνης ( hgh ) και άλλων ουσιών, όπως το δεδομένο αύξησης ινσουλίνης ( IGF -1). Το σύστημα έχει πολλές ατέλειες οι οποίες γίνονται κάθε λίγο και λιγάκι αισθητές, όπως το παράδειγμα στην περίπτωση της 33 χρονης Ντάλα Τόρες, 12

που κέρδισε μία θέση στην ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ. Η τρις Ολυμπιονίκης Τόρες έμεινε εκτός αγώνων τα τελευταία επτά χρόνια. Η ΦΙΝΑ, που κρατά τις τύχες της κολύμβησης παγκοσμίως, διενήργησε εκατοντάδες αιφνίδιους ελέγχους μέσα στο χρόνο. Όμως η Τόρες δεν εξετάστηκε πριν τα «τράιαλς», αν και ο προπονητής της Ρίτσαρντ Κουίκ, είπε πως έπρεπε να γίνει για να σβήσουν οι υποψίες : «Αν αυτή δεν έχει ελεγχθεί, τότε δεν ξέρω ποιούς στην ευχή ελέγχουν. Είναι μακράν η γρηγορότερη και κολυμπάει γρηγορότερα απ ' ό, τι σε όλη της τη ζωή. Είμαι σίγουρος πως δεν κάνει απατεωνιές. Το ξέρω. Όμως γιατί να το πιστέψουν και οι υπόλοιποι ;» Στους Ολυμπιακούς Αγώνες σχεδόν πάντοτε υπήρχε το θέμα του ντόπινγκ. Όμως λιγότεροι από 60 αθλητές έχουν πιαστεί ντοπέ στους Ολυμπιακούς Αγώνες, από τότε που ξεκίνησε το ντόπινγκ κοντρόλ. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή του Καναδού σπρίντερ, Μπεν Τζόνσον, που του αφαιρέθηκε το χρυσό μετάλλιο και το παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα, στους Ολυμπιακούς της Σεούλ το 1988, επειδή έκανε χρήση στεροειδών. Τέλη του 2003 ανακαλήφθηκε μιά ουσία που δεν ήταν ανιχνεύσιμη ως τότε και έφερε μεγάλη αναστάτωση στον κόσμο του αθλητισμού. Αρκετοί μεγάλοι αθλητές που έκαναν χρήση της απαγορευμένης ουσίας εντοπίστηκαν και υπήρξαν υπόνοιες για πολλούς περισσότερους. 9. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΝΧΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Το Φεβρουάριο του 1999, η ΔΟΕ κατά τη διάρκεια συνεδρίου στη Λοζάνη δημιούργησε και χρηματοδότησε το περίφημο World Anti - Doping Agency, γνωστό και σαν WADA. Σχεδιάστηκε έτσι ώστε να δρα αυτόνομα και αστραπιαία. Η διαφορά του από άλλες παρόμοιες προσπάθειες είναι πως συγκέντρωσε όλες τις ομοσπονδίες, τις Ολυμπιακές Επιτροπές, τη ΔΟΕ, τους αθλητές και, το πιο σημαντικό, τις κυβερνήσεις απ ' όλο τον κόσμο. 13

Επιπροσθέτως το εν λόγω πρόγραμμα εστιάζει στους αιφνιδιαστικούς ελέγχους, οι οποίοι, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, θα βοηθήσουν στην πάταξη του ντόπινγκ. Μάλιστα η μέθοδος αυτή αποκαλείται «knock and pee» (μετ. «χτύπα την πόρτα και ούρησε» ). Ο ιπτάμενος γιατρός χτυπά την πόρτα στο σπίτι του αθλητή ή εκεί όπου προπονείται. Ακολουθεί μια διαδρομή στο μπάνιο όπου ο αθλητής γδύνεται από τη μέση και κάτω μπροστά στον άνθρωπο του προγράμματος και δίνει δείγμα ούρων. Αν ο αθλητής απουσιάζει αφήνουν μήνυμα λέγοντας του να έρθει σε επαφή μαζί τους μέσα σε 24 ώρες. To WADA σχεδιάζει να εξετάσει τουλάχιστον τους μισούς από τους 10.500 αθλητές που θα πάρουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. 10. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ Πολλές φορές οι εφέσεις των αθλητών που κάνουν χρήση αναβολικών είναι επιτυχείς, επειδή η παρούσα ανάλυση των ούρων δεν είναι αρκετά ακριβής για να αντέχει οποιαδήποτε νομική πρόκληση. Πολλοί ερευνητές λένε πως οι νέοι εξελιγμένοι έλεγχοι, συμπεριλαμβανομένου του αιματολογικού, θα κοστίσουν 50 με 100.000.000 δολάρια στα επόμενα δέκα χρόνι. Όταν οι επιστήμονες και οι παράγοντες του αθλητισμού συζητούν για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων, υπενθυμίζουν πως τα ετήσια εισοδήματα του Ολυμπιακού Κινήματος φτάνουν το 1 δισ. δολάρια. Ο Γεσαλίς είναι ιδιαιτέρως καυστικός : «Όταν ο Σάμαρανκ διαμένει σε ξενοδοχεία πέντε αστέρων, μου λέτε ότι δεν μπορούν να βρουν 100.000.000 δολάρια για τις έρευνες. Με οδηγεί στο να είμαι ιδιαιτέρως καχύποπτος για τα κίνητρα τους». 14

Δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε πως η επιχείρηση κάθαρσης των Ολυμπιακών Αγώνων ίσως δημιουργήσει μεγαλύτερο κομφούζιο απ' αυτό που μπορεί να αντέξει η ΔΟΕ. Ίσως να οδηγηθεί στην τιμωρία μεγάλων ονομάτων, που προσελκύουν σπόνσορες και πλήθη. Ίσως να παρεμποδιστούν οι σπουδαίες επιδόσεις και οι θεαματικές καταρρίψεις των παγκόσμιων ρεκόρ. Πολλές φορές η ΔΟΕ έχει κατηγορηθεί για συγκάλυψη θετικών δειγμάτων, υπό το φόβο της οικονομικής ζημιάς. Εννέα θετικά δείγματα, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, ξεχάστηκαν σε δωμάτιο ξενοδοχείου και, σύμφωνα με τη ΔΟΕ, καταστράφηκαν κατά λάθος. Στην Ατλάντα, το 1996, άγνωστος αριθμός αποτελεσμάτων καταστράφηκε. Πληροφορίες μέσα από το Ολυμπιακό κίνημα και συγκεκριμένα από συνταξιούχο παράγοντα λένε πως υπάρχει πολιτική έτσι ώστε να διεξάγονται ομαλά οι Αγώνες : «Λένε, ας έχουμε δύο με τρία θετικά τεστ, αρκετά για να δείξουμε πως κάνουμε κάτι, χωρίς να δημιουργηθεί καταστροφή». Μάλιστα η κίνηση WADA της ΔΟΕ έτυχε αμφισβήτησης και είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Τζον Λέοναρντ, που είναι διευθυντής του Αμερικανικού Συνδέσμου Προπονητών Κολύμβησης : «Είναι η χειρότερη περίπτωση όπου η αλεπού φυλάει τις κότες». 11. ΝΕΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ, ΝΕΑ ΤΕΣΤ Για πολλά χρόνια ο δαχτυλοδεικτούμενος άνθρωπος της ΔΟΕ για το ντόπινγκ κοντρόλ ήταν ο πρίγκιπας Αλεξάντρ ντε Μερόντ του Βελγίου, που δέχτηκε τόσες κριτικές σε σημείο που να χαρακτηριστεί αναποτελεσματικός, με συνέπεια να καταθέσει την παραίτηση του. Ο Ντε Μερόντ έχει παραπονεθεί λέγοντας πως οι παραβάτες παρουσιάζουν έναν κινούμενο στόχο. Ψάχνουν συνεχώς για νέες φαρμακευτικές μεθόδους που θα τους βοηθήσουν να τρέχουν γρηγορότερα ή να πηδούν ψηλότερα. 15

Για παράδειγμα, η ερυθροποιητίνη, υπάρχει από τα τέλη της δεκαετίας του '80, για να βοηθήσει ανθρώπους με αιματολογικές δυσλειτουργίες, διεγείροντας το μυελό του οστού να δημιουργήσει περισσότερα κόκκινα κύτταρα. Οι παραβάτες συμπέραναν αμέσως ότι τα επιπλέον κύτταρα θα κουβαλούν επιπλέον οξυγόνο με αποτέλεσμα ν ' αυξάνουν την αντοχή. Από το 1987 μέχρι το 1991, η χρήση της συνδέθηκε με το θάνατο 18 ποδηλατών. Οι ερευνητές υποψιάζονται πως οι καρδιές τους δεν άντεξαν, καθώς το αίμα πύκνωσε. Η ερυθροποιητίνη έγινε δημοφιλής ανάμεσα στους αθλητές επειδή δεν υπήρχε αξιόπιστος έλεγχος ανίχνευσης. Τώρα η ΔΟΕ πιστεύει πως διαθέτει τέτοιο τεστ. Η διαδικασία εγκρίθηκε την 1 η Αυγούστου από τη φαρμακευτική επιτροπή της ΔΟΕ και χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο σημαντικό βήμα από τους επικεφαλής των κορυφαίων ευρωπαϊκών και αμερικανικών κεφαλών του στίβου. 12. ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ Οι ειδικοί λένε πως τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν. Νέες ουσίες. Συνθετικό αίμα. Ο Γεσάλις λέει : «Μέχρι το 2010 θα το κάνουμε με κάποιον ιό ή βακτήριο που κουβαλάει έναν τροποποητή γονιδίων». Οι προβλέψεις για το μέλλον καθιστούν τον έλεγχο «knock and pee», που ήδη δεν μπορεί ν ' ανιχνεύσει όλες τις ουσίες, αδύναμο. Οι πιθανότητες της νίκης στον πόλεμο του ντόπινγκ είναι αρκετές, όμως πολλοί ερευνητές, αθλητές και προπονητές ανησυχούν για τις συζητήσεις που γίνονται περί της νομιμοποίησης των αναβολικών. Ανατριχιάζουν στη σκέψη και μόνο του μέλλοντος όπου θα έχουν ανοίξει οι πόρτες στα αναβολικά, τα οποία θα έχουν γίνει μέρος της προετοιμασίας ενός αθλητή. 16

Αντί επιλόγου, το σχόλιο του Αμερικανού δρομέα στα 800 μ., Τζόνι Γκρέι, που κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στη Βαρκελώνη το 1992, για τη νομιμοποίηση των αναβολικών : «Θα παρακολουθούμε ένα δρομέα να σπάει τη μία μέρα το παγκόσμιο ρεκόρ και να πεθαίνει την επόμενη εβδομάδα, θα είναι σαν να επιτρέπουμε στους αθλητές ν ' αυτοκτονούν για την αγάπη τους για το χρήμα». 13. ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΥΣΙΩΝ Α. Διεγερτικά Στις απαγορευμένες ουσίες αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω παραδείγματα: amineptine, amiphenazole, amphetamines, bromantan, caffeine*, carphedon, cocaine, ephedrines**, fencamfamine, mesocarb, pentetrazol, pipradol, salbutamol***, salmeterol***, terbutaline*** και συγγενείς ουσίες. *Όσον αφορά την caffeine, ως θετικό ορίζεται το αποτέλεσμα που αναφέρεται σε συγκέντρωση caffeine στα ούρα μεγαλύτερη από 12 μικρογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (12 μg/ml). ** Όσον αφορά την ephedrine, cathine και methylephedrine, ως θετικό ορίζεται το αποτέλεσμα που αναφέρεται σε συγκέντρωση ephedrine ή cathine ή methylephedrine στα ούρα μεγαλύτερη από 5 μg/ml.όσον αφορά την phenylpropanolamine και pseudoephedrine ως θετικό ορίζεται το αποτέλεσμα που αναφέρεται σε συγκέντρωση στα ούρα, η οποία ξεπερνά τα 10 μg/ml. Εάν περισσότερες από μία ουσίες αυτής της παραγράφου περιέχονται στα ούρα σε συγκεντρώσεις χαμηλότερες των αντιστοίχων παραπάνω ορίων, τότε οι συγκεντρώσεις αυτές θα πρέπει να αθροιστούν. Εάν το άθροισμα των 17

συγκεντρώσεων είναι μεγαλύτερο από 10 μg/ml, τότε το δείγμα θα πρέπει να αναφερθεί θετικό. *** Επιτρέπεται μόνο με εισπνοή για την πρόληψη εκδήλωσης ή/και τη θεραπεία άσθματος και άσθματος, που προκαλείται από άσκηση. Είναι αναγκαία η προσκόμιση γραπτής ιατρικής γνωμάτευσης για το άσθμα ή/και το άσθμα, που προκαλείται από άσκηση, από πνευμονολόγο ή το γιατρό της ομάδας στην υπεύθυνη ιατρική αρχή του αγώνα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα σκευάσματα που περιέχουν imidazole, είναι αποδεκτά για τοπική χρήση, π.χ. oxymetazoline. Οι αγγειοσυσταλτικοί παράγοντες π.χ. adrenaline, μπορούν να χορηγηθούν σε συνδυασμό με τοπικά αναισθητικά. Παρασκευάσματα phenylephrine τοπικής χρήσης (π.χ. ρινικά, οφθαλμολογικά) επιτρέπονται. Β. Ναρκωτικά Στις απαγορευμένες ουσίες αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω παραδείγματα: Buprenorphine, dextromoramide, diamorphine (heroin), methadone, morphine, pentazocine, phethidine,... και συγγενείς ουσίες ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι ουσίες codeine, dextromethorphan, dextropropoxyphene, dihydrocodeine, diphenoxylate, ethylmorphine, pholcodine, propoxyphene και tramadol επιτρέπονται. Γ. Αναβολικά Στις απαγορευμένες ουσίες αυτής της κατηγορίας παρακάτω παραδείγματα : περιλαμβάνονται τα 18

1. Αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή Α. clostebol, fluoxymesterone, methandienone, methenolone, nandrolone, 19-norandrostenediol, 19- norandrostenedione, oxandrolone, stanozolol... και συγγενείς ουσίες. B. Androstenediol, androstenedione, dehydroepiadrosterone (DHEA), Dihydrotestosterone, testosterone*... και συγγενείς ουσίες * Η παρουσία λόγου testosterone (T) προς epitestosterone (E) μεγαλύτερου από έξι (6) προς ένα (1) στα ούρα ενός αθλητή αποτελεί αδίκημα, εκτός και αν υπάρχουν δεδομένα ότι αυτός ο λόγος οφείλεται σε φυσιολογικές ή παθολογικές αιτίες, π.χ. μικρή έκκριση epitestosterone, όγκος παραγωγός ανδρογόνων, ανεπάρκεια ενζύμων. Στην περίπτωση που ο λόγος Τ/Ε είναι μεγαλύτερος από 6, θεωρείται υποχρεωτικό η υπεύθυνη ιατρική αρχή να διεξάγει έρευνα πριν το δείγμα δηλωθεί θετικό. Θα συνταχθεί μια πλήρης αναφορά που θα περιέχει την ανασκόπηση των προηγουμένων ελέγχων, των ελέγχων που ακολούθησαν και οποιαδήποτε αποτελέσματα ενδοκρινολογικών ελέγχων. Στην περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμα αποτελέσματα προηγούμενων ελέγχων, ο αθλητής θα πρέπει να ελέγχεται χωρίς προειδοποίηση τουλάχιστον μια φορά το μήνα για τρεις μήνες. Τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην αναφορά. Άρνηση για συνεργασία στους ελέγχους θα έχει σαν αποτέλεσμα την δήλωση του δείγματος ως θετικό. 2. β-2 αγωνιστές Όταν χορηγούνται από το στόμα ή με ένεση. Bambuterol, clenbuterol, fenoterol, formoterol, reproterol, salbutamol, terbutaline... και συγγενείς ουσίες. 19

Δ. Διουρητικά Στις απαγορευμένες ουσίες αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω παραδείγματα: acetazolamide, bumetanide, chlorthalidone, ethacrynic acid, furosemide, hydrochlorothiazide, mannitol*, mersalyl, spironolactone,triamterene... και συγγενείς ουσίες *Απαγορεύεται με ενδοφλέβια ένεση. Ε. Πεπτιδικές ορμόνες, μιμητικά και ανάλογα Στις απαγορευμένες ουσίες αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνονται τα παρακάτω παραδείγματα, τα ανάλογά τους καθώς και τα μιμητικά αυτών: 1. Chorionic Gonadotrophin (hcg) 2. Pituitary and synthetic gonadotrophins (LH) 3. Corticotrophins (ACTH, tetracosactide) 4. Growth hormone (hgc) 5. Insulin-like Growth Factor (IGF-1) Όλοι οι αντίστοιχοι παράγοντες πελευθέρωσης των ουσιών, που αναφέρθηκαν πιο πάνω και τα ανάλογά τους, είναι επίσης απαγορευμένοι. 6. Erythropoietin (EPO) 7. Insulin, η οποία επιτρέπεται μόνο για την θεραπεία ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη. Στις περιπτώσεις αυτές είναι απαραίτητη γραπτή ιατρική συνταγή από ενδοκρινολόγο ή το γιατρό της ομάδας προς την αντίστοιχη Ιατρική Αρχή πριν το συγκεκριμένο αγώνισμα. Η παρουσία μιας ενδογενούς ορμόνης ή του διαγνωστικού της δείκτη (- ων) σε μη φυσιολογική συγκέντρωση στα ούρα αθλητή αποτελεί παράβαση 20

εκτός εάν τεκμηριώνεται εγγράφως και τελεσίδικα ότι οφείλεται αποκλειστικά σε φυσιολογική ή παθολογική κατάσταση. 14. ΟΜΑΔΕΣ ΟΥΣΙΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΚΕΙΝΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ Α. Αλκοόλ Όπου υπάρχουν σχετικοί κανονισμοί της υπεύθυνης αρχής, θα διεξάγονται έλεγχοι για αιθανόλη. Β. Κανναβινοειδή Όπου υπάρχουν σχετικοί κανονισμοί της υπεύθυνης αρχής, θα διεξάγονται έλεγχοι για κανναβινοειδή (π.χ. μαριχουάνα, χασίς). Κατά την διάρκεια Ολυμπιακών Αγώνων πραγματοποιούνται έλεγχοι κανναβινοειδών. Παράβαση doping θεωρείται η παρουσία στα ούρα του 11-nor-Δ9-tetrahydrocannabinol-9-carboxylic acid (carboxy-thc) σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από 15 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο-ml. Γ. Τοπικά Αναισθητικά Ενέσιμα τοπικά αναισθητικά επιτρέπονται στις παρακάτω περιπτώσεις: α. Είναι δυνατή η χρήση buvacaine, lidocaine, mepivacaine, procaine, αλλά όχι κοκαΐνης. Αγγειοσυσταλτικοί παράγοντες (π.χ. αδρεναλίνη) μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με τοπικά αναισθητικά. 21

β. Μόνο τοπικές ή ενδοαρθρικές ενέσεις μπορούν να χορηγηθούν. γ. Μόνο όταν η χρήση είναι ιατρικώς δικαιολογημένη, ύστερα από γραπτή ιατρική συνταγή προς την αντίστοιχη Ιατρική Αρχή πριν το συγκεκριμένο αγώνισμα, ή κατά τη διάρκεια του αγωνίσματος σε περίπτωση επείγουσας ιατρικής ανάγκης. Δ. Κορτικοστεροειδή Η συστηματική χρήση κορτικοστεροειδών είναι απαγορευμένη. Επιτρέπεται η χορήγηση πρωκτικώς (αγγλ. όρος: anal), ωτιαίως (αγγλ. όρος: aural), δερματολογικώς, με εισπνοή, από τη μύτη, οφθαλμολογικώς (αλλά όχι ορθικώς, με τη μορφή υποθέτων, αγγλ. όρος: rectal). Επιτρέπεται επίσης η ενδοαρθρική ή τοπική ένεση κορτικοστεροειδών. Η ιατρική γνωμάτευση και γνωστοποίηση της χορήγησης είναι απαραίτητη όπου αυτό επιβάλλεται από τους κανόνες της υπεύθυνης αρχής. Ε. β-αναστολείς Μερικά παραδείγματα β-αναστολέων είναι: acebutolol, alprenolol, atenolol, labetalol, metoprolol, nadolol, oxprenolol, propranolol, sotalol και συγγενείς ουσίες Όπου υπάρχουν σχετικοί κανονισμοί της υπεύθυνης αρχής θα διεξάγονται έλεγχοι για β-αναστολείς. 22

15. ΜΕΘΟΔΟΙ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Εκτός από τις παρακάτω ουσίες που συγκαταλέγονται στις ουσίες ντόπινγκ υπάρχουν και διάφορες άλλοι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για αύξηση της αθλητικής απόδοσης οι ποίες συγκαταλέγονται στις απαγορευμένες μεθόδους. Αυτές είναι: 1. Το ντόπινγκ με αίμα : Στην μέθοδο αυτήν ανήκει η αυτοαιμομετάγγιση ή η ετεροαιμομετάγγιση. Χρησιμοποιονται για την αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων και συνεπώς της ποσότητας του οξυγόνου που μεταφέρεται, αφού, όπως είναι γνωστό, μείωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της αιμοσφαιρίνης μειώνει και την απόδοση, σε αερόβιου τύπου αθλήματα. 2. Θεραπευτική χρήση οξυγόνου: Η άμεση εισπνοή οξυγόνου, χρησιμοποιήθηκε σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η απόδοση των αθλητών και να επιταχυνθεί η αποκατάσταση. Ωστόσο, αν και η απευθείας χορήγηση οξυγόνου κατά υη διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας βρέθηκε ότι αυξάνει την απόδοση των αθλητών, η χρήση οξυγόνο ως εργογόνο μέσο αμφισβητείται 23

3. Χημικές και φυσικές φαρμακολογικές διαδικασίες : Παραδείγματα τέτοιων διαδικασιών είναι, η αντικατάσταση ούρων, η αναστολή και παρεμπόδιση της νεφρικής απέκκρισης και άλλες παρόμοιες διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για να μεταβληθεί η σταθερότητα των ούρων. Η χρήση των απαγορευμένων ουσιών γενικότερα, προωθεί τη βελτίωση της V O2 max την αύξηση της πρωτεϊνικής σύνθεσης τη μείωση του ποσοστού του λίπους τον αυξημένο ρυθμού παραγωγής CP, την αποθήκευση του γλυκογόνου καθώς και τη μείωση του ρυθμού έκκρισης της ενδογενούς ινσουλίνης. Ωστόσο, η λήψη τέτοιων ουσιών έχει σαν αποτέλεσμα, πολλές παρενέργειες για τον ανθρώπινο οργανισμό, εμφάνιση ενώ δεν είναι λίγοι οι θάνατοι που έχουν αναφερθεί από χρόνια χορήγηση παρόμοιων απαγορευμένων ουσιών. 24

16. ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ: Άσθμα Ανικανότητα Ακμή Σηψαιμία Πρώιμη σύγκλιση των επιφύσεων των άκρων οστών Τριχόπτωση Αύξηση ή μείωση της αρτηριακής πίεσης Ανορεξία Τριχοφυΐα Αρρυθμίες Σπασμοί Διάρροιες Τραυματισμοί, επούλωση Βλάβες πεπτικού Καταστροφή του ήπατος Κόπωση Στεφανιαία νόσος Καθυστέρηση Καρκινογένεση Νεφρική ανεπάρκεια Εμβολή Καρδιακή υπερτροφία Αρρενοποίηση Ψυχωτική συμπεριφορά 25

17. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το ντόπινγκ πάνω από όλα είναι μια κοινωνική επιλογή. Είναι η επιλογή μιας υλιστικής και προσανατολιζόμενης στην απόδοσης κοινωνίας, μιας κοινωνίας της παγκοσμιοποίησης. Είναι επίσης η επιλογή μιας παραδοχής κοινωνία, που αναλαμβάνει από την μια το ρίσκο να στηρίξει το μέλλον της ανθρωπότητας πάνω στην άκρατη επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, αλλά ταυτόχρονα αναζητά τρόπους προστασίας της ατομικότητας σε όλα τα επίπεδα. Όταν λοιπόν μιλάμε για ντόπινγκ, αναφερόμαστε αναπόφευκτα και σε μια πληθώρα κοινωνικών προβλημάτων που σχετίζονται άμεσα με αυτό, όπως είναι τα ναρκωτικά και η αλόγιστη λήψη φαρμάκων να γνωρίζει ένας αθλητής, είναι ότι το ντόπινγκ να τον σκοτώσει, σε κάθε περίπτωση πάντως σκοτώνει τον αθλητισμού ντόπινγκ καταλύει όλες τις αρχές του αθλητισμού. Σκοτώνει την χαρά του παιχνιδιού, καταπατά τους κανόνες, δεν σέβεται τους αθλητές και τους φιλάθλους. Από την στιγμή που κάποιος ντοπάρεται παύει να είναι αθλητής. Περά από την καταστρατήγηση της κάθε προσωπικής ή αθλητικής ηθικής, το ντόπινγκ είναι πάνω από όλα επικίνδυνο για την υγεία, έχει προσωρινά αποτελέσματα και καθιστά αβέβαιο το μέλλον του ατόμου, καθώς δύναται να προσκαλέσει μόνιμες βλάβες στο οργανισμό. Το να ντοπάρεσαι σημαίνει ότι παραδέχεσαι ότι φοβάσαι. Φοβάσαι ότι δεν θα φτάσεις στο επιθυμητό επίπεδο, φοβάσαι να απογοητευτείς τους γύρω σου (οικογένεια, προπονητή, φίλους και άλλους), φοβάσαι να χάσεις. Αλλά με το να ντοπάρεσαι μπορείς να χάσεις και να καταστρέψεις τα πάντα (την υγεία, το σεβασμό των άλλων, τον αυτοσεβασμό, την καριέρα σου). Φαντάζει λοιπόν ανούσιο να ριψοκινδυνεύει κανείς τα πάντα, από τη στιγμή που μια καλά σχεδιασμένη προπόνηση, μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με μια επαρκή αξιοποίηση των προσωπικών 26

δεξιοτήτων, είναι σε θέση να κάνει πραγματικότητα τα όνειρα και τις φιλοδοξίες ενός αθλητή. 27

18. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Arndt.P.A. & Kumpel B.M., Blood doping in athletes Detection of allogeneic blood transfusions by flow cytofluorometry., American Journal of Hematology, 2008,Vol. 83, p.657-667 2. Baron D.A., Martin D.M., Abol magd S., Doping in sports and its spread to at rick population : an international review., world Phychiatry, 2007, Vol. 6., 118-123 3. Σ. Τσιτσιλώνης & Δ. Περρέα., Αναβολικά στεροειδή Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας., Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής,2009, Vol.5, p. 601-610 4. Δεδούκος Σ., ΝΤΟΠΙΝΓΚ : Η χημεία στον αθλητισμό., Εκδόσεις Αθλότυπο, Αθήνα, 2001 5. Μούγιος Β., Τα φάρμακα στον αθλητισμό., Εκδόσεις SALTO, Θεσσαλονίκη, 1994 6. Μουρατίδης Ι., Ιστορία της Φυσικής Αγωγής. 7. Dimof E., Αθλητική Διατροφή. 8. Cummiskey J., A medical alteranative to Doping in sport, 2002 9. CNOSF.Sport Net Guide from the French Agency for the prevention of Doping in sport, 2002 10. Claude-Louis GALLIE. Top Level Sport, From Ethics to Health,2001 11. www.uksports.gov.uk/generic_tamplateasp?id=11751 12. www.cafdis-andidoping.net/enflashasp 13. www.comite-olypique.asso.fr/ 14. http://www.wada-ama.org 15. http://www.olympic.org 16. www.alopris.gr/doping.htm 17. www.ifet.gr/doping/fag_supp/0.1.htm 18. www.fitnessinfo.gr 19. http://www.healthierworld.gr 28

29