Perception, Attitude, Movement Identity Needs Action (PAM-INA) - 502077-LLP-1-2009-1-DE-COMENIUS-CMP WP3 Ανάλυση Σχολικών Προγραμμάτων Σύνθεση Ευρημάτων της Ανάλυσης των Αναλυτικών Προγραμμάτων που ισχύουν στις χώρες των εταίρων Σταυρούλα Φιλίππου This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Πλαίσιο Σύνθεση: -από τις 8 Εθνικές αναφορές για τα Αναλυτικά Προγράμματα (ΑΠ) κάθε χώρας που αναρτήθηκαν ρή στην ιστοσελίδα του PAM-INA -ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία όπως περιγράφηκε στις εκθέσεις Τα ευρήματα κατανοητά στο πλαίσιο: -του κάθε εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος και ΑΠ (με διαφοροποιήσεις στο βαθμό ελέγχου του ΑΠ από το κράτος) -των ιδιαιτεροτήτων των εγγράφων που αναλύθηκαν (κάποιες χώρες με εκτεταμένα, λεπτομερή έγγραφα, άλλες με σύντομα και συνοπτικά έγγραφα ως ΑΠ)
Έποψη Ποσοτικής Ανάλυσης Περιεχομένου Χώρα Μάθημα Γεωγραφία Ιστορία Πολιτική / Πολ. Αγωγή Θρησκετυτ./ Ηθική/ Φιλοσοφία Οικο νομικά ΜΖΕ ιαθεματικά (Ευρ. ιάσταση) Αγωγή για Αξίες Κοινωνικές Σπουδές Κοινωνι ολογία Βόρειος Ιρλανδία 14 151 14 5 22 3 - - - - 209 Κύπρος 226 641 13 126 2 - - - - - 1008 Γερμανία Hauptschule 10 (10) (10) 0 0 - - - - - 10 Realshule 22 31 (22) 0 (22) - - - - - 53 Gymnasium 12 53 19 0 7 - - - - - 91 Πλ Πολωνία 8 40 51 - - - 55 - - - 154 Σουηδία 0 2 2 0 - - - 1 - - 5 Γαλλία 119 75 30 0 15 - - - - - 239 Ελλάδα 205 715 36 86 1 - - - 24-1067 Σλοβενία 172 66 18 (18) - - - - - 6 262 Σύνολο Σύνολο Σημειώσεις: Το σύμβολο - δηλώνει την απουσία του μαθήματος από το ΑΠ Οι αριθμοί στις παρενθέσεις δεν προστέθηκαν στο σύνολο διότι εμφανίστηκαν σε συνδυασμούς δύο ή τριών μαθημάτων κι έτσι υπολογίστηκαν μία φορά
Ποσοτική Ανάλυση Διαφορές στη συχνότητα μεταξύ χωρών και μαθημάτων Σις Στις περισσότερες ερες χώρες οι περισσότερες ερες αναφορές εμφανίζονται στο μάθημα της ιστορίας Η υψηλότερη συχνότητα εμφανίζεται στη ελληνικά και ελληνοκυπριακά (ΕΚ) ΑΠ. Όμως η ποιοτική ανάλυση έδειξε ότι αυτή η υψηλή συχνότητα δεν αποσκοπούσε στο να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ταυτότητα αυτή καθεαυτή αλλά εμφανιζόταν επειδή: Τα εθνικά ζητήματα τοποθετούνταν σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο Τα ευρωπαϊκά γεγονότα θεωρούνταν από μια εθνική και εθνοκεντρική προοπτική Ο Ελληνισμός θεωρούνταν ως ένα από τα θεμέλια της Ευρώπης Τα ΕΚ ΑΠ περιλάμβαναν πολλές αναφορές στην Ελλάδα
Αναπαραστάσεις της Ευρώπης Χωρικές-τοπικές αναπαραστάσεις της Ευρώπης: Αρκετά ισχυρές σε πολλά από τα ΑΠ ακόμα και σε μαθήματα πέραν της Γεωγραφίας, που επίσης σχετίζεται με τις υπόλοιπες αναπαραστάσεις Η Ευρώπη ξεκάθαρα διαχωρισμένη από Ασία (π.χ. Σλοβενία, Κύπρος) Ποικιλόμορφη όσον αφορά τις περιοχές της (π.χ. Σλοβενία, Κύπρος) Πολιτισμικές αναπαραστάσεις: Στενά συνδεδεμένες ή τροφοδοτούμενες από τις ιστορικές αναπαραστάσεις Στηρίζονται πολύ σε θρησκευτικό περιεχόμενο: πιθανοί αποκλεισμοί; Πολιτικές αναπαραστάσεις: Αντλούν από ΕΕ και τους θεσμούς της Ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία, πολιτότητα ως ευρωπαϊκές ιδέες Ενεργός, δημοκρατική και ευρωπαϊκή πολιτότητα Γνώση για πολιτικά συστήματα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ιεύρυνση ΕΕ ως πρόβλημα (π.χ. Γαλλία, Κύπρος) vs ευκαιρία (π.χ. Γερμανία)
Αναπαραστάσεις της Ευρώπης Ιστορικές αναπαραστάσεις: Στενά συνδεδεμένες με τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις Μάλλον αποκλεισμικές ή ελιτιστικές ή πατριαρχικές όταν παρουσιάζουν σημαντικές προσωπικότητες Ιστορία ως ανάπτυξη και πρόοδος : κριτική; Ιστορία Ι ί ιδεών, δώ π.χ. ισχυρή παρουσία της Γαλλικής επανάστασης Ισχυρή παρουσία συγκρούσεων ως ζήτημα του παρελθόντος, π.χ. Παγκόσμιοι Πόλεμοι και κατά το Μεσαίωνα Ως εχθρός-άλλος αλλά και ως σύμμαχος-εαυτός (π.χ. Κύπρος, Ελλάδα) Ως άλλος για την Αφρική και την Ασία (π.χ. Κύπρος, Γαλλία, Ελλάδα) Ισχυρή χ παρουσία ιστορίας δημιουργίας της ΕΕ (π.χ. χ Γερμανία και άλλες) Ρίζες στη Ρώμη και χριστιανισμό (π.χ. Κύπρος, Γερμανία, Ελλάδα, Πολωνία, Σλοβενία) Οικονομικές αναπαραστάσεις: Κυρίως στηρίζονται στην ΕΕ, αλλά και στις παγκόσμιες οικονομικές προκλήσεις Αλλά και ως οικονομική και αποικιοκρατική δύναμη (π.χ. χ Γαλλία, Κύπρος)
Ευρωπαϊκή και εθνική ταυτότητα και πολιτότητα Στις περισσότερες χώρες, δεν υπήρχαν άμεσες αναφορές ή ορισμοί τους: (π.χ. χ Β.Ιρλανδία, Σουηδία, Κύπρος). Παρόλα αυτά το περιεχόμενό τους αποκαλυπτόταν μέσα από τους στόχους και το περιεχόμενο του ΑΠ που επιλεγόταν για να διδαχθεί για την Ευρώπη Η ευρωπαϊκή ταυτότητα και πολιτότητα τύγχαναν ενασχόλησης ανάλογα με τις εθνικές ανάγκες σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους στις χώρες του δικτύου του Έργου, π.χ. - Κύπρος: περίοδος διαπραγμάτευσης: έμφαση σε ευρ. ταυτότητα παρά πολιτότητα -Β.Ιρλανδία: Περισσότερη ευρ. πολιτότητα παρά ταυτότητα σε σύγκριση με προηγούμενα ΑΠ -Πολωνία: μεγάλη έμφαση πριν και μετά την ένταξη σε σύγκριση με τη σημερινή σχετική απουσία -Σλοβενία: β έμφαση μετά την ένταξη το 2004 Ευρώπη τότε ως εύπλαστη και ευέλικτη κατασκευή, διευρύνεται ή στενεύει για να ικανοποιήσει τοπικά-εθνικά ζητήματα και ανησυχίες π.χ. -στη Β.Ιρλανδία για απομάκρυνση από το ρατσισμό και σεχταρισμό (από ευρ. ταυτότητα σε πολιτότητα) στην Κύπρο και αρνητικά και θετικά ανάλογα με εθνικά συμφέροντα (αλλά δημιουργεί διαχωρισμούς και αποκλεισμούς)
Ευρωπαϊκή ταυτότητα και πολιτότητα Ευρωπαϊκή ταυτότητα: τροφοδοτείται περισσότερο από πολιτισμικές και ιστορικές αναπαραστάσεις Ευρωπαϊκή πολιτότητα: τροφοδοτείται περισσότερο από πολιτικές και οικονομικές αναπαραστάσεις Ευρωπαϊκή ρ ή ταυτότητα και πολιτότητα ως μη απειλητικές προς τις εθνικές Ευρωπαϊκή Ε ϊ ή πολιτότητα ως πτυχή ευρύτερων τοπικών συζητήσεων για την πολιτότητα, συμμετοχή, δημοκρατία, παγκόσμια, κριτική και ενεργό πολιτότητα, π.χ. Σουηδία, Β.Ιρλανδία, Ελλάδα (αντίσταση σε από πάνω προς τα κάτω επιβολή καινοτομίας για διαθεματική προσέγγιση).
Ευρύτερα ρ επιχειρήματα-συμβολή μβ ή στη ββ βιβλιογραφία Επιχείρημα για την ευρωπαϊκοποίηση των ΑΠ: -πώς ς συγκρίνουμε γρ τις χώρες μας σε σχέση με το πώς έχουν εισαγάγει γ ευρωπαϊκές ρητορικές στα ΑΠ τους; Στην Κύπρο (πρόσφατο μέλος της ΕΕ): -πολύ έμμεσα: τα περισσότερα ΑΠ δημοσιεύτηκαν πριν την ένταξη στην ΕΕ και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων: οπότε η Ευρώπη φαίνεται να ήταν ούτως ή άλλως ισχυρή -υποδεικνύει μια αποικιακή ή κρυπτο-αποικιακή σχέση εξάρτησης από τα ελληνικά ΑΠ: ευρωπαϊκοποίηση που τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από εθνοκεντρισμό και εθνικισμό Στη Β.Ιρλανδία: μια ουσιαστική προσπάθεια εισαγωγής της ευρωπαϊκής διάστασης το 1992 Στην Πολωνία ένα διαθεματικό θέμα για την ευρωπαϊκή διάσταση δά Μεθοδολογικό σημείο: χαμηλές συχνότητες στην ποσοτική πτυχή αυτής της μελέτης δε σημαίνει απαραίτητα απουσία ευρωπαϊκού περιεχομένου. Κατ ακρίβεια, σε κάποιες χώρες το ευρωπαϊκό αναμένεται να διδάσκεται παράλληλα με το τοπικό και παγκόσμιο, αλλά υπάρχει σχετική ελευθερία ως προς το πώς π.χ. Β.Ιρλανδία, Γερμανία.
Συνεπαγωγές/Ζητήματα γ ηήμ για την Έκθεση Σύνθεσης και περαιτέρω αναλύσεις Προσδοκώμενη χρήση; Ένα παραδοτέο του Έργου ή και δημοσίευση; Επιπλέον απαιτήσεις Για επεξήγηση των επιλογών των πακέτων διδακτικών εργαλείων: σχέση με το ΑΠ σε κάθε ηλικιακή ομάδα προς υποστήριξη των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα σε χώρες με ισχυρό κρατικό έλεγχο πάνω στα ΑΠ Σύνδεση με αποτελέσματα έρευνας επισκόπησης: Για επεξήγηση ανάγκης για επισκόπηση (μαθημένο/βιωνόμενο ΑΠ) Για εν μέρει επεξήγηση/ερμηνεία τους