MEGATRUST ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 9/459/27.12.2007 ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ 1. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Η MEGATRUST - ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ. έχει θεσπίσει και εφαρμόζει πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων που επιτρέπουν τον εντοπισμό των κινδύνων που συνδέονται με όλες τις δραστηριότητες, τις διαδικασίες και τα συστήματά της. Η γενική πολιτική διαχείρισης κινδύνων της Εταιρείας εστιάζεται στην πρόβλεψη και αποφυγή δυσμενών μελλοντικών συμβάντων, αποσκοπεί δε, στο να ελαχιστοποιήσει πιθανές αρνητικές επιπτώσεις τους, τόσο στην εύρυθμη λειτουργία της όσο και στην χρηματοοικονομική της επίδοση, την χρηματοοικονομική της κατάσταση αλλά και τις ταμειακές ροές της. Η Εταιρεία έχει θεσπίσει και διατηρεί ανεξάρτητη λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνων, η οποία: Είναι αρμόδια για την εφαρμογή της πολιτικής διαχείρισης κινδύνων, και παρακολουθεί τόσο τα όρια και τους όρους ανάληψής τους, όσο και το ύψος των κεφαλαίων της Εταιρείας ώστε να ανταποκρίνονται στους αναλαμβανόμενους κινδύνους. Ελέγχει την καταλληλότητα και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών και διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων καθώς και το επίπεδο συμμόρφωσης των καλυπτόμενων προσώπων με τις παραπάνω διαδικασίες. Ελέγχει την καταλληλότητα των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση τυχόν αδυναμιών των εν λόγω πολιτικών, διαδικασιών, ρυθμίσεων και μηχανισμών. Είναι αρμόδια για την ενημέρωση του Διοικητικού Συμβουλίου. Η Οικονομική Διεύθυνση, παράλληλα, είναι επιφορτισμένη με την παρακολούθηση της Κεφαλαιακής Επάρκειας της Εταιρείας. O Συντελεστής Κεφαλαιακής Επάρκειας συγκρίνει τα Ίδια Κεφάλαια της Εταιρείας με το σταθμισμένο Ενεργητικό έναντι των κινδύνων αγοράς, πιστωτικού και λειτουργικού. Ο Συντελεστής Κεφαλαιακής Επάρκειας της Εταιρείας κατά την 31/12/2008 υπολογίστηκε σε 15,87 %, σε σχέση με το ελάχιστο ύψος του 8 % που απαιτείται. Συγκεκριμένα με 31/12/2008 υπολογίστηκε ως εξής : Εποπτικά Ίδια Κεφάλαια 1.699.365,48 Σύνολο Σταθμισμένου Ενεργητικού 10.710.658,70 Συντελεστής Κεφαλαιακής Επάρκειας 15,87 % Οι βασικές αρχές διαχείρισης κινδύνων ως προς κάθε επιμέρους κίνδυνο, είναι οι εξής : i. Πιστωτικός κίνδυνος 1
Η Εταιρεία εκτίθεται σε πιστωτικό κίνδυνο, ο οποίος επέρχεται όταν το αντισυμβαλλόμενο μέρος αδυνατεί είτε να εξοφλήσει πλήρως τα ποσά που της οφείλει όταν αυτά καθίστανται ληξιπρόθεσμα είτε να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Ο κίνδυνος αυτός δημιουργείται κυρίως από την παροχή πιστώσεων σε πελάτες (margin αορίστου χρόνου ή 3 ημερών), τις συναλλαγές πελατών και τη διαχείριση διαθεσίμων. Μπορεί επίσης να δημιουργηθεί όταν υποβιβάζονται οι πιστοληπτικές διαβαθμίσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων στα οποία η Εταιρεία τοποθετεί προθεσμιακές καταθέσεις, συμφωνίες επαναγοράς (repos) ή καταθέσεις όψεως για λογαριασμό της ή και για λογαριασμό πελατών. Για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου εφαρμόζεται σύστημα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών και επιμέτρησης του πιστωτικού κινδύνου που καλύπτει τόσο τις δανειοδοτήσεις (margin αορίστου χρόνου & 3 ημερών), αλλά και τις αγορές τοις μετρητοίς. Η Εταιρεία κατά τη σύναψη συμφωνιών επαναγοράς (repos) φροντίζει ώστε με την μικρή τους διάρκεια (κυρίως overnight) αλλά και την προσεκτική επιλογή και διασπορά των πιστωτικών ιδρυμάτων να μειώνει τον πιστωτικό της κίνδυνο. Η παρακολούθηση των χρηματοδοτικών ανοιγμάτων της Εταιρείας γίνεται σε καθημερινή βάση από τον τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου, ενώ γνωστοποιείται προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κάθε χρηματοδοτικό άνοιγμα που υπερβαίνει το 10% των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων της Εταιρείας, σύμφωνα με την απόφαση 7/459/27.12.2007 της Ε.Κ.. ii. Κίνδυνος Αγοράς: Συνίσταται στον κίνδυνο μείωσης της αξίας ενός χρηματοπιστωτικού μέσου, λόγω μεταβολών στην αγορά. Η Εταιρεία κατά την ημερομηνία αναφοράς της παρούσας (31/12/08), δεν είχε ανοιχτές θέσεις ούτε σε μετοχικά ούτε σε παράγωγα προϊόντα, τα οποία εκτίθενται σε διακυμάνσεις που μεταβάλουν την αξία τους. Τα ίδια διαθέσιμα στις 31/12/08 ήταν κατατεθειμένα κατά κύριο λόγο σε Ευρώ, σε διάφορα πιστωτικά ιδρύματα, σε λογαριασμούς όψεως, με στόχο την εξάλειψη των κινδύνων. iii. Συναλλαγματικός Κίνδυνος: Το σύνολο των εμπορικών συναλλαγών της Εταιρείας γίνεται σε Ευρώ. Δεν υπάρχουν μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της σε ξένο νόμισμα, οπότε η ελάχιστη έκθεσή της σε συναλλαγματικό κίνδυνο αφορά μόνο κάποια στοιχεία του Ενεργητικού. Ταυτόχρονα, οι συναλλαγές με τους πελάτες σε ξένο νόμισμα είναι ιδιαίτερα περιορισμένες (κυρίως Δολάρια, Αγγλική Λίρα, Ελβετικά Φράγκα κλπ.). iv. Κίνδυνος Ρευστότητας: Ο κίνδυνος ρευστότητας είναι χρηματοοικονομικός κίνδυνος και δηλώνει τον κίνδυνο αδυναμίας ευρέσεως επαρκών ρευστών διαθεσίμων για την κάλυψη των υποχρεώσεων της Εταιρείας όταν αυτές γίνουν απαιτητές. Ο έλεγχος του κινδύνου ρευστότητας επικεντρώνεται στη διαχείριση του χρονικού συσχετισμού των ταμιακών ροών και στην εξασφάλιση επαρκών ταμιακών διαθεσίμων για την κάλυψη των τρεχουσών συναλλαγών. Ο κίνδυνος αυτός διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα με τον καθημερινό συνεχή έλεγχο του ύψους της χρηματοδότησης των πελατών, ενώ ταυτόχρονα η Εταιρεία έχει εξασφαλίσει όριο χρηματοδότησης από Τράπεζα μέσα στο οποίο κινείται. 2
2. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Οι ακόλουθες πληροφορίες δημοσιοποιούνται με βάση την παράγραφο 2 του παραρτήματος 1 της 9/459/27.12.2007 Απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και αφορούν στην ανώνυμη Εταιρεία MEΓΑΤΡΑΣΤ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ η οποία συστάθηκε στην Αθήνα. Η Εταιρεία δεν έχει θυγατρικές εταιρείες ούτε συνδεδεμένες εταιρείες και ως εκ τούτου δεν ενοποιεί καμία άλλη εταιρεία κατά την σύνταξη των οικονομικών της καταστάσεων. 3. ΊΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Τα κεφάλαια της ΑΕΠΕΥ για εποπτικούς σκοπούς με βάση την απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 2/459/27.12.2007 αναλύονται ως ακολούθως: Βασικά ίδια κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν το μετοχικό κεφάλαιο, το αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο, το αποθεματικό προσόδου μείον προτεινόμενα μερίσματα, το αποθεματικό από τις διαφορές αναπροσαρμογής και τα αποτελέσματα εις νέον. Από τα βασικά ίδια κεφάλαια αφαιρούνται η λογιστική αξία των άυλων στοιχείων ενεργητικού και άλλες εποπτικές προσαρμογές όπως η συμμετοχή της Εταιρείας στο Συνεγγυητικό Κεφάλαιο Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών. Συμπληρωματικά ίδια κεφάλαια, τα οποία περιλαμβάνουν δανειακό κεφάλαιο μειωμένης εξασφάλισης και αποθεματικά επανεκτίμησης. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την κατάσταση των ιδίων κεφαλαίων της ΑΕΠΕΥ στις 31/12/2008 : 3
MEGATRUST-ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ βάσει της απόφ. Δ.Σ. Της Ε.Κ. 2/459/27.12.2007 31/12/2008 Α. Βασικά Ίδια Κεφάλαια Α.1 Κύρια στοιχεία των βασικών Ιδίων κεφαλαίων Α.1.α -Καταβεβλημένο Μετοχικό Κεφάλαιο 5.000.001,00 -Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο: Α.1.β -Αποθεματικά και Διαφορές αναπροσαρμογής 1.108.593,06 Α.1.γ -Αποτελέσματα (Κέρδη/Ζημίες)εις νέον -2.838.378,48 -Το τυχόν σχηματισμένο, πριν την εφαρμογή των ΔΛΠ κεφάλαιο για Γενικούς Κινδύνους που μεταφέρεται στη λογιστική καθαρή θέση κατά την α εφαρμογή των ΔΛΠ -Σχετικές παρατηρήσεις -Σημ. Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Α.1.δ -Ενδιάμεσα αποτελέσματα περιόδου(κέρδη υπό όρους/ζημίες) Α.1.ε -Δικαιώματα μειοψηφίας (στην περίπτωση των ενοποιημένων ιδίων κεφαλαίων) Σύνολο Α1 3.270.215,58 Α.2 Πρόσθετα στοιχεία των βασικών Ιδίων κεφαλαίων -Υβριδικοί τίτλοι εκδόσεως θυγατρικών εταιριών της ΕΠΕΥ που κατόπιν ειδικής έγκρισης της Επιροπής Κεφαλαιαγοράς περιλαμβάνονται στα βασικά ίδια κεφάλαια σε ενοποιημένη ή/και ατομική βάση Σύνολο Α2 Α.3 Αφαιρετικά στοιχεία Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων Α.3.α -Άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία 27.087,15 Α.3.β -Η θετική διαφορά αποτίμησης στην εύλογη αξία(σε διαρκή βάση) των άυλων περιουσιακών στοιχείων Α.3.γ -Συμμετοχή σε Συνεγγυητικό Κεφάλαιο Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών 1.371.053,00 Σύνολο Α3 1.398.140,15 Σύνολο Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Α1+Α2-Α3) 1.872.075,43 Β. Συμπληρωματικά Ίδια Κεφάλαια Β.1 Κύρια στοιχεία Συμπληρωματικών Ιδίων Κεφαλαίων Β.1.α. -Αποθεματικά αναπροσαρμογής κατά την α εφαρμογή των ΔΛΠ στην εύλογη αξία ενσώματων παγίων περιουσιακών στοιχείων Β.1.β. -45% καθαρών κερδών από αναπροσαρμογή ιδιοχρησιμοποιούμενων παγίων περιουσιακών στοιχείων σε μόνιμη βάση, στην εύλογη αξία Β.1.γ. -45% καθαρών κερδών από αποτίμηση στην εύλογη αξία διαθεσίμων προς πώληση μετοχικών τίτλων Β.1.δ -Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης και προνομιούχες μετοχές με δικαίωμα σωρευτικού μερίσματος, αόριστης διάρκειας Β.1.ε. -Η θετική διαφορά μεταξύ λογιστικών προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων και αντίστοιχης αναμενόμενης ζημίας για ΕΠΕΥ που εφαρμόζουν την ΠΕΔ Σύνολο Β1 Β.2 Πρόσθετα στοιχεία Συμπληρωματικών Ιδίων Κεφαλαίων Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης και προνομιούχες μετοχές με 1.500.000,00 δικαίωμα σωρευτικού μερίσματος, ορισμένης διάρκειας 936.037,72 Σύνολο Β2 936.037,72 4
Σύνολο Συμπληρωματικών Ι.Κ.(Β1+Β2) 936.037,72 Γ. Στοιχεία που αφαιρούνται κατά 50% από τα βασικά Ίδια Κεφάλαια και κατά 50% από τα συμπληρωματικά Ίδια Κεφάλαια Γ.1 -Τοποθετήσεις σε στοιχεία ιδίων κεφαλαίων άλλων ιδρυμάτων καιχρηματοδοτικών ιδρυμάτων στα οποία η ΕΠΕΥ συμμετέχει με ποσοστό άνω του 10% του κεφαλαίου των ιδρυμάτων αυτών Γ.2 -Τοποθετήσεις σε στοιχεία ιδίων κεφαλαίων άλλων ιδρυμάτων ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, ποσοστού κάτω του 10% του κεφαλαίου των ιδρυμάτων αυτών, που υπερβαίνουν συνολικά το 10% των ιδίων κεφαλαίων της ΕΠΕΥ. Γ.3 -Τοποθετήσεις σε στοιχεία ιδίων κεφαλαίων ασφαλιστικών επιχειρήσεων και ασφαλιστικών εταιριών χαρτοφυλακίου, με ποσοστό άνω του 20% του κεφαλαίου τους Γ.4 -Αρνητική διαφορά μεταξύ λογιστικών προβλέψεων (αφορά τις ΕΠΕΥ που εφαρμόζουν την ΠΕΔ), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΠΔ/ΤΕ 2589/20.8.2007 "Υπολογισμός Κεφαλαιακών απαιτήσεων έναντι του Πιστωτικού Κινδύνου σύμφωνα με την "Προσέγγιση Εσωτερικών Διαβαθμίσεων" Γ.5 -Χρεωστικά υπόλοιπα πελατών, που προκύπτουν από συναλλαγές για τις οποίες έχει παρέλθει διάστημα 12 μηνών από την εκκαθάρισή τους, κατά το μέρος που δεν καλύπτεται από την τρέχουσα αξία τίτλων τους. 1.108.747,67 Σύνολο αφαιρετικών στοιχείων 1.108.747,67 Δ Συμπληρωματικά Ιδια Κεφάλαια για κάλυψη κινδύνου αγοράς -Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης βραχυπρόθεσμης διάρκειας Σύνολο Συμπληρωματικών Ι.Κ για κάλυψη κινδύνου αγοράς Ε ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ [Α1+Α2-Α3-(50%*Γ)]+ [Β1+Β2-(50%*Γ)] +Δ 1.699.365,48 4. ΎΨΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Η Εταιρεία χρησιμοποιεί την Τυποποιημένη Μέθοδο για τον υπολογισμό του κεφαλαίου που απαιτείται για σκοπούς πιστωτικού κινδύνου και τη Μέθοδο του Βασικού Δείκτη για σκοπούς Λειτουργικού Κινδύνου. Το κεφάλαιο που κρίθηκε αναγκαίο από την ΑΕΠΕΥ με ημερομηνία αναφοράς τις 31/12/2008 είχε ως εξής : Ο Κίνδυνος Αντισυμβαλλόμενου για την ΑΕΠΕΥ ανήλθε στο ποσό των 15,56 χιλ.. Ως εκ τούτου και με βάση την 4/459/27.12.2007 Απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του κινδύνου αγοράς, ανήλθαν στο ποσό των 1,24 χιλ.. Η Εταιρεία παρουσίασε Πιστωτικό Κίνδυνο ύψους 5.996,42 χιλ.. Οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του πιστωτικού κινδύνου, σύμφωνα με την Απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 5/459/27.12.2007 ανερχόντουσαν σε 479,71 χιλ.. Η Εταιρεία παρουσίασε Λειτουργικό Κίνδυνο ύψους 4.698,68 χιλ.. Οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του λειτουργικού κινδύνου, σύμφωνα με την Απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 6/459/27.12.2007 ανερχόντουσαν σε 375,89 χιλ.. 5
Με βάση τα παραπάνω οι συνολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις ανήλθαν σε 856,84 χιλ. όπως συνοψίζεται και στον παρακάτω πίνακα : Κίνδυνος Κεφάλαιο Κεφαλαιακές απαιτήσεις Αγοράς 15,56 1,24 Πιστωτικός 5.996,42 479,71 Λειτουργικός 4.698,68 375,89 Σύνολο Απαιτούμενου Κεφαλαίου τα ποσά είναι σε χιλιάδες ευρώ. 5. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 5.1.1 Ορισμός Πιστωτικού Κινδύνου 10.710,66 856,84 Ο πιστωτικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος να υποστεί η ΑΕΠΕΥ ζημιές εξαιτίας της αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων των πελατών ή και των αντισυμβαλλόμενων. Ο κίνδυνος αυτός δημιουργείται κυρίως από την παροχή πιστώσεων margin, τις συναλλαγές πελατών και τη διαχείριση διαθεσίμων. Μπορεί επίσης να δημιουργηθεί όταν υποβιβάζονται οι πιστοληπτικές διαβαθμίσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων στα οποία η Εταιρεία τοποθετεί προθεσμιακές καταθέσεις, συμφωνίες επαναγοράς (repos) ή καταθέσεις όψεως για λογαριασμό της ή και για λογαριασμό πελατών. 5.1.2 Προσεγγίσεις και Μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό των προσαρμογών της αξίας των ανοιγμάτων και των προβλέψεων. Για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου υπάρχει συνεχής αναθεώρηση των πιστωτικών πολιτικών της Εταιρείας και παρακολούθηση της συμμόρφωσης των σχετικών τμημάτων με τις πολιτικές αυτές. Το τμήμα διαχείρισης κινδύνων εκδίδει οδηγίες, κυρίως προς το τμήμα λήψης και διαβίβασης εντολών και τις συνεργαζόμενες ΑΕΕΔ, με βάση τη δυνατότητα ανάληψης πιστωτικού κινδύνου σε συγκεκριμένους τομείς αγοράς (π.χ. σε μετοχές του ΧΑ ή της ΕΝ.Α., σε παράγωγα ή σε ξένα χρηματιστήρια), για συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα (π.χ. σε μετοχές με χαμηλή εμπορευσιμότητα, ή που ο εκδότης τους έχει προβλήματα με τη δραστηριότητά του κλπ.) αλλά και δραστηριότητες. Όταν κριθεί αναγκαίο, υιοθετούνται περιορισμοί σχετικά με την ανάληψη νέων δραστηριοτήτων ανάλογα με την εκτίμηση του κινδύνου που θα αναληφθεί και τις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Η Εταιρεία κατά τη σύναψη συμφωνιών επαναγοράς (repos) επιλέγει κατά κανόνα την overnight δέσμευση χρηματικών ποσών προκειμένου να διατηρεί στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα τον κίνδυνο αντισυμβαλλόμενου. Επιπλέον προβαίνει σε προσεκτική επιλογή των τραπεζικών ιδρυμάτων με τα οποία συνάπτει συμφωνίες επαναγοράς (repos) με βάση την πιστοληπτική ικανότητά τους, ενώ συχνά δεσμεύει τα διαθέσιμά της σε 6
περισσότερες της μίας Τράπεζες για να πετύχει διασπορά του κινδύνου. Εφαρμόζεται σύστημα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών και επιμέτρησης του πιστωτικού κινδύνου που καλύπτει τόσο τις δανειοδοτήσεις (margin αορίστου χρόνου & 3 ημερών), αλλά και τις αγορές τοις μετρητοίς. Τέλος, σχηματίζονται στον ισολογισμό προβλέψεις απομείωσης για απαιτήσεις που ενδέχεται να μην εισπραχθούν. Το τμήμα ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις στην αγορά και στη συνέχεια συμβουλεύει τα τμήματα της Εταιρείας για τους πιστωτικούς κινδύνους που ελλοχεύουν, βοηθάει στην επιμόρφωση του προσωπικού και παράλληλα παρακολουθεί τις αξιολογήσεις των μεγάλων οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης αλλά και διατηρεί συνεργασία με τις εποπτικές αρχές για θέματα που αφορούν στην διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου. Η προσεκτική διαχείριση της έκθεσης της Εταιρείας σε πιστωτικό κίνδυνο, στα πλαίσια των κανονιστικών αποφάσεων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παραμένει ως προτεραιότητα. 5.1.3 Συνολικό ποσό των ανοιγμάτων, μετά από λογιστικούς συμψηφισμούς Οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις του Πυλώνα 1 υπολογίζονται ανά άνοιγμα με Δείκτη Ελάχιστης Κεφαλαιακής Επάρκειας στο 8% όπως ορίζεται και στις σχετικές Αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Πιο κάτω παρουσιάζονται οι κλάσεις ανοιγμάτων και τα σταθμισμένα ποσά της Εταιρείας με βάση την Τυποποιημένη Μέθοδο στις 31/12/2008 : Κατηγορία Ανοίγματος Απαιτήσεις ή ενδεχόμενες απαιτήσεις κατά κεντρικών κυβερνήσεων ή κεντρικών τραπεζών Απαιτήσεις ή ενδεχόμενες απαιτήσεις κατά ιδρυμάτων Απαιτήσεις ή ενδεχόμενες απαιτήσεις κατά Πελατών Λιανικής Άνοιγμα Σταθμισμένο Άνοιγμα Ελάχιστη Κεφαλαιακή Απαίτηση 542,04 - - 2.724,34 1.321,87 105,75 1.639,33 1.229,50 98,36 Ενσώματα Πάγια Στοιχεία 2.608,40 2.608,4 208,67 Χαρτοφυλάκια Μετοχών και συμμετοχών, τα οποία δεν αφαιρούνται από τα ίδια κεφάλαια 3,60 3,60 0,29 Λοιπές Κατηγορίες Ανοιγμάτων 814,26 833,05 66,64 ΣΥΝΟΛΑ 8.331,83 5.996,42 479,71 7
5.1.4 και 5.1.5 Τα ποσά του παρακάτω πίνακα δεν αφορούν σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές καθώς επικεντρώνονται στην Ελλάδα. Δεν έχουν γίνει προσαρμογές αξίας και δεν υπάρχουν έσοδα από ανακτήσεις απαιτήσεων, που είχαν διαγραφεί και καταχωρήθηκαν απευθείας στα αποτελέσματα. 5.1.6 Ανάλυση των διαφόρων κατηγοριών ανοιγμάτων με βάση την εναπομείνασα ληκτότητά τους σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Π. 31/12/2008 Εως 1 μήνα 1-3 μήνες 3-12 μήνες 1-5 έτη Πάνω από 5 έτη Σύνολο ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία 458.724 2.149.671 2.608.396 Αϋλα περιουσιακά στοιχεία 27.087 27.087 Χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση 3.602 3.602 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 471.970 471.970 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.868.943 1.868.943 Κυκλοφορούν ενεργητικό 0 27.087 471.970 2.327.668 2.153.273 4.979.999 Απαιτήσεις από πελάτες & χρηματιστήριο 1.263.347 335.372 246.715 1.845.434 Λοιπές απαιτήσεις 2.467.353 124.320 2.591.673 Ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 2.742.270 2.742.270 6.472.969 0 459.693 246.715 0 7.179.377 Σύνολο ενεργητικού 6.472.969 27.087 931.663 2.574.383 2.153.273 12.159.376 Τα κριτήρια βάσει των οποίων συντάχτηκε ο παραπάνω πίνακας έχουν καθοριστεί κατά την κρίση της Εταιρείας, λαμβανομένου υπ όψιν ότι δεν προβλέπονται συγκεκριμένα κριτήρια στις σχετικές κανονιστικές αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 5.1.7 έως 5.1.9 Στον ισολογισμό του 2007 σχηματίστηκαν προβλέψεις ύψους 1.087.724,29. Το ύψος των παραπάνω προβλέψεων διατηρήθηκε και το 2008 μειωμένο κατά 22.045,94. 5.2 Τυποποιημένη Μέθοδος Η Εταιρεία υπολογίζει τα σταθμισμένα ποσά σύμφωνα με την Απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 3/459/27.12.2007 «Υπολογισμός Κεφαλαιακών Απαιτήσεων έναντι του Πιστωτικού Κινδύνου των Επιχειρήσεων Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών σύμφωνα με την Τυποποιημένη Προσέγγιση». Σύμφωνα με την εφαρμογή αυτής της μεθόδου δημοσιοποιεί τις ακόλουθες πληροφορίες για κάθε κατηγορία ανοιγμάτων του άρθρου 3 της εν λόγω Απόφασης: 8
5.2.1. Εξωτερικοί οργανισμοί πιστοληπτικής αξιολόγησης (Ε.Ο.Π.Α.) και οργανισμοί εξαγωγικών πιστώσεων (Ο.Ε.Π.) που χρησιμοποιούνται για την στάθμιση των ανοιγμάτων: Moody s. 5.2.2. Κατηγορίες ανοιγμάτων, για τις οποίες χρησιμοποιούνται οι αξιολογήσεις καθενός από τους Ε.Ο.Π.Α. / Ο.Ε.Π., είναι τα ανοίγματα έναντι ιδρυμάτων ή επιχειρήσεων. 5.2.3. Περιγραφή της διαδικασίας για τη μεταφορά των αξιολογήσεων των εκδοτών τίτλων και των πιστοληπτικών αξιολογήσεων σε στοιχεία που δεν περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο συναλλαγών: Δεν υπάρχουν στοιχεία εκτός χαρτοφυλακίου συναλλαγών. 5.2.4. Αξίες ανοίγματος πριν και μετά την επίδραση των τεχνικών μείωσης του πιστωτικού κινδύνου με ημερομηνία αναφοράς την 31/12/ 2008 : Βαθμίδα Πιστωτικής Ποιότητας Αξία Ανοίγματος πριν την μείωση πιστωτικού κινδύνου Αξία ανοίγματος μετά τη μείωση του πιστωτικού κινδύνου 0 41.348,40-20,00 1.846.737,54 369.347,51 50,00 508.965,45 254.482,73 100,00 109.543,46 109.543,46 150,00 147.497,90 221.246,85 Σύνολα 2.654.092,75 954.620,55 5.3 Μέθοδος Εσωτερικών Διαβαθμίσεων Η ΑΕΠΕΥ δεν υπολογίζει τα σταθμισμένα ποσά σύμφωνα με την ΠΔ/ΤΕ 2589/20.8.2007 «Υπολογισμός Κεφαλαιακών απαιτήσεων έναντι του Πιστωτικού Κινδύνου σύμφωνα με την Προσέγγιση Εσωτερικών Διαβαθμίσεων» και συνεπώς δεν έχει λάβει έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ή άλλης αρμόδιας αρχής για τη συγκεκριμένη προσέγγιση ή την μετάβαση σε αυτήν. 6. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Το ύψος των παρεχόμενων πιστώσεων που παρέχει η ΑΕΠΕΥ δεν ξεπερνά την ικανότητα εξόφλησης των πελατών. Για το λόγο αυτό εφαρμόζονται πολιτικές για την αντιστάθμιση και μείωση των πιστωτικών κινδύνων μέσω της λήψης εξασφαλίσεων. Τα είδη εξασφαλίσεων για τον τομέα ιδιωτών επενδυτών αφορούν τα χαρτοφυλάκια ασφαλείας τους, η αποτίμηση των οποίων καθώς και η διασπορά τους ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των αποφάσεων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Οι πολιτικές για τη λήψη εξασφαλίσεων αναθεωρούνται συχνά για να είναι επικαιροποιημένες ενώ παράλληλα παρακολουθείται η διασπορά των χαρτοφυλακίων ασφαλείας με σκοπό την μείωση του κινδύνου αποτίμησης. 9
Πίνακας ανοιγμάτων με εξασφαλίσεις με Ημερομηνία Αναφοράς την 31/12/2008 Είδος Ανοίγματος Πελάτες με Πίστωση (Margin αορίστου χρόνου) Πελάτες με Βραχυπρόθεσμη Πίστωση (3D) Αξία Ανοίγματος που καλύπτεται από εξασφαλίσεις Αποτίμηση σταθμισμένων Χαρτοφυλακίων Ασφαλείας 238.355,15 884.204,89 721.372,95 6.860.850,25 7. ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ Η Εταιρεία εκτίθεται σε κίνδυνο όταν το αντισυμβαλλόμενο μέρος αδυνατεί είτε να εξοφλήσει πλήρως τα ποσά που της οφείλει όταν αυτά καθίστανται ληξιπρόθεσμα είτε να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Ο κίνδυνος αυτός λαμβάνεται υπόψη από την Εταιρεία στον υπολογισμό του κινδύνου αγοράς (βλ. παρ. 8) και με ημερομηνία αναφοράς τις 31/12/2008 ανήλθε στο ποσό των 15,56 χιλ.. 8. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Συνίσταται στον κίνδυνο μείωσης της αξίας ενός χρηματοπιστωτικού μέσου, λόγω μεταβολών στην αγορά. Πολιτική της Εταιρείας είναι να μην έχει ανοιχτές θέσεις ούτε σε μετοχικά ούτε σε παράγωγα προϊόντα, τα οποία εκτίθενται σε διακυμάνσεις που μεταβάλλουν την αξία τους. Τα ίδια διαθέσιμα είναι κατατεθειμένα σε διάφορα πιστωτικά ιδρύματα, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Πιο κάτω παρουσιάζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για την κάλυψη κινδύνου αγοράς της Εταιρείας στις 31/12/2008: Κεφαλαιακές απαιτήσεις για την κάλυψη κινδύνου αγοράς 31/12/2008 ποσά σε χιλ. Ευρώ 1. Έναντι Κινδύνου Θέσης 0 2. Έναντι Κινδύνου από μεταβολές ισοτιμιών 0,00 3. Έναντι Κινδύνου Αντισυμβαλλόμενου 1,2446 4. Έναντι Κινδύνου Διακανονισμού/ Παράδοσης 0,00 5. Έναντι Κινδύνου Μ.Χ.Α. 0,00 9. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Ως λειτουργικός κίνδυνος, νοείται σύμφωνα με το αρ.2 παρ.18 του ν. 3601/2007 ο κίνδυνος επέλευσης ζημιών που οφείλεται είτε στην ανεπάρκεια είτε στην αστοχία εσωτερικών διαδικασιών, φυσικών προσώπων και συστημάτων είτε σε εξωτερικά γεγονότα. Ειδικότερα, για την Εταιρεία συνιστούν λειτουργικό κίνδυνο: α) ο νομικός κίνδυνος και ιδίως ο κίνδυνος αστικής ευθύνης της Εταιρείας προς καταβολή αποζημιώσεων σε τρίτους, β) οι περιπτώσεις εσωτερικής και εξωτερικής απάτης σε βάρος της Εταιρείας, 10
γ) η διακοπή της δραστηριότητας ή η δυσλειτουργία των συστημάτων πληροφορικής, δ) η μη εφαρμογή ή η λανθασμένη εφαρμογή των εσωτερικών διαδικασιών που αφορούν στην οργάνωση και στην λειτουργία της Εταιρείας και ε) βλάβη σε ενσώματα περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας. Στόχος του Τμήματος Διαχείρισης Κινδύνων αποτελεί ο σχεδιασμός ενός συστήματος ελέγχου και διαδικασιών που να περιορίζουν τον κίνδυνο να συμβούν και να μην αποκαλυφθούν έγκαιρα σημαντικά λάθη ή ανωμαλίες, και αυτό αφορά ευρύτερα, στο σύνολο των κινδύνων. Ο Εσωτερικός Κανονισμός, βάσει του οποίου λειτουργεί η Εταιρεία, περιγράφει λεπτομερώς τις διαδικασίες κάθε τμήματος ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία του, υιοθετεί μηχανισμούς ελέγχου για την αποφυγή δυσλειτουργιών, και εφαρμόζει ένα «σύστημα γραφειοκρατίας» και επιμερισμού αρμοδιοτήτων που στοχεύει στο να περιορίσει τις επιπτώσεις πιθανών λαθών, σύμφωνα πάντα με τα πλαίσια που ορίζει η Εποπτική Αρχή. Ο Εσωτερικός Ελεγκτής, ο Υπεύθυνος Κανονιστικής Συμμόρφωσης και ο Υπεύθυνος Διαχείρισης Κινδύνων, στο πλαίσιο τακτικών και έκτακτων ελέγχων που πραγματοποιούν, καταγράφουν και κατηγοριοποιούν τα γεγονότα που συνιστούν λειτουργικό κίνδυνο, εντοπίζουν τα «κενά» στη διαδικασία και στους μηχανισμούς ελέγχου που επέτρεψαν να συμβεί κάποιο λάθος, ενημερώνουν τη Διοίκηση και προτείνουν τροποποιήσεις του Εσωτερικού Κανονισμού. Τέλος, για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων δυσλειτουργίας των συστημάτων πληροφορικής που χρησιμοποιεί, η Εταιρεία ελαχιστοποιεί τους κινδύνους με την καθημερινή λήψη back up αρχείων τα οποία φυλάσσονται σε χώρο εκτός του computer room και για την εξασφάλισή τους σε περιπτώσεις φυσικής καταστροφής (π.χ. σεισμός, πυρκαγιά κλπ.) ή παράνομης ενέργειας (π.χ. κλοπή κλπ.) το back up αρχείο μιας ημέρας της εβδομάδας φυλάσσεται από μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου εκτός των γραφείων της Εταιρείας. Όσον αφορά στις περιπτώσεις διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος, η Εταιρεία έχει προμηθευτεί σύστημα αδιάλειπτης παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (UPS) που της εξασφαλίζει ηλεκτρική ενέργεια για 2 ώρες μετά την διακοπή. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις έναντι του λειτουργικού κινδύνου, υπολογίζονται από την Εταιρεία με τη μέθοδο του Βασικού Δείκτη, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Απόφαση 6/459/27.12.2007 του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «Κεφαλαιακές απαιτήσεις Επιχειρήσεων Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών έναντι του λειτουργικού κινδύνου». Η ανάλυση του λειτουργικού κινδύνου της Εταιρείας είναι η ακόλουθη: 11
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Περιγραφή ΧΡΗΣΗ 2006 ΧΡΗΣΗ 2007 ΧΡΗΣΗ 2008 Σύνολο Εσόδων 5.931.182,92 6.105.273,63 3.591.256,96 Σύνολο Εξόδων - 3.124.024,03-3.152.978,30-1.832.829,43 Διαφορά Έσοδα - Έξοδα : 2.807.158,89 2.952.295,33 1.758.427,53 Μέσος Όρος Τριών Ετών (Απόλυτη Τιμή) : 2.505.960,58 X 15 % = 375.894,09 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ : 375.894,09 Χ 12,5 4.698.676,13 Από την παραπάνω ανάλυση αποτυπώνεται πως ο Λειτουργικός Κίνδυνος της Εταιρείας ανέρχεται σε 4.698.676,13. Κατά συνέπεια η ελάχιστη κεφαλαιακή απαίτηση ανέρχεται σε 375.894,09. 10. ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΥΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ. Η Α.Ε.Π.Ε.Υ. συμμετέχει στην μη εισηγμένη εταιρεία πληροφορικής U-TRADE. Η αποτίμηση της συμμετοχής της ανέρχεται σε 3.602,03. 12