ΗΜΕΡΙΔΑ Η αγορά εργαςίασ ςε κρίςθ «Η επαγγελματική κατάρτιςη ςτην περίοδο τησ κρίςησ: τάςεισ, προοπτικζσ» Ακινα, 9 Ιουλίου 2012 Χρφςα Παϊδοφςθ Διευκφντρια Επαγγελματικισ Κατάρτιςθσ, ΕΙΕΑΔ c.paidoussi@eiead.gr 1
1. ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ 2000: τρατθγικι τθσ Λιςαβόνασ τρατθγικι για τθν ανάπτυξθ τθσ ευρωπαϊκισ οικονομίασ και κοινωνίασ ζτςι ϊςτε να γίνει: «θ πιο ανταγωνιςτική και δυναμική οικονομία ςτον κόςμο, βαςιςμζνη ςτη γνώςη, ικανή για αειφόρο οικονομική ανάπτυξη με περιςςότερεσ και καλφτερεσ θζςεισ εργαςίασ και μεγαλφτερη κοινωνική ςυνοχή". Ο εκςυγχρονιςμόσ τθσ εκπαίδευςθσ και τθσ κατάρτιςθσ, μζροσ τθσ ςτρατθγικισ αυτισ. 2
2002: Διακιρυξθ τθσ Κοπεγχάγθσ Ευρωπαϊκι ςυνεργαςία, χωρϊν και κοινωνικϊν εταίρων και ευρωπαϊκζσ πολιτικζσ για τθν επαγγελματικι εκπαίδευςθ και κατάρτιςθ, με ςτόχο: τθν απαςχολθςιμότθτα και τθν ευελιξία με αςφάλεια (flexicurity) τθν ενεργό ςυμμετοχι τθν κοινωνικι ςυνοχι τθν προςωπικι ανάπτυξθ 3
2002: Διακιρυξθ τθσ Κοπεγχάγθσ Εναρμόνιςθ των ευρωπαϊκϊν πολιτικϊν και εργαλείων για τθν κατάρτιςθ ζτςι ϊςτε : να επζλκει μεγαλφτερθ ανταπόκριςθ των προγραμμάτων κατάρτιςθσ ςτισ ανάγκεσ τθσ αγοράσ εργαςίασ να επιτευχκεί καλφτερθ πρόβλεψθ τθσ ηιτθςθσ και τθσ προςφοράσ δεξιοτιτων για τισ μελλοντικζσ ανάγκεσ τθσ αγοράσ να αυξθκοφν οι επενδφςεισ κρατϊν και ιδιωτϊν ςτθν κατάρτιςθ 4
Ευρϊπθ 2020 Ευρωπαϊκι ςτρατθγικι για «ζξυπνθ, βιϊςιμθ και χωρίσ αποκλειςμοφσ ανάπτυξθ», μζςω τθσ γνϊςθσ και τθσ καινοτομίασ. Η κατάρτιςθ και θ δια βίου μάκθςθ ςθμαντικό εργαλείο για τθν επίτευξθ των ςτόχων τθσ ευρωπαϊκισ ςτρατθγικισ 5
Ευρϊπθ 2020 ΣΟΧΟ 2020 : % απαςχόλθςθσ γυναικϊν και ανδρϊν θλικίασ 20-64 ετϊν να φτάςει το 75%. ΑΝΑΓΚΗ: ειδικευμζνο εργατικό δυναμικό Εμβλθματικι πρωτοβουλία: Ατηζντα για νζεσ δεξιότθτεσ και κζςεισ εργαςίασ 6
Ευρϊπθ 2020 Ατηζντα για νζεσ δεξιότθτεσ και κζςεισ εργαςίασ Περιλαμβάνει δράςεισ όπωσ : εντατικοποίθςθ των μεταρρυκμίςεων, ϊςτε να βελτιωκοφν θ ευελιξία και θ αςφάλεια τθσ αγοράσ εργαςίασ (ευελιξία με αςφάλεια), (flexicurity) εφοδιαςμό των ατόμων με τισ κατάλλθλεσ δεξιότθτεσ για τα επαγγζλματα του ςιμερα και του αφριο 7
Ευρϊπθ 2020 Εργαλείο θ ολοκλθρωμζνθ διά βίου μάκθςθ με: βελτίωςθ τθσ πρόςβαςθσ ςτθ διά βίου μάκθςθ υιοκζτθςθ ςτοχευμζνων προςεγγίςεων για τουσ πιο ευάλωτουσ/εσ εργαηομζνουσ/νεσ ενίςχυςθ του κοινωνικοφ διαλόγου και τθσ ςυμμετοχισ των παρεμβαινόντων ςτθν υλοποίθςθ τθσ διά βίου μάκθςθσ κακιζρωςθ αποτελεςματικϊν κινιτρων και ρυκμίςεων επιμεριςμοφ δαπανϊν 8
ΕΤΡΩΠΗ 2020 Αφξθςθ του % ςυμμετοχισ ενθλίκων 25-64 ετϊν ςε προγράμματα δια βίου μάκθςθσ από 9,1% το 2010, ςτο 15% το 2020 9
2. ΣΑΕΙ (Ελλάδα- Ε.Ε.) % υμμετοχισ ενθλίκων ςε δράςεισ κατάρτιςθσ- ΔΒΜ 2000 2010 2013 2020 Ελλάδα 2,6% 3,0% 6,0% (ςτόχοσ) ;;; ΕΕ μζςοσ όροσ 8,5% 9,1% - ΕΕ ςτόχοσ - 12,5% 15,0% Πθγι:European Commission, Commission Staff Working Document, Brussels, 20.12.2011, SEC(2011) 1608 final document. 10
% ςυμμετοχισ ενθλίκων 25-64 ετϊν ςε δράςεισ κατάρτιςθσ (2007-2011) 35 30 25 20 15 10 5 0 2007 2008 2009 2010 2011 Πθγι: cedefop, Eurostat, 2012 11
% ςυμμετοχισ ενθλίκων 25-64 ετϊν ςε δράςεισ κατάρτιςθσ ςε 8 χϊρεσ (2008-2011) Πθγι: Cedefop, 2012 2008 2009 2010 2011 ΕΕ- 27 9,4 9,3 9,1 8,9 Γερμανία 7,9 7,8 7,7 7,8 Δανία 30, 0 31,6 32,8 32,3 Ελλάδα 2,9 3,3 3 2,4 Ην. Βαςίλειο 19,9 20,1 19,4 15,8 Ολλανδία 17 17 16,5 16,7 Πορτογαλία 5,3 6,5 5,8 λοβενία 13,9 14,6 16,2 Βουλγαρία 1,4 1,4 1,2 11,6 15,9 1,2 12
% ςυμμετοχισ ενθλίκων 25-64 ετϊν ςε δράςεισ κατάρτιςθσ και %ανεργίασ ςε 8 χϊρεσ (2008-2011) Πθγι: Cedefop, Eurostat, 2012 2008 2009 2010 2011 Καταρτ. ανεργία Καταρτ. ανεργία Καταρτ. ανεργία Καταρτ. ανεργία ΕΕ-27 9,4 6,0 9,3 7,7 9,1 8,3 8,9 8,3 Γερμανία 7,9 7,1 7,8 7,3 7,7 6,7 7,8 5,6 Δανία 30, 0 2,6 31,6 4,9 32,8 6,3 32,3 6,3 Ελλάδα 2,9 6,6 3,3 8,3 3 11,1 2,4 15,9 Ην. Βαςίλειο 19,9 3,9 20,1 5,5 19,4 5,8 15,8 5,8 Ολλανδία 17 3,9 17 5,5 16,5 5,8 16,7 5,8 Πορτογαλία 5,3 7,2 6,5 9,2 5,8 10,6 11,6 11,4 λοβενία 13,9 3,7 14,6 5,1 16,2 6,5 15,9 7,5 Βουλγαρία 1,4 5,0 1,4 6,9 1,2 9,1 1,2 10,0 13
% ςυμμετοχισ ενθλίκων 25-64 ετϊν ςε δράςεισ κατάρτιςθσ & %μερικισ απαςχόλθςθσ,ςε 8 χϊρεσ Πθγι: Cedefop, Eurostat 2012 2005 2010 Καταρτ. Μερικι απαςχ. Καταρτ. Μερικι απαςχ. ΕΕ-27 9,8 17,8 9,1 19,2 Γερμανία 7,7 24,0 7,7 26,2 Δανία 27,4 22,1 32,8 26,5 Ελλάδα 1,9 5,0 3 6,4 Ην. Βαςίλειο 27,6 25,2 19,4 26,9 Ολλανδία 15,9 46,1 16,5 48,9 Πορτογαλία 4,1 11,2 5,8 11,6 λοβενία 15,3 9,0 16,2 11,4 Βουλγαρία 1,3 2,1 1,2 2,4 14
Κατάταξθ χωρϊν βάςει δεικτϊν παροχισ κατάρτιςθσ ςε επιχειριςεισ με πάνω από 10 εργαηομζνουσ- 2005 Χϊρεσ με υψθλοφσ δείκτεσ >1,00 Χϊρεσ με μεςαίουσ δείκτεσ >0,50 Χϊρεσ με χαμθλοφσ δείκτεσ<0,50 Δανία 1,32 Ολλανδία 0,86 Κφπροσ 0,46 Γαλλία 1,17 Φιλανδία 0,74 Ιςπανία 0,41 ουθδία 1,09 Βζλγιο 0,73 Ιταλία 0,32 Δθμ. τθσ Σςεχίασ 1,08 λοβακία 0,72 Πορτογαλία 0,30 Λουξεμβοφργο 0,98 Αυςτρία 0,65 Πολωνία 0,27 λοβενία 0,98 Μάλτα 0,61 Λικουανία 0,25 Γερμανία 0,53 Ρουμανία 0,24 Εςκονία 0,52 Βουλγαρία 0,19 Λετονία 0,13 Ελλάδα 0,08 Πθγι: CEDEFOP, Research Paper, no 2 Employer -provided, vocational training in Europe, 2010 15
Δθμόςιεσ δαπάνεσ για τισ ενεργθτικζσ πολιτικζσ απαςχόλθςθσ Πθγι: Cedefop, 2011 16
3. ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ θ Ελλάδα ζχει από τα χαμθλότερα ποςοςτά ςυμμετοχισ ενθλίκων (25-64 ετϊν) ςε προγράμματα κατάρτιςθσ-δια βίου μάκθςθσ (γενικότερα και ειδικότερα ςτισ επιχειριςεισ με ςτοιχεία του 2005), μεταξφ των 27 χωρϊν τθσ Ε.Ε. κατά τθν κρίςιμθ περίοδο 2008-2011, τα ποςοςτά αυτά παραμζνουν χαμθλά και καταγράφουν περαιτζρω μείωςθ οι δθμόςιεσ δαπάνεσ για ενεργθτικζσ πολιτικζσ απαςχόλθςθσ με ζμφαςθ ςτθν κατάρτιςθ φαίνεται να υςτεροφν, με ςτοιχεία 2007-2009, ςε ςχζςθ με άλλεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ ςτισ περιςςότερεσ χϊρεσ τθσ Ε.Ε., με υψθλά ποςοςτά ςυμμετοχισ ςε προγράμματα κατάρτιςθσ παρατθροφνται, χαμθλά ποςοςτά ανεργίασ (ςυγκριτικά) και υψθλότερα ποςοςτά μερικισ απαςχόλθςθσ 17
Δράςεισ ςε δφο κατευκφνςεισ, ζτςι ϊςτε θ κατάρτιςθ να ςυμβάλλει ςτθν αντιμετϊπιςθ τθσ κρίςθσ : Αφξθςθ δράςεων κατάρτιςθσ με δθμόςια χρθματοδότθςθ και υποςτιριξθ του Ευρωπαϊκοφ Κοινωνικοφ Σαμείου, με ζμφαςθ ςτθν κατάρτιςθ εργαηομζνων για διατιρθςθ κζςεων εργαςίασ Θεςμικό πλαίςιο προκειμζνου να προωκθκεί θ ςφγκλιςθ των εκνικϊν πολιτικϊν κατάρτιςθσ προσ ζνα κοινό ευρωπαϊκό πλαίςιο, με ζμφαςθ ςτθ κζςπιςθ Εκνικοφ Πλαιςίου Προςόντων για επικφρωςθ και αναγνϊριςθ γνϊςεων, δεξιοτιτων, ικανοτιτων 18