EUROPEAN COMMISSION Brussels, 7.6.2006 SG-Greffe (2006) D/203020 Προς κ. Ν. Αλεξανδρίδη Πρόεδρος ΕΕΤΤ National Telecommunications and Post Commission of Greece Kifissias Avenue 60 GR 151 25 Maroussi Athens Greece Fax: + 30.21.06.151.113 Email: market.analysis@eett.gr Αξιότιµε κ. Αλεξανδρίδη, Θέµα: Κοινοποίηση EL/2006/0392: Αγορά σε επίπεδο χονδρικής τερµατισµού κλήσεων σε µεµονωµένα κινητά δίκτυα Σχόλια σύµφωνα µε το Άρθρο 7 παράγραφος 3 της Οδηγίας 2002/21/EC 1 I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Στις 08 Μαΐου 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε µια κοινοποίηση από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων ( EETT ) που αφορά την αγορά τερµατισµού κλήσεων σε κινητά δίκτυα στην Ελλάδα, που αντιστοιχεί µε την αγορά 16 της Σύστασης σχετικά µε τις αγορές προϊόντων. 2 Η παρούσα κοινοποίηση αποτελεί επανα-κοινοποίησηση προηγούµενου σχεδίου µέτρων εξετασθέντου από την Επιτροπή µε τον αριθµό EL/2006/0178. 3 Στο µεταξύ το κοινοτικό 1 Οδηγία 2002/21/EC του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Mαρτίου 2002 µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών ( Οδηγία Πλαίσιο ), OJ L 108, 24.4.2002, σ. 33. 2 Σύσταση 2003/311/EK της Επιτροπής της 11ης Φεβρουαρίου 2003 σχετικά µε τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών στο τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών που επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση σύµφωνα µε την οδηγία 2002/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ΕΕ L 114, 8.05.2003, σελ. 45. 3 Βλ. επιστολή σχολίων της Επιτροπής της 13 ης Ιουνίου 2005 Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2) 299 11 11.
κανονιστικό πλαίσιο µεταφέρθηκε στην ελληνική νοµοθεσία, και η Τelecom Italia Mobile («ΤΙΜ»), εξαγόρασε µέσω της θυγατρικής της Stet Hellas («Telestet») την Q-Telecom. Η ΕΕΤΤ πραγµατοποίησε τρεις εθνικές διαβουλεύσεις. 4 Η εθνική διαβούλευση του κοινοποιηθέντου σχεδίου µέτρων λήγει στις 5 Ιουνίου 2006. Στις 30 Μαΐου 2006, η EETT έστειλε πρόσθετες πληροφορίες. Σύµφωνα µε το Άρθρο 7(3) της Οδηγίας Πλαίσιο, οι Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν την δυνατότητα να στείλουν στην ενδιαφερόµενη ΕΡΑ τις παρατηρήσεις τους στα κοινοποιηµένα σχέδια µέτρων. II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΜΕΤΡΟΥ II. 1. Ανάλυση αγοράς Όπως και στην προηγούµενη κοινοποίηση, η ΕΕΤΤ θεωρεί ότι η παροχή σε επίπεδο χονδρικής τερµατισµού φωνητικών κλήσεων σε µεµονωµένα κινητά δίκτυα, ανεξάρτητα από την χρησιµοποιηµένη τεχνολογία, αποτελεί ξεχωριστή αγορά προϊόντος και ότι η γεωγραφική έκταση κάθε αγοράς συµπίπτει µε την γεωγραφική κάλυψη κάθε δικτύου, δηλαδή εθνική. Η ΕΕΤΤ ακόµα θεωρεί ότι κάθε πάροχος κινητού δικτύου στην Ελλάδα, ονοµαστικά η Cosmote, η νέα ενότητα TIM/Q-Telecom και η Vodafone κατέχει σηµαντική ισχύ στην εν λόγω αγορά («ΣΙΑ»). Τα κύρια κριτήρια που λαµβάνει υπόψη η ΕΕΤΤ για να συµπεραίνει στην ΣΙΑ είναι το µερίδιο αγοράς, η µονοπωλιακή δοµή της αγοράς, η απουσία δυνητικού ανταγωνισµού (π.χ. φραγµοί εισόδου, εναλλακτικές τεχνολογικές λύσεις, δοµικές αλλαγές στην αγορά), απουσία ή χαµηλή αντισταθµιστική αγοραστική ισχύ, και η συµπεριφορά της αγοράς στο παρελθόν και οι περιοριστικές πρακτικές. ΙΙ. 2. Κανονιστικές ρυθµίσεις Η ΕΕΤΤ σκοπεύει να επιβάλει τις ακόλουθες κανονιστικές υποχρεώσεις: (α) υποχρέωση παροχής πρόσβασης και χρήσης ειδικών ευκολιών δικτύου, (β) υποχρέωση διαφάνειας, (γ) υποχρέωση αµεροληψίας-µη διακριτικής µεταχείρισης, (δ) υποχρέωση δηµοσίευσης Προσφοράς Αναφοράς ιασύνδεσης, Συµφωνιών Επιπέδου Υπηρεσίας («SLA») και εικτών Αποδοτικότητας, (ε) έλεγχος τιµών (υποχρέωση κοστοστρέφειας για Cosmote, TIM/Q-Telecom και Vodafone, βάσει µοντέλου µακροπρόθεσµου επαυξητικού κόστους). Η ΕΕΤΤ θεωρεί ότι ο λογιστικός διαχωρισµός δεν επιβάλλεται ως κανονιστική ρύθµιση σε αυτό το στάδιο, αλλά θα επανεξετάσει την αναγκαιότητα επιβολής του ένα χρόνο µετά την έναρξη ισχύος των προαναφερθέντων µέτρων. Στο πλαίσιο εφαρµογής της υποχρέωσης κοστοστρέφειας, η ΕΕΤΤ προτίθεται να µειώσει από 18 µήνες σε 12 µήνες τη διάρκεια σταδιακής πορείας (αρχής γενόµενης από την έναρξη ισχύος του τελικού µέτρου), και να επιβάλλει τις ακόλουθες τιµές στόχος στους αντίστοιχους παρόχους ( cents ανά λεπτό): 4 Σύµφωνα µε το Άρθρο 6 της Οδηγίας Πλαίσιο. 2
Πάροχος Ονοµαστική Τιµή Σταθµισµένη Μέση Τιµή 5 Τιµή στόχος 6 COSMOTE 14.5 [ ] [ ] VODAFONE 14.5 [ ] [ ] TIM 15 [ ] [ ] Οι τιµές στόχος αναµένονται να εφαρµοστούν στις 30 Ιουνίου 2007. Μετά την δωδεκάµηνη σταδιακή πορεία, η ΕΕΤΤ θα ελέγχει ετησίως την εξέλιξη των τιµών τερµατισµού των παρόχων και θα τις προσαρµόζει εφόσον επιβάλλεται. Η ΕΕΤΤ πληροφόρησε την Επιτροπή ότι τον Απρίλιο 2006 οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας ανήγγειλαν 17% κατά µέσο όρο µείωση των τιµών τερµατισµού σε σχέση µε τις τιµές εν ισχύ πριν την κοινοποίηση. Οι νέες τιµές θα ισχύουν από 1 Ιουνίου 2006. Απ αυτή την ηµεροµηνία οι ονοµαστικές τιµές τερµατισµού της Cosmote και Vodafone ανέρχονται σε 12 cent ανά λεπτό και ελάχιστη χρέωση 30 δευτερολέπτων, και σε 12,5 cent ανά λεπτό για την TIM και ελάχιστη χρέωση 30 δευτερολέπτων. Η ΕΕΤΤ δικαιολογεί τις προτεινόµενες ρυθµιστικές υποχρεώσεις µε βάση τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 8 της οδηγίας πλαίσιο, συµπεριλαµβανοµένης και της προστασίας των συµφερόντων των τελικών καταναλωτών. III. ΣΧΟΛΙΑ Η Επιτροπή εξέτασε την κοινοποίηση και τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που προσκοµίστηκαν από την EETT και έχει τα ακόλουθα σχόλια: 7 ΙΙΙ.1 ιάρκεια σταδιακής πορείας µείωσης των τελών τερµατισµού και µη υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού Επί του παρόντος, τα τέλη τερµατισµού στην Ελλάδα (σε πραγµατικές αξίες) είναι υψηλότερα από τον ΕΕ15 σταθµισµένο µέσο όρο του 2005 για τους παρόχους µε ΣΙΑ, 12,30 cent ανά λεπτό. 8 Επιπλέον, υπενθυµίζεται ότι από το έτος 2005 που συλλέχθηκαν 5 Οι πάροχοι στην Ελλάδα εφαρµόζουν ελάχιστη χρέωση 30 δευτερολέπτων για κάθε τερµατισµό κλήσης. Η ελάχιστη χρέωση αυξάνει εποµένως την πραγµατική χρέωση τερµατισµού ανά λεπτό στο µέτρο της πραγµατικής µέσης διάρκειας κλήσης. 6 Οι τιµές στόχος περιλαµβάνουν την ελάχιστη χρέωση 30 δευτερολέπτων. 7 Σύµφωνα µε το Άρθρο 7(3) της Οδηγίας πλαίσιο. 8 Βλ. 11 η Έκθεση όπου τα τέλη τερµατισµού σε κινητά δίκτυα ανά λεπτό υπολογίστηκαν βάσει των τριών πρώτων λεπτών κλήσεις σε ώρα αιχµής. Τα δεδοµένα συλλέχθηκαν από τις ΕΡΑ και αναφέρονται στον Οκτώβριο 2005. 3
αυτά τα δεδοµένα, σχεδόν όλες οι ΕΡΑ 9 ολοκλήρωσαν την ανάλυση αγοράς τερµατισµού σε κινητά δίκτυα και επέβαλαν πρόσθετες µειώσεις τελών τερµατισµού. 10 Λαµβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες οικειοθελείς µειώσεις τελών τερµατισµού που αντιστοιχούν ήδη σε σηµαντικό ποσοστό µείωσης προς τις τιµές στόχο της ΕΕΤΤ, η Επιτροπή καλεί την ΕΕΤΤ να εφαρµόσει µια µικρότερης διάρκειας σταδιακή πορεία ούτως ώστε να υλοποιηθούν οι υπόλοιπες µειώσεις πριν τον Ιούνιο 2007. Με µικρότερης διάρκειας σταδιακή πορεία, θα είναι σε θέση η ΕΕΤΤ να αξιολογήσει νωρίτερα το επίπεδο των τελών τερµατισµού σύµφωνα µε πιο πρόσφατα κοστολογικά στοιχεία απ αυτά που χρησιµοποιήθηκαν για τον ορισµό των τιµών στόχων που προτείνονται τώρα. Η Επιτροπή καλεί επιπλέον την ΕΕΤΤ να επαναξιολογήσει την τήρηση ελάχιστης χρέωσης 30 δευτερολέπτων ανά τερµατισµό κλήσης από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας. Η ελάχιστη χρέωση µετακυλύεται συνήθως στο επίπεδο λιανικής δηµιουργώντας σύγχυση και έλλειψη διαφάνειας στους τελικούς χρήστες (κυρίως τους πελάτες ιδιώτες) εφόσον το ονοµαστικό δηµοσιευµένο τέλος δεν αντικαθρεπτίζεται στο τελικό τιµολόγιο. Εποµένως τέτοιου είδους τιµολόγηση µπορεί να µην είναι πλήρως συµβατή µε τους στόχους του άρθρου 8 της οδηγίας πλαίσιο, ενώ δεν επιτρέπει στους τελικούς χρήστες να επωφεληθούν στο µέγιστο δυνατό βαθµό από τις προτεινόµενες κανονιστικές ρυθµίσεις. Τέλος, στο πλαίσιο εφαρµογής της υποχρέωσης κοστοστρέφειας, η Επιτροπή επαναλαµβάνει 11 ότι η υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού θα ήταν καταλλήλως συµπληρωµατική στις άλλες προτεινόµενες υποχρεώσεις. Η υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού θα επέτρεπε την ΕΕΤΤ να λάβει κοστολογικά στοιχεία βάσει εκτελεστής υποχρέωσης και έτσι να εφαρµόσει την υποχρέωση κοστοστρέφειας αποτελεσµατικότερα. Σύµφωνα µε το άρθρο 7 παράγραφος (5) της οδηγίας πλαίσιο, η EETT πρέπει να λάβει υπόψη στο µέγιστο βαθµό τις παρατηρήσεις των άλλων ΕΡΑ και της Επιτροπής, και µπορεί να θεσπίσει το προκύπτον σχέδιο µέτρων και, εάν το πράξει, να το γνωστοποιήσει στην Επιτροπή. Η θέση της Επιτροπής σε αυτή την συγκεκριµένη κοινοποίηση ισχύει υπό την επιφύλαξη οποιασδήποτε άλλης απόφασης της Επιτροπής σε σχέση µε άλλες κοινοποιήσεις σχεδίων µέτρων. Σύµφωνα µε το σηµείο 12 της Σύστασης 2003/561/EC 12 η Επιτροπή θα δηµοσιεύσει αυτό το κείµενο στην ιστοσελίδα της. Η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται σε 9 19 ΕΡΑ στις 25: Αγγλία, Αυστρία, Γαλλία, Γερµανία, ανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεµβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία και Φινλανδία 10 Παραδείγµατος χάριν, η ARCEP επέβαλε προσφάτως στη Γαλλία (1 η Ιανουαρίου 2006) ένα µεσοσταθµισµένο τέλος τερµατισµού 9,5 cent ανά λεπτό στους δύο πρώτους παρόχους κινητής τηλεφωνίας (Orange και SFR) και 11,24 cent ανά λεπτό στον τρίτο (Bouygues Telecom). Επιπλέον, στις χώρες που επέβαλαν κανονιστικές υποχρεώσεις και στις οποίες εφαρµόστηκε, καθώς πρέπει, έλεγχος τιµών βάσει κοστοστρέφειας (Αγγλία, Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία και Σουηδία) υπολογίζεται να είναι το µεσοσταθµισµένο τέλος τερµατισµού γύρω στα 9,65 cent ανά λεπτό στο τέλος του 2006 και 8,40 cent ανά λεπτό προς το τέλος του 2007. 11 Βλ. σχόλια της Επιτροπής στην υπόθεση EL/2004/0078 12 Σύσταση της Επιτροπής 2003/561/EC της 23ης Ιουλίου 2003 σχετικά µε τις κοινοποιήσεις, προθεσµίες και διαβουλεύσεις σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/EC, OJ L 190, 30.7.2003, σ. 13. 4
αυτό είναι εµπιστευτικές. Καλείστε να ενηµερώσετε την Επιτροπή 13 εντός τριών ηµερών µετά την παραλαβή του εάν θεωρείτε ότι, σύµφωνα µε τους Κοινοτικούς και εθνικούς κανόνες επιχειρηµατικού απορρήτου, αυτό το κείµενο περιέχει εµπιστευτικές πληροφορίες που θέλετε να απαλειφθούν πριν τη δηµοσίευση. Πρέπει να αιτιολογήσετε το αίτηµα σας. Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή, Fabio Colasanti Γενικός ιευθυντής 13 Το αίτηµά σας πρέπει να σταλεί είτε µε email: INFSO-COMP-ARTICLE7@cec.eu.int ή µε fax: +32.2.298.87.82. 5