Γείκτες Δπιτστίας και Γείκτες Δπάρκειας ανά Δνότητα ΑΠ Γεωγραυίας Γσμνασίοσ

Γείκτες Δπιτστίας και Γείκτες Δπάρκειας ανά Δνότητα ΑΠ Γεωγραυίας Γσμνασίοσ Γεωγραυία Α Γσμνασίοσ: Η Γη και ο άνθρωπος 1 η Δνότητα: Ο γεωγραυικός τάρτης - Πολύτιμο εργαλείο Γείκτες επιτστίας Οη καζεηέο/ηξηεο λα: 1. ρξεζηκνπνηνύλ θαη εξκελεύνπλ δηαθόξσλ εηδώλ ράξηεο, δνξπθνξηθέο εηθόλεο θαη αεξνθσηνγξαθίεο 1.1 επεμεγνύλ ηε ζεκαζία ησλ ζηνηρείσλ ελόο ράξηε 1.2. ζπγθξίλνπλ ράξηεο, δνξπθνξηθέο εηθόλεο θαη αεξνθσηνγξαθίεο ηεο ίδηαο πεξηνρήο σο πξνο ην είδνο πιεξνθνξίσλ ηηο νπνίεο κπνξνύλ λα αληιήζνπλ 1.3 ζρνιηάδνπλ ρξεζηηθνύο ράξηεο θαη εμεγνύλ ηελ αμία ηνπο ζηελ θαζεκεξηλή δσή Γείκτες επάρκειας 1. Ση είλαη ν ράξηεο: ν ράξηεο σο αλαπαξάζηαζε ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο. 1. 1. Σα απαξαίηεηα ζηνηρεία ελόο ράξηε. Δίδε ραξηώλ (γεληθνί θαη ζεκαηηθνί) θαη ρξήζεηο ηνπο. 1.2. Γηαθνξέο κεηαμύ ελόο ράξηε, κηαο δνξπθνξηθήο εηθόλαο θαη κηαο αεξνθσηνγξαθίαο. ύγρξνλεο κέζνδνη ραξηνγξάθεζεο θαηλνκέλσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ Γεσγξαθηθώλ πζηεκάησλ Πιεξνθνξηώλ (Γ..Π. - G.I.S.) 1.3. Ζ πξνζηηζέκελε αμία από ηελ αμηνπνίεζε ησλ ραξηώλ θαη ηδηαίηεξα ησλ Γ..Π θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζε όινπο ηνκείο ησλ αλζξώπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ όπσο: ηελ νηθνλνκία θαη ηνλ νηθνλνκηθό πξνγξακκαηηζκό, ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο βηνπνηθηιόηεηαο, ηνλ αεηθόξν ζρεδηαζκό νηθηζκώλ παξαθνινύζεζεο, αμηνιόγεζεο θαη πξόιεςεο ή θαη θαηαγγειίαο νηθνινγηθώλ θαηαζηξνθώλ, παξαβίαζεο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαη θπζηθώλ θηλδύλσλ. 1

2 ε Δλόηεηα: Πιαλήηεο Γε Σν ζπίηη καο 2.επεμεγνύλ ηελ επίδξαζε πνπ έρεη ην θπζηθό πεξηβάιινλ θαη ην θιίκα ζηνλ ηξόπν δσήο θαη ηηο δξαζηεξηόηεηεο ησλ αλζξώπσλ 2. Δπηδξάζεηο πνπ έρεη ην θπζηθό πεξηβάιινλ θαη ην θιίκα ζηνλ ηξόπν δσήο, δηαηξνθή, ηέρλε θαη ηηο δξαζηεξηόηεηεο ησλ αλζξώπσλ γεληθόηεξα. Δπηηπρήο επηβίσζε ιαώλ ζε αθξαίεο θαηξηθέο ζπλζήθεο θαη αθηιόμελα γηα ηνλ άλζξσπν θπζηθά πεξηβάιινληα. Παξαδείγκαηα θαη εξκελεία. 2.1. πεξηγξάθνπλ ειηαθό ζύζηεκα 2.2. επεμεγνύλ ηηο θηλήζεηο ηεο γεο 2.3. επεμεγνύλ ηα απνηειέζκαηα ησλ θηλήζεσλ θαη ηεο θιίζεο ηνπ άμνλα ηεο γεο ζηε δηακόξθσζε ηνπ θιίκαηνο θάζε πεξηνρήο 2.4. δηαθξίλνπλ κεηαμύ ησλ δηαθόξσλ ηκεκάησλ ηνπ πιαλήηε (πδξόζθαηξα, αηκόζθαηξα, βηόζθαηξα θαη ιηζόζθαηξα) 2.5. επεμεγνύλ ηηο αιιειεπηδξάζεηο α. κεηαμύ ηνπο, β. κε ηηο θπζηθέο δπλάκεηο θαη γ. ην πσο επεξεάδνληαη από ηπρόλ θιηκαηηθέο αιιαγέο 2.6. επεμεγνύλ ηηο αιιειεπηδξάζεηο ηνπο κε ηνλ άλζξσπν θαη ηηο δξαζηεξηόηεηέο ηνπ 2.1. Σν ειηαθό ζύζηεκα, ην άζηξν θαη νη πιαλήηεο πνπ ην απνηεινύλ 2.2. Οη θηλήζεηο ηεο γεο: πεξηζηξνθή θαη πεξηθνξά 2.3. Ζ θιίζε ηνπ άμνλα ηεο γεο θαη ε ζεκαζία ηεο: Σα απνηειέζκαηα ησλ θηλήζεσλ θαη ηεο θιίζεο ηεο γεο (κέξα-λύρηα, ηέζζεξηο επνρέο, θαηεύζπλζε αλέκσλ θαη πνηακώλ, θιηκαηηθέο δώλεο) 2.4. Ση είλαη πδξόζθαηξα, αηκόζθαηξα, βηόζθαηξα θαη ιηζόζθαηξα. 2.5. Πώο ε πδξόζθαηξα, ε αηκόζθαηξα, ε βηόζθαηξα θαη ε ιηζόζθαηξα αιιειεπηδξνύλ α. κεηαμύ ηνπο, β. κε ηηο θπζηθέο δπλάκεηο θαη γ. πώο επεξεάδνληαη από ηπρόλ θιηκαηηθέο αιιαγέο 2.6. Αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ. Οη ζθαίξεο ηεο δσήο α. Πώο επηδξνύλ ζηε δσή ηνπ αλζξώπνπ θαη ηηο δξαζηεξηόηεηέο ηνπ. β. Οη αλζξώπηλεο επεκβάζεηο ζε θαζεκηά από ηηο ζθαίξεο ηεο δσήο γηα ηελ ηθαλνπνίεζε αλαγθώλ θαη επηζπκηώλ ηνπ. 2

2.7. ζπγθξίλνπλ κεηαμύ δηαθόξσλ ηύπσλ θιίκαηνο 2.8. εμεγνύλ ην ξόιν ησλ ζαιάζζησλ ξεπκάησλ ζηε ξύζκηζε ηνπ παγθόζκηνπ θιίκαηνο 2.9α. αλαθέξνπλ ραξαθηεξηζηηθά ησλ κεγαδηαπιάζεσλ 2.9β. δηαθξίλνπλ κεηαμύ ρισξίδαο θαη παλίδαο 2.9γ. εληνπίδνπλ αιιειεπηδξάζεηο κεηαμύ βηνηηθώλ θαη αβηνηηθώλ παξαγόλησλ 2.10α. αλαθέξνπλ πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ ζπρλά πξνθύπηνπλ από ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμύ ησλ αλζξώπσλ θαη ηνπ πεξηβάιινληνο. 2.10β. δηεξεπλνύλ πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πξνθεηκέλνπ λα πξνηείλνπλ βηώζηκεο ιύζεηο 2.7. «Καηξόο» θαη «θιίκα» - νξηζκνί, νκνηόηεηεο θαη δηαθνξέο Οη δηάθνξνη ηύπνη θιίκαηνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ην θιίκα κηαο πεξηνρήο 2.8. Ση είλαη ηα ζαιάζζηα ξεύκαηα. Ο ξόινο ησλ ζαιάζζησλ ξεπκάησλ ζηε ξύζκηζε ηνπ παγθόζκηνπ θιίκαηνο. 2.9. Ση είλαη νη Μεγαδηαπιάζεηο (ηα θπξηόηεξα νηθνζπζηήκαηα ηνπ πιαλήηε): α. Γεσγξαθηθή θαηαλνκή β. Γεσκνξθνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά γ. Βηνηηθά θαη αβηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά δ. Κιίκα ε. Υισξίδα θαη παλίδα, ζη. αιιειεπίδξαζε βηνηηθώλ θαη αβηνηηθώλ παξαγόλησλ. 2.10. Πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαη θίλδπλνη πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο (θιηκαηηθή αιιαγή, απεξήκσζε, απνξξίκκαηα). Ση είλαη ν Μέγα-θνππηδόηνπνο ηνπ Β. Δηξεληθνύ σθεαλνύ: πώο δεκηνπξγήζεθε Πηζαλέο επηπηώζεηο ζηα νηθνζπζηήκαηα ηνπ σθεαλνύ θαη ζηνλ αλζξώπηλν νξγαληζκό 3 ε Δλόηεηα: Ο θόζκνο θαη ε αεηθόξα αλάπηπμε 3.1. νλνκάδνπλ θαη λα αλαιύνπλ ηα ηξία ζεκέιηα ηεο Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο. 3.1. Ζ έλλνηα ηεο Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο, ε ζεκαζία ηεο θαη ηα ηξία ζεκέιηα (Κνηλσλία, Οηθνλνκία θαη Πεξηβάιινλ - θαη Πνιηηηζκόο). 3

ΤΜΦΩΝΑ ΜΕ ΣΟ ΑΝΑΛΤΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΝΕΣΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟ ΔΤΟ ΘΕΜΑΣΩΝ/ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΠΛΗΘΤΜΟ. 3.2α. επεμεγνύλ ηα αίηηα θαη ηα απνηειέζκαηα αλαπηπμηαθώλ πξνβιεκάησλ (θηώρεηα, ππεξπιεζπζκόο, κεηαλάζηεπζε, επηδεκίεο, θαηάρξεζε θπζηθώλ πόξσλ, εθκεηάιιεπζε αλζξώπσλ/δνπιεία θ.ά.) πνπ αληηκεησπίδεη ε αλζξσπόηεηα. 3.2β. ραξηνγξαθνύλ απηά ηα θαηλόκελα θαη επεμεγνύλ ζρεηηθνύο ζεκαηηθνύο ράξηεο. 3.2γ. εηζεγνύληαη αεηθόξνπο ηξόπνπο αληηκεηώπηζεο ησλ θνηλσληθώλ, νηθνλνκηθώλ θαη πεξηβαιινληηθώλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ε αλζξσπόηεηα. 3.2α. Σα αίηηα θαη ηα απνηειέζκαηα θνηλσληθώλ, νηθνλνκηθώλ θαη πεξηβαιινληηθώλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ζήκεξα ε αλζξσπόηεηα όπσο: θηώρεηα, ππεξπιεζπζκόο, κεηαλάζηεπζε, επηδεκίεο, θαηάρξεζε θπζηθώλ πόξσλ, εθκεηάιιεπζε αλζξώπσλ/δνπιεία θ.ά. Έλλνηεο πνπ δηδάζθνληαη, αλαιύνληαη θαη ζπδεηνύληαη: 3.2α. Πιεζπζκηαθή έθξεμε: Ζ Ηλδία ζην κηθξνζθόπην (www.unfpa.org The state of World population 2011) Ζ πιεζπζκηαθή έθξεμε πνπ παξαηεξείηαη ζηνλ πιαλήηε καο κέζα από ηελ έθζεζε ηνπ Ο.Ζ.Δ. Ση είλαη Πνηα ηα απνηειέζκαηα θαη Πνηεο νη επηπηώζεηο ζε θνηλσλία, νηθνλνκία θαη πεξηβάιινλ Ση είλαη ην βηνηηθό επίπεδν θαη από πνηνπο παξάγνληεο εμαξηάηαη 3.2β. Ζ γεσγξαθηθή ραξηνγξάθεζε ηεο ππθλόηεηαο πιεζπζκνύ: Ση είλαη Πσο κεηξηέηαη Παξάγνληεο αύμεζεο ή κείσζεο Αζηηθνπνίεζε Οηθνγελεηαθόο πξνγξακκαηηζκόο 3.2α. Μεηαλάζηεο: Αςεθώληαο ηνπο θηλδύλνπο Μεηαλάζηεπζε: Οηθνλνκηθόο κεηαλάζηεο πεξηβαιινληηθόο κεηαλάζηεο εθηνπηζκέλνο πνιηηηθόο πξόζθπγαο θνηλνηηθόο κεηαλάζηεο Λόγνη, αηηίεο θαη απνηειέζκαηα ηεο κεηαλάζηεπζεο Οη Κύπξηνη κεηαλάζηεο: ζύγθξηζε ησλ ιόγσλ πνπ αλάγθαζαλ Κύπξηνπο λα κεηαλαζηεύζνπλ 4

κε ηνπο ιόγνπο γηα ηνπο νπνίνπο κεηαλαζηεύνπλ πνιινί άλζξσπνη από ρώξεο ηεο Αζίαο θαη ηεο Αθξηθήο. 3.2β. Ζ γεσγξαθηθή ραξηνγξάθεζε ησλ κεηαλαζηεπηηθώλ ηάζεσλ. 3.2α. Τγεία γηα όινπο: Ση νλνκάδνπκε επηδεκία θαη ηη παλδεκία. Ση είλαη ην AIDS θαη πώο κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί Οη δηαθνξέο θαη νκνηόηεηεο κεηαμύ θησρώλ θαη αλεπηπγκέλσλ ρσξώλ. 3.2β. Ζ γεσγξαθηθή ραξηνγξάθεζε ζηελ Ηαηξηθή Γεσγξαθία. 3.2α. Αληηκεηώπηζε ηεο θηώρεηαο Οη θπιεηηθέο δηαθξίζεηο κεηαμύ αλδξώλ θαη γπλαηθώλ Ζ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αληζόηεηα κεηαμύ αλδξώλ θαη γπλαηθώλ Ο ξόινο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ελεκέξσζεο πνιππνιηηηζκηθόηεηα, Ζ δεκηνπξγία ησλ γθέην, θαβέισλ θαη παξαγθνππόιεσλ θαη ε θνπιηνύξα ηνπο. Ζ θαζεκεξηλή δσή ησλ θαηνίθσλ ηνπο Κνηλσληθέο, νηθνλνκηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο πηπρέο απηήο ηεο δηαβίσζεο. 3.2α. Οη αεηθόξεο επηινγέο ζηελ θαζεκεξηλή δσήο Αεηθόξνο ζρεδηαζκόο ζπζθεπαζίαο θαη δηαθίλεζεο πξντόλησλ, Κίλεκα Γίθαηνπ Δκπνξίνπ, ελεξγεηαθό απνηύπσκα, πκβνύιην δηαρείξηζεο Γαζώλ Βηνινγηθέο θαιιηέξγεηεο έμαξζε δνπιείαο θαη εκπνξίαο αλζξώπσλ θαη ηξόπνη βνήζεηαο ζε αλζξώπνπο θαη νξγαλώζεηο πνπ ηα πνιεκνύλ 3.2γ. Παξαδείγκαηα αεηθόξνπ αληηκεηώπηζεο ησλ πην πάλσ πξνβιεκάησλ. 5

4 ε Δλόηεηα: Φπζηθνί πόξνη ηνπ πιαλήηε θαη αεηθόξνο αλάπηπμε 4.1. ηαμηλνκνύλ πόξνπο ζε πξώηεο 4.1. Ζ έλλνηα ησλ πόξσλ: ύιεο, πεγέο ελέξγεηαο θαη θαύζηκα Ση είλαη θπζηθνί πόξνη Αλαλεώζηκνη, κε-αλαλεώζηκνη, Αλαθπθιώζηκνη ή ηερλεηνί, κε-αλαθπθιώζηκνη Πξώηεο ύιεο θαη ελεξγεηαθνί πόξνη 4.2. ζπγθξίλνπλ θαη αληηπαξαζέηνπλ ηα ππέξ θαη ηα θαηά από ηε ρξήζε ελόο αλαλεώζηκνπ θαη ελόο κε αλαλεώζηκνπ θπζηθνύ πόξνπ γηα α. ηελ νηθνλνκία β. ηελ θνηλσλία γ. ην πεξηβάιινλ δ. ηνλ πνιηηηζκό 4.2. Ζ πεξίπησζε ηεο ρξήζεο ηνπ λεξνύ θαη ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ σο πξώησλ πιώλ, πεγώλ ελέξγεηαο θαη θαπζίκσλ. Νεξό: άξδεπζε θαη ύδξεπζε, πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα, πξώηε ύιε ζηε βηνκεραλία Αίηηα θαη παξάγνληεο ξύπαλζεο ησλ ρεξζαίσλ θαη πδάηηλσλ νηθνζπζηεκάησλ θαη ησλ πδξνθόξσλ νξηδόλησλ. Πξαθηηθέο αεηθνξηθήο εθκεηάιιεπζεο πδάηηλσλ πόξσλ. Τδξνγνλάλζξαθεο: δεκηνπξγία, δηαζεζηκόηεηα, δήηεζε θαη ηδηόηεηεο/ρξήζεηο, Ση είλαη ε Α.Ο.Ε. ύγθξηζε ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ θαη ησλ πδάηηλσλ πόξσλ σο πξνο ηε δηαζεζηκόηεηά ηνπο ζηε Γε, ην θόζηνο παξαγσγήο θαη ην πεξηβαιινληηθό απνηύπσκα 4.3. αλαπηύμνπλ ζηάζεηο εμνηθνλόκεζεο θαη πξνζηαζίαο ησλ θπζηθώλ πόξσλ. 4.3-4.4. Παξαδείγκαηα δηεζλώλ ζπγθξνύζεσλ θαη αληηπαξαζέζεσλ γηα ηνλ έιεγρν ησλ πεξηνξηζκέλσλ δηαζέζηκσλ πδάηηλσλ πόξσλ θαη πδξνγνλαλζξάθσλ θαη ηεο ιεζηξηθήο εθκεηάιιεπζεο ηνπ λεξνύ θαη ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζε βάξνο εζληθώλ νκάδσλ, νηθνλνκηθά κε αλεπηπγκέλσλ θξαηώλ θαη ηνπ θπζηθνύ πεξηβάιινληνο. 4.4. εμεγνύλ πσο ε αεηθόξα δηαρείξηζε θπζηθώλ πόξσλ απαηηεί ζσζηέο πνιηηηθέο θαη θπξίσο δεκνθξαηηθέο απνθάζεηο πνπ λα ζέβνληαη ηα αλζξώπηλα δηθαηώκαηα θαη ην θπζηθό πεξηβάιινλ. 6

5 ε Δλόηεηα: Φπζηθνί θίλδπλνη θαη αεηθόξνο αλάπηπμε 5.1. δηαθξίλνπλ κεηαμύ θπζηθνύ 5.1. Πνηνη είλαη νη θπζηθνί θίλδπλνη πνπ παξαηεξνύληαη ζηνλ πιαλήηε καο. θηλδύλνπ θαη θπζηθήο Φπζηθνί θίλδπλνη θαη θπζηθέο θαηαζηξνθέο: δηάθξηζε θαη ζπλέπεηεο θαηαζηξνθήο. 5.2. νλνκάδνπλ θαη λα αλαγλσξίδνπλ ηνπο θπζηθνύο θηλδύλνπο θαη θαηαζηξνθέο πνπ απεηινύλ θαη επεξεάδνπλ ηνπο θαηνίθνπο ηνπ πιαλήηε καο 5.3. αλαθέξνπλ θαη λα πεξηγξάθνπλ ηξόπνπο αληηκεηώπηζεο κηαο έθηαθηεο αλάγθεο, ιόγσ θπζηθήο θαηαζηξνθήο ζε πξνζσπηθό, ηνπηθό θαη δηεζλέο επίπεδν 5.4. αζθνύλ θξηηηθή ζηα Μ.Μ.Δ. θαη ηε δύλακή ηνπο λα επηιέγνπλ πνηεο θπζηθέο θαηαζηξνθέο αλά ηνλ πιαλήηε θαη πώο ζα ηηο παξνπζηάζνπλ. 5.2. Οη Φπζηθέο θαηαζηξνθέο θαη δεηήκαηα αθαηάιιειεο ή ζρεδόλ αλύπαξθηεο δηαρείξηζεο ησλ ζπλεπεηώλ ηνπο από ηνπο αξκόδηνπο θνξείο 5.3. Οη θπζηθέο θαηαζηξνθέο θαη ηξόπνη αληηκεηώπηζεο ηόζν ζε πξνζσπηθό όζν θαη εζληθό επίπεδν: ζσζηή πξνεηνηκαζία νηθηαθόο εμνπιηζκόο θαη πξνζσπηθή ελεκέξσζε ζηελ αληηκεηώπηζε εθηάθησλ θαηαζηάζεσλ ζσζηή θξαηηθή πξνεηνηκαζία θαη πξνγξακκαηηζκόο δξάζεσλ αιιειεγγύε πξνο ηνπο ιανύο πνπ ηηο βηώλνπλ. 5.4. Ζ παξάιεηςε από ηα ΜΜΔ αλαθνξώλ ζε απώιεηεο δσώλ θαη θπζηθώλ θαηαζηξνθώλ πνπ απνηεινύλ καθξνρξόληεο ζπλέπεηεο ηεο ξύπαλζεο, μεξαζίαο θαη εξεκνπνίεζεο. 7

Γεωγραυία Β Γσμνασίοσ: Η Δσρώπη στον κόσμο. 1ε Δλόηεηα: Δμεξεπλώ ηελ Δπξώπε αλαθξίλνληαο ηνπο ράξηεο Γείκτες επιτστίας Οη καζεηέο/ηξηεο λα: 1.1α. ηνπνζεηνύλ ηελ Δπξώπε ζηνλ παγθόζκην ράξηε 1.1β. αλαγλσξίδνπλ θαη νλνκάδνπλ ηα θπξηόηεξα κνξθνινγηθά ζηνηρεία ηνπ αλάγιπθνπ ηεο Δπξώπεο. 1.2. εξκελεύνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ δηακνξθώλνπλ ην θιίκα ηεο Δπξώπεο θαη ηηο δώλεο βιάζηεζεο. 1.3. αλαθέξνπλ αηηίεο πνπ κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ πηζαλά αθξαία θαηξηθά θαηλόκελα. 1.4. θαηαλννύλ ηνπο ιόγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ε Δπξώπε είλαη μερσξηζηή ήπεηξνο. Γείκτες επάρκειας 1.1. Ζ ζέζε ηεο Δπξώπεο: γεσγξαθηθή ζέζε (Πνύ βξίζθεηαη, ζε πνηα εκηζθαίξηα θαη πνηα γεσγξαθηθά πιάηε εθηείλεηαη ε Δπξώπε), κε πνηεο επείξνπο ζπλνξεύεη. Φπζηθή γεσγξαθία ηεο Δπξώπεο: γεσκνξθνινγία, γεσγξαθηθέο νλνκαζίεο νξνζεηξέο πνηακνί ρεξζόλεζνη 1.2. Tν θιίκα θαη νη παξάγνληεο πνπ ην επεξεάδνπλ. Oη δώλεο βιάζηεζεο Δπξώπεο. 1.3. Ο ξόινο ηνπ ζεξκνύ ξεύκαηνο ηνπ Αηιαληηθνύ ζηε δηακόξθσζε ησλ θαηξηθώλ ζπλζεθώλ ηεο Δπξσπατθήο επείξνπ θαη ηελ πηζαλή εκθάληζε αθξαίσλ θαηξηθώλ θαηλνκέλσλ. Οη αηηίεο εκθάληζεο ζθόλεο ζηελ αηκόζθαηξα από ηελ αράξα, ε έθηαζε θαη ζπλέπεηεο ηνπ θαηλνκέλνπ ζηε λόηηα Δπξώπε. 1.4. Οη ιόγνη γηα ηνπο νπνίνπο ελώ είλαη ρεξζόλεζνο ηεο Δπξαζίαο ζεσξείηαη μερσξηζηή ήπεηξνο 8

2 ε Δλόηεηα: Δπξώπε πνιιέο νληόηεηεο 2.1. αλαθέξνπλ ηηο ρώξεο πνπ απαξηίδνπλ ηελ Δ.Δ., ηηο ρώξεο ηεο Δπξώπεο πνπ δελ είλαη κέιε ηεο Δ.Δ.θαη κεζνγεηαθέο ρώξεο θαη ηηο ηνπνζεηνύλ ζην ράξηε ηεο Δπξώπεο 2.1. Ζ πνιηηηθή δηαίξεζε ηεο Δπξώπεο θαη ν πνιππεξηθεξεηαθόο ραξαθηήξαο ηεο επείξνπ. Οη 28 ρώξεο ηεο Δ.Δ. θαη νη ρώξεο ηεο Δπξώπεο πνπ δελ αλήθνπλ ζηελ Δ.Δ.: ηνπνζεζία ζην ράξηε. Οη κεζνγεηαθέο ρώξεο: ηνπνζεζία ζην ράξηε ηεο Δπξώπεο 2.2. αλαγλσξίδνπλ θαη νλνκάδνπλ ηα θπξηόηεξα θπζηθά, νηθνλνκηθά, θνηλσληθά θαη πνιηηηζκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο Μεζνγείνπ θαη ησλ ιαώλ ηεο πεξηνρήο. 2.3. θαηαλννύλ θαη πεξηγξάθνπλ ηηο θπξηόηεξεο πεξηβαιινληηθέο απεηιέο πνπ αληηκεησπίδεη ε Μεζόγεηνο. 2.4. ηνπνζεηνύλ ην Γνύλαβε θαη ηηο παξαδνπλάβηεο ρώξεο ζε ράξηε ηεο Δπξώπεο. 2.5. νλνκάδνπλ ηα θπξηόηεξα θπζηθά, νηθνλνκηθά, θνηλσληθά θαη πνιηηηζκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ παξαδνπλάβησλ ρσξώλ 2.6. θαηαλννύλ θαη πεξηγξάθνπλ ηηο θπξηόηεξεο πεξηβαιινληηθέο απεηιέο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη παξαδνπλάβηεο ρώξεο. 2.2. Φπζηθή, νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πνιηηηζκηθή γεσγξαθία ηεο Μεζνγείνπ ζάιαζζαο. Ο γεσγξαθηθόο δηαρσξηζκόο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ γεσινγηθή ηζηνξία ηεο Μεζνγείνπ θαη ν απόερνο ηεο ζηελ εμέιημε ηεο ηζηνξίαο, ηεο νηθνλνκίαο θαη ηνπ πνιηηηζκνύ ησλ ιαώλ πνπ βξέρεη. 2.3. Σν ζαιάζζην πεξηβάιινλ ηεο Μεζνγείνπ θαη νη απεηιέο πνπ αληηκεησπίδεη όπσο: υπεπαλίευζη, λαθπεμπόπιο, άναπχη παπάκηια οικιζηική ανάπηυξη, μη αειθόπα ηουπιζηική εκμεηάλλευζη ακηών, αποππίμμαηα, λεζεψιανά είδη, πύπανζη. 2.4. Πνηεο είλαη νη παξαδνπλάβηεο ρώξεο. 2.5. Φπζηθή, νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πνιηηηζκηθή γεσγξαθία ηεο θνηιάδαο ηνπ Γνύλαβε. Σν γεσκνξθνινγηθό πνξηξαίην ηνπ Γνύλαβε (πεγέο, ιεθάλε απνξξνήο, δέιηα) Σν πνιηηηζκηθό πνξηξαίην ησλ παξαδνπλάβησλ ρσξώλ 2.6. Ο Γνύλαβεο σο πισηόο πνηακόο Οηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε ησλ πδάησλ ηνπ πνηακνύ Πεξηβαιινληηθά θαη θνηλσληθά πξνβιήκαηα πνπ πξνθύπηνπλ από ηελ εθκεηάιιεπζε απηή 9

2.7. θαηαλννύλ ηελ έλλνηα «Δπξσπατθό θεθηεκέλν» θαη εηζεγνύληαη ηξόπνπο εθαξκνγήο ηνπ ζε έλα αλνκνηνγελέο πεξηβάιινλ όπσο ε Μεζόγεηνο 2.7. Ση είλαη ην «Δπξσπατθό θεθηεκέλν» Αλάγλσζε θαη αλάιπζε ηνπ επξσπατθνύ ζηξαηεγηθνύ ζρεδίνπ αλάπηπμεο ησλ παξαδνπλάβησλ ρσξώλ, δηαρείξηζεο θαη αληηκεηώπηζεο θνηλώλ θνηλσληθώλ, νηθνλνκηθώλ θαη πεξηβαιινληηθώλ πξνβιεκάησλ ησλ παξαδνπλάβησλ ρσξώλ. Γπλαηόηεηα εθαξκνγήο ηνπ ζηελ πεξίπησζε ηεο Μεζνγείνπ 3 ε Δλόηεηα: Αεηθόξνο αλάπηπμε ε «άιιε» αλάπηπμε 3.1. νλνκάδνπλ θαη αλαιύνπλ ηα ηξία ζεκέιηα ηεο Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο. 3.1. Ζ έλλνηα ηεο Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο, ε ζεκαζία ηεο θαη ηα ηξία ζεκέιηα (Κνηλσλία, Οηθνλνκία θαη Πεξηβάιινλ - θαη Πνιηηηζκόο). 3.2. εμεγνύλ πώο ε αεηθόξα δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ απαηηεί ζσζηό πξνγξακκαηηζκό, ζσζηέο πνιηηηθέο απνθάζεηο θαη, θπξίσο, είλαη όρη κόλν επσθειήο γηα ην πεξηβάιινλ αιιά θαη νηθνλνκηθά ζπκθέξνπζα. 4 ε Δλόηεηα: Οηθνλνκηθή Γεσγξαθία 4.1. ηαμηλνκνύλ δηάθνξνπο επαγγεικαηηθνύο θιάδνπο ζηνπο ηνκείο παξαγσγήο πνπ αλήθνπλ. 4.2. επεμεγνύλ πώο ε δηαδηθαζία απόθηεζεο πξνζηηζέκελεο αμίαο είλαη επσθειήο γηα όινπο ηνπο ηνκείο παξαγσγήο 3.2. Δλαιιαθηηθέο αεηθόξεο ιύζεηο πνπ πξνσζεί ε Δ.Δ. ζην θαπηό ζέκα παξαγσγήο ελέξγεηαο o Οη θηλήζεηο ηεο Δπξώπεο γηα «πξάζηλε» ελέξγεηα o Δλέξγεηα από αλαθπθιώζηκεο πεγέο: Ρεύκα από ζθνππίδηα. o Ζ πνιηηηθή ηεο Δ.Δ. γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ o Παξαδείγκαηα αεηθόξνπ δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ζηελ Δ.Δ. 4.1. Απιή επεμήγεζε νηθνλνκηθώλ όξσλ, ησλ ηνκέσλ παξαγσγήο θαη ηνπ όξνπ πξνζηηζέκελε αμία o Αθαζάξηζην Δζληθό Πξντόλ (Α.Δ.Π.) o Καηά θεθαιήλ εηζόδεκα o Γείθηεο Αλζξώπηλεο Αλάπηπμεο (Γ.Α.Α.) o Σνκείο παξαγσγήο θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ νηθνλνκία κηαο ρώξαο o Ο νηθνλνκηθόο δηαρσξηζκόο ησλ ρσξώλ πνπ θαζνξίδεηαη από ην πνζνζηό απαζρόιεζεο ζε θάζε ηνκέα παξαγσγήο. 4.2. Πξνζηηζέκελε αμία πξντόλησλ θαη ππεξεζηώλ θαη ε ζπκβνιή ηεο ζηελ απαζρόιεζε θαη ην Α.Δ.Π. 10

6 ε Δλόηεηα: Παγθνζκηνπνίεζε θαη Δ.Δ. 6.1. επεμεγνύλ όξνπο πνπ 6.1. Παγθνζκηνπνίεζε εγγξακκαηηζκόο ζρεηίδνληαη κε ηελ παγθνζκηνπνίεζε o Ζ γεσγξαθία ζηελ παγθνζκηνπνίεζε, o Ζ γεσγξαθία ηεο παγθνζκηνπνίεζεο 6.2. αλαγλσξίδνπλ θαη πεξηγξάθνπλ ηνπο θηλδύλνπο θαη ηηο αξλεηηθέο πξνεθηάζεηο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ζηελ θνηλσλία, νηθνλνκία θαη πεξηβάιινλ. 6.3. αλαιύνπλ ηε γεσγξαθία ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ζηνλ πξσηνγελή, δεπηεξνγελή θαη ηξηηνγελή ηνκέα παξαγσγήο ζην πιαίζην ηεο ΔΔ. 6.4. πξνηείλνπλ ηξόπνπο δίθαηνπ εκπνξίνπ θαη αεηθόξνπ δηαρείξηζεο ζεκάησλ παγθνζκηνπνίεζεο. 6.5. αζθνύλ θξηηηθή ζηα Μ.Μ.Δ. πνπ δελ πξνβάιινπλ όζν πξέπεη θαπηά θνηλσληθά θαη πεξηβαιινληηθά ζέκαηα πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο αξλεηηθέο πηπρέο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο. 6.2. Σα ππέξ θαη ηα θαηά ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ζηελ θνηλσλία, νηθνλνκία, θαη πεξηβάιινλ ρσξώλ δηαθόξσλ αλαπηπμηαθώλ επηπέδσλ. 6.3. Ζ γεσγξαθία ηεο Παγθνζκηνπνίεζεο θαη Δ.Δ. o Ζ παγθνζκηνπνίεζε θαη ν πξσηνγελήο ηνκέαο παξαγσγήο: Ζ γεσγξαθία ησλ ηξνθίκσλ o Ζ παγθνζκηνπνίεζε θαη ν δεπηεξνγελήο ηνκέαο παξαγσγήο: Ζ γεσγξαθία ηεο ειαθξηάο θαη βαξηάο βηνκεραλίαο o Ζ παγθνζκηνπνίεζε θαη ν ηξηηνγελήο ηνκέαο παξαγσγήο: Ζ γεσγξαθία ησλ ππεξεζηώλ o Ζ παγθνζκηνπνίεζε θαη ν ηεηαξηνγελήο ηνκέαο παξαγσγήο: Ζ γεσγξαθία ησλ εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηώλ (π.ρ. δηαδίθηπν θαη δηαδηθηπαθέο ππεξεζίεο) 6.4.Σν δίθαην εκπόξην θαη ε αεηθόξνο δηαρείξηζε ζεκάησλ παγθνζκηνπνίεζεο 6.5. Ζ αηκαηεξή πιεπξά ηεο ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο θαη νη επηπηώζεηο ζε αλζξώπηλεο απώιεηεο, θαηαζηξνθή ηεο βηνπνηθηιόηεηαο θαη ππνβάζκηζε ηόζν ηνπ πεξηβάιινληνο όζν θαη ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ ιαώλ. Ο ξόινο ησλ ΜΜΔ ζηελ πξνβνιή απηήο ηεο πιεπξάο ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο. 11