25 Μαΐου 2013 Τεύχος 6 Εισαγωγικό Η ερευνητική Ομάδα Ελένη Α. Κύζα Επιστημονική Υπεύθυνος PROFILES Email: Eleni.Kyza@cut.ac.cy URL: www.cut.ac.cy/en/staff/ eleni.kyza/ Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου Γιάννης Γεωργίου Ερευνητικός Συνεργάτης PROFILES Email: ioannis.georgiou@cut.ac.cy URL: http://www.cut.ac.cy/staff/ ioannis.georgiou Διδακτορικός Φοιτητής Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου Μέσα σε αυτό το τεύχος Συνάντηση εταίρων στην Αυστρία 1 Ημερίδες PROFILES 2-3 Δράσεις εκπαιδευτικών 4-5 Διδακτικές εφαρμογές 6 Καλωσορίσατε στην έκτη έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου PROFILES. Τα κείμενα που ακολουθούν μέσα στην έκτη έκδοση, θα δώσουν μια γενική εικόνα σε σχέση με τις κυριότερες δράσεις και εκδηλώσεις του ευρωπαϊκού προγράμματος PROFILES από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάιο του 2013. Συγκεκριμένα, στο τεύχος αυτό παρουσιάζονται δράσεις της ομάδας PROFILES στο ΤΕΠΑΚ με στόχο την υποστήριξη των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα μέσα από τη διοργάνωση ημερίδων, δράσεις-πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο PROFILES καθώς επίσης και οι διδακτικές εφαρμογές PROFILES 2012-13. Ευχόμαστε πως θα απολαύσετε την έκτη αυτή έκδοση του ενημερωτικού δελτίου του προγράμματος PROFILES. Με φιλικούς χαιρετισμούς, Η ομάδα του PROFILES Συνάντηση εταίρων στην PROFILES Αυστρία Στις 15-18 Απριλίου 2013 πραγματοποιήθηκε συνάντηση των εταίρων του PROFILES στην πόλη Κλάγκενφουρτ της Αυστρίας. Στη συνάντηση αυτή παρουσιάστηκαν οι δραστηριότητες και συζητήθηκε η πρόοδος του PROFILES για το 2012-2013. Συζητήθηκαν επίσης θέματα που αφορούσαν στην ολοκλήρωση της έρευνας Δελφών (Delphi Study) που εστιάζει στις απόψεις εκπαιδευτικών, μαθητών, ερευνητών και επιστημόνων σε σχέση με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Επιπλέον, εξετάστηκε ο τρόπος δικτύωσης του PROFILES καθώς επίσης και άλλα συναφή σχέδια διάχυσης. Τέλος, συζητήθηκαν και σχεδιάστηκαν οι δράσεις του PROFILES για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά 2013-14. Ερωτηματολόγιο MoLE 6 Καλοκαιρινός όμιλος για μαθητές Β λυκείου 7 Ευχαριστίες 7 Βρείτε τα τοπικά και τα διεθνή ενημερωτικά δελτία PROFILES στο: http://www.cut.ac.cy/profiles/ newsletters.html Η διεθνής ομάδα του PROFILES κατά τη συνάντηση των εταίρων στην πόλη Klagenfurt στην Αυστρία
Σελίδα 2 Ημερίδες PROFILES 2012-13 Ημερίδα: Παρουσίαση μαθησιακών περιβαλλόντων PROFILES 2012-13 Στις 26 Ιανουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε θέμα "Παρουσίαση μαθησιακών περιβαλλόντων PROFILES 2012-13" στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στην ημερίδα παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί από τις τρεις εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Βιολογίας, Ομάδα Χημείας). Στο πρώτο μέρος της ημερίδας εκπρόσωπος από την κάθε ομάδα παρουσίασε την ενότητα PROFILES που σχεδιάστηκε κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση, στο πλαίσιο της οποίας οι συμμετέχοντες από τις άλλες ομάδες έδωσαν ανατροφοδότηση. Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τη φύση της επιστήμης και τη διδασκαλία της, καθώς και για τη μαθητο-κεντρική διδασκαλία. Ημερίδα: Σχεδιασμός ενοτήτων διερώτησης στην πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ Στις 16 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε θέμα "Σχεδιασμός ενοτήτων διερώτησης στην πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. Στην ημερίδα παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί από τις δύο εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Χημείας). Κατά τη διάρκεια της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα σε ότι αφορά στην αξιοποίηση της διαδικτυακής πλατφόρμας ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ για την ανάπτυξη ενοτήτων διερώτησης που ενσωματώνουν τις νέες τεχνολογίες, στο πλαίσιο των Φυσικών Επιστημών.
Σελίδα 3 Ημερίδες PROFILES 2012-13 Ημερίδα: Οι εκπαιδευτικοί ως αναστοχαζόμενοι επαγγελματίες Στις 9 Μαρτίου 2013 πραγματοποιήθηκε θέμα "Οι εκπαιδευτικοί ως αναστοχαζόμενοι επαγγελματίες" στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί και από τις τρεις εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Βιολογίας, Ομάδα Χημείας). Κατά τη διάρκεια της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα σε ότι αφορά στην έρευνα δράσης αλλά και στη σημασία του αναστοχασμού στο πλαίσιο της διδακτικής πρακτικής. Ημερίδα: Μάθηση με διερώτηση σε καινοτόμα περιβάλλοντα Στις 6 Απριλίου 2013 πραγματοποιήθηκε θέμα "Μάθηση με διερώτηση σε καινοτόμα περιβάλλοντα" στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκπαιδευτικοί καπό τις τρεις εκπαιδευτικές ομάδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Βιολογίας, Ομάδα Χημείας). Κατά τη διάρκεια της ημερίδας οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα σε ότι αφορά στη μάθηση με διερώτηση μέσα από την αξιοποίηση ψηφιακών παιχνιδιών, εικονικών κόσμων και παιχνιδιών επαυξημένης πραγματικότητας.
Σελίδα 4 Δράσεις εκπαιδευτικών PROFILES 2012-13 2ο Παγκύπριο Συνέδριο Μαθητών-Καθηγητών για τις Θετικές Επιστήμες Τεύχος 6 Από την 1-3 Μαρτίου 2013 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το 2ο Παγκύπριο συνέδριο μαθητών-καθηγητών για τις θετικές επιστήμες, στο ξενοδοχείο Columbia Beach Resort στο Πισσούρι. Το συνέδριο είχε ως βασικές θεματικές ενότητες: τη διδακτική των Θετικών Επιστημών, την Ενέργεια, το Περιβάλλον και την Οικολογία, την Υγεία, την Αστρονομία και τις Θετικές Επιστήμες στην καθημερινή ζωή. Στο πλαίσιο του συνεδρίου ο καθηγητής χημείας Γιώργος Μηλιώτης (Ομάδα Χημείας PROFILES 2012-13) παρουσίασε τη διδακτική ενότητα που αναπτύχθηκε από την Ομάδα Χημείας PROFILES 2012, με θέμα Φυσικό αέριο: Ευλογία ή κατάρα;. Παρουσίαση στο πλαίσιο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών Στις πλαίσιο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών της μέσης εκπαίδευσης η καθηγήτρια χημείας Μαρία Χριστοφόρου-Ζαντή (Ομάδα Χημείας PROFILES 2012-13) οργάνωσε βιωματικό σεμινάριο στην Α Τεχνική Σχολή Λεμεσού, το οποίο πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 22.01.2013. Στο πλαίσιο του βιωματικού σεμιναρίου, η Μαρία Χριστοφόρου-Ζαντή παρουσίασε το ερευνητικό πρόγραμμα PROFILES στους Εκπαιδευτικούς της Α Τεχνικής Σχολής Λεμεσού καθώς και την ενότητα Ενεργειακά ποτά: Ενέργεια ή παρενέργεια;, η οποία αναπτύχθηκε από τους εκπαιδευτικούς της ομάδας χημείας PROFILES 2012-13. Επιπλέον, στο τέλος του σεμιναρίου δόθηκε χρόνος στους συμμετέχοντες ώστε να εισέλθουν στη διαδικτυακή πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ως μαθητές για να πλοηγηθούν στο εν λόγω μαθησιακό περιβάλλον.
Σελίδα 5 Δράσεις εκπαιδευτικών PROFILES 2012-13 Συμμετοχή PROFILES στο ευρωπαϊκό φεστιβάλ Science on Stage Europe Στις 25-28 Απριλίου 2013 πραγματοποιήθηκε το ευρωπαϊκό φεστιβάλ Science on Stage Europe στις πόλεις Słubice-Frankfurt (http://www.scienceon-stage.eu/ ). Σκοπός του φεστιβάλ είναι να δώσει την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς των φυσικών επιστημών να παρουσιάσουν τις διδακτικές τους πρακτικές, να ανταλλάξουν ιδέες και να συνεργαστούν με συναδέλφους από άλλες χώρες. Η καθηγήτρια χημείας Μαρία Τσιερκέζου- Γεωργίου (Ομάδα χημείας PROFILES 2012-13) συμμετείχε στο φετινό φεστιβάλ εκπροσωπώντας την Κύπρο με τις ενότητες της χημείας PROFILES 2011-12 Φυσικό αέριο: Ευλογία ή κατάρα; και Με δυο ποτήρια μπίρα, είμαι εγκληματίας;. Οι δύο ενότητες διακρίθηκαν στον τοπικό διαγωνισμό Science on Stage Cyprus με το 3 ο και το 5 ο βραβείο τον Νοέμβριο του 2012 αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, η Μαρία Τσιερκέζου- Γεωργίου είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις δύο ενότητες στο ενημερωτικό περίπτερο στον εκθεσιακό χώρο του φεστιβάλ. Επιπλέον, η εκπαιδευτικός διοργάνωσε βιωματικό εργαστήριο, στο οποίο οι εκπαιδευτικοί φυσικών επιστημών από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είχαν την ευκαιρία να δουλέψουν ως μαθητές στο μαθησιακό περιβάλλον Με δυο ποτήρια μπίρα, είμαι εγκληματίας; στη διαδικτυακή πλατφόρμα ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ. Η Μαρία Τσιερκέζου - Γεωργίου, αναφέρει τα πιο κάτω σε σχέση με τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό: H εμπειρία αυτή ήταν ανεπανάληπτη. Η όλη διοργάνωση ήταν εξαιρετική. Είχα την ευκαιρία να ανταλλάξω ιδέες με συναδέλφους εκπαιδευτικούς των φυσικών επιστημών, να παρακολουθήσω τη δουλειά τους μέσα από τα βιωματικά εργαστήρια που διοργάνωσαν, αλλά και να δουλέψουν σαν μαθητές στο δικό μου βιωματικό εργαστήριο. Ο τίτλος της ενότητάς μας Με δυο ποτήρια μπίρα, είμαι εγκληματίας; πιστεύω ήταν πολύ επιτυχημένος γιατί όποιος περνούσε από το περίπτερο και τύχαινε να κρατάει μπίρα, με ρωτούσε εάν είναι εγκληματίας. Φυσικά, αντί να απαντήσω στο ερώτημά τους, τους προσκαλούσα στο βιωματικό μου εργαστήριο, ώστε να διερευνήσουν και να ανακαλύψουν οι ίδιοι την απάντηση που ζητούσαν. Αξέχαστη θα μου μείνει και η εκπαιδευτική εκδρομή στην οποία συμμετείχα. Επέλεξα την εκδρομή στο δάσος των καστόρων. Το απόγευμα εκείνο έβρεχε και φαντάζεστε, εγώ παιδί της πόλης, που αποφεύγω να περπατώ στη βροχή, περπατούσα στο δάσος για 2 ώρες, μέσα στη βροχή, για να δω πού και πώς ζουν οι κάστορες, τους οποίους τελικά δεν είχαμε την τύχη να δούμε! Όπως μάθαμε τελικά οι κάστορες δεν εμφανίζονται όταν έχει θόρυβο!"
Διδακτικές Εφαρμογές PROFILES 2012-13 Σελίδα 6 Αναπόσπαστο κομμάτι του προγράμματος PROFILES 2012-13 ήταν οι διδακτικές εφαρμογές των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στις ομάδες PROFILES 2012-13 (Ομάδα Βιολογίας, Ομάδα Δημοτικής, Ομάδα Χημείας). Η περίοδος των εφαρμογών ξεκίνησε στις αρχές Φεβρουαρίου και ολοκληρώθηκε τον Μάιο. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευτικοί των ομάδων PROFILES είχαν την ευκαιρία να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν την ενότητα PROFILES που σχεδίασαν μαζί με συναδέλφους της ίδιας ειδικότητας στην ομάδα τους. Η ενότητα Bιολογίας PROFILES 2012-13 Ποιος είναι ο άγνωστος οργανισμός Χ εφαρμόστηκε από τους εκπαιδευτικούς: Δημητρίου Δωρίτα (Γυμνάσιο Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου - Λευκωσία) Χριστοδούλου Γιώργος (Γυμνάσιο Αποστόλου Ανδρέα Έμπας - Πάφος) Η ενότητα Δημοτικής εκπαίδευσης PROFILES 2012-13 Γιατί οι καμηλοπαρδάλεις έχουν ψηλό λαιμό; εφαρμόστηκε από τους εκπαιδευτικούς: Ανδρέου Ελένη (Δημοτικό Σχολείο Πάνω Πολεμιδιών, Καρμιώτισσα - Λεμεσός) Κοφινά-Μιχαήλ Ζωή (Δημοτικο Σχολείο ΚΗ'- Αρχαγγέλου Μιχαήλ - Λεμεσός) Λυμπουρίδου Χρυστάλλα (Δημοτικό Σχολείο Δροσιάς - Λάρνακα) Η ενότητα Χημείας PROFILES 2012-13 Ενεργειακά ποτά: Ενέργεια ή παρενέργεια; εφαρμόστηκε από τους εκπαιδευτικούς: Διερωνίτου Ελένη (Λύκειο Αγίου Ιωάννη - Λεμεσός) Ευριπίδου Γιώργο (Λύκειο Κύκκου Πάφου Πάφος) Μηλιώτη Γιώργο (Λύκειο Αγίου Σπυρίδωνα - Λεμεσός) Μουλλωτού Τασούλα (Περιφερειακό Λύκειο Αποστόλου Λουκά Κολοσσίου - Λεμεσός) Τζιήζη Πολύμνια (Ενιαίο Λύκειο Κύκκου Α' - Λευκωσία) Τσιερκέζου-Γεωργίου Μαρία (Περιφερειακό Λύκειο Αποστόλου Λουκά Κολοσσίου-Λεμεσός) Χριστοφόρου-Ζαντή Μαρία (Α Τεχνική Σχολή Λεμεσού) Ερωτηματολόγιο MoLE Στο πλαίσιο των διδακτικών εφαρμογών, οι μαθητές κλήθηκαν να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο MoLE το οποίο χρησιμοποιείται από όλες τις χώρες που συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES. To ερωτηματολόγιο, που χορηγήθηκε τόσο πριν όσο και μετά από τις διδακτικές εφαρμογές στους μαθητές, έχει ως στόχο του τη συλλογή των απόψεων των μαθητών για ένα ιδεατό μαθησιακό περιβάλλον φυσικών επιστημών, ένα παραδοσιακό μαθησιακό περιβάλλον καθώς και για το μαθησιακό περιβάλλον PROFILES που εφαρμόστηκε. Η αντιπαραβολή αυτή, στοχεύει στη διερεύνηση της συμβολής των μαθησιακών περιβαλλόντων PROFILES στην ενεργοποίηση των μαθητών καθώς και στην αύξηση των κινήτρων τους για μάθηση στις φυσικές και περιβαλλοντικές επιστήμες.
Καλοκαιρινός όμιλος για μαθητές Β λυκείου Σελίδα 7 Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES, το οποίο συντονίζεται από το Τμήμα Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕ.ΠΑ.Κ.), οργανώνει καλοκαιρινό όμιλο για μαθητές Β' λυκείου, σε συνεργασία με το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΥ.Κ.Π.Ε.Ε.). Ο καλοκαιρινός όμιλος απευθύνεται σε μαθητές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις Φυσικές και Περιβαλλοντικές Επιστήμες καθώς και στις νέες τεχνολογίες, οι οποίοι τη χρονιά 2012-13 φοιτούν στη Β' Λυκείου. Ο καλοκαιρινός όμιλος θα είναι διάρκειας μιας βδομάδας και θα λειτουργήσει από τη Δευτέρα 15/07/2013 μέχρι και την Παρασκευή 19/07/2013, από τις 08:00 π.μ-2:00 μ.μ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: http://www2.cut.ac.cy/profiles/summerclub.html Ευχαριστίες Για άλλη μια χρονιά το ευρωπαϊκό πρόγραμμα PROFILES έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία. Στο σημείο αυτό, μέσα από ένα σύντομο αναστοχασμό, φαίνεται ότι οι στόχοι του προγράμματος έχουν επιτευχθεί για δεύτερη συνεχή χρονιά, καθώς οι εκπαιδευτικοί που αποτέλεσαν τις τρεις ομάδες PROFILES 2012-13 (Ομάδα Βιολογίας, Ομάδα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ομάδα Χημείας) έδωσαν για άλλη μια χρονιά τον καλύτερο τους εαυτό, συμβάλλοντας στη βελτίωση των διαδικασιών διδασκαλίας και μάθησης στο πεδίο των φυσικών και περιβαλλοντικών επιστημών. Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί, αφιέρωσαν αμέτρητες ώρες από τον προσωπικό τους χρόνο ώστε να μάθουν περισσότερα για τη μάθηση με διερώτηση και την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στις φυσικές και περιβαλλοντικές επιστήμες. Κοπίασαν ώστε να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν διδακτικές ενότητες που στηρίζονται στη φιλοσοφία της μάθησης με διερώτηση, έχοντας ως στόχο τους να κινητοποιήσουν τους μαθητές τους, μετατρέποντάς τους από παθητικούς καταναλωτές σε δημιουργούς και οικοδόμους της γνώσης. Μοναδική αμοιβή για τους εκπαιδευτικούς αυτούς είναι η ηθική ικανοποίηση που προέκυψε μέσα από την ενεργό εμπλοκή των μαθητών τους στη μαθησιακή διαδικασία και η αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τις φυσικές και περιβαλλοντικές επιστήμες. Όντας λοιπόν η ραχοκοκαλιά και η ψυχή του προγράμματος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στο PROFILES Cyprus 2012-13. Ομάδες Εκπαιδευτικών 2012-13 Ομάδα Βιολογίας Ομάδα Δημοτικής Εκπαίδευσης Ομάδα Χημείας Συμμετέχοντες 1. Δημητρίου Δωρίτα 2. Παρασκευά-Χατζηχαμπή Δήμητρα 3. Χατζηχαμπής Ανδρέας 4. Χριστοδούλου Γιώργος 1. Ανδρέου Ελένη 2. Κοφινά-Μιχαήλ Ζωή 3. Λυμπουρίδου Χρυστάλλα 4. Μιχαήλ Μιχάλης 5. Παναγίδης Παναγιώτης 1. Γιακουμή-Χατζηθεκλή Εύα 2. Διερωνίτου Ελένη 3. Ευριπίδου Γιώργος 4. Κασίνη Νίκη 5. Μηλιώτης Γιώργος 6. Μουλλωτού Τασούλα 7. Τζιήζη Πολύμνια 8. Τσιερκέζου-Γεωργίου Μαρία 9. Χριστοφόρου-Ζαντή Μαρία Θα θέλαμε επίσης να ευχαριστήσουμε θερμά τις σχολικές μονάδες και συγκεκριμένα τους διευθυντές και τις διευθύντριες των σχολείων δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα, ενθαρρύνοντας τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν και στηρίζοντας τις εφαρμογές των καινοτόμων μαθησιακών περιβαλλόντων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος στα σχολεία τους. Θερμές ευχαριστίες θα θέλαμε να στείλουμε επίσης στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προγράμματος PROFILES για δεύτερη συνεχή χρονιά.τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ προς όλους τους μαθητές που συμμετείχαν στις εφαρμογές του προγράμματος δίνοντας τον καλύτερο τους εαυτό και αποδεικνύοντας περίτρανα πως είναι σε θέση να πάρουν τη μάθησή τους στα χέρια τους και να εργαστούν με ωριμότητα και υπευθυνότητα σε μαθητο-κεντρικά περιβάλλοντα που στηρίζονται στην προσέγγιση της διερώτησης.