Κατερίνα Κασιμάτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε
ΚΛΙΜΑΚΑ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ (Rubric) Τα rubrics ανήκουν στις εναλλακτικές μεθόδους αξιολόγησης με στόχο την έγκυρη βαθμολόγηση και παρέχουν μια διαδικασία υπολογισμού της επίδοσης με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και διαβαθμίσεις ποιότητας για κάθε κριτήριο. (Mitchell & all, 1995)
Τρία είναι τα βασικά στοιχεία που διαμορφώνουν τη δομή των rubrics : (Glass, 2005) Η στρατηγική βαθμολόγησης Οι ορισμοί ποιότητας Τα αξιολογικά κριτήρια
Δομή των rubrics 1 τα κριτήρια αξιολόγησης της επίδοσης (criteria), οι προδιαγραφές που πρέπει να πληροί ένα έργο για να κριθεί σωστό, κατάλληλο και πλήρες. 2 3 τα επίπεδα ποιότητας του παραγόμενου έργου (standards), η ποιοτική διαβάθμιση, η οποία περιγράφει με τη βοήθεια χαρακτηρισμού (π.χ. άριστο, πολύ καλό, μέτριο, κ.λπ.) το επίπεδο ποιότητας του παραγόμενου έργου. η λεπτομερής περιγραφή των επιπέδων της επίδοσης σύμφωνα με τα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης, η κλίμακα βαθμολογίας (numeric scale) που χρησιμοποιείται σύμφωνα με τα επίπεδα επίδοσης. Πετροπούλου, Κασιμάτη, Ρετάλης, 2015)
Τα rubrics οδηγοί αξιολόγησης της σχολικής εργασίας τα οποία απαντούν στα ακόλουθα ερωτήματα: 1 Με βάση ποια κριτήρια πρέπει να αξιολογείται η επίδοση; 2 3 Σε ποια σημεία πρέπει να εστιάσουμε, ώστε να έχουμε επιτυχημένη αξιολόγηση της επίδοσης; Πώς μπορούν να περιγραφούν τα διαφορετικά επίπεδα της ποιότητας και πώς μπορούν να διαχωριστούν το ένα από το άλλo; Wiggins (1998)
Σύμφωνα με τον Solomon (2003) τα κριτήρια πρέπει: Να είναι κατανοητά στους μαθητές Τα επίπεδα της κλίμακας να είναι του ιδίου εύρους Οι σχολιασμοί να είναι έγκυροι και οι βαθμοί αξιόπιστοι Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο ολιστικά όσο και αναλυτικά rubrics Τα κριτήρια σαφή τόσο στους μαθητές όσο και τους γονείς και τους βαθμολογητές Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους μαθητές για να αξιολογήσουν οι ίδιοι την επίδοσή τους και την επίδοση των συμμαθητών τους
Κατηγορίες ρουμπρικών (Rubric) Τα rubrics μιας συγκεκριμένης εργασίας (Task specific), τα οποία αξιολογούν μία συγκεκριμένη εργασία Αναπτυξιακά (developmental) που αξιολογούν την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των αξιολογούμενων Σχετικά (relative) που αφορούν διαφορετικές διαδικασίες που σχετίζονται όμως μεταξύ τους (Solomon, 2003).
Αντίστοιχα με τους παιδαγωγικούς στόχους και τη φύση της επανατροφοδότησης τα rubrics χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Είδη ρουμπρικών (Rubric): Ολιστικές και αναλυτικές ΟΛΙΣΤΙΚΕΣ (holistics) Συνολικός βαθμός που βασίζεται στη σφαιρική ποιότητα της επίδοσης Ξεχωριστοί ΑΝΑΛΥΤΙΚ βαθμοί για κάθε ΕΣ (analytics) διάσταση της επίδοσης.
Παραδείγματα RUBRIC Πίνακας 1: Παράδειγμα ολιστικής ρουμπρίκας (Rubric) Κατανοεί το πρόβλημα Δεν κατανοεί αρκετά έτσι ώστε να ξεκινήσει ή να κάνει κάποια πρόοδο. Αξιολόγηση του μαθητή στην επίλυση προβλήματος Αδύναμος - 1 Μέτριος 2 Καλός - 3 Πολύ καλός- 4 Άριστος - 5 Κατανοεί αρκετά για να λύσει Η διατύπωση του Αναγνωρίζει ειδικούς Κατανοεί απολύτως το μέρος του προβλήματος ή να προβλήματος έχει παράγοντες που πρόβλημα. βρει μέρος της λύσης. κάποια αμφισημία ή επηρεάζουν την δεν περιέχει σημαντικά ζητήματα. προσέγγιση λύσης πριν να ξεκινήσει το πρόβλημα. Χρησιμοποιεί τις πληροφορίες κατάλληλα Χρησιμοποιεί ακατάλληλες πληροφορίες. Χρησιμοποιεί κάποιες κατάλληλες πληροφορίες σωστά. Βασίζεται μόνον σε λίγες πληροφορίες. Δε συλλέγει εκτεταμένες πληροφορίες. Εξηγεί γιατί συγκεκριμένες πληροφορίες είναι ουσιώδεις για τη λύση. Χρησιμοποιεί όλες τις κατάλληλες πληροφορίες σωστά. Εφαρμόζει κατάλληλες διαδικασίες Χρησιμοποιεί αναπαραστάσεις Επιλύει το πρόβλημα Εφαρμόζει ακατάλληλες διαδικασίες. Χρησιμοποιεί μια αναπαράσταση που δίνει καθόλου ή λίγη σημαντική πληροφορία για το πρόβλημα. Καμία απάντηση ή λανθασμένη απάντηση βασιζόμενη σε ακατάλληλο σχέδιο. Εφαρμόζει κάποιες κατάλληλες διαδικασίες. Εξηγεί γιατί κάποιες διαδικασίες είναι κατάλληλες για το πρόβλημα. Χρησιμοποιεί μια Χρησιμοποιεί μια αναπαράσταση που δίνει αναπαράσταση που κάποια σημαντική δίνει σημαντική πληροφορία για το πρόβλημα. πληροφορία για το πρόβλημα. Λάθος αντιγραφής, υπολογιστικό λάθος, μερική απάντηση σε πρόβλημα πολλαπλών απαντήσεων, έλλειψη πρότασης διατύπωσης της απάντησης,, απάντηση λανθασμένα επισημασμένη. Εφαρμόζει κατάλληλες διαδικασίες, οι οποίες όμως είναι περιορισμένες. Χρησιμοποιεί μια αναπαράσταση που είναι ασυνήθιστη στη μαθηματική της ακρίβεια. Εφαρμόζει απολύτως κατάλληλες διαδικασίες βάσει των οποίων αιτιολογεί τις στρατηγικές επίλυσης. Χρησιμοποιεί μια αναπαράσταση που αναπαριστά ξεκάθαρα το πρόβλημα. Εύρεση σωστών Σωστή λύση του Σωστή λύση με σαφή στρατηγικών επίλυσης, προβλήματος και εύρεση επεξήγηση των ευρετικών μερική λύση του προβλήματος χωρίς ολοκλήρωση της διαδικασίας. γενικού κανόνα για τη λύση ή επέκταση της λύσης σε μια πιο περίπλοκη λύση. που χρησιμοποιήθηκαν.
Παραδείγματα RUBRIC Πίνακας 3: Παράδειγμα ολιστικής ρουμπρίκας (Rubric) Επίτευξη του στόχου της δραστηριότητας Αξιολόγηση του μαθητή κατά τη διάρκεια υλοποίησης μιας δραστηριότητας Ελάχιστη 1 Περιορισμένη 2 Μερική επίτευξη - 3 Πλήρης - 4 Αδυνατεί να Οι ενέργειες και οι Αντιλαμβάνεται τα βασικά Η απάντηση-προσέγγιση εφαρμόσει την απαντήσεις φανερώνουν σημεία της έννοιας, αλλά φανερώνει ολοκληρωμένη έννοια και ελλιπή αντίληψη της παρουσιάζει ελλείψεις σε αντίληψη της έννοιας μπερδεύει βασικά κεντρικής ιδέας κάποιο από τα απαραίτητα στοιχεία της στοιχεία της έννοιας έννοιας. Αντίληψη της κεντρικής κεντρικής ιδέας Φαίνεται να αγνοεί την κεντρική ιδέα της δραστηριότητας, ενώ αδυνατεί να αιτιολογήσει τις επιλογές του. Οι ενέργειες και οι απαντήσεις φανερώνουν ελλιπή αντίληψη της κεντρικής ιδέας της δραστηριότητας. Η αιτιολόγηση κρίνεται ανεπαρκής, προβληματική και γεμάτη ασάφειες Οι ενέργειες και οι απαντήσεις φανερώνουν μερική αντίληψη της κεντρικής ιδέας της δραστηριότητας. Η αιτιολόγησή τους κρίνεται ελλιπής μολονότι καταφέρνει να «επικοινωνεί» την προσέγγισή που ακολουθείται. Οι ενέργειες και οι απαντήσεις φανερώνουν πλήρη αντίληψη της κεντρικής ιδέας της δραστηριότητας. Η αιτιολόγησή του είναι σαφής, ολοκληρωμένη και περιλαμβάνει τη χρήση γραπτής, συμβολικής και εικονικής αναπαράστασης Εμπλοκή των μαθητών Δε συμμετέχει ενεργά και αποπροσανατολίζει τη διαδικασία. Συμμετέχει σχετικά, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Συμμετέχει ενεργά, δεν παίρνει όμως πολλές πρωτοβουλίες. Συμμετέχει με ενδιαφέρον, με ιδέες, με προτάσεις υλοποίησης και εμπλέκει και τους υπόλοιπους μαθητές να δρουν. Αξιοποίηση χειραπτικών και ψηφιακών εργαλείων Δε χρησιμοποιεί εργαλεία. Χρησιμοποιεί περιορισμένα εργαλεία, χωρίς συνέπεια και επεξήγηση Έχει δεξιότητες χειρισμού χειραπτικών εργαλείων και χρήσης υπολογιστικών εργαλείων Χρησιμοποιεί εργαλεία για να εκτελεί δράσεις, να διερευνά ιδέες και να επιλύει προβλήματα.
ΡΟΥΜΠΡΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΙΔΕΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ (3) ΜΕΤΡΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗ(2) ΧΑΜΗΛΗ ΕΠΙΔΟΣΗ(1) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιεχόμενο Ο μαθητής μεταδίδει με σαφήνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματά του σε ποσοστό άνω του 80% Ο μαθητής μεταδίδει με σαφήνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματά του σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% Ο μαθητής μεταδίδει με σαφήνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματά του σε ποσοστό κάτω του 50% Έκφραση Ο μαθητής Χειρίζεται ορθά Τη γλώσσα (συντακτικές δομές, πλούσιο λεξιλόγιο κ.τ.λ.) σε ποσοστό άνω του 80% Ο μαθητής χειρίζεται ορθά τη γλώσσα σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% Ο μαθητής χειρίζεται ορθά τη γλώσσα σε ποσοστό κάτω του 50%
Συνοχή & Οργάνωση Λόγου Ο μαθητής χρησιμοποιεί κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα ενιαίο νοηματικό σύνολο σε ποσοστό άνω του 80% Ο μαθητής χρησιμοποιεί κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις, σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% Ο μαθητής χρησιμοποιεί κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις σε ποσοστό κάτω του 50% Αποτελεσμα τικότητα Ο μαθητής πετυχαίνει το σκοπό που επιδιώκει (πείθει και προκαλεί τις επιθυμητές αντιδράσεις) σε ποσοστό άνω του 80% Ο μαθητής πετυχαίνει το σκοπό που επιδιώκει (πείθει και προκαλεί τις επιθυμητές αντιδράσεις) σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% Ο μαθητής πετυχαίνει το σκοπό που επιδιώκει (πείθει και προκαλεί τις επιθυμητές αντιδράσεις) σε ποσοστό Κάτω του 50%
Ανεπαρκές Μέτριο Καλό Πολύ Καλό Άριστο Project ΠΟΙΟΤΗΤΑ & ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Επιστημονικός-Κατασκευαστικός: επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση έργου Η εργασία παρουσιάζει αποσπασματικά τμήματα του έργου χωρίς να δίνει μια σαφή εικόνα της κατασκευής και λειτουργίας του έργου. Επίσης περιλαμβάνει πολλές λανθασμένες πληροφορίες χωρίς να παραθέτει τις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν. Η εργασία περιλαμβάνει συνοπτική παρουσίαση του έργου με επιγραμματικό και συχνά δυσνόητο τρόπο. Το κείμενο περιλαμβάνει λάθη και ανακρίβειες ενώ οι πηγές που παραθέτει είναι ελλιπείς με παράθεση πηγών συγκεντρωτικά στο τέλος του κειμένου. Η εργασία παρουσιάζει κυρίως το κατασκευαστικό μέρος του έργου και λιγότερο το λειτουργικό, ή αντίθετα. Η παρουσίαση του έργου είναι συνοπτική αλλά κατανοητή με παράθεση πηγών κυρίως συγκεντρωτικά στο τέλος του κειμένου. Η εργασία περιγράφει το σκοπό, τη θέση, τη δομή και λειτουργία του έργου. Οι πηγές που παραθέτει είναι έγκυρες και αναφέρονται όπου χρησιμοποιούνται αλλά και συγκεντρωτικά. Η εργασία περιλαμβάνει (α) αναλυτική περιγραφή του σκοπού, της δομής και της λειτουργίας του έργου, (β) παραθέτει έγκυρες πηγές (επιστημονικά περιοδικά, εκδόσεις υπεύθυνου οργανισμού, βιβλία, κ.λπ.) που χρησιμοποιήθηκαν στη σύνταξή της εσωτερικά στο κείμενο και στο τέλος ως βιβλιογραφία, (γ) σχολιάζει και αξιολογεί την εξέλιξη του έργου σε σχέση με τις τρέχουσες εξελίξεις στο χώρο. Οικονομικός: μελέτη και σχολιασμός κόστους κατασκευής & λειτουργίας έργου Η εργασία δεν περιλαμβάνει οικονομική μελέτη ή περιλαμβάνει αποσπασματικά οικονομικά στοιχεία παράλληλα με άλλες πληροφορίες. Η εργασία περιλαμβάνει οικονομικά στοιχεία για κάποια από τις φάσεις υλοποίησης του έργου (σχεδιασμός-κατασκευήλειτουργία) χωρίς να αναφέρει πηγές χρηματοδότησης και χωρίς να σχολιάζει κόστος προς όφελος Περιβαλλοντικός: επίδραση στο περιβάλλον Η εργασία παραθέτει οικονομικά στοιχεία για την κατασκευή και τα επιμέρους τμήματά της καθώς και πηγές χρηματοδότησης. Απουσιάζει σχολιασμός κόστους-οφέλους. Η εργασία (α) παραθέτει οικονομικά στοιχεία που αφορούν το κόστος κατασκευής & λειτουργίας του έργου, (β) αναφέρει πηγές χρηματοδότησης, (γ) αξιολογεί κόστος προς όφελος Η εργασία περιλαμβάνει (α) πλήρη οικονομικά στοιχεία που αφορούν το κόστος σχεδιασμού, κατασκευής (αναλύοντας τις διάφορες φάσεις και τα μέρη της κατασκευής), & λειτουργίας του έργου (έσοδαέξοδα) τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικά, (β) αναφέρει πηγές χρηματοδότησης με πλήρη στοιχεία, και (γ)σχολιάζει κόστος και προτείνει εναλλακτικές προσεγγίσεις και αξιολογεί κόστος προς όφελος Η επίδραση στο περιβάλλον δεν παρουσιάζεται ή σχολιάζεται με λάθη και ασάφειες παραθέτοντας προσωπικές απόψεις και Η επίδραση στο περιβάλλον σχολιάζεται με βάση προσωπικές εκτιμήσεις και απόψεις χωρίς να τεκμηριώνονται από κατάλληλες Η επίδραση στο περιβάλλον παρουσιάζεται και σχολιάζεται γενικά τόσο για την κατασκευή όσο και τη λειτουργία του έργου. Σε Η εργασία (α) παρουσιάζει την επίδραση που έχει η κατασκευή ή η λειτουργία του έργου στο περιβάλλον με βάση συγκεκριμένες Η εργασία περιλαμβάνει (α) παρουσίαση της επίδρασης που έχει η κατασκευή και λειτουργία του έργου στο περιβάλλον με βάση
Ιστορικός: ιστορική εξέλιξη-συνέχεια έργου project Η εργασία περιλαμβάνει λάθη και ανακρίβειες σχετικά με τα ιστορικά στοιχεία που παρέχονται για την εξέλιξη του έργου ή την περιοχή και επηρέασαν το σχεδιασμό και την υλοποίησή του. Η εργασία αναφέρεται επιγραμματικά σε ιστορικά στοιχεία που επηρέασαν την εξέλιξη του έργου ή την περιοχή. Απουσιάζουν σημαντικά γεγονότα. Η εργασία αναφέρεται επιγραμματικά σε σημαντικά ιστορικά στοιχεία που επηρέασαν την εξέλιξη του έργου ή την περιοχή χωρίς να σχολιάζεται ο τρόπος που συνδέονται με το έργο. Η εργασία παρουσιάζει με πληρότητα και σχολιάζει τα σημαντικότερα ιστορικά στοιχεία που επηρέασαν την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Η εργασία παρουσιάζει και σχολιάζει ιστορικά στοιχεία για την εξέλιξη του έργου, προβλήματα και λύσεις που δόθηκαν σε διάφορες φάσεις του. Ιστορικά στοιχεία που σχετίζονται με την περιοχή και αντίστοιχες με το έργο προσπάθειες που έγιναν πριν την συγκεκριμένη κατασκευή. Κοινωνικός: επίδραση στην τοπική κοινωνία & ανθρώπινες δραστηριότητες Η εργασία περιλαμβάνει λάθη και ανακρίβειες σχετικά με τις κοινωνικές επιδράσεις του έργου στην τοπική ή ευρύτερη κοινωνία, χωρίς να καλύπτει το θέμα. Η εργασία αναφέρεται επιγραμματικά σε κοινωνικές επιδράσεις του έργου στην τοπική ή ευρύτερη κοινωνία, χωρίς να καλύπτει το θέμα. Απουσιάζουν σημαντικές επιπτώσεις. Η εργασία παρουσιάζει χωρίς να σχολιάζει τη σύνδεση του έργου με την τοπική κοινωνία ή την ευρύτερη κοινωνία, και κάποια οφέλη ή ζημιές που προκύπτουν από την κατασκευή ή/και τη λειτουργία του για την τοπική ή την ευρύτερη κοινωνία. Η εργασία παρουσιάζει και σχολιάζει τη σύνδεση του έργου με την τοπική κοινωνία και τα σημαντικότερα οφέλη ή ζημιές που προκύπτουν από την κατασκευή και τη λειτουργία του για την τοπική κοινωνία. Η εργασία παρουσιάζει και σχολιάζει τη σύνδεση του έργου με την τοπική και την ευρύτερη κοινωνία. Επίσης αναφέρεται στα οφέλη ή ζημιές που προκύπτουν από την κατασκευή και τη λειτουργία του για την τοπική και την ευρύτερη κοινωνία. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ Τα αντικειμενικά στοιχεία που παρέχονται για το έργο δεν συνοδεύονται από πηγές ή οι πηγές που παρέχονται δεν συνοδεύονται από πλήρη στοιχεία καθιστώντας αδύνατο τον εντοπισμό και την πρόσβαση στις συγκεκριμένες πηγές, δεν είναι πάντοτε σαφής η προέλευση της πληροφορίας. Τα αντικειμενικά στοιχεία που παρέχονται για το έργο συνοδεύονται από πηγές με χαμηλή αξιοπιστία δηλαδή πηγές που δεν αναφέρουν τον συγγραφέα της είτε αν τον αναφέρουν δεν είναι αξιόπιστος, είναι ανεπίκαιρες, δημοσιεύονται από φορείς με αμφισβητήσιμα κίνητρα, κ.ά. Τα αντικειμενικά στοιχεία που παρέχονται για το έργο είναι κατανοητά και συνδέονται μεταξύ τους. Συνοδεύονται από πηγές που προέρχονται κυρίως από επαγγελματίες του χώρου και ιδιωτικούς φορείς. Τα αντικειμενικά στοιχεία που παρέχονται για το έργο είναι σαφή, κατανοητά και συνδέονται λογικά μεταξύ τους. Οι πηγές είναι πρωτογενείς με ακριβή και αντικειμενική παρουσίαση των πληροφοριών. Όλες οι πηγές αναφέρονται στη διάρκεια του κειμένου και στο τέλος συγκεντρωτικά με πλήρη στοιχεία ως βιβλιογραφία. Τα αντικειμενικά στοιχεία που παρέχονται για το έργο συνοδεύονται από έγκυρες πηγές όπως επιστημονικά περιοδικά, εξειδικευμένα άρθρα από αναγνωρισμένους επαγγελματίες/επιστήμονες του χώρου, εκδόσεις υπεύθυνων θεσμοθετημένων οργανισμών, βιβλία, κ.λπ. Ο σχολιασμός είναι τεκμηριωμένος με επιχειρήματα που βασίζονται σε σχετικές πηγές. Όλες οι πηγές αναφέρονται στη διάρκεια του κειμένου και στο τέλος συγκεντρωτικά με πλήρη
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ project Η οργάνωση της παρουσίασης είναι ασαφής. Στην αρχική οθόνη δεν υπάρχει μενού περιεχομένων και σύνδεση με τον ήλιο του τμήματος. Η οργάνωση της παρουσίασης εστιάζει στους επιμέρους άξονες χωρίς να δίνει συνολική εικόνα του θέματος και σύνδεση με τον ήλιο του τμήματος. Σε μερικά σημεία ο μαθητής μπορεί να χαθεί και να μην ξέρει πώς να συνεχίσει. Η οργάνωση της παρουσίασης γίνεται γύρω από τους επιμέρους άξονες δίνοντας μια συνολική εικόνα του θέματος. Κάποιες φορές δεν είναι εμφανές που βρίσκεσαι και πως επιστρέφεις στην αρχική οθόνη. Δεν υπάρχει πάντα η δυνατότητα να γυρίσεις στην αρχική οθόνη-μενού περιεχομένων. Η οργάνωση της παρουσίασης είναι ξεκάθαρη με την αρχική οθόνη να παρουσιάζει τα περιεχόμενα της παρουσίασης. Η πλοήγηση στην παρουσίαση είναι σειριακή, η μία διαφάνεια μετά την άλλη, χωρίς δυνατότητα επιστροφής στο αρχικό μενού περιεχομένων. Η παρουσίαση οργανώνεται γύρω από τους θεματικούς άξονες και συνδέει το συγκεκριμένο θέμα με τον ήλιο του τμήματος. Είναι εύκολο να πλοηγηθείς μέσα στην παρουσίαση και πάντα ξέρεις που βρίσκεσαι και πως επιστρέφεις στο αρχικό μενού περιεχομένων. ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Αισθητική Ελάχιστα ή καθόλου γραφικά στην παρουσίαση. Διαφάνειες με πολύ κείμενο χωρίς επισήμανση των σημαντικών στοιχείων. Δεν υπάρχει ενιαία μορφή και μέγεθος γραμμάτων στους τίτλους και στο κείμενο των διαφανειών. Πολλά και διαφορετικά χρώματα στις διαφάνειες που κουράζουν τον αναγνώστη. Περιορισμένα γραφικά στοιχεία στις διαφάνειες που κάποιες φορές βοηθούν στην κατανόηση του μηνύματος της διαφάνειας και κάποιες άλλες αποπροσανατολίζουν. Διαφάνειες με πολύ κείμενο χωρίς επισήμανση των σημαντικών στοιχείων. Επαρκή γραφικά στοιχεία σε ισορροπία με το κείμενο. Τα γραφικά στοιχεία των διαφανειών συνήθως βοηθούν στην κατανόηση του μηνύματος της διαφάνειας και σπάνια αποπροσανατολίζουν. Σύνδεσμοι οδηγούν σε επιπλέον πηγές που είναι ιστότοποι, πολυμεσικά στοιχεία όπως video ή αρχεία κειμένου. Οι διαφάνειες συνδυάζουν εικόνα και κείμενο σε ισορροπία, αναδεικνύοντας ένα και μόνο μήνυμα. Όλες οι διαφάνειες έχουν τίτλο. Τα γραφικά χρησιμοποιούνται με κατάλληλο τρόπο έτσι ώστε να βοηθούν την κατανόηση του μηνύματος των περισσότερων διαφανειών. Γίνεται σωστή χρήση της μορφοποίησης. Η χρήση των γραφικών γίνεται με εξαιρετικό τρόπο προσθέτοντας στην κατανόηση. Η προτεινόμενη μορφοποίηση (χρώματα, εναλλαγή διαφανειών, μέγεθος/μορφή γραμμάτων) είναι συνετή και ενιαία σε τίτλους, κείμενα σε όλη την παρουσίαση, διευκολύνοντας τον αναγνώστη. Τεχνική Λειτουργία Υπάρχουν πολλά τυπογραφικά ή/και γραμματικά σφάλματα. Υπάρχουν τουλάχιστον 5 σύνδεσμοι προς ιστότοπους ή άλλες πηγές που δεν λειτουργούν ή δεν υπάρχουν πια, και εικόνες/video που δεν εμφανίζονται. Υπάρχουν κάποια γραμματικά/τυπογραφικά σφάλματα και κάποιοι σύνδεσμοι προς ιστότοπους ή άλλες πηγές που δεν λειτουργούν, αλλά και λίγα εικόνες/video που δεν εμφανίζονται. Δεν δίνεται Τα περισσότερα γραφικά εμφανίζονται κανονικά, και οι σύνδεσμοι λειτουργούν κανονικά. Υπάρχουν ελάχιστα γραμματικά ή τυπογραφικά σφάλματα. Δεν δίνονται δυνατότητες πλοήγησης εσωτερικά στην παρουσίαση Τα γραφικά εμφανίζονται κανονικά, όλοι οι σύνδεσμοι λειτουργούν κανονικά και δεν υπάρχουν γραμματικά ή τυπογραφικά σφάλματα. Δεν δίνονται δυνατότητες πλοήγησης ή δίνονται περιορισμένες δυνατότητες Όλοι οι σύνδεσμοι λειτουργούν κανονικά και τα γραφικά εμφανίζονται σωστά. Δεν υπάρχουν γραμματικά ή τυπογραφικά σφάλματα. Δίνονται σημαντικές δυνατότητες πλοήγησης εσωτερικά στην παρουσίαση, προς την αρχική
Το τμήμα εικόνας με αναγνωριστικό σχέσης rid2 δεν βρέθηκε στο αρχείο. Λόγοι Χρήσης των ρουμπρικών (Rubric) Ισχυρά εργαλεία για τη διδασκαλία και την αξιολόγηση. Οδηγοί αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης, παρέχοντάς τους ανατροφοδότηση για τα δυνατά τους σημεία και για τις περιοχές που χρειάζονται βελτίωση. Η «ευέλικτη» φύση τους επιτρέπει να αξιολογούν ετερογενείς τάξεις. Είναι εύκολο να χρησιμοποιηθούν και να επεξηγηθούν. Μειώνουν τον χρόνο της αξιολόγησης.
Το τμήμα εικόνας με αναγνωριστικό σχέσης rid2 δεν βρέθηκε στο αρχείο. Λόγοι Χρήσης των ρουμπρικών (Rubric) Επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να αξιολογήσουν μια παραγόμενη εργασία, δραστηριότητα ή μια επίδοση σύμφωνα με διάφορα επίπεδα ποιότητας. Οι στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα παρουσιάζονται με σαφή και κατανοητό τρόπο στους εκπαιδευόμενους. Οι εκπαιδευόμενοι γνωρίζοντας πριν από την έναρξη της μαθησιακής διαδικασίας τα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογηθούν, ενθαρρύνονται να αναλάβουν την ευθύνη της δικής τους μάθησης. Παρέχουν μια πιο έγκυρη και αντικειμενική αξιολόγηση μέσω της κλιμακούμενης βαθμολόγησης. Μειώνουν τον χρόνο της αξιολόγησης.
Το τμήμα εικόνας με αναγνωριστικό σχέσης rid2 δεν βρέθηκε στο αρχείο. Λόγοι Χρήσης των ρουμπρικών (Rubric) Οι εκπαιδευόμενοι αναπτύσσουν δεξιότητες αναστοχασμού, αυτορρύθμισης και αυτοαξιολόγησης. Οι εμπλεκόμενοι στη μαθησιακή διαδικασία είναι ενήμεροι για τα κριτήρια αξιολόγησης, του διδακτικούς στόχους και τον βαθμό επίτευξής τους. Βοηθούν τον εκπαιδευτικό στην ακριβή διαπίστωση της επίδοσης των μαθητών με τη βοήθεια των κριτηρίων.
Χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ρουμπρίκας (Nitko & Brookhart, 2007). Χρήσιμη ανατροφοδότηση για τα καλά και αδύναμα σημεία του υποκειμένου, του αντικειμένου ή της διαδικασίας που αξιολογείται (πιο διαγνωστική) και ειδικότερα παρέχουν: μια λεπτομερή βάση για την αξιολόγηση πρόσθετες πληροφορίες από τη στιγμή που πολλοί βαθμολογητές αξιολογούν την ίδια επίδοση επιπλέον πληροφορίες για κάθε επίπεδο ποιότητας του κάθε κριτηρίου Πλεονεκτήματα Απαιτούν χρόνο για την κατασκευή και τη χρήση τους Δυσκολία εξαγωγής ενός γενικού συμπεράσματος από τα επιμέρους. Μειονεκτήματα
Χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των ολιστικών ρουμπρικών (rubrics) (Wiggins, McTighe, 2005) Σφαιρική περιγραφή εργασίας Γενικευμένα ή συγκεκριμένα Ουσία επίδοσης Τα ολιστικά rubrics επικεντρώνονται στην ουσία της επίδοσης και έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των ολιστικών ρουμπρικών Περιγραφή διαστάσεων επίδοσης Διακριτή βαθμολόγηση για κάθε διάσταση επίδοσης Πολλαπλές βαθμολογήσεις της επίδοσης
Σχεδιασμός ρουμπρίκας (Rubric) (Πετροπούλου, Κασιμάτη, Ρετάλης, 2015)
Εργαλείο για τις μεταγνωστικές δεξιότητες Αυτοαξιολόγηση: γίνεται με βάση δεδομένα κριτήρια και όχι σε σχέση με την επίδοση των άλλων. Γι αυτό και με τα rubrics γίνεται κατανοητό κατά πόσο οι εκπαιδευόμενοι ανταποκρίθηκαν στα κριτήρια του εκπαιδευτικού (Allen, 2004). Όταν τα κριτήρια της αξιολόγησης έχουν δομηθεί με επάρκεια, τότε τα rubrics μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μια λίστα από στοιχεία που μπορεί να συμπεριλάβει ο μαθητής στην αυτό-αξιολόγησή του. Ετεροαξιολόγηση: Οι μαθητές συμμετέχοντας και στον σχεδιασμό του rubric μπορούν να συμβάλλουν στην ανατροφοδότηση των συμμαθητών τους. Όταν επιτευχθεί αυτό, «η αίθουσα διδασκαλίας μεταμορφώνεται σε μια πραγματική κοινότητα εκπαιδευόμενων» (Farr & Tone, 1998).
Εγκυρότητα- Αξιοπιστία- Αντικειμενικότητα Με τη χρήση των rubric στην αξιολόγηση, οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να δικαιολογούν τη βαθμολογία των επιδόσεων, ενώ παράλληλα άτομα ή φορείς μπορούν να βλέπουν με βάση ποια κριτήρια αξιολογήθηκε η επίδοση των μαθητών. Τα στοιχεία που καθορίζουν την εγκυρότητα της αξιολόγησης με τη χρήση rubrics είναι: Αυτό που αξιολογείται ως καλό, ανεπαρκές ή μέτριο θα αξιολογείται πάντα με τον ίδιο τρόπο, οποιοσδήποτε και αν είναι αυτός που αξιολογεί και ανεξαρτήτως του πότε και ποιος είναι αυτός που αξιολογείται.
Προτάσεις Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή αποτελεί κοινή ευθύνη όλων των εμπλεκόμενων στην εκπαιδευτική διαδικασία, με σκοπό τη βελτίωση της επίδοσης των μαθητών μέσα από πραγματικές αυθεντικές καταστάσεις. Στην πρόκληση αυτή, η απάντηση είναι η υιοθέτηση και εφαρμογή εργαλείων αυθεντικής αξιολόγησης, μιας διαδικασίας που, πρωτίστως, εμπλέκει τους μαθητές στον αξιολογικό μηχανισμό.
Προτάσεις Είναι αναγκαίο οι διδάσκοντες να προβληματιστούν σχετικά με τις αξιολογικές μεθόδους και τα αξιολογικά εργαλεία που υιοθετούν προκειμένου να πειστούν οι εκπαιδευόμενοι ότι η αξιολόγηση πρέπει να έχει στόχο την επανατροφοδότηση και τον αναστοχασμό. Επίσης, ότι μέσα από τη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης και τη χρήση αυθεντικών αξιολογικών εργαλείων, παρέχεται η δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να αναπτύξουν κριτική σκέψη και να αποκτήσουν την ικανότητα να διατυπώνουν τους δικούς τους προβληματισμούς στο εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο.
Βιβλιογραφία Farr Roger, Bruce Tone, (1998). Portfolio and Performance Assessment: Helping Students Evaluate Their Progress as Readers and Writers. Fort Worth: Harcourt Brace College Publishers. Goodrich, H. (1997). Rubrics. Originally published in Educational Leadership, 54(4). [Διαθέσιμο οn line: http://middleweb.com/rubricshg.html.] McTighe, Jay, Wiggins, Grant, P. (2004). Understanding by design: professional development workbook. Alexandria: Association for supervision and curriculum development. Mitchel, R., Crawford, M. & Chicago Teachers Union Quest Center (1995). Learning in overdrive. Designing Curriculum, Instruction, and assessment from standards: a manual for teachers. Colorado: Fulcrum Resources. Solomon, Pearl, G. (2003). The curriculum bridge: from standards to actual classroom practice. Thousand Oaks, Calif Corwin Press. Wiggins, G. P. (1998). Educative assessment: Designing assessments to inform and improve student performance. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. Πετροπούλου, Ο., Κασιμάτη, Κ., Ρετάλης, Σ., (2015). Σύγχρονες Μορφές Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης Με Αξιοποίηση Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών: Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, www.kallipos.gr Ταρατόρη-Τσαλκατίδου, Ε. (2009). Σχολική Αξιολόγηση. Αθήνα: Εκδόσεις Κυριακίδη.