ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι Ενότητα #9: Μεταβατικοί Λογαριασμοί- Λογιστικές Εγγραφές Τέλους Χρήσης Δημήτρης Τζελέπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιάσει τις λογιστικές ενέργειες τέλους χρήσης. Αρχικά αναλύεται η χρήση μεταβατικών λογαριασμών, με αναφορά και παραδείγματα στις επιμέρους κατηγορίες. Ακολουθούν περιπτώσεις λογιστικών εργασιών τέλους χρήσης.
Μεταβατικοί Λογαριασμοί Δημιουργούνται συνήθως στο τέλος της χρήσης για την χρονική τακτοποίηση των εσόδων και εξόδων, έτσι ώστε στα Αποτελέσματα Xρήσης να περιλαμβάνονται μόνο τα έσοδα και τα έξοδα που αφορούν τη συγκεκριμένη χρήση, σύμφωνα με την αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων.
Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ενεργητικού Έξοδα επόμενων χρήσεων Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα Αγορές υπό παραλαβή Εκπτώσεις επί αγορών υπό διακανονισμό
Έξοδα επόμενων χρήσεων Έξοδα που πληρώθηκαν μέσα στη χρήση αλλά αφορούν την επόμενη. * Όταν γίνουν δεδουλευμένα χρεώνεται η σχετική δαπάνη.
Παράδειγμα Πληρωμή ενοικίων περιόδου 1/8/2014-31/1/2015 την 1/8/2014 ύψους 6.000. Στις 1/8/2014 γίνεται η εξής εγγραφή: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 62 Παροχές Τρίτων Ενοίκια Κτιρίων 6.000 38 Χρηματικά Διαθέσιμα Ταμείο 6.000 Αιτιολογία : Πληρωμή ενοικίων 1/8/2014-31/1/2015
Ενοίκια εξαμήνου 6.000: 5.000 (5/6) αφορούν το 2014 Συνέχεια 1.000 (1/6) αφορούν το 2015 (προπληρωθέντα) Στις 31/12/2014 πρέπει να γίνει η χρονική τακτοποίηση του εξόδου: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 62 Παροχές Τρίτων Ενοίκια Κτιρίων 1.000 36 Μεταβατικοί Λογ.Ενεργητικού Έξοδα επόμενων 1.000 χρήσεων Αιτιολογία : Τακτοποίηση ενοικίων
Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα Παράδειγμα Έσοδα που ανήκουν στην κλειόμενη χρήση αλλά δεν έχουν εισπραχθεί ακόμη. Παράδειγμα Η επιχείρηση κατέχει ομολογίες και οι τόκοι 2.400 της περιόδου 1/11/2013 31/10/2014 θα εισπραχθούν στην χρήση 2014. Στις 31/12/2013 γίνεται η εξής εγγραφή για τα 2/12 δηλ. 400: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 36 Μεταβατικοί Λογ.Ενεργητικού Έσοδα χρήσεως 400 εισπρακτέα 76 Έσοδα κεφαλαίων Έσοδα χρεογράφων 400 Αιτιολογία : Τακτοποίηση τόκων ομολόγου
Αγορές υπό παραλαβή Παράδειγμα Καταχωρούνται προσωρινά αγορές αγαθών που δεν έχουν παραλειφθεί, ενώ έχουν ληφθεί τα τιμολόγια των προμηθευτών. Παράδειγμα Στις 22/12 παραλάβαμε το τιμολόγιο από τον προμηθευτή Χ αξίας 3.000, αλλά δεν έχουμε παραλάβει τα εμπ/τα ακόμη (αν και έχουν φορτωθεί). Στις 31/12: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 36 Μεταβατικοί Λογ.Ενεργητικού Αγορές Υπό 3.000 παραλαβή 50 Προμηθευτές Προμηθευτές Χ 3.000 Αιτιολογία : Αγορές εμπορευμάτων υπό παραλαβή
Εκπτώσεις επί αγορών υπό διακανονισμό Εκπτώσεις που δικαιούται η επιχείρηση αλλά δεν έχουν αναγγελθεί από τον προμηθευτή.
Μεταβατικοί Λογαριασμοί Παθητικού Έσοδα επόμενων χρήσεων έχουν εισπραχθεί αλλά αφορούν επόμενες χρήσεις Δεδουλευμένα έξοδα χρήσης ανήκουν στην κλειόμενη χρήση, αλλά δεν πληρώνονται μέσα σε αυτή Αγορές υπό τακτοποίηση Αγορές αγαθών όπου το τιμολόγιο δεν έχει περιέλθει στην επιχείρηση κατά την παραλαβή τους Εκπτώσεις επί πωλήσεων χρήσης υπό διακανονισμό.
Παράδειγμα (Έσοδα επόμενων χρήσεων) Την 1/12/14 εισπράττονται ενοίκια κτιρίου για την περίοδο 1/12/14-28/2/15 (3 μηνών) συνολικού ποσού 3.000. Επομένως: Ενοίκια κτιρίων 3.000 1/3 αφορά την χρήση 2014 ( 1.000) και 2/3 αφορούν την χρήση 2015 ( 2.000) (προεισπραχθέντα ενοίκια). Την 1/12/2014: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 38 Χρηματικά Διαθέσιμα 3.000 Ταμείο 75 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών 3.000 Έσοδα από ενοίκια Αιτιολογία : Είσπραξη ενοικίων περιόδου 1/12/2014-28/02/2015
Συνέχεια Στις 31/12/14 πρέπει να γίνει χρονική τακτοποίηση του λογαριασμού εσόδου: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 75 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών Έσοδα από ενοίκια 2.000 56 Μεταβατικοί Λογαρ. Παθητικού 2.000 Έσοδα επόμενων χρήσεων Αιτιολογία : Τακτοποίηση εσόδων από ενοίκια
Παράδειγμα (Δεδουλευμένων εξόδων) Στις 20/1/15 παρελήφθη λογαριασμός ΟΤΕ για το χρονικό διάστημα 15/11/2014-15/1/2015, πληρωτέος την 22/1/2015, ύψους 1.000 πλέον ΦΠΑ 23%. Τηλεφωνικά έξοδα 1.000: 75% αφορά το 2014 δηλ. 750 και 25% αφορά το 2015 δηλ. 250. Στις 31/12/2014: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 62 Παροχές τρίτων Τηλεφωνικά έξοδα 750 56 Μεταβατικοί Λογαρ. Παθητικού Έξοδα χρήσης 750 δεδουλευμένα Αιτιολογία : Τακτοποίηση τηλεφωνικών εξόδων
Συνέχεια Στην επόμενη χρήση, στις 22/1/2015 εξοφλείται ο λογαριασμός: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 62 Παροχές τρίτων Τηλεφωνικά έξοδα 250 56 Μεταβατικοί Λογαρ. Παθητικού Έξοδα χρήσης 750 δεδουλευμένα 54 Υποχρεώσεις από 230 φόρους-τέλη 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 1.230 Αιτιολογία : Εξόφληση λογαριασμού ΟΤΕ
Αγορές υπό τακτοποίηση Παράδειγμα Σε περίπτωση που κατά την παραλαβή των αποθεμάτων το τιμολόγιο ή τα λοιπά δικαιολογητικά αγοράς δεν περιέρχονται στην επιχείρηση. Παράδειγμα Παραλαμβάνονται εμπορεύματα αξίας 2.000 από τον προμηθευτή Δ χωρίς τα σχετικά δικαιολογητικά (τιμολόγιο) την 20/12/2014, αλλά δεν έχουμε παραλάβει το τιμολόγιο πώλησης ακόμη έως 31/12/2014. Στις 31/12/2014: Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 20 Εμπορεύματα Αγορές Χρήσης 2.000 56 Μεταβατικοί Λογαρ. Παθητικού Αγορές υπό τακτοποίηση Αιτιολογία : Αγορές υπό τακτοποίηση 2.000
Με την παραλαβή στις 10/1/2015: Συνέχεια Κωδικός Λογαριασμός Χρέωση Πίστωση 56 Μεταβατικοί Λογαρ. Παθητικού 2.000 Αγορές υπό τακτοποίηση 38 Χρηματικά διαθέσιμα 2.000 Ταμείο Αιτιολογία : Εξόφληση αγορών εμπορευμάτων
Εκπτώσεις επί πωλήσεων χρήσης υπό διακανονισμό Καταχωρούνται οι εκπτώσεις επί των πωλήσεων που δικαιούνται οι πελάτες της επιχείρησης που κατά το κλείσιμο του ισολογισμού δεν είναι γνωστό το ακριβές ύψος τους.
Περιπτώσεις λογιστικών εγγραφών τέλους χρήσης Εγγραφές προσαρμογής ή τακτοποίησης και αποσβέσεων Εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμετάλλευσης Εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος χρήσεως Εγγραφές διαθέσεως κερδών
Εγγραφές προσαρμογής των λογαριασμών Γίνονται συνήθως στο τέλος της χρήσεως για ενημέρωση των λογ/σμών που κατά τη διάρκεια της χρήσεως δεν ενημερώθηκαν επαρκώς για λόγους αντικειμενικής αδυναμίας ή απλοποίησης της λογιστικής διαδικασίας.
Εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμετάλλευσης Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. καταρτίζεται ο λογ/σμός «80 Γενική Εκμετ/ση» με τη μεταφορά σε αυτόν της αξίας των αποθεμάτων, των οργανικών εξόδων και των οργανικών εσόδων, έτσι ώστε από το συσχετισμό τους να προκύπτει το αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (κέρδος ή ζημία).
Ανάλυση λογαριασμού «80 Γενική 80.00 Γενική Εκμετάλλευση Εκμετάλλευση» 80.01 Μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης 80.02 Έξοδα μη προσδιοριστικά των Μ. Αποτελεσμάτων 80.03 Έσοδα μη προσδιοριστικά των Μ. Αποτελεσμάτων
Εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος χρήσεως Ο λογ/σμός «86 Αποτελέσματα Χρήσεως» καταρτίζεται με τη μεταφορά σε αυτόν των μικτών αποτελεσμάτων εκμ/σης και διαφόρων άλλων εσόδων, για να συσχετιστούν με τα έξοδα των λειτουργιών διοίκησης, ερευνών ανάπτυξης και διάθεσης, τα χρηματ/κα αποτελέσματα, τα έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα και τις μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος αποσβέσεις. Από το συσχετισμό τους προκύπτει το συνολικό καθαρό αποτέλεσμα της χρήσης.
Εγγραφές διάθεσης κερδών Ο λογ/σμός «88 Αποτελέσματα προς Διάθεση» χρησιμοποιείται στο τέλος της χρήσεως όταν γίνεται διάθεση των κερδών και καταρτίζεται ο πίνακας διάθεσης κερδών.
Παράδειγμα Έστω επιχείρηση με τα κάτωθι στοιχεία για τη χρήση 2014. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές τέλους χρήσης αν ο φορολογικός συντελεστής είναι 26% και το υπόλοιπο των κερδών παρακρατείται ως αποθεματικά : Αρχικό απόθεμα εμπορευμάτων - Αγορές εμπορευμάτων 50.000 Τελικό απόθεμα εμπορευμάτων 9.000 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 10.000 Αμοιβές τρίτων 2.000 Παροχές τρίτων 3.000 Διάφορα έξοδα 2.500 Αποσβέσεις 4.500 Πωλήσεις εμπορευμάτων 100.000 Έκτακτη ζημία 500
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/1/2014 80 Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως 50.000 ΧΡΕΩΣΗ 20 Εμπορεύματα 50.000 ΠΙΣΤΩΣΗ Αιτιολογία: Μεταφορά αγορών χρήσεως σε λογ/σμό αποτ. εκμεταλλεύσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ 31/1/2014 20 Εμπορεύματα 9.000 80 Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως ΠΙΣΤΩΣΗ 9.000 Αιτιολογία: Μεταφορά τελικού αποθέματος σε λογ/σμό αποτ. εκμεταλλεύσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/1/2014 80 Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως 22.000 60 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 10.000 61 Αμοιβές τρίτων 2.000 62 Παροχές τρίτων 3.000 64 Διάφορα έξοδα 2.500 66 Αποσβέσεις 4.500 Αιτιολογία: Μεταφορά οργανικών εξόδων σε λογ/σμό αποτ. εκμεταλλεύσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 31/1/2014 80 Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως 100.000 70 Πωλήσεις 100.000 εμπορευμάτων Αιτιολογία: Μεταφορά οργανικών εσόδων σε λογ/σμό αποτ. εκμεταλλεύσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος χρήσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 31/1/2014 80 Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως 37.000 86 Αποτέλεσμα 37.000 χρήσεως Αιτιολογία: Μεταφορά αποτ. εκμεταλλεύσεως σε αποτ.χρήσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος χρήσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 31/1/2014 81 Ανόργανα έξοδα 500 86 Αποτέλεσμα χρήσεως 500 Αιτιολογία: Μεταφορά ανόργανων εξόδων σε αποτ.χρήσεως
Συνέχεια Οι εγγραφές προσδιορισμού αποτελέσματος χρήσεως: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 31/1/2014 86 Αποτέλεσμα 36.500 χρήσεως 88 Αποτέλεσμα 36.500 προς διάθεση Αιτιολογία: Μεταφορά αποτ.χρήσεως σε αποτ. προς διάθεση
Συνέχεια Οι εγγραφές διάθεσης αποτελέσματος: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 31/1/2014 88 Αποτέλεσμα 36.500 προς διάθεση 54 Υποχρεώσεις 9.490 από φόρους-τέλη 41 Αποθεματικά 27.010 Αιτιολογία: Μεταφορά αποτ.χρήσεως σε αποτ. προς διάθεση
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1 η έκδοση.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημήτρης Τζελέπης, «Λογιστική Ι. Μεταβατικοί Λογαριασμοί-Λογιστικές Έγγραφές Τέλους Χρήσης», Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/econ1209/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1996), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: Θεμελιώδεις Λογιστικές Έννοιες", Τεύχος Β', Έκδοση 3η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε., (1996), "Ασκήσεις Χρηματοοικονομικής Λογιστικής", Τεύχος Β', Έκδοση 5η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1998), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: το Λογιστικό Κύκλωμα και η Χρησιμοποίηση των Λογιστικών Στοιχείων για τη Λήψη Αποφάσεων", Τεύχος Γ', Έκδοση 2η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Παππάς, Α. (2006), Χρηματοοικονομική Λογιστική, τ. Α και Β., Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα Horngren, C., Sunden G., Elliott, J., (1996), "Introduction to financial Accounting", Prentice Hall, New Jersey