IP/04/554 Βρυξέλλες, 28 Απριλίου 2004 Ο προϋπολογισµός της ΕΕ για το 2005: Η Επιτροπή παρουσιάζει την πρότασή της για τη διευρυµένη Ένωση Η Επιτροπή ενέκρινε σήµερα την πρότασή της για τον κοινοτικό προϋπολογισµό του 2005 (προσχέδιο προϋπολογισµού). Θα είναι ο πρώτος προϋπολογισµός που θα καλύπτει τις δαπάνες για 25 κράτη µέλη, και για ολόκληρο το οικονοµικό έτος. Το περιθώριο για νέες πρωτοβουλίες είναι µάλλον περιορισµένο, διότι οι περισσότερες δαπάνες έχουν ήδη καθορισθεί µε προγενέστερες αποφάσεις του Συµβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το προτεινόµενο προσχέδιο προϋπολογισµού περιλαµβάνει δαπάνες ύψους 109,5 δισ. ευρώ. Σύµφωνα µε τις τρέχουσες ηµοσιονοµικές Προοπτικές, το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος ανέρχεται σε 114,2 δισ. ευρώ. Η αρµόδια για τον προϋπολογισµό Επίτροπος Michaele Schreyer δήλωσε: Με τον προϋπολογισµό του 2005 πρέπει να καλύψουµε τις υποχρεώσεις της Ένωσης που περιλαµβάνονται στο Πρόγραµµα ράσης 2000, στις πράξεις προσχώρησης και στη µεταρρύθµιση του γεωργικού τοµέα. Θα αυξήσουµε την υποστήριξη των νέων κρατών µελών, θα ενισχύσουµε τις κοινοτικές πολιτικές για την ασφάλεια και θα ανταποκριθούµε στις ευθύνες µας στις εξωτερικές σχέσεις. Ωστόσο, καταφέραµε να προτείνουµε έναν προϋπολογισµό ο οποίος παραµένει και πάλι σηµαντικά κάτω από τα ανώτατα όρια των ηµοσιονοµικών Προοπτικών, και τηρεί την αρχή της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας. Το ύψος του προϋπολογισµού που προτείνεται από την Επιτροπή Ανερχόµενες σε 109,5 δισ. ευρώ, οι προτεινόµενες δαπάνες (πιστώσεις πληρωµών) 1 ισοδυναµούν µε το 1,03% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της ΕΕ-25. Το δηµοσιονοµικό πλαίσιο που έχει συµφωνηθεί για τη διευρυµένη Ένωση προβλέπει ως ανώτατο όριο για τον κοινοτικό προϋπολογισµό το 1,08% του ΑΕΠ. Το προσχέδιο προϋπολογισµού είναι σηµαντικά κατώτερο - κατά 4,7 δισ. ευρώ του ανώτατου ορίου που έχει συµφωνηθεί για το 2005. Η κατά 9,7 δισ. ευρώ αύξηση οφείλεται στην πλήρη ενσωµάτωση των νέων κρατών µελών (+3,9 δισ. ευρώ), στη µεταρρύθµιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (+1,3 δισ. ευρώ) και στη βελτιωµένη χρησιµοποίηση των ιαρθρωτικών Ταµείων (+2,7 δισ. ευρώ). Έτσι, οι τρεις αυτοί λόγοι εξηγούν κατά το 80% και πλέον τη συνολική αύξηση των πληρωµών. 1 Πιστώσεις οι οποίες είναι δυνατόν να διατεθούν κατά το τρέχον οικονοµικό έτος δυνάµει συµβάσεων ή συµφωνιών. Ορισµένες πληρωµές πρόκειται να καλύψουν υποχρεώσεις που ανελήφθησαν κατά το παρελθόν.
Οι πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων δηλαδή το ανώτατο ύψος για τις νέες δηµοσιονοµικές υποχρεώσεις που η ΕΕ µπορεί να αναλάβει κατά το 2005 ανέρχονται σε 117,2 δισ. ευρώ για τη διευρυµένη Ένωση. Για την ΕΕ-25, τούτο σηµαίνει αύξηση κατά 5,2% έναντι του 2004. Το συνολικό ύψος υπολείπεται κατά 2,4 δισ. ευρώ του ανώτατου ορίου για το 2004. Γεωργία Οι συνολικές απαιτήσεις για την ΕΕ-25 ανέρχονται σε 50,7 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 6,8 δισ. ευρώ προορίζονται για την ανάπτυξη της υπαίθρου (αυξηµένα κατά 15%, η µεγαλύτερη αύξηση). Οι εκτιµήσεις για τα νέα κράτη µέλη ανέρχονται σε 3,6 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 1,9 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι δαπάνες για τις γεωργικές αγορές και τον κτηνιατρικό τοµέα στα νέα κράτη µέλη έχουν αυξηθεί σηµαντικά, αλλά παραµένουν σχετικά χαµηλές, διότι οι άµεσες ενισχύσεις βρίσκονται υπό διαρκή µείωση. Το 2005 είναι το πρώτο έτος καταβολής άµεσων ενισχύσεων στα νέα κράτη µέλη. ΟΙ αυξήσεις (+4,42 δισ. ευρώ ως προς τις πληρωµές) οφείλονται ιδίως στη διεύρυνση (2,1 δισ. ευρώ), αλλά και στη συναλλαγµατική ισοτιµία µεταξύ ευρώ και δολαρίου ΗΠΑ (1 = 1,25 USD), η οποία οδηγεί σε επιπλέον έξοδα 240 εκατ. ευρώ. Επιπρόσθετα, η µεταρρύθµιση της ΚΓΠ θα απαιτήσει ακόµη 1,3 δισ. ευρώ κατά το 2005. Το µεγαλύτερο µέρος των υπόλοιπων αυξήσεων οφείλεται στην αποκατάσταση των συνήθων συνθηκών µετά την ξηρασία του θέρους του 2003 (400 εκατ. ευρώ). Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις τελευταίες εκτιµήσεις για τις γεωργικές δαπάνες σε διορθωτική επιστολή, τον Οκτώβριο του 2004. ιαρθρωτικά µέτρα Τα ιαρθρωτικά Ταµεία αποτελούν τον δεύτερο µεγαλύτερο τοµέα δαπανών στη διευρυµένη Ένωση. Το ύψος των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων για τα ιαρθρωτικά Ταµεία σηµειώνει αύξηση κατά 3,3% για τη διευρυµένη Ένωση. Επί συνόλου 42,4 δισ. ευρώ, τα 7,7 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τα νέα κράτη µέλη. Οι δαπάνες (πιστώσεις πληρωµών) για τα ιαρθρωτικά Ταµεία ανέρχονται σε 35,4 δισ. ευρώ για τη διευρυµένη Ένωση, σηµειώνοντας αύξηση κατά 14,8% έναντι του 2004. Αυτή η σηµαντική αύξηση οφείλεται κυρίως στον διπλασιασµό του ποσού που προορίζεται για τα νέα κράτη µέλη. Οι δαπάνες του Ταµείου Συνοχής είναι χαµηλότερες, τόσο για τα παλαιά όσο και για τα νέα κράτη µέλη, λόγω των όρων που συµφωνήθηκαν στην Κοπεγχάγη και της λήξης της επιλεξιµότητας της Ιρλανδίας για το Ταµείο Συνοχής. Εσωτερικές πολιτικές Σε σύγκριση µε τις αυξήσεις στις δύο προαναφερόµενες κατηγορίες, οι εκτιµήσεις για τις εσωτερικές πολιτικές του 2005 παραµένουν σχετικά σταθερές. ΟΙ συνολικές πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων υπολογίζονται σε 8,95 δισ. ευρώ, οι δε πιστώσεις πληρωµών σε 7,7 δισ. ευρώ, µε αύξηση κατά 2,8%. 5 δισ. ευρώ από τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων διατίθενται για δαπάνες στην έρευνα. Τούτο σηµαίνει ότι η υποστήριξη των στόχων της Λισαβώνας θα εξακολουθήσει να αποτελεί υψηλή προτεραιότητα στη διευρυµένη Ένωση. 2
Η εκπαίδευση και ο πολιτισµός, µε επίσης βασική σηµασία για την ανταγωνιστικότητα, προτείνεται να λάβουν 885 εκατ. ευρώ. Η έννοια της προστασίας και της ασφάλειας θα υποστηριχθεί χρηµατοδοτικά στους τοµείς της ενέργειας και των µεταφορών. Η παύση λειτουργίας των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Κοινού Κέντρου Ερευνών θα λάβει 67 εκατ. ευρώ. Άλλα 139 εκατ. ευρώ έχουν εγγραφεί για την αποξήλωση των πυρηνικών σταθµών Ignalina (Λιθουανία) και Bohunice (Σλοβακία). Η πολιτική για τους καταναλωτές, τη δηµόσια υγεία και την ασφάλεια των τροφίµων, καθώς και η έναρξη της λειτουργίας του νέου ευρωπαϊκού κέντρου για την πρόληψη και τον έλεγχο των ασθενειών θα υποστηριχθούν µε συνδυασµένο κονδύλιο 120 εκατ. ευρώ. Τα νέα εξωτερικά σύνορα και ο µεγαλύτερος χώρος για την ελεύθερη κυκλοφορία θα προστατευθούν µε ενέργειες υποστηριζόµενες από το πρόγραµµα για τα τελωνεία, ενώ θα διατεθούν περισσότερα από 530 εκατ. ευρώ για τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, συµπεριλαµβανόµενου του συστήµατος πληροφοριών για τις θεωρήσεις και του ταµείου για τους πρόσφυγες. 336 εκατ. ευρώ θα παραµείνουν διαθέσιµα στα νέα κράτη µέλη για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, και 13 εκατ. ευρώ για τη µεταβατική διευθέτηση του Kaliningrad. Εξωτερική βοήθεια Για το 2005, η Επιτροπή προτείνει να αναληφθούν δηµοσιονοµικές υποχρεώσεις µόλις ανώτερες των 5,2 δισ. ευρώ, δηλαδή στο ίδιο περίπου επίπεδο µε το 2004. Όπως δε και κατά το 2004, η Επιτροπή προτίθεται να υπερβεί το ανώτατο ποσό του δηµοσιονοµικού πλαισίου για έκτακτες δαπάνες της συνεχιζόµενης υποστήριξης της σταθεροποίησης και της ανοικοδόµησης του Ιράκ, πράγµα που δεν είχε αρχικά προγραµµατισθεί. Το ως άνω ποσό θα επιτρέψει τη σταθεροποίηση της βοήθειας προς την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία (515 εκατ.), καθώς και προς τη Λατινική Αµερική (315 εκατ.), ενώ θα ενισχυθεί η πολιτική γειτονίας µε τις χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής (µε συνολικά 1070 εκατ., από τα οποία τα 200 εκατ. προβλέπονται για το Ιράκ). Μετά την περίοδο ανοικοδόµησης των Βαλκανίων, το ύψος της βοήθειας θα µειωθεί στα 554 εκατ. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σε θέση να συνεχίσει την εκπλήρωση των πολιτικών της υποχρεώσεων σε αυτήν την περιοχή της Ευρώπης. Οι πιστώσεις για την Ασία εξακολουθούν να υποστηρίζουν την ανοικοδόµηση του Αφγανιστάν (648 εκατ. για αυτήν την περιοχή). Στα θεµατικά προγράµµατα, οι πιστώσεις για τη συνεργασία µε τις τρίτες χώρες σε θέµατα µετανάστευσης θα αυξηθούν σε 45 εκατ., ενώ η επισιτιστική βοήθεια θα αυξηθεί κατά 4% (στα 436 εκατ. ευρώ) και οι γραµµές του προϋπολογισµού για την και την υγεία θα παγιωθούν. Συνολικά, στον κοινοτικό προϋπολογισµό προτείνονται πιστώσεις άνω του 1 δισ. ευρώ για την πολιτική ανάπτυξης των φτωχότερων χωρών, πέρα από τα 3,4 δισ. που προβλέπονται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Ανάπτυξης. Η Επιτροπή προτείνει, οι πιστώσεις για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας να προγραµµατισθούν στα 55 εκατ., ως προς τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων. Η κοινή αποστολή αστυνόµευσης σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη και ΠΓ Μ εξακολουθεί να παίζει σηµαντικό ρόλο στον τοµέα αυτόν. 3
Η προενταξιακή στρατηγική περιλαµβάνει τώρα τη Ρουµανία, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Η βοήθεια και προς τις τρεις αυτές χώρες θα αυξηθεί σηµαντικά από το 2004 και µετά. Η προενταξιακή βοήθεια προς τη Ρουµανία και τη Βουλγαρία θα αυξηθεί σε 1.550 εκατ., ενώ για την Τουρκία διατίθενται πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων ύψους 300 εκατ. Στα νέα κράτη µέλη θα διατεθούν από τον τοµέα αυτόν πιστώσεις πληρωµών ύψους περίπου 1.538 εκατ. ευρώ, για την ολοκλήρωση προενταξιακών προγραµµάτων που άρχισαν το 2003 ή νωρίτερα. Όσον αφορά υποστήριξη στην Βόρεια Κύπρο, η Επιτροπή θα πρέπει να επανέλθει σύντοµα µε τις κατάλληλες προτάσεις Σύµφωνα µε τις αποφάσεις που εξεδόθησαν στην Κοπεγχάγη, στα νέα κράτη µέλη θα καταβληθούν από τον προϋπολογισµό του 2005 συνολικά 1,3 δισ. ευρώ ως αντισταθµίσεις. Το ποσό αυτό θα εξασφαλίσει ότι τα νέα κράτη µέλη θα εξακολουθήσουν να είναι καθαροί δικαιούχοι και µετά την ένταξή τους, είναι δε κατά περίπου 100 εκατ. χαµηλότερο έναντι του 2004. ιοικητικές δαπάνες Οι διοικητικές δαπάνες των θεσµικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τοµέας 5) εκτιµώνται σε 6,36 δισ. ευρώ, σηµειώνοντας αύξηση 3,9% έναντι του 2004. Η Επιτροπή ζητεί 700 νέες θέσεις, στο πλαίσιο της µεσοπρόθεσµης προσαρµογής στη διεύρυνση. Το ήµισυ περίπου του νέου προσωπικού θα απασχοληθεί στις γλωσσικές υπηρεσίες. Ο αριθµός των επιτρόπων θα µειωθεί από 30 σε 25. Η έναρξη της ισχύος του νέου Κανονισµού Υπηρεσιακής Κατάστασης θα αποφέρει εξοικονόµηση περίπου 40 εκατ. στον διοικητικό προϋπολογισµό της Επιτροπής. Η επιστροφή στο κτίριο Berlaymont θα επιφέρει έξοδα ενοικίου 32 εκατ. ευρώ για το 2005. Με την καθιέρωση της κατάρτισης του προϋπολογισµού βάσει δραστηριοτήτων, οι περισσότερες από τις διοικητικές δαπάνες εντάσσονται πλέον στον αντίστοιχο τοµέα πολιτικής, µόνο δε ορισµένες συγκεκριµένες δαπάνες, όπως εκείνες για τις εκδόσεις και για τα γραφεία αντιπροσωπείας, εγγράφονται χωριστά. Επόµενα βήµατα: Στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισµού, η πρώτη ανάγνωση του Συµβουλίου θα γίνει τον Ιούλιο του 2004, θα επακολουθήσει δε η πρώτη ανάγνωση του Κοινοβουλίου, τον Οκτώβριο. Η δεύτερη ανάγνωση θα γίνει τον Νοέµβριο και τον εκέµβριο, αντίστοιχα. Η γενική παρουσίαση του προϋπολογισµού, αφού οριστικοποιηθεί, θα είναι διαθέσιµη στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://europa.eu.int/comm/budget/furtherinfo/index_en.htm#budget 4
Section III: the 2004 budget and 2005 PDB by policy area Budget 2004 Preliminary draft budget 2005 Difference 2005-2004 Title 1 2 3 4 3/1 4-2 01 Economic and financial affairs 476,37 544 424,13 549-10,97 % 5 02 Enterprise 308,72 972 318,03 1 028 3,01 % 56 03 Competition 84,69 823 91,09 866 7,57 % 43 04 Employment and social affairs 10 847,09 871 11 563,49 918 6,60 % 47 05 Agriculture and rural development 50 465,70 1 214 54 725,94 1 283 8,44 % 69 06 Energy and transport 1 359,41 1 108 1 408,83 1 206 3,63 % 98 07 Environment 338,57 679 325,32 697-3,91 % 18 08 Research 3 217,14 1 717 3 366,17 1 798 4,63 % 81 09 Information society 1 191,07 1 078 1 274,72 1 107 7,02 % 29 10 Direct research 305,64 2 403 366,43 2 334 19,89 % -69 11 Fisheries 987,32 333 1 058,52 348 7,21 % 15 12 Internal market 69,89 571 71,93 594 2,92 % 23 13 Regional policy 26 808,83 676 27 052,44 695 0,91 % 19 14 Taxation and customs Union 108,07 548 121,12 581 12,08 % 33 15 Education and culture 998,46 746 1 036,68 771 3,83 % 25 16 Press and communication 173,06 827 181,93 896 5,12 % 69 17 Health and consumer protection 472,81 917 516,03 970 9,14 % 53 18 Area of freedom, security and justice 535,04 395 584,71 444 9,28 % 49 19 External relations 3 670,52 2 464 3 706,59 2 396 0,98 % -68 20 Trade 75,38 575 77,48 575 2,79 % 0 21 Development and relations with African, Caribbean and Pacific (ACP) states 1 203,07 1 495 1 229,66 1 434 2,21 % -61 22 Enlargement 1 321,85 329 1 272,47 280-3,74 % -49 23 Humanitarian aid 507,78 170 508,07 175 0,06 % 5 24 Fight against fraud 54,94 377 62,11 415 13,03 % 38 25 Commission's policy coordination and legal advice 201,78 1 647 201,37 1 664-0,20 % 17 26 Administration 672,50 3 880 650,97 3 985-3,20 % 105 27 Budget 1 477,88 634 1 386,68 666-6,17 % 32 28 Audit 9,65 99 10,40 98 7,76 % -1 29 Statistics 128,74 765 137,19 786 6,56 % 21 30 Pensions 836,68 914,97 9,36 % 31 Reserves 221, 223, 0,90 % Total Commission 109 129,66 28 857 114 868,45 29 559 5,26 % 702 Other institutions 2 274,06 2 345,06 3,12 % Total 111 403,72 117 213,52 5,22 % (*) Human figures for title 27 'Budget' include staff (117 in 2004, and 111 in 2005) currently not allocated to a specific policy area or awaiting reallocation, and attributed for technical reasons to Budget. (**) Human figures include the reallocated linguistic staff and changes in these staff numbers from one year to another will have an effect on the global figures for the policy areas.