Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (Στοιχεία εισαγωγών και κατανάλωσης) Το Ηνωμένο Βασίλειο κατατάσσεται στην πέμπτη θέση του παγκόσμιου πίνακα εισαγωγέων ελαιολάδου του FAO βάση των εισαγομένων ποσοτήτων (Πίνακας 1 στοιχεία 2009) Το μερίδιο εισαγωγών του ΗΒ στην παγκόσμια αγορά ελαιολάδου ανέρχεται σε 2,9% το 2009 από 1,9% το 1990 (Διάγραμμα 1- στοιχεία 2009). Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της τριετίας 2007-2010 (Πίνακας 2), οι εισαγωγές ελαιολάδου του Ηνωμένου Βασιλείου καταγράφουν αύξηση της τάξης του 1,38% κατά μέσο όρο όγκου και κατά 2,38% κατά μέσο όρο αξίας. Η αύξηση αυτή της αξία των εισαγωγών, οφείλεται κυρίως στη σημαντική αύξηση που κατεγράφη το 2008 (17% περίπου), καθώς από το επόμενο έτος καταγράφεται μείωση (6,1% το 2009 και 4,2% το 2010). Αντιθέτως, ο όγκος των εισαγωγών παρουσιάζει διακυμάνσεις, καθώς μετά την κατά 5,9% αύξηση το 2008, κατεγράφη μείωση 3,14% το 2009 και αύξηση 1,36% το 2010. Η κάμψη των εισαγωγών του 2009, οφείλεται στην γενικότερη μείωση της κατανάλωσης λόγω της κρίσης στη βρετανική οικονομία κατά το έτος 2008. Για το 2010, οι συνολικές εισαγωγές ανήλθαν σε 37.403,92 τόννους αξίας 84,85 εκ. λιρών, μειωμένες κατά 4,19% σε όγκο αλλά καταγράφοντας αύξηση κατά 1,36% σε αξία. Κυριότεροι προμηθευτές του Ηνωμένου Βασιλείου είναι κατά σειράν η, (με μέσο ποσοστό επί των εισαγωγών, κατά την περίοδο 2007 εννεάμηνο 2011, 46,69% της συνολικής αξίας και 51,33% του συνολικού όγκου), η (με 39,92% της αξίας και 34,42% του όγκου), η (με 5,26% της αξίας και 5,31% του όγκου), η (με 4,39% της αξίας και 3,87% του όγκου) και το Βέλγιο (με 0,9% της αξίας και 3,01% του όγκου). Η εξέλιξη των εισαγωγών κατά όγκο και αξία αποτυπώνεται στα Διαγράμματα 2 και 3, ενώ τα αντίστοιχα μερίδια αγοράς ανά χώρα στα Διαγράμματα 4 και 5. Σε ότι αφορά στις εισαγωγές από την, όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία αυτές καταγράφουν σταδιακή μείωση από το 2007 και έπειτα, με το μερίδιο αγοράς του ελληνικού ελαιολάδου από 8,32%, κατ όγκο, το 2007 να συρρικνούται στο 2,24% το 2010. Σημειώνεται ότι ποσότητες ελληνικού ελαιολάδου, οι οποίες δεν μπορούν να καταγραφούν, εισάγονται μέσω ς καθώς οι μεγάλες αλυσίδες υπεραγορών πωλούν, ως προϊόν ιδιωτικής ετικέτας, ελληνικό ελαιόλαδο συσκευασμένο στη χώρα αυτή. Οι εξαγωγές ελαιολάδου από το Ηνωμένο Βασίλειο ανήλθαν, το 2010, σε 681,48 τόννους, αξίας 1,83 εκ. Λιρών, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 25% περίπου έναντι του 2009. Κυριότεροι προορισμοί ήταν η Ιρλανδία (με μερίδιο 53% επί του συνόλου), η Ολλανδία (με 25% περίπου), η Σουηδία (με 4,25%) και η Τσεχία (με 2,14%). Στο Ηνωμένο Βασίλειο καταναλώνονται ετησίως 28 εκατομμύρια λίτρα ελαιολάδου, όλα προερχόμενα από εισαγωγές, ενώ οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 150 εκατομμύρια λίρες (στοιχεία 2008). Το ποσό αυτό είναι διπλάσιο του δαπανηθέντος το 2000 και σημαντικά υψηλότερο των 90 εκατομμυρίων λιρών που δαπανήθηκαν το 2008 για τα υπόλοιπα φυτικά έλαια, πλην ελαιολάδου. Τα μισά περίπου
βρετανικά νοικοκυριά χρησιμοποιούν ελαιόλαδο σήμερα, ποσοστό το οποίο ανερχόταν στο 31% το 2001. Κατά την τελευταία δεκαετία η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου στη Μ. Βρετανία γνώρισε αύξηση της τάξης του 40% περίπου, πλην όμως ήταν αρκετά κατώτερη της αύξησης κατά τις προηγούμενες περιόδους, (από το 1980 και έπειτα), κυρίως εξ αιτίας του υψηλότερου κόστους πρώτων υλών, μεταφορικών τελών και της γενικότερης ύφεσης που γνωρίζει η Βρετανική οικονομία από το 2008 και έπειτα. (Πίνακας 3 και Διάγραμμα 6). Η πιο σημαντική αγορά παραμένει αυτή του Λονδίνου και της ευρύτερης περιοχής του καθώς και της Νοτιοανατολικής όπου ζούν περισσότεροι από 49,5 εκ. κάτοικοι. Η σημασία της εν λόγω περιοχής από εμπορική άποψη οφείλεται στην πυκνότητα του πληθυσμού, στον μεγάλο αριθμό των ξένων που κατοικούν μόνιμα εκεί, οι οποίοι γνωρίζουν περισσότερο τη μεσογειακή διατροφή σε σχέση με άλλες κατηγορίες πληθυσμού, και κυρίως στο υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα που διαθέτουν οι κάτοικοί της, σε σύγκριση με τους κατοίκους άλλων περιοχών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 90, η κατανάλωση ελαιολάδου παρουσίασε αύξηση, ώστε το προϊόν να μη θεωρείται πλέον μία υποκατηγορία των ελαίων φυτικής προέλευσης, αλλά ως ένας ξεχωριστός κλάδος. Πρέπει, όμως, να ληφθεί υπ όψιν ότι παρά τη γενικά καλή πορεία των εισαγωγών ελαιολάδου, άλλα προϊόντα μπορεί να περιορίσουν το ήδη υφιστάμενο μερίδιό του στην αγορά, όπως π.χ. το προϊόν olive oil spread, που αποτελείται από στερεοποιημένο ελαιόλαδο και άλλα συστατικά και πωλείται σε συσκευασίες τύπου μαργαρίνης και, λόγω της συνεχούς διαφήμισης, τυγχάνει της προσοχής του καταναλωτή, ανταγωνιζόμενο ευθέως το ελαιόλαδο. Η επιτυχής παρουσία ιδιαίτερα του ελαιολάδου στο Βρετανικό διαιτολόγιο οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι χρησιμοποιείται σε όλα τα προϊόντα που έχουν σχέση με την «μεσογειακή διατροφή» και τα οποία επιδεικνύουν μια σταθερή αύξηση λόγω της μεγάλης προβολής και διαφήμισης που γίνεται από τα μέσα ενημέρωσης και κυρίως από την τηλεόραση (ειδικές εκπομπές μαγειρικής από διάσημους chef). Σημαντικό στοιχείο, που συνέβαλε στην αύξηση της κατανάλωσης ελαιολάδου, αποτελεί η προώθηση της σύνδεσης του προϊόντος με την ευρύτερη έννοια της «υγείας». Ο Βρετανός καταναλωτής δίνει σημασία στο σύνθημα «διατροφή και υγεία» και ως εκ τούτου, στις καταναλωτικές επιλογές του επιβραβεύει προϊόντα που έχουν τα χαρακτηριστικά «υγείας» όπως ακριβώς το ελαιόλαδο. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί η μαζική εκστρατεία πληροφόρησης του Βρετανικού Υπουργείου Υγείας για την αποφυγή τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη (fast food κλπ) εξ αιτίας του κινδύνου της παχυσαρκίας. Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιολάδου, όμως, παραμένει ακόμη χαμηλή σε σύγκριση με την αντίστοιχη κατανάλωση στην ή σε άλλες μεσογειακές χώρες και ως εκ τούτου έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Λονδίνο 13/1/2012
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Παγκόσμια κατάταξη χωρών-εισαγωγέων ελαιολάδου 2009* Δαπανηθέν ποσό Α/Α Χώρα (τόννοι) (1.000.000$) Τιμή / τόννο ($) 1 467076 1356,94 2905 2 ΗΠΑ 260082 918,092 3530 3 113926 406,315 3566 4 66561 197,612 2969 5 Ηνωμένο Βασίλειο 57986 213,055 3674 6 54177 251,826 4648 7 48211 126,57 2625 8 Βραζιλία 44648 210,411 4713 9 Ιαπωνία 39704 186,212 4690 10 Καναδάς 31041 131,763 4245 11 Αυστραλία 30746 121,27 3944 12 Μαρόκο 16856 47,777 2834 13 Βέλγιο 16740 69,185 4133 14 Ολλανδία 16064 51,255 3191 15 Κίνα 16038 65,17 4063 *ανά εισαχθείσα ποσότητα Πηγή: FAOSTAT ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Παγκόσμια κατάταξη χωρών-εισαγωγέων ελαιολάδου 2009 Μερίδιο εισαγωγών ελαιολάδου (τόννοι) ΗΠΑ Καναδάς Ιαπωνία Βραζιλία Ηνωμένο Βασίλειο
Δασμολογική Κλάση Χώρα Μονάδες ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ (2007 ΕΝΝΕΑΜΗΝΟ 2011) Πηγή: ONS, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ 2007 2008 2009 2010 Εννιάμηνο 2011 Σύνολο 80.332.933 35.969,555 94.357.533 38100,538 88.563.982 36900,807 84.852.588 37403,918 62.605.824 28299,59 Ε.Ε. 79.700.865 35.802,551 93.762.275 37962,942 87.689.570 36716,94 84.149.749 37241,282 61.662.729 28114,929 Δ. Ευρώπη, πλην Ε.Ε. 15.944 6,112 11.528 3,566 53.678 14,965 80.982 27,351 51.298 16,62 Αν. Ευρώπη, πλην Ε.Ε. 0 0,000 0 0 0 0 1.743 0,055 2.668 0,09 Βόρειος Αμερική 889 0,005 0 0 2.320 0,102 2.439 0,208 11.591 2,377 Λοιπή Αμερική 0 0,000 14.292 0,595 7.143 0,769 4.763 0,747 273.681 52,062 Μέση Ανατολή & Βόρειος Αφρική 443.211 106,300 288.404 56,754 471.701 87,19 278.530 35,071 445.664 86,827 Υποσαχάρια Αφρική 29.637 3,676 36.358 3,863 47.789 4,65 47.622 3,61 36.549 3,6 Ασία και Ωκεανία 142.337 51,046 244.676 72,818 291.781 76,191 286.760 95,594 121.644 23,085 Βέλγιο 4.898.765 3.046,973 2.227.851 1889,543 701.562 423,769 313.066 157,577 52.079 20,434 524.695 137,958 807.028 275,079 637.172 240,837 910.719 263,268 481.482 180,247 15091090: ΠΑΡΘΕΝΟ 2.434.295 5.615.852 995,479 2.991,338 4.121.330 6.521.617 1412,121 2241,606 2.688.638 4.408.176 1030,961 1697,7 3.749.190 4.215.785 1573,773 1585,902 3.583.333 2.606.113 1663,371 986,919 ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ, Ιρλανδία 152.192 48,137 186.163 65,012 123.502 43,047 149.178 61,709 51.858 18,736 ΕΞΑΙΡΟΥΜΕΝΟΥ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟΥ 31.716.651 11.373,240 38.413.759 13210,536 35.381.301 13350,824 33.457.915 13376,429 24.788.637 9586,223 Ολλανδία 356.930 75,418 391.610 126,128 356.762 105,493 418.937 112,931 379.989 182,202 170.214 100,802 299.617 158,746 43.057 18,702 66.104 18,728 47.020 7,904 33.524.730 16.857,569 40.182.346 18310,242 43.091.262 19691,728 40.868.855 20090,965 29.644.809 15460,208 Αυστραλία 10.336 2,003 36.656 10,291 39.771 7,42 15.448 1,607 52.228 12,709 Χιλή 0 0,000 2.710 0,403 5.669 0,659 3.568 0,6 273.681 52,062 Κίνα 126.058 48,584 201.969 61,175 252.010 68,771 271.312 93,987 64.344 9,711 Κύπρος 59.348 23.961,000 79.036 30,853 46.227 13,877 0 0 12.720 6,011 Ισραήλ 155.337 33,984 53.256 5,83 11.800 4,7 24.775 4,131 22.146 4,247 Μαρόκο 0 0,000 0 0 1.597 0,402 3.994 1,102 44.468 19,536 Παλαιστινιακά εδάφη 204.525 44,963 130.381 16,16 369.897 48,966 206.240 20,068 313.728 40,908 Τυνησία 36.821 15,920 54.760 20,594 39.472 22,16 614 0,056 40.882 18,584 Τουρκία 15.994 5,928 10.302 3,338 46.375 14,375 78.160 27,281 51.298 16,62
Τόννοι ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Εισαγωγές ελαιολάδου ανά χώρα προέλευσης και έτος (σε τόννους) 40.000 35.000 30.000 2007 2008 2009 2010 3/4 2011 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Σύνολο Βέλγιο Πηγή: ONS, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ
Εκατομμύρια ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Εισαγωγές Ελαιολάδου ανά χώρα προέλευσης και έτος (σε αξία) 100 90 80 70 2007 2008 2009 2010 3/4 2011 60 50 40 30 20 10 0 Συνολο Βέλγιο Πηγή: ONS, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ποσοστό επί των εισαγωγών σε αξία (μέσος όρος 2007-2010) Ποσοστό επί των εισαγωγών (σε αξία) Βέλγιο Ιρλανδία Ολλανδία Ολλανδία Αυστραλία Χιλή Κίνα Κύπρος Τσεχία Βέλγιο Ουγγαρία Ισραήλ Μαρόκο Παλαιστινιακά εδάφη Τυνησία Τουρκία Η.Π.Α. Νότιος Αφρική Αυστραλία Χιλή Κίνα Κύπρος Τσεχία Ουγγαρία Ισραήλ Ιρλανδία Μαρόκο Παλαιστινιακά εδάφη Τυνησία Τουρκία Η.Π.Α. Νότιος Αφρική
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 Ποσοστό επί των εισαγομένων ποσοτήτων (μέσος όρος 2007-2010) Ποσοστό επί των εισαγωγών (kg) Ολλανδία Αυστραλία Χιλή Κίνα Κύπρος Τσεχία Άλλο Βέλγιο Ιρλανδία Ουγγαρία Ισραήλ Μαρόκο Παλαιστινιακά εδάφη Τυνησία Τουρκία Η.Π.Α. Νότιος Αφρική Βέλγιο Ιρλανδία Ολλανδία Αυστραλία Χιλή Κίνα Κύπρος Τσεχία Ουγγαρία Ισραήλ Μαρόκο Παλαιστινιακά εδάφη Τυνησία Τουρκία Η.Π.Α. Νότιος Αφρική Πηγή: ONS, Εθνική ΣτατιστικήΥπηρεσία ΗΒ
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Μέση εβδομαδιαία κατανάλωση ελαιολάδου κατ' άτομο σε ml 1 9 1980 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 8 1 6 5 6 6 6 6 8 8 9 9 9 9 10 10 10 10 12 10 10 10 10 8 10 10 11 12 13 12 14 14 14 Πηγή: DEFRA Υπουργείο Περιβάλλοντος,Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων ΗΒ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Μέση εβδομαδιαία κατανάλωση ελαιολάδου κατ' άτομο (ml) 16 14 12 10 8 6 4 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010