Περιβάλλοντα προσωπικής μάθησης (ΠΠΜ) Ulf-Daniel Ehlers & Roberto Carneiro

Αρ. 9 Ιούλιος 2008 elearning Papers Κύριο Άρθρο Περιβάλλοντα προσωπικής μάθησης (ΠΠΜ) Ulf-Daniel Ehlers & Roberto Carneiro Άρθρα Κατανοώντας τον μαθησιακό χώρο Philip Banyard & Jean Underwood Προς τα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης: Επτά καίριες πτυχές Sandra Schaffert & Wolf Hilzensauer Σχεδιασμός για Αλλαγή: Μικτά (MashUp) Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης Fridolin Wild, Felix Mödritscher & Steinn Sigurdarson Διδακτικές αρχιτεκτονικές και οργανωτικά μοντέλα: μια διαδικασία αμοιβαίας προσαρμογής Laura Gonella & Eleonora Pantò Αυτορυθμιζόμενη Προσωπική Μάθηση (ΑΡΠΜ): Ανάπτυξη του παιδαγωγικού μοντέλου του iclass Aharon Aviram, Yael Ronen, Smadar Somekh, Amir Winer & Ariel Sarid Διαμορφωτικά περιβάλλοντα διεπαφής για την υποστήριξη της Αυτορυθμιζόμενης Μάθησης στα ΠΠΜ Mustafa Ali Türker & Stefan Zingel elearning Papers elearning Papers είναι μία έκδοση της elearningeuropa.info, της δικτυακής πύλης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση της χρήσης των ΤΠΕ στη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση. Έκδοση και παραγωγή: P.A.U. Education, S.L. Email: editorial@elearningeuropa.info ISSN 1887-1542 Τα κείμενα που δημοσιεύονται σε αυτή την περιοδική έκδοση, και εφ όσον δεν αναφέρεται το αντίθετο, υπόκεινται στην άδεια Creative Commons Αναφορά στον αρχικό δημιουργό-μη εμπορική χρήση-όχι παράγωγα έργα 2.5. Η αντιγραφή, διανομή και έκθεσή τους επιτρέπεται μόνο υπό τον όρον ότι αναφέρεται ο συγγραφέας και η ηλεκτρονική περιοδική έκδοση που τα δημοσιεύει, δηλ. η elearning Papers. Απαγορεύεται η εμπορική χρήση και η δημιουργία παραγώγων έργων. Μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη άδεια εδώ http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/deed.en

Κύριο Άρθρο: Περιβάλλοντα προσωπικής μάθησης (ΠΠΜ) Τα σημερινά συστήματα διαχείρισης μάθησης μπορούν να γίνονται αντιληπτά ως νήσοι μέσα στην απέραντη θάλασσα δυνατοτήτων μάθησης που προσφέρει ο Παγκόσμιος Ιστός. Οι μαθητευόμενοι μπορούν να εντοπίζουν, να τελειοποιούν και να επιλέγουν περιεχόμενα, καθώς και να χρησιμοποιούν εργαλεία που τους βοηθούν να πραγματοποιούν τους στόχους τους, να δημιουργούν τις δικές τους δικτυακές πύλες, να επισυνάπτουν περιεχόμενα ή να εγγράφονται σε πηγές τροφοδοσίας RSS ώστε να ενημερώνονται για θέματα που τους αφορούν. Η λέξη-κλειδί web 2.0 παρέχει στους μαθητευόμενους τη δυνατότητα να μεταβαίνουν από τα κλασικά συστήματα διαχείρισης μάθησης (τεχνική «για όλους») προς τα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης (τεχνική «για μένα») που αποτελούνται από αποκόμματα και κομματάκια, από συλλογές εργαλείων και υπηρεσιών ενοποιημένες σε ατομικά και/ή κοινά τοπία γνώσης, από εμπειρίες και επαφές. Πρόκειται για στροφή από το υπόδειγμα της νήσου της τεχνικής των ΣΔΜ προς την κατανόηση του ιστού ως πόρτας, πύλης που ανοίγει στις ευκαιρίες για μάθηση. Ενώ στο παρελθόν επιζητούσαμε την προσωποποίηση της εκπαίδευσης μέσω της e-learning, τώρα τα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης (ΠΠΜ) μας την προσφέρουν στην πραγματικότητα. Η έκδοση elearning Papers προσφέρει μια σειρά άρθρων για τα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης. Με πιο τρόπο υποστηρίζουν με επιτυχία τα σχολεία την εξατομίκευση της μάθησης με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών; Το άρθρο του Philip Banyard και της Jean Underwood καταπιάνεται με αυτό το ερώτημα και διερευνά τις σχέσεις μεταξύ ψηφιακών τεχνολογιών και κινήσεων που γίνονται σήμερα για την παροχή μιας πιο εξατομικευμένης μαθησιακής εμπειρίας. Η Sandra Schaffert και ο Wolf Hilzensauer παρουσιάζουν επτά καίριες πτυχές των περιβαλλόντων προσωπικής μάθησης, απόρροια των επιπτώσεων και των προκλήσεών τους και της αυξανόμενης χρήσης τους. Μαθητευόμενοι, διδάσκοντες και εκπαιδευτικοί οργανισμοί καλούνται να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πτυχές των ΠΠΜ κατά τη λήψη αποφάσεων υπέρ (ή κατά) της τεχνολογικής έννοιας των ΠΠΜ, σε γενικό επίπεδο και λαμβάνοντας υπόψη τις παιδαγωγικές τους επιπτώσεις. Το άρθρο των Fridolin Wild, Felix Mödritscher και Steinn Sigurdarson προσφέρει μια κριτική άποψη για τα σύγχρονα μοντέλα προσωπικής προσαρμοστικής μάθησης. Οι συγγραφείς του άρθρου δηλώνουν ότι μία εναλλακτική πρόταση, μικτά (mashup) περιβάλλοντα προσωπικής μάθησης, μπορεί να προσφέρει καλύτερους μηχανισμούς προσαρμογής για τη δόμηση και συντήρηση του μαθησιακού περιβάλλοντος. Το άρθρο της Laura Gonella και της Eleonora Pantò μας βοηθάει να καταλάβουμε αν η «elearning 2.0», elearning βασιζόμενη στα εργαλεία και τις προσεγγίσεις του web 2.0, μπορεί να αποβεί χρήσιμη σε διαφορετικά πλαίσια και οργανισμούς. Οι συγγραφείς του άρθρου παρουσιάζουν τέσσερα διαφορετικά οργανωτικά μοντέλα και την αντίστοιχη εξέλιξη των διδακτικών αρχιτεκτονικών. Το σχέδιο iclass σχεδιάστηκε ως ένα καινοτόμο σύστημα προσαρμοσμένο στις προσωπικές ανάγκες των μαθητευόμενων. Δύο άρθρα της έκδοσης περιγράφουν το σχέδιο στους αναγνώστες μας. Το πρώτο εξετάζει τη διαδικασία σχεδιασμού του παιδαγωγικού οράματος και μοντέλου κατά τη διάρκεια του σχεδίου, ενώ το δεύτερο αναλύει με πιο τρόπο τα ΠΠΜ υποστηρίζουν την αυτορυθμιζόμενη μαθησιακή διαδικασία. Απολαύστε αυτά τα άρθρα! Roberto Carneiro, Διευθυντής, elearning Papers Ulf-Daniel Ehlers, Πανεπιστήμιο του Duisburg-Essen; European Foundation for Quality in E-Learning elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 2

Κατανοώντας τον μαθησιακό χώρο Philip Banyard Jean Underwood Πανεπιστήμιο Nottingham Trent, Αγγλία Εντοπίζουμε τέσσερις χώρους-κλειδιά (χώρος προσωπικής μάθησης, χώρος διδασκαλίας, χώρος του σχολείου και χώρος κατοικίας) οι οποίοι επηρεάζουν την εκπαιδευτική εμπειρία των μαθητευόμενων. Ψηφιακός αλφαβητισμός, Χώροι μάθησης, Μάθηση, Παιδαγωγική, Έρευνα, Σχολείο, Δάσκαλος files/media/media15970.pdf Με πιο τρόπο υποστηρίζουν με επιτυχία τα σχολεία την εξατομίκευση της μάθησης με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών; Η έρευνα που παρουσιάζουμε εδώ διερευνά τις σχέσεις μεταξύ ψηφιακών τεχνολογιών και κινήσεων που γίνονται σήμερα για την παροχή μιας πιο εξατομικευμένης μαθησιακής εμπειρίας. Οι προτάσεις που γίνονται βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των χώρων μάθησης και την καλύτερη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Ξεκινάμε με την παρουσίαση ενός περιγραφικού μοντέλου της σχέσης μεταξύ μαθητευόμενων, των χώρων μάθησης μέσα στους οποίους λειτουργούν και των ψηφιακών τεχνολογιών. Εντοπίζουμε τέσσερις χώρους-κλειδιά (χώρος προσωπικής μάθησης, χώρος διδασκαλίας, χώρος του σχολείου και χώρος κατοικίας) οι οποίοι επηρεάζουν την εκπαιδευτική εμπειρία των μαθητευόμενων. Σήμερα αυτοί οι χώροι δεν γίνονται καλά κατανοητοί με αποτέλεσμα ένα μεγάλο κομμάτι της θεσμοθετημένης και μη θεσμοθετημένης μάθησης των παιδιών να μην αναγνωρίζεται και να μην αξιολογείται. Στη συνέχεια, εξετάζουμε την εγκυρότητα αυτού του μοντέλου με τη χρήση ενδείξεων από διαφορετικά εθνικά ερευνητικά σχέδια τα οποία χρησιμοποίησαν μια μικτή μέθοδο σχεδιασμού με τη συλλογή ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων μέσω ομάδων εστίασης, συνεντεύξεων, δημοσκοπήσεων και εθνικών στοιχείων για την απόδοση των μαθητευομένων. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται εδώ προέρχονται από τις εκθέσεις μελέτης περιπτώσεων και περιλαμβάνουν παρατηρήσεις μέσα στις τάξεις καθώς και τα προσωπικά σχόλια των δασκάλων, των διευθυντών και των μαθητευόμενων. Με βάση τις επιπτώσεις αυτών των στοιχείων και του μοντέλου προσπαθούμε να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία στην εκπαίδευση. Στο παραδοσιακό εκπαιδευτικό μοντέλο, ο σχεδιασμός του μαθησιακού χώρου γινόταν κυρίως υπό τον έλεγχο του εκπαιδευτικού οργανισμού και των δασκάλων. Τα φυσικά χαρακτηριστικά του χώρου προσωπικής μάθησης μπορούν ακόμη να επηρεάζονται από τους δασκάλους και τους οργανισμούς, όμως ο σχεδιασμός αυτού του χώρου και οι χρήσεις της τεχνολογίας γίνονται υπό τον έλεγχο των μαθητευόμενων. Η δημιουργία αποτελεσματικής μάθησης απαιτεί κατανόηση των διαφορετικών χώρων κατά την εξατομίκευση της μάθησης και ανταπόκριση στην αντίληψη και τη συμπεριφορά των μαθητευόμενων. elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 3

Sandra Schaffert Wolf Hilzensauer Salzburg Research, Αυστρία Ο μεγάλος αριθμός εργαλείων που υποστηρίζουν τη συνεργασία στον Παγκόσμιο Ιστό, αποδεικνύει ότι τα ΠΠΜ και τα εργαλεία κοινωνικού λογισμικού δεν αποτελούν απλώς πρόσκαιρο εντυπωσιασμό, αλλά οδηγούν σε μια νέα έννοια μάθησης και ένα μέτρο για την ανάπτυξη αειφόρων ικανοτήτων. Σύστημα Εικονικής Μάθησης, Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης (ΣΔΜ), Περιβάλλον Προσωπικής Μάθησης (ΠΠΜ), Κοινωνικό Λογισμικό files/media/media15971.pdf Προς τα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης: Επτά καίριες πτυχές Η μάθηση και η διδασκαλία δεν εξασκούνται με προκαθορισμένο τρόπο, συνδέονται όμως πάντοτε με τα εργαλεία και τα συστήματα που χρησιμοποιούνται σε αυτή τη διαδικασία. Ο σχεδιασμός και η επιτυχία των προγραμμάτων κοινωνικού λογισμικού, όπως τα weblogs, τα wikis και τα αποκαλούμενα Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης (ΠΠΜ), αλλάζουν, καθιστούν εφικτή και αποτελούν πρόκληση για μάθηση μέσω του Διαδικτύου. Τα ΠΠΜ, ειδικά σε αντίθεση με τα παραδοσιακά Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (ΣΔΜ), έλαβαν ιδιαίτερη προσοχή και πρόκειται σύντομα να αλλάξουν το υπόδειγμα διδασκαλίας και μάθησης. Αυτή η δημοσίευση προσπαθεί, αφενός, να ενισχύσει την κατανόηση των εννοιών που υποκρύπτονται και στις δύο προσεγγίσεις και, αφετέρου, να τονίσει τις συνέπειες και τις προκλήσεις των ΠΠΜ και την αυξανόμενη χρήση τους για μάθηση. Έχουμε εντοπίσει επτά πτυχές στις οποίες αυτές οι αλλαγές είναι πιο εμφανείς και/ή σημαντικές. Συνοψίζοντας, η μάθηση με ΠΠΜ οδηγεί σε αλλαγές που αφορούν: (1) τον ρόλο των μαθητευόμενων ως ενεργών, αυτο-κατευθυνόμενων δημιουργών περιεχομένου, (2) την εξατομίκευση με την υποστήριξη και τα στοιχεία των μελών της κοινότητας, (3) το περιεχόμενο μάθησης ως ένα απέραντο «παζάρι», (4) τον μεγάλο ρόλο της κοινωνικής εμπλοκής, (5) την ιδιοκτησία των στοιχείων των μαθητευόμενων, (6) την σημασία της αυτο-οργανούμενης μάθησης για την κουλτούρα των εκπαιδευτικών οργανισμών και φορέων, και (7) τα τεχνολογικά θέματα που αφορούν τη χρήση εργαλείων κοινωνικού λογισμικού και τη συνάθροιση πολλαπλών πηγών. Ο μεγάλος αριθμός εργαλείων που υποστηρίζουν τη συνεργασία στον Παγκόσμιο Ιστό, αποδεικνύει ότι τα ΠΠΜ και τα εργαλεία κοινωνικού λογισμικού δεν αποτελούν απλώς πρόσκαιρο εντυπωσιασμό, αλλά οδηγούν σε μια νέα έννοια μάθησης και ένα μέτρο για την ανάπτυξη αειφόρων ικανοτήτων. Παρόλα αυτά, οι υπάρχουσες προσεγγίσεις και ιδέες για τα ΠΠΜ χρειάζονται περαιτέρω ανάπτυξη και επεξεργασία. Με τη συζήτηση των σχετιζόμενων αλλαγών από τα ΣΔΜ προς τα ΠΠΜ και τις προκλήσεις τους, αυτή η δημοσίευση μπορεί να βοηθήσει τους μαθητευόμενους, τους διδάσκοντες και τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς κατά τη λήψη αποφάσεων υπέρ (ή κατά) της τεχνολογικής έννοιας των ΠΠΜ, σε γενικό επίπεδο και λαμβάνοντας υπόψη τις παιδαγωγικές τους επιπτώσεις. elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 4

Σχεδιασμός για Αλλαγή: Μικτά (MashUp) Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης Fridolin Wild Felix Mödritscher Steinn Sigurdarson Institute for Information Systems and New Media, Vienna University of Economics and Business Administration, Αυστρία Η λύση μιας μικτής web εφαρμογής παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητευόμενους να επαναχρησιμοποιούν υπάρχοντα εργαλεία (βασισμένα στον ιστό) καθώς και υπηρεσίες. Προσωπική Μάθηση, Περιβάλλοντα, Σχεδιασμός, LISL, προσέγγιση MUPPLE files/media/media15972.pdf Οι οργανισμοί θεσμοθετημένης εκπαίδευσης και οι περισσότεροι χώροι εργασίας είναι εξοπλισμένοι σήμερα με τουλάχιστον κάποιο είδος εργαλείων που φέρνουν σε επαφή ανθρώπους και τεχνήματα περιεχομένου σε μαθησιακές δραστηριότητες για να τους βοηθήσουν στη δόμηση και επεξεργασία πληροφοριών και γνώσης. Επί μισό περίπου αιώνα, επιστήμη και πράξη συζητούν για τα μοντέλα που θα επιφέρουν εξατομίκευση με ψηφιακά μέσα σε αυτά τα περιβάλλοντα. Τα περιβάλλοντα μάθησης, η δόμηση καθώς και η συντήρησή τους, αποτελούν το πιο σημαντικό τμήμα της μαθησιακής διαδικασίας και οι επιθυμητές εκβάσεις της μάθησης και οι θεωρίες θα πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη τους. Η διδασκαλία καθεαυτή θα πρέπει να πάψει να αποτελεί το κυρίαρχο υπόδειγμα. Το μαθησιακό περιβάλλον είναι μία (αν όχι «η») σημαντική έκβαση της μαθησιακής διαδικασίας και όχι απλά μία σκηνή πάνω στην οποία διαδραματίζεται ένα «έργο μάθησης». Έχουμε, επομένως, λόγους να πιστεύουμε ότι οι θεωρίες διδακτικού σχεδιασμού είναι ελαττωματικές. Στο άρθρο αυτό διασαφηνίζουμε κατ αρχήν τις έννοιες-κλειδιά και τις υποθέσεις για τα περιβάλλοντα προσωπικής μάθησης. Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε συνοπτικά την κριτική μας άποψη για τα σύγχρονα μοντέλα εξατομικευμένης προσαρμοστικής μάθησης. Τέλος, παρουσιάζουμε μια εναλλακτική πρόταση, δηλ. την έννοια ενός μικτού (mashup) περιβάλλοντος προσωπικής μάθησης το οποίο προσφέρει μηχανισμούς προσαρμοστικότητας για τη δόμηση και συντήρηση του μαθησιακού περιβάλλοντος. Η λύση μιας μικτής web εφαρμογής παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητευόμενους να επαναχρησιμοποιούν υπάρχοντα εργαλεία (βασισμένα στον ιστό) καθώς και υπηρεσίες. Ο εναλλακτικός σχεδιασμός LISL που προτείνουμε είναι ένα μοντέλο γλώσσας σχεδιασμού για τη δημιουργία, διαχείριση, συντήρηση και μάθηση του σχεδιασμού μαθησιακού περιβάλλοντος. Το μοντέλο συμπληρώνεται από μια απόδειξη της έννοιας, την πλατφόρμα MUPPLE (Μικτά Περιβάλλοντα Προσωπικής Μάθησης). Παρουσιάζουμε αυτή την προσέγγιση με μια πρωτοτυπική εφαρμογή και ένα κατανοητό, κατά τη γνώμη μας, παράδειγμα. Το άρθρο μας τελειώνει με μια συζήτηση για τις πιθανές επεκτάσεις αυτού το νέου μοντέλου και ανοιχτά προβλήματα. elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 5

Laura Gonella Eleonora Pantò CSP-ICT Innovation Knowledge Communities Dep., Ιταλία Μέσα σε μία κοινωνία της γνώσης όπου ο χρόνος από τη σύλληψη έως τη διάθεση ενός προϊόντος (time to market) είναι πολύ σύντομος και οι τομείς ικανοτήτων ευρύνονται και εξελίσσονται με ταχύτητα, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να μετακινούνται προς το μοντέλο αποκαλούμενο επιχείρηση 2.0, που χαρακτηρίζεται από την έντονη χρήση ιστολογίων, κοινωνικού bookmarking και πηγών RSS. Μη θεσμοθετημένη μάθηση, Κατάρτιση, ΣΔΜ (Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης), Παιδαγωγική, ΠΠΜ (Περιβάλλον Προσωπικής Μάθησης), elearning 2.0., διδακτικές αρχιτεκτονικές, εκπαίδευση on-line, μαθησιακές πλατφόρμες files/media/media15973.pdf Διδακτικές αρχιτεκτονικές και οργανωτικά μοντέλα: μια διαδικασία αμοιβαίας προσαρμογής Το άρθρο αυτό στοχεύει να καθιερώσει έναν παραλληλισμό μεταξύ των οργανωτικών μοντέλων και των διδακτικών αρχιτεκτονικών που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις στη διαχείριση της εσωτερικής κατάρτισης. Ο στόχος είναι να γίνει κατανοητό αν η αποκαλούμενη «elearning 2.0» (elearning βασιζόμενη σε εργαλεία και προσεγγίσεις του web 2.0) μπορεί να αποβεί χρήσιμη σε διαφορετικά πλαίσια και οργανισμούς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η δημοσίευση εξετάζει αν είναι εφικτή η αναγνώριση μιας αμοιβαίας διαδικασίας προσαρμογής ανάμεσα στα μοντέλα οργάνωσης και κατάρτισης στα οποία αναφερόμαστε με τον όρο διδακτικές αρχιτεκτονικές. Κατά τη διάρκεια της ανάλυσης, εισάγονται τέσσερα διαφορετικά οργανωτικά μοντέλα (βιομηχανική κοινωνία, μετά-βιομηχανική κοινωνία, επιχείρηση 1.0 και επιχείρηση 2.0), και προτείνεται η αντίστοιχη εξέλιξη διδακτικών αρχιτεκτονικών (κατάρτιση βασιζόμενη στον ιστό, elearning 1.0, εκπαίδευση on-line, elearning 2.0). Μέσα σε μία κοινωνία της γνώσης όπου ο χρόνος από τη σύλληψη έως τη διάθεση ενός προϊόντος (time to market) είναι πολύ σύντομος και οι τομείς ικανοτήτων ευρύνονται και εξελίσσονται με ταχύτητα, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να μετακινούνται προς το μοντέλο αποκαλούμενο επιχείρηση 2.0, που χαρακτηρίζεται από την έντονη χρήση ιστολογίων, κοινωνικού bookmarking και πηγών RSS. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν μια επίπεδη δομή και βασίζονται στην αρχή της αυτονομίας. Αυτό το άρθρο υποστηρίζει ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης που βασίζονται στις ίδιες αρχές κυρίως στην αυτονομία, το άτυπο στυλ και σε μια ανοιχτή προσέγγιση. Σε ένα πιο παραδοσιακό πλαίσιο, η θεσμοθετημένη elearning βασιζόμενη σε πλατφόρμες ΣΔΜ θα συνεχίσει να είναι μια αποτελεσματική λύση, έως ότου οι χρήστες εξοικειωθούν με τις λειτουργικότητες που προσφέρουν οι τεχνολογίες 2.0 και γίνουν έτσι οι ίδιοι φορείς των αλλαγών. Το κείμενο χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο κεφάλαιο αναλύει τέσσερις διαφορετικές διδακτικές αρχιτεκτονικές, υπογραμμίζοντας τις διαφορές μεταξύ elearning 1.0 και elearning 2.0. Το δεύτερο κεφάλαιο περιγράφει οργανωτικά μοντέλα και εισάγει τη σχέση τους με τις διδακτικές αρχιτεκτονικές. Το τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζει τη διαδικασία αμοιβαίας προσαρμογής μεταξύ διδακτικών αρχιτεκτονικών και οργανωτικών μοντέλων. elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 6

Aharon Aviram Αυτορυθμιζόμενη Προσωπική Μάθηση (ΑΡΠΜ): Ανάπτυξη του παιδαγωγικού μοντέλου του iclass Yael Ronen Smadar Somekh Amir Winer Ariel Sarid Ben-Gurion University in the Negev, Ισραήλ Στη σημερινή παγκόσμια οικονομία και το σενάριο αγοράς εργασίας, το iclass τονίζει τη σημασία της προσωπικής μάθησης για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων της Ευρώπης (σύμφωνα με τους στόχους της Λισσαβόνας του 2000), καθώς και για την προσωπική ευεξία. ΑΡΠΜ, μαθησιακή πλατφόρμα, προσωπική μάθηση, αυτενεργοί μαθητευόμενοι Αυτό το άρθρο εξετάζει τη διαδικασία ανάπτυξης του παιδαγωγικού οράματος και μοντέλου του iclass, ενός σχεδίου αυτορυθμιζόμενης προσωπικής μάθησης (ΑΡΠΜ) που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου συστήματος προσαρμοσμένου στις προσωπικές ανάγκες του κάθε μαθητευόμενου ατόμου. Η εννοιολογική μεθοδολογία που ακολουθεί αυτή η διαδικασία είναι μοναδική στην προσπάθειά της να δομήσει την ανάπτυξη για την επίτευξη συναφών παιδαγωγικών αποτελεσμάτων. Το μοντέλο iclass αναπτύχθηκε ως άμεση απάντηση και διορθωτικό των μεταβαλλόμενων αναγκών διδασκόντων και διδασκόμενων στην μεταμοντέρνα/ ψηφιακή εποχή. Στη σημερινή παγκόσμια οικονομία και το σενάριο αγοράς εργασίας, το iclass τονίζει τη σημασία της προσωπικής μάθησης για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων της Ευρώπης (σύμφωνα με τους στόχους της Λισσαβόνας του 2000), καθώς και για την προσωπική ευεξία. Ανάμεσα στα βασικά ερωτήματα που αντιμετωπίζει η ανάπτυξη του iclass, το μοντέλο που παρουσιάζουμε υπογραμμίζει τη σημασία θεμάτων όπως η παρακμή των ορθολογικών, στρατηγικών και με επίγνωση διαδικασιών σκέψης. Το μοντέλο μας επιμένει επίσης στην ανάγκη ανάπτυξης αυτορυθμιζόμενων αυτενεργών μαθητευόμενων ικανών να κάνουν επιλογές μετά από πληροφόρηση και να προγραμματίζουν τη μαθησιακή τους διαδικασία ανάλογα με τις προσωπικές τους ανάγκες, ενδιαφέροντα και προτιμήσεις. Με την ανάπτυξη της κατάλληλης εντόπισης, περιγραφής και συνδυασμού ικανοτήτων, οι ΤΠΕ μπορούν να κάνουν πραγματικότητα το όνειρο πολλών γενεών εκπαιδευτών και στοχαστών. Σε αυτή τη δημοσίευση ισχυριζόμαστε ότι η ανάπτυξη ενός συστήματος που στοχεύει στην εξατομίκευση της μάθησης θα πρέπει να συνοδεύεται από την ανάπτυξη μιας δέσμης παιδαγωγικών μεθοδολογιών σε τρία επίπεδα. Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι η πραγματοποίηση των στόχων της ΑΡΠΜ στα Ευρωπαϊκά σχολεία εξαρτάται ως επί το πλείστον από την χρηστικότητα των παιδαγωγικών μεθοδολογιών, οι προσπάθειες για μελλοντική ανάπτυξη βασιζόμενη στην ΑΡΠΜ θα πρέπει να επικεντρώνεται στην τελειοποίηση και περαιτέρω λειτουργικότητά τους με βάση την αξιολόγηση πιλοτικών πειραμάτων με δασκάλους στα σχολεία. files/media/media15974.pdf elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 7

Mustafa Ali Türker 1 Διαμορφωτικά περιβάλλοντα διεπαφής για την υποστήριξη της Αυτορυθμιζόμενης Μάθησης στα ΠΠΜ Stefan Zingel 2 1 IES Information and Education Technologies, Τουρκία 2 Laboratory for Mixed Realities, Γερμανία Χωρίς την προσθήκη παιδαγωγικής αξίας, τα ΠΠΜ δεν μπορούν να θεωρηθούν εκπαιδευτικά εργαλεία, αλλά απλώς προηγμένα εργαλεία διαχείρισης αρχείων φιλικά προς τον χρήστη. ΠΠΜ, Μαθησιακές Θεωρίες, Αυτορυθμιζόμενη Μάθηση, Οπτικά Περιβάλλοντα διεπαφής, Συνδεδεμένη Μάθηση, Μη θεσμοθετημένη Μάθηση, Συμπεριφορά, Σχεδιασμός, υποστήριξη, iclass, ΠΕΔ, πλατφόρμα files/media/media15975.pdf Ένα Περιβάλλον Προσωπικής Μάθησης (ΠΠΜ) είναι μια εφαρμογή λογισμικού (Η/Υ ή βασιζόμενη στον ιστό) που επιτρέπει στους διδασκόμενους να οργανώνουν τους μαθησιακούς τους πόρους και να δημοσιεύουν τις προσωπικές εκβάσεις τους. Παρότι τα ΠΠΜ είναι σχεδιασμένα για προσωπική χρήση εκ των κάτω προς τα άνω, περιλαμβάνουν επικοινωνία και όλο και περισσότερα κοινωνικά εργαλεία, προωθώντας διαδικτυωμένα σενάρια μάθησης. Η διαχείριση της γνώσης, οι πόροι δημοσίευσης, η φερεγγυότητα και η αξιολόγηση της συγκέντρωσης πόρων αποτελούν επίκαιρα ερευνητικά θέματα σχετιζόμενα με την βελτίωση των ΠΠΜ. Χωρίς την προσθήκη παιδαγωγικής αξίας, τα ΠΠΜ δεν μπορούν να θεωρηθούν εκπαιδευτικά εργαλεία, αλλά απλώς προηγμένα εργαλεία διαχείρισης αρχείων φιλικά προς τον χρήστη. Επομένως, πώς μπορεί ένα τέτοιο εργαλείο με επίκεντρο τον χρήστη να επηρεάσει την διαδικασία μελέτης ώστε να πραγματοποιούνται πιο συχνά θετικές και εποικοδομητικές δραστηριότητες παρά στοιχειώδης άτυπη μάθηση; Με άλλα λόγια, πώς μπορεί ένα ΠΠΜ να υποστηρίξει την αυτορύθμιση; Με βάση την έρευνα που τονίζει τον ρόλο της υποστήριξης στην ενεργοποίηση μαθησιακών ικανοτήτων υψηλότερης τάξης, σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται η θεωρία ότι αυτές οι ικανότητες μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και από νέους χρήστες. Το iclass είναι ένα ενσωματωμένο σχέδιο μερικώς χρηματοδοτούμενο από το 6 ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Έρευνα και την Τεχνολογική Ανάπτυξη. Παρότι ξεκίνησε με στόχο την ανάπτυξη μιας ευφυούς πλατφόρμας διδασκαλίας με επίκεντρο τον χρήστη, το εκπαιδευτικό όραμα του σχεδίου αναπροσαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους και ο στόχος έγινε η παροχή υποστήριξης για αυτορυθμιζόμενη εξατομίκευση στα βασικά εικονικά περιβάλλοντα μάθησης. Σε αυτή τη δημοσίευση, τα διαμορφωτικά χαρακτηριστικά του οπτικού περιβάλλοντος διεπαφής της ΠΕΔ iclass που βασίζεται στον ιστό εξηγούνται ως φερώνυμα τυπικών ρυθμιστικών δομών. Περιγράφονται οι σημειωτικές αρχές που υποκρύπτει κάθε έννοια και συζητείται ο ρόλος της νοερής σύλληψης στην επεμβατική εξαρτημένη μάθηση και την ενδυνάμωση. elearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 8