«ÿ ªí Ë º μàõ «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2

π«ÿ ««ÿ ªï Ë 9 Ë 1 - π 2558 π æπ åμâπ «ÿ ªí Ë º μàõ «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2 π π ä Õ* àõ Abstract» π È «μ ÿª ß å æ ËÕÀ «ÿ ªí Ë «æ π å «â À «π À À«π Õß ºŸ âªé«à«π π Ë 2 Ëß Ë π À«π ßæ ÀπÕß ßÀ«ªíμμ π À«à ß«π Ë 1 ßÀ 2556 ß«π Ë 31 π«2556 «230 ª π â À⺟âªÉ«Ÿμ «Õ à ß æ âõ Õ «â π Èß Ëºà π «Àå âõ Ÿ ⫪ R π πõ âõ Ÿ ªìπ π«π âõ à Ë à«π Ë ß π μ π «ÀåÀ ªí Ë «æ π å «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«â multiple logistic regression analysis π πõ ªìπ à adjusted odds ratio (aor) 95% confidence interval (CI) Õß aor» æ «à âõ 64.8 ÕߺŸâªÉ«ÈßÀ à À À«π à«πªí Ë «æ π å «â À «π À À«πÕ à ß π ß μ «Àå â«multiple logistic regression Õ» π Õ (aor 2.68, 95% CI 1.10, 6.48) À Õß (aor 8.41, 95% CI 1.13, 62.72) â Á à«insulin (aor 7.16, 95% CI 1.35, 38.13) â «π 2 Èß (aor 4.44, 95% CI 1.51, 13.06) â «π 3 Èß (aor 13.80, 95% CI 3.19, 59.78) π«π Á Ë ª π π μà «π (aor 2.28, 95% CI 1.16, 4.51) ªí À «â À «π À À«πæ πºÿâªé«ë» ËßμâÕß π π â ª π ª ª Ë π«àâ Ÿ μâõß À ºŸâªÉ«μà ªìπ Ëß Ë æ ºŸâ Ëπ Õ» π Õ À â«μπ Õß : ºŸâªÉ«À«π π Ë 2 «À «ÿ Prevalence and risk factor for medication non-adherence in patients with type 2 diabetes mellitus Ninnard Cheyoe Nong Chik Hospital, Pattani Province This study was conducted to determine the prevalence of medication non-adherence and identify factors associated with medication non-adherence among 230 patients with type 2 diabetes mellitus in Nongjik Hospital, Pattani province from August 2013 to December 2013. Medication adherence was assessed by self-report patients in term of taking medications. Frequency, percentage, mean and standard deviation were used to present the analysis results. Multiple logistic regression analysis was used to determine factors associated with medication non-adherence. Adjusted odds ratios (aor) and their 95% confidence interval (CI) were used to present the strength of association. Of the 230 study patients, 64.8% had medication non-adherence. Factors associated with medication non-adherence included religion (aor 2.68, 95% CI 1.10, 6.48) self- management (aor 8.41, 95% CI 1.13, 62.72) combination of oral anti-diabetic drug and Insulin (aor 7.16, 95% CI 1.35, 38.13) frequency twice daily (aor 4.44, 95% CI 1.51, 13.06) frequency three times daily (aor 13.80, 95% CI 3.19, 59.78) and number of tablets per day (aor 2.28, 95% CI 1.16, 4.51) The high prevalence of medication non-adherence among the study group needs corrective measures. These may include assessment of medication adherence and modify treatment for each case especially in Muslim patient with medication adherence. Keywords: Type 2 diabetes mellitus, medication adherence, prevalence * ßæ ÀπÕß ßÀ«ªíμμ π 74

Journal of Health Systems Research Vol. 9 No. 1 January-March 2015 Ÿ À ß Àμÿº À«π ÈÕ ß Ë ªìπªí À ÿ Ë«Ëπ Õπ ÿ æ «μ ÕߺŸ âªé«ªí ÿ π «ÿ Õß π È π«πâ æ Ë Ÿß Èπ Èß πª» Ëæ π ⫪» Ë ßæ π Ëß «Èߪ» À«π ªìπ Ë μâõß â «π π πà Õμ Õ «μ (1,2) æ ËÕ «ÿ πè μ π Õ ÀâÕ Ÿà 𠫪 μ À Õ â ߪ μ Àâ Ë ÿ Èßπ È æ ËÕ «æ ªÑÕß π âõπ μà ßÊ À«π àπ âõπ Ëμ μ À «À Õ Õ (3,4) ºŸâªÉ«À«π æ À«π π Ë 2 (T2DM) à«π À à â â À μàõ π ËÕßμ Õ «μ æ ËÕ ªÑÕß π «âõπ ËÕ Èπ ßπ Èπ ªí À Ë à À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß ß ªìπªí À Ë ªí À Àπ Ëß Õß Ÿ ºŸâªÉ«ËßμâÕß â ª π â π ËÕß ªí À ß à «à â «π Ÿ ª àõ Àâ ªìπªí À ÈÕ ß à â â àߺ μàõª æ π Èπ ª Õß Ë À⺟âªÉ«Ë ßμàÕ ªÉ«μ «âõπ æ Ë Èπ ßæ ÀπÕß ß«ªíμμ π ªìπ ßæ ÿ π π 30 μ ß À«π ªìπ Ëæ ªìπÕ π 2 Õß ßæ π«πâ ºŸâªÉ«æ Ë Èπ ÿ ªï ˺à π à æ âõ Àâ π π Ë «â ˺ŸâªÉ«â à ⪠π â ÕߺŸâªÉ«π Èß Ë ºà π Õ à ß ß ß Õߪ π â æ ºŸâªÉ«ß â Metformin ËßμâÕß ª π«π 3 Èß μàºÿâªé«ª π æ ß«π Èß Õ ÈÕ Áπ π π «à 6 Õπ π ËÕß μâõß ß π ªî â πμâ 𪻠Ëß ß π «ª 15.00-04.00 π. ßπ ÈπºŸâªÉ«ß à À π ÈÕ â Ë ßμ Ë æ å Ëß â æ «ß à «ªìπ «æ ºàÕπ Àμÿ å ß à «ºŸâ«ß π Ë» «ÿ ªí Ë º μàõ «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2 π Õ ÕÀπÕß ßÀ«ªíμμ π æ ËÕ â ªìπ π«ß π â ªí À À À«π Àâ àºÿâªé«μàõ ª «μ ÿª ß å æ ËÕÀ «ÿ ªí Ë º μàõ «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2 «π π» Èßπ È ªìπ» μ «ß πºÿâªé«à«π π Ë 2 ÿ Ëß μ «æ å æ Ë π À«π ßæ ÀπÕß ßÀ«ªíμμ π À«à ß«π Ë 1 ßÀ 2556 ß«π Ë 31 π«2556 ºŸâªÉ«Ë À«π àμâõß â μ Õ À ÕºŸâ Ë Õ â π Èß Ëºà π à â â«μ «Õß À Õ μ Ÿ æ μ ÕÕ» ºŸâ«««âÕ Ÿ Ëß Õß» Ëߪ Õ â«âõ Ÿ æ Èπ π Õ Õ ÿ æ»» π πè Àπ «âõ Ÿ à«ëߪ Õ â««π À μ Ÿß π π Õ Ÿß μ ÈÕ ß æ à«ë ºŸâªÉ«â À ºŸâªÉ«â «π À μ Õ«à «π À μ Ÿß À â π π Õ Õ«à π π Õ Ÿß à«π μ ÈÕ ß Ÿ ÿμ «ºŸâªÉ«π Ëß âõ Ÿ Ë «â À«π Ëß ª Õ â«ÿª Õß À«π Ë â «Ë π«π Á Ë ª π π μà «π À À«π Ë» 3 Õ Glipizide, Metformin Insulin Mixed Pen ª π «π À À«π ºŸâ«Ëß ªìπ ª π ª πºÿâªé«à ß æ æ å À⺟âªÉ«Ÿμ «Õ à ß â«õ «â À«π ˺à π ºŸâ«μ «Õ «Ÿ μâõß Õß À Ëß π Èß Ëºà π ª Hos-XP 75

««ÿ ªï Ë 9 Ë 1 - π 2558 À ºŸâªÉ«Õ π Õß «Ë «π â Ÿ μâõß μ ßμ Ë æ å Ëß â Õ à ß Ë Õ Õ«à À À«π â (Adherence) à«πºÿâªé«ë à Õ â Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß À Õ â à Ë Õ Õ «à 3 Èß Õ«à à À À«π â (Non-Adherence) «Àå âõ Ÿ â ª R π πõ âõ Ÿ π Ÿª Õß ß «Ë âõ à Ë à«π Ë ß π μ π À «ÀåÀ «æ π å À«à ß ªí μà ßÊ «â À «π À À«π â μ multiple logistic regression analysis Õ μ «ª â â««stepwise Àπ «ËÕ Ëπ ß μ Ë p-value<0.05 º» ÿ à μ «Õ à ß à«π À à ªìπ æ»à ß π Õ» π Õ πè Àπ π ±å μ π (BMI>23./. 2 ) âõ 94.3 à«à«ëæ Ë ÿ Õ π π Õ Ÿß Õß ß Õ «π À μ Ÿß à«π μ ÈÕ ßæ âõ 20.4 ºŸâªÉ«à«π À à À â«μπ Õß ª ËßÀπ Ëß Õß ºŸâªÉ«ÈßÀ â Glipizide à«metformin æ ËÕ À«π (μ ß Ë 1) ºŸâªÉ«âÕ 64.8 à À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß (Non-Adherence) ºŸâªÉ«ÿà π È à«π ÕߺŸâ Ëπ Õ» π Õ À â«μπ Õß â Glipizide à«metformin «à ºŸâªÉ«Õ ÿà (μ ß Ë 2) «Àå â«multiple logistic regression æ ËÕÀ ªí Ë «æ π å «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2 æ «à» π À À«π â«μπ Õß â Á à«insulin «Ë π â π«π Á Ë â π μà «π «æ π å «â À «π À À«πÕ à ß π ß μ (μ ß Ë 3) μ ß Ë 1 âõ Ÿ Ë«ª Õß ÿà μ «Õ à ß âõ Ÿ Ë«ª π«π ( ) âõ «ÈßÀ 230 100.0 Õ ÿ (ªï) à Ë ± à«π Ë ß π μ π 59.8 ± 11.1 à μë ÿ - à Ÿß ÿ 28-96 æ» À ß 162 70.4 68 29.6» π æÿ 40 17.4 Õ 190 82.6 «Àπ πàπ «(./. 2 ) < 23 65 28.3 > 23 165 71.7 à Ë ± à«π Ë ß π μ π 25.5 ± 4.5 à μë ÿ - à Ÿß ÿ 13.6-43.5 «π À μ Ÿß à 49 21.3 181 78.7 π π Õ Ÿß à 40 17.4 190 82.6 μ ÈÕ ß (chronic kidney disease) à 183 79.6 47 20.4 À Õß à à 9 3.9 à 221 96.1 Ÿª Ë â â Ë «91 39.6 Glipizide + Metformin 120 52.2 â Á à«19 8.3 «Ë π â μàõ«π ( Èß) 1 33 14.3 2 133 57.8 3 64 27.8 π«π Á μàõ«π ( Á ) < 3.5 116 50.4 3.5-7 45 19.6 > 7 69 30.0 76

Journal of Health Systems Research Vol. 9 No. 1 January-March 2015 μ ß Ë 2 π«π âõ ÕߺŸâªÉ«μà ÿà μ μ «ª Õ μà ßÊ ªí Non-Adherence π«π ( âõ ) Adherence π«π ( âõ ) p-value «ÈßÀ ( ) 149 81 Õ ÿ (ªï) 0.04 mean (SD) 58.7 (10.5) 61.8 (12) æ» 0.639 42 (28.2) 26 (32.1) À ß 107 (71.8) 55 (67.9)» π 0.049 æÿ 20 (13.4) 20 (24.7) Õ 129 (86.6) 61 (75.3) BMI (kg/m 2 ) 0.178 < 23 47 (31.5) 18 (22.2) 23 102 (68.5) 63 (77.8) À â«μπ Õß 0.01 à à 2 (1.3) 7 (8.6) à 147 (98.7) 74 (91.4) «π À μ Ÿß 0.799 à 33 (22.1) 16 (19.8) 116 (77.9) 65 (80.2) π π Õ Ÿß 0.214 à 22 (14.8) 18 (22.2) 127 (85.2) 63 (77.8) μ ÈÕ ß (CKD) 0.177 à 123 (82.6) 60 (74.1) 26 (17.4) 21 (25.9) Ÿª Ë â < 0.001 â Ë «35 (23.5) 56 (69.1) Glipizide + Metformin 97 (65.1) 23 (28.4) â Á à«insulin 17 (11.4) 2 (2.5) «Ë π â < 0.001 1 Èß 6 (4) 27 (33.3) 2 Èß 85 (57.1) 48 (59.3) 3 Èß 58 (38.9) 6 (7.4) π«π Á μàõ«π < 0.001 77

««ÿ ªï Ë 9 Ë 1 - π 2558 μ ß Ë 3 ªí Ë «æ π å «â À «π À À«π ÕߺŸâªÉ«À«π π Ë 2 ªí Adjusted OR 95% CI p-value Õ ÿ (ªï) 1.01 0.98-1.05 0.448 æ» ( /À ß) 0.47 0.22-1.03 0.061» π (Õ /æÿ ) 2.68 1.10-6.48 0.029 BMI ( π ±å/μ ±å) 0.45 0.21-1.00 0.051 «π À μ Ÿß ( / à ) 0.98 0.40-2.40 0.961 π π Õ Ÿß ( / à ) 1.30 0.54-3.13 0.563 μ ÈÕ ß ( / à ) 1.87 0.73-4.76 0.189 À â«μπ Õß ( à/ à à) 8.41 1.13-62.72 0.038 Ÿª Ë â (Glipizide+Metformin/ Ë «) 1.42 0.48-4.18 0.529 ( Á à«insulin/ Ë «) 7.16 1.35-38.13 0.021 «Ë π â (2 Èß/1 Èß) 4.44 1.51-13.06 0.007 (3 Èß/1 Èß) 13.80 3.19-59.78 < 0.001 π«π Á Ë ª π π μà «π 2.28 1.16-4.51 0.017 «å» π È æ ºŸâªÉ«Ë à À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß ß âõ 64.8 Ëß «à Ë ß π À Ê ª» ˺à π (3-22) Ëæ ºŸâªÉ«πâÕ «à âõ 20 Ë à À À«π Àâμ ß μ Ë æ å Ëß àπ» ª»Ω Ëß» æ ºŸâªÉ«Ë à À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß æ ß âõ 12 «μ μà ßπ ÈÕ π«π ÿ à μ «Õ à ß «π»» π «ËÕ «π «ª π «π À À«π» πõ μ à«π À à ª π â Õ À Õ μ «Õ μ π æ ËÕ à«π» π Ȫ π À⺟âªÉ«Ÿμ «Õ à ß æ âõ Õ «â ˺à π Àâ ª π À«π Ëß ªìπºŸâ«øíß «Ÿ μâõß Õß Õ Ëß ÕߺŸâªÉ«πÕ μ ª HOS XP Àμÿº Ë Õ «π È æ ºŸâªÉ«à«π À àõà π π à â ºŸâªÉ«àπ À Õ π Ë ßæ ªí ÿ π ß à «ª π Ë ªìπ μ π à«πªí Ë º μàõ «â À «π À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å ËßÕ à ß π ß μ Õ» π Õ À â«μπ Õß Ÿª Ë â «Ë π â π«π Á μàõ«π Ëß Õ âõß» À ˺à π (5,6,12-13) à«πõ ÿ æ» à«à «æ π å «â À «π À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß Ëß à Õ âõß» ˺à π (5) Àμÿ Õß «â À «π À À«π Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß Ëæ Ë ÿ Õ ««μ Ë à Õ ÈÕ μàõ â μ æ å Ëß àπ ºŸâ ËμâÕß ß πμõπ ß π æ ºàÕπ π «ß«π À ÕºŸâ Ë Õ æª ßμâÕßÕÕ Õ ª μà â ß à À Àâ Ÿ μâõßμ ßμ Ë æ å Ëß â Õß ß Õ «ËÕ Ëº àπºÿâªé«ß ËÕ «à Õ À ß π àπ μß À Õ Ë â À àßõ Ëπ ªØ À«π ªí À «â À «π À À«π Àâ Ÿ μâõß μ ßμ Ë æ å Ëß æ π ÿà μ «Õ à ß Ëß «â â Õ à ß àß à«π ßπ Èπ ª π â ÕߺŸâªÉ«æ ºŸâ Ëπ Õ» π Õ Ëß À â«μπ Õß 78

Journal of Health Systems Research Vol. 9 No. 1 January-March 2015 ª ª Ë π«àâ Ÿ μâõß À ºŸâªÉ«μà ß ªìπ Ëß Ë à«æ Ë «π À À«π μμ ª» Õ Õ ÿ π æ å«««ÿ æß»å Ë â ÿ Àâ ª π π π π ß π«õ Õ ÿ ºŸâªÉ«À«π ß πª π À«π ÿ à π Ë Àâ «à«õ π Àâ «Èßπ È Á ÿ à«ß ß â«õ Õâ ßÕ ß 1. Nathan D, Buse J, Davidson M, et al. Medical management of hyperglycemia in type 2 diabetes mellitus: a consensus algorithm for the initiation and adjustment of therapy. Diabetologia 2009; 52:17-30. 2. Funnell M, Brown T, Childs B, et al. National standards for diabetes self-management education. Diabetes Care 2009;32:S87. 3. Selvin E, Wattanakit K, Steffes MW, et al. HbA1c and peripheral arterial disease in diabetes: the atherosclerosis risk in communities study. Diabetes Care 2006;29:877-22. 4. Ford ES, Giles WH, Mokdad AH. Increasing prevalence of metabolic syndrome among US adults. Diabetes Care 2004;27:2444-9. 5. Ford ES, Giles WH, Mokdad AH. Increasing prevalence of metabolic syndrome among US adults. Diabetes Care 2004;27:2444-9. 6. Ahmad NS, Ramli A, Islahudin F, Paraidathathu T. Medication adherence in patients with type 2 diabetes mellitus treated at primary health clinics in Malaysia. Patient Prefer Adherence 2013; 17;7:525-30. 7. Farsaei S, Sabzghabaee AM, Zargarzadeh AH, AminiM. Adherence to glyburide and metformin and associated factors in type 2 diabetes in Isfahan, Iran. Iran J Pharm Res 2011;10:933-9. 8. Boccuzzi SJ, Wogen J, Fox J, Sung JCY, Shah AB, Kim J. Utilization of oral hypoglycemic agents in a drug-insured U.S. population. Diabetes Care 2001;24:1411-5. 9. Brown JB, Nichol GA, Glauber HS, Bakst A. Ten-year follow-up of anti-diabetic drug use, nonadherence, and mortality in a defined population with type-2 diabetes. ClinTher 1999;21:1045-57. 10. Catalan VS, Couture JA, Lelorier J. Predictors of persistence of use with the novel anti-diabetic agent acarbose. Arch Intern Med 2001;161:1106-12. 11. Chiechanowski PS, Katon WJ, Russo JE. Depression and diabetes. Arch Intern Med 2000;160:3278-85. 12. Dailey G, Kim MS, Lian JF. Patient compliance and persistence with anti-hyperglycemic drug regimens: evaluation of a Medicaid patient population with type 2 diabetes mellitus. ClinTher 2001; 23:1311-20. 13. Dezii CM, Kawabata H, Tran M. Effects of once daily and twicedaily dosing on adherence with prescribed glipizide oral therapy for type 2 diabetes. South Med J 2002;95:68-71. 14. Donnan PT, MacDonald TM, Morris AD for the DARTS/MEMO collaboration. Adherence to prescribed oral hypoglycemic medication in a population of patients with type 2 diabetes: a retrospective cohort study. Diabet Med 2002;19:279-84. 15. Evans JM, Donnan PT, Morris AD. Adherence to oral hypoglycemic agents prior to insulin therapy in type 2 diabetes. Diabet Med 2002;19:685-8. 16. Melikian C, White J, Vanderplas A, Dezii CM, Chang E. Adherence to oral anti-diabetic therapy in a managed care organization: a comparison of mono-therapy, combination therapy, and fixeddose combination therapy. ClinTher 2002;24:460-7. 17. Morningstar BA, Sketris IS, Kephart GC, Sclar DA. Variation in pharmacy prescription refill adherence measures by type of oral anti-hyperglycemic drug therapy in seniors in Nova Scotia, Canada. J Clin Pharm Ther 2002;27:213-20. 18. Rajagopalan R, Joyce A, Smith D, Ollendorf D, Murray FT. Medication compliance in type 2 diabetes patients: retrospective data analysis (Abstract). Value Health 2003;6:328. 19. Schectman JM, Nadkarni MM, Voss JD. The association between diabetes metabolic control and drug adherence in an indigent population. Diabetes Care 2002;25:1015-21. 20. Sclar DA, Robison LM, Skaer TL, Dickson WM, Kozma CM, Reeder CE. Sulfonylurea pharmacotherapy regimen adherence in a Medicaid population: influence of age, gender, and race. Diabetes Educator 1999;25:531-2. 21. Spoelstra JA, Stolk RP, Heerdink ER, et al. Refill compliance in type 2 diabetes mellitus: a predictor of switching to insulin therapy? Pharmacoepidemiol Drug Saf 2003;12:121-7. 22. Venturini F, Nichol MB, Sung JC, Bailey KL, Cody M, McCombs JS. Compliance with sulfonylureas in a health maintenance organization: a pharmacy record-based study. Ann Pharmacother 1999; 33:281-8. 79