Επίσης: Πολυτεμαχισμός γεωργικής γης στην Ελλάδα: γιατί; Κτηματολόγιο, χρήσεις γης, πολιτική γης

Επίσης: Πολυτεμαχισμός γεωργικής γης στην Ελλάδα: γιατί; Κτηματολόγιο, χρήσεις γης, πολιτική γης

Παράγοντες που επιδρούν στο φαινόμενο της ερημοποίησης στην Ελλάδα 1. Οι ημιερημικές κλιματικές συνθήκες, που επηρεάζουν το 54% της χώρας 2. Τα φτωχά, πετρώδη και αβαθή εδάφη με μεγάλο δείκτη διαβρωσιμότητας 3. Η μη ομαλή τοπογραφία και οι μεγάλες κλίσεις του εδάφους 4. Η έντονη υποβάθμιση και καταστροφή της βλάστησης από την υπερεκμετάλλευση των εδαφών και τις συχνές πυρκαγιές 5. Η έλλειψη ορθολογικής εκμετάλλευσης των υδατικών πόρων 6. Η συγκέντρωση της οικονομικής δραστηριότητας του πληθυσμού στις πεδινές και παραθαλάσσιες περιοχές 7. Η έλλειψη μακροχρόνιας και σταθερής πολιτικής για τα δάση, που προκλήθηκε από τις συχνές περιόδους πολιτικής αστάθειας και τις καταλήψεις από ξένες δυνάμεις 8. Τα μεγάλα συγκοινωνιακά και ενεργειακά έργα που θέτουν σε κίνδυνο την συνοχή και την υγεία των δασών και των δασικών εκτάσεων

Κριτική στη συμβατική προσέγγιση της Γεωργικής Οικονομικής Η συμβατική οικονομική ανάλυση των συστημάτων καλλιέργειας συνεχίζει να αγνοεί σε μεγάλο βαθμό το κόστος που συνδέεται με την εξάντληση των φυσικών πόρων, καθώς και τη ρύπανση και άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δράσεων των γεωργών. Ειδικότερα, οι εκτιμήσεις του γεωργικού εισοδήματος με βάση τις συμβατικές μεθόδους κοστολόγησης, μειονεκτούν τουλάχιστον σε τρία σημεία: 1. λίγη προσοχή δίνεται στη συμβολή των φυσικών πόρων στην παραγωγή τροφίμων και τη γεωργική παραγωγή 2. δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις της γεωργικής παραγωγής στο περιβάλλον και 3. οι έννοιες της απόσβεσης, της συντήρησης και της αντικατάστασης δεν εφαρμόζονται στο φυσικό κεφάλαιο

Βασικές Έννοιες Γεωργική Επιχείρηση: Η οικονομική παραγωγική μονάδα που συνδυάζει παραγωγικούς συντελεστές για να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες Σύστημα Παραγωγής: Κάθε συνδυασμός παραγωγικής αξιοποίησης των συντελεστών παραγωγής Κλάδοι Παραγωγής: Κλάδοι φυτικής και ζωικής παραγωγής

Χαρακτηριστικά των γεωργικών επιχειρήσεων I. Το μέγεθος II. Ο Τεχνικοοικονομικός Προσανατολισμός III. Ο εμπορικός προσανατολισμός και ο βαθμός εκχρηματισμού IV. Η μορφή οργάνωσης και η νομική μορφή

Ι. Το Μέγεθος Κριτήρια προσδιορισμού του μεγέθους μιάς γεωργικής εκμετάλλευσης 1. Η Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ) 2. Ο αριθμός των παραγωγικών Ζώων (ΖΜ) 3. Οι απαιτούμενες Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας (ΜΑΕ) 4. Η συνολική αξία της γεωργικής παραγωγής (σε ευρώ) 5. Το οικονομικό μέγεθος (η Τυπική Εκροή σε ευρώ) 6. Η αξία του επενδεδυμένου κεφαλαίου (σε ευρώ)

1. «Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ)» = Καλλιεργούμενη Γη + Μόνιμοι Βοσκότοποι + Λιβάδια + Οικογενειακοί Λαχανόκηποι (+ Αγραναπαύσεις)

Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις μεγέθους της ΧΓΕ (στρέμματα) 1,000,000 900,000 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 1000+ στρ. 500-999 στρ. 300-499 στρ. 200-299 στρ. 100-199 στρ. 50-99 στρ. 20-49 στρ. έως 20 στρ. Χωρίς Γ. Γη 0 2005 2007 2010 2013 Περισσότερες από τις μισές: κάτω των 20 στρ. Εκμ. με >300 στρ: 18.000 ή 2,5% του συνόλου (2013) Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

2. Το Ζωικό Κεφάλαιο εκφρασμένο σε Ζωικές Μονάδες (ΖΜ) Συντελεστές μετατροπής των Ζώων σε ΖΜ

Η Ελληνική Κτηνοτροφία 2005 2007 2010 2013 2005-2013 Σύνολο ΖΜ 2.479.650 2.626.560 2.406.520 2.142.980-14% Εκμ/σεις με Ζώα 403.400 371.250 268.210 251.480-38% Μέσο Μέγεθος (ΖΜ/εκμ.) 6,15 7,07 8,97 8,52 +39% Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις μεγέθους του Ζωικού Κεφαλαίου (Ζωικές Μονάδες) 1,000,000 900,000 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 > 500 100-499.9 50-99.9 20-49.9 15-19.9 10-14.9 5-9.9 < 5 Χωρίς ΖΜ 0 2005 2007 2010 2013 Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

3. Η Ανθρώπινη Απασχόληση στη Γεωργία Η εργασία υπολογίζεται σε ανθρωποημέρες ή ανθρωποώρες ενός κανονικού ενήλικα ανθρώπου που απαιτούνται συνολικά για όλες τις καλλιεργητικές εργασίες σε μια γεωργική επιχείρηση στη διάρκεια ενός έτους. Ο δείκτης εκφράζεται σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίες (Ε.Μ.Ε.) ή Μονάδες Ανθρώπινης Εργασίας (Μ.Α.Ε.).

Ο ορισμός της ΜΑΕ Η Eurostat ορίζει τη ΜΑΕ ως εξής: H 1 MAE αντιστοιχεί στην εργασία που εκτελείται από ένα άτομο που απασχολείται πλήρως σε γεωργική εκμετάλλευση. Πλήρης απασχόληση σημαίνει τις ελάχιστες ώρες που απαιτούνται από τις σχετικές εθνικές διατάξεις που διέπουν τις συμβάσεις εργασίας. Εάν οι εθνικές διατάξεις δεν αναφέρουν τον αριθμό των ωρών, τότε οι 1.800 ώρες θεωρούνται ως οι ελάχιστες ετήσιες ώρες εργασίας. Αυτές ισοδυναμούν με 225 εργάσιμες ημέρες, με οκτώ ώρες η κάθε μία. (http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained)

Επίσης, Στο Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης (γνωστό και ως RICA ή FADN) η Μ.Α.Ε. ορίζεται ως η εργασία ενός ικανού για εργασία ανθρώπου, ηλικίας 18-64 ετών που δουλεύει 280 ημερομίσθια ετησίως ή 2.240 ώρες

Ανθρώπινη Απασχόληση (ΜΑΕ) κατά τάξεις μεγέθους των εκμεταλλεύσεων 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 0 2005 2007 2010 2013 1000+ στρ. 500-999 στρ. 300-499 στρ. 200-299 στρ. 100-199 στρ. 50-99 στρ. 20-49 στρ. έως 20 στρ. Χωρίς Γ. Γη Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

Μέσο Μέγεθος (σε ΜΑΕ) κατά τάξεις μεγέθους των εκμεταλλεύσεων 3.00 2.50 2.00 2005 1.50 2007 2010 1.00 2013 0,72 0,65 0.50 0.00 Χωρίς Γ. Γη έως 20 στρ. 20-49 στρ. 50-99 στρ. 100-199 στρ. 200-299 στρ. 300-499 στρ. 500-999 στρ. 1000+ στρ. Μ.Ο. Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey

4. Η συνολική αξία της γεωργικής παραγωγής (σε ευρώ) Είναι το άθροισμα της αξίας παραγωγής όλων των προϊόντων της εκμετάλλευσης, δηλ. Σp i q i Όπου: p i η τιμή του προϊόντος (i) και q i η ποσότητα του προϊόντος (i)

5. Το Οικονομικό Μέγεθος μιάς εκμετάλλευσης Οικονομικό Μέγεθος = Τυπική Εκροή όλων των προϊόντων, σε ευρώ Τυπική Εκροή (ΤΕ) ή Standard Output ενός προϊόντος: Η μέση χρηματική αξία της γεωργικής παραγωγής σε τιμές παραγωγού, σε ευρώ ανά εκτάριο ή ανά κεφαλή ζώου. Η αξία αυτή υπολογίζεται σε περιφερειακό επίπεδο ως μέσος όρος μιας πενταετίας. Το άθροισμα όλων των ΤΕ σε μια εκμετάλλευση, είναι ένα μέτρο του συνολικού οικονομικού μεγέθους της.

Πλήθος Εκμεταλλεύσεων κατά τάξεις οικονομικού μεγέθους 900,000 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 Τυπική Εκροή ( ) 500000+ 250000-499999 100000-249000 50000-99999 25000-49999 15000-24999 8000-14999 4000-7999 2000-3999 <2000 100,000 0 2005 2007 2010 2013 Πηγή: Eurostat, Farm Structure Survey