Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα & Προσφορά ρ Χρήματος Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Διάκριση μεταξύ τραπεζών και μη αποταμιευτικών ιδρυμάτων Ηβ βασική ήδιαφορά ανάμεσα στις τράπεζες και τα μη αποταμιευτικά ιδρύματα έγκειται στις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει το ενεργητικό και το παθητικό των τραπεζών. Η αποδοχή καταθέσεων και η χορήγηση δανείων αποτελούν τον πυρήνα των δραστηριοτήτων των τραπεζών Επιπλέον, τα είδη συμβολαίων στα οποία ειδικεύονται οι τράπεζες είναι γνωστά ως δανειακά συμβόλαια ενώ τα συμβόλαια που προβλέπουν την μερική ήέκθεση του δανειστή στον κίνδυνο του προγράμματος που χρηματοδοτεί ονομάζονται συμβόλαια συμμετοχών. Τα δανειακά συμβόλαια είναι χρήσιμα σε καταστάσεις όπου παρατηρείται ασύμμετρη πληροφόρηση.
Διάκριση μεταξύ τραπεζών και μη αποταμιευτικών ιδρυμάτων Μη αποταμιευτικά ιδρύματα (μαι): δεν υποχρεούνται να παρέχουν στους πελάτες άμεση πρόσβαση στα κεφάλαια που έχουν καταθέσει σε αυτά. Οι πελάτες στα μαι δεσμεύονται συνήθως με συμβόλαιο να κάνουν πληρωμές σε αυτά. Ασφαλιστικές εταιρείες Συνταξιοδοτικά ταμεία Αμοιβαία Κεφάλαια
Είδη τραπεζών Υπηρεσίες λιανικής τραπεζικής ή εμπορικής (εταιρικής τραπεζικής). Η εταιρική τραπεζική περιλαμβάνει παραδοσιακές λειτουργίες με την διαφορά ότι πελάτες είναι μεγάλες εταιρείες. Ακόμα οι εταιρικές τράπεζες παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες που έχουν σχέση με την χρηματοδότηση και την λειτουργία μεγάλων εταιρειών.
Είδη τραπεζών Η Επενδυτική τραπεζική ασχολείται με τις ανάγκες επιχειρήσεων. Έμφαση δίνεται στην αναδοχή και στην πώληση η νέων εκδόσεων χρεογράφων στις κεφαλαιαγορές. Επίσης μπορούν να δρούν ως διαμεσολαβητές ανάμεσα σε δανειστές και δανειζομένους και να ασχολούνται με διαχείριση ενεργητικού (asset management).
Τραπεζικοί κίνδυνοι Οι τράπεζες αντιμετωπίζουν τρια κύρια είδη κινδύνου: Κίνδυνο ενεργητικού Κίνδυνο ρευστότητας Κίνδυνοι συστημάτων πληρωμών και ημ ηρ μ διακανονισμού
Κίνδυνος ενεργητικού Αναφέρεται στην στατιστική πιθανότητα η αγοραία αξία των στοιχείων του ενεργητικού μιας τράπεζας να διαφέρει σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή από την αξία που αναγράφεται στον ισολογισμό της. Συνήθως πρόβλημα δημιουργείται όταν η αγοραία αξία υποχωρήσει κάτω από την λογιστική αξία. Πιθανέςαιτίεςτουσυγκεκριμένουκινδύνουείναιη αιτίες του κινδύνου είναι αδυναμία των δανειζομένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους (τόκοι & κεφάλαιο), πτώση των επιτοκίων στην αγορά προκαλώντας πτώση στην παρούσα αξία των στοιχείων του ενεργητικού.
Κίνδυνος ρευστότητας Αφορά το ενδεχόμενο να μην διαθέτει μια τράπεζα τα απαραίτητα κεφάλαια για να ικανοποιήσει την ζήτηση για πληρωμές όταν αυτές καθίστανται ληξιπρόθεσμες. Ο συγκεκριμένος κίνδυνος είναι ιδιαίτερα έντονος για τις τράπεζες αφού σε κανονικές συνθήκες οι υποχρεώσεις τους θα περιλαμβάνουν καταθέσεις όψεως οι οποίες πρέπει να ικανοποιηθούν μόλις προκύπτει κάποιο αίτημα. Δεν αποτελεί θέμα φερεγγυότητας παρά μάλλον για θέμα σύνθεσης του ενεργητικού και του παθητικού και συνδέεται με την διαδικασία δ μετασχηματισμού των λήξεων.
Κίνδυνοι συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού Όταν ο πελάτης της τράπεζας Α πραγματοποιεί μια πληρωμή σε κάποιο πελάτη της τράπεζας Β αυτό κινεί μια εντολή από την τράπεζα Β προς την τράπεζα Α να στείλει κεφάλαια στην τράπεζα Β. Η μεταβίβαση χρημάτων λαμβάνει χώρα μεταξύ των λογαριασμών καταθέσεων που διατηρούν οι τράπεζες στην κεντρική τράπεζα. Οι εντολές αυτές παραδοσιακά έχουν πάρει την μορφή επιταγής. Όταν η επιταγή κατατεθεί στην τράπεζα Β τότε πρέπει να αναζητηθεί η ικανοποίηση της χρηματικής απαίτησης από την τράπεζα του εκδότη (Α).
Κίνδυνοι συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού ό ά δ έ ί δ Τότε η τράπεζα Β διατρέχει τον κίνδυνο να θέσει τα κεφάλαια στην διάθεση του δικαιούχου της επιταγής αλλά τα χρήματα να μην είναι διαθέσιμα στον λογαριασμό του εκδότη. Για τον σκοπό αυτό υπάρχει μια καθυστέρηση η στην πληρωμή των επιταγών μέχρι να εκκαθαριστεί η επιταγή και η τράπεζα (Β) να λάβει τα απαιτούμενα κεφάλαια.
Ισολογισμός Τυπικής Εμπορικής Τραπέζης Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Αποθεματικά Καταθέσεις Μετρητά Διατραπεζικός δανεισμός Καταθέσεις στην Κεντρική Τράπεζα Χρηματοδότηση η η μέσω Αγορών Δάνεια Χρήματος και Κεφαλαίων Επενδύσεις Ομόλογα Καθαρά Θέση Μετοχές Ακίνητα Χορηγήσεις Απαιτήσεις κατά πελατών Απαιτήσεις κατά τραπεζών Πάγιο Ενεργητικό
Ενεργητικό Τράπεζα της Ελλάδος Παθητικό Χρυσός και απαιτήσεις σε χρυσό Τραπεζογραμμάτια και κέρματα σε κυκλοφορία Απαιτήσεις σε συνάλλαγμα Καταθέσεις σε ΕΥΡΩ Πιστωτικών Δάνεια σε ευρώ σε πιστωτικά ιδρύματα ιδρυμάτων της ζώνης ΕΥΡΩ της ζώνης ευρώ Καταθέσεις σε ευρώ κατοίκων και μη Χρεόγραφα Γενικής Κυβέρνησης κ.α. κατοίκων της ζώνης ευρώ Απαιτήσεις έναντι της Γενικής Κυβέρνησης Υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα Απαιτήσεις εντός του ευρωσυστήματος κατοίκων και μη της ζώνης ευρώ Υποχρεώσεις εντός του ευρω συστήματος Λοιπά στοιχεία ενεργητικού Λοιπές Υποχρεώσεις Μετοχικό Κεφάλαιο & Αποθεματικά
Βασική Λογιστική Ισότητα Αξία Ενεργητικού=Αξία Παθητικού Ρευστά Αποθεματικά+Δάνεια+Επενδύσεις=Καταθέσεις+Χρ ηματοδότηση μέσω Αγορών Χρήματος & Κεφαλαίου+Καθαρά Θέση Η ασυμμετρία στην εκτίμηση του ενεργητικού και του παθητικού έγκειται στο ότι οι Καταθέσεις και η Χρηματοδότηση μέσω Αγορών Χρήματος & Κεφαλαίων αποτιμώνται στην ονομαστική τους αξία ενώ τα Δάνεια και οι Επενδύσεις αποτιμώνται στην πραγματική τους αξία.
Προσφορά Χρήματος Ο ρυθμός αύξησης της προσφοράς του χρήματος είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό της πορείας της οικονομίας μιας χώρας. Μεταβολές στην προσφορά του χρήματος μεταβάλλουν την απασχόληση και μακροχρόνια το επίπεδο των τιμών. Στην προσφορά χρήματος περιλαμβάνονται: Η νομισματική κυκλοφορία (χαρτονομίσματα και κέρματα). Οι καταθέσεις όψεως που κινούνται με επιταγές. Η κεντρική τράπεζα και οι εμπορικές τράπεζες αποτελούν τις δυο βασικές πηγές δημιουργίας χρήματος στην οικονομία.
Δημιουργία Χρήματος από τις εμπορικές τράπεζες Διαδικασία πολλαπλασιαστικής λ αύξησης των τραπεζικών καταθέσεων. Οι τράπεζες δεν δημιουργούν νομισματικό χρήμα αλλά έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν λογιστικό χρήμα. Οι εμπορικές τράπεζες και το κοινό μεταξύ τους δημιουργούν λογιστικό χρήμα δηλαδή καταθέσεις όψεως σε πολλαπλάσιο ποσό από το ποσό των αρχικών καταθέσεων του κοινού στις τράπεζες.
Ειδικές περιπτώσεις δημιουργία λογιστικού χρήματος Διατήρηση από τις εμπορικές τράπεζες 100% ρευστών διαθεσίμων έναντι των καταθέσεων όψεως (Περίπτωση 1). Χορήγηση δανείων από τις εμπορικές τράπεζες μόνο σε νομισματικό χρήμα και όχι σε μορφή καταθέσεων όψεως (Περίπτωση ί 2).
Περίπτωση 1 Έστω ότι οι εμπορικές τράπεζες είναι υποχρεωμένες εκ του νόμου να διατηρούν ρευστά διαθέσιμα ίσα με το 100% των χρημάτων που λαμβάνουν ως καταθέσεις. Εάν ίσχυε το παραπάνω οι τράπεζες δεν θα είχαν την δυνατότητα να δημιουργούν λογιστικό χρήμα από μια αρχική κατάθεση όψεως.
Περίπτωση 1 Έστω ένα άτομο, τοποθετεί 1000 ευρώ σε μετρητά σε μια τράπεζα Α σε ένα λογαριασμό όψεως και κάνει τις πληρωμές εκδίδοντας επιταγές έναντι του λογαριασμού. Ποια είναι η μεταβολή που προκύπτει στον ισολογισμό της συγκεκριμένης τράπεζας;
Περίπτωση 1 Ισολογισμός Τράπεζας Α Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +1000 Καταθέσεις Όψεως +1000
Περίπτωση 1 Δεν παρατηρείται το φαινόμενο δημουργίας πολλαπλάσιων καταθέσεων από την αρχική κατάθεση 1000 ευρώ. Για κάθε 1 ευρώ καταθέσεων οι τράπεζες υποχρεούνται να διατηρούν 1 ευρώ σε ρευστά διαθέσιμα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την δημιουργία πολλαπλάσιων καταθέσεων είναι το % των ρευστών διαθεσίμων που διατηρείται στα ταμεία της τράπεζας να είναι μικρότερο του 100%.
Περίπτωση 2 Αρκεί να εκπληρωθεί μόνο η προϋποθέση για διατήρηση μικρότερου ποσοστού ρευστών διαθεσίμων από τις τράπεζες για να τεθεί σε λειτουργία ο μηχανισμός δημιουργίας πολλαπλάσιων καταθέσεων; Η απάντηση είναι όχι. Ας υποθέσουμε ότι το % ρευστών διαθεσίμων είναι μόνο 20% και ο δανειζόμενος όταν λαμβάνει ένα δάνειο παίρνει εξ ολοκλήρου το ποσό σε μετρητά και τα οποία δεν τα καταθέτει σε έναν λογαριασμό όψεως.
Περίπτωση 2 Η αρχική κατάθεση 1000 ευρώ οδηγεί στις εξής μεταβολές στον ισολογισμό της τράπεζας. Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +1000 Καταθέσεις Όψεως +1000 Ο παραπάνω ισολογισμός δεν βρίσκεται σε κατάσταση ισορροπίας γιατί η τράπεζα διατηρεί ρευστά διαθέσιμα 100% ενώ μπορεί να διατηρήσει 20%.
Περίπτωση 2 Η τράπεζα μπορεί να διακρατήσει από το ποσό των 1000 ευρώ 200 ευρώ και τα υπόλοιπα 800 να τα δανείσει. Ο ισολογισμός της τράπεζας μετά τις παραπάνω ενέργειες θα έχει την παρακάτω μορφή: Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +200 Καταθέσεις Όψεως +1000 Δάνεια +800
Περίπτωση 2 Και πάλι στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχουμε δημιουργία πολλαπλάσιων καταθέσεων. Παρόλο που το % υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων είναι μικρότερο του 100% δεν δημιουργήθηκαν πολλαπλάσιες καταθέσεις. Ο λόγος είναι ότι το άτομο στο οποίο χορηγήθηκε το δάνειο δεν τοποθέτησε τα χρήματα του δανείου σε μια τράπεζα σε λογαριασμό καταθέσεων η οποία μπορεί να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία όπως πριν.
Δημιουργία πολλαπλών καταθέσεων Για να περιγράψουμε την διαδικασία δ χρειάζεται να στηριχθούμε σε κάποιες βασικές, απλοικές υποθέσεις: Το εμπορικό τραπεζικό σύστημα αποτελείται από πολλές τράπεζες και ότι απαιτείται κάθε μια από αυτές τις τράπεζες να παρακρατεί ένα ποσοστό π.χ. 20% των καταθέσεων σε μορφή ρευστών διαθεσίμων. Δεν υπάρχει κάποια διαρροή ρευστών διαθεσίμων.
Δημιουργία πολλαπλών καταθέσεων Κάθε εμπορική τράπεζα θα τοποθετήσει τα διαθέσιμα κεφάλαια, που δεν υποχρεούται να διατηρεί σε μορφή ρευστών διαθεσίμων σε στοιχεία του ενεργητικού που αποφέρουν εισόδημα όπως δάνεια, αγορά χρεογράφων κλπ. Δεν υπάρχει μεταβολή των καταθέσεων προθεσμίας.
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Έστω ένα άτομο το οποίο εισπράττει από την πώληση η ενός οικοπέδου 100 ευρώ τα οποία αποφασίζει να τοποθετήσει σε μια τράπεζα Φ σε λογαριαμό καταθέσεων όψεως. Ο ισολογισμός της τράπεζας θα έχει την παρακάτω μορφή μετά την κατάθεση: Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +100 Καταθέσεις Όψεως +100
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Η τράπεζα Φ με βάση τις υποθέσεις θα διατηρήσει σε μορφή ρευστών διαθεσίμων το 20% των χρημάτων και τα υπόλοιπα 80 θα τα χορηγήσει με την μορφή δανείου στην αγορά αποβλέποντας στην είσπραξη εσόδων. Οι μεταβολές που θα γίνουν στον ισολογισμό έχουν ως εξής: Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +20 Καταθέσεις Όψεως +100 Δάνεια +80
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Το δεύτερο άτομο που έλαβε τα 80 ευρώ με την μορφή δανείου θα καταθέσει τα χρήματα σε μια άλλη εμπορική τράπεζα Χ λόγω των υποθέσεων 2 και 4. (δεν μπορεί να τα παρακρατησει με την μορφή ρευστών και δε μπορεί να τα τοποθετήσει σε λογαριασμό προθεσμίας). Ο ισολογισμός της εμπορικής τράπεζας Χ θα έχει την ακόλουθη μορφή Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +80 Καταθέσεις Όψεως +80
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Η τράπεζα Χ με την σειρά της θα διακρατήσει ένα ποσό (20%x 80=16) σε μορφή ρευστών διαθεσίμων και τα υπόλοιπα (60) θα τα χρησιμοποιήσει για να αγοράσει ομολογίες μιας επιχείρησης. Ο ισολογισμός της τράπεζας Χ θα έχει την ακόλουθη μορφή: Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +16 Καταθέσεις Όψεως +80 Ομολογίες +64
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Το άτομο που πούλησε τις ομολογίες στην τράπεζα Χ εισέπραξε 64 ευρώ τα οποία τοποθέτησε με τη σειρά του σε ένα λογαριασμό όψεως σε μια άλλη τράπεζα, έστω Ψ. Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +64 Καταθέσεις Όψεως +64
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Η τράπεζα Ψ με την σειρά της θα διακρατήσει ένα ποσό (20%x 64=12.80) σε μορφή ρευστών διαθεσίμων και τα υπόλοιπα (51.20) θα τα χρησιμοποιήσει για να χορηγήσει ένα δάνειο σε κάποιο τρίτο πρόσωπο. Ο ισολογισμός της τράπεζας Χ θα έχει την ακόλουθη μορφή: Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +12.80 Καταθέσεις Όψεως +64 Δάνεια +51.20
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Τέλος, το άτομο θα πάρει τα χρήματα και θα τα τοποθετήσει σε μια άλλη τράπεζα Ω, σε έναν λογαριασμό καταθέσεων όψεως. Η τράπεζα Ω με την σειρά της θα κρατήσει ένα ποσοστό 20% (10.24) με την μορφή ρευστών διαθεσίμων και τα υπόλοιπα (40.96) θα τα δανείσει σε κάποιο άλλο άτομο. Ο ισολογισμός της τράπεζας Ωθ θα έχει την ακόλουθη μορφή μετά τις παραπάνω ενέργειες:
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Κατάθεση 51.20 ευρώ σε λογαριασμό καταθέσεων όψεως της Ω Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +51.20 Καταθέσεις Όψεως +51.20 Διατήρηση 20% σε μορφή ρευστών και χορήγηση του υπολοίπου ποσού σε δάνειο Ενεργητικό Παθητικό Ρευστά Διαθέσιμα +10.24 Καταθέσεις Όψεως +51.20 Δάνεια +40.96
Περιγραφή της δημιουργίας πολλαπλών καταθέσεων Στο τέλος του 4 ου γύρου οι καταθέσεις όψεως που δημιουργήθηκαν από κάθε τράπεζα συνοψίζονται ως εξής: Καταθέσεις όψεως στην τράπεζα Φ 100 Καταθέσεις όψεως στην τράπεζα Χ 80 Καταθέσεις όψεως στην τράπεζα Ψ 64 Καταθέσεις όψεως στην τράπεζα Ω 40.96 284.96 Μια αρχική κατάθεση 100 ευρώ οδήγησε σε καταθέσεις ύψους 284.96 ευρώ μετά από συνεργασία του τραπεζικού συστήματος με το κοινό.
Πολλαπλασιαστής καταθέσεων Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι σε ποιο σημείο μπορεί να φτάσουν οι καταθέσεις όψεως εάν συνεχίζαμε το προηγούμενο παράδειγμα. Η απάντηση εξαρτάται από έναν συντελεστή ο οποίος ονομάζεται πολλαπλασιαστής καταθέσεων όψεως ή τραπεζικός πολλαπλασιαστής και ισούται με 1 προς το ποσοστό των υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων που τηρούν οι τράπεζες. Δηλαδή εάν Α είναι το αρχικό ποσό κατάθεσης, i είναι το % υποχρωτικών ρευστών διαθεσίμων τότε ο τραπεζικός πολλαπλασιαστής θα είναι ίσος με 1/i και η συνολίκή δημιουργία καταθέσεων θα είναι ίση με Α/i.
Πολλαπλασιαστής καταθέσεων Συνοψίζοντας, το πόσες φορές μπορεί να μεταβληθεί η συνολική προσφορά χρήματος από το τραπεζικό σύστημα εξαρτάται από δυο παράγοντες: Από το ύψος του ποσού της αρχικής κατάθεσης όψεως (Α) Από το ύψος του ποσοστού των υποχρεωτικών ρευστών διαθεσίμων (i). Ωστόσο, πρέπει να έχουμε υπόψιν μας ότι στην πράξη δεν συμβαίνει ακριβώς το ίδιο με ότι περιγράψαμε νωρίτερα. Η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη από αυτά που ισχύουν κάτω από τις 4 απλουστευτικές υποθέσεις.
Δημιουργία χρήματος απο την κεντρική τράπεζα Η δημιουργία νομισματικού χρήματος δηλαδή χαρτονομισμάτων και κερμάτων είναι αποκλειστικό προνόμιο της κεντρικής τράπεζας. Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή περιορίζεται από τους στόχους της νομισματικής πολιτικής που έχει υιοθετήσει η κεντρική τράπεζα. Νομισματική μ πολιτική είναι ο έλεγχος της προσφοράς ρ του χρήματος. Η κεντρική τράπεζα λοιπόν μπορεί να δημιουργεί χρήμα με 2 μεθόδους: Με την μέθοδο των πιστώσεων Με την αγορά συναλλάγματος ή και χρυσού
Η μέθοδος των πιστώσεων Έστω ότι η ΚΤ χορηγεί ένα δάνειο ύψους 100 εκατ. ευρώ σε μια εμπορική τράπεζα. Οι μεταβολές που επέρχονται σε αυτή την περίπτωση στους ισολογισμούς της ΚΤ και της εμπορικής τράπεζας αντίστοιχα είναι οι εξής: Ενεργητικό Δάνειο εμπορικής τράπεζας Α +100.000.000 Παθητικό Υποχρεώσεις προς εμπορική τράπεζα +100.000.000 Ενεργητικό Παθητικό Απαιτήσεις από ΚΤ +100.000.000 Υποχρεώσεις στην ΚΤ +100.000.000
Η μέθοδος των πιστώσεων Ας υποθέσουμε ότι ηεμπορική τράπεζα,, για το δάνειο των 100 εκατ. ευρώ παίρνει από την ΚΤ χαρτονομίσματα αξίας 100 εκατ. ευρώ τότε θα επέλθουν οι παρακάτω μεταβολές στους ισολογισμούς: Ενεργητικό Παθητικό Υποχρεώσεις προς εμπορική τράπεζα 100.000.000 Κυκλοφορία Χαρτονομισμάτων +100.000.000 Ενεργητικό Απαιτήσεις από ΚΤ Χαρτονομίσματα 100.000.000 000 000 Χαρτονομίσματα +100.000.000 Παθητικό
Εξαγορά συναλλάγματος ή χρυσού Η ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία μπορεί να μεταβληθεί με την πώληση συναλλάγματος ή χρυσού από εμπορικές τράπεζες στην ΚΤ. Εάν π.χ. μια εμπορική τράπεζα πουλήσει συνάλλαγμα αξίας 100 εκατ. ευρώ στην ΚΤ τότε θα επέλθουν οι παρακάτω μεταβολές στους ισολογισμούς:
Εξαγορά συναλλάγματος ή χρυσού Ισολογισμός Κεντρικής Τράπεζας Ενεργητικό Παθητικό Συνάλλαγμα +100.000.000 000 000 Χαρτονομίσματα +100.000.000 000 000 Ισολογισμός Εμπορικής Τράπεζας Ενεργητικό Συνάλλαγμα 100.000.000 Χαρτονομίσματα +100.000.000 Παθητικό
Πηγές Ξένη Booth, L., Cleary, W.S., (2010), Introduction to Corporate Finance, Wiley Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Α, Εκδόσεις Κριτική Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Β, Εκδόσεις Κριτική Mishkin, F., (2004), The Economics of Money, Banking & Financial Markets, 7th Edition, The Addison Wesley series in economics Ελληνική Κιόχος, Π., Παπανικολάου, Γ., (2011), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Εκδόσεις Ελένη Κιόχου Κουρέτας, Γ., Τσούμας, Χ.,(2008), Διαλέξεις στο Μάθημα Αγορές Χρήματος και Αξιόγραφα Σταθερού Εισοδήματος, Τµήµα Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σπύρου, Σ., (2003), Αγορές Χρήματος & Κεφαλαίου,Εκδόσεις Γ. Μπένου Διαδίκτυο www.ecb.europa.eu www.bankofgreece.gr www.hba.gr