ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.10.2018 COM(2018) 699 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Εφαρμογή των στρατηγικών δεσμεύσεων της ΕΕ για την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια: τρίτη διετής έκθεση {SWD(2018) 440 final} EL EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν έγγραφο είναι η τρίτη έκθεση στην οποία παρουσιάζεται η πρόοδος που έχουν σημειώσει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της όσον αφορά την υλοποίηση της κοινής πολιτικής για την επισιτιστική ασφάλεια 1. Η παρούσα έκθεση συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με αναλύσεις και μελέτες περιπτώσεων. Στο σύνολο της έκθεσης παρατίθενται διάφορα παραδείγματα στα οποία αποτυπώνεται ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν εντείνει περαιτέρω τη στήριξη και έχουν ανταποκριθεί στις συστάσεις και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου που διατυπώθηκαν το 2016. 2. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Με 821 εκατομμύρια ανθρώπους να υποφέρουν από την πείνα σε ολόκληρο τον κόσμο, το 2017 η επισιτιστική και διατροφική ανασφάλεια σημείωσε αύξηση για δεύτερη χρονιά, μετά τη σταθερή μείωση που παρουσίαζε για περισσότερο από μία δεκαετία. Ο χρόνιος υποσιτισμός των παιδιών μειώνεται, παρότι εξακολουθεί να πλήττει ένα στα τέσσερα παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να ανέλθει σε 9 δισεκατομμύρια έως το 2050, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο ανταγωνισμός για πεπερασμένους πόρους. Το στοιχείο αυτό θα συνδυαστεί με τις επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τις συγκρούσεις και τις αυξανόμενες πιέσεις που ασκούνται στη γη και στους φυσικούς πόρους, καθώς και στα αποθέματα τροφίμων, υδάτων και ενέργειας. Οι προκλήσεις αυτές θα επηρεάσουν σημαντικά την ικανότητα του συστήματος γεωργικών προϊόντων διατροφής να παρέχει υγιεινά και θρεπτικά είδη διατροφής σε έναν ταχέως αυξανόμενο πληθυσμό. Με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), και ειδικότερα τον ΣΒΑ 2, επιδιώκεται να ανανεωθεί η δυναμική και να συσπειρωθούν οι χώρες γύρω από τους στόχους της «εξάλειψης της πείνας, της επίτευξης επισιτιστικής ασφάλειας και της βελτίωσης της διατροφής, καθώς και της προαγωγής της βιώσιμης γεωργίας» έως το 2030. Σε συμφωνία με την προσέγγιση της ΕΕ που βασίζεται στα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε τροφή, η εξάλειψη της πείνας και η βελτίωση της διατροφικής κατάστασης των πλέον ευάλωτων ομάδων πληθυσμού αποτελούν βασικές ευθύνες στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη 2. Η συνολική στρατηγική του 2016 για την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ δίνει έμφαση στην εντατικοποίηση των προσπαθειών για την πρόληψη των συγκρούσεων και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών τους, όπως είναι η ανισότητα, οι πιέσεις που ασκούνται στους πόρους και η κλιματική αλλαγή, δεδομένων των επιπτώσεών τους στην απερήμωση, στην υποβάθμιση του εδάφους, στη λειψυδρία και στις επισιτιστικές κρίσεις. Μέσω της στρατηγικής αυτής, η ΕΕ και τα κράτη μέλη παρέχουν στήριξη σε κυβερνήσεις για την εφαρμογή βιώσιμων στρατηγικών πρόληψης και αντίδρασης που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της εξακολουθούν να αποδίδουν μεγάλη σημασία στην αλλαγή του ρόλου των γυναικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προώθηση μιας μετασχηματιστικής προσέγγισης, η οποία δεν αποσκοπεί μόνο στη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών σε πόρους αλλά και στην κατοχύρωση των ίσων δικαιωμάτων τους, και διασφαλίζει με τον τρόπο αυτόν ότι οι παρεμβάσεις ωφελούν και ενδυναμώνουν τόσο τις γυναίκες όσο και τους άνδρες. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συμβάλλουν στην ενίσχυση των ευάλωτων ατόμων σε χώρες εταίρους μέσω της προώθησης της δημιουργίας καλύτερων θέσεων εργασίας και ευκαιριών παραγωγής εισοδήματος. Μετά τη δρομολόγηση του Εξωτερικού Επενδυτικού Σχεδίου το 2017, η ΕΕ συνεργάζεται με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να πυροδοτήσει ή να αναζωπυρώσει την οικονομική δυναμική σε χώρες εταίρους με σκοπό τη βελτίωση της ισότιμης οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές οικονομίες. Για να αντιμετωπιστεί περαιτέρω η περίπλοκη σύνδεση μεταξύ επισιτιστικής ανασφάλειας, αγροτικής φτώχειας και 1 Πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την παροχή βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες προς αντιμετώπιση της πρόκλησης της επισιτιστικής ασφάλειας, COM(2010)127. 2 Επίσημη Εφημερίδα C210/1 της 30.6.2017. 1

μετανάστευσης, η ΕΕ εντείνει τη συνεργασία της και τον διάλογο στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης ΕΕ- Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) και διοργανώνει επιχειρηματικά φόρουμ ΕΕ-Αφρικής ώστε να διευκολύνει τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τους νέους και για τις γυναίκες. Το πλέον πρόσφατο φόρουμ πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2017 στο Αμπιτζάν, στο πλαίσιο του οποίου δόθηκε έμφαση στην ενίσχυση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στον κλάδο των γεωργικών επιχειρήσεων. Η έμφαση αυτή συμβαδίζει με το Καταπιστευματικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης για την Αφρική προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια της αστάθειας, της αναγκαστικής εκτόπισης και της παράτυπης μετανάστευσης και να παρασχεθεί βοήθεια για καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης και για αξιοποίηση ευκαιριών. Η ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της γεωργίας και των επισιτιστικών συστημάτων. Στη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε το 2017 με τίτλο «One Planet Summit», η ΕΕ και το ίδρυμα Gates δεσμεύτηκαν για τη διάθεση ποσού ύψους 270 εκατ. EUR από κάθε πλευρά κατά την περίοδο 2018-2020, που θα διοχετευθεί για τη συνεργασία τους για σχετική με το κλίμα καινοτομία και έρευνα στον τομέα της γεωργίας σε τρίτες χώρες. Η γεωργία διαδραματίζει βασικό ρόλο, καθώς συνιστά κεντρικό τομέα των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών πολλών χωρών, στον οποίον η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συμβάλλουν με την παροχή στήριξης μέσω συνεργασίας σχετικά με βιώσιμα γεωργικά προγράμματα. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας, η ΕΕ επιθυμεί να κινητοποιήσει τα κράτη μέλη και άλλους οργανισμούς προς την επίτευξη του στόχου του 1 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Επιπλέον, η εταιρική σχέση έρευνας και καινοτομίας ΕΕ-Αφρικής για την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια και τη βιώσιμη γεωργία (FNSSA) άρχισε να λειτουργεί με χρηματοδότηση που διατέθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» και μέσω του προγράμματος ερευνητικών επιχορηγήσεων της Αφρικανικής Ένωσης. Οι ηγέτες της ομάδας G7 διατηρούν τη δέσμευσή τους να συμβάλουν στη μείωση κατά 500 εκατομμύρια του αριθμού των ατόμων που πλήττονται από πείνα και υποσιτισμό έως το 2030 και, στη σύνοδο κορυφής του 2017 που πραγματοποιήθηκε στην Ταορμίνα 3, αποφάσισαν να συγκεντρώσουν τη συλλογική τους στήριξη για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια και βιώσιμη γεωργία στην Υποσαχάρια Αφρική μέσω μιας σειράς δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ). Αναγνωρίζοντας ότι ο αγροτικός μετασχηματισμός αποτελεί κρίσιμη διαδικασία για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη βελτίωση του εισοδήματος και την επίτευξη επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας, οι ηγέτες της ομάδας G20 δρομολόγησαν το 2017 την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων σε αγροτικές περιοχές, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης της G20 με την Αφρική. 3. ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΣ Στην παρούσα ενότητα παρέχεται συνοπτική παρουσίαση των εκταμιεύσεων από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια, καθώς και των τελευταίων εξελίξεων όσον αφορά την επίτευξη των κριτηρίων επιδόσεων των στρατηγικών προτεραιοτήτων. Εκταμιεύσεις 4 Σε σύγκριση με την πρώτη και τη δεύτερη έκθεση, η ετήσια χρηματοδοτική βοήθεια που παρασχέθηκε από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια ανήλθε σε 4 200 εκατ. EUR, σημειώνοντας αύξηση κατά 14,7 % από το 2014 και κατά 24,8 % από το 2012. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 6 % περίπου της συνολικής επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ) για το 2016 ωστόσο, το ποσοστό μειώθηκε ελαφρώς από σχεδόν 8 % της ΕΑΒ το 2012 και το 2014 5. 3 http://www.g7italy.it/en/documenti-altri 4 Αξίζει να αναφερθεί ότι πολλά κράτη μέλη έχουν εκταμιεύσει πρόσθετα κεφάλαια που υπερβαίνουν κατά πολύ τα συνολικά ποσά που καταγράφονται στο παρόν έγγραφο. Ωστόσο, για τον σκοπό της παρούσας έκθεσης, παρουσιάζονται μόνον οι εκταμιεύσεις άνω των 100 000 EUR. Επιπλέον, στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της χρησιμοποιούνται διαφορετικές μεθοδολογίες για την υποβολή εκθέσεων. Τα αριθμητικά στοιχεία που παρατίθενται στην παρούσα έκθεση αντικατοπτρίζουν αποκλειστικά την ειδική μεθοδολογία της συγκεκριμένης διαδικασίας. 5 Όπως και στις προηγούμενες εκθέσεις, και στην παρούσα τρίτη έκθεση που εκδόθηκε το 2018 περιλαμβάνονται τα πλέον πρόσφατα επίσημα αριθμητικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα, τα οποία καλύπτουν το 2016. 2

Παρότι η στήριξη για παγκόσμιες πρωτοβουλίες και για την παροχή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών προς υποστήριξη της επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας παραμένει σημαντική (19 % μείωση από 25 % το 2014), η στήριξη το 2016 σε επίπεδο χώρας αυξήθηκε από 66 % σε 69 %. Η περιφερειακή στήριξη για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια αυξήθηκε από 9 % σε 12 %. Από τον πίνακα 1 προκύπτει ότι η στήριξη προς την Υποσαχάρια Αφρική αυξήθηκε περαιτέρω το 2016, καθώς αντιστοιχεί στο 53 % της στήριξης που παρασχέθηκε για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια. Παρότι σημειώθηκε μικρή μείωση της στήριξης προς την Ασία το 2016, η στήριξη προς τη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική και τις χώρες που εμπίπτουν στην πολιτική γειτονίας αυξήθηκε. Συνολικά, δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές και τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι παρά τις εξωτερικές πιέσεις και την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, η στήριξη για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια εξακολουθεί να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της ΕΕ και των κρατών μελών της. Πίνακας 1: Γεωγραφική κατανομή των εκταμιεύσεων βοήθειας από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια το 2012, το 2014 και το 2016 Στον πίνακα 2 παρέχεται επισκόπηση των εκταμιεύσεων και επισημαίνεται ο αριθμός των προγραμμάτων, το επίπεδο της στήριξης και ο αριθμός των χωρών που έλαβαν στήριξη. Η στρατηγική προτεραιότητα 1 συνεχίζει να λαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της στήριξης, παρότι το αντίστοιχο ποσοστό μειώθηκε από 60 % σε 50 %, ενώ αυξήθηκε η στήριξη προς τις άλλες πέντε στρατηγικές προτεραιότητες. Συνολικά, ο αριθμός των προγραμμάτων αυξήθηκε τα τελευταία δύο έτη και ο αριθμός των χωρών προς τις οποίες διοχετεύεται η στήριξη για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια έχει αυξηθεί όσον αφορά τις διατροφικές παρεμβάσεις και τις παρεμβάσεις που συνδέονται με την κοινωνική προστασία. Επιπλέον, δόθηκε μεγάλη προσοχή στη διασφάλιση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και στις συνεισφορές για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της. Για το 2016 το 57 % της στήριξης μπορεί να χαρακτηριστεί ως στήριξη που λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου, το 43 % προάγει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και το 16 % συμβάλλει στις προσπάθειες μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Το 12 % περίπου της συνολικής στήριξης αφορά ειδικά την έρευνα. 3

Πίνακας 2: Πρόοδος που έχει επιτευχθεί με βάση τα κριτήρια επιδόσεων Κριτήρια επιδόσεων Αριθμός προγραμμάτων Ληφθείσα ενίσχυση Αριθμός χωρών Έτος 2012 2014 2016 2012 2014 2016 2012 2014 2016 1. Βελτίωση της ανθεκτικότητας και των βιοτικών πόρων των μικρών εκμεταλλεύσεων 1 560 1 822 1 863 2 022 2 137 2 120 108 103 108 2. Στήριξη αποτελεσματικής διακυβέρνησης 410 588 632 395 535 698 84 92 87 3. Στήριξη της περιφερειακής γεωργίας και της επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας 98 188 228 151 191 226 4. Ενίσχυση των μηχανισμών κοινωνικής προστασίας για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια 94 102 123 209 133 254 40 40 44 5. Βελτίωση της διατροφής 278 341 455 467 504 638 63 64 71 6. Βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των παραγόντων ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας 63 148 161 122 159 265 18 37 37 εκ των οποίων... Προγράμματα έρευνας 149 154 463 (13 %) 379 300 493 (12 %) 69 (61 %) Προγράμματα που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου 1 878 (54 %) 2 404 (57 %) 97 (85 %) Πρωταρχικός στόχος 155 (4 %) 171 (4 %) 51 (45 %) Σημαντικός στόχος 1 723 (50 %) 2 233 (53 %) 97 (85 %) Προγράμματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή 1 344 (39 %) 1 826 (43 %) 95 (83 %) Πρωταρχικός στόχος 308 (9 %) 342 (8 %) 67 (59 %) Σημαντικός στόχος 1 036 (30 %) 1 484 (35 %) 91 (80 %) Προγράμματα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής 598 (17 %) 693 (16 %) 89 (78 %) Πρωταρχικός στόχος 82 (2 %) 75 (2 %) 40 (35 %) Σημαντικός στόχος 516 (15 %) 618 (15 %) 86 (75 %) 2 503 3 343 3 462 3 366 3 659 4 200 114 4

Πρόοδος προς τις στρατηγικές προτεραιότητες και κριτήρια επιδόσεων Στην παρούσα ενότητα περιλαμβάνεται επισκόπηση των προσπαθειών που έχουν καταβληθεί, ενώ αναλυτικότερα και ειδικότερα παραδείγματα παρέχονται στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. Η στρατηγική προτεραιότητα 1 εξακολουθεί να λαμβάνει την περισσότερη προσοχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι η στήριξη αυτή αποτελεί κεντρικό στοιχείο της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ και των κρατών μελών της. Οι προσπάθειες στον τομέα αυτόν περιλαμβάνουν τη στήριξη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροτικών κοινοτήτων, τη βιώσιμη εντατικοποίηση της παραγωγής, τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης γεωργικών επιχειρήσεων, την κλιματολογικά έξυπνη γεωργία και τη στήριξη για την τοποθέτηση της επιστήμης σε πιο κεντρική θέση στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας στον τομέα της γεωργίας, ειδικότερα με σκοπό την προαγωγή της καινοτομίας για αύξηση του αντίκτυπου. Πολλά έργα αφορούν τον αγροτικό μετασχηματισμό και τις εδαφικές προσεγγίσεις και συμβάλλουν στη στήριξη της δημιουργίας αξιοπρεπών θέσεων εργασίας σε αγροτικές περιοχές ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τους νέους. Η στρατηγική προτεραιότητα 2 καταδεικνύει ότι η αποτελεσματική διακυβέρνηση εξακολουθεί να αποτελεί βασικό τομέα στήριξης. Το 2017 η ΕΕ συνεργάστηκε με τον FAO με σκοπό τη διοργάνωση εκδήλωσης για τον εορτασμό της πέμπτης επετείου της έκδοσης των προαιρετικών κατευθυντήριων γραμμών για την υπεύθυνη διαχείριση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος γης, των αλιευμάτων και των δασών και για την παρουσίαση της προόδου όσον αφορά την εφαρμογή τους. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι ένθερμοι υποστηρικτές πρωτοβουλιών όπως οι διάφορες περιφερειακές οικονομικές κοινότητες και το συνολικό πρόγραμμα γεωργικής ανάπτυξης της Αφρικής (CAADP). Στο πλαίσιο της στρατηγικής προτεραιότητας 3, η στήριξη σε περιφερειακές πρωτοβουλίες αυξήθηκε σταδιακά κατά τα τελευταία έτη, μεταξύ άλλων, μέσω της στήριξης προς τα περιφερειακά προγράμματα αλιείας και της περαιτέρω στήριξης για την ενίσχυση της ικανότητας για λήψη περιφερειακών υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών μέτρων. Ενώ στην προηγούμενη έκθεση παρατηρήθηκε μείωση των εκταμιεύσεων για τη στρατηγική προτεραιότητα 4, στην παρούσα έκθεση αποτυπώνεται σημαντική αύξηση της στήριξης σε μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας (121 εκατ. EUR επιπλέον), καθώς και του αριθμού των προγραμμάτων και των χωρών στις οποίες οι εταιρικές σχέσεις της ΕΕ και/ή των κρατών μελών ακμάζουν. Στο πλαίσιο της στρατηγικής προτεραιότητας 5, μέσω της ενίσχυσης μιας προσέγγισης κοινής πολυτομεακής στήριξης για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού, συνεχίστηκαν οι προσπάθειες, οι οποίες καταβάλλονται σταθερά από το 2014, για την προώθηση της συνεργασίας που προάγει την ανάληψη δέσμευσης και ηγετικού ρόλου σε επίπεδο χώρας, και για την προώθηση της λογοδοσίας όσον αφορά τη στήριξη της ΕΕ και των κρατών μελών σε επίπεδο χωρών και σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη στρατηγική προτεραιότητα 6 έχει δοθεί η δέουσα προσοχή, καθώς σημειώθηκε αύξηση κατά 107 εκατ. EUR σε σύγκριση με το 2014. Στην έκθεση «Global Report on Food Crises» (Παγκόσμια έκθεση για τις επισιτιστικές κρίσεις) του 2018 αναφέρεται ότι σχεδόν 124 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν κατάσταση επισιτιστικής κρίσης και καταδεικνύεται η ανάγκη για την καταπολέμηση των παραγόντων που συντελούν στην επισιτιστική ανασφάλεια. Σύμφωνα με τη συνολική στρατηγική της ΕΕ και με τις δραστηριότητες των κρατών μελών για την απόδοση επιχειρησιακού χαρακτήρα στη σύνδεση μεταξύ της ανθρωπιστικής βοήθειας, της ανάπτυξης και της ειρήνης, η ΕΕ εργάζεται από κοινού με άλλους εταίρους στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Δικτύου για την Καταπολέμηση των Επισιτιστικών Κρίσεων για την ανάπτυξη κοινών αναλύσεων και συντονισμένων αποκρίσεων. 5

Πίνακας 3: Συγκεκριμένα παραδείγματα παρεμβάσεων που αποφέρουν αποτελέσματα Στρατηγική προτεραιότητα 1 Στρατηγική προτεραιότητα 2 Στρατηγική προτεραιότητα 3 Στρατηγική προτεραιότητα 4 Στρατηγική προτεραιότητα 5 Στρατηγική προτεραιότητα 6 Η Γερμανία στηρίζει την ανθεκτικότητα και τους βιοτικούς πόρους των μικρών εκμεταλλεύσεων σε περισσότερες από 81 χώρες. Μέσω του παγκόσμιου προγράμματος για τα κέντρα πράσινης καινοτομίας (μέρος της πρωτοβουλίας Ένας κόσμος χωρίς πείνα) παρασχέθηκε κατάρτιση σε 600 000 μικροκαλλιεργητές (40 % γυναίκες, 30 % νέοι) και επιτεύχθηκε αύξηση της παραγωγικότητας κατά 35 %. Στην Αιθιοπία, η Αυστρία βοήθησε 348 513 γεωργούς (από τους οποίους το 23,6 % είναι γυναίκες) να βελτιώσουν τη γεωργική τους παραγωγικότητα, ενώ περισσότερα από 6 000 νοικοκυριά επωφελήθηκαν από μέτρα αποκατάστασης σε λεκάνες απορροής και 52 από τα 78 άτομα που συμμετείχαν σε έρευνα κατόρθωσαν να αποταμιεύσουν χρήματα. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας America Latina y Caribe sin Hambre, η Ισπανία αποτελεί ενεργό εταίρο προωθώντας τα κοινοβουλευτικά μέτωπα κατά της πείνας ως έναν από τους κεντρικούς παράγοντες στη διακυβέρνηση της επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας. Η Ιταλία υποστήριξε την ανάπτυξη παράκτιων κοινοτήτων στην περιοχή της Μεσογείου και προσέφερε επιτυχώς στήριξη σε 2 000 αλιείς μέσω συλλογικών επιχορηγήσεων, σε γυναίκες μέσω 60 επιχορηγήσεων για την έναρξη παροχής επισιτιστικών υπηρεσιών, ενώ συνέβαλε επίσης στην παροχή κατάρτισης σε 500 αλιείς, στη δημιουργία 3 ενώσεων αλιέων/γεωργών και στην κατασκευή λιμένα για 100 αλιευτικά σκάφη. Η Ιρλανδία συνέβαλε στο πρόγραμμα δημιουργίας διχτύου ασφαλείας για τη διασφάλιση της παραγωγής στην Αιθιοπία, μέσω του οποίου 10 200 000 άτομα έλαβαν επισιτιστική βοήθεια για την αντιμετώπιση της ξηρασίας του 2016 που προκλήθηκε από το φαινόμενο El Nino. Το Βέλγιο προσέφερε στήριξη σε αλυσίδες αξίας κοτόπουλων και ηλίανθων σε δύο περιοχές στη βόρεια Τανζανία όπου το εισόδημα των δικαιούχων αυξήθηκε κατά 24 % παρά τις ξηρασίες της περιόδου 2009-2010. Η κατανάλωση αυγών και κοτόπουλου έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά στα δικαιούχα νοικοκυριά, γεγονός που έχει θετική επίπτωση στη θρεπτική αξία της τροφής όλων των μελών της οικογένειας, και ειδικότερα των παιδιών. Η Γαλλία στήριξε ένα έργο ανθεκτικότητας στη νοτιοανατολική Σενεγάλη, από το οποίο καταδείχθηκε ότι οι αυξήσεις στην παραγωγή τροφίμων και στην επισιτιστική βοήθεια είχαν ως αποτέλεσμα η βαθμολογία του 61 % των συμμετεχόντων του προγράμματος όσον αφορά την κατανάλωση τροφής βάσει της κατηγοριοποίησης του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) να είναι πλέον εντός των αποδεκτών ορίων, έναντι ποσοστού 36 % των μη συμμετεχόντων. Το Ηνωμένο Βασίλειο, από κοινού με την Επιτροπή και άλλους φορείς, συνέβαλε επιτυχώς στην ανάπτυξη της κατάταξης της χρόνιας επισιτιστικής ανασφάλειας (Chronic Food Insecurity Classification) της IPC (Integrated Food Security Phase Classification) προς υποστήριξη της λήψης αποφάσεων για την επισιτιστική ασφάλεια βάσει αποδεικτικών στοιχείων. Συντονισμός, συμπληρωματικότητα και συνάφεια Στη νέα ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη ο κοινός προγραμματισμός τίθεται στο επίκεντρο των προσπαθειών της ΕΕ για την υλοποίηση του θεματολογίου του 2030 και για τη στήριξη των εθνικών αναπτυξιακών σχεδίων των χωρών εταίρων μέσω της βελτίωσης του συντονισμού και της συνοχής της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ και των κρατών μελών. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τον κοινό προγραμματισμό, καθώς 45 χώρες έχουν λάβει συγκεκριμένα μέτρα προς τη δημιουργία διαδικασίας κοινού προγραμματισμού και άλλες 17 προβαίνουν στις πρώτες ενέργειες για τη συμμετοχή στον κοινό προγραμματισμό. Από 10 έγγραφα κοινού προγραμματισμού στο τέλος του 2014, ο αριθμός των εγγράφων κοινού προγραμματισμού αυξήθηκε σε 26 τον Φεβρουάριο του 2018. Στο Λάος και στη Σενεγάλη, ο κοινός προγραμματισμός αποδεικνύει την προστιθεμένη αξία του εδώ και ορισμένα έτη μέσω της επίτευξης σημαντικών αποτελεσμάτων σε βασικούς τομείς όπως είναι η επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια. 6

Πλαίσιο 1: Κοινός προγραμματισμός της ΕΕ στη Σενεγάλη Από το 2013, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της προβαίνουν σε κοινό προγραμματισμό με τη Σενεγάλη. Το δεύτερο έγγραφο κοινού προγραμματισμού που καλύπτει την περίοδο 2018-2023 σύμφωνα με το σχέδιο για την ανάπτυξη της Σενεγάλης (Plan for an Emerging Senegal) εγκρίθηκε προσφάτως. Από την κοινή ανάλυση καταδείχθηκε ότι, παρά τα ορισμένα θετικά επιτεύγματα στην καταπολέμηση του υποσιτισμού κατά τα τελευταία έτη, το ζήτημα αυτό εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στη χώρα. Η διαδικασία κοινού προγραμματισμού αντιμετωπίζει τις προκλήσεις αυτές μέσω της εστίασης στην αλληλεξάρτηση μεταξύ διατροφής, επισιτιστικής ασφάλειας και γεωργίας, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές. Η ΕΕ, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία συνεργάζονται για τη στήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας και της καταπολέμησης του υποσιτισμού. Πλαίσιο 2: Κοινός προγραμματισμός της ΕΕ στο Λάος Ο κοινός προγραμματισμός στο Λάος ξεκίνησε το 2012 και είχε ως αποτέλεσμα τη θέσπιση κοινής στρατηγικής μετάβασης για την περίοδο 2014-2015. Μετά την πρώτη αυτή φάση, η ΕΕ και επτά κράτη μέλη καθώς και η Ελβετία ενέκριναν τον ευρωπαϊκό κοινό προγραμματισμό για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος για την περίοδο 2016-2020. Η διατροφή συνιστά έναν από τους επτά τομείς προτεραιότητας της στρατηγικής, στο πλαίσιο του οποίου η ΕΕ συνεργάζεται κυρίως με τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ελβετία. Ο κοινός προγραμματισμός στο Λάος αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίον η ΕΕ+ στηρίζει την πολιτική του Λάος για τη διατροφή και διασφαλίζει τη σημασία που αποδίδεται στη διατροφή στο πλαίσιο άλλων τομέων. Για να αποτυπωθεί αυτό, η ΕΕ και η Γαλλία στηρίζουν από κοινού παρεμβάσεις προτεραιότητας σχετικά με ευαίσθητες από διατροφική άποψη αλυσίδες αξίας και αγροτικές συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενώ η ΕΕ και η Γερμανία στηρίζουν από κοινού επενδύσεις σε υποδομές καθαρού πόσιμου νερού. 7

4. ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Τα αποτελέσματα τα οποία αναφέρονται από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και τα οποία καταδεικνύουν τον επιτόπιο αντίκτυπο είναι πολλά. Επιλογή αυτών παρουσιάζεται στον πίνακα 4. Οι Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Επιτροπή συνεχίζουν να παρέχουν συγκεντρωτικά δεδομένα από όλα τα προγράμματα που υλοποιούν και παρουσιάζουν σειρά αποτελεσμάτων σε επίπεδο οργανισμών. Παρότι βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες για την εναρμόνιση των μεθοδολογιών μέτρησης και αναφοράς του αντίκτυπου σε συγκεντρωτικό επίπεδο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις. Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στη συνέχεια δεν θα πρέπει να εκληφθούν ως πλήρη ή συγκριτικά αλλά ως συνοπτική εικόνα διαφορετικών μεθοδολογιών που καλύπτουν διαφορετικές χρονικές περιόδους και εφαρμόζουν διαφορετικά κριτήρια. Οι συνεχιζόμενες εργασίες για την ανάπτυξη κοινών δεικτών και την εφαρμογή αποδοτικών μεθοδολογιών στο πλαίσιο της υποβολής στοιχείων για τους ΣΒΑ θα ενισχύσουν περαιτέρω τη διαδικασία αυτή. Πίνακας 4: Επιτόπιος αντίκτυπος Κάτω Χώρες (2017) 33 700 000 υποσιτισμένα άτομα έλαβαν βοήθεια, εκ των οποίων περίπου 15 500 000 ωφελήθηκαν αποδεδειγμένα με τη μορφή βελτιωμένης πρόσληψης τροφής 7 370 000 μικρές οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις έλαβαν στήριξη, εκ των οποίων 1 950 000 ωφελήθηκαν αποδεδειγμένα με τη μορφή αύξησης της παραγωγικότητας και/ή του εισοδήματος και 1 590 000 απέκτησαν καλύτερη πρόσβαση σε αγορές 1 360 000 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης βελτιώθηκαν, εκ των οποίων 366 890 με περισσότερο οικολογικά αποδοτικές πρακτικές, ενώ επίσης αυξήθηκε η ανθεκτικότητα 179 360 εκταρίων σε πιέσεις και κλυδωνισμούς 1 220 000 γεωργοί εξασφάλισαν ασφαλές ιδιοκτησιακό καθεστώς γης. Ηνωμένο Βασίλειο Την περίοδο 2015 2017, 26 300 000 παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών και έγκυες γυναίκες έλαβαν στήριξη μέσω προγραμμάτων σχετικών με τη διατροφή (εκ των οποίων 15 200 000 ήταν γυναίκες ή κορίτσια) την περίοδο 2016 2017, το Ηνωμένο Βασίλειο στήριξε επενδυτικά έργα σε γεωργικές επιχειρήσεις από τα οποία ωφελήθηκαν περισσότεροι από 2 εκατομμύρια γεωργοί σε αναπτυσσόμενες χώρες την περίοδο 2011 2015, 8 900 000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων 4 600 000 γυναικών) έλαβαν στήριξη από προγράμματα μεταφοράς μετρητών την περίοδο 2011 2015, παρασχέθηκε επισιτιστική ασφάλεια σε 3 700 000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων 1 900 000 γυναικών) την περίοδο 2011 2015, 6 100 000 άτομα έλαβαν βοήθεια (συμπεριλαμβανομένων 3 000 000 γυναικών) για τη βελτίωση των δικαιωμάτων τους επί εγγείου και άλλης μορφής ιδιοκτησίας. Επιτροπή (2013-2017) 11 976 000 γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία και παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών ωφελήθηκαν από προγράμματα που σχετίζονται με τη διατροφή 14 159 000 άτομα που πλήττονται από επισιτιστική ανασφάλεια έλαβαν βοήθεια μέσω κοινωνικών μεταβιβάσεων σε 3 675 000 εκτάρια εφαρμόστηκαν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης της γης 3 841 000 άτομα έλαβαν αγροτικές συμβουλευτικές υπηρεσίες οι οποίες προσέθεσαν αξία στην παραγωγή τους και βελτίωσαν τη σύνδεση μεταξύ των γεωργών και της αγοράς 815 000 άτομα έλαβαν στήριξη για την εξασφάλιση ασφαλούς ιδιοκτησιακού καθεστώτος γης προς υποστήριξη των βιώσιμων βιοτικών πόρων. 5. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑΣΗ 8

Σύμφωνα με το αίτημα που διατύπωσε το Συμβούλιο το 2016, η παρούσα έκθεση εστιάζει περισσότερο σε δύο συγκεκριμένα θέματα. Ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή προσεγγίσεις Η γεωργία είναι ένας από τους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της προωθούν τη γεωργική ανάπτυξη που εξυπηρετεί πολλαπλούς σκοπούς βελτίωσης της βάσης φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή, ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγικότητα της γης και της εργασίας και ενισχύει την παροχή τροφίμων. Η προσέγγιση αυτή έχει μόνο θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη δημιουργία εισοδήματος και ευκαιριών αξιοπρεπούς απασχόλησης. Το 2014 το 38 % της συνολικής στήριξης για επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια συνέβαλε στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Το 2016 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε 43 %. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της αφενός διασφαλίζουν την ενσωμάτωση της διάστασης του κλίματος στα υφιστάμενα προγράμματα γεωργικής ανάπτυξης που υλοποιούν, και αφετέρου προωθούν ειδικά μέτρα προσαρμογής και μετριασμού στον τομέα αυτόν. Μέσω της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων, της αγροοικολογικής εντατικοποίησης για τις οικογενειακές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, του βιώσιμου σχεδιασμού αγροτικών περιοχών και της διαχείρισης κινδύνων, οι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή προσεγγίσεις ενσωματώνονται στα προγράμματα. Παρέχονται συμβουλές, πληροφορίες, τοπικά προσαρμοσμένες τεχνολογίες και στήριξη υποδομών, τα οποία προσφέρουν τη δυνατότητα στις χώρες εταίρους να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους στις κλιματικές πιέσεις και στους κλυδωνισμούς. Από κοινού, τα κράτη μέλη και η ΕΕ στηρίζουν επίσης σθεναρά την έρευνα και τη μάθηση σχετικά με ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή γεωργικές πρακτικές, μέσω της συμβουλευτικής ομάδας για τη διεθνή γεωργική έρευνα (CGIAR) και άλλων προγραμμάτων έρευνας. Τον Απρίλιο του 2018 προσέφεραν επίσης στήριξη για τη διενέργεια διαλόγου σε συμπόσιο του FAO σχετικά με τον ρόλο της αγροοικολογίας στη δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος γεωργικών προϊόντων διατροφής. Η στήριξη αυτή συμβαδίζει με τη στήριξη για τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές των χωρών εταίρων και για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και την επαλήθευση σχετικά με τη Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC). Διεθνείς οργανισμοί και διεθνή ταμεία, όπως το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα και το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Ταμείο, λαμβάνουν στήριξη από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για την ενίσχυση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν σε όλα τα επίπεδα. Πλαίσιο 3: Στήριξη της έρευνας και της μάθησης σχετικά με γεωργικές τεχνολογίες που είναι ευαίσθητες από διατροφική άποψη και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συνεχίζουν να δίνουν έμφαση στον ρόλο των μικροκαλλιεργητών, ιδίως των γυναικών, στο πλαίσιο βιώσιμων επισιτιστικών συστημάτων, και στηρίζουν την έρευνα και τη μάθηση σχετικά με γεωργικές τεχνολογίες και τεχνικές που είναι ευαίσθητες από διατροφική άποψη και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή μέσω των ερευνητικών κέντρων της CGIAR και των προγραμμάτων έρευνας. Καταβάλλονται προσπάθειες για την ενσωμάτωση τοπικών τεχνικών και την αξιοποίηση των γεωργοπεριβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών αποτελεσμάτων των πρακτικών. Πλαίσιο 4: Το έργο για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων αγροτικών κοινοτήτων στο Νεπάλ Το έργο ξεκίνησε το 2006, με συγχρηματοδότηση από τη Φινλανδία και το Νεπάλ. Το έργο βρίσκεται πλέον στο τρίτο του στάδιο, το οποίο θα διαρκέσει έως το 2022, και αποσκοπεί στη βελτίωση της ευημερίας και στη μείωση της φτώχειας σε αναπτυσσόμενες τοπικές κοινότητες μέσω της βιώσιμης διαχείρισης των τοπικών υδάτινων πόρων. Ορισμένα από τα αποτελέσματα είναι τα εξής: οικιακή υδροδότηση με βάση τα εθνικά πρότυπα για 144 000 δικαιούχους βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οικιακές τουαλέτες για 358 000 δικαιούχους άρδευση για 28 000 δικαιούχους ηλεκτροδότηση μέσω πολύ μικρών μονάδων παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας για 41 000 δικαιούχους βελτιωμένες κουζίνες για 67 000 δικαιούχους και βασικοί βιοτικοί πόροι μέσω της διαχείρισης οικιακών κήπων για 164 000 δικαιούχους. 9

Ευαίσθητες από διατροφική άποψη γεωργικές πρακτικές Ο υποσιτισμός και η κακή διατροφή αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην ανάπτυξη και οι επιπτώσεις τους επιβαρύνουν τον άνθρωπο σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Οι κατάλληλα σχεδιασμένες γεωργικές παρεμβάσεις μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην παροχή βιώσιμων λύσεων για την πρόσβαση σε τροφή και διατροφική ποιότητα. Η ευαίσθητη από διατροφική άποψη γεωργία είναι μια προσέγγιση που αποσκοπεί στη διασφάλιση της παραγωγής ποικιλίας οικονομικά προσιτών, θρεπτικών, πολιτισμικά κατάλληλων και ασφαλών τροφίμων σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα ώστε να καλύπτουν τις διατροφικές απαιτήσεις των πληθυσμών με βιώσιμο τρόπο. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους με σκοπό να εξασφαλίσουν μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση του θέματος και να υιοθετήσουν μια πολυτομεακή προσέγγιση. Συνεργάζονται στους ακόλουθους τομείς: σχεδιασμός ευαίσθητων από διατροφική άποψη γεωργικών πολιτικών και στρατηγικών που θέτουν στο επίκεντρο τις γυναίκες σε χώρες με υψηλά επίπεδα καχεξίας εφαρμογή ευαίσθητων από διατροφική άποψη εθνικών πολιτικών και στρατηγικών μέσω της ενίσχυσης δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας παρακολούθηση προγραμμάτων, μεταξύ άλλων μέσω της ενσωμάτωσης δεικτών διατροφικής διαφοροποίησης καθώς και δεικτών οικονομικής προσιτότητας και ισχυρότερα αποδεικτικά στοιχεία για οικονομικά αποδοτικές προσεγγίσεις όσον αφορά τις αποδόσεις των επενδύσεων που σχετίζονται με τη διατροφή στον γεωργικό τομέα. Στα παραδείγματα ευαίσθητων από διατροφική άποψη γεωργικών πρακτικών συγκαταλέγονται η προώθηση ευαίσθητων από διατροφική άποψη αλυσίδων αξίας, οι καινοτόμες προσεγγίσεις για εμπλουτισμό των τροφών, και η ενσωμάτωση στα έργα αγροτικής ανάπτυξης της συνιστώσας της τοπικής διαφοροποίησης, για παραγωγή τροφίμων πλούσιων σε θρεπτικά στοιχεία, καθώς και της συνιστώσας του οικιακού κήπου, σε χώρες στις οποίες εφαρμόζεται ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη βιοτικών πόρων των κοινοτήτων. Ενθαρρύνεται η συμμετοχή των εθνικών και τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων και προωθείται η ανάληψη ηγετικού ρόλου από αυτούς για την προώθηση βιώσιμων πρακτικών παραγωγής, όπως η βιολογική γεωργία, η βιώσιμη διαχείριση των βοσκοτόπων και η ολοκληρωμένη διαχείριση επιβλαβών οργανισμών. Στήριξη για την ευαίσθητη από διατροφική άποψη γεωργία παρέχεται επίσης στη CGIAR. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στηρίζουν το έργο της UNICEF στον τομέα της διατροφής σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και συντάσσονται με την πρωτοβουλία για την κλιμακούμενη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης (Scaling Up Nutrition). Όσον αφορά τον χώρο όπου συμπράττουν ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, η διαρκής παροχή στήριξης στο ίδρυμα Global Alliance for Improved Nutrition GAIN (Παγκόσμια συμμαχία για τη βελτίωση της διατροφής) από διάφορα κράτη μέλη εστιάζει στη βελτίωση των διατροφικών αποτελεσμάτων των φτωχών πληθυσμών σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος μέσω λύσεων βασιζόμενων στην αγορά για το επισιτιστικό σύστημα. 6. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Μέσω της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις πλέον πρόσφατες εκταμιεύσεις τους αξίας 4 200 εκατ. EUR το 2016, καθώς και σχετικά με τη συμμετοχή τους σε επίπεδο πολιτικής, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της κατέδειξαν ότι τα βασικά ζητήματα όσον αφορά την επισιτιστική και διατροφική ασφάλεια συμπεριλαμβάνονται σταθερά στα θεματολόγια σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση των διατροφικών αποτελεσμάτων και την εξασφάλιση καλύτερων βιοτικών πόρων στον γεωργικό τομέα έχουν ενισχυθεί σε πολλές χώρες. Στην ανάλυση που παρουσιάζεται στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής καταδεικνύεται η σημασία των ακόλουθων στόχων: 1. Διατήρηση της επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας στις πρώτες προτεραιότητες της αναπτυξιακής συνεργασίας προκειμένου να αντιμετωπιστούν συστημικά ζητήματα στο παγκόσμιο επισιτιστικό σύστημα, καθώς και αναπτυξιακές προκλήσεις στις οποίες οι τομείς των τροφίμων και της γεωργίας διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Ως παγκόσμιος παράγοντας, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεχίσουν να διαμορφώνουν το διεθνές 10

θεματολόγιο και να συνεργάζονται με όλους τους εταίρους για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και μελλοντικών προκλήσεων. 2. Συνέχιση των κοινών προσπαθειών για την ανάπτυξη στρατηγικής προσέγγισης όσον αφορά τις επισιτιστικές κρίσεις, παράλληλα με τη σύνδεση μεταξύ της ανθρωπιστικής βοήθειας, της ανάπτυξης και της ειρήνης, και για την ώθηση του Παγκόσμιου Δικτύου για την Καταπολέμηση των Επισιτιστικών Κρίσεων προς τη διενέργεια κοινών αναλύσεων, την κοινή στρατηγική κατανομή των πόρων και την ανάπτυξη συντονισμένων αποκρίσεων. 3. Ενίσχυση της ώθησης για διαμόρφωση κοινού οράματος σχετικά με τη διατροφή και ανάπτυξη κοινής κατανόησης της ευαίσθητης από διατροφική άποψη γεωργίας μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της, η οποία θα συμβάλει στη στήριξη όλων των πιθανών τρόπων με τους οποίους η γεωργία επηρεάζει τη διατροφή. 4. Ενίσχυση της προσοχής που δίνουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στον κρίσιμο ρόλο τον οποίο διαδραματίζει η γεωργία στην κλιματική αλλαγή όπως επισημαίνεται στην UNFCCC και στην επίτευξη των ΣΒΑ. Η στήριξη θα μπορούσε να προέλθει από τις συνεχιζόμενες εργασίες για την υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού, όπως οι κοινές εργασίες για τη γεωργία της Koronivia και άλλες σχετικές δεσμεύσεις για την παροχή στήριξης στις χώρες ώστε να εκπληρώσουν τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές τους. 5. Ενίσχυση της στήριξης για τις γυναίκες στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της επισιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Θα μπορούσε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην καλύτερη αποτύπωση της συνεισφοράς των γυναικών. Οι προσπάθειες θα μπορούσαν επίσης να εστιάσουν σε στρατηγικές οι οποίες να προσεγγίσουν, να ωφελήσουν και να χειραφετήσουν τις γυναίκες, ενώ επίσης η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα μπορούσαν να προβαίνουν σε συστηματική υποβολή στοιχείων ανά φύλο όσον αφορά τους σχετικούς δείκτες. 6. Επίσπευση των εργασιών για αλυσίδα αποτελεσμάτων και για κοινούς δείκτες με σκοπό την παρακολούθηση της προόδου και των αποτελεσμάτων σε συγκεντρωτικό επίπεδο. Θα ήταν χρήσιμη η παρουσίαση του τρόπου με τον οποίον η ΕΕ συνεισφέρει στην επίτευξη των επιμέρους στόχων του ΣΒΑ2. Οι γνώσεις και η καθοδήγηση για τη μέτρηση του αντίκτυπου πρέπει να είναι κατάλληλες για χρήση από όλους, συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα. 7. Ενίσχυση, μέσω εταιρικών σχέσεων, των γεωργικών εθνικών και περιφερειακών ικανοτήτων έρευνας προς όφελος της καινοτομίας. Η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να προαγάγει την καινοτομία έξυπνης ανάπτυξης στη γεωργία, ειδικότερα μέσω της ανάπτυξης ικανότητας και εταιρικών σχέσεων, όπως το πρόγραμμα DeSIRA (Development-Smart Innovation through Research in Agriculture). 8. Περαιτέρω θεμελίωση του ζητήματος της απασχόλησης των νέων σε αγροτικές περιοχές στον διάλογο πολιτικής και στις επενδύσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και ευκαιριών κατάρτισης, καθώς και διασφάλιση της ενσωμάτωσης της διάστασης της νεολαίας στις πολιτικές και στα έργα σε όλα τα στάδια. Οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και μέσω του Εξωτερικού Επενδυτικού Σχεδίου και του Καταπιστευματικού Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης για την Αφρική θα πρέπει να συνεχιστούν και να ενισχυθούν, καθώς και να συνδεθούν με πρωτοβουλίες της G20, κατά περίπτωση. 11

9. Προώθηση του περιφερειακού εμπορίου γεωργικών προϊόντων μέσω της υποστήριξης των υφιστάμενων προσπαθειών για την επίτευξη μιας βιώσιμης προσέγγισης των επισιτιστικών συστημάτων. Στον στόχο αυτόν περιλαμβάνεται η σύνδεση των γεωργών με τις αγορές, η διασφάλιση των ανθρωπίνων και των εργασιακών δικαιωμάτων καθώς και η προστασία των δικαιωμάτων των τοπικών κοινοτήτων μέσω της εφαρμογής των αρχών των υπεύθυνων γεωργικών επενδύσεων και της υλοποίησης των προαιρετικών κατευθυντήριων γραμμών για την υπεύθυνη διαχείριση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος γης, των αλιευμάτων και των δασών. 10. Ανάληψη εργασιών από κοινού με όλους τους νόμιμους παράγοντες στο σύστημα τροφίμων με σκοπό την ενίσχυση των διεθνών θεσμών και διαδικασιών για την καθοδήγηση του βιώσιμου μετασχηματισμού των επισιτιστικών συστημάτων μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας και της συνοχής, καθώς και μέσω της ενίσχυσης της δράσης βάσει στοιχείων. 12