ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΜΗΥΑΝΟΓΡΑΦΗΜΔΝΗ ΣΗΡΗΗ ΒΙΒΛΙΩΝ Α.Δ.

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ (Σ.Δ.Ι.)ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΜΗΥΑΝΟΓΡΑΦΗΜΔΝΗ ΣΗΡΗΗ ΒΙΒΛΙΩΝ Α.Δ. Επιβλέπον καθηγητής : ΚΑΡΑΧΑΛΙΟ ΠΥΡΙΔΩΝ Φοιτήτριες : ΚΑΦΟΥΡΟΥ ΕΙΡΗΝΗ-ΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΘΟΥΛΑ

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ... 1 ΠΡΩΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΒΗΒΛΗΑ Α.Δ. 1.1 Οξηζκφο Αλψλπκεο Δηαηξείαο 4 1.2 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο (Α.Δ.) 4 1.3 Λνγηζηηθή εγγξαθή ζχζηαζεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο (Α.Δ.) 4 1.4 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα Α.Δ 5 1.5 Βηβιία Αλψλπκσλ εηαηξεηψλ.. 6 1.6 Θεψξεζε βηβιίσλ 6 1.7 Σα Βαζηθφηεξα πζηήκαηα ηεο Α.Δ. 7 1.8 Έλλνηα Τπνθαηαζηήκαηνο. 8 1.9 Υξφλνο& ηξφπνο κεραλνγξαθηθήο ελεκέξσζεο ησλ βηβιίσλ& έθδνζεο ζηνηρείσλ 10 1.10 Τπνδείγκαηα βηβιίσλ Α.Δ. ηακείνπ.. 11 ΓΔΤΣΔΡΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΤΣΑΖ Α.Δ. 2.1 Πξνυπνζέζεηο γηα ηελ ζχζηαζε Α.Δ... 14 2.2 Καηάξηηζε θαηαζηαηηθνχ. 14 2.3 Έγθξηζε ηνπ θαηαζηαηηθνχ. 15 2.4 Έγθξηζε παξνρήο άδεηαο ζχζηαζεο ηεο Δηαηξείαο 15 2.5 Σα Όξγαλα δηνίθεζεο ηεο Α.Δ.. 15 2.6 πλέπεηεο απφ ηνλ εκπνξηθφ λφκν 2190/1920 γηα ηηο Α.Δ.. 16 ΣΡΗΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΜΔΣΟΥΗΚΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3.1 Έλλνηα Μεηνρηθνχ Κεθαιαίνπ.. 17 3.2 Κάιπςε Μεηνρηθνχ Κεθαιαίνπ 17 3.3 Δηζθνξά ζε είδνο.. 18 3.4 Όξνη θάιπςεο Μ.Κ θαηά ηελ αχμεζε θαη θαηά ηε κείσζή ηνπ 3.4.1 Όξνη θάιπςεο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαηά ηελ αχμεζε ηνπ 3.4.2 Όξνη θάιπςεο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαηά ηελ κείσζε ηνπ 3.5 Σξφπνη θαη Λφγνη αχμεζεο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ 20 3.6 Σξφπνη θαη Λφγνη κείσζεο ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ. 22 3.7 Απνζεκαηηθά... 24 3.8 Γηαθξίζεηο απνζεκαηηθψλ.. 26 3.9 Σαθηηθφ απνζεκαηηθφ.. 27 3.10 3.9.1. Παξάδεηγκα Σαθηηθνχ Απνζεκαηηθνχ Παξαδείγκαηα κείσζεο θαη αχμεζεο ηνπ Μ.Κ.. 18 19 20 29 30 1

ΣΔΣΑΡΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΜΔΣΟΥΔ 4.1 Οξηζκφο κεηνρήο.... 33 4.2 Καηεγνξίεο κεηνρψλ... 34 4.2.1. Αλάινγα κε ηνλ ηξφπν έθδνζήο ηνπο.. 35 4.2.2. Αλάινγα κε ηα δηθαηψκαηα πνπ παξέρνληαη ζηνλ θνκηζηή.. 36 4.2.3. Αλάινγα κε ην δηθαίσκα ηεο ςήθνπ πνπ έρνπλ ζηηο Γ. ησλ κεηφρσλ.. 38 4.2.4. Αλάινγα κε ηελ ηηκή έθδνζήο ηνπο 39 4.2.5. Αλάινγα κε ηελ εηζαγσγή ηνπο ζην ρξεκαηηζηήξην 40 4.3 Ηδξπηηθνί ηίηινη. 41 4.3.1 Καηεγνξίεο ηδξπηηθψλ ηίηισλ... 41 4.3.2 Κνηλνί ηδξπηηθνί ηίηινη.. 41 4.3.3 Δμαηξεηηθνί Ηδξπηηθνί Σίηινη (Δ.Η.Σ.). 42 ΠΔΜΠΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΛΔΓΚΣΔ 5.1 Οξηζκφο θαη δηαίξεζε ηεο ειεγθηηθήο 43 5.2 Υξεζηκφηεηα ηνπ εμσηεξηθνχ ειέγρνπ. 44 5.3 Πξνζφληα-Καζήθνληα θαη Τπνρξεψζεηο ηνπ ειεγθηή 45 5.3.1 Πξνζφληα ηνπ ειεγθηή. 5.3.2 Καζήθνληα θαη ππνρξεψζεηο ηνπ ειεγθηή 5.3.3 Ακνηβέο ειεγθηψλ. 5.4 Δίδε ειέγρσλ.. 48 5.5 Πξφηππα ειεγθηηθήο εξγαζίαο 49 ΔΚΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΖ ΥΡΖΖ - ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΗ - ΠΡΟΑΡΣΖΜΑ 6.1 Γηαρεηξηζηηθή ρξήζε Α.Δ... 50 6.1.1 Οη θάζεηο ηεο δσήο ηεο επηρείξεζεο. 50 6.1.2 Ζ δηαρεηξηζηηθή ή εηαηξηθή ρξήζε. 50 6.2 Δηήζηνη ινγαξηαζκνί-ηζνινγηζκφο-απνηειέζκαηα ρξήζεσο-πίλαθαο δηάζεζεο 51 απνηειεζκάησλ-πξνζάξηεκα. 6.2.1 Υξφλνο θαηαξηίζεσο&δεκνζηεχζεσο ησλ νηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ ηεο Α.Δ... 6.2.2 Ηζνινγηζκφο. 6.2.3 Απνηειέζκαηα ρξήζεσο. 6.2.3.1 Έλλνηα, πεξηερφκελν, ιεηηνπξγία 6.2.3.2 Γεληθέο δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ ην ινγαξηαζκφ Απνηειέζκαηα ρξήζεσο... 6.2.4 Πίλαθαο δηάζεζεο απνηειεζκάησλ 6.2.4.1 Γηαλνκή θαζαξψλ θεξδψλ 6.2.4.2 Καζαξά θέξδε θαη δηαλνκή απηψλ. 6.2.4.3 Γηαλνκή πξνζσξηλψλ κεξηζκάησλ ή πνζνζηψλ 45 46 47 52 54 56 56 56 57 58 58 59 59 2

6.2.5 Πξνζάξηεκα ηνπ ηζνινγηζκνχ θαη ησλ Απνηειεζκάησλ ρξήζεσο, πεξηερφκελν πξνζαξηήκαηνο 60 ΔΒΓΟΜΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ Ζ ΦΟΡΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ Ζ ΓΗΑΘΔΖ ΚΔΡΓΩΝ ΣΖ Α.Δ. 7.1 Σν ζχζηεκα θνξνινγίαο ηεο Α.Δ... 63 7.2 Γηάζεζε θεξδψλ ππνινγηζκφο ηαθηηθνχ απνζεκαηηθνχ θαη πξψηνπ κεξίζκαηνο.. 65 7.2.1 Καζαξά θέξδε θαη δηαλνκή απηψλ.. 65 7.2.2 Γηαλνκή πξνζσξηλψλ κεξηζκάησλ ή πνζνζηψλ. 66 7.3 7.2.3 Γηαλνκή εηθνληθψλ θεξδψλ. 7.2.4 Γηάζεζε θεξδψλ... 7.2.5 Τπνινγηζκφο ησλ θξαηήζεσλ γηα ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ&πξψην κέξηζκα.. 7.2.6 Πνην είλαη ην κέγηζην πνζφ δηαλεκνκέλσλ θεξδψλ πνπ κπνξεί λα δηαηεζεί ζηνπο κεηφρνπο ;. 7.2.7 εηξά δηαζέζεσο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο Α.Δ. 7.2.8 Γηάζεζε ηνπ ππνινίπνπ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ. 70 7.2.9 Απαγφξεπζε δηαλνκήο θεξδψλ. 71 7.2.10 Παξάδεηγκα δηάζεζεο θεξδψλ Α.Δ.... 72 7.2.11 Τπνινγηζκφο ζηνηρεηψλ «Πίλαθα δηάζεζεο απνηειεζκάησλ»... Τπνινγηζκφο πξνθαηαβνιήο θφξνπ εηζνδήκαηνο. 7.4 Λνγηζηηθέο εγγξαθέο ηέινπο ρξήζεο. 78 66 66 67 68 69 73 78 7.5 Υξνλνδηάγξακκα απφδνζεο θφξσλ θαη ππνβνιήο δειψζεσλ ζηνηρείσλ ζηε Γεκφζηα Οηθνλνκηθή Τπεξεζία ( Γ.Ο.Τ ). ΟΓΓΟΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΛΤΖ ΚΑΗ ΔΚΚΑΘΑΡΗΖ ΣΖ Α.Δ. 82 8.1 Γεληθέο παξαηεξήζεηο. 83 8.2 Γηαδηθαζίεο εθθαζάξηζεο 85 8.3 Δθαξκνγή ιχζεσο Α.Δ. 88 8.4 Δγγξαθέο εθθαζάξηζεο ηεο πεξηνπζίαο ηεο Α.Δ.. 89 ΔΝΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΗΓΡΤΖ ΚΑΗ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ Α.Δ. 9.0 Πξαθηηθφ κέξνο.. 94 Βηβιηνγξαθία 3

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΒΗΒΛΗΑ Α.Δ. 1.1 Οξηζκφο Αλψλπκεο Δηαηξείαο Δίλαη κηα εκπνξηθή εηαηξεία κε λνκηθή πξνζσπηθφηεηα, ηεο νπνίαο νη κέηνρνη δελ επζχλνληαη πξνζσπηθά γηα ηηο εηαηξηθέο ππνρξεψζεηο θαη ζηελ νπνία ε εηαηξηθή ηδηφηεηα κπνξεί λα ελζσκαησζεί ζε κεηνρέο νη νπνίεο κεηαβηβάδνληαη κε επρέξεηα θαη είλαη ίζα ηκήκαηα ηνπ εηαηξηθνχ θεθαιαίνπ. 1.2 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο (Α.Δ.) Ζ Α.Δ. είλαη κηα θεθαιαηνπρηθή εηαηξεία φπνπ ην θεθάιαην ηεο δηαηξείηαη ζε ηκήκαηα θαη θάζε ηκήκα απνηειεί ηελ κεηνρή. Μεγάιε ζεκαζία έρεη ην θεθαιαηνπρηθφ ζηνηρείν ηεο Α.Δ. θαη φρη ηα πξφζσπα ησλ ζπλεηαίξσλ, δηφηη απηά επζχλνληαη κέρξη ηνπ πνζνχ ηεο εηζθνξάο ηνπο. Ζ ίδηα Α.Δ. απνηειεί λνκηθφ πξφζσπν ηνπ νπνίνπ ηα δηθαηψκαηα θαη νη ππνρξεψζεηο απνξξένπλ απφ ην λφκν θαη ην θαηαζηαηηθφ. Οη κεηνρέο κεηαβηβάδνληαη εχθνια αιιά πάληνηε θάησ απφ λνκηθέο ζπκβνιαηνγξαθηθέο δηαδηθαζίεο. 1.3 Λνγηζηηθή εγγξαθή ζχζηαζεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο (Α.Δ.) Ζ ζχζηαζε ηεο Α.Δ. εκθαλίδεηαη κε ινγηζηηθέο εγγξαθέο ζχκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.., ζην νπνίν εκθαλίδεηαη ε θάιπςε θαη ε θαηαβνιή ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ: 33 Υξεψζηεο Γηάθνξνη 33.03 Μέηνρνη ινγ/ζκφο θάιπςεο θεθαιαίνπ Κάιπςε κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ απφ ηνπο κεηφρνπο 33 Υξεψζηεο Γηάθνξνη 33.04 Οθεηιφκελν Κεθάιαην 40 Κεθάιαην 40.02 Οθεηιφκελν Μ.Κ. 33 Υξεψζηεο Γηάθνξνη 33.03 Μέηνρνη ινγ/ζκνο θάιπςεο θεθαιαίνπ Λογιζηική Δηαιπειών Άγγελορ Σζακλαγκάνορ ελ.225 Ίδπςζη και λειηοςπγία επισειπήζεων.γ. ανηαρ και Ν.Θ. Μανωλίηζηρ ελ.27 4

38 Υξεκαηηθά Γηαζέζηκα (εάλ ην Μ.Κ. εηζθέξεηαη ζε ρξήκα) 38.00 Σακείν 12 Μεραλήκαηα (φηαλ ην Μ.Κ. εηζθέξεηαη ζε είδνο) Καηαβνιή εηζθνξψλ 40 Κεθάιαην 40,02 Οθεηιφκελν Μ.Κ. θνηλψλ κεηνρψλ Δκθάληζε θαηαβεβιεκέλνπ θεθαιαίνπ 33 Υξεψζηεο Γηάθνξνη 33.04 Οθεηιφκελν Κεθάιαην 40 Κεθάιαην 40.00 Καηαβεβιεκέλν Μ.Κ. θνηλψλ κεηνρψλ 1.4 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα Α.Δ. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο Α.Δ. είλαη ηα εμήο: α) πγθέληξσζε ζεκαληηθψλ θεθαιαίσλ κε ηελ έθδνζε κεηνρψλ ή κε ζχλαςε νκνινγηαθψλ δαλείσλ. ( Απηή ε επρέξεηα ζπγθέληξσζεο θεθαιαίσλ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη νη κέηνρνη επζχλνληαη κφλν κέρξη ην πνζφ ηεο εηζθνξάο ηνπο.) β) Ρεπζηνπνίεζε ησλ κεηνρψλ γ) Δμαζθάιηζε ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο.( Γηα κεγάια ή αθφκε γηα απεξηφξηζην ρξνληθφ δηάζηεκα.) δ) Γεκηνπξγία κεγάισλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ κε ζχγρξνλν εμνπιηζκφ θαη απμεκέλεο δπλαηφηεηεο εθαξκνγήο απνηειεζκαηηθψλ κεζφδσλ παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο θαη Management ( εμαηηίαο κεγάιε επρέξεηα ζπγθέληξσζεο θεθαιαίσλ ζηελ Α.Δ.) Σα κεηνλεθηήκαηα ηεο Α.Δ. είλαη ηα εμήο: α) Απμεκέλεο δαπάλεο ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο β) Γπζκελέζηεξε θνξνινγηθή κεηαρείξηζε γ) Δθιείπεη ην πξνζσπηθφ ελδηαθέξνλ ηνπ ηδηνθηήηε.( Γηφηη κηα Α.Δ. δηνηθείηαη ζπλήζσο απφ έκκηζζνπο ή άκηζζνπο χκβνπινπο ή Τπαιιήινπο.) δ) Ο γξαθεηνθξαηηθφο ραξαθηήξαο. ( Ο νπνίνο ζηεξεί απφ ηελ επηρείξεζε ηα ραξαθηεξίζηεθα ηεο επειημίαο θαη ηεο επρέξεηαο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ζε ηαρείεο ηνπ θνηλσληθννηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο.) Λογιζηική Δηαιπειών Άγγελορ Σζακλαγκάνορ ελ.225 Ίδπςζη και λειηοςπγία επισειπήζεων.γ. ανηαρ και Ν.Θ. Μανωλίηζηρ ελ.2 5

1.5 Βηβιία Αλψλπκσλ εηαηξεηψλ Οη Α.Δ. γηα άζθεζε ηνπο πξέπεη λα ηεξνχλ βηβιία Γ' θαηεγνξίαο θαηά ηελ δηπινγξαθηθή κέζνδν κε νπνηαδήπνηε ινγηζηηθφ ζχζηεκα, ζχκθσλα κε ηηο γεληθά παξαδεθηέο αξρέο ηεο ινγηζηηθήο. Βηβιία πνπ πξέπεη λα ηεξήζεη κηα επηρείξεζε Α.Δ. είλαη ηα εμήο: ην ζπλζεηηθφ - αλαιπηηθφ ζχζηεκα 1) Βηβιίν απνγξαθψλ θαη Ηζνινγηζκψλ 2) Γεληθφ εκεξνιφγην 3) Γεληθφ θαζνιηθφ 4) Ζκεξνιφγην γηα ηηο ηαθηνπνηεηηθέο πξάμεηο ηνπ Ηζνινγηζκνχ 5) Σν βηβιίν επελδχζεσλ 6) Σν βηβιίν εμφδσλ πξψηεο εγθαηαζηάζεσο 7) Σα αλαιπηηθά θαζνιηθά 8) Σα βνεζεηηθά βηβιία 1.6 Θεψξεζε βηβιίσλ Γηα λα κπνξέζεη ε Α.Δ. λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα βηβιία απηά, ζα πξέπεη λα ηα πξνζθνκίζεη ζηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. γηα ζεψξεζε θαη ραξηνζήκαλζε. Σα ζηνηρεία ππφθεηληαη αηειψο ζε ζεψξεζε θαη κφλν ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ην απαηηεί ξεηψο ν Κ.Β.. Αιιά γηα λα ζεσξεζνχλ ηα πξψηα βηβιία ηεο Α.Δ. απφ ηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. ζα πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα θάλεη εγγξαθή απαηηνχληαη ηα αθφινπζα δηθαηνινγεηηθά: 1) Καηαζηαηηθφ ηεο Α.Δ.( θπξσκέλν αληίγξαθν) 2) Φσηναληίγξαθν ηεο Απφθαζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δκπνξίνπ ή Ννκαξρίαο, πνπ εγθξίλεη ηε ζχζηαζε ηεο εηαηξείαο θαη ηεο αλαθνίλσζεο απηήο ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο, θαζψο επίζεο αληίγξαθν ηνπ ηξηπιφηππν απνδεηθηηθνχ ηνπ Σ.Α.Π.Δ.Σ ( Σακείν Αζθαιίζεσο Πξνζσπηθνχ Δζληθνχ Σνπνγξαθείνπ.) 3) Τπεχζπλε δήισζε ηνπ Ν1599/86 φηη ζα πξνζθνκηζζνχλ ζηε Γ.Ο.Τ. δχν Φ.Δ.Κ., ζηα νπνία δεκνζηεχζεθε ε αλαθνίλσζε ζπζηάζεσο ηεο Α.Δ. ( φηαλ θπθινθφξεζε ην νηθείν Φ.Δ.Κ. ) 4) Φσηναληίγξαθν ηεο δειψζεσο πιεξσκήο ηνπ θφξνπ ζπγθεληξψζεσο θεθαιαίνπ 1%. 5) Βεβαίσζε εγγξαθήο ηεο Α.Δ. ζην νηθείν επηκειεηήξην 6) Αληηγξαθή ηνπ κηζζσηεξίνπ ζπκβνιαίνπ, κε ην νπνίν ε Α.Δ. κίζζσζε ηα γξαθεία ηεο έδξαο ηεο. Δάλ ην θηήξην ζην νπνίν ζηεγαζζνχλ ηα γξαθεία είλαη ηδηφθηεηα, ν λφκηκνο εθπξφζσπνο ηεο εηαηξείαο ππνβάιιεη ζρεηηθή ππεχζπλε δήισζε ηνπ Ν1599/86 Λογιζηική Δηαιπειών Άγγελορ Σζακλαγκάνορ ελ.225 Ίδπςζη και λειηοςπγία επισειπήζεων.γ. ανηαρ και Ν.Θ. Μανωλίηζηρ ελ.27 6

Γηα λα ρνξεγεζεί αξηζκφο Φνξνινγηθνχ Μεηξψνπ ζα πξέπεη ν λφκηκνο εθπξφζσπνο λα ππνγξάςεη ηελ δήισζε έλαξμεο δξαζηεξηφηεηαο. Μέρξη λα ζεσξήζεη ε εηαηξεία ηα βηβιία απηά έρεη πξφβιεκα, δηφηη δελ κπνξεί λα θαηαρσξήζεη ηηο πξάμεηο πνπ δηελεξγεί πξηλ απφ ηελ ρξνλνινγία ζεψξεζεο ησλ βηβιίσλ. Έηζη ν λφκνο επηηξέπεη ζηνπο ηδξπηέο ηεο Α.Δ. λα ρξεζηκνπνηνχλ πξνζσξηλά βηβιία ηα νπνία είλαη ζεσξεκέλα απφ ηελ αξκφδηα Γ.Ο.Τ. Θα πξέπεη έλαο απφ ηνπο ηδξπηέο λα πξνζθνκίζεη έλα ινγηζηηθφ ( εκεξνιφγην εμφδσλ πξψηεο εγθαηάζηαζεο ) ή κία πιήξε ζεηξά πξνζσξηλψλ βηβιίσλ, βέβαηα κφλν εάλ ν φγθνο θαη ε θχζε ησλ πξάμεσλ ζχζηαζεο ην ζπληζηνχλ θαη κία ππεχζπλε δήισζε φηη έρεη ηελ πξφζεζε λα ηδξχζεη Α.Δ. 1.7 Σα Βαζηθφηεξα πζηήκαηα ηεο Α.Δ. είλαη: 1) Σν Ηηαιηθφ ή Κιαζζηθφ χζηεκα, θαηά ην νπνίν ηεξείηαη έλα εκεξνιφγην ( γεληθφ εκεξνιφγην ), ζην νπνίν θαηαρσξνχληαη φιεο νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο. ε απηφ ην χζηεκα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη βνεζεηηθά βηβιία πνπ λα πεξηέρνπλ ηαθηνπνηεηηθέο πξάμεηο ηζνινγηζκνχ ( βηβιίν ηακείνπ, βηβιίν αγνξψλ θ.ι.π.). Σα βνεζεηηθά βηβιία είλαη πξψηεο εγγξαθήο θαη ηα δεδνκέλα κεηαθέξνληαη ζην γεληθφ εκεξνιφγην κε κία ή πεξηζζφηεξεο αλαθεθαιαησηηθέο εγγξαθέο, πνπ πεξηέρνπλ ηελ εκεξήζηα θίλεζε ησλ ινγαξηαζκψλ πνπ παξαθαινχληαη ζην θαζέλα απφ απηά. 2) Σν πγθεληξσηηθφ χζηεκα, δηαζπάζεη ην εκεξνιφγην ζε πνιιά αλαιπηηθά εκεξνιφγηα. Δίλαη πνιιέο νη παξαιιαγέο κε ηηο νπνίεο εθαξκφδεηαη ην χζηεκα, απηφ, νη θπξηφηεξεο είλαη νη παξαθάησ: α) Ζ Γεξκαληθή παξαιιαγή φπνπ ηεξνχληαη δχν αλαιπηηθά εκεξνιφγηα απηφ ηνπ Σακείνπ (Α.Ζ. Δηζπξάμεσλ θαη Α.Ζ. Πιεξσκψλ) θαη πκςεθηζηηθψλ πξάμεσλ (Α.Ζ.Γ.Π.) β) Ζ βειηησκέλε Γεξκαληθή παξαιιαγή, πνπ πέξα απφ ηα πην πάλσ Α.Ζ. ηεξνχληαη θαη Α.Ζ. Αγνξψλ θαη Πσιήζεσλ γ) Ζ Αγγιηθή παξαιιαγή, πνπ δελ ηεξείηαη ζπγθεληξσηηθφ εκεξνιφγην, αιιά ηα ζηνηρεία ησλ Α.Ζ. κεηαθέξνληαη απεπζείαο ζην γεληθφ θαζνιηθφ. Γ) Ζ Γαιιηθή παξαιιαγή, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πνιιά Α.Ζ. φπσο Δηζπξάμεσλ, Πιεξσκψλ, Γηάθνξσλ Πξάμεσλ, Αγνξψλ, Πσιήζεσλ, Γξακκαηίσλ Δηζπξαθηέσλ, Γξακκαηίσλ Πιεξσηέσλ, θ.ι.π. αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Δ) Ζ Ακεξηθάληθε παξαιιαγή, πνπ ην ζπγθεληξσηηθφ θαη γεληθφ θαζνιηθφ έρνπλ ελζσκαησζεί ζε έλα βηβιίν. ην πγθεληξσηηθφ ζχζηεκα, νη ηαθηνπνηεηηθέο πξάμεηο ηνπ Ηζνινγηζκνχ θαηαρσξνχληαη ζην ζπγθεληξσηηθφ εκεξνιφγην ή θαηαρσξνχληαη ζε μερσξηζηφ εκεξνιφγην εγγξαθψλ ηζνινγηζκνχ. Λογιζηική Δηαιπειών Άγγελορ Σζακλαγκάνορ ελ.225 Ίδπςζη και λειηοςπγία επισειπήζεων.γ. ανηαρ και Ν.Θ. Μανωλίηζηρ ελ.27 7

Ο επηηεδεπκαηίαο αλ ζέιεη έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αιιάμεη ην ινγηζηηθφ ζχζηεκα πνπ αθνινπζεί απφ ηελ έλαξμε ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ. Σν ίδην κπνξεί λα θάλεη θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο, φπσο θαη αλ αιιάμεη ηνλ ηξφπν ηήξεζεο ησλ βηβιίσλ απφ ην ρεηξφγξαθν ζε κεραλνγξαθηθφ. Οη ινγαξηαζκνί ζχκθσλα κε ηνλ Κ.Β.. ηεξνχληαη ππνρξεσηηθά, ηνπιάρηζηνλ νη πξσηνβάζκηνη, νη δεπηεξνβάζκηνη θαη νη ππνρξεσηηθνί ηξηηνβάζκηνη εθηφο απφ ηνπο ινγαξηαζκνχο ηεο νκάδαο 9.Αλ ππάξρνπλ απμεκέλεο ππνρξεψζεηο απφ ηνλ λφκν ηεξνχληαη θαη νη ινηπνί ινγαξηαζκνί ηφζν ηεο Γεληθήο φζν θαη ηεο Αλαιπηηθήο Λνγηζηηθήο. 1.8 Έλλνηα Τπνθαηαζηήκαηνο Τπνθαηάζηεκα ζεσξείηαη ε εθηφο ηεο έδξαο (θεληξηθνχ ) επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ηνπ επηηεδεπκαηία ( θπζηθνχ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ ), ζηελ νπνία δηελεξγείηαη νπνηαδήπνηε ζπλαιιαθηηθή ή παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. Σα ππνθαηαζηήκαηα βξίζθνληαη ζε δηάθνξν ηφπν απφ ην θεληξηθφ θαηάζηεκα, ην εξγνζηάζην ή ην εξγαζηήξην, ην εξγνηάμην, ην θαηάζηεκα, ην εξγνηάμην, ην θαηάζηεκα πνπ βξίζθεηαη ζην ίδην θηήξην αιιά δελ είλαη ζπλερφκελν κε ην θεληξηθφ, ην πξαηήξην, ην κεηαιιείν, νξπρείν ή ιαηνκείν επηρείξεζεο, ην κφληκν ή θηλεηφ ζπλεξγείν αγνξάο θαη επεμεξγαζίαο γεσξγηθψλ, θηελνηξνθηθψλ, αιηεπηηθψλ πξντφλησλ, ν ζηαζκφο αλαπαξαγσγήο θηελψλ, νη θαληίλεο πνπ βξίζθνληαη κέζα ζε πινία, ηα αεξνδξφκηα, δεκφζηεο ππεξεζίεο ή άιινπο ρψξνπο, εθφζνλ εμαξηψληαη απφ θάπνην θεληξηθφ θαηάζηεκα. Οη απνζήθεο, ζηηο νπνίεο γίλεηαη κνλφ απιή παξαιαβή ή παξάδνζε αγαζψλ απφ επαγγεικαηηθή εγθαηάζηαζε ηνπ επηηεδεπκαηία δελ ζεσξνχληαη ππνθαηάζηεκα. Βηβιία ππνθαηαζηήκαηνο γ θαηεγνξίαο Ο επηηεδεπκαηίαο ηεο ηξίηεο θαηεγνξίαο βηβιίσλ έρεη γηα θάζε ππνθαηάζηεκα ηνπ, ηηο αθφινπζεο ππνρξεψζεηο: 1) Όηαν εξάγεηαι αςηοηελέρ λογιζηικό αποηέλεζμα ζηο ςποκαηάζηημα: χκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.. θαη Κ.Β.. ην ππνθαηάζηεκα ππνρξενχηαη, φηαλ εμάγεηαη απηνηειέο απνηέιεζκα λα ηεξεί πιήξε βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο. Όηαλ ην ππνθαηάζηεκα ιεηηνπξγεί ζε άιιε ρψξα, ηα βηβιία ηνπ ηεξνχληαη ζχκθσλα κε ηελ λνκνζεζία ηεο ρψξαο απηήο. Σα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ απηψλ ελζσκαηψλνληαη ζηα βηβιία ηεο έδξαο, ρσξηζηά απφ ηα δεδνκέλα ησλ βηβιίσλ ηεο θαη ησλ άιισλ ππνθαηαζηεκάησλ, εληφο ηεο πξνζεζκίαο θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ. 2) Όηαν δεν εξάγεηαι αςηοηελέρ αποηέλεζμα: Σεξνχληαη, Α) Ζκεξνιόγην ηακηαθώλ θαη ζπκςεθηζηηθώλ πξάμεσλ θαηά ηε δηπινγξαθηθή κέζνδν. ε απηφ θαηαρσξνχληαη νη εηζπξάμεηο, νη πιεξσκέο, νη ζπλαιιαγέο κε πίζησζε θαη γεληθά φιεο νη ηακηαθέο θαη ζπκςεθηζηηθέο πξάμεηο. Γεληθή Λνγηζηηθή ζε Δπξψ Αξηζηνηέιε Γ. Κνληάθνπ ει. 339 4 Γεληθή Λνγηζηηθή ζε Δπξψ Αξηζηνηέιε Γ. Κνληάθνπ ει. 358 8

Δπίζεο ην εκεξνιφγην απηφ δελ απνθιείεη ηελ ηήξεζε θαη άιισλ εκεξνινγίσλ, φπσο αγνξψλ, πσιήζεσλ θ.ι.π. Β) Μεληαίν Γηπιόηππν Φχιιν θαη Διέγρνπ, ην νπνίν θαηαξηίδεηαη θάζε κήλα δηπιφηππν ζε αζεψξεην έληππν θαη απνζηέιιεηαη ζηε έδξα κέζα ζηηο πξψηεο 20 εκέξεο ηνπ επφκελνπ κήλα. ην Φ.Α.Δ. ε αλάπηπμε ησλ ινγαξηαζκψλ είλαη αληίζηνηρε κε εθείλε ησλ ινγαξηαζκψλ ή ηεο έδξαο θαη ζα αλαγξάθεηαη θαη ηα πξννδεπηηθά αζξνίζκαηα ησλ πξνεγνχκελσλ κελψλ. Σν Φ.Α.Δ. δελ είλαη απαξαίηεην αλ ην εκεξνιφγην ηακηαθψλ θαη ζπκςεθηζηηθψλ πξάμεσλ είλαη δηπιφηππν θαη νη ινγαξηαζκνί αλαπηχζζνληαη φπσο ζην θεληξηθφ. Σν πξσηφηππν εκεξνιφγην απνζηέιιεηαη ζηελ έδξα γηα ελεκέξσζε κέζα ζηηο πξψηεο 20 εκέξεο ηνπ επφκελνπ κήλα. Γ) Δπίζεο κπνξεί λα ηεξείηαη κφλν εκεξήζην Γηπιόηππν Φχιιν πλαιιαγψλ (ζεσξεκέλν) ζην νπνίν θαηαρσξνχληαη ρσξηζηά: 1. Σν ππφινηπν ηνπ ηακείνπ ηεο πξνεγνχκελεο εκέξαο 2. Οη εηζπξάμεηο θαη πιεξσκέο 3. Οη ζπκςεθίζηεθεο πξάμεηο Σν θχιιν απηφ θαηαξηίδεηαη εκεξήζην θαη απινγξαθηθφ θαη ην πξσηφηππν απνζηέιιεηαη ζηελ έδξα κέζα ζε 15 εκέξεο, απφ ηελ εκέξα πνπ αθνξά, γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ βηβιίσλ ηεο. Απαιιαγή απφ ηελ ηήξεζε ή θαηά δηάθνξν ηξφπν ηήξεζεο βηβιίσλ ππνθαηαζηήκαηνο: Ο επηηεδεπκαηίαο πνπ αληηκεησπίδεη ζνβαξέο δπζρεξείο ζηελ ηήξεζε βηβιίσλ ζην ππνθαηάζηεκα ηνπ κπνξεί, έπεηηα απφ αίηεζε ηνπ, κε έγθξηζε ηνπ πξντζηάκελνπ ηεο Γ.Ο.Τ. ηεο έδξαο ηνπ, ε νπνία πξέπεη λα θνηλνπνηεζεί θαη ζηνλ πξντζηάκελν ηεο Γ.Ο.Τ. ηνπ ππνθαηαζηήκαηνο, λα απαιιαγεί απφ ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο φισλ ή κεξηθψλ ηνπ ππνθαηαζηήκαηνο ηνπ ή λα ηα ηεξεί θαηά δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Ζ απαιιαγή απηή δελ κπνξεί λα γίλεη ζε θακία πεξίπησζε, γηα ην βηβιίν απνζήθεο, ηελ θαηάζηαζε απνγξαθήο θαη ηα πξφζζεηα βηβιία εηδηθψλ πεξηπηψζεσλ. Η Λογιζηική ζηιρ εηαιπικέρ επισειπήζειρ Γίκαιορ Π. Καούνηρ 1990 ελ. 360 9

1.9 Υξφλνο θαη ηξφπνο κεραλνγξαθηθήο ελεκέξσζεο ησλ βηβιίσλ θαη έθδνζεο ζηνηρείσλ Γεληθά: Ζ κεραλνγξαθηθή ηήξεζε ησλ βηβιίσλ πξαγκαηνπνηείηαη ζε δχν ζηάδηα. Σν ζηάδην ηεο ελεκέξσζεο θαη ην ζηάδην ηεο εθηχπσζεο. Ζ ελεκέξσζε ησλ βηβιίσλ γίλεηαη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ θάζε νηθνλνκηθήο πξάμεο πνπ πξαγκαηνπνηεί ν επηηεδεπκαηίαο, ζην αξρείν ηνπ Ζ/Τ θαη ηε ινγηζηηθνπνίεζε ησλ πξάμεσλ απηψλ ζηηο πξνζεζκίεο πνπ νξίδεη ν Κψδηθαο. Ζ εηζαγσγή γίλεηαη κε ηελ πιεθηξνιφγεζε ή απηφκαηα, φηαλ ππάξρεη ζχζηεκα ON LINE ελεκέξσζεο ησλ βηβιίσλ κε ηα ζηνηρεία πνπ εθδίδνληαη κεραλνγξαθηθά. Ζ εθηύπσζε είλαη ε κεηαθνξά απφ ην αξρείν ηνπ Ζ/Τ θαη ε απεηθφληζε ζε κεραλνγξαθηθά έληππα ( ζεσξεκέλα ή αζεψξεηα ) ησλ νηθνλνκηθψλ πξάμεσλ. Δπηζεκαίλεηαη φηη νη πξνζεζκίεο γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ βηβιίσλ πνπ ηεξνχληαη κεραλνγξαθηθά, φπσο αλαθέξνληαη ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο, έρνπλ αθεηεξία ηελ εκεξνκελία έθδνζεο ησλ θνξνινγηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ ρξήζηε, ελψ γηα ηα ζηνηρεία πνπ εθδίδεη άιινο επηηεδεπκαηίαο ιακβάλεηαη ππφςε ε εκεξνκελία ιήςεο ηνπο. Α) Σα εκεξνιόγηα, ζηα νπνία θαηαρσξνχληαη πξσηνγελψο νη εγγξαθέο( ην γεληθφ εκεξνιφγην ζην θιαζηθφ ζχζηεκα ή ηα αλαιπηηθά εκεξνιφγηα ζην ζπγθεληξσηηθφ ζχζηεκα), ελεκεξψλνληαη ζηελ πξνζεζκία πνπ νξίδεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο παξαγξάθνπ 2 ηνπ άξζξνπ 17, δειαδή εληφο δεθαπέληε ( 15 ) εκεξώλ, απφ ηελ έθδνζε ή ηε ιήςε ηνπ θαηά πεξίπησζε δηθαηνινγεηηθνχ θαη επί ηακεηαθψλ πξάμεσλ απφ ηε δηελέξγεηα ηνπο. Ζ εθηύπσζε ηνπο γίλεηαη κέρξη ην ηέινο ηνπ επνκέλνπ κήλα εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο. Β) Σα αλαιπηηθά θαζνιηθά εθηππώλνληαη κία θνξά ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηόδνπ θαη κέζα ζηελ πξνζεζκία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ. Γ) Σν γεληθό θαζνιηθό θαη ην ζπγθεληξσηηθό εκεξνιόγην εθηππώλνληαη ζην ηέινο ηνπ επόκελνπ κήλα εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο ή κηα θνξά ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ, κέζα ζηελ πξνζεζκία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη κέρξη ην ηέινο ηνπ επφκελνπ κήλα εθείλν πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο, εθηππψλεηαη ηζνδχγην ( ζεσξεκέλν ) ηνπ γεληθνχ θαζνιηθνχ ην ηζνδχγην απηφ αλαγξάθνληαη ηα ζπλνιηθά πξννδεπηηθά αζξνίζκαηα ρξέσζεο θαη πίζησζεο ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ γεληθνχ θαζνιηθνχ κέρξη ην ηέινο ηνπ κήλα πνπ αθνξά, θαζψο θαη ηα ππφινηπα (ρξεσζηηθά θαη πηζησηηθά) ησλ ινγαξηαζκψλ απηψλ. Γ)Βηβιίν απνζήθεο ελεκεξώλεηαη πνζνηηθά εληόο νθηώ ( 8 ) εκεξώλ απφ ηελ παξαιαβή ή ηελ παξάδνζε ή άιινπ είδνπο δηαθίλεζε ηνπ αγαζνχ θαη θαη' αμία εληόο δέθα (10 ) εκεξώλ απφ ηελ έθδνζε ή ηε ιήςε ηνπ ζηνηρείνπ αμίαο. Δθηππώλεηαη ζην ηέινο ηνπ επνκέλνπ κήλα εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο ή κηα θνξά ζην ηέινο ηεο δηαρεηξηζηηθήο πεξηφδνπ, κέζα ζηελ πξνζεζκία θιεηζίκαηνο ηνπ ηζνινγηζκνχ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη κέρξη ην ηέινο ηνπ επνκέλνπ κήλα, εθείλνπ πνπ αθνξνχλ νη νηθνλνκηθέο πξάμεηο, εθηππψλεηαη κελαία ( ζεσξεκέλε ) θαηάζηαζε βηβιίνπ απνζήθεο. Μησανογπαθημένη Λογιζηική Κωνζηανηίνορ Ι. ηεθάνος 1997 β' έκδοζη ζελ. 330 κ.331 10

1.10 Τπνδείγκαηα Βηβιίσλ Α.Δ. ΣΑΜΔΗΟΤ Υ Ρ Ο Ν. Γ Η Κ Λνγ/ ζκνί Α.Δ. ΔΗΠΡΑΞΔΩΝ Υξέσζε Υξεκ Γηαζ ηακείνπ Λνγ/ζκνη πνπ ρξεψλνληαη 31 Γ γξακ Η εηο/ηέα Κ 30 πειάηε ο Υ Ρ Ο Ν. Λνγ/ ζκνί Πίζη. Υξεκ δηαζ ηακείνπ ινγ/ζκνί πνπ πηζηψλνληαη 64 54 Γιαθ. Τποσ Έξοδα Φ.Σ 62 Παπ. Σπίηω ν 50 Ππο μηθ εςηέ ρ 53 Πιζη. Γιαθ. χλν ιν Τπφι νηπν A.Δ. ΓΡΑΜΜΑΣΗΩΝ ΔΗΠΡΑΚΣΔΩΝ Υξνλ Δηο Α Ρ Η Θ Μ Οπηζζ ή απνδ Ολνκ/λν Καη δηεπ/λζε Α Κ Π Ο Ο Λ Ζ Ξ Ζ Π Δ Λ Α Σ Δ ΛΟΓ/ΜΟΗ ΠΟΤ ΠΗΣΩΝΟΝΣΑΗ ΔΟΓ ΥΡΟΝ ΚΔΦΑΛ ΔΞΟΓ Λ Ζ Π Σ Ζ Α Κ Π Ο Ο ΛΟΓ/ΜΟΗ ΠΟΤ ΥΡΔΩΝΟΝΣΑΗ ΓΡΑΜ ΓΡΑΜ Δ ΓΡΑΜ ΠΟΤ ΣΡΗΣ ΓΗΑ ΠΛΖΡΩΣ ΔΗ/ΣΔΑ ΔΗΠΡ ΓΡΑΜ ΠΟΤ ΔΗΠΡ Μησανογπαθημένη Λογιζηική Κωνζηανηίνορ Ι. ηεθάνος 1997 β' έκδοζη ζελ. 330 κ.331 11

Α.Δ. ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΩΝ ΠΛΖΡΩΣΔΩΝ Υ Ρ Ο Ν Α Ρ Η Θ Μ Δ Κ Γ Ο Σ Ζ Α Κ Π Ο Ο Λ Ζ Ξ Ζ Π Ρ Ο Μ Ζ Θ ΣΟΚΟΗ ΚΑΗ ΔΞΟΓΑ ΓΡΑΜ ΠΟΤ ΠΛΖΡ ΥΡΟΝΟΛΟΓΗΑ ΠΛΖΡΩΜΖ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ ΒΗΒΛΗΟ ΜΔΣΟΥΩΝ ΑΡΗΘΜΟ ΜΔΣΟΥΩΝ ΥΡΟΝΟΛΟΓΗΑ ΚΑΣΑΥΩΡΖΖ ΟΝΟΜ/ΝΟ ΜΔΣΟΥΟΤ ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΡΑΞΖ ΜΔΣΑΒΗΒΑΖ Α/Α ΥΡΟΝΟΛΟΓΗΑ ΥΡΖΜΑΣΗΣΖ ΤΜΒΟΛΑΗΟΓΡΑΦΟ ΔΛΗΓΑ ΒΗΒΛΗΟΤ ΜΔΣΟΥΩΝ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ Μησανογπαθημένη Λογιζηική Κωνζηανηίνορ Ι. ηεθάνος 1997 β' έκδοζη ζελ. 330 κ.331 12

ΖΜΔΡΟΛΟΓΗΟ ΚΑΘΟΛΗΚΟ Παξάδεηγκα εθαξκνγήο ηνπ Ακεξηθάληθνπ ζπζηήκαηνο, Ζ απνγξαθή ηεο επηρείξεζεο ηνπ Α ηελ 1.3.2004 έδεημε ζε επξψ.: Σακείν 7.000,Δκπνξεχκαηα 8.000 θαη Πξνκεζεπηέο 5.000. ηε ζπλέρεηα ελεξγήζεθαλ ζηελ επηρείξεζε νη αθφινπζεο πξάμεηο: 4.3.2003 Πσιήζεθαλ εκπνξεχκαηα αληί επξψ 2.000 κε πίζησζε. 7.3.2003 Πιεξψζεθαλ ζε πξνκεζεπηή επξψ 1.000. 10.3.2003 Πσιήζεθαλ εκπνξεχκαηα αληί επξψ 2.200 θαηά επξψ 1.000, κε κεηξεηά θαη ην ππφινηπν κε πίζησζε. Σν Ζκεξνιφγην - Καζνιηθφ ζα έρεη: Α / Α ΖΜΔΡΟΛΟΓΗ Ο Υ Π ΣΑΜΔΗΟ ΔΜΠ/ΣΑ ΠΡΟΜΖΘΔΤΣΔ ΚΔΦΑΛΑΗΑΟ ΠΔΛΑΣΔ ΠΩΛΖΔΗ ΔΜΠ/ΣΩΝ 1 ταμείο 7000 Χ Π Χ Π Χ Π Χ Π Χ Π Χ Π Χ Π 7000 8000 5000 Εμορεύματα 8000 5000 Προμηθεστές κευάλαιο 2 Αρτ ισολο. 10000 10000 4 2000 2000 Πελάτες 2000 πωλήσεις 3 τιμ 2000 7 προμηθ 1000 1000 1000 1000 ταμείο 4 Ε.Π 2200 10 1000 1000 1200 Σαμείο 1200 2200 Πλάτες Πωλήσεις Εμπορ τιμ ε μεταυορά 20200 20200 8000 1000 8000 1000 5000 10000 3200 4200 Μησανογπαθημένη Λογιζηική Κωνζηανηίνορ Ι. ηεθάνος 1997 β' έκδοζη ζελ. 330 κ.331 13

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΤΣΑΖ Α.Δ. 2.1 Πξνϋπνζέζεηο γηα ηελ ζύζηαζε Α.Δ. α) χληαμε θαηαζηαηηθνχ ( ζπκβνιαηνγξαθηθψο ) β) Κάιπςε Κεθαιαίνπ ( θαηαβνιή ηνπ κέζα ζε δύο κήλεο απφ ηελ έγθξηζε ηνπ Τπνπξγνχ ) γ) Έγθξηζε ηνπ Τπνπξγνχ Δκπνξίνπ γηα ηελ παξνρή άδεηαο ζχζηαζεο ηεο εηαηξείαο 2.2 Καηάξηηζε θαηαζηαηηθνύ Σν θαηαζηαηηθφ πξέπεη λα είλαη δεκφζην θαη λα ζπληάζζεηαη ελψπηνλ ζπκβνιαηνγξάθνπ θαη λα πεξηέρεη ηα εμήο : ( δηαθνξεηηθά ε ζχζηαζε ηεο εηαηξείαο είλαη άθπξε ) 1. ηελ εηαηξηθή επσλπκία θαη ηνλ ζθνπφ ηεο εηαηξείαο 2. ηελ έδξα ηεο εηαηξείαο 3. ηελ δηάξθεηα δσήο ηεο εηαηξείαο 4. ην χςνο ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαη ηνλ ηξφπν θαηαβνιήο ηνπ 5. ην είδνο ησλ κεηνρψλ, ηνλ αξηζκφ θαη ηελ νλνκαζηηθή αμία ηνπο 6. ηελ ζχγθιηζε, ζπγθξφηεζε, ιεηηνπξγία θαη αξκνδηφηεηεο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ 7. ηελ ζπγθξφηεζε, ιεηηνπξγία θαη αξκνδηφηεηεο ησλ γεληθψλ ζπλειεχζεσλ ησλ κεηφρσλ 8. ηνπο ειεγθηέο 9. ησλ ηα δηθαηψκαηα ησλ κεηφρσλ 10. ηνλ Ηζνινγηζκφ θαη ηελ δηάζεζε ησλ θεξδψλ 11. ηελ ιχζε ηεο εηαηξείαο θαη εθθαζάξηζε ηεο πεξηνπζίαο ηεο Άγγελορ Α. Σζαγκλαγκάνορ Λογιζηική Δηαιπειών 2002 ζελ 225 κ 226 14

2.3.Έγθξηζε ηνπ θαηαζηαηηθνύ Ζ έγθξηζε ηνπ θαηαζηαηηθνχ θαη ε ρνξήγεζε ηεο άδεηαο ζχζηαζεο ηεο Α.Δ. ζήκεξα παξέρνληαη απφ ηνλ αξκφδην Ννκάξρε εθηφο εάλ πξφθεηηαη γηα αζθαιηζηηθέο θαη ηξαπεδηθέο εηαηξείεο, νπφηε αξκφδην είλαη ην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ. 2.4 Έγθξηζε παξνρήο άδεηαο ζύζηαζεο ηεο Δηαηξείαο Ζ έγθξηζε ηνπ θαηαζηαηηθνχ θαη ε ρνξήγεζε ηεο άδεηαο ίδξπζεο ηεο Α.Δ. δεκνζηεχνληαη ζην ηεχρνο ησλ Αλσλχκσλ Δηαηξεηψλ θαη ησλ Δηαηξεηψλ Πεξηνξηζκέλεο Δπζχλεο ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο. Σν λνκηθφ πξφζσπν ηεο Δηαηξείαο αξρίδεη απφ ηελ πξψηε εκέξα ηεο δεκνζίεπζεο ηεο. Ζ Α.Δ. απφ ηελ εκέξα ηεο δεκνζίεπζεο έρεη : 1) δηθή ηεο πεξηνπζία 2) είλαη αλεμάξηεηε θαη έρεη δηθή ηεο ηζαγέλεηα 3) ζπκβάιιεηαη κε ηξίηνπο 4) δεκηνπξγεί δηθαηψκαηα θαη αλαιακβάλεη ππνρξεψζεηο 5) παξίζηαηαη ζηα δηθαζηήξηα 6) είλαη έκπνξνο κε βάζε ην ηππηθφ θξηηήξην 2.5 Σα Όξγαλα δηνίθεζεο ηεο Α.Δ. Γεληθή πλέιεπζε Γηνηθεηηθό πκβνύιην Γηεπζύλσλ ή Δληεηαικέλνο ύκβνπινο Γεληθόο Γηεπζπληήο Σα Όξγαλα δηνηθήζεσο είλαη: Απηά πνπ είλαη ππνρξεσηηθά απφ ην λφκν θαη εθείλα πνπ ε πξάμε δηακφξθσζε πξνο ζπκπιήξσζε ησλ πξψησλ. Σν αλψηαην φξγαλν δηνηθήζεσο κηαο επηρεηξήζεσο, απηφ πνπ παίξλεη ηηο βαζηθέο θαη θαζνξηζηηθέο απνθάζεηο, ζηηο κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο ζπκπίπηεη θαηά θαλφλα κε ην πξφζσπν ηνπ επηρεηξεκαηία. ηηο κεγάιεο επηρεηξήζεηο ην αλψηαην φξγαλν δηνηθήζεσο είλαη ηειείσο αλεμάξηεην απφ ηνλ ηδξπηή ή επηρεηξεκαηία. Ζ ζπλέιεπζε ησλ εηαίξσλ θαη ε γεληθή ζπλέιεπζε ησλ κεηφρσλ είλαη ην αλψηαην φξγαλν δηνηθήζεσο ζηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο φηαλ απηέο έρνπλ πεξηβιεζεί ηνλ ηχπν ηεο Δ.Π.Δ. ή ηεο Α.Δ. Γ Καθούζη Λογιζηική Δμποπικών Δηαιπειών ζελ 131 135 15

2.6 πλέπεηεο από ηνλ εκπνξηθό λόκν 2190/1920 γηα ηηο Α.Δ. Ο Κσδ. Ν. 2190/1920 αλαθέξεη ζην άξζξν 22 α, φηη ηα κέιε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο επζχλνληαη αλ ν ηζνινγηζκφο πεξηέρεη παξαιείςεηο ή ςεπδείο δειψζεηο νη νπνίεο απνθξχπηνπλ ηελ πξαγκαηηθή θαηάζηαζε ηεο εηαηξείαο. Δπίζεο γηα ηηο αλψλπκεο εηαηξείεο νη νπνίεο δελ ππέβαιαλ ζην Τπνπξγείν Δκπνξίνπ ηνπο ηζνινγηζκνχο ηξηψλ ηνπιάρηζηνλ δηαρεηξηζηηθψλ ρξήζεσλ εγθεθξηκέλνπο απφ ηε γεληθή ζπλέιεπζε κπνξεί λα αλαθιεζεί ε άδεηα ζπζηάζεσο ( άπθπο 48 α Κωδ. Ν. 2190/1920 ). πλεπψο κηα έκκεζε ζπλέπεηα ηεο κε ζπληάμεσο απνγξαθήο είλαη ε αλάθιεζε ηεο άδεηαο ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο απφ ηνλ Τπνπξγνχ Δκπνξίνπ. Σέινο, ηηκσξείηαη κε θπιάθηζε θαη κε ρξεκαηηθή πνηλή επξψ 1.000 ( κέρξη 31.12.2001 ήηαλ δξρ. 300.000) ην πξφζσπν ην νπνίν παξέιεηςε ηε ζχληαμε ηνπ εηήζηνπ ηζνινγηζκνχ, ή ην πξφζσπν ην νπνίν ελ γλψζεη ζπλέηαμε ή ελέθξηλε ηζνινγηζκφ αληίζεηα απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2190/1920 ή ηνπ θαηαζηαηηθνχ ( άπθπο 57 Κωδ. Ν. 2190/1920 φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ην Ν. 2339/1995 ωηήπιορ Γ. άνηαρ κ. Νικόλαορ Μανωλίηζηρ Ίδπςζη και λειηοςπγία επισειπήζεων ζελ. 56 Γεσξγίνπ η. Αιεθαληή Λνγηζηηθέο Δξγαζίεο Σέινπο Υξήζεσο 2004 ζει. 51 16

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΜΔΣΟΥΗΚΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3.1 Έλλνηα Μεηνρηθνύ Κεθαιαίνπ Σν θεθάιαην ηεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο δηαρσξίδεηαη ζε κεηνρηθφ θεθάιαην θαη ζε κε κεηνρηθφ θεθάιαην. Φνξείο ηνπ θεθαιαίνπ είλαη νη θάηνρνη ησλ κεηνρψλ, νη νπνίνη δηαηεξνχλ ελνρηθφ θαη φρη εκπξάγκαην δηθαίσκα ζηελ πεξηνπζία ηεο Αλψλπκεο Δηαηξείαο. Σν ίδην θεθάιαην ηεο Α.Δ. ελζσκαηψλεηαη ζε κεηνρέο νη νπνίεο είλαη ίζα ηκήκαηα θαη κεηαβηβάδνληαη κε επρέξεηα. Σν Μ.Κ. εθθξάδεηαη ζε εγρψξην λφκηζκα, είλαη πάληνηε νξηζκέλν θαη αλαγξάθεηαη ζην θαηαζηαηηθφ. Δάλ πνιιαπιαζηάζνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ κεηνρψλ επί ηελ νλνκαζηηθή αμία, εθφζνλ βέβαηα πξφθεηηαη γηα κεηνρέο ηεο ίδηαο Α.Δ., ηφηε αληηπξνζσπεχνληαη θαη πξνζδηνξίδνληαη νη εηζθνξέο ησλ κεηνρψλ. Όηαλ νη κεηνρέο εθδίδνληαη ζε δηάθνξνπο ρξφλνπο θαη απνηεινχλ δηάθνξεο ζεηξέο ηφηε έρνπλ δηαθνξεηηθή νλνκαζηηθή αμία απφ ηηο κεηνρέο ηεο πξνεγνχκελεο ζεηξάο. Οη κεηνρέο πνπ δελ έρνπλ εηζαρζεί ζην ρξεκαηηζηήξην θαη νη κεηνρέο ζε επηρεηξήζεηο πνπ δελ έρνπλ ηελ κνξθή αλψλπκεο εηαηξείαο απνηηκψληαη ζηελ ηηκή θηήζεο ηνπο. 3.2 Κάιπςε Μεηνρηθνύ Κεθαιαίνπ Ζ θάιπςε ηνπ θεθαιαίνπ ζηελ Α.Δ. κπνξεί λα γίλεη : α) απφ ηδηψηεο θαη β) κε δεκφζηα εγγξαθή ηνπ θνηλνχ Α) Οη ηδηψηεο ή νη ηδξπηέο ηεο εηαηξείαο αλαιακβάλνπλ λα ζπγθεληξψζνπλ θαη λα θαιχςνπλ ην πνζφ φισλ ησλ κεηνρψλ ζηελ ζχζηαζε ηεο. Β) Οη ηδξπηέο θαινχλ κε δεκνζηεχζεηο ην θνηλφ λα εγγξαθεί θαη λα αλαιάβεη ηελ θάιπςε ηνπ θεθαιαίνπ. Οη ηξάπεδεο ζπλήζσο αλαιακβάλνπλ ηελ εξγαζία απηή (έλαληη ακνηβήο) δίλνληαο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο εηδηθά δειηία ηα νπνία ζπκπιεξψλνπλ θαη νξίδνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ κεηνρψλ, ηηο νπνίεο επηζπκνχλ λα αγνξάζνπλ. Καηά ηελ ζχζηαζε πξέπεη λα θαηαβιεζεί ην ¼ ηεο νλνκαζηηθήο αμίαο ηεο κεηνρήο εληφο δύν μηνών, ν ρξφλνο εμφθιεζεο ηεο δφζεσο πξέπεη λα είλαη ιηγφηεξνο απφ 10 σπόνια απφ ηελ ζχζηαζε ηεο. Σν κεηνρηθφ θεθάιαην ησλ Α.Δ. ζηελ πεξίπησζε ηεο ηδησηηθήο θάιπςεο πξέπεη λα αλέξρεηαη ηνπιάρηζηνλ ζε 90.000 εςπώ θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο δεκφζηαο εγγξαθήο ηνπιάρηζηνλ ζε 300.000 εςπώ. Σα έμνδα ίδξπζεο θαη ζχζηαζεο πξέπεη λα απνζβεζηνχλ ζε δηάζηεκα 5 εηών. Δηζθνξέο ζε είδνο επηηξέπνληαη αιιά πξέπεη λα γίλνπλ φιεο ζηελ ζχζηαζε θαη λα γίλεη εθηίκεζε απηψλ απφ εηδηθή επηηξνπή ηνπ Νφκνπ Λογιζηική Δηαιπειών Άγγελορ Α. Σζακλαγκάνορ 2002 ζελ.226 17

3.3 Δηζθνξά ζε είδνο Δηζθνξέο ζε είδνο επηηξέπνληαη αιιά πξέπεη λα γίλεη ε ζχζηαζε ηεο Α.Δ. θαη πξέπεη λα θαηαβιεζεί νιφθιεξν ην είδνο εληφο δύν μηνών. Ζ εθηίκεζε ηνπο γίλεηαη απφ εηδηθή επηηξνπή ηνπ Νφκνπ. Δάλ ε επηηξνπή απηή απνθαζίζεη φηη ε απνηίκεζε ηνπ είδνπο πνπ εηζθέξζεθε ζηελ εηαηξεία, είλαη ππεξβνιηθή, ηφηε ε αίηεζε γηα ηε ζχζηαζε ηεο εηαηξείαο ε ηελ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ απνξξίπηεηαη. Αλ ε κεηνρή εθδνζεί ζε ηηκή πάλσ απφ ην άξηην ζα πξέπεη ε δηαθνξά ππέξ ην άξηην λα θαηαβιεζεί ακέζσο εθάπαμ θαηά ηελ θαηαβνιή ηεο πξψηεο δφζεσο. Ζ δεκφζηα εγγξαθή γίλεηαη κέζσ ηξάπεδαο. Σν είδνο, πνπ εηζθέξεηαη απφ ηνπο εηαίξνπο, πξέπεη λα είλαη δεθηηθφ ρξεκαηηθήο απνηίκεζεο φπσο π.ρ. ηα αθίλεηα, ηα κεραλήκαηα, ηα εκπνξεχκαηα, νη απαηηήζεηο θαηά ηξίησλ θ.ι.π. Γελ είλαη δεθηφ ε εηζθνξά πξνζσπηθήο εξγαζίαο, ηα δηπιψκαηα επξεζηηερλίαο, ην ζήκα θαη γεληθά ηα Άπια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Όηαλ ζειήζεη θάπνηνο κέηνρνο λα θάλεη κία ηέηνηα εηζθνξά δίλνληαη ηδξπηηθνί ηίηινη. Ζ απνηίκεζε πξνεγείηαη ηεο ζχληαμεο ηνπ θαηαζηαηηθνχ. Ο Ννκάξρεο ππνρξενχηαη λα αξλεζεί ηε ζχζηαζε ηεο εηαηξίαο ή ηελ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ, εθφζνλ ε επηηξνπή εμεηάζεη ζηελ αξρή εάλ εηζθέξζεθε ην πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν θαη εμαθξηβψζεη ηελ αμία ηνπ. Σελ δηαπίζησζε ηεο είλαη ππνρξεσκέλε λα ηελ κεηαδψζεη ζηνλ Ννκάξρε ν νπνίνο απνθαζίδεη. Ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία επηρεηξήζεσλ σηήξηνο Γ. άληαο θ. Νηθφιανο Μαλσιίηζεο ζει. 226 18

3.4 Όξνη θάιπςεο Μ.Κ. θαηά ηελ αύμεζε θαη θαηά ηελ κείσζε ηνπ 3.4.1 Όξνη θάιπςεο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαηά ηελ αχμεζε ηνπ Όπσο θαη θαηά ηελ ζχζηαζε ηεο εηαηξείαο, έηζη θαη θαηά ηελ αχμεζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ απαηηνχληαη νη ίδηεο δηαθξίζεηο: Α) Απφθαζε ηεο γεληθήο θαηαζηαηηθήο ζπλέιεπζεο ή ηεο ηαθηηθήο ή θαη ηνπ δηνηθεηηθνχ αθφκε ζπκβνπιίνπ, εάλ πξνβιέπεηαη απφ ην θαηαζηαηηθφ αιιά κέρξη νξηζκέλν πνζφ αχμεζεο Β) Μεηαηξνπή ηνπ θαηαζηαηηθνχ θαη κάιηζηα ζην ζεκείν ηνπ θεθαιαίνπ Γ) Γεκνζίεπζε ηεο κεηαηξνπήο θαη ηεο έγθξηζεο ζην δειηίν ησλ Α.Δ. θαη Δ.Π.Δ. 3.4.2 Όξνη θάιπςεο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ θαηά ηελ κείσζε ηνπ α) Γηα ηελ ειάηησζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ απαηηνχληαη νη ίδηεο δηαηππψζεηο, φπσο θαη θαηά ηελ αχμεζε ηνπ β) Ζ απφθαζε ηεο γεληθήο ζπλέιεπζεο γηα ειάηησζε ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη θαη κε έθζεζε νξθσηνχ ινγηζηή. ηελ νπνία λα βεβαηψλεηαη φηη θαη κεηά ηελ ειάηησζε απηή ην θεθάιαην πνπ απνκέλεη, είλαη αξθεηφ λα εμνθιεζνχλ νη δαλεηζηέο ηεο εηαηξείαο Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει340 19

3.5 Σξόπνη θαη Λόγνη αύμεζεο κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ Σα κέζα παξαγσγήο πνπ θαηέρεη ε επηρείξεζε θαη ζπγθεθξηκέλα νη αμίεο θαη απαηηήζεηο πνπ εκθαλίδεη ζην ελεξγεηηθφ ηεο, είλαη θηηαγκέλα απφ κεηαηξνπή ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο ζε δηθφ ηεο θαη μέλν θεθάιαην. Οπζηαζηηθά ινηπφλ δηθαηνχρνη ησλ κέζσλ παξαγσγήο είλαη νη θεθαιαηνχρνη ( κέηνρνη ) θαη νη πηζησηέο ηεο ( Γηάθνξνη δαλεηζηέο πνπ ζπγθξνηνχλ ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ζε μέλν θεθάιαην). Σν δηθφ ηεο θεθάιαην, ε επηρείξεζε, ην εκθαλίδεη ζε δηάθνξνπο ινγ/ζκνχο πνπ φινη καδί αζξνηζηηθά απνηεινχλ ηελ θαζαξή ηεο ζέζε ( ή πεξηνπζία ).Ζ αξρή ηεο ζηαζεξφηεηαο ηνπ θεθαιαίνπ θξηλφκελε απ' απηή ηελ άπνςε, ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο, είλαη ηππηθή θαη φρη νπζηαζηηθή, αθνχ απαγνξεχεηαη λα απμνκεηψλεηαη ην Μ.Κ. κε ηα απνηειέζκαηα ηεο ρξήζεο. Μπνξεί φκσο λα απμνκεηψλνληαη ηα δηάθνξα απνζεκαηηθά πνπ απνηεινχλ δηθφ ηνπο θεθάιαην. Οη Λόγνη είλαη : Α) Οη εξγαζίεο ηεο Α.Δ. πάλε θαιά. Έηζη απνθαζίδεηαη λα επεθηαζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηεο, νπφηε ρξεηάδεηαη λέα θεθάιαηα, γη απηφ θάλεη αχμεζε ηνπ Μ.Κ. εθδίδνληαο λέεο κεηνρέο ζην άξηην ή ππέξ ην άξηην ( Οπζηαζηηθή αχμεζε ). Β) Απνθαζίδεηαη αχμεζε ηνπ Μ.Κ. κε θεθαιαηνπνίεζε ησλ απνζεκαηηθψλ. Δθδίδεη λέεο κεηνρέο ηηο νπνίεο κνηξάδεη δσξεάλ, αλάινγα θαη κε ην δηθαίσκα πξνηίκεζεο ζηηο παιηέο κεηνρέο ( Σππηθή αχμεζε ) Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει341 20

Οη Σξόπνη είλαη: Α) Νέεο εηζθνξέο κεηφρσλ ζε κεηξεηά ή ζε είδνο Β) Κεθαιαηνπνίεζε απνζεκαηηθψλ θαη θεξδψλ Γ) Κεθαιαηνπνίεζε πιεξσηέσλ κεξηζκάησλ Γ) Μεηαηξνπή νκνινγηψλ ή άιισλ ππνρξεψζεσλ ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο ζε κεηνρέο Δ) Μεηαηξνπή ππνρξεψζεσο ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο απφ εμαγνξά ηδξπηηθψλ ηίηισλ η) Κεθαιαηνπνίεζε ηεο πηζησηηθήο δηαθνξάο απφ αλαπξνζαξκνγή ησλ αμηψλ ηνπ Ηζνινγηζκνχ ( θπξίσο απφ αλαπξνζαξκνγή παγίσλ ) Ε) Απνξξφθεζε άιιεο εηαηξείαο θ.ι.π. Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει341 21

3.6 Σξόπνη θαη Λόγνη κείσζεο ηνπ κεηνρηθνύ θεθαιαίνπ Ζ κείσζε ηνπ Μ.Κ. δελ είλαη θαιφ ζεκάδη γηα ηελ Α.Δ. Οη ηξίηνη πνπ ζπλαιιάζζνληαη καδί ηεο αληινχλ ηελ εκπηζηνζχλε ηνπο γηα απηήλ απφ ην χςνο ηνπ Μ.Κ. πνπ εκθαλίδεη ζηνλ ηζνινγηζκφ ηεο.οπνηαδήπνηε ινηπφλ κείσζε ηνπ κεηψλεη θαη ηελ εκπηζηνζχλε ηνπο θαη αλ έρνπλ αξρίζεη ζπλαιιαγέο καδί ηεο θαη έρνπλ γίλεη πηζησηέο ηεο, αξρίδνπλ λα θνβνχληαη γηα ηα ρξήκαηα ηνπο. Αιιά θαη ηνπο πειάηεο ηεο Α.Δ., πνπ ζπλαιιάζζνληαη καδί ηεο, θινλίδεη ε κείσζε ηνπ Μ.Κ. Γελ θνβνχληαη κφλν φηη κπνξεί ζε θάπνηα ζηηγκή λα γίλνπλ κε ηηο πξνθαηαβνιέο ηνπο πηζησηέο ηεο, αιιά ε πηζαλή αδπλακία εθηέιεζεο ησλ αληίζηνηρσλ ππνρξεψζεσλ πνπ έρνπλ αλαιάβεη γηα ινγ/ζκφ ηεο θαη κε ζπκθέξνλ ηνπο, ζηελ αγνξά. Παξ φια απηά φκσο είλαη δπλαηφ λα κεηψζεη ην Μ.Κ. ε Α.Δ., αλαγθαζκέλε απφ ην λφκν ή απφ ηε Γ.. Οη Λόγνη είλαη: Α) Όηαλ είλαη κεγάιν ην χςνο ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ζε ζρέζε κε ηηο εξγαζίεο ηεο εηαηξείαο Β) Όηαλ πξφθεηηαη λα απνζβεζηνχλ δεκηέο πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ Γ) Όηαλ ππάξρεη αδπλακία δηαλνκήο επαξθψλ θεξδψλ Γ) Όηαλ ηα θέξδε δελ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν Δ) Όηαλ ππάξρεη κεγάιε δηαθνξά κεηαμχ ηεο νλνκαζηηθήο θαη ηεο πξαγκαηηθήο ηηκήο ησλ κεηνρψλ, γηα λα επέιζεη εμηζνξξφπεζε κεηαμχ ησλ δχν απηψλ ηηκψλ Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει341 22

Οη Σξόπνη είλαη: Γηαθξίλνληαη ζε ππνρξεσηηθή θαη εθνύζηα κείσζε Υποσπεωηική μείωζη:α )Όηαλ νη κέηνρνη δελ θαηαβάινπλ ηηο νθεηιφκελεο δφζεηο γηα ηηο λέεο κεηνρέο πνπ εθδφζεθαλ κεηά ηελ αθχξσζε ησλ παιαηψλ. Ζ εηαηξεία αλαγθάδεηαη λα κείσζε ην θεθάιαην ηεο θαηά ην πνζφ ησλ κεηνρψλ, πνπ δελ δηαηέζεθαλ Δκούζια μείωζη:α) Όηαλ ππάξρεη δπζαλαινγία κεηαμχ ηνπ κεγάινπ θεθαιαίνπ θαη ηνπ κηθηνχ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο εηαηξείαο Β) Όηαλ ππάξρεη κεγάιε δηαθνξά κεηαμχ ηεο νλνκαζηηθήο θαη ηεο πξαγκαηηθήο ηηκήο ησλ κεηνρψλ, γηα λα επέιζεη εμηζνξξφπεζε κεηαμχ ησλ δχν απηψλ ηηκψλ Γ) Όηαλ ππάξρνπλ κεγάιεο δεκηέο, νη νπνίεο δελ κπνξνχλ λα θαιπθζνχλ θαηά άιιν ηξφπν, φπσο π.ρ. δηάζεζε απνζεκαηηθψλ. Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει341 23

3.7 Απνζεκαηηθά Σα θέξδε ζηηο Α.Δ. φηαλ δελ κνηξάδνληαη ζαλ κεξίζκαηα ζηνπο κεηφρνπο ηεο εηαηξείαο θαη φηαλ δελ θαιχπηνπλ δεκηέο ηεο πξνεγνχκελεο ρξήζεο, πνπ κπνξεί λα ππάξρνπλ ζηνλ ηζνινγηζκφ, ηφηε παξαθξαηνχληαη απφ ηελ επηρείξεζε θαη νλνκάδνληαη απνζεκαηηθά. Σα απνζεκαηηθά εκθαλίδνληαη ζην παζεηηθφ ηνπ ηζνινγηζκνχ κεηά απφ ην εηαηξηθφ (ή κεηνρηθφ ) θεθάιαην. Απνηεινχλ κέξνο ηεο ίδηαο πεξηνπζίαο ηεο εηαηξείαο θαη ε αχμεζε ηνπο απμάλεη ηελ θαζαξή ζέζε ηεο. Σα απνζεκαηηθά ζην ελεξγεηηθφ ζθέινο ηνπ ηζνινγηζκνχ είλαη ελζσκαησκέλα ζηνπο δηάθνξνπο ινγαξηαζκνχο ησλ αμηψλ θαη ησλ απαηηήζεσλ ηεο εηαηξείαο, ρσξίο λα είλαη εχθνινο ν πξνζδηνξηζκφο ησλ πνζψλ πνπ ηηο απμάλνπλ θαη πνπ πξνέξρνληαη απφ απηά. Παξάδεηγκα: Γεκηνπξγείηαη Α.Δ. θαη θαηαβάιιεηαη Μ.Κ. 10.000επξψ ζε κεηξεηά. ηε ζπλέρεηα αγνξάδνληαη κεραλήκαηα αμίαο 8.000επξψ θαη ην ππφινηπν παξακέλεη γηα θεθάιαην θίλεζεο, ην νπνίν ζα ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ πνξεία ησλ εξγαζηψλ ηεο Α.Δ. Ο ζπληειεζηήο απφζβεζεο ησλ κεραλεκάησλ είλαη 12,5% ζηαζεξφο γηα θάζε ρξφλν. Ο ηζνινγηζκφο ηεο 10 εο δηαρεηξηζηηθήο ρξήζεο παξνπζηάδεηαη σο εμήο: Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.276 24

ΗΟΛΟΓΗΜΟ 10 ε ΥΡΖΖ Μεραλήκαηα 18.000 - Απνζβ. 16.000 2.000 Κπθινθνξηαθά 15.000 Γηαζέζηκα 3.000 Μεηνρηθφ θεθάιαην 10.000 Απνζεκαηηθά: Σαθηηθφ 3.000 Έθηαθηα 2.000 Δηδηθά 1.000 Κξαηήζεηοπξνβιέςεηο 2.000 Πηζησηέο- ηξίηνη 2.000 20.000 20.000 Παξαηεξνχκε φηη αξρηθά ην πνζφ ηνπ Μ.Κ. πνπ δηαηέζεθε γηα αμίεο θαη απαηηήζεηο ήηαλ γλσζηφ 8.000 γηα κεραλήκαηα θαη 2.000 γηα άιιεο αμίεο θαη απαηηήζεηο πνπ κπνξνχλ λα πξνζδηνξίδνληαη απφ ηα αξρηθά ηηκνιφγηα αγνξάο ή απφ ηηο πξψηεο εγγξαθέο. Έηζη, ε κεηακφξθσζε ηνπ Μ.Κ. ζε αμίεο θαη απαηηήζεηο είλαη εχθνιν λα πξνζδηνξίδεηαη. Γελ είλαη εχθνινο φκσο ν πξνζδηνξηζκφο ηεο κεηακφξθσζεο ησλ απνζεκαηηθψλ ζε αμίεο θαη απαηηήζεηο, γηαηί δελ κπνξνχκε λα γλσξίδνπκε πνηα πνζά απφ απηά αλήθνπλ ζηα πάγηα, ηα θπθινθνξηαθά ή ηα δηαζέζηκα ηεο εηαηξείαο. Απφ ηνλ ηζνινγηζκφ κπνξνχκε λα πξνζδηνξίζνπκε ζπλνιηθά ηα απνζεκαηηθά αλ απφ ηηο αμίεο θαη απαηηήζεηο ηεο εηαηξείαο αθαηξεζνχλ νη ππνρξεψζεηο ηεο ζε ηξίηνπο θαη ην εηαηξηθφ θεθάιαην. ην πξνεγνχκελν παξάδεηγκα έρνπκε απνζεκαηηθά =20.000- (2.000+10.000)=8.000 Παξαηεξείηαη φηη ζαλ απνζεκαηηθά ππνινγίδνληαη έηζη νη θξαηήζεηο θαη νη πξνβιέςεηο. Αθφκε φηη ζηελ αξρή ε εηαηξεία αγφξαζε κεραλήκαηα αμίαο 8.000επξψ. ηελ πνξεία ηεο αγφξαζε θη άιια θαη ζήκεξα έρεη κεραλήκαηα αλαπφζβεζηεο αμίαο 2.000 επξψ θαη ιεηηνπξγεί θαλνληθά Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.276 25

3.8 Γηαθξίζεηο απνζεκαηηθώλ Σα απνζεκαηηθά δεκηνπξγνχληαη απφ παξαθξάηεζε θεξδψλ. Μπνξνχλ φκσο λα δεκηνπξγεζνχλ θαη απφ άιινπο ιφγνπο, φπσο απφ επηπιένλ εηζθνξά ησλ κεηφρσλ, απφ ζειεκέλε κείσζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ή εηθνληθή αχμεζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ πξαγκαηηθνχ παζεηηθνχ. Αλάινγα κε ην θξηηήξην πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί, κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο: Τπνρξεσηηθά. Δίλαη ηα απνζεκαηηθά πνπ επηβάιιεη ν λφκνο ή ην θαηαζηαηηθφ. Πξναηξεηηθά. Γίλνληαη κε απφθαζε ηεο Γ.. γηα λα αληηκεησπηζηνχλ πηζαλνί θίλδπλνη ή κειινληηθνί ζθνπνί ηεο εηαηξείαο. Μπνξνχλ λα πξνβιέπνληαη απφ ηα θαηαζηαηηθφ ή ηε Γ.., ζχκθσλα κε ην λφκν. Φαλεξά. Δίλαη ηα απνζεκαηηθά πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ θαη ζε αληίζηνηρνπο ινγαξηαζκνχο ηεο θαζαξήο πεξηνπζίαο, ζην παζεηηθφ ηνπ. Κξπθά. Δίλαη απηά πνπ δελ θαίλνληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ αιιά νπζηαζηηθά αλήθνπλ ζηελ εηαηξεία θαη πξνζαπμάλνπλ ηελ πξαγκαηηθή θαζαξή ηεο ζέζε. Δηδηθά. Δίλαη ηα απνζεκαηηθά πνπ ζρεκαηίδνληαη γηα εηδηθφ πξννξηζκφ. Σαθηηθά. Δίλαη ηα απνζεκαηηθά πνπ πξνβιέπεηαη λα παξαθξαηνχληαη απφ ην λφκν ή απφ ην θαηαζηαηηθφ. Έθηαθηα. Δίλαη ηα απνζεκαηηθά πνπ ηα επηβάιιεη κφλν ην θαηαζηαηηθφ ηεο θαη παξαθξαηνχληαη κεηά ην α κέξηζκα. Ζ Λνγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.276 26

3.9 Σαθηηθό απνζεκαηηθό Κάζε ρξφλν θαη πξηλ απφ ηε δηαλνκή ηνπ πξψηνπ κεξίζκαηνο, ε Α.Δ. είλαη ππνρξεσκέλε θαηά ην λφκν ( άξζξν 44 ) λα παξαθξαηήζεη ην 5% ( ή ην έλα εηθνζηφ 1/20 )ηνπιάρηζηνλ ησλ θαζαξψλ θεξδψλ γηα ηνλ ζρεκαηηζκφ ηαθηηθνχ απνζεκαηηθνχ. Ζ θξάηεζε απηή παχεη λα είλαη ππνρξεσηηθή φηαλ ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ θηάζεη ην 1/3 ηνπιάρηζηνλ ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ. Σν απνζεκαηηθφ απηφ, έρεη ζθνπφ λα θαιχςεη δεκηέο πνπ ζα εκθαληζηνχλ ζηνλ ηζνινγηζκφ ζην ηέινο ηεο ρξήζεο. Ο λφκνο πξφβιεςε ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ, γηα λα πξνζηαηεχζεη ηνπο πηζησηέο ηεο εηαηξείαο. Δπίζεο πξνζηαηεχεηαη ε ίδηα ε εηαηξεία φπσο θαη νη κέηνρνη ηεο, δηφηη νη δεκηέο ζπκςεθίδνληαη κε ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ θαη δελ κεηψλνπλ ζην νιφθιεξν ηνπο ην Μ.Κ. ηεο εηαηξείαο. Απφ ην ππφινηπν θξαηείηαη πνζνζηφ 6% επί ηνπ θαηαβεβιεκέλνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ γηα ηελ θαηαβνιή πξψηνπ κεξίζκαηνο ζηνπο κεηφρνπο. Καηά ηηο δηαηάμεηο φκσο ηνπ Α.Ν. 148/1967 ( άξζξν 3 ) νη Α.Δ. είλαη ππνρξεσκέλεο λα δηαλέκνπλ θάζε έηνο ζηνπο κεηφρνπο ηνπο ηκήκα ησλ θαζαξψλ θεξδψλ, φρη θαηψηεξν απφ ην 3,5% κεηά ηελ αθαίξεζε ηνπ ηαθηηθνχ απνζεκαηηθνχ. Ζ απνηίκεζε ησλ κεηνρψλ Α.Δ. πνπ δελ έρνπλ εηζαρζεί ζην ρξεκαηηζηήξην θαη νη ζπκκεηνρέο ζε επηρεηξήζεηο πνπ δελ έρνπλ ηελ κνξθή Α.Δ., απνηηκνχληαη ζηελ ηηκή θηήζεσο ηνπο. Οπσζδήπνηε ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ, ην επηπιένλ ηνπ πξνβιεπφκελνπ ππνρξεσηηθνχ απφ ην λφκν, θεθαιαηνπνηείηαη. Γηράδνληαη νη γλψκεο ζρεηηθά κε ηελ θεθαιαηνπνίεζε θαη ηνπ ππνρξεσηηθνχ απνζεκαηηθνχ. Δπηρείξεκα ππέξ ηεο θεθαιαηνπνίεζεο είλαη φηη, αθνχ ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ ζρεκαηίδεηαη γηα λα θαιχςεη πηζαλέο δεκηέο θαη λα εμαζθαιίζεη έηζη ηνπο πηζησηέο ηεο εηαηξείαο δηαηεξψληαο, θαηά ην δπλαηφλ, ακείσην ην Μ.Κ. θαη αθνχ κε ηελ θεθαιαηνπνίεζε ηνπ ε εηαηξεία είλαη ππνρξεσκέλε λα δεκηνπξγήζεη λέν ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ κέρξη ην θαηψηαην πξνβιεπφκελν φξην, ηφηε πξέπεη λα θεθαιαηνπνηείηαη, γηαηί θαη ηνπο πηζησηέο εμαζθαιίδεη έηζη θαη ηελ εηαηξεία δπλακψλεη κε ηελ αχμεζε ηνπ Μ.Κ. Λνγηζηηθή Δηαηξεηψλ Άγγεινο Α. Σζαθιαγθάλνο 2002 ζει.226 Γεληθή Λνγηζηηθή Αξηζηνηέιε Γ. Κνληάθνπ ζει.316 Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει. 277 27

Δπηρείξεκα θαηά ηεο θεθαιαηνπνίεζεο είλαη φηη, ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ παξαθξαηείηαη θαη πξνζηαηεχεη ηνπο πηζησηέο θαη ηελ εηαηξεία πεξηζζφηεξν κε ηελ χπαξμε ηνπ ζηνλ ηζνινγηζκφ ζαλ ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ παξά ζαλ Μ.Κ., αθελφο κνηξάδεηαη ζηνπο κεηφρνπο νπζηαζηηθά ζαλ κέξηζκα, αθεηέξνπ δελ ππάξρεη θακηά πξαγκαηηθή αχμεζε θεθαιαίνπ γηα λα εμαζθαιίδεη πεξηζζφηεξν ηνπο πηζησηέο θαη λα δπλακψλεη ηελ εηαηξεία, αιιά αληίζεηα κπνξεί λα θαηαδνιηεχεηαη ηελ αζθάιεηα ησλ πηζησηψλ, γηαηί έηζη εθζέηεη ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ ζε θνηλέο άιιεο απαηηήζεηο θαη θηλδχλνπο, φπσο ε ζειεκέλε ή αλαγθαζηηθή κείσζε ηνπ Μ.Κ. Γηα ηνχην ε θεθαιαηνπνίεζε ηνπ ηαθηηθνχ απνζεκαηηθνχ δελ είλαη λφκηκε, γηαηί απφ ην λφκν απαγνξεχεηαη ε δηαλνκή ηνπ. ηελ πξάμε, παξαηεξνχκε πνιιέο θνξέο ζε ηζνινγηζκνχο πνπ δεκνζηεχνληαη ζηηο εθεκεξίδεο, εηαηξείεο λα έρνπλ ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ θαη δεκηέο πξνεγνχκελεο ρξήζεο, ρσξίο λα ηηο έρνπλ ζπκςεθίζεη καδί ηνπ. Αιιά ηελ επφκελε ρξήζε λα ζπκςεθίδνπλ ηηο δεκηέο κε ηα θέξδε θξαηψληαο, έηζη, αλέπαθν ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ. Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει. 277 28

3.9.1 Παξάδεηγκα Σαθηηθνύ Απνζεκαηηθνύ Έζησ Α.Δ. πνπ ζηε ρξήζε πνπ πέξαζε παξνπζίαζε ζηνλ ηζνινγηζκφ ηεο:μ.κ. 20.000, Σαθηηθό Απνζεκαηηθό 3.000 θαη δεκηέο 2.000.( Ζ θαζαξή ηεο ζέζε είλαη 20ρηι.+3ρηι.=23ρηι. -2ρηι=21.000 ) Α) Αλ ε εηαηξεία ζπκςήθηδε ηηο δεκηέο ζηε ρξήζε πνπ δεκηνπξγήζεθαλ ζα παξνπζίαδε ζηνλ ηζνινγηζκφ ηεο:μ.κ. 20.00 θαη ηαθηηθό απνζεκαηηθό ( 3ρηι. 2ρηι.) =1.000 Σνλ επφκελν ρξφλν ζα παξαθξαηνχζε γηα ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ ( 1.500*5% ) =75 θαη ζα κνίξαδε ην ππφινηπν ( 1.500 75 )= 1.425 ζηνπο κεηφρνπο, νη νπνίνη ζα θνξνινγεζνχλ γη απηφ. Έηζη, ε θαζαξή ζέζε ηεο εηαηξείαο είλαη: 20.000 + 1.000 + 75 = 21.075 Β) Αλ ε εηαηξεία δελ ζπκςεθίζεη ηηο δεκηέο ζηε ρξήζε πνπ δεκηνπξγήζεθαλ, αιιά ηηο αθήζεη λα ηηο ζπκςεθίζεη κε ηα θέξδε ηεο επφκελεο ρξήζεο, ηφηε ζα παξνπζηάζεη ζηνλ ηζνινγηζκφ ηεο: Μ.Κ. 20.000 θαη ηαθηηθό απνζεκαηηθό : ( 3.000 + (5% * 1.500)) = 3.075. Γηαηί ην ηαθηηθφ απνζεκαηηθφ παξαθξαηείηαη απφ ηα θαζαξά θέξδε πξηλ απφ νπνηνδήπνηε ζπκςεθηζκφ, παξαθξάηεζε ή δηαλνκή ηνπ). Εεκηέο πξνεγνχκελεο ρξήζεο : ( 2.000 (1.500 75)) = 575. Γελ ππάξρνπλ θέξδε γηα θνξνινγία αθνχ ηα θάιπςαλ νη δεκηέο θαη ε θαζαξή ζέζε ηεο εηαηξείαο είλαη : ((20.000 + 3.075 ) 575)) = 22.500 Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.278 29

3.10 Παξαδείγκαηα κείσζεο θαη αύμεζεο ηνπ Μ.Κ Α) ηελ Α.Δ. «ΑΣΑ» ην Μ.Κ. αλέξρεηαη ζε 80.000 (10.000 κεηνρέο ησλ 8 ). Απφ ηνπο ηδξπηέο ν Α θαιχπηεη 2.000 κεηνρέο ζε κεηξεηά, ν Β 3.000 κεηνρέο επίζεο ζε κεηξεηά θαη ν Γ θαιχπηεη 5.000 κεηνρέο, έλαληη ησλ νπνίσλ εηζθέξεη ηα παξαθάησ είδε πνπ απνηηκήζεθαλ απφ ηελ επηηξνπή ηνπ άξζξνπ 9 ηνπ λ. 2190/1920 : Οηθφπεδα 8.000 Κηίξηα 16.000 Μεραλήκαηα 10.000 Μεηαθνξηθά κέζα 6.000 Δγγξαθέο ζχζηαζεο, Υ Π Μέηνρνη 80.000 Α = 2.000 * 8 = 16.000 Β = 3000 * 8 = 24.000 Γ = 5.000 * 8 = 40.000 Μεηνρηθφ θεθάιαην 80.000 Κάιπςε ηνπ Μ.Κ. ζχκθσλα κε ην θαηαζηαηηθφ Σακείν 40.000 Οηθφπεδα 8.000 Κηίξηα 16.000 Μεραλήκαηα 10.000 Μεηαθνξηθά κέζα 6.000 Μέηνρνη 80.000 Α = 16.000 Β = 24.000 Γ = 40.000 Καηαβνιή ηνπ Μ.Κ. Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.278 30

Β) Ζ Α.Δ. «ΜΗΝΩΑ» απνθαζίδεη αχμεζε Μ.Κ. θαηά 20.000 ( 20.000 * 1 ) πνπ εθδίδνληαη ζε ηηκή 1,2. Ζ αχμεζε ζα γίλεη σο εμήο: 1) Οη θάηνρνη κεηαηξέςηκσλ νκνινγηψλ κεηαηξέπνληαη ζε κεηφρνπο ( νη νκνινγίεο κεηαηξέπνληαη ζε κεηνρέο ). Οη νκνινγίεο αλέξρνληαη ζε 10.000 ηεκάρηα νλνκαζηηθήο αμίαο 1 θαη ζε ηηκή έθδνζεο 0,90. ηνπο νκνινγηνχρνπο δαλεηζηέο δίλνληαη 10.000 κεηνρέο. 2) Δμαγνξάδνληαη 100 Κνηλνί Ηδξπηηθνί Σίηινη θαη 10 Δμαηξεηηθνί Ηδξπηηθνί Σίηινη. Αμία εμαγνξάο Δμαηξεηηθψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 2.800 θαη ηνπο δίλνληαη 3.000 κεηνρέο. Αμία εμαγνξάο Δμαηξεηηθψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 7.700 θαη ηνπο δίλνληαη 7.000 κεηνρέο. Οη θάηνρνη ησλ Δμαηξεηηθψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ δίλνπλ δίπισκα επξεζηηερλίαο αμίαο 5.000 Ζκεξνινγηαθέο εγγξαθέο: Μέηνρνη (20.000 * 1,2 ) 24.000 Μεηνρηθφ θεθάιαην 20.000 Απνζεκαηηθφ ( ή δηαθνξά απφ Σελ έθδνζε κεηνρψλ πάλσ απφ ην άξηην ) 4.000 Οκνινγηαθφ Γάλεην 10.000 Σακείν 3.000 Γηαθνξά απφ ηελ έθδνζε Μεηνρψλ πάλσ απφ ην άξηην 1.000 Μέηνρνη( 10.000*1.2 ) 12.000 Αμία εμαγνξάο Κνηλψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 2.800 Γηθαηνχρνη εμαγνξάο Κνηλψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 2.800 Γίπισκα επξεζηηερλίαο 5.000 Αμία εμαγνξάο Δμαηξεηηθψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 2.700 Γηθαηνχρνη εμαγνξάο Δμαηξεηηθψλ Ηδξπηηθψλ Σίηισλ 7.700 Γηθαηνχρνη εμαγνξάο Κ.Η.Σ 2.800 Σακείν 800 Μέηνρνη ( 3.000 * 1,2 ) 3.600 Γηθαηνχρνη εμαγνξάο Δ.Η.Σ 7.700 Σακείν 700 Μέηνρνη 8.400 Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.278-279 31

Γ) Μεηνρηθφ θεθάιαην ηεο Α.Δ. «ΛΔΝΗ» 20.000 απνηεινχκελν απφ 100.000 κεηνρέο ησλ 20 κεηψλεηαη θαηά 500.000 κε ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ παιαηψλ κεηνρψλ κε λέεο ηεο ίδηαο νλνκαζηηθήο αμίαο αιιά κηθξφηεξνπ αξηζκνχ. Πέληε απφ ηνπο κεηφρνπο έρνπλ ηνλ παξαθάησ αξηζκφ παιαηψλ κεηνρψλ : Ο Α 18, ν Β 10, ν Γ 8, ν Γ 2 θαη ν Δ 2. Να βξεζεί απφ πφζεο λέεο κεηνρέο ζα πξέπεη λα πάξνπλ νη παξαπάλσ πέληε κέηνρνη θαη ηη πνζά ελδερνκέλσο ζε ρξήκα, ζα πάξεη ν θαζέλαο αλ ε θάζε λέα αδηαλέκεηε κεηνρή πξνο 6 ΛΥΣΗ: Πνζνζηφ κείσζεο θεθαιαίνπ 500.000 / 20.000 = ¼ Άξα πξέπεη λα κεησζεί ν αξηζκφο ησλ κεηνρψλ θάζε κέηνρνπ θαηά ¼ Οη κέηνρνη πξέπεη λα πάξνπλ: Α = 18 ¼ * 18 = 13,5 Β = 10 ¼ * 10 = 7,5 Γ = 8 ¼ * 8 = 6 Γ = 2 ¼ * 2 = 1,5 Δ = 2 ¼ * 2 = 1,5 ---------------- 28 + 2 κεη. Οη 2 κεηνρέο ζα πνπιεζνχλ απφ 6 θαη ζα πάξνπλ ( 6 * 2 = 12 ο καθέναρ ) ηα εμήο πνζά : Α = 12 * 0,5/2 = 3 Β = 12 * 0,5/2 = 3 Γ = 12 * 0,5/2 = 3 Γ = 12 * 0,5/2 = 3 Δ = 12 * 0,5/2 = 3 Γηθαίνο Π. Κανχλεο 1990 ζει.278 279 32

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΜΔΣΟΥΔ 4.1 Οξηζκόο κεηνρήο Μεηνρή είλαη αμηφγξαθν πνπ απεηθνλίδεη ην ειάρηζην πνζφ ηεο ππνδηαίξεζεο ην κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ηεο Α.Δ. Σν ζπλνιηθφ κεηνρηθφ θεθάιαην ηεο Α.Δ. δηαηξείηαη ζε κηθξά κεξίδηα, ίζηα κεηαμχ ηνπο, πνπ νλνκάδνληαη κεηνρέο. Οη κεηνρέο έρνπλ, θαη αξρή, ίζα δηθαηψκαηα κεηαμχ ηνπο θαη είλαη αδηαίξεηεο. Μέηνρνο είλαη ν θάηνρνο έζησ θαη κίαο κφλν κεηνρήο. Ο κέηνρνο, είλαη εηαίξνο ηεο Α.Δ. Αλ κία κεηνρή, απφ πξάμε ελ δσή ή αηηία ζαλάηνπ, πεξηέιζεη ζε ζπγθπξηφηεηα (θπξηφηεηα πεξηζζνηέξσλ ηνπ ελφο θπζηθψλ ή λνκηθψλ πξνζψπσλ), ζπληζηάηαη θνηλσλία πξνζψπσλ. ε απηήλ ηελ πεξίπησζε ε δηαρείξηζε αλήθεη ζε φινπο ηνπο ζπγθπξίνπο απφ θνηλνχ θαη εθπξνζψπεζε αλαηίζεηαη ζε έλαλ απφ απηνχο. Αλ δελ κπνξνχλ λα ζπκθσλήζνπλ κεηαμχ ηνπο, ηφηε ηε δηαρείξηζε νξίδεη ην δηθαζηήξην. Ο κέηνρνο πνπ ζπκκεηέρεη ζηε ζπγθξφηεζε ηεο εηαηξείαο ζαλ κέηνρνο ηδξπηήο, πξέπεη, θαηά ηε ζηηγκή ηεο ζχζηαζεο, λα έρεη πιήξε δηθαηνπξαθηηθή ηθαλφηεηα, αξθεί λα ζπκκεηέρεη ζηε ζχζηαζε κε ηνλ λφκηκν αληηπξφζσπφ ηνπ. Μεξηζκαηαπόδεημε είλαη ην θνππφλη ηεο κεηνρήο κε ην νπνίν ν θάηνρφο ηεο εηζπξάηηεη, θάζε ρξφλν, ηα θέξδε πνπ αλαινγνχλ ζε απηήλ. Μαδί κε ην θχξην ζψκα ηεο κεηνρήο κπνξεί λα ηππψλεηαη θαη κία ζεηξά απφ ηεηξάγσλα θνππφληα, αλψλπκα, πνπ νλνκάδνληαη κεξηζκαηαπνδείμεηο. Ζ κεξηζκαηαπφδεημε είλαη αλψλπκε θαη έρεη γξακκέλν πάλσ ηεο, ηελ επσλπκία ηεο Α.Δ. θαη ηνλ αχμνληα αξηζκφ ηεο κεηνρήο πνπ εθπξνζσπεί. Οη κεξηζκαηαπνδείμεηο έρνπλ θαη δηθή ηνπο, ρσξηζηή αξίζκεζε θαη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο πξέπεη λα μεπεξλά ηνλ αξηζκφ ησλ ρξήζεσλ ηεο δηάξθεηαο δσήο ηεο Α.Δ. Κάζε κία κεξηζκαηαπφδεημε αληηζηνηρεί γηα ηελ είζπξαμε ησλ θεξδψλ κηαο ρξήζεο. Γηα ρξήζε πνπ δελ έρεη θέξδε, ε αληίζηνηρε κεξηζκαηαπφδεημε δελ έρεη αμία. Ζ κεξηζκαηαπφδεημε εκθαλίδεηαη ζην ηακείν ηεο Α.Δ. θαη εηζπξάηηεη, κέζσ ηνπ θνκηζηή ηεο, ην αληίζηνηρν κέξηζκα ηεο κεηνρήο ηεο γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ρξήζε. Ζ κεξηζκαηαπφδεημε κπνξεί λα θπθινθνξεί θαη αλεμάξηεηα απφ ηε κεηνρή. Σίηινο νλνκάδεηαη ην ραξηί πνπ απεηθνλίδεη ηε κεηνρή θαη ηα δηθαηψκαηά ηεο. Δίλαη ην ζχλνιν ηεο κεηνρήο θαη ησλ κεξηζκαηαπνδείμεσλ. Ο ηίηινο κπνξεί λα είλαη απιφο (κία κεηνρή) ή πνιιαπιφο (5,10,20,50,100 θιπ[). Ο λφκνο δελ ππνρξεψλεη ηηο Α.Δ.. λα εθηππψλνπλ ηνπο παξαζηαηηθνχο ηίηινπο ησλ κεηνρψλ ηνπο. Ο πξνζσξηλφ ηίηινο είλαη απιή απφδεημε κε ηελ νπνία βεβαηψλνληαη ηα κεηνρηθά δηθαηψκαηα ηνπ θαηφρνπ ηεο κεηνρήο. Γελ απνηειεί αμηφγξαθν νχηε ζπζηαηηθφ έγγξαθν. Απιά βεβαηψλεη ηελ αλάιεςε θαη ην δηθαίσκα ηνπ κεηφρνπ κέρξη πνπ λα εθδνζεί απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο Α.Δ. ν νξηζηηθφο ηίηινο ειίδα 457-458, 461-462 απφ Ζ ινγηζηηθή ζηηο εηαηξηθέο επηρεηξήζεηο. Γίθαηνο Π Κανχλεο. Δπ. Καζεγεηήο Λνγηζηηθήο Σ.Δ.Η. Πεηξαηά. Αζήλα 2003 33

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4.2 Καηεγνξίεο κεηνρώλ Ζ κεηνρή σο ηίηινο είλαη έγγξαθν ζην νπνίν ελζσκαηψλνληαη δηάθνξα δηθαηψκαηα ηα νπνία κπνξεί λα αζθήζεη ν θχξηνο ηεο. Απηά είλαη θπξίσο ηα αθφινπζα: Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηε δηνίθεζε, κε ηελ ςήθν ηνπ κεηφρνπ ζηηο Γ.. Γηθαίσκα κεηαβηβάζεσο ή θαηά νπνηνδήπνηε ηξφπν δηαζέζεσο ζε ηξίηνπο θάζε δηθαηψκαηνο πνπ απνξξέεη απφ ηε κεηνρή, κε ηελ πψιεζε ή παξάδνζε ηεο. Γηθαίσκα πξνηηκήζεσο ζε πεξίπησζε εθδφζεσο λέσλ κεηνρψλ απφ ηελ Α.Δ. Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηε δηαλνκή ησλ θεξδψλ ηεο Α.Δ. κε ηελ παξάδνζε ηεο πξνζαξηεκέλεο, πάλσ ζην θχξην ζψκα ηεο κεηνρήο, κεξηζκαηαπνδείμεσο ( θνππνληνχ). Γηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηε δηαλνκή ηνπ θεθαιαίνπ θαη ηνπ πξντφληνο ηεο εθθαζαξίζεσο θαηά ηε ιχζε ηεο Α.Δ. ειίδα 219-220 απφ Λνγηζηηθή Δηαηξεηψλ. Καζεγήηξηα Γ. Αλαγλψζηνπ Μίζζηνπ. Καβάια 1997 34

4.2.1 Αλάινγα κε ηνλ ηξόπν έθδνζεο ηνπο Αλώλπκεο κεηνρέο είλαη νη κεηνρέο πνπ δελ αλαγξάθνπλ πάλσ ηνπο ην φλνκα ηνπ κεηφρνπ πνπ ηηο θαηέρεη. Λέγνληαη θαη «κεηνρέο ηνπ Κνκηζηή», γηαηί δελ γξάθνπλ πάλσ ζην ζψκα ηνπο ην φλνκα ηνπ κεηφρνπ ηνπο, αιιά κέηνρφο ηνπο ζεσξείηαη απηφο πνπ ηηο θαηέρεη, ν «θνκηζηήο» Οη αλψλπκεο κεηνρέο κεηαβηβάδνληαλ ειεχζεξα, κε απιή παξάδνζε, ρσξίο λα κεζνιαβνχζε γξαπηφο ηχπνο κεηαβίβαζεο. Με ηηο δηαηάμεηο φκσο ηνπ Κ.Ν. 2238/94 (άξζξν 79) θαη ε κεηαβίβαζε αλσλχκσλ κεηνρψλ, κε εηζεγκέλσλ ζην Υξεκαηηζηήξην, πξαγκαηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά κε ζπκβνιαηνγξαθηθφ έγγξαθν ή κε ηδησηηθφ έγγξαθν ζεσξεκέλν απφ ηνλ πξντζηάκελν ηεο αξκφδηαο δεκφζηαο νηθνλνκηθήο ππεξεζίαο (Γ.Ο.Τ.) Ολνκαζηηθέο κεηνρέο. Δίλαη νη κεηνρέο πνπ αλαγξάθνπλ πάλσ ηνπο ην φλνκα ηνπ κεηφρνπ πνπ ηηο θαηέρεη. Δθηφο απφ ηα άιια ζηνηρεία πνπ φιεο νη κεηνρέο έρνπλ γξακκέλα πάλσ ηνπο, νη νλνκαζηηθέο πξέπεη λα αλαγξάθνπλ ην νλνκαηεπψλπκν, ηε δηεχζπλζε, ην επάγγεικα θαη ηε ππεθνφηεηα ηνπ θαηφρνπ ηνπο. Δίλαη θαηαρσξεκέλεο ζην βηβιίν ή κεηξψν κεηνρψλ ηεο εηαηξείαο. Δπίζεο νη θάηνρνη κέηνρνί ηνπο είλαη θαηαρσξεκέλνη ζην βηβιίν ή κεηξψν κεηφρσλ, φπνπ θαη θαηαρσξνχληαη θαη νη λένη κέηνρνη, ζε πεξίπησζε κεηαβίβαζεο νλνκαζηηθψλ κεηνρψλ κε φια ηα πξνεγνχκελα ζηνηρεία. Ολνκαζηηθέο κέρξη ηελ απνπιεξσκή ηνπο είλαη φιεο νη κεηνρέο ησλ νπνίσλ ην Μ.Κ. θαηαβάιιεηαη ζε δφζεηο, νη φξνη θαη νη ππνρξεψζεηο θαη ην θαηαζηαηηθφ αλαγξάθνληαη ζην πίζσ κέξνο ησλ κεηνρψλ απηψλ. Δάλ ην Μ.Κ. ηεο Α.Δ. θαηαβάιιεηαη κε δφζεηο ή απνθαζηζηεί αχμεζε ηνπ Μ.Κ. κε δφζεηο ηφηε ππνρξεσηηθά κέρξη λα εμνθιεζνχλ νη δφζεηο, νη κεηνρέο εθδίδνληαη νλνκαζηηθέο. Μπνξνχλ φκσο λα κεηαβηβάδνληαη πξηλ αθφκε εμνθιεζνχλ, κεηαβηβαδφκελεο θαη ηεο επζχλεο γηα ηε εμφθιεζή ηνπο ζηνπο λένπο κεηφρνπο, αιιά ζηελ επζχλε ζπκκεηέρεη αιιειέγγπα γηα δχν αθφκε ρξφληα απφ ηελ εκεξνκελία ηεο κεηαβίβαζεο θαη ν πξνεγνχκελνο κέηνρνο. Ο δε λένο κέηνρνο έρεη ηελ επζχλε κέρξη ηελ απνπιεξσκή ησλ δφζεσλ γηα νιφθιεξε ηε αμία ησλ κέηνρψλ. ειίδα 219-220 απφ Λνγηζηηθή εηαηξεηψλ. Καζεγήηξηα Γ. Αλαγλψζηνπ Μίζζηνπ. Καβάια 1997 35