ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 193 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 3//11 Προς: Σύλλογο Φίλων Πηνειού και του Παραποτάμιου Πολιτισμού του Υπόψη Δ.Σ. ΕΚΘΕΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΜΗΝΩΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ- ΜΑΡΤΙΟΥ- ΑΠΡΙΛΙΟΥ- 11 ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ ΠΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ Τα αποτελέσματα των φυσικοχημικών παραμέτρων κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο είναι καλύτερα από τους καλοκαιρινούς μήνες και είναι λογικό λόγω της μειωμένης χρήσης φυτοφαρμάκων και της αυξημένης ροής του ποταμού. Στα ελληνικά ποτάμια, η παροχή είναι μεγαλύτερη το χειμώνα και κατά την αρχή της άνοιξης. Αλλά στην περίπτωση του Πηνειού, λόγω των αντιπλημμυρικών έργων κοντά στην κοίτη του ποταμού, περιορίζεται το πλημμυρικό πλάτος του και στην περίοδο υψηλής ροής αυξάνεται η ταχύτητά του με αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου κατακράτησης ρυπαντικών φορτίων. Οι τιμές του διαλυμένου οξυγόνου κυμάνθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, κάτι που είναι απόλυτα συνυφασμένο με τρεχούμενα νερά. Το βιοχημικά απαιτούμενο οξυγόνο ήταν σε σχετικά υψηλά επίπεδα στο σημείο της ΔΕΥΑΛ, διότι εκεί συγκεκριμένα επικρατεί μια συσσώρευση απορριμμάτων που λόγω της αποσύνθεσης των υλικών και της διακοπής της ροής λόγω του φράγματος, αυξάνονται οι συγκεντρώσεις. Ο σταθμός στη γέφυρα Μακρυχωρίου έδωσε υψηλή τιμή BOD τον Απρίλιο και πιθανότατα οφείλεται σε σημειακή ρύπανση.
Οι τιμές των υπόλοιπων παραμέτρων ήταν κάτω από τα όρια που θέτουν οι Οδηγίες για το πόσιμο νερό και ιχθύων και συγκρινόμενες με παλαιότερα δεδομένα από μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με την οικολογική ποιότητα την ίδια εποχή δεν έχουν σημαντικές διαφορές. Τους επόμενους μήνες παρόλα αυτά τα αποτελέσματα αναμένονται διαφορετικά, διότι θα διανύουμε μια εποχή με αυξημένες γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Μετά από μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σε θέματα που αφορούν τη λεκάνη απορροής του ποταμού Πηνειού προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα: Ο σταθμός δειγματοληψίας στη γέφυρα Μακρυχωρίου δείχνει ότι το ποτάμι έχει την ικανότητα του αυτοκαθαρισμού ανάμεσα στην κοιλάδα Μακρυχωρίου- Γόννων και παρόλο που θα περιμέναμε να δέχεται το φορτίο όλης της βιομηχανικής περιοχής τα αποτελέσματα δεν δείχνουν τεράστια επιβάρυνση. Στην συγκεκριμένη περιοχή έχουν βρεθεί θρυμματοφάγα μακροασπόνδυλα, τα οποία τρέφονται φιλτράροντας το νερό και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αποφυγή κινδύνου ευτροφισμού. Η Εργαστηριακή Θεσσαλίας προτείνει νέες τοποθεσίες για δειγματοληψία, οι οποίες θα δώσουν περισσότερα συμπεράσματα όσον αφορά την φυσική χημική ποιότητα του νερού, οι τοποθεσίες αυτές είναι οι εξής: 1- Τιταρήσιος - Πριν την πόλη της Λάρισας 3- ΔΕΥΑΛ - Μετά την πόλη της Λάρισας 5- Πριν την περιοχή του Μακρυχωρίου - Τέμπη Ταυτόχρονα με την δειγματοληψία νερού για τις φυσικοχημικές παραμέτρους, κρίνεται υψίστης σημασίας η δειγματοληψία βενθικών μακροασπονδύλων σε αυτούς σταθμούς. Επεισόδια ρύπανσης είναι δύσκολο να καταγραφούν από φυσικοχημικές αναλύσεις νερού αποκλειστικά. Η κοινότητα των μακροασπονδύλων αποκρίνεται σε δομικές αλλαγές ακόμα και σε μικρές διακυμάνσεις της χημικής σύστασης του νερού που οφείλονται στην οργανική ρύπανση, αφού οι επιπτώσεις των ποικίλων ρυπαντών επηρεάζουν έστω και μια ταξινομική ομάδα της κοινότητας. Η χρησιμοποίηση των βενθικών μακροασπονδύλων σε εποχική ή ετήσια βάση σχετίζεται με τον χρόνο ζωής τους ο οποίος είναι ικανός σε διάρκεια να αποτυπώσει τους ρύπους που δέχεται μια περιοχή. Σημαντική θεωρείται και η καταγραφή των λειτουργικών ενδιαιτημάτων και των φυσικών βιοτόπων, η οποία βοηθά στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την οικολογική ποιότητα του υπό μελέτη ποτάμιου συστήματος. Ο βασικός στόχος όμως είναι η εκτίμηση του βαθμού στον οποίο τα φυσικά χαρακτηριστικά των ποταμών έχουν υποβαθμιστεί από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις.
Στις παρακάτω εικόνες απεικονίζονται γραφικά τρεις από τις φυσικοχημικές παραμέτρους, καθώς και τα όρια που θέτουν οι οδηγίες για το πόσιμο νερό και τη διαβίωση των ιχθύων(κυπρινοειδών- σολομοειδών) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ mg/l 5 3 1 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΝΙΤΡΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΔΕΥΑΛ Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια για το πόσιμο νερό ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΝΙΤΡΙΚΩΝ( - NO 3 ) ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩ ΣΕΙΣ ΣΕ (mg/l) 5 3 1 Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια για το πόσιμο νερό
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΝΙΤΡΙΚΩΝ( - ΝΟ 3 ) ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΓΕΦΥΡΑ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ (mg/l) 5 3 1 Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια για το πόσιμο νερό PH ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΔΕΥΑΛ 1 9 7 5 3 1 Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ιχθύων ιχθύων
PH ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ 1 9 7 5 Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ιχθύων ιχθύων 3 1 ΡΗ ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙ 1 9 7 5 3 1 Ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ιχθύων ιχθύων
1 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΔΙΑΛΥΜΕΝΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ(DO) ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΔΕΥΑΛ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ (mg/l) 1 1 1 σολομοειδών κυπρινοειδών ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΔΙΑΛΥΜΕΝΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ(DO) ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ (mg/l) 1 1 1 σολομοειδών κυπρινοειδών
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΕ (mg/l) 1 1 1 1 1 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΔΙΑΛΥΜΕΝΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ(DO) ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙ σολομοειδών κυπρινοειδών