ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΙΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΙΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του ΚΑΜΙΝΑΚΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Α.Μ.: 6244 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΜΑΝΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Σεπτέμβριος 2007

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η ανάλυση του θέματος «ποιες από τις δαπάνες που αναλαμβάνει μια επιχείρηση θεωρούνται εκπεστέες από το ακαθάριστο εισόδημα αυτής, προκειμένου να προσδιοριστεί το καθαρό της εισόδημα. Πρωτεύον θέμα λοιπόν για τις επόμενες σελίδες είναι ο προσδιορισμός του ακαθάριστου εισοδήματος των επιχειρήσεων. Εν συνεχεία, θα αναλυθεί το βασικό θέμα που αφορά και προβληματίζει όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κάτω από τους Ελληνικούς Νόμους, και αυτό είναι οι εκπεστέες δαπάνες. Αυτό το θέμα, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε και σε αυτήν την εργασία να αναλύσουμε. Προτού μπούμε στην ανάλυση μας, ας συζητήσουμε και ας αναλύσουμε τις έννοιες «εκπεστέα» και «δαπάνη». Δαπάνη είναι η διαδικασία ή η ενέργεια πραγματοποιήσεως του κόστους ή του εξόδου, καθώς και η χρηματική του έκφραση. Στον όρο δαπάνη περιλαμβάνονται: Η συγκεκριμένη διαδικασία ή ενέργεια πραγματοποιήσεως του κόστους ή του εξόδου, όπως π.χ. αγορά παγίου, αγορά εμπορευμάτων, υπηρεσιών, κλπ., και Η χρηματική έκφραση της δαπάνης, όπως π.χ. η δαπάνη κτήσεως ενός παγίου είναι 1.800,00, που αναλύεται σε τιμή αγοράς 1.450,00, φόρους και δασμούς 200,00 και λοιπές δαπάνες (ασφάλιστρα, μεταφορικά, κλπ.) 150,00. Η έννοια της δαπάνης είναι ευρεία, περιλαμβάνει, δηλαδή, και το κόστος και το έξοδο. Κόστος είναι η διάθεση αγοραστικής δύναμης, για την απόκτηση αγαθών (υλικών και άυλων) ή υπηρεσιών, με σκοπό τη χρησιμοποίηση τους για να πραγματοποιηθούν έσοδα από πωλήσεις. Κόστος αποτελεί η αγορά επίπλων, μηχανημάτων, δικαιώματος χρήσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας, πρώτων υλών, διαφόρων υπηρεσιών, κλπ. Το κόστος μέχρι την εκπνοή του, δηλαδή την πώληση του 1

αγαθού ή της υπηρεσίας, είναι στοιχείο του ενεργητικού. Με την πώληση του μετατρέπεται σε έξοδο. Έξοδο είναι το κόστος που εξαφανίζεται (εκπνέει) μέσα σε μια διαχειριστική χρήση και βαρύνει τα έσοδα της χρήσεως. Έξοδο αποτελούν, το κόστος των αγαθών που πωλούνται, οι αμοιβές του διοικητικού προσωπικού, οι δαπάνες πωλήσεων κλπ. Τα έξοδα διακρίνονται: Ανάλογα με το σκοπό τους: Οργανικά έξοδα: είναι αυτά που αναφέρονται στην ομαλή εκμετάλλευση της χρήσεως και σχετίζονται με τα οργανικά έσοδα για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος. Ανόργανα έξοδα: είναι εκείνα που δεν αναφέρονται στην ομαλή εκμετάλλευση της χρήσεως και δεν σχετίζονται με τα οργανικά έσοδα για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος. Ανάλογα με την ενσωμάτωση τους ή μη στο λειτουργικό κόστος: Ομαλά έξοδα: είναι εκείνα που ενσωματώνονται στο κόστος των διάφορων λειτουργιών της επιχειρήσεως με τη μορφή που προϋπάρχουν, δηλαδή τη μορφή του κόστους, επειδή βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο που παράγεται από τις λειτουργίες αυτές. Ανώμαλα έξοδα: είναι εκείνα που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος, επειδή δεν βρίσκονται σε ομαλή σχέση με το έργο που παράγεται. Διαγραμματική παρουσίαση λειτουργίας του λογαριασμού «Έξοδα Δαπάνες»: Χρέωση Λογαριασμός εξόδου Πίστωση Αρχίζει με χρέωση με: την Ακολουθεί πίστωση από: τη μεταφορά πραγματοποίηση του εξόδου (άσχετα αν του σε άλλο λογαριασμό εξόδου ή πληρώθηκε ή οφείλεται) ή με μεταβατικό ή οποιαδήποτε άλλη οποιαδήποτε αύξηση μείωση του, τη μεταφορά του σε λογαριασμό εκμεταλλεύσεως, τη μεταφορά του στο λογαριασμό αποτελέσματα χρήσεως. 2

ΜΕΡΟΣ Ι: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝNΟΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΝΝΟΙΑ & ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2.1 Το Εισόδημα των Επιχειρήσεων Ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις 1 είναι το κέρδος που αποκτά από ατομική ή εταιρική επιχείρηση εμπορική, βιομηχανική ή βιοτεχνική από την άσκηση οποιουδήποτε κερδοσκοπικού επαγγέλματος, το οποίο δεν υπάγεται στα ελευθέρια επαγγέλματα που αναφέρονται στο άρθρο 48 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.). Πιο συγκεκριμένα ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις θεωρείται: Το εισόδημα που αποκτάται από την άσκηση επιχείρησης η οποία δραστηριοποιείται στην αγοραπωλησία ακινήτων. Η ωφέλεια που πραγματοποιείται από οργανωμένη επιχείρηση πώλησης οικοπέδων ή αγροτεμαχίων, τα οποία προέρχονται από εδαφικές εκτάσεις της επιχείρησης, που βρίσκονται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως, δήμου ή κοινότητας, οι οποίες έχουν κατατμηθεί ή ρυμοτομηθεί. Τα ποσά που καταβάλλουν µε τη μορφή μερίσματος ή αμοιβής στα μέλη τους οι συνεταιρισμοί που έχουν συσταθεί νόμιμα. Τα κέρδη από παρεπόμενες εργασίες που ενεργούνται από την επιχείρηση παράλληλα µε τον κύριο σκοπό της. Η επιχειρηματική αμοιβή του ομόρρυθμου εταίρου και του κοινωνού, που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10. Ο μισθός που καταβάλλεται από ανώνυμη εταιρία στα µέλη του διοικητικού συμβουλίου της, για τις υπηρεσίες που παρέχουν βάσει ειδικής σύμβασης μίσθωσης εργασίας ή εντολής, εφόσον για τις υπηρεσίες αυτές τα µέλη του διοικητικού συμβουλίου είναι ασφαλισμένα σε οποιονδήποτε, εκτός του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ασφαλιστικό οργανισμό ή ταμείο. 1 Επιχείρηση μπορεί να θεωρηθεί και οποιαδήποτε μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη που αποβλέπει στην επίτευξη κέρδους, καθώς και η πώληση μέσα σε δύο χρόνια από την απόκτηση εξ επαχθούς αιτίας εδαφικών εκτάσεων που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως και έχουν μεγάλη αξία. 3

Θεωρείται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις και η πραγματοποιηθείσα αυτόματη υπερτίμηση του πάγιου κεφαλαίου που χρησιμοποιείται στην επιχείρηση, καθώς και η υπερτίμηση που δεν πραγματοποιήθηκε, εφόσον αυτή έχει περιληφθεί στην απογραφή. Οι τόκοι που ορίζονται από την παράγραφο 4 του άρθρου 25. Οι αποδόσεις από συμβάσεις ή πράξεις επί παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων που πραγματοποιούν επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Ως παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα νοούνται τα χρηματοοικονομικά μέσα που αναφέρονται στην περίπτωση η της παραγράφου 1 του άρθρου 24. 2.2 Διευκρινήσεις για το Εισόδημα των Επιχειρήσεων Εισόδημα από Ακίνητα Κέρδος από αγοροπωλησία ακινήτων, θεωρείται η επιπλέον διαφορά μεταξύ της αξίας του ακινήτου το οποίο πουλήθηκε και της αξίας αυτού κατά τον χρόνο της αγοράς. Ως αξία πώλησης λαμβάνεται αυτή που προσδιορίζεται σύμφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α'). Αν όμως το τίμημα που αναφέρεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια είναι μεγαλύτερο από την πιο πάνω αξία, ως ακαθάριστο έσοδο λαμβάνεται το αναφερόμενο σε αυτά τα συμβόλαια τίμημα. Ειδικά, για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, ως ακαθάριστα έσοδα λαμβάνονται: Το τίμημα από τις πωλήσεις των πιο πάνω ακινήτων, που αναφέρεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια. Η διαφορά μεταξύ του τιμήματος της αξίας, κατά περίπτωση, που φορολογήθηκε και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, η οποία εξευρίσκεται σύμφωνα µε τις διατάξεις που ισχύουν στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων. Η διαφορά αυτή μειώνεται µε τις δαπάνες του άρθρου 31 που βαρύνουν τον πωλητή. 4

Αγοροπωλησία Εκτάσεων της Επιχείρησης Ως ωφέλεια θεωρείται η επιπλέον διαφορά μεταξύ της αξίας της έκτασης η οποία πουλήθηκε και της αξίας της πριν από την κατάτμηση ή της ρυμοτόμησης. Ως αξία πώλησης λαμβάνεται αυτή που προσδιορίζεται σύμφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1249/1982. Αν όμως το τίμημα που αναφέρεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια είναι μεγαλύτερο από την πιο πάνω αξία, ως ακαθάριστο έσοδο λαμβάνεται το αναφερόμενο σε αυτά τα συμβόλαια τίμημα. Ειδικά, για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, ως ακαθάριστα έσοδα λαμβάνονται: Το τίμημα από τις πωλήσεις των πιο πάνω ακινήτων που αναφέρεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια. Η διαφορά μεταξύ του τιμήματος της αξίας, κατά περίπτωση, που φορολογήθηκε και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, η οποία εξευρίσκεται σύμφωνα µε τις διατάξεις που ισχύουν στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων. Η διαφορά αυτή μειώνεται µε τις δαπάνες του άρθρου 31 που βαρύνουν τον πωλητή. Μισθός Μελών Διοικητικού Συμβουλίου Ο μισθός και οι κάθε είδους απολαβές που καταβάλλονται από εταιρία περιορισμένης ευθύνης σε εταίρους της για υπηρεσίες που παρέχουν σ αυτή, εφόσον οι εταίροι είναι ασφαλισμένοι για τις υπηρεσίες αυτές σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή ταμείο εκτός του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Υπερτίμηση Πάγιου Κεφαλαίου Κατ εξαίρεση με τα προαναφερθέντα, η υπερτίμηση από την αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων, το οποίο ιδιοχρησιμοποιείται ή έχει ιδιοχρησιµοποιηθεί για την άσκηση του αντικειμένου των εργασιών της επιχείρησης, απαλλάσσεται του φόρου, εφόσον εμφανίζεται σε ιδιαίτερο λογαριασμό αφορολογήτου αποθεματικού και φορολογείται σε περίπτωση διανομής του ή διάλυσης της επιχείρησης, σύμφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. Κατά τον υπολογισμό του υπερτιμήματος από την πώληση ακινήτου, εξαιρουμένου του υπερτιμήματος που προκύπτει από την αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου, ως τιμή πώλησης δεν δύναται να ληφθεί ποσό 5

μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα µε τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβιβάσεως ακινήτων. 2.3 Εισοδήματα Νομικών Προσώπων Όσον αφορά τα εισοδήματα και κέρδη των επιχειρήσεων που λειτουργούν µε τη μορφή ομόρρυθμης, ετερόρρυθμης και περιορισμένης ευθύνης εταιρίας, κοινοπραξίας, κοινωνίας και αστικής εταιρίας κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και συνεταιρισμών θεωρείται ότι αποκτήθηκαν: Ομόρρυθμη Ετερόρρυθμη Περιορισμένης Ευθύνης Εταιρεία Στις περιπτώσεις της ομόρρυθμης, ετερόρρυθμης και περιορισμένης ευθύνης εταιρίας, της κοινοπραξίας, κοινωνίας και αστικής εταιρίας κερδοσκοπικού χαρακτήρα από κάθε έναν εταίρο ή µέλος, για το ποσοστό των κερδών που του αναλογεί από τη συμμετοχή του στην εταιρία, κοινοπραξία ή κοινωνία. Ως χρόνος κτήσης, για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., θεωρείται η ημερομηνία στην οποία κλείστηκε η διαχείριση και προκειμένου για Ε.Π.Ε., η ημερομηνία που εγκρίθηκε ο ισολογισμός της από τη συνέλευση των εταίρων. Σε περίπτωση που δεν εγκριθεί ο ισολογισμός της Ε.Π.Ε. μέσα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, το εισόδημα λογίζεται ότι αποκτιέται από αυτούς που έχουν την ιδιότητα του εταίρου την τελευταία ημέρα αυτού του τριμήνου. Σε περίπτωση λύσης, συγχώνευσης ή μετατροπής της Ε.Π.Ε., το εισόδημα λογίζεται ότι αποκτιέται από αυτούς που έχουν την ιδιότητα του εταίρου την ημερομηνία της λύσης, συγχώνευσης ή μετατροπής, κατά περίπτωση. Αν η λύση, συγχώνευση ή μετατροπή επέρχεται πριν από την περίοδο τριών μηνών από τη λήξη της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου και εφόσον ο ισολογισμός δεν έχει εγκριθεί από τη συνέλευση των εταίρων, το εισόδημα και των δύο διαχειριστικών 6

περιόδων λογίζεται ότι αποκτιέται από αυτούς που έχουν την ιδιότητα του εταίρου την ημερομηνία της λύσης, συγχώνευσης ή μετατροπής της εταιρίας. Συμμετοχική (Αφανής) Εταιρεία Στην περίπτωση της συμμετοχικής (αφανούς) εταιρίας, από τον εμφανή εταίρο για το σύνολο των κερδών της εταιρίας. Συνεταιρισμοί Στις περιπτώσεις των συνεταιρισμών που έχουν συσταθεί νόμιμα, από κάθε συνεταίρο για το μέρισμα ή την αμοιβή που του καταβλήθηκε. Η ύπαρξη των εταιριών που αναφέρονται στην πρώτη περίπτωση, αποδεικνύεται µε έγκυρο συστατικό έγγραφο δημοσιευμένο, σύμφωνα µε όσα ορίζει ο εμπορικός νόμος. Η κοινοπραξία αναγνωρίζεται εφόσον έχουν πληρωθεί οι προϋποθέσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. Αντίγραφα για την εικονικότητα είτε των σχέσεων αυτών, είτε των όρων που συνδέουν τα μέρη τούτων γενικά, δεν αναγνωρίζονται. 2.4 Χρονικά Όρια Απόκτησης του Εισοδήματος των Επιχειρήσεων Σύμφωνα με τον Κ.Β.Σ. τα χρονικά όρια πραγματοποίησης του κέρδους των επιχειρήσεων είναι τα ακόλουθα: Για διαχειριστική περίοδο μικρότερη από δώδεκα μήνες, το κέρδος που προέκυψε κατά τη διάρκεια της. Για διαχειριστική περίοδο μεγαλύτερη από δώδεκα μήνες, το κέρδος που προέκυψε από την έναρξη της περιόδου μέχρι την ημερομηνία έναρξης του υπολειπόμενου δωδεκαμήνου τμήματος, το οποίο υπολογίζεται κατά προσέγγιση. Το εισόδημα αυτό αφαιρείται από το εισόδημα της υπερδωδεκάμηνης διαχειριστικής περιόδου και το υπόλοιπο που αποτελεί εισόδημα της δωδεκάμηνης περιόδου φορολογείται στο επόμενο οικονομικό έτος. 7

8

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Ως ακαθάριστο εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις λαμβάνεται το σύνολο των καθαρών εσόδων από τις κάθε είδους εμπορικές συναλλαγές αυτών. Όπως είναι γνωστό ανάλογα με τα βιβλία που υποχρεούται να τηρεί η εκάστοτε επιχείρηση με βάση τον Κ.Β.Σ., διαφοροποιείται ο τρόπος προσδιορισμού των ακαθάριστων εσόδων αυτών. Για επιχειρήσεις που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία Β ή Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., τα ακαθάριστα έσοδα εξευρίσκονται µε βάση τα δεδομένα των βιβλίων και στοιχείων. Ιδιαίτερα, για τις επιχειρήσεις πρακτόρων κρατικών λαχείων, ως ακαθάριστα έσοδα λαμβάνονται για τις µεν λιανικές πωλήσεις λαχείων που διενεργούνται µέσω των καταστημάτων τους, η προμήθεια που δικαιούνται, για τις δε χονδρικές πωλήσεις, ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) επί της ονομαστικής αξίας των λαχείων για τη μεσολάβηση πώλησης αυτών. 3.1 Προσδιορισμός του Ακαθάριστου Εισοδήματος Για επιχειρήσεις που τηρούν ακριβή βιβλία και στοιχεία Α κατηγορίας του Κ.Β.Σ., τα ακαθάριστα έσοδα εξευρίσκονται µε την προσθήκη του μικτού κέρδους στο συνολικό κόστος των εμπορεύσιμων αγαθών, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας, τα οποία αγοράστηκαν μέσα στη χρήση ή των έτοιμων προϊόντων που έχουν παραχθεί από τις πρώτες και βοηθητικές ύλες που αγοράστηκαν μέσα στην ίδια χρήση. Το μικτό εμπορικό ή βιομηχανικό κέρδος, ανάλογα με την περίπτωση, υπολογίζεται µε σύγκριση των τιμών κτήσης καθώς και των τιμών πώλησης των αγαθών που διατέθηκαν από την επιχείρηση. Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν μπορεί να προσκομίσει αυτά τα στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη ο συντελεστής μικτού κέρδους άλλων ομοειδών επιχειρήσεων. Για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, θεωρείται ότι τα εμπορεύσιμα αγαθά πουλήθηκαν όλα μέσα στη χρήση και ότι οι πρώτες και βοηθητικές ύλες μεταποιήθηκαν και πουλήθηκαν μέσα στη χρήση ως έτοιμα προϊόντα, ανεξάρτητα 9

από το αν η διάθεσή τους γίνεται χονδρικώς ή λιανικώς. Στις επιχειρήσεις που αρχίζουν για πρώτη φορά τις εργασίες τους και εφόσον το επόμενο έτος συνεχίζουν να τηρούν βιβλία Α κατηγορίας του Κ.Β.Σ., θεωρείται ότι πουλήθηκαν μέσα στη χρήση από τα εμπορεύσιμα αγαθά, τόσα δωδέκατα αυτών όσοι οι μήνες 2 της πραγματικής λειτουργίας της επιχείρησης. Το υπόλοιπο ποσό προστίθεται στις αγορές του αμέσως επόμενου έτους και λογίζεται ως αγορά του έτους αυτού. Για επιχειρήσεις που δεν τηρούν βιβλία και στοιχεία του Κ.Β.Σ. ή τα τηρούμενα είναι κατώτερα της προσήκουσας κατηγορίας ή ανεπαρκή ή ανακριβή, τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται εξωλογιστικά, µε βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες που διαθέτει ο προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνονται υπόψη οι αγορές, οι πωλήσεις και το μικτό κέρδος που εμφανίζει η επιχείρηση, το μικτό κέρδος που πραγματοποιείται από ομοειδείς επιχειρήσεις που λειτουργούν µε παρόμοιες συνθήκες, το απασχολούμενο προσωπικό, το ύψος των κεφαλαίων που έχουν υπενδυθεί, καθώς και των ίδιων κεφαλαίων κίνησης, το ποσό των δανείων και των πιστώσεων, το ποσό των εξόδων παραγωγής και διάθεσης των εμπορευμάτων, των εξόδων διαχείρισης και γενικά κάθε επαγγελματική δαπάνη. Αξίζει εδώ να σχολιάσουμε ότι, στην περίπτωση που κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί απόκρυψη φορολογητέας ύλης ή µη έκδοση στοιχείων ή έκδοση πλαστικών εικονικών στοιχείων που συνεπάγονται το χαρακτηρισμό των βιβλίων ως ανακριβών, το σχετικό ποσό που προκύπτει 3, προστίθεται στα ακαθάριστα έσοδα των βιβλίων και το άθροισμα προσαυξάνεται κατά ένα ποσοστό. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ακόλουθα: Κατά 4%, όταν το ποσό της απόκρυψης της φορολογητέας ύλης που προκύπτει από τους παραπάνω λόγους δεν υπερβαίνει το 5% της δηλωθείσας ύλης και σε ποσό τα 5.000,00. Κατά 8%, εάν το ποσό υπερβαίνει το 5% της δηλωθείσας ύλης και σε ποσό τα 5.000,00. 2 Τμήμα του μήνα λογίζεται ως ακέραιος μήνας 3 Το οποίο σε περίπτωση επανάληψης των παραπάνω παραβάσεων μέσα στην ίδια διαχειριστική χρήση διπλασιάζεται. 10

3.2 Ακαθάριστα Έσοδα σε Περίπτωση Αλλαγής Κατηγορίας Βιβλίων Σε περίπτωση αλλαγής της κατηγορίας των βιβλίων και στοιχείων που τηρούνται από την επιχείρηση, ισχύουν τα εξής: Από την Α στη Β κατηγορία, τα ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν τη διαχειριστική περίοδο για την οποία τηρήθηκαν για πρώτη φορά βιβλία Β κατηγορίας, δεν μπορούν να υπερβούν τα ακαθάριστα έσοδα, που προκύπτουν µε βάση τα αγορασθέντα εμπορεύσιμα αγαθά ή παραχθέντα έτοιμα προϊόντα μέσα σε αυτήν την περίοδο. Όταν όμως τα ακαθάριστα έσοδα της εξεταζόμενης περιόδου όπως προκύπτουν από τα βιβλία και τα στοιχεία, μειωμένα κατά τα ακαθάριστα έσοδα της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, κατά την οποία είχαν τηρηθεί βιβλία Α κατηγορίας, είναι μεγαλύτερα από τα ακαθάριστα έσοδα της ίδιας περιόδου που βρίσκονται µε βάση τα αγορασθέντα εμπορεύσιμα αγαθά παραχθέντα έτοιμα προϊόντα, τότε τα μεγαλύτερα αυτά ακαθάριστα έσοδα θεωρούνται ως έσοδα της διαχειριστικής περιόδου, κατά την οποία τηρήθηκαν για πρώτη φορά βιβλία Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Από την Α στην Γ κατηγορία, τα ακαθάριστα έσοδα κατά την τελευταία, πριν από την αλλαγή της κατηγορίας των βιβλίων, διαχειριστική περίοδο βρίσκονται µε βάση τα αγορασθέντα κατά την περίοδο αυτή εμπορεύσιμα αγαθά ή παραχθέντα έτοιμα προϊόντα, μειωμένα κατά την αξία των αγαθών που εμφανίζονται στην απογραφή έναρξης της διαχειριστικής περιόδου κατά την οποία έγινε η αλλαγή της κατηγορίας βιβλίων. Από τη Β ή Γ στην Α κατηγορία, τα ακαθάριστα έσοδα κατά τη διαχειριστική περίοδο, κατά την οποία τηρήθηκαν για πρώτη φορά βιβλία πρώτης κατηγορίας βρίσκονται µε βάση την αξία των αγορασθέντων κατά την περίοδο αυτή εμπορεύσιμων αγαθών ή παραχθέντων προϊόντων, η οποία προσαυξάνεται µε την αξία των εμπορεύσιμων αγαθών ή παραχθέντων έτοιμων προϊόντων που υποδειγμένα δεν διατέθηκαν ή δεν χρησιμοποιήθηκαν, εφόσον τηρήθηκαν βιβλία Β κατηγορίας ή που εμφανίζονται στην απογραφή, εφόσον τηρήθηκαν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Το καθαρό εισόδημα των επιχειρήσεων, που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία Β και Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., εξευρίσκεται λογιστικώς µε έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, των ακολούθων εξόδων συνοπτικά: Των γενικών εξόδων διαχείρισης. Τα έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής του προσωπικού. Το τεκμαρτό ενοίκιο των ακινήτων που ανήκουν στον επιχειρηματία και χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση. Τα ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς στο Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τα ημεδαπά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν Ν.Π.Ι.Δ. και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τους Ιερούς Ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το Ν. 1514/1985, τα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ημεδαπά νομικά πρ6σωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και έχουν συσταθεί νόμιμα καθώς και οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί 12

νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές αυτές προορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων. Τα ασφάλιστρα που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις. Των δεδουλευμένων κάθε είδους τόκων δανείων και πιστώσεων της επιχείρησης. Των ποσών των κάθε είδους φόρων, τελών και δικαιωμάτων, που βαρύνουν την επιχείρηση. Των ποσών των αποσβέσεων για την κάλυψη της φθοράς των κάθε είδους εγκαταστάσεων ή µμηχανημάτων ή φθαρτών υλικών, συναφών µε τη λειτουργία της επιχείρησης και γενικά κάθε κινητής ή ακίνητης περιουσίας της επιχείρησης. Του ποσού των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. Των ποσών των δαπανών διαφημίσεων που βαρύνουν την επιχείρηση κατά το έτος της έκδοσης του προβλεπόμενου φορολογικού στοιχείου. Των ποσών των προβλέψεων για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία, που σχηματίζονται στο τέλος κάθε διαχειριστικής χρήσης και καλύπτουν τις αποζημιώσεις προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης του κατά το επόμενο έτος. Των εξόδων διανυκτέρευσης σε ξενοδοχείο, αλλοδαπών πελατών, αντιπροσώπων και διευθυντικών στελεχών ημεδαπών ή αλλοδαπών επιχειρήσεων, καθώς και ειδικών επιστημόνων, που προκύπτει από τα εκδοθέντα φορολογικά στοιχεία. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση για επιμόρφωση του προσωπικού της µε την προϋπόθεση ότι η επιμόρφωση έχει σχέση µε το αντικείμενο εργασιών της επιχείρησης ή το αντικείμενο εργασιών του προσωπικού μέσα στην επιχείρηση ή τέλος, µε τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών ή των προγραμμάτων αυτών που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση για έξοδα κινητής τηλεφωνίας για λογαριασμούς που ανήκουν στην επιχείρηση. Των δαπανών για τη συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, µμηχανημάτων και αυτοκινήτων οχημάτων. 13

Της αξίας των πρώτων και βοηθητικών υλών που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και των άλλων εμπορεύσιμων αγαθών, στην οποία περιλαμβάνονται και οι ειδικές δαπάνες επεξεργασίας, αποθήκευσης, μεταφοράς, ασφάλειας κλπ 4. Των μαθηματικών αποθεμάτων των ασφαλιστικών εταιριών, καθώς και των αποθεματικών για την αποκατάσταση του ενεργητικού που, µε βάση σύμβαση, θα περιέλθει μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο ή σε τρίτους. Της ζημίας που πραγματοποιήθηκε από φθορά, απώλεια ή υποτίμηση κεφαλαίου. Προκειμένου για ακίνητα, για τον υπολογισμό της ζημίας αυτών, ως τιμή πώλησης δεν δύναται να ληφθεί ποσό μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα µε τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβιβάσεως ακινήτων. Των δικαιωμάτων ή αποζημιώσεων που καταβάλλονται σε επιχειρήσεις και οργανισμούς για τη χρησιμοποίηση τεχνικής βοήθειας, ευρεσιτεχνιών, σημάτων σχεδίων, μυστικών βιομηχανικών μεθόδων και τύπων, πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων συναφών δικαιωμάτων. Των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας κατά το χρόνο της πραγματοποίησης τους, µε εξαίρεση τις δαπάνες που αφορούν πάγιο εξοπλισμό, οι οποίες αποσβένονται ισόποσα σε 3 χρόνια. (Όταν οι δαπάνες αυτές, υπερβαίνουν μέσα στη χρήση, το μέσο όρο των αντίστοιχων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν τις δύο προηγούμενες χρήσεις, αφαιρείται από τα καθαρά κέρδη, όπως αυτά προσδιορίζονται σύμφωνα µε τις διατάξεις του σχετικού νόμου αυτού. Στην περίπτωση αυτή, οι διατάξεις της 3 του άρθρου 4, για τη μεταφορά της ζημίας, έχουν εφαρμογή για το υπόλοιπο ζημιών που προκύπτει μετά την αφαίρεση του πιο πάνω ποσοστού.). Των ποσών των εξόδων πρώτης εγκατάστασης και κτήσης ακινήτων αποσβένονται, είτε εφάπαξ κατά το έτος πραγματοποίησης τους, είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε µία πενταετία. 4 Ειδικά για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία και στοιχεία Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ. όταν δεν διενεργούν απογραφή, ως απογραφή λήξης της διαχειριστικής περιόδου λαμβάνεται ποσοστό 10% επί των αγορών της περιόδου αυτής και ως απογραφή έναρξης ποσοστό 10% επί των αγορών της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. 14

Των δαπανών επισκευής και συντήρησης που πραγματοποιούνται σε μισθωμένα ακίνητα, κατά τον χρόνο της πραγματοποίησης τους. (Τα ποσά των δαπανών για βελτιώσεις και προσθήκες σε μισθωμένα ακίνητα εκπίπτουν ισόποσα από τα ακαθάριστα έσοδα των χρήσεων που διαρκεί η μίσθωση. Των ζημιών που προκύπτουν από συμβάσεις ή πράξεις επί παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, οι οποίες πραγματοποιούνται για κάλυψη κινδύνων. Των εξόδων για διοικητική υποστήριξη, οργάνωση, αναδιοργάνωση και για υπηρεσίες γενικά που παρέχονται στην επιχείρηση, από επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο ημεδαπό ή αλλοδαπό όμιλο ή από τρίτους για σκοπούς που σχετίζονται µε τα γενικότερα συμφέροντα του ομίλου. Των ποσών για την αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών και του λογισμικού (SOFTWARE) που παρέχονται στους υπαλλήλους της επιχείρησης για τηλεργασία. Των ποσών 5 που καταβάλλουν εφάπαξ ή περιοδικά οι επιχειρήσεις σε άγαμα τέκνα του προσωπικού τους και μέχρι τη συμπλήρωση του εικοστού πέμπτου έτους της ηλικίας τους, λόγω θανάτου του γονέα εργαζομένου και µε την προϋπόθεση ότι αυτός επήλθε λόγω σεισμού ή άλλου λόγου ανώτερης βίας, κατά τη διάρκεια εργασίας του θανόντος και εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης. Των παροχών σε είδος ή σε χρήμα που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις για τους σκοπούς του ίδιου νόμου, προς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλους αρμόδιους φορείς διαχείρισης αποβλήτων. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση για την κάλυψη του ενοικίου κατοικίας των εργαζομένων σε αυτήν. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Των χρηματικών βραβείων που καταβάλλει επιχείρηση σε εργαζομένους της λόγω των εξαιρετικών επιδόσεων που έχουν επιτύχει αποδεδειγμένα 5 Τα πιο πάνω ποσά δεν μπορούν να υπερβαίνουν, ανά ημερολογιακό έτος, τα 3.000,00 για κάθε δικαιούχο τέκνο. 15

στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα που σπουδάζουν και μέχρι 3.000,00 για κάθε εργαζόμενο. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση για την αγορά ειδικής ενδυμασίας του προσωπικού, η οποία επιβάλλεται για λόγους υγιεινής, ασφάλειας και ομοιόμορφης εμφάνισης, ως απαραίτητη για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση για δαπάνες ταξιδιών που πραγματοποιούν στην αλλοδαπή διευθυντικά και άλλα στελέχη της που εργάζονται σε αυτήν 6. Των ενοικίων που καταβάλλει η επιχείρηση για τη διαμονή εργαζομένων της σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια ή οικίες που βρίσκονται σε διαφορετικό μέρος από τον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους, λόγω εκτός έδρας εργασίας τους. Του ανταποδοτικού τέλους που καταβάλλει επιχείρηση λόγω της συμμετοχής της σε συλλογικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης. Των δώρων της επιχείρησης προς πελάτες, επιχειρήσεις ή µη, εφόσον φέρουν την επωνυμία της και έχει καταβληθεί το αναλογούν δημοτικό τέλος για τη συνολική αξία των δώρων αυτών. Των παροχών σε χρήμα ή σε είδος της επιχείρησης προς εργαζομένους της για επιβράβευση της απόδοσής τους και µε την προϋπόθεση ότι έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές. Των δαπανών οργάνωσης ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων για τους εργαζομένους ή πελάτες της, εφόσον οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στο νομό που εδρεύει η επιχείρηση ή σε άλλο μέρος στο οποίο λειτουργεί υποκατάστημα της. Έχουμε, όμως και περιπτώσεις κατά τις οποίες μπορούμε από τα ακαθάριστα έσοδα να υπολογίσουμε έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά. Αυτές είναι οι ακόλουθες: α) Για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, τα ακαθάριστα έσοδα αυτών που προέρχονται από εξαγωγές κάθε είδους προϊόντων. 6 Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής ισχύουν µε την προϋπόθεση ότι ο σκοπός του ταξιδιού συνδέεται µε την ασκούμενη δραστηριότητα της επιχείρησης. 16

β) Για τις επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες και εργασίες στην αλλοδαπή, στα ακαθάριστα έσοδά τους από τις υπηρεσίες και εργασίες αυτές, από τις οποίες εισάγεται συνάλλαγμα. γ) Για τις επιχειρήσεις έκδοσης ημερήσιων, εβδομαδιαίων, δεκαπενθήμερων, μηνιαίων πολιτικών, αθλητικών και οικονομικών εφημερίδων και περιοδικών γενικά, τα ακαθάριστα έσοδα αυτών από την πώληση των εντύπων και από καταχωρήσεις γενικά σε αυτά. δ) Για τις επιχειρήσεις ραδιοφωνίας-τηλεόρασης, τα προερχόμενα μόνο από διαφημίσεις ακαθάριστα έσοδα. ε) Για τις ημεδαπές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και κατασκηνωτικά κέντρα, τα προερχόμενα από αλλοδαπούς πελάτες έσοδά τους, στα οποία, εκτός των εσόδων από διανυκτερεύσεις, περιλαμβάνονται και αυτά του κυλικείου και εστιατορίου από αλλοδαπούς πελάτες. Σε εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες σε συνεργασία µε αλλοδαπούς οίκους εξάγουν βιομηχανικά, βιοτεχνικά, χειροτεχνικά, γεωργικά, κτηνοτροφικά, οπωροκηπευτικά, μεταλλευτικά και λατομικά προϊόντα, καθώς και προϊόντα αλιείας µε ανταλλαγή αγαθών από το εξωτερικό μετά από έγκριση του Ελληνικού Δημοσίου, όταν απαιτείται αυτή, αναγνωρίζεται χωρίς δικαιολογητικά έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, που υπολογίζεται σε ποσοστό 3% στο ποσό της προμήθειας που παίρνουν. Στις βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, οι οποίες ενεργούν για λογαριασμό των αλλοδαπών οίκων βιομηχανοποίηση ή επεξεργασία πρώτων υλών που εισάγονται από την αλλοδαπή και επανεξάγονται µε τη μορφή έτοιμων ή ηµιέτοιµων προϊόντων, αναγνωρίζεται δικαίωμα έκπτωσης, χωρίς δικαιολογητικά, ποσοστού 3% στο ποσό των ακαθάριστων εσόδων τους, τα οποία προέρχονται από την αμοιβή που παίρνουν για τις υπηρεσίες αυτές. Όταν από τις παραπάνω περιπτώσεις προκύπτει ζημιά, τότε αυτή δεν συμψηφίζεται µε τα κέρδη άλλων κλάδων της επιχείρησης ή µε τα κέρδη από τη συμμετοχή της σε άλλες επιχειρήσεις ή µε τα εισοδήματα από άλλες πηγές. Η ζημία αυτή μπορεί να μεταφέρεται για συμψηφισμό µε τα κέρδη των πιο πάνω κλάδων της επιχείρησης στις 5 επόμενες συνεχείς χρήσεις, µε την προϋπόθεση ότι και σε αυτές τις χρήσεις η επιχείρηση τηρεί επαρκή και ακριβή βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Στην περίπτωση των μικτών επιχειρήσεων, ο συμψηφισμός ενεργείται µε τα κέρδη των κλάδων αυτών. Αν υπάρχει αδυναμία λογιστικού διαχωρισμού των κερδών που 17

προκύπτουν από κάθε κλάδο, αυτοί υπολογίζονται µε επιμερισμό του συνόλου των κερδών της επιχείρησης µε βάση τα ακαθάριστα έσοδα από κάθε κλάδο. Για τον προσδιορισμό του κόστους των μενόντων προϊόντων στις βιομηχανικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, συνυπολογίζεται στην αξία των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν και ανάλογο ποσοστό εξόδων παραγωγής, στα οποία περιλαμβάνονται και οι τακτικές αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση κατά την οποία στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται και έσοδα που απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο µε εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έσοδα από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε ημεδαπές εταιρίες, για τον υπολογισμό του καθαρού κέρδους της επιχείρησης που υπόκειται σε φορολογία, το συνολικό ποσό των δαπανών που πρόκειται να εκπεσθεί μειώνεται κατά τα εξής ποσά δαπανών, που βαρύνουν τα πιο πάνω ακαθάριστα έσοδα: Ποσό των χρεωστικών τόκων που εξευρίσκεται µε επιμερισμό των τόκων αυτών μεταξύ των υποκείμενων στη φορολογία ακαθάριστων εσόδων και αυτών που αναφέρονται πιο πάνω. Ποσοστό 5% των εσόδων που απαλλάσσονται της φορολογίας ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο µε εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή των εσόδων από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπές επιχειρήσεις, ως λοιπές δαπάνες. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% των πάσης φύσεως δαπανών της επιχείρησης 7. Αποζημιώσεις, καθώς και πάσης φύσεως αμοιβές, που οφείλονται από επιχειρήσεις ή επιτηδευματίες σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, µε βάση δικαστική ή διαιτητική απόφαση ή οποιαδήποτε αναγνώριση ή συμβιβασμό, δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνη για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών, που υπάγονται στη φορολογία εισοδήματος του οφειλέτη, εάν πριν από την καταβολή ή πίστωση αυτών, δεν υποβληθεί στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία φορολογίας του δικαιούχου αντίγραφο της απόφασης ή του εγγράφου και θεωρηθεί από αυτή η απόφαση ή το έγγραφο, βάσει του οποίου θα καταβληθεί ή πιστωθεί η αποζημίωση ή αμοιβή στο δικαιούχο. Τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο δεν 7 Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται για τραπεζικές, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαία κεφάλαια. 18

ισχύουν προκειμένου για αποζημιώσεις που καταβάλλονται ή πιστώνονται από ασφαλιστικές εταιρίες. Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από ασφαλιστικές εταιρίες σε δικαιούχους ασφαλισμένων αυτοκινήτων, για ζημίες που προξενήθηκαν στα αυτοκίνητα αυτά, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, προκειμένου να υπολογιστούν τα καθαρά κέρδη για τη φορολογία του εισοδήματος, αν δεν καλύπτονται από νόμιμα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. Τα πρόσωπα που παραβαίνουν τη διάταξη αυτής της παραγράφου ή δηλώνουν ανακριβή στοιχεία υπόκεινται για κάθε παράβαση σε πρόστιμο που ορίζεται στο άρθρο 87 αυτού του νόμου. Στην περίπτωση που η επιχείρηση απασχολεί λογιστή και η δήλωση φόρου εισοδήματος δεν υπογράφεται από αυτόν, οι αποδοχές αυτού δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης και επιβάλλεται πρόστιμο σε βάρος του λογιστή μέχρι το ένα τέταρτο (1/4) των ετήσιων αποδοχών του. 19

ΜΕΡΟΣ ΙΙ : ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ 6 ΤΟΥ Ε.Γ.Λ.Σ. «ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΤΑ ΕΙΔΟΣ» Σύμφωνα με το Ενιαίο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο οι δαπάνες καταχωρούνται στην ομάδα 6 «Οργανικά έξοδα κατά είδος». Πιο συγκεκριμένα η ομάδα 6 περιλαμβάνει τις εξής υποομάδες: 60: Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 61: Αμοιβές και έξοδα τρίτων 62: Παροχές τρίτων 63: Φόροι τέλη 64: Διάφορα έξοδα 65: Τόκοι και συναφή έξοδα 66: Αποσβέσεις παγίων στοιχείων ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος 68: Προβλέψεις εκμετάλλευσης 5.1. 60: ΑΜΟΙΒΕΣ & ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Στο λογαριασμό Αμοιβές & Έξοδα Προσωπικού καταχωρούνται όλα τα έξοδα της οικονομικής μονάδας που προκύπτουν, από την απασχόληση του προσωπικού της, το οποίο συνδέεται με αυτή με σύμβαση μισθώσεως εργασίας. 60 ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 60.00 Αμοιβές έµµισθου προσωπικού 60.00.00 Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται και προσαυξήσεις λόγω νυκτερινών, Κυριακών και εξαιρετέων) 01 Οικογενειακά επιδόματα 02 Αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης 03 Δώρα εορτών (Χριστουγέννων και Πάσχα) 04 Αποδοχές επίσημων αργιών 05 Αποδοχές ασθένειας 06 Αποδοχές κανονικής άδειας 07 Επιδόματα κανονικής άδειας 08 Αποζημιώσεις µη χορηγούμενων αδειών 09 Ποσοστά για πωλήσεις και αγορές 10 Έκτακτες αμοιβές (πριμ, βραβεία, επιδόματα, αποζημιώσεις για παροχές σε είδος κλπ.) 11 Αμοιβές εκτός έδρας (όταν δεν καλύπτουν έξοδα εκτός έδρας) 12 Αμοιβές μαθητευομένων (τακτικές, έκτακτες, αργιών, ασθένειας, άδειας, κλπ.) 60.01 Αμοιβές ημερομίσθιου προσωπικού 60.01.00 Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται και προσαυξήσεις λόγω νυκτερινών, Κυριακών και εξαιρετέων) 01 Οικογενειακά επιδόματα 02 Αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης 03 Δώρα εορτών (Χριστουγέννων και Πάσχα) 20

04 Αποδοχές επίσημων αργιών 05 Αποδοχές ασθένειας 06 Αποδοχές κανονικής άδειας 07 Επιδόματα κανονικής άδειας 08 Αποζημιώσεις µη χορηγούμενων αδειών 09 Ποσοστά για πωλήσεις και αγορές 10 Έκτακτες αμοιβές (π.χ. πριμ, βραβεία, επιδόματα ή αποζημιώσεις για παροχές σε είδος) 11 Αμοιβές εκτός έδρας (όταν δεν καλύπτουν έξοδα εκτός έδρας) 12 Αμοιβές μαθητευομένων (π.χ. τακτικές, έκτακτες, αργιών) 60.02 Παρεπόμενες παροχές και έξοδα προσωπικού 60.02.00 Είδη ένδυσης 01 Έξοδα στέγασης (π.χ. κατοικιών) 02 Επιχορηγήσεις και λοιπά έξοδα κυλικείου - εστιατορίου 03 Έξοδα ψυχαγωγίας προσωπικού (π.χ. κατασκηνώσεων, εκδρομών, χοροεσπερίδων ή εορταστικών εκδηλώσεων) 04 Έξοδα επιμόρφωσης προσωπικού (π.χ. δίδακτρα, έξοδα εκπαιδευτικών ταξιδίων ή έξοδα μετεκπαιδεύσεων) 05 Έξοδα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (π.χ. νοσήλεια, φάρμακα, έξοδα εγχειρήσεων, έξοδα κηδειών) 06 Ασφάλιστρα προσωπικού (π.χ. ομαδικής ή ατομικής ασφάλισης) 07 Αξία χορηγούμενων αποθεμάτων (Γνωµ. 1129/89) 99 Λοιπές παρεπόμενες παροχές και έξοδα προσωπικού 60.03 Εργοδοτικές εισφορές και επιβαρύνσεις έµµισθου προσωπικού 60.03.00 Εργοδοτικές εισφορές ΙΚΑ 01Εργοδοτικές εισφορές λοιπών ταμείων κύριας ασφάλισης 02 Εργοδοτικές εισφορές ταμείων επικουρικής ασφάλισης 04 Χαρτόσημο μισθοδοσίας 60.04 Εργοδοτικές εισφορές & επιβαρύνσεις ηµεροµίσθιου προσωπ. 60.04.00 Εργοδοτικές εισφορές ΙΚΑ 01 Εργοδοτικές εισφορές λοιπών ταμείων κύριας ασφάλισης 02 Εργοδοτικές εισφορές ταμείων επικουρικής ασφάλισης 03 Δωρόσηµο οικοδόμων (γν. 252/95) 04 Χαρτόσημο μισθοδοσίας 60.05 Αποζημιώσεις απόλυσης ή εξόδου από την υπηρεσία 60.05.00 Αποζημιώσεις απόλυσης ή εξόδου από την υπηρεσία έµµισθου προσωπικού 01 Αποζημιώσεις απόλυσης ή εξόδου από την υπηρεσία ηµεροµίσθιου προσωπικού 60.99 Προϋπολογισμένες - Προπληρωμένες αμοιβές, έξοδα και παροχές προσωπικού (Λ/58.00) 5.2. 61: ΑΜΟΙΒΕΣ & ΕΞΟΔΑ ΤΡΙΤΩΝ Στους υπό-λογαριασμούς των Αμοιβών & Εξόδων Τρίτων καταχωρούνται οι αμοιβές που λογίζονται από την οικονομική μονάδα για εργασίες τρίτων, οι οποίοι δε συνδέονται με αυτήν την επιχείρηση με σχέση εξαρτημένης εργασίας. 61 ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΤΡΙΤΩΝ 61.00 Αμοιβές και έξοδα ελεύθερων επαγγελματιών υποκείμενες σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 61.00.00 Αμοιβές και έξοδα δικηγόρων 01 Αμοιβές και έξοδα συμβολαιογράφων (όταν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 02 Αµοιβές και έξοδα τεχνικών 03 Αµοιβές ι(αι έξοδα οργανωτών - μελετητών - ερευνητών 04 Αµοιβές και έξοδα ελεγκτών 05 Αµοιβές και έξοδα ιατρών 06 Αµοιβές και έξοδα λογιστών 99 Αµοιβές και έξοδα λοιπών ελεύθερων επαγγελματιών 61.01 Αµοιβές και έξοδα µη ελεύθερων επαγγελματιών υποκείμενες σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 21

61.01.00 Αµοιβές συνεδριάσεων µελών διοικητικού συμβουλίου 01Αµοιβές και έξοδα διαφόρων τρίτων 02 Αµοιβές σε εταιρίες μελετών Τεχνικών Έργων εξωτερικού (γν. 252/95) 61.02 Λοιπές προμήθειες τρίτων 61.02.00 Προμήθειες για αγορές 01 Προμήθειες για πωλήσεις 02 Προμήθειες είσπραξης τιμολογίων και φορτωτικών εγγράφων 03 Μεσιτείες 61.03 Επεξεργασίες από τρίτους 61.03.00 Επεξεργασίες (FACON) 01 Αµοιβές μηχανογραφικής επεξεργασίας (SERVICE) 61.90 Αµοιβές τρίτων µη υποκείμενες σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος (γν. 252/95) 61.90.00 Αµοιβές σε εταιρίες μελετών τεχνικών έργων (γν.252/2244/95) 01 Αµοιβές για έρευνα αγοράς 03 Αµοιβές γραφείων επιλογής προσωπικού 61.91 Πνευματικά και καλλιτεχνικά δικαιώματα τρίτων επί πωλήσεων (γν.95/95) 61.92 Εισφορές υπέρ τρίτων για ελεύθερους επαγγελματίες 61.92.00 Εισφορές Ταμείων Νομικών έµµισθων δικηγόρων (άρθρο 37Ν. 2145/93) 01 Εισφορές ΤΣΑΥ έµµισθων ιατρών 61.93 Αµοιβές υπεργολάβων εκτέλεσης εργασιών τεχνικών έργων (γν.252/95) 61.94 Εισφορές υπέρ Ασφαλιστικών Οργανισμών για κατασκευαζόµενα Τεχνικά Έργα (γν. 252/95) 61.94.00 Εισφορές ΙΚΑ προσωπικού υπεργολάβων εκτέλεσης εργασιών Τεχνικών Έργων 01 Δωρόσηµα οικοδόμων υπεργολάβων εκτέλεσης εργασιών Τεχνικών Έργων 05 Κρατήσεις - Εισφορές υπέρ ΤΣΜΕΔΕ 06 Κρατήσεις - Εισφορές υπέρ ΤΠΕΔΕ 07 Κρατήσεις - Εισφορές υπέρ ΜΤΠΥ 61.98 Λοιπές αμοιβές τρίτων 61.98.00 Χρήσεις δικαιωμάτων 01 Αποζημιώσεις για φθορά ειδών συσκευασίας προμηθευτών 03 Έξοδα ξενοδοχείων για εξυπηρέτηση πελατών µας (γν. 219/94) 61.99 Προϋπολογισμένες - Προπληρωμένες αμοιβές και έξοδα τρίτων (Λ/58.01) 5.3. 62: ΠΑΡΟΧΕΣ ΤΡΙΤΩΝ Στους υπό-λογαριασμούς του Παροχές Τρίτων καταχωρούνται: Τα αντίτιμα των παροχών κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής, φωταέριο παραγωγικής διαδικασίας, ύδρευση παραγωγικής διαδικασίας, τηλεπικοινωνίες παραγωγικής διαδικασίας), Τα ενοίκια μισθώσεως παγίων στοιχείων, εκτός από εκείνα που αφορούν στέγαση προσωπικού, τα οποία καταχωρούνται στο λογαριασμό 60.02.06 «Έξοδα στεγάσεως», Τα κάθε μορφής ασφάλιστρα εκτός από εκείνα που αφορούν ασφάλειες προσωπικού (λογαριασμός 60.02.06 «Ασφάλιστρα Προσωπικού») και εκείνα που αφορούν ασφάλειες μεταφοράς των αγοραζόμενων ειδών, τα οποία καταχωρούνται στο λογαριασμό 32 «Παραγγελίες στο εξωτερικό» ή στους λογαριασμούς των αποθεμάτων ή των παγίων στοιχείων, Τα κάθε είδους αποθήκευτρα, 22

Οι επισκευές και συντηρήσεις των παγίων και λοιπών στοιχείων του ενεργητικού, που γίνονται από τρίτους, Οι κάθε είδους παροχές τρίτων που δεν υπάγονται σε άλλο υπόλογαριασμό του παροχές τρίτων, Τέλος, τα ενοίκια της χρονομεριστικής μισθώσεως (Leasing) του Ν.1652/1986 8. 62 ΠΑΡΟΧΕΣ ΤΡΙΤΩΝ 62.00 Ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής 62.01 Φωταέριο παραγωγικής διαδικασίας 62.02 Ύδρευση παραγωγικής διαδικασίας 62.03 Τηλεπικοινωνίες 62.03.00 Τηλεφωνικά Τηλεγραφικά 01 ΤΕΛΕΧ (Τηλέτυπο) 02 Ταχυδρομικά 03 Διάφορα έξοδα τηλεπικοινωνιών 10 Αγορές τηλεκαρτών προς διάθεση 62.04 Ενοίκια 62.04.00 Ενοίκια εδαφικών εκτάσεων 01 Ενοίκια κτιρίων - τεχνικών έργων 02 Ενοίκια μηχανημάτων - τεχνικών εγκαταστάσεων - λοιπού μηχανολογικού εξοπλισμού 03 Ενοίκια μεταφορικών μέσων 04 Ενοίκια επίπλων 05 Ενοίκια μηχανογραφικών μέσων 06 Ενοίκια λοιπού εξοπλισμού 07 Ενοίκια φωτοαντιγραφικών μέσων 08 Ενοίκια φωτεινών επιγραφών 10 Ενοίκια χρονοµεριστικής μίσθωσης Ν.1652/86 20 Ενοίκια μίσθωσης leasing μηχανημάτων 25 Ενοίκια μίσθωσης leasing μεταφορικών μέσων 62.05 Ασφάλιστρα 62.05.00 Ασφάλιστρα πυρός 01 Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων 02 Ασφάλιστρα μεταφορών 03 Ασφάλιστρα πιστώσεων 04 Ασφάλιστρα κλοπής 05 Ασφάλιστρα απώλειας εισοδήματος (της εταιρίας) 06 Ασφάλιστρα αστικής ευθύνης 07 Λοιπά ασφάλιστρα 62.06 Αποθήκευτρα 62.07 Επισκευές και συντηρήσεις 62.07.00 Εδαφικών εκτάσεων 01 Κτιρίων - Εγκαταστάσεων κτιρίων - Τεχνικών έργων 02 Μηχανημάτων - Τεχνικών Εγκαταστάσεων - Λοιπού Μηχανολογικού εξοπλισμού 03 Μεταφορικών μέσων 04 Επίπλων και λοιπού εξοπλισμού 05 Εμπορευμάτων 06 Έτοιμων προϊόντων 07 Λοιπών υλικών αγαθών 08 Μεταφορικών μέσων Ι.Χ. επιβατικών μέχρι 2.000 κ.ε. 09 Μεταφορικών μέσων Ι.Χ. επιβατικών πάνω από 2.000 Κ.ε. 8 Να σημειώσουμε ότι τα καταβαλλόμενα ενοίκια της χρονομεριστικής μισθώσεως καταχωρούνται στο λογαριασμό 62.04.10 εφόσον αφορούν τη χρήση και στο λογαριασμό 36.00.10 εφόσον αφορούν επόμενη ή επόμενες χρήσεις. 23

62.91 Έξοδα μεταφορικού έργου (γν. 129/1875/93) 62.98 Λοιπές παροχές τρίτων 62.98.00 Φωτισμός (πλην ηλεκτρικής ενέργειας παραγωγής) 01 Φωταέριο (πλην φωταερίου παραγωγής) 02 Ύδρευση (πλην ύδρευσης παραγωγής) 03 Έξοδα ξενοδοχείων για εξυπηρέτηση πελατών µας 62.99 Προϋπολογισμένες - Προπληρωμένες παροχές τρίτων (Λ/58.02) 5.4. 63: ΦΟΡΟΙ ΤΕΛΗ Εδώ καταχωρούνται όλοι οι φόροι και τα τέλη που επιβαρύνουν την οικονομική μονάδα. Σε αυτούς τους υπό-λογαριασμούς περιλαμβάνονται οι: Φόρος Εισοδήματος μη συμψηφιζόμενος, Εισφορά Ο.Γ.Α. φόρου εισοδήματος, Τέλη συναλλαγματικών, δανείων και λοιπών πράξεων, Φόροι Τέλη κυκλοφορίας μεταφορικών μέσων, Δημοτικοί Φόροι Τέλη, Φόροι Τέλη προβλεπόμενα από διεθνείς οργανισμούς, Λοιποί Φόροι Τέλη, Διάφοροι Φόροι Τέλη. Σε αυτήν την υπό-ομάδα δεν περιλαμβάνονται: Ο φόρος εισοδήματος, ο οποίος, σαν αφαιρετικό στοιχείο των ετησίων κερδών, καταχωρείται στο λογαριασμό 88.08 «Φόρος εισοδήματος και εισφορά Ο.Γ.Α.», εκτός αν πρόκειται για ποσά παρακρατουμένου και μη συμψηφιζόμενου φόρου εισοδήματος, τα οποία καταχωρούνται στο λογαριασμό 63.00 «Φόρος Εισοδήματος μη Συμψηφιζόμενος». Οι φόροι προηγούμενων χρήσεων (λογαριασμός 82.00 «Έξοδα Προηγούμενων Χρήσεων»). Οι φορολογικές ποινές και τα πρόστιμα (λογαριασμός 81.00.00 «Φορολογικά Πρόστιμα και Προσαυξήσεις»). Το χαρτόσημο μισθοδοσίας (λογαριασμός 60.03.04 «Χαρτόσημο Μισθοδοσίας»). Το χαρτόσημο συμβάσεων, δανείων και χρηματοδοτήσεων (λογαριασμός 65.07 «Χαρτόσημο Συμβάσεων, Δανείων και Χρηματοδοτήσεων (και ειδικός φόρος)»). Οι δασμοί και γενικά οι φόροι επί των αγορών αποθεμάτων και παγίων (λογαριασμοί ομάδων 2 και 1). 63 ΦΟΡΟΙ- ΤΕΛΗ 63.00 Φόρος εισοδήματος µη συµψηφιζόµενος 63.00.00 Φόρος εισοδήματος µη συµψηφιζόµενος εσωτερικού 01 Φόρος εισοδήματος µη συμψηφιζόμενος εξωτερικού 63.01 Εισφορά Ο.Γ.Α. 63.01.00 Εισφορά Ο.Γ.Α. φόρου εισοδήματος 63.02 Τέλη συναλλαγματικών, δανείων και λοιπών πράξεων 24

63.02.00 Χαρτόσημα συναλλαγματικών και αποδείξεων 01 Χαρτόσημα λοιπών πράξεων 63.03 Φόροι - Τέλη κυκλοφορίας µμεταφορικών μέσων 63.03.00 Αυτοκινήτων επιβατικών 01 Αυτοκινήτων φορτηγών 02 Σιδηροδρομικών οχημάτων 03 Πλωτών μέσων 04 Εναέριων μέσων 63.04 Δημοτικοί φόροι - τέλη 63.04.00 Τέλη καθαριότητας και φωτισμού 01Φόροι & τέλη ανεγειρόμενων ακινήτων 03 Τέλη ακίνητης περιουσίας (άρθρο 24 Ν. 2130/93) 99 Λοιποί δημοτικοί φόροι 63.05 Φόροι - Τέλη προβλέπονται από διεθνείς οργανισμούς 63.06 Λοιποί φόροι - Τέλη εξωτερικού 63.90 Τέλη υπέρ τρίτων επί κατασκευαζόµενων Τεχνικών Έργων (γν. 252/2244/95) 63.98 Διάφοροι φόροι - τέλη 63.98.00 Χαρτόσημο μισθωμάτων 01 Τέλη ύδρευσης 02 Φόρος ακίνητης περιουσίας 03 Χαρτόσημο κερδών 04 Χαρτόσημο εσόδων από τόκους 05 Χαρτόσημο τιμολογίων (αγοράς & πώλησης) 06 Χαρτόσημο αμοιβών τρίτων 07 Κρατήσεις υπέρ Δημοσίου και Τρίτων από πωλήσεις προς το Δημόσιο και τα Ν.Π.Δ.Δ. 08 Φ.Π.Α. Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτων μέχρι 1.400 Κ.ε. (γν. 243/2162/95) 09 Φ.Π.Α. Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτων πάνω από 1.400 Κ.ε. (γν. 243/95) 10 Φ.Π.Α. µη εκπιπτόµενος λοιπών περιπτώσεων (γν. 243/95) 99 Λοιποί φόροι - Τέλη 63.99 Προϋπολογισμένοι - Προπληρωμένοι φόροι - Τέλη (Λ/58.03) 5.5. 64: ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΞΟΔΑ Στους υπό-λογαριασμούς της ομάδας αυτής καταχωρούνται όλα τα κατά είδος οργανικά έξοδα που δεν καταχωρούνται σε οποιαδήποτε άλλο λογαριασμό της ομάδας 6. Οι λογαριασμοί αυτοί αφορούν έξοδα μεταφορών, ταξιδιών, προβολής και διαφήμισης, εκθέσεων επιδείξεων, προωθήσεως εξαγωγών, συνδρομών εισφορών, δωρεές επιχορηγήσεις, έντυπα και γραφική ύλη, υλικά άμεσης ανάλωσης, δημοσιεύσεων, δημοσιεύσεων, συμμετοχών και χρεογράφων, διαφορές (ζημιές) από την πώληση συμμετοχών και χρεογράφων και διάφορα έξοδα. Τα πιο πάνω έξοδα πρέπει να στηρίζονται πέρα από τα στοιχεία του Κ.Β.Σ. και σε άλλα αποδεικτικά έγγραφα και να είναι παραγωγικά, π.χ. πέρα από την απόδειξη πληρωμής του εισιτηρίου, το ίδιο το εισιτήριο και για πιο λόγο πήγε ο υπάλληλος από το Ηράκλειο στην Αθήνα κλπ. Ακόμη τα έξοδα αυτά να είναι λογικά ανάλογα με το μέγεθος και το αντικείμενο ασχολίας της οικονομικής μονάδας. 64 ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΞΟΔΑ 64.00 Έξοδα μεταφορών 25

64.00.00 Έξοδα κίνησης ( καύσιμα - λιπαντικά - διόδια) μεταφορικών μέσων ιδιοκτησίας της οικονομικής μονάδας) 01 Έξοδα μεταφοράς προσωπικού µε μεταφορικά μέσα τρίτων 02 Έξοδα μεταφοράς υλικών - αγαθών αγορών µε μεταφορικά μέσα τρίτων 03 Έξοδα μεταφοράς υλικών αγαθών πωλήσεων µε μεταφορικά μέσα τρίτων 04 Έξοδα διακινήσεων (εσωτερικών) υλικών - αγαθών µε μεταφορικά μέσα τρίτων 64.01 Έξοδα ταξιδίων 64.01.00 Έξοδα ταξιδίων εσωτερικού 01 Έξοδα ταξιδίων εξωτερικού 64.02 Έξοδα προβολής και διαφήμισης 64.02.00 Διαφημίσεις από τον τύπο 01 Διαφημίσεις από το ραδιόφωνο - τηλεόραση 02 Διαφημίσεις από τον κινηματογράφο 03 Διαφημίσεις από τα λοιπά μέσα ενημέρωσης 04 Έξοδα λειτουργίας φωτεινών επιγραφών 05 Έξοδα συνεδρίων. δεξιώσεων και άλλων παρεμφερών εκδηλώσεων 06 Έξοδα υποδοχής και φιλοξενίας 07 Έξοδα προβολής δια λοιπών μεθόδων (Χρηματοδότηση αθλητικών εκδηλώσεων, αγαθών RALLEY, κλπ.) 08 Έξοδα λόγω εγγύησης πωλήσεων (συμβατικές υποχρεώσεις) 09 Έξοδα αποστολής δειγμάτων 10 Αξία χορηγούμενων δειγμάτων (γνωµ. 1129/89) 99 Διάφορα έξοδα προβολής και διαφήμισης 64.03 Έξοδα εκθέσεων - επιδείξεων 64.03.00 Έξοδα εκθέσεων εσωτερικού 01 Έξοδα εκθέσεων εξωτερικού 02 Έξοδα επιδείξεων 64.04 Ειδικά έξοδα προώθησης εξαγωγών 64.04.00 Ειδικά έξοδα εξαγωγών "χωρίς δικαιολογητικά" 64.05 Συνδρομές - Εισφορές 64.05.00 Συνδρομές σε περιοδικά και εφημερίδες 01Συνδροµές - Εισφορές σε επαγγελματικές οργανώσεις 02 Δικαιώματα Χρηματιστηρίου διαπραγμάτευσης τίτλων 64.06 Δωρεές - Επιχορηγήσεις 64.06.00 Δωρεές για κοινωφελείς σκοπούς 01 Επιχορηγήσεις για κοινωφελείς σκοπούς 02 Αξία δωρεών αποθεμάτων για κοινωφελείς σκοπούς (γν. 44/1129/89) 98 Λοιπές δωρεές 99 Λοιπές επιχορηγήσεις 64.07 Έντυπα και γραφική ύλη 64.07.00 Έντυπα 01 Υλικά πολλαπλών εκτυπώσεων 02 Έξοδα πολλαπλών εκτυπώσεων 03 Γραφική ύλη και λοιπά υλικά γραφείων 04 Αγορές βιβλίων υποκείμενες στο Φ.Π.Α. 64.08 Υλικά άμεσης ανάλωσης 64.08.00 Καύσιμα και λοιπά υλικά θέρμανσης 01 Υλικά καθαριότητας 02 Υλικά φαρμακείου 99 Λοιπά υλικά άμεσης ανάλωσης 64.09 Έξοδα δημοσιεύσεων 64.09.00 Έξοδα δημοσίευσης ισολογισμών και προσκλήσεων 01 Έξοδα δημοσίευσης αγγελιών και ανακοινώσεων 99 Έξοδα λοιπών δημοσιεύσεων 64.10 Έξοδα συµµετοχών και χρεογράφων 64.10.00 Προμήθειες & λοιπά έξοδα αγοράς συµµετοχ. & χρεογράφων 01 Προμήθειες και λοιπά έξοδα πώλησης συµµετοχών & χρεογράφων 99 Λοιπά έξοδα συµµετοχών και χρεογράφων 64.11 Διαφορές αποτίμησης συµµετοχών και χρεογράφων 64.12 Διαφορές (ζημίες) από πώληση συµµετοχών και χρεογράφων 26

64.12.00 Διαφορές από πώληση συµµετοχών 01 Διαφορές από πώληση συµµετοχών σε λοιπές πλην Α.Ε. επιχείρησης 02 Διαφορές από πώληση χρεογράφων 64.90 Ζημίες από συµµετοχή σε κοινοπραξία τεχνικών έργων 64.91 Διαφορές (ζημίες) από πράξεις Hedging (γνωµ. 268/96) 64.92 Διαφορές (ζημίες) από συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (γν. 304/99) 64.93 Έξοδα από συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης (γνωµ. 304/99) 64.94 Αναλογία εξόδων κεντρικής διοίκησης αλλοδ. εταιρ. (γν. 290197) 64.98 Διάφορα έξοδα 64.98.00 Κοινόχρηστες δαπάνες 01 Έξοδα λειτουργίας οργάνων Διοίκησης (π.χ. έξοδα Γ.Σ., Συμβουλίων, Επιτροπών κλπ.) 02 Δικαστικά και έξοδα εξώδικων ενεργειών 03 Έξοδα συμβολαιογράφων 04 Έξοδα λοιπών ελεύθερων επαγγελματιών 05 Έξοδα διαφόρων τρίτων 64.99 Προϋπολογισμένα - Προπληρωμένα διάφορα έξοδα (Λ/56.04) 5.6. 65: ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΕΞΟΔΑ Στους υπό-λογαριασμούς του Τόκοι και Συναφή Έξοδα καταχωρούνται οι τόκοι και τα συναφή έξοδα ομολογιακών δανείων, μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων, χρηματοδοτήσεων τραπεζών εγγυημένων με αξιόγραφα, βραχυπρόθεσμων τραπεζικών χορηγήσεων, λοιπόν βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, τα έξοδα ασφαλειών (π.χ. εμπράγματων) δανείων και χρηματοδοτήσεων, οι παροχές σε ομολογιούχους επιπλέον τόκου, προμήθειες εγγυητικών επιστολών και τα λοιπά συναφή με τις χρηματοδοτήσεις έξοδα (εισπρακτικά γραμματίων εισπρακτέων, διάφορα έξοδα τραπεζών κλπ.). Οι τόκοι αναγνωρίζονται φορολογικά αν τα δάνεια τα πήρε και τα χρησιμοποίησε η οικονομική μονάδα για τις ανάγκες της και αναγνωρίζονται μόνο οι τόκοι της χρήσεως, άσχετα αν πληρώθηκαν ή οφείλονται. Δεν αναγνωρίζονται φορολογικά οι τόκοι υπερημερίας από οφειλές στο Ι.Κ.Α. και το δημόσιο, για τους λοιπούς τόκους υπερημερίας εξετάζεται αν από αυτούς ωφελήθηκε η οικονομική μονάδα. Οι τόκοι των δανείων για ίδρυση, επέκταση των εργοστασίων της και των εγκαταστάσεών της, θεωρούνται έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκαταστάσεως. Επί αγοράς πάγιων με πίστωση, οι τόκοι μπορούν να ενσωματωθούν στην αξία του πάγιου. Το τιμολόγιο των τόκων επιβαρύνεται με Φ.Π.Α 19%. Για την αναγνώριση των τόκων πρέπει να έχει γίνει λογιστική εγγραφή, ενώ τόκοι ίδιων κεφαλαίων δεν αναγνωρίζονται. 65 ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΕΞΟΔΑ 65.00 Τόκοι και έξοδα ομολογιακών δανείων 27

65.00.00 Τόκοι & έξοδα δανείων σε ευρώ µη μετατρέψιμων σε μετοχές 01Τόκοι & έξοδα δανείων σε ευρώ μετατρέψιμων σε μετοχές 02 Τόκοι & έξοδα δανείων µε ρήτρα Ξ.Ν. µη μετατρ. σε μετοχές 03 Τόκοι & έξοδα δανείων µε ρήτρα Ξ.Ν. μετατρέψ. σε μετοχές 04 Τόκοι & έξοδα δανείων σε Ξ.Ν. µη μετατρέψιμων σε μετοχές 05 Τόκοι & έξοδα δανείων σε Ξ.Ν. μετατρέψιμων σε μετοχές 65.01 Τόκοι και έξοδα λοιπών μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων 65.01.00 Τόκοι και έξοδα Τραπεζικών μακροπρ. υποχρεώσεων σε ευρώ 01 Τόκοι και έξοδα Τραπεζικών μακροπροθέσμων υποχρεώσεων σε ευρώ µε ρήτρα Ξ.Ν. 02 Τόκοι και έξοδα Τραπεζικών μακροπρ. υποχρεώσεων σε Ξ.Ν. 03 Τόκοι και έξοδα μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων προς Ταμιευτήρια 04 Τόκοι και έξοδα μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων προς συγγενείς (συνδεμένες) επιχειρήσεις σε ευρώ 05 Τόκοι και έξοδα µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων προς συνδεμένες επιχειρήσεις σε Ξ.Ν. 06 Τόκοι και έξοδα μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων προς εταίρους και διοικούντες 07 Τόκοι και έξοδα µακροπρόθ. γραµµατίων πληρωτέων σε ευρώ 08 Τόκοι & έξοδα µακροπρόθ. γραµµατίων πληρωτέων σε Ξ.Ν. 09 Τόκοι και έξοδα µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων προς το Δηµόσιον από φόρους 10 Τόκοι και έξοδα µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων προς ασφαλιστικά ταμεία 98 Τόκοι και έξοδα λοιπών µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων σε ευρώ 99 Τόκοι και έξοδα λοιπών µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων σε Ξ.Ν. 65.02 Προεξοφλητικοί τόκοι και έξοδα Τραπεζών. 65.03 Τόκοι και έξοδα χρηματοδοτήσεων Τραπεζών εγγυημένων µε αξιόγραφα 65.04 Τόκοι και έξοδα βραχυπρόθεσμων Τραπεζικών χορηγήσεων για εξαγωγές 65.05 Τόκοι & έξοδα λοιπών βραχυπρόθεσμων Τραπεζικών χρηματοδοτήσεων 65.06 Τόκοι και έξοδα λοιπών βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων 65.07 Χαρτόσημα συμβάσεων δανείων και χρηματοδοτήσεων (και ειδικός φόρος) 65.08 Έξοδα ασφαλειών (π.χ. εµπράγµατων) δανείων & χρηµατοδοτ. 65.09 Παροχές σε ομολογιούχους επί πλέον τόκου 65.10 Προμήθειες εγγυητικών επιστολών 65.90 Τόκοι και έξοδα είσπραξης απαιτήσεων µε σύμβαση Factoring (γν. 216/2176/94) 65.98 Λοιπά συναφή µε τις χρηματοδοτήσεις έξοδα 65.98.00 Εισπρακτικά γραμματίων εισπρακτέων 65.98.01 Λοιπές προμήθειες και έξοδα Τραπεζών 99 Διάφορα έξοδα Τραπεζών 65.99 Προϋπολογισμένοι - Προπληρωμένοι τόκοι & συναφή έξοδα (Λ/58.05) 5.7. 66:ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Στο λογαριασμό αυτό καταχωρούνται οι αποσβέσεις των πάγιων στοιχείων που ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος της οικονομικής μονάδας, δηλαδή οι τακτικές αποσβέσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία που ισχύει και στο τέλος της χρήσεως μεταφέρονται στον λογαριασμό της Γενικής εκμεταλλεύσεως. Αντίθετα οι πρόσθετες αποσβέσεις, δηλαδή αυτές που δεν ενσωματώνονται στο λειτουργικό κόστος που αποτελούν ανόργανα έξοδα, καταχωρούνται στους λογαριασμούς του 85 «Αποσβέσεις πάγιων στοιχείων μη ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος» και στο τέλος της χρήσεως μεταφέρονται στο λογαριασμό Αποτελέσματα χρήσεως. Οι αποσβέσεις, τακτικές ή έκτακτες, χρεώνονται με πίστωση των αντίστοιχων λογαριασμών της ομάδας 1 (10.99,11.99,12.99,13.99, 14.99 και 16.99). 66 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 28