. ΕΡΤΟΥΖΟΣ ΜΜ, Υπεύθυνος Οδικής Ασφάλειας Τµήµατος Μεταφορών ΒΡ Η συστηµατική προσέγγιση του θέµατος της οδικής ασφάλειας, µπορεί να αποφέρει πραγµατικά πολύ καλούς καρπούς, µετρήσιµους και να βελτιώσει το κοµµάτι αυτό. Θα κάνουµε ένα γρήγορο απολογισµό του τι έχει κάνει η ΒΡ, τα βήµατα σιγάσιγά, που ξεκίνησαν από το 1993 µέχρι σήµερα. Καταρχάς µε την πρώτη εκπαίδευση αποφυγής, ανατροπής οχήµατος και ολίσθησής του επί του οδοστρώµατος στην Ελλάδα, το έτος 1993, σε συνεργασία µε έµπειρους συναδέλφους του εξωτερικού. Το 1995, φέραµε το πρώτο σχήµα, πάλι µέσα από τα σπλάχνα του ΒΡ Group, που αφορούσε στην οµαδική οδήγηση οδηγών βαρέων οχηµάτων. Το 1996 υπήρξαν οι πρώτοι έλεγχοι και επιθεωρήσεις των µεταφορικών εταιρειών. Το 1997 προχωρήσαµε σε αναβάθµιση του εξοπλισµού των βυτιοφόρων. Το 1998 ασχοληθήκαµε µε την βελτίωση συµπεριφοράς των οδηγών, και οδηγικής και συµπεριφοράς απέναντι στους πελάτες και απέναντι στα θέµατα ασφαλείας. Το 1999 είναι πλέον η χρονιά που γίνεται µια ευρύτερη επιστηµονική προσέγγιση του θέµατος της οδικής ασφάλειας, µε την δηµιουργία του συστήµατος διασφάλισης οδικής ασφάλειας. Πάλι µε συνεργασία έµπειρων συναδέλφων του εξωτερικού, ήρθαν στην Ελλάδα, είδαν τα αδύνατα σηµεία µας, πρότειναν τρόπους βελτίωσης και ξεκινήσαµε την εφαρµογή αυτών των µέτρων. Είναι η εποχή που βγαίνουν οι πρώτες πολιτικές που αφορούν την χρήση ζωνών ασφαλείας στα φορτηγά. Τότε φανήκαµε πολύ γραφικοί ειδικά σε αυτό το θέµα. Οι οδηγοί µας αµφισβητούσαν, αλλά σήµερα, µέσα στους οδηγούς του στόλου µας, υπάρχουν οδηγοί οι οποίοι ζουν, συνεχίζουν την δουλειά τους και αυτό το οφείλουν στην ζώνη ασφαλείας, µετά από κάποιο σοβαρό ατύχηµα που είχαν. 1
Επίσης µπήκε η πολιτική της µη χρήσης οινοπνευµατωδών ποτών κατά την διάρκεια της οδήγησης και φυσικά της εργασίας και άλλων φαρµακευτικών παρασκευασµάτων, που επηρεάζουν την οδηγική ικανότητα. Η πολιτική µη χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση. Ασχοληθήκαµε πολύ στην τήρηση, στην αυστηρή τήρηση, των ωρών απασχόλησης των οδηγών. Εισάγαµε ένα λεπτοµερέστερο σύστηµα διερεύνησης οδικών ατυχηµάτων, όπου ασχολούµασταν πλέον µε τα βασικά αίτια, και όχι µε αυτά τα οποία είναι εµφανή στον οποιονδήποτε µετά από ένα ατύχηµα. Οδηγηθήκαµε στα άµεσα αίτια, και σε αυτά στοχεύσαµε, και σε αυτά προχωρήσαµε, και στο να παίρνουµε µέτρα για να µην επαναλαµβάνονται αντίστοιχα ατυχήµατα. Ξεκινήσαµε την πρώτη διαφηµιστική καµπάνια µε αφίσες επάνω σε βυτιοφόρα, µε θέµα την χρήση ζωνών ασφαλείας, την κατανάλωση αλκοόλ από τους οδηγούς, προστασία των παιδιών και δυο-τρία άλλα θέµατα. Το 2000 κάναµε µια εκστρατεία να συγκεντρώσουµε τα επικίνδυνα σηµεία των διαδροµών που κινούνταν τα βυτία µας και αυτά να τα κοινοποιήσουµε στους οδηγούς µας ώστε να έχουν εντεταµένη την προσοχή τους πλησιάζοντας σε αυτά τα σηµεία. Το 2002 βοηθήσαµε στην οργάνωση των µεταφορικών εταιρειών περισσότερο στο κοµµάτι της ασφάλειας. Ήταν τότε που και ο Σύµβουλος Ασφαλούς Μεταφοράς έρχεται σαν θεσµός στην Ελλάδα. Τον αγκαλιάσανε οι µεταφορικές εταιρείες και είναι η οργάνωσή τους. Μαζί µε την βοήθεια του Συµβούλου, έχουν προσφέρει ένα σηµαντικό µοχλό βοήθειας στην βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Την ίδια χρονιά, το 2002, κάνουµε µια επιστηµονική πλέον προσέγγιση του θέµατος της κόπωσης, και εισάγουµε στις βασικές εκπαιδεύσεις και υποχρεωτικές των οδηγών µας, το κοµµάτι αυτό. Συγχρόνως βελτιώνουµε την εκπαίδευση πυρόσβεσης φέρνοντας τον οδηγό αντιµέτωπο µε πυρκαγιές, που έχει να αντιµετωπίσει εν τη γενέσει τους, όταν κάτι συµβεί από ένα ατύχηµα. Το 2003, αρχές του 2003, η τεχνολογία, η εφαρµοσµένη τεχνολογία στα οχήµατα που αυξάνει την ασφάλεια, και µιλάω για τα συστήµατα ευστάθειας, καλύτερα 2
φρένα και καλύτερες και ενεργητικές αναρτήσεις, µας οδηγούν στο να υποστηρίξουµε τις µεταφορικές εταιρείες στο πρόγραµµα που ξεκινάνε για αντικατάσταση των οχηµάτων της παλιάς τεχνολογίας. Όλα αυτά, µέσα στα χρόνια που πέρασαν, έχουν δώσει ένα πολύ ενθαρρυντικό αποτέλεσµα, όπου ξεκινάνε το 1998 έχοντας καταγεγραµµένα 17 ατυχήµατα, εκ των οποίων δυστυχώς τα 3 θανατηφόρα. Το 1999 πέφτουµε στα 11 µε 1 θανατηφόρο. Το 2000, 12 µε ένα θανατηφόρο. Από εκεί και πέρα, που συµπίπτει µε την σηµαντικότερη και επιστηµονικότερη προσέγγισή µας από το 1999 το θέµα της οδικής ασφάλειας, αρχίζουµε την µείωση των ατυχηµάτων, φτάνοντας το 2004 µε δύο οδικά ατυχήµατα. Και όξα το Θεό από το 2000 µε κανένα θανατηφόρο ατύχηµα. Αυτά στηρίζονται σε µια φιλοσοφία γενικότερης προσέγγισης της οδικής ασφάλειας. Τη φιλοσοφία της πυραµίδας που λέµε, της πυραµίδας των ατυχηµάτων. Έχουµε µια πυραµίδα που στην κορυφή της έχουµε έναν θάνατο. Η ύπαρξη ενός θανάτου σηµαίνει στατιστικά ότι έχουν προηγηθεί δέκα ατυχήµατα που έχουν προκαλέσει τραυµατισµό, 30 ατυχήµατα που έχουν προκαλέσει κάποιες υλικές ζηµιές και 600 παρ ολίγον ατυχήµατα, ανασφαλείς καταστάσεις, ανασφαλείς ενέργειες οι οποίες δεν έχουν συµβεί. Είναι η καλύτερη περίπτωση, η περίπτωση των παρ ολίγο ατυχηµάτων. εν έχουµε απώλειες και στατιστικά, αν κάποιος δουλέψει και αρχίσει και συµµαζεύει όλες αυτές τις ανασφαλείς καταστάσεις και ανασφαλείς ενέργειες που γίνονται κατά την δραστηριότητα, τότε στατιστικά θα µπορέσει να αποφύγει και το θανατηφόρο ατύχηµα. Υπάρχει µια κλιµάκωση των προσπαθειών για να φτάσει κανείς στο σηµείο µείωσης ατυχηµάτων και να σταθεροποιήσει αυτή την µείωση µέσα στο χρόνο. Οι προσπάθειες αυτές αφορούν: τον εξοπλισµό που διαθέτουµε για να κάνουµε την δραστηριότητά µας, και κατά πόσο αυτός ο εξοπλισµός είναι ασφαλής και κατάλληλος για την δραστηριότητά 3
µας. Μια επέµβαση εκεί θα µας µειώσει τα ατυχήµατα που προέρχονται καθαρά από αστοχία εξοπλισµού. τις διαδικασίες. Τι κάνουµε, πως πρέπει να το κάνουµε µε ασφάλεια, ποια είναι τα µέσα που πρέπει να χρησιµοποιούµε, τα ατοµικά µέσα προστασίας, πως ελέγχουµε τον ανθρώπινο παράγοντα, και τελευταίο και σηµαντικότερο, τις ανθρώπινες συµπεριφορές. Επενδύουµε πάνω στον άνθρωπο: εκπαίδευσηέλεγχο σωστού αποτελέσµατος-επανεκπαίδευση, γιατί αυτός είναι ο οποίος θα εφαρµόζει τις διαδικασίες και θα χειριστεί και τα µηχανήµατα. Αναλυτικά οι ενέργειες που κάναµε: α) για τον εξοπλισµό 'Οταν ξεκινήσαµε να ασχολούµαστε µε τον εξοπλισµό των βυτιοφόρων, έχοντας τις προδιαγραφές από το εξωτερικό και την εµπειρία του BR GROUP, φέραµε στην Ελλάδα στοιχεία, τα οποία η ελληνική νοµοθεσία δεν τα είχε ακόµα προβλέψει. Παραδείγµατα, που θα µπορούσα να πω, είναι: η χρήση επιπλέον καθρεφτών, ώστε να µειώσουµε τις νεκρές γωνίες του οδηγού. προστατευτικές µπάρες, οι οποίες τότε που ξεκινήσαµε δεν υπήρχαν. ζώνες ασφαλείας σε αυτοκίνητα, που αναγκάσαµε, πιέσαµε, συζητήσαµε και τελικά τις χρησιµοποιήσαµε. τεχνικοί έλεγχοι, το λεγόµενο safe pass. Περιοδικοί τεχνικοί έλεγχοι του οχήµατος και του εξοπλισµού σε ετήσια βάση, έχοντας όµως και ελέγχους έκτακτους, ώστε να διασφαλίσουµε κατά την διάρκεια των δύο ελέγχων ότι τα αυτοκίνητα βρίσκονται σε κατάσταση ασφαλή για την µεταφορά καυσίµων. β) για τις διαδικασίες Πλησιάσαµε τις δραστηριότητες του οδηγού κατά τη φόρτωσης, τη παράδοση και βήµα-βήµα είδαµε τι κάνει κάποιος σε αυτά τα στάδια. Τα καταγράψαµε, εντοπίσαµε τους κινδύνους, ορίσαµε τον ασφαλή τρόπο που πρέπει να γίνονται. Ορίσαµε τα µέσα ατοµικής προστασίας, πως πρέπει να γίνονται οι έλεγχοι της εφαρµογής, οι επανέλεγχοι, ο επαναπροσδιορισµός κάποιων διαδικασιών. 4
Επιµείναµε στο θέµα της οδήγησης ζητώντας επιπλέον αξιολόγηση της οδηγητικής ικανότητας του οδηγού. Αναλυτικότερες ιατρικές εξετάσεις. Θέσαµε υποχρεωτικό πρόγραµµα εκπαίδευσης του κάθε οδηγού. Επαναξιολόγησή του, επανεκπαίδευση και σε όλα αυτά σαφέστατα, µας βοηθήσανε οι ίδιοι οι οδηγοί. γ) για τις ανθρώπινες συµπεριφορές ηµιουργήσαµε οµάδες µε εκπαιδευµένους ανθρώπους, µε την βοήθεια ψυχολόγου, όπου οι οδηγοί ανώνυµα εκφράστηκαν, είπαν τα παράπονά τους, τις ιδέες τους, τι είναι καλό, τι είναι στραβό, τι θα θέλανε, τι βελτιώσεις θα µπορούσαν να γίνουν. Πήραµε τα στοιχεία, τα επεξεργαστήκαµε και γυρίσαµε πίσω µε λύσεις και ξανά συναντήσεις, για να δούµε αν οι λύσεις που δώσαµε πραγµατικά ανταποκρίνονται στις ανάγκες των οδηγών, τους ικανοποιούν και φτιάχνουν ένα καλό εργασιακό περιβάλλον χωρίς να τους ταλαιπωρεί. Επιµείναµε πάρα πολύ στις εκπαιδεύσεις και επανεκπαιδεύσεις. Επιµείναµε πάρα πολύ στους ελέγχους και επανερχόµασταν πολλές φορές ατοµικά στον κάθε οδηγό για να αντιµετωπίζουµε κάποια απόκλιση από τις διαδικασίες. Ορίσαµε επιβραβεύσεις και οδηγών και των µεταφορικών εταιρειών που έχουν αυτούς τους οδηγούς. Η συµβολή των µεταφορικών εταιρειών και του συµβούλου ασφαλείας είναι καθοριστική, γιατί την οργάνωση που έχουµε εµείς για την εκπαίδευση και την διαχείριση της ασφάλειας, ακριβώς την ίδια οργάνωση έχουν και οι µεταφορικές εταιρείες που συνεργάζονται µαζί µας. Ξεκινήσαµε και κάποιες καµπάνιες οδικής ασφάλειας ευρύτερα προς το κοινωνικό σύνολο. ιαφηµίσεις στο τύπο και στο ραδιόφωνο, αφίσες επάνω στα βυτία, εκπτώσεις σε είδη ασφαλείας στα πρατήρια της ΒΡ, δωρεάν αµυντική οδήγηση στους οδηγούς βαρέων οχηµάτων και αυτό ήρθε σαν µια προσφορά της ΒΡ µετά το ατύχηµα, το τραγικό ατύχηµα, των Τεµπών. Και φυσικά έχουµε εκπαιδεύσει 50.000 παιδιά σε όλη την Ελλάδα, στις µεγάλες πόλεις της Ελλάδας, πηγαίνοντας στα σχολεία και κάνοντάς τους µαθήµατα οδικής ασφάλειας. 5
Επόµενος στόχος είναι µέχρι το 2007 να έχουµε κατορθώσει παγκόσµια, όπου υπάρχει δραστηριότητα της ΒΡ, να εφαρµόσουµε κοινά standards εξοπλισµού και εκπαίδευσης πολιτών όσον αφορά την οδική ασφάλεια. Η ανάπτυξη της οδικής ασφάλειας είναι µια συνεχής προσπάθεια. Η γνώση και η εµπειρία τόσο από την Ελλάδα όσο και από τις δραστηριότητες του ΒΡ GROUP είναι διαθέσιµες σε όλους, γιατί πιστεύουµε ότι η ασφάλεια είναι υπόθεση όλων µας. Ευχαριστώ πάρα πολύ. 6