Ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα στην πρόληψη ατυχημάτων Γεώργιος Ηλιάδης
Οδικά ατυχήματα Η Ελλάδα καταλαμβάνει την χειρότερη θέση στην Ευρώπη σε αριθμό συγκρούσεων, θανάτων και τραυματισμών από τροχαία. πιθανότητα θανάτου ή τραυματισμού 2πλάσια σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο 5πλάσια σε σχέση με όσους κυκλοφορούν στην Σουηδία Μέσος όρος Ευρώπης: 69 θάνατοι / εκατομμύριο κατοίκους Μέσος όρος Ελλάδας & Ρουμανίας: 130 θάνατοι / εκατομμύριο κατοίκους. Συνολικά στην Ελλάδα (δεκαετία 2001-2010) 15.985 θάνατοι σε 161.285 τροχαία ατυχήματα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Ασφάλεια στις Μεταφορές (ETSC) 2001-2010
Ελλάδα 20.000 οδικά ατυχήματα / έτος 1.600 νεκροί 30.000 τραυματίες Σημαντικές υλικές ζημίες + 80.000 οδικά ατυχήματα / έτος Υλικές ζημίες
Παγκοσμίως Σε οδικά ατυχήματα ετησίως 1.300.000 θάνατοι 50.000.000 τραυματίες Συνεχής αύξηση ατυχημάτων Αύξηση πληθυσμού Αύξηση οχημάτων Κυριότερη αιτία θανάτου (κυρίως νέων) Έως 2030 τα οδικά ατυχήματα 5 ος κατά σειρά παράγοντας θανάτου να ανέρχεται σε 2.4 εκατομμύρια / έτος Χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος 90% παγκοσμίων θανάτων 48% παγκόσμιου στόλου οχημάτων (60% το 2020)
Η παγκόσμια πραγματικότητα
(2009)
Χαρακτηριστικά οδικών ατυχημάτων σε Ευρωπαϊκές χώρες Θάνατοι 120.000 άτομα Τραυματισμοί 2.400.000 άτομα Τροχαία ατυχήματα: κύρια αιτία θανάτου εφήβων και νεαρών ενηλίκων Πεζοί, ποδηλάτες, μοτοσικλετιστές: 39% του συνόλου των θανάτων Το ένα τρίτο των χωρών της περιοχής δεν έχουν εθνική στρατηγική οδικής ασφάλειας, (παρότι το κόστος μπορεί να υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ).
Παράγοντες που επιδρούν στην οδική ασφάλεια Κύριοι Ο οδηγός Το όχημα Η οδός και το λειτουργικό περιβάλλον Συνήθως συνδυάζονται 2 ή 3 παράγοντες Δευτερεύοντες Μηχανικές βλάβες ανεπαρκής συντήρηση, παλαιότητα, υπερφόρτωση. Ο άνθρωπος αποτελεί το συνηθέστερο και καθοριστικότερο παράγοντα πρόκλησης ή αποτροπής ατυχήματος
Ο ανθρώπινος παράγοντας στο οδικό ατύχημα 85.2% Human factors Technical Failure 4.4% 5.1% 5.3% Infrastructure condition Weather condition
Ο άνθρωπος ως χρήστης της οδού Πεζός Οδηγός οχήματος Δίκυκλο Με ή χωρίς κινητήρα Επιβατικό Ι.Χ ή Δ.Χ. Φορτηγό Λεωφορείο Επιβάτης Συνηθέστερος Καθοριστικός Παράγοντας Πρόκλησης Αποτροπής Ατυχήματος
Αίτια οδικών ατυχημάτων Παραβίαση διατάξεων Κ.Ο.Κ. Σωστή συμπεριφορά Υπεύθυνη συμπεριφορά Αμυντική οδήγηση Εμπειρία Εξοικείωση με οδικό περιβάλλον
Number of road traffic accidents Speeding No giving w ay Wrong turning Wrong direction or driving Number of people killed Speeding No giving w ay Wrong turning Wrong direction or driving
Reasons for traffic accidents in 2007 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Speeding Not giving way Pedestrians mistakes Side and direction of driving Irregular overtaking Driving under alcohol Others Reasons for traffic accidents in 2007
Παράγοντες ατυχημάτων Οδός Λειτουργικό περιβάλλον Ανεπαρκή χαρακτηριστικά δρόμων Κακή οργάνωση κυκλοφορίας Δυσμενείς καιρικές συνθήκες
See and be seen Visibility
Predictability: Road signing Which one tells you most?
Road surface: paving
Road surface: maintenance of standards
Traffic management?
What you can hit
Protected protective barriers
Separation: a helpful concept
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας Aυτoί πoυ χρησιμoπoιoύν τις oδoύς πρέπει να απoφεύγoυν oπoιαδήπoτε συμπεριφoρά πoυ είναι ενδεχόμενo να εκθέσει σε κίνδυνo ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλoφoρία, να εκθέσει σε κίνδυνo πρόσωπα ή ζώα ή να πρoκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιoυσίες.
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας Oι oδηγoί υπoχρεoύνται να oδηγoύν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την πρoσoχή,να επιδεικνύoυν ιδιαίτερη πρoσoχή στα παιδιά, στους υπερήλικες, στα Άτομα με Αναπηρίες (ΑμεΑ) και γενικώς στα πρόσωπα που χρειάζονται βοήθεια και να μην πρoκαλoύν γενικά με τη συμπεριφoρά τoυς τρόμo, ανησυχία ή παρενόχληση στoυς λoιπoύς χρήστες των oδών, στους παρόδιους ή στoυς κατoικoύντες πλησίoν αυτών.
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας O oδηγός επιβάλλεται να έχει την, κατά τις σχετικές διατάξεις προβλεπόμενη άδεια οδήγησης και την αναγκαία σωματική και διανoητική ικανότητα και να βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση για να oδηγεί, oφείλει δε κατά τo χρόνo της oδήγησης να είναι σε θέση να ελέγχει τo όχημά τoυ ή τα ζώα τoυ
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας Οι οδηγοί λεωφορείων, επιβατηγών δημόσιας χρήσης και φορτηγών αυτοκινήτων απαγορεύεται να οδηγούν πέραν των χρονικών ορίων τα οποία καθορίζονται από τις κείμενες διατάξεις
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας O oδηγός oδικoύ oχήματoς επιβάλλεται να έχει τoν πλήρη έλεγχo τoυ oχήματός τoυ ώστε να μπoρεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί τoυς απαιτoύμενoυς χειρισμoύς. Άρθρo 19
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας O oδηγός επιβάλλεται να ρυθμίζει την ταχύτητα τoυ oχήματός τoυ λαμβάνων συνεχώς υπόψη τoυ τις επικρατoύσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τη διαμόρφωση τoυ εδάφoυς, την κατάσταση και τα χαρακτηριστικά της oδoύ, την κατάσταση και τo φoρτίo τoυ oχήματός τoυ, τις καιρικές συνθήκες και τις συνθήκες κυκλoφoρίας, κατά τρόπoν ώστε να είναι σε θέση να διακόψει την πoρεία τoυ oχήματός τoυ μπρoστά από oπoιoδήπoτε εμπόδιo πoυ μπoρεί να πρoβλεφθεί και τo oπoίo βρίσκεται στo oρατό από αυτόν μπρoστινό τμήμα της oδoύ. Άρθρo 19
Ατυχήματα με βαρέα οχήματα Μικρότερη εμπλοκή σε σχέση με άλλα οχήματα Μικρότερη εμπλοκή σε σχέση με διανυόμενα χιλιόμετρα Σοβαρές συνέπειες Μάζα (φορτηγά) Επιβάτες (λεωφορεία)
Αίτια σοβαρών ατυχημάτων με φορτηγά (1 τουλάχιστον τραυματίας) Ευρώπη Ανθρώπινος παράγοντας 85,2 % Μηχανική βλάβη 5,3 % Αστοχία υποδομής 5,1 % Καιρικές συνθήκες 4,4 % Διασταυρώσεις Προβλήματα ορατότητας Παραβιάσεις ΚΟΚ Νωτιομετωπικές συγκρούσεις (μεταξύ φορτηγών & άλλων οχημάτων) Ανεπαρκής έλεγχος ταχύτητας κίνησης
Ελλάδα Εμπλοκή φορτηγού 13 % ατυχημάτων 22 % θυμάτων από οδικά ατυχήματα 15 % σοβαρών τραυματισμών Πλαγιομετωπικές συγκρούσεις 36 % εντός κατοικημένων περιοχών 30 % εκτός κατοικημένων περιοχών Παράσυρση πεζού (εντός κατοικημένων περιοχών) Μετωπικές συγκρούσεις (εκτός κατοικημένων περιοχών)
Ατυχήματα με λεωφορεία Τύπος λεωφορείων Σχολικά Τακτικών υπεραστικών γραμμών Τύποι ατυχημάτων Πρόσκρουση σε αντικείμενο επί της οδού Μετωπικές συγκρούσεις σε λεωφορειολωρίδες (κατεύθυνση κυκλοφορίας αντίθετη άλλων οχημάτων) Νωτιομετωπικές συγκρούσεις Ευθύνη οδηγού στο 23% των ατυχηματων
Ατυχήματα με εμπλοκή λεωφορείου Μέσος όρος ανά έτος: Ατυχήματα: 450 (3% επί συνόλου) Θάνατοι: 60 άτομα (3,5% επί συνόλου) Βαριά τραυματισμένοι: 65 άτομα (2,8% επί συνόλου) Ελαφρά τραυματισμένοι: 600 άτομα (3,2% επί συνόλου) Μεγαλύτερο ποσοστό θυμάτων: πλαγιομετωπικές συγκρούσεις 41% (κατοικημένες περιοχές) 39%(μη κατοικημένες περιοχές) Παράσυρση πεζού (κατοικημένες περιοχές) Μετωπικές συγκρούσεις (μη κατοικημένες περιοχές)
Παθόντες σε οδικά ατυχήματα
Νεκροί ανά τύπο ατυχήματος σε κατοικημένη περιοχή, με εμπλοκή λεωφορείου
Νεκροί ανά τύπο ατυχήματος σε μη κατοικημένη περιοχή, με εμπλοκή λεωφορείου
Τυπολογία ατυχημάτων Χρονική στιγμή Ώρα ημέρας, ημέρα εβδομάδος, μήνας του έτους Είδος σύγκρουσης Μετωπική, νωτιομετωπική Είδος μεταφερόμενου φορτίου Επικίνδυνο ή μη Χαρακτηριστικά Οδηγού Εμπειρία, ηλικία Οχήματος Ηλικία, τύπος, μέγεθος Οδικού δικτύου Αυτοκινητόδρομος, επαρχιακή οδός Συνθήκες Καιρικές Ομίχλη, βροχή, χιόνι Κυκλοφορίας
Βασικές κατηγορίες ατυχημάτων με φορτηγά Εκτροχιασμός με χαμηλή ταχύτητα Απαιτήσεις τριβής σε δεξιά στροφή Εκτροχιασμός με υψηλή ταχύτητα Σταθερή επιβάρυνση πέδησης Ανατροπή σε σταθερή στροφή Έλεγχος διεύθυνσης σε σταθερή στροφή Αποφυγή εμποδίου
Δευτερεύουσες κατηγορίες ατυχημάτων με φορτηγά Απότομες κλίσεις Διαφορές στην ταχύτητα κίνησης ομάδας οχημάτων Μη σηματοδοτούμενοι κόμβοι Αεροδυναμικές επιδράσεις Απορρίμματα οχημάτων
Συνέπειες πρόκλησης ατυχημάτων Συνέπειες ατυχημάτων Άμεσα εμπλεκόμενοι Έμμεσα εμπλεκόμενοι (Οικογένειες εμπλεκομένων, κοινωνικό περιβάλλον) Πόνος απώλειας ή τραυματισμού φιλικών ή συγγενικών προσώπων Απώλεια πολύτιμου ανθρώπινου δυναμικού Κόστος νοσηλειών Κρατικός προϋπολογισμός Ασφαλιστικές εταιρίες Μετακίλυση στον πολίτη Κυκλοφοριακή συμφόρηση Κόστος Περιβαλλοντική ρύπανση Σπατάλη ενέργειας
Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Υποχρέωση κατοχής Π.Ε.Ι. Οδηγοί που απασχολούνται ή χρησιμοποιούνται από επιχείρηση εγκατεστημένη σε κράτος μέλος της Ε.Ε. Υπήκοοι κρατών μελών Ε.Ε. Υπήκοοι τρίτων χωρών
Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Υποχρεωτική για οδηγούς βαρέων οχημάτων φορτηγών από 10/09/2009 λεωφορείων από 10/09/2008 α. Αρχική Επιμόρφωση β. Περιοδική Κατάρτιση
Σκοπός: Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Διασφάλιση της ποιότητας του οδηγού οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων ή επιβατών τόσο για την πρόσβαση στο επάγγελμα όσο και κατά την άσκηση της δραστηριότητας του οδηγού
Στόχος: Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 1.Βελτίωση οδικής ασφάλειας 2.Βελτίωση ασφάλειας οδηγού (και εν στάσει) 3.Ορθολογική οδήγηση 4.Αμυντική οδήγηση 5.Εμβάθυνση, επανάληψη, επικαιροποίηση γνώσεων αρχικής κατάρτισης
Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Οφέλη: Μείωση ατυχημάτων Εξοικονόμηση καυσίμου
Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Αρχική Επιμόρφωση: 1. Θεωρητική εξέταση 2. Πρακτική εξέταση Χωρίς υποχρέωση παρακολούθησης μαθημάτων
Οδηγία 2003/59/ΕΚ Π.Δ. 74/2008 Περιοδική Κατάρτιση: Κάθε 5 χρόνια Χωρίς εξετάσεις Υποχρεωτική παρακολούθηση σεμιναρίου 35 τουλάχιστον ωρών Χορήγηση βεβαίωσης παρακολούθησης Αναθεώρηση άδειας οδήγησης
Π.Δ. 74/2008 Έναρξη περιοδικής κατάρτισης Οδηγοί λεωφορείων : Σεπτέμβριος 2013 (ημερομηνία λήξης απαλλαγής) Οδηγοί φορτηγών : Σεπτέμβριος 2014 (ημερομηνία λήξης απαλλαγής)
Π.Δ. 74/2008 Οι απαλλασσόμενοι: Οφείλουν να κατέχουν Π.Ε.Ι. περιοδικής κατάρτισης Με υποχρέωση παρακολούθησης Χωρίς εξετάσεις Με τη λήξη του χρόνου απαλλαγής
Θεματικά Πεδία Κατάρτισης Ορθολογική οδήγηση Κανονιστικές ρυθμίσεις Οδική ασφάλεια Κίνδυνοι κατά τη μεταφορά Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Αρχές Υγιεινής Οικονομικό περιβάλλον Μεταφορικές εταιρίες
Ορθολογική οδήγηση Βέλτιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του οχήματος Σωστή φόρτωση και ασφάλιση φορτίων Αμυντική οδήγηση Πρόβλεψη δυσλειτουργιών Μείωση φθορών (χαμηλότερο κόστος συντήρησης)
Κανονιστικές ρυθμίσεις Ωράριο εργασίας Ταχογράφος Συμβάσεις μεταφορών Σύνταξη εγγράφων Άδειες διεθνών μεταφορών Τελωνειακά έγγραφα
Πρόληψη κινδύνων Εγκληματικότητα Λαθρομετανάστευση Εργονομικές αρχές οδήγησης Μέσα ατομικής προστασίας Ατυχήματα
Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Κλατάρισμα ελαστικού Μηχανική βλάβη Αστοχία φρένων Πυρκαγιά Εμπλοκή σε ατύχημα
Αρχές Υγιεινής Διατροφή Κατανάλωση οινοπνεύματος Χρήση φαρμάκων Κόπωση Άγχος Ανάπαυση
Οικονομικό περιβάλλον Μεταφορικές εταιρίες Εξειδίκευση μεταφορικών επιχειρήσεων Προϋποθέσεις σύστασης Συμπεριφορά του οδηγού και γόητρο εταιρίας Συναλλασσόμενοι με οδηγό Διενέξεις Συντήρηση οχήματος Οργάνωση εργασίας Επικοινωνία Εντοπισμός θέσης οχήματος Παρακολούθηση κατάστασης φορτίου
Θάνατοι σε τροχαία ατυχήματα 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Series1 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 S1
Think Before You Drive promotes simple road safety messages Follow the advice of our road safety expert a crash test dummy who regularly experiences the crashes we hope you never have... Think. Always Use A Child Seat Think. Always Wear A Seat Belt Think. Adjust Your Head Restraint Think. Check Your Tyre Condition So remember, Think Before You Drive!!!
Changing Direction: Projected Global Road Fatalities
Changing Direction: Potential of a Decade of Action for Road Safety
The Goal for a Decade of Action...Saving 5 Million Lives
Support the campaign for a Decade of Action
Νέο διεθνές πρότυπο ISO 39001:2012 για την Ασφάλεια της Οδικής Κυκλοφορίας Καθορίζει τις απαιτήσεις του Συστήματος Διαχείρισης της Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας (road traffic safety -RTS) κάθε οργανισμού που αλληλεπιδρά με το σύστημα οδικής κυκλοφορίας με σκοπό τη μείωση των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών, που συνδέονται με τροχαία. Θεωρείται ως μια σημαντική συμβολή στη Δεκαετία των Ηνωμένων Εθνών Δράσης για την Οδική Ασφάλεια 2011-2020.
Ευχαριστώ Γεώργιος Ηλιάδης