ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 16754 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Μαρία Τζιράκη ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Α. Στοιχεία περίληψης ανά παράγραφο: 1 η : Διαπίστωση ότι η κρίση που διέρχεται στις μέρες μας η κριτική αποκτά μεγαλύτερες και σοβαρότερες διαστάσεις από την κρίση της ποίησης. 2 η : Η περιθωριοποίηση της ποίησης, η εντατικοποίηση του ρυθμού ζωής και η χρησιμοθηρική αντίληψη για τη γλώσσα ευθύνονται για την κρίση που χαρακτηρίζει σήμερα την κριτική της ποίησης. 3 η : Η ποιοτική κριτική αποτελεί αναγκαίο όρο πολιτισμικής προόδου, αισθητικής καλλιέργειας και πολιτικής ευσυνειδησίας. 4 η : Η αντιμετώπιση της κρίσης που διέρχεται η κριτική της ποίησης δύναται να συμβάλλει στη διαμόρφωση ηθικής συμπεριφοράς και στην ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου. Β1. Η κριτική της ποίησης διέρχεται κρίση στις μέρες μας. Αυτό συμβαίνει διότι η ποίηση περιθωριοποιείται, γιατί αδυνατεί να ανταποκριθεί στις επιταγές της σύγχρονης εποχής. Ευθύνες, επίσης, αναλογούν και στην εντατικοποίηση των ρυθμών ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, καθώς περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο του και αμβλύνουν τη διάθεσή του για ενασχόληση με την ποίηση. Σημαντική, τέλος, συνιστώσα της επικρατούσας κατάστασης συνιστά και η αντίληψη ότι η γλώσσα αποτελεί μόνο εργαλείο επικοινωνίας. Αυτή η χρησιμοθηρική νοοτροπία δυσχεραίνει κάθε απόπειρα κριτικής προσέγγισης της ποίησης. Β2α. Διαρθρωτικές λέξεις / φράσεις που συμβάλλουν στη νοηματική συνοχή της 3 ης : «Και αυτό γιατί» (σύνδεση 1 ης με 2 η περίοδο της παραγράφου) «εξάλλου» (σύνδεση 3 ης με 4 η περίοδο της παραγράφου) Β2β. «Και αυτό γιατί» : αιτιολόγηση «εξάλλου» : αντίθεση Γ1. Η πολύπλευρη κρίση της εποχής μας έχει ανάγκη τον κριτικό λόγο, καθώς αυτός αναδεικνύει τις αυθαιρεσίες της πολιτικής εξουσίας, εντοπίζει σφάλματα ή παραλείψεις σε κυβερνητικούς χειρισμούς και λειτουργεί ως εγγυητής πολιτικής σταθερότητας. Αποτελεί, επίσης, ιδιαίτερη μορφή κοινωνικού ελέγχου, εφόσον αποκαλύπτει σφάλματα της κοινωνίας ή ομάδων της και προτείνει τρόπους αντιμετώπισής τους. Καθίσταται, έτσι, σημαντικός παράγοντας εύρυθμης λειτουργίας της δημοκρατίας και ηθικής προαγωγής της κοινωνίας. Σελίδα
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ2α. «τα γρανάζια της αγοράς» : μεταφορική / συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας Γ2β. Η κυριολεκτική σημασία της λέξης «γρανάζι» αφορά σε καθεμιά από τις προεξοχές ενός οδοντωτού τροχού. Στη συγκεκριμένη φράση («τα γρανάζια της αγοράς») χρησιμοποιείται μεταφορικά προκειμένου να δηλωθούν οι μηχανισμοί της αγοράς. Έτσι, το μήνυμα έχει συνειρμική σημασία και συγκινησιακές αποχρώσεις. Σκοπός της αρθρογράφου (πομπού του μηνύματος) είναι να προσελκύσει το δέκτη περισσότερο η μορφή του μηνύματος και λιγότερο η πληροφορία που φέρει το μήνυμα. Σελίδα
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 16765 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Μαρία Τζιράκη ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Α. Στοιχεία περίληψης ανά παράγραφο: 1 η : Διαπίστωση ότι η κρίση που διέρχεται στις μέρες μας η κριτική αποκτά μεγαλύτερες και σοβαρότερες διαστάσεις από την κρίση της ποίησης. 2 η : Η περιθωριοποίηση της ποίησης, η εντατικοποίηση του ρυθμού ζωής και η χρησιμοθηρική αντίληψη για τη γλώσσα ευθύνονται για την κρίση που χαρακτηρίζει σήμερα την κριτική της ποίησης. 3 η : Η ποιοτική κριτική αποτελεί αναγκαίο όρο πολιτισμικής προόδου, αισθητικής καλλιέργειας και πολιτικής ευσυνειδησίας. 4 η : Η αντιμετώπιση της κρίσης που διέρχεται η κριτική της ποίησης δύναται να συμβάλλει στη διαμόρφωση ηθικής συμπεριφοράς και στην ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου. Β1. Ένας καλός κριτικός της ποίησης οφείλει να μελετά τη μορφή της και να ασκεί τον αναγνώστη στην ανεύρεση των σχέσεων μεταξύ των εκφραστικών μέσων και του περιεχομένου, καθιστώντας τον ταυτόχρονα δύσπιστο απέναντι στον πολιτικό βερμπαλισμό και στον συμβατικό χαρακτήρα ενός δημοσιογραφικού λόγου. Η καλή κριτική, επίσης, δεν προϋποθέτει μόνο τον συγκερασμό υποκειμενικότητας και αντικειμενικότητας, αλλά και αποκαλύπτει τους συνεκτικούς δεσμούς ανάμεσα στην ποίηση και την εποχή κατά την οποία δημιουργείται, καθώς και ανάμεσα στον δημιουργό, τον κριτικό και το αναγνωστικό κοινό. Β2. Θεματική πρόταση: «Η ποιοτική κριτική πολιτική μας συνείδηση» Λεπτομέρειες / Σχόλια: «Και αυτό γιατί.. αναγνωστικό τους κοινό» Κατακλείδα: δεν υπάρχει Γ1. Η όξυνση των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας επιβεβαιώνει την ηθική κρίση που διέρχεται η σύγχρονη κοινωνία. Η τηλεργασία συμβάλλει σημαντικά στην άμβλυνση της περιθωριοποίησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Με οξυμμένη κριτική διάθεση αντιμετώπισαν οι πολίτες τις ατασθαλίες των κυβερνώντων. Σε διαθεσιμότητα τέθηκε δημόσιος λειτουργός με την κατηγορία της υπεξαίρεσης χρημάτων. Η πολιτική συνθηματολογία αποτελεί μέσο άσκησης πολιτικής προπαγάνδας. Σελίδα
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ2. Ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να αναζητήσει τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει με την παράδοση και να επικαιροποιήσει τα μηνύματά της, προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα τα προβλήματα που τον ταλανίζουν. Σελίδα