Σύγκριση Δικοτυλήδονων - Μονοκοτυλήδονων Δικοτυλιδονα Μονοκοτυλιδονα Γζνθ περίπου 10.000 Γζνθ περίπου 2.800 Είδθ περίπου 180.000 Είδθ περίπου 60.000 Δφο κοτυλθδόνεσ Δικτυωτι νεφρωςθ φφλλων Ανκικά μζρθ πενταμελι ι τετραμελι Ηκμαγγειϊδεισ δεςμίδεσ κυκλικά διατεταγμζνεσ ςτουσ βλαςτοφσ Μία κοτυλθδόνα Παράλλθλθ ι τοξοειδισ νεφρωςθ φφλλων Ανκικά μζρθ τριμελι ι πολλαπλάςια του 3 Ηκμαγγειϊδεισ δεςμίδεσ διάςπαρτεσ ςτουσ βλαςτοφσ Υπαρξθ καμβίου Παςςαλϊδεσ ριηικό ςφςτθμα Ξθλϊδθ και ποϊδθ φυτά Γυρεόκκοκοι τρικολπικοί ι ςπάνια μονοκολπικοί Ζλλειψθ καμβίου Θυςανϊδεσ ριηικό ςφςτθμα Ποϊδθ φυτά Γυρεόκοκκοι μονοκολπικοί
Κλάςθ Liliopsida (Μονοκότυλα) Οικογζνεια Poaceae ι Gramineae (Αγρωςτϊδθ) Περιλαμβάνει κυρίωσ ποϊδθ φυτά, ετιςια ι πολυετι. Βλαςτόσ κυλινδρικόσ, κοίλοσ εςωτερικά, ςυμπαγισ ςτα γόνατα ι ςπανιότερα ςυμπαγισ ςε όλο το μικοσ του. Φφλλα γραμμοειδι, με κολεό, γλωςςίδια και ωτία. Άνκθ κατά ςταχφδια, που φζρονται ςε αρκρωτό άξονα, τθ ράχθ. Κάκε ςταχφδιο περιβάλλεται από τα εξωτερικά λζπυρα, ενϊ κάκε ανκίδιο από τα εςωτερικά λζπυρα. Ταξιανκία ςτάχυσ, φόβθ ι ςπάδικασ. Καρπόσ καρφοψθ, ςπανίωσ κάρυο. Γεωγραφικι εξάπλωςθ: Κοςμοπολιτικι. Είδθ: 12.000, Γζνθ: 700 (Αvena, Bromus, Triticum, Festuca, Zea, Saccharum, Hordeum, Secale, κ.ά.)
Τποοικογζνεια Arundinoideae Arundo donax (καλάμι)
Phragmites australis (νεροκάλαμο)
Τποοικογζνεια Bambusoideae Bambusa vulgaris (bamboo)
Oryza sativa (ρφηι)
Τποοικογζνεια Eragrostidae Cynodon dactylon (αγριάδα)
Τποοικογζνεια Panicoideae Saccharum οfficinarum (ςακχαροκάλαμο)
Sorghum halepense (βζλιουρασ)
Zea mays (καλαμπόκι, αραποςίτι)
Τποοικογζνεια Pooideae (Festucoideae) Ammophila arenaria
Aegilops geniculata (αγριόςταρο)
Avena sativa (βρϊμθ)
Bromus tectorum (αγριόβρομοσ)
Briza maxima
Festuca pratensis
Hordeum vulgare (κρικάρι)
Secale sereale (ςίκαλθ)
Triticum aestivum (ςιτάρι)
Τποκλάςθ Liliidae
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΤΠΟΚΛΑΗ Περιλαμβάνει μονοετι ι πολυετι ποϊδθ φυτά, ςπανίωσ ξυλϊδθ. Φφλλα απλά ι ςφνκετα, με παράλλθλθ ι τοξοειδι, ςπανίωσ δικτυοειδι νεφρωςθ. Βλαςτοί μεταμορφωμζνοι, δθλαδι βολβοί, ριηϊματα, βλαςτοκόνδυλοι ι κόρμοι. Άνκθ διγενι, ακτινόμορφα, 5κυκλικά, 3μελι, με ςτεγανοειδζσ περιγόνιο, ςπανίωσ μονογενι, ηυγόμορφα, 2μελι. Αναπτφςςονται μονιρθ ι ςε βοτρυϊδεισ ταξιανκίεσ. Στιμονεσ ςε δφο ςπονδυλϊματα.
Καρπόφυλλα 3 ςυμφυι, ωοκικθ τρίχωρθ ι μονόχωρθ, επιφυισ ι υποφυισ. Καρπόσ κάψα, ράγα ι κάρυο. Σπζρματα με ςαρκϊδεσ ενδοςπζρμιο, ςυνικωσ πλοφςιο ςε ζλαια και λευκϊματα. Δφο από τισ ςθμαντικότερεσ τάξεισ τισ υποκλάςθσ Liliidae είναι οι τάξεισ Liliales και Orchidales.
Τάξθ Liliales Οικογζνεια Amaryllidaceae Περιλαμβάνει πολυετι ποϊδθ φυτά, με βολβοφσ ι κονδφλουσ. Φφλλα γραμμοειδι, ςχθματίηουν ρόδακα. Άνκθ μονιρθ ι κατά κυματϊδεισ ταξιανκίεσ. Καρπόσ κάψα. Ανκικόσ τφποσ * ι Π3+3 Α3+3 Γ(3) Πολλά είδθ τθσ οικογζνειασ περιζχουν αλκαλοειδι, όπωσ γαλανκίνθ, ναρκιςςίνθ, χελιδονίνι, κ.ά.
Η οικογζνεια Amaryllidaceae περιλαμβάνει 59 γζνθ και περίπου 850 είδθ. Τα κφρια κζντρα ποικιλότθτασ τθσ οικογζνειασ είναι θ Νότια Αμερικι (28 γζνθ) και θ Νότια Αφρικι (18 γζνθ). Στθ Μεςόγειο εξαπλϊνονται 8 γζνθ τθσ οικογζνειασ, από τα οποία 5 εξαπλϊνονται και ςτθν Ελλάδα.
Φφλλα 2. Εςωτερικά τζπαλα 1/3 ζωσ 1/2 του μικουσ των εξωτερικϊν τεπάλων, με μία πράςινθ κθλίδα. Νιματα ςτθμόνων πολφ κοντφτερα από τουσ ανκιρεσ. Γζνοσ Galanthus Galanthus ikariae
Galanthus nivalis
Galanthus elwesii
Άνκθ κίτρινα, λευκά ι δίχρωμα. Σπάκθ με 1 βαλβίδα, ςυχνά μεμβρανϊδθσ. Παραςτεφάνθ ςυνικωσ εμφανισ. Γζνοσ Narcissus Narcissus tazetta
Narcissus serotinus
Narcissus poeticus ssp. poeticus
Άνκθ μονιρθ ι 2-3, κίτρινα. Σπάκθ με 1 βαλβίδα. Νιματα ςτθμόνων πολφ μακρφτερα από τουσ ανκιρεσ. Γζνοσ Sternbergia Sternbergia colchiciflora
Sternbergia lutea
Άνκθ 3-15 ςε ςκιάδια, κάποια ι όλα τα άνκθ περιβαλλόμενα από γραμμοειδι βράκτια. Σπάκθ με 2 βαλβίδεσ. Παραςτεφάνθ εμφανισ, ενωμζνθ με το κατϊτερο τμιμα των νθμάτων των ςτθμόνων. Γζνοσ Pancratium Pancratium maritimum
Οικογζνεια Iridaceae Περιλαμβάνει πολυετι ποϊδθ φυτά με ριηϊματα, βολβοφσ ι κόρμουσ. Φφλλα ςτενά. Στίγμα φπερου τρομερζσ, μερικζσ φορζσ πεταλοειδζσ. Στιμονεσ 3. Καρπόσ κάψα. Ανκικόσ τφποσ: * ι Π 3+3 Α 3 Γ (3)
Γζνοσ Crocus Πολυετι ποϊδθ φυτά με κόρμουσ, που καλφπτονται από χιτϊνεσ ποικίλθσ καταςκευισ και χρϊματοσ. Φφλλα όλα ςτθ βάςθ, γραμμοειδι, με ζντονο μεςαίο νεφρο, εμφανίηονται κατά τθ διάρκεια τθσ ανκοφορίασ ι αργότερα. Ανκιρεσ ςυνικωσ εξωςτρεφείσ. Στφλοσ 3λοβόσ ζωσ πολυςχιδισ. Ωοκικθ υπόγεια. Κάψα κυλινδρικι ι ελλειψοειδισ, ωριμάηει ςτθν επιφάνεια του εδάφουσ ι λίγο ψθλότερα με επιμικυνςθ του ποδίςκου.
Crocus sativus
Crocus sieberi ssp. sublimis
Crocus biflorus
Crocus flavus Crocus sieberi ssp. sieberi Crocus veluchensis
Πολυετι ποϊδθ φυτά με ρίηωμα ι βολβό. Άνκθ μεγάλα, ςε κυματοειδείσ ταξιανκίεσ. Τζπαλα διμορφικά, τα εξωτερικά ανοικτά ι κεκαμμζνα, τα εςωτερικά όρκια, ςυχνά μικρότερα από τα εξωτερικά. Στφλοσ διαιροφμενοσ ςε 3 πεταλοειδείσ διακλαδϊςεισ. Γζνοσ Iris Iris germanica
Iris unguicularis ssp. cretensis
Gynandriris sisyrinchium
Hermodactylus tuberosus
Gladiolus italicus
Romulea bulbocodium