ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 26 Οκτωβρίου 2010 (28.10) (OR. en) 15452/10 CORDROGUE 91 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ I/A της : Γενικής Γραμματείας προς : ΕΜΑ / Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ. : 12847/2/10 REV 2 CORDROGUE 68 Θέμα : Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την πρόληψη και τη μείωση των κινδύνων κατά τα της υγείας και των κοινωνικών κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση παράνομων ναρκωτικών κατά την ώρα της ψυχαγωγίας 1. Σε συνέχεια του σχεδίου «Ποιοτική νυκτερινή ψυχαγωγία» που αφορά την υγεία και την ασφάλεια κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικών εκδηλώσεων και υποβλήθηκε στη συνεδρίαση της Οριζόντιας Ομάδας για τα Ναρκωτικά στις 14 Ιουλίου 2010 (βλ. έγγραφο 11906/10 CORDROGUE 63 SAN 148), η Προεδρία αποφάσισε να υποβάλει σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με το θέμα. 2. Μετά από διαβουλεύσεις με την Επιτροπή και το ΕΚΠΝΤ, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου υποβλήθηκαν στην Οριζόντια Ομάδα για τα Ναρκωτικά, η οποία τα εξέτασε κατά τις συνεδριάσεις της στις 13 Σεπτεμβρίου 2010 και στις 12 Οκτωβρίου 2010. 3. Βάσει των ανωτέρω συζητήσεων και λαμβάνοντας υπόψη τα τελευταία σχόλια των αντιπροσωπιών μετά τη συνεδρίαση της 12ης Οκτωβρίου, το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την πρόληψη και τη μείωση των κινδύνων κατά τα της υγείας και των κοινωνικών κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση παράνομων ναρκωτικών κατά την ώρα της ψυχαγωγίας έλαβε την οριστική μορφή του. 4. Ως εκ τούτου, η ΕΜΑ καλείται να επιβεβαιώσει τη συμφωνία επί του κειμένου του σχεδίου συμπερασμάτων ως έχει στο παράρτημα του ανά χείρας σημειώματος και να το υποβάλει στο Συμβούλιο προς έγκριση. 15452/10 ΑΙ/δχ 1 DG H 3A EL
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ - το άρθρο 168 της ΣΛΕΕ, το οποίο ορίζει ότι, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου και ότι η δράση της Ένωσης, η οποία συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές, αποβλέπει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, καθώς και στην πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας σε όλες τις μορφές της και στην αποτροπή των πηγών κινδύνου για τη σωματική και ψυχική υγεία ( ). Η Ένωση συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών για τη μείωση της βλάβης που προκαλούν στην υγεία τα ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης και της πρόληψης. - Το σχέδιο δράσης 2009-2012 της ΕΕ, με το οποίο καλούνται τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή αποτελεσματικής, αξιολογημένης ενδεικτικής πρόληψης για ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου (πολύ-)τοξικομανίας, παρέχοντας εύκολα προσβάσιμες υπηρεσίες παροχής συμβουλών, διαχείριση προβληματικών συμπεριφορών και δραστηριότητες προβολής κατά περίπτωση, 1 - το σχέδιο δράσης 2009-2012, με το οποίο τα κράτη μέλη καλούνται να καταρτίσουν, να εφαρμόσουν και να ανταλλάσσουν κατευθυντήριες γραμμές για τις βέλτιστες πρακτικές και τα ποιοτικά πρότυπα στον τομέα της πρόληψης, της μείωσης των βλαβερών συνεπειών και των παρεμβάσεων και υπηρεσιών αποκατάστασης, 2 - τη στρατηγική της ΕΕ να παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη για τη μείωση των βλαβών που προκαλούνται από το οινόπνευμα 3 η στρατηγική αυτή αποσκοπεί στη μείωση της κατανάλωσης οινοπνεύματος από ανήλικους, τη μείωση της επικίνδυνης και επιβλαβούς κατανάλωσης οινοπνεύματος από νέους, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, - τα συμπεράσματα του Συμβουλίου με θέμα «Οινόπνευμα και υγεία», 4 όπου προτείνονται πρόσθετα μέτρα για τη μείωση των βλαβερών συνεπειών του οινοπνεύματος, 1 2 3 4 ΕΕ C 326, 20.12.2008, δράση 12. ΕΕ C 326, 20.12.2008, δράση 17. COM (2006) 625 τελικό. 2980η σύνοδος του Συμβουλίου «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές», Βρυξέλλες, 1.12.2009. 15452/10 ΑΙ/δχ 2
2. ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ - ότι τα κράτη μέλη φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τις εθνικές πολιτικές καταπολέμησης των ναρκωτικών, και ότι η Επιτροπή μπορεί να επιτείνει την υποστήριξή της και να συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές στον εν λόγω τομέα, - ότι πρέπει να οργανωθούν παρεμβάσεις με σκοπό την πρόληψη κατά την ψυχαγωγία και τη νυκτερινή ζωή, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιοτυπίες τους και τα όριά τους, - ότι οι παρεμβάσεις κατά την ψυχαγωγία και τη νυκτερινή ζωή πρέπει να αναπτυχθούν κυρίως στα πλαίσια της πολιτικής για τη δημόσια υγεία, - ότι οι ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες για την υγεία και η θνησιμότητα κατά την ώρα της ψυχαγωγίας μπορούν να αποφεύγονται με την εφαρμογή και επιβολή μέτρων για τη δημόσια υγεία που να προστατεύουν και να προάγουν την υγεία των νέων, μεταξύ άλλων με την παρακολούθηση και την αύξηση της ασφάλειας των χώρων ψυχαγωγίας, - ότι πρέπει να αναπτυχθούν στρατηγικές για τη μείωση της προσφοράς παράνομων ναρκωτικών κατά την ψυχαγωγία και τη νυκτερινή ζωή, σε συνεργασία με τον κλάδο των κέντρων ψυχαγωγίας, 3. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ - ότι, όπως προκύπτει 5 από τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ), η πολυτοξικομανία, όπου σημαντική θέση κατέχει το οινόπνευμα, συχνά συνδυάζεται με την ψυχαγωγία, και ότι σε περιόδους διακοπών, καθώς και τα σαββατοκύριακα, είναι πολύ πιθανότερο οι νέοι να επιδίδονται σε αυτή παρά τους κινδύνους που εγκυμονεί, - ότι από μελέτες 6 που πραγματοποιήθηκαν σε χώρους ψυχαγωγίας προκύπτει ότι εκεί χρησιμοποιούνται περισσότερα διεγερτικά σε σχέση με τον πληθυσμό εν γένει, 5 6 EMCDDA, Poly-drug use: patterns and responses, Selected Issue, 2009, σ. 14-15. EMCDDA, Drug use in recreational settings, Selected Issue, 2006, ΕΚΠΝΤ, Ετήσια έκθεση για την κατάσταση του φαινομένου των ναρκωτικών στην Ευρώπη 2009, σ. 63, EMCDDA, Cocaine and crack cocaine: a growing public health issue, Selected Issue, 2007. 15452/10 ΑΙ/δχ 3
- ότι στην πιο πρόσφατη έκθεση του ευρωπαϊκού προγράμματος ερευνών στον μαθητικό πληθυσμό σχετικά με το αλκοόλ και τα άλλα ναρκωτικά (ESPAD), καθώς και στα συμπεράσματά της, αναφέρεται ότι έχει αυξηθεί η ευκαιριακή άμετρη κατανάλωση οινοπνεύματος («binge drinking») μεταξύ των νέων, 7 4. ΕΚΤΙΜΑ - ότι, από την έκθεση της τελικής αξιολόγησης του σχεδίου δράσης 2005-2008 της ΕΕ κατά των ναρκωτικών, συνάγεται ότι στον τομέα της ενδεδειγμένης πρόληψης - που καλύπτει μεταξύ άλλων τη χρήση ναρκωτικών κατά την ψυχαγωγία - διατίθενται λιγοστές πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη παρεμφερών προγραμμάτων στα κράτη μέλη. 8 - ότι, γενικότερα, ελάχιστα μέτρα είναι διαθέσιμα για την πρόληψη ή τη μείωση των κινδύνων για την υγεία, ενώ σπανίζουν οι πληροφορίες σχετικά με τα ναρκωτικά και τα προληπτικά μέτρα κατά την ψυχαγωγία. 9 - ότι οι παρεμβάσεις κατά την ώρα της ψυχαγωγίας δεν βασίζονται πάντα στα πιο αξιόπιστα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και ότι οι προληπτικές επεμβάσεις χαμηλής ποιότητας μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες συνέπειες, 5. ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ - να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη παρεμβάσεων που να βασίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία, με σκοπό την πρόληψη της εξάρτησης από τα ναρκωτικά και τη μείωση των κινδύνων για την υγεία, καθώς και των κοινωνικών κινδύνων, που προκαλούνται από τη χρήση ναρκωτικών και μπορεί να απειλήσουν τους νέους στην καθημερινή ζωή τους, μεταξύ άλλων κατά τις ψυχαγωγικές δραστηριότητές τους, 7 8 9 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Πρώτη έκθεση για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ κατά των οινοπνευματωδών, Σεπτέμβριος 2009. SEC(2008) 2456, 20.12.2008, παράγραφος 6.1.2.3 (2). ΕΚΠΝΤ, Ετήσια έκθεση για την κατάσταση του φαινομένου της τοξικομανίας στην Ευρώπη, 2009, σ. 56, 57, 63. 15452/10 ΑΙ/δχ 4
- να εξασφαλίσουν υψηλό επίπεδο πρόσβασης σε υπηρεσίες υποστήριξης και πρόνοιας, ακολουθώντας μια συνεκτική και ολοκληρωμένη προσέγγιση μεταξύ της πρόληψης, της μείωσης των κινδύνων 10, της πρόληψης των ασθενειών που προέρχονται από τη χρήση ναρκωτικών, της θεραπείας και της έρευνας, - να εξετάσουν τη σκοπιμότητα της θέσπισης υποχρεωτικών χαρακτηριστικών ασφαλείας και συνιστώμενων ή υποχρεωτικών υγειονομικών μέτρων κατά την ώρα της ψυχαγωγίας, λχ. εξασφάλιση απεριόριστης και δωρεάν πρόσβασης στο νερό, διαθεσιμότητα χώρων επανόδου στην ομαλότητα, διαθεσιμότητα εναλλακτικών μεταφορών, περιορισμό της πρόσβασης ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης, κ.λπ. - να εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα και την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω παρεμβάσεων βασίζοντάς τες σε μια συνεκτική και εγκάρσια προσέγγιση με πλήρη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων, μεταξύ άλλων του κλάδου των νυκτερινών κέντρων, των υπηρεσιών άμεσης δράσης και πρόληψης, της αστυνομίας και όσων συμμετέχουν σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες, - να διευκολύνουν και να ενθαρρύνουν τη συνεργασία, σε τοπικό επίπεδο, μεταξύ υπηρεσιών άμεσης δράσης και κοινωνικών υπηρεσιών, της αστυνομίας και του κλάδου της ψυχαγωγίας, την ανάπτυξη πρωτοκόλλων και διαδικασιών συνεργασίας σε περίπτωση έκτακτων περιστατικών, - να παρέχουν στο χώρο της ψυχαγωγίας αντικειμενικές και ακριβείς προσεγγίσεις πρόληψης που να στοχοθετούν - μεταξύ άλλων - τις πιθανές συνέπειες επικίνδυνης συμπεριφοράς, λχ. ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω της πολυτοξικομανίας, οδήγηση υπό την επήρεια ναρκωτικών, ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες / σεξουαλικές επαφές, παραβίαση της δημόσιας τάξης, κλπ. - να προαγάγουν και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ευκαιριών κατάρτισης για το προσωπικό των υπηρεσιών δημόσιας υγείας και επιβολής του νόμου, καθώς και για το προσωπικό κέντρων ψυχαγωγίας, και ιδίως να λάβουν ειδικά μέτρα πρόληψης και μείωσης του κινδύνου κατά την ώρα της ψυχαγωγίας, μεταξύ άλλων σε περίπτωση πολύ σοβαρών προβλημάτων υγείας, 10 Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίσουν τους όρους αυτούς σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, τις εθνικές πρακτικές τους και την εθνική στρατηγική τους. 15452/10 ΑΙ/δχ 5
- να εφαρμόσουν πολιτικές και επεμβάσεις που να αποσκοπούν στη δημιουργία χώρων ψυχαγωγίας χωρίς ναρκωτικά και καταχρήσεις αλκοόλ και συνθηκών ασφάλειας και περιβαλλοντικής υγιεινής, με τη χρήση μιας ολοκληρωμένης και ισορροπημένης προσέγγισης μεταξύ πρόληψης, μείωσης του κινδύνου και ελέγχου, 6. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ - να προαγάγει τη συνεργασία και την ανταλλαγή, σε επίπεδο ΕΕ, με σκοπό την ανάπτυξη προσεγγίσεων βασιζόμενων σε αποδεικτικά στοιχεία και βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της ενδεδειγμένης πρόληψης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης που να βοηθούν την κατανόηση της χρήσης ναρκωτικών και των πτυχών της, και να συνεχίσει να ενθαρρύνει τους νέους να μετατραπούν σε ενεργούς εταίρους για την προαγωγή της υγείας τους, με δράσεις για τη νεολαία και την υγεία 11 και με την εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ 2020 «Νεολαία σε κίνηση», 12 - να συμπεριλάβει τον τομέα της ενδεδειγμένης πρόληψης στους χώρους ψυχαγωγίας στην πρότασή της για τη συνεννόηση της ΕΕ σχετικά με τα ελάχιστα ποιοτικά πρότυπα και κριτήρια αναφοράς ως το 2012, σε συνεργασία με την ΕΚΠΝΤ, 7. ΚΑΛΕΙ ΤΟ ΕΚΠΝΤ - να συνεχίσει να παρακολουθεί τη χρήση των ναρκωτικών και την πολυτοξικομανία κατά την ψυχαγωγία, με την προαγωγή - μέσω δικτύων και δημοσιεύσεων - της συλλογής δεδομένων και της περαιτέρω ανάπτυξης και χρήσης βέλτιστων πρακτικών αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας. 11 12 http://ec.europa.eu/youth/index_en.html. http://ec.europa.eu/youth/news/news1389_en.htm. 15452/10 ΑΙ/δχ 6