Ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων Δρ. Ασπασία Βλάχβεη Τμήμα Διεθνούς Εμπορίου ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας
Ορισμός ανταγωνιστικότητας Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει γενική οικονομική θεωρία για την ανταγωνιστικότητα γιατί δεν είναι αποκλειστικά οικονομικός όρος, αλλά μία πολιτική έννοια (Sharples, 1990). Είναι λοιπόν φανερό ότι οι ορισμοί της ανταγωνιστικότητας μπορεί να μην ταυτίζονται και να περιέχουν διαφορετικές διαστάσεις η κάθε μία.
Ανταγωνιστικότητα έθνους Η ανταγωνιστικότητα αναφέρεται στην «ικανότητα διατήρησης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας - αναβάθμισης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενίσχυσης της απασχόλησης και της πραγματικής συνοχής, της περιβαλλοντικής προστασίας και αναβάθμισης, της διαρκούς βελτίωσης της παραγωγικότητας - υπό συνθήκες παγκοσμιοποίησης».
Δρ. Ασπασία Β
Πυραμίδα Ανταγωνιστικότητας Παρουσιάζει την ανταγωνιστικότητα ως δυναμική, ανατροφοδοτούμενη διαδικασία, όπου μια σειρά από «προϋποθέσεις» διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο παρεμβαίνουν οι «οριζόντιες πολιτικές και εισροές», προσδιορίζοντας έτσι τα «ενδιάμεσα αποτελέσματα της ανταγωνιστικότητας», που με της σειρά τους διαμορφώνουν τα τελικά αποτελέσματα σε όρους βιοτικού επιπέδου, απασχόλησης, ποιότητας ζωής κλπ.
Η μεθοδολογία του World Competitiveness Yearbook, προχωρεί στην ακόλουθη διαίρεση του εθνικού περιβάλλοντος κάθε μιάς από τις χώρες που εξετάζει: α/ Οικονομικές επιδόσεις β/ Κυβερνητική αποτελεσματικότητα γ/ Επιχειρηματική αποτελεσματικότητα δ/ Υποδομές
Οικονομικές επιδόσεις Κυβερνητική αποτελεσματικότ ητα Επιχειρηματική αποτελεσματικότ ητα Υποδομές Διεθνείς επενδύσεις Δημόσια οικονομικά Παραγωγικότητα Βασικές υποδομές Διεθνές εμπόριο Οικονομική πολιτική Αγορά εργασίας Τεχνολογική υποδομή Απασχόληση Θεσμικό πλαίσιο Χρηματοδοτήσεις Επιστημονική υποδομή Τιμές Νομοθεσία για τις επιχειρήσεις Πρακτικές διοίκησης Υγεία και περιβάλλον Εγχώρια οικονομία Κοινωνικό πλαίσιο Αξίες και συμπεριφορές Εκπαίδευση
Ανταγωνιστική στρατηγική Σύμφωνα με τον Porter (1985) μια ανταγωνιστική στρατηγική είναι η "αναζήτηση μιας καλύτερης ανταγωνιστικής θέσης στην βιομηχανία... Για να εδραιωθεί μια κερδοφόρα και διατηρήσιμη θέση απέναντι στις δυνάμεις που καθορίζουν τον ανταγωνισμό στην βιομηχανία". Δρ. Ασπασία Βλάχβεη- Ημερίδα ΕΤΑΓΡΟ "Ο αναπτυξιακός ρόλος
Ορισμός ανταγωνιστικότητας επιχείρησης «Ανταγωνιστικότητα είναι η διατηρούμενη (sustained) ικανότητα στην επίτευξη κερδοφορίας και στη διατήρηση (maintain) μεριδίου αγοράς» (Martin et al., 1991). Ο ορισμός αυτός περιέχει δύο έννοιες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην μέτρηση και καταγραφή της ανταγωνιστικότητας: 1) τα κέρδη και 2) το μερίδιο αγοράς.
Ορισμός ανταγωνιστικότητας επιχείρησης Επίσης ο ορισμός αυτός υπαινίσσεται ότι η εκτίμηση της ανταγωνιστικότητας πρέπει να περιέχει τα στοιχεία της διαχρονικής και διατηρήσιμης μεγέθυνσης άρα μπορεί να λάβει υπόψη της γ)το ρυθμό μεγέθυνσης.
Δείκτης ανταγωνιστικότητας κλάδων τροφίμων και ποτών* Για τον υπολογισμό του σύνθετου δείκτη ανταγωνιστικότητας ακολουθούμε τον Fischer (2007) ο οποίος κάνει την πρώτη προσπάθεια υπολογισμού δείκτη ανταγωνιστικότητας σε επίπεδο βιομηχανικού κλάδου ως συνάρτηση τριών μεταβλητών: κερδοφορίας του κλάδου, παραγωγικότητας και ρυθμού ανάπτυξης Profitability index Productivity index COMPS = f(pros,effs,gros) Η δομή του Δείκτη ανταγωνιστικότητας βασίζεται στη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό of the United Nations Human Development Index (see United Nations Development Programme, UNDP, 2002) Growth index I tij k M M tij k max k M M min k min k 100 Industrial Competitive Index * Notta and Vlachvei (2011) Competitiveness in Food and Beverage manufacturing industries Proceedings of International Conference on Applied Economics, Perugia - Italy, pp 437-442
Στοιχεία Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία Eurostat (structural business statistics) για 9 υπό κλάδους τριψήφιας ταξινόμησης για 17 χώρες της ΕΕ και για την περίοδο 2003-2007. Υπολογίστηκαν οι μεταβλητές: Κερδοφορία :κέρδη προς πωλήσεις gross operating surplus/turnover (2003-07). Παραγωγικότητα :προστιθέμενη αξία προς αριθμό εργαζομένων gross value added over employees. Ρυθμός μεγέθυνσης :αξία παραγωγής στο έτος t προς αξία παραγωγής στο έτος t-1.
Αποτελέσματα Ευρωπαϊκή Ένωση (17 χώρες) Υποκλάδοι Τροφίμων και ποτών ICI (2003-07) Δείκτης κερδών Δείκτης παραγωγικ ότητας Ρυθμός ανάπτυξης 159- Ποτά 68,91 79,03 85,47 42,24 158-Confectionery & other food products 54,78 70,22 44,81 49,31 156-Άλευρα 46,38 30,95 53,15 55,03 153-Διατηρημένα φρούτα και λαχανικά 40,94 37,75 35,66 49,40 157-Ζωοτροφές 37,95 11,75 47,53 54,57 154-Φυτικά λίπη και έλαια 37,62 9,55 51,36 51,94 155-Γαλακτοκομικά προιόντα 33,31 13,10 39,68 47,17 151-Προιόντα κρέατος 28,32 11,96 24,12 48,87 152- Προιόντας αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας 21,57 3,73 6,62 54,35
Αποτελέσματα Cluster analysis για Ελλάδα Με την cluster analysis Πιο ανταγωνιστικοί κλάδοι Ποτά Προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής Δυνητικά ανταγωνιστικοί κλάδοι Φυτικά λίπη και έλαια Γαλακτοκομικά προϊόντα Άλευρα Λιγότερο ανταγωνιστικοί Προϊόντα κρέατος Ψάρια και προϊόντα ψαριών Διατηρημένα φρούτα και λαχανικά