ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.7.2011 SEC(2011) 892 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κοινή αλιευτική πολιτική {COM(2011) 425 τελικό} {SEC(2011) 891 τελικό}
1. ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ 1.1. Η ΚΑλΠ δεν πέτυχε τους στόχους της Η σηµερινή ΚΑλΠ απέτυχε να εξασφαλίσει τη βιώσιµη εκµετάλλευση των έµβιων υδρόβιων πόρων παρά τα νέα διαχειριστικά εργαλεία που καθιερώθηκαν το 2002: Μακροπρόθεσµα σχέδια διαχείρισης που αποσκοπούσαν στην εκµετάλλευση των ιχθυαποθεµάτων σε βιώσιµα επίπεδα και στην ανασύσταση των αποθεµάτων που υφίσταντο υπεραλίευση και Περιφερειακά Γνωµοδοτικά Συµβούλια που αποσκοπούσαν στην προώθηση του διαλόγου µεταξύ των ενδιαφεροµένων και µεταξύ αυτών και της Επιτροπής. Τα προβλήµατα στα οποία οφείλεται η αποτυχία αυτή είναι αλληλένδετα. Η πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα είναι η κύρια αιτία της υπεραλίευσης. Ωστόσο, η µείωση των ποσοστώσεων, η οποία αποσκοπούσε στην ανάσχεση της υπεραλίευσης, αύξησε την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα ακόµη περισσότερο. Οµοίως, η πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα συνεπάγεται την κακή οικονοµική επίδοση του κλάδου της αλίευσης αλλά η κακή οικονοµική επίδοση δηµιουργεί κίνητρο για υπεραλίευση ως βραχυπρόθεσµη λύση για τα µειωµένα εισοδήµατα. Έχει επίσης ως αποτέλεσµα τα επαναλαµβανόµενα αιτήµατα του κλάδου για δηµόσια χρηµατοδοτική στήριξη, η οποία συντηρεί την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα, και ενθαρρύνει την απόκλιση από τις επιστηµονικές γνωµοδοτήσεις κατά τον καθορισµό των TAC. Με αυτά κατά νου, τα προβλήµατα µπορούν να ιεραρχηθούν ως εξής: Το κύριο πρόβληµα της ΚΑλΠ είναι η έλλειψη περιβαλλοντικής βιωσιµότητας εξαιτίας της υπεραλίευσης. Όλα τα άλλα προβλήµατα συντελούν σε αυτό. Η πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα του στόλου, η απόκλιση από τις επιστηµονικές Ο γνωµοδοτήσεις κατά τον καθορισµό των TAC και ο µη καθορισµός προτεραιοτήτων όσον αφορά τους αντικειµενικούς σκοπούς είναι τα βασικά κίνητρα για την υπεραλίευση. Η σχετική σταθερότητα, το υψηλό επίπεδο απορρίψεων, η ανεπαρκής συµµόρφωση την έλλειψη επαρκών επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων αποτελούν συµπληρωµατικά κίνητρα. Το δεύτερο πρόβληµα είναι η ανεπαρκής οικονοµική βιωσιµότητα, ιδίως του κλάδου της αλίευσης. Πολλοί στόλοι είναι µη κερδοφόροι και ευάλωτοι σε εξωτερικές αναταράξεις (π.χ. υψηλές τιµές των καυσίµων). Το τρίτο πρόβληµα είναι η έλλειψη κοινωνικής βιωσιµότητας, η οποία πρωτίστως επηρεάζει τον κλάδο της αλίευσης και τις περιοχές που εξαρτώνται από την αλιεία. Οι χαµηλοί µισθοί και οι σοβαροί κίνδυνοι σηµαίνουν ότι ο κλάδος της αλίευσης δεν αποτελεί πηγή ελκυστικών θέσεων εργασίας για τις δυνητικές νέες γενεές αλιέων. Ως εκ τούτου, η απασχόληση, ιδίως στον κλάδο της αλίευσης, µειώνεται τα τελευταία 15 έτη σε πολλές περιοχές που εξαρτώνται από την αλιεία. Τέταρτον, η ΚΑλΠ έχει ένα πολύ πολύπλοκο νοµικό πλαίσιο, το οποίο ενθαρρύνει την µικροδιαχείριση και παρεµποδίζει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας. Η εξωτερική διάσταση της ΚΑλΠ σηµείωσε επίσης χειρότερη από την αναµενόµενη επίδοση, ιδίως όσον αφορά την περιβαλλοντική βιωσιµότητα, αλλά και τη διεθνή διακυβέρνηση. EL 1 EL
1.2. Ποιος επηρεάζεται από την ΚΑλΠ και µε ποιον τρόπο; Ενδιαφερόµενος Περιγραφή Βασικά συµφέροντα Κλάδος αλίευσης στην ΕΕ Εξαρτώµενες επιχειρήσεις και κοινότητες Κλάδος µεταποίησης Ρυθµιστικές αρχές του κλάδου Κλαδική έρευνα Ιδιοκτήτες και πλήρωµα σκαφών ΕΕ Επιχειρήσεις και κοινότητες εξαρτώµενες από την αλιεία Όσοι µεταποιούν πρώτες ύλες τόσο εισαγόµενες όσο και αλιευόµενες στα ύδατα της ΕΕ Εθνικοί, περιφερειακοί και τοπικοί φορείς που ρυθµίζουν την αλιεία Επιστηµονικοί ερευνητικοί φορείς που συµβάλλουν στη διατήρηση και διαχείριση των αποθεµάτων ιατήρηση κερδοφορίας και εισοδηµάτων ιατήρηση κερδοφορίας και εισοδηµάτων ιατήρηση κερδοφορίας και εισοδηµάτων, σταθερός εφοδιασµός Εξασφάλιση ενός αποδοτικού, αποτελεσµατικού και πρακτικού διαχειριστικού πλαισίου που εξισορροπεί ένα ευρύ φάσµα αναγκών των ενδιαφεροµένων Συµβολή σε ένα αποτελεσµατικό καθεστώς διαχείρισης της αλιείας µέσω της έγκαιρης πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας, άρτια δεδοµένα Καταναλωτές Όσοι καταναλώνουν προϊόντα της αλιείας ιαθεσιµότητα, κόστος, ποιότητα και θρεπτική αξία των προϊόντων της αλιείας µε διαφορετικούς βαθµούς ελέγχου των περιβαλλοντικών ζητηµάτων Χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ ΜΚΟ, κοινωνία των πολιτών και πολίτες της ΕΕ Αλιευτικός κλάδος σε ανταγωνισµό µε τους στόλους της ΕΕ. Παραγωγοί προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, εξαγωγείς προς την ΕΕ. Αρχές τρίτων χωρών αποδέκτες πληρωµών στο πλαίσιο των συµφωνιών αλιευτικής σύµπραξης Οι ΜΚΟ που συνηγορούν υπέρ της βιώσιµης διαχείρισης της αλιείας Το ευρύτερο κοινό που έχει συµφέρον και ενδιαφέρον για την αλιεία και το θαλάσσιο περιβάλλον 1.3. Γιατί είναι απαραίτητη η δηµόσια παρέµβαση; Σύγκρουση συµφερόντων µεταξύ αυτών που θεωρούν την ΕΕ ως πολύ σηµαντική εξαγωγική αγορά και ως πηγή εσόδων και των µικρών τοπικών αλιευτικών κοινοτήτων που αντιµετωπίζουν ανταγωνισµό από τους στόλους της ΕΕ σε τύπους αλιείας εκτός ΕΕ όσον αφορά την πρόσβαση στους τοπικούς πόρους ιατήρηση των πληθυσµών ιχθύων, της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των θελκτικών στοιχείων των ωκεανών, ποταµών και λιµνών Η αλιεία χαρακτηρίζεται από την «τραγωδία των κοινών» (Tragedy of the Commons). Άτοµα που ενεργούν προς το δικό τους συµφέρον τείνουν να υπερεκµεταλλεύονται έναν συλλογικό πόρο, ανταγωνιζόµενα τα άλλα καθώς λαµβάνουν το µερίδιό «τους». Ό,τι αλιεύει σήµερα ένας αλιέας, δεν µπορεί να αλιευθεί αύριο από έναν άλλον. Το κόστος αλίευσης που επιβάλλεται στους άλλους (λιγότερα ψάρια, βλάβη στο ενδιαίτηµα κ.λπ.) δεν λαµβάνεται υπόψη από τους αλιείς όταν λαµβάνουν τις αλιευτικές τους αποφάσεις. Χωρίς ρυθµιστική παρέµβαση όσον αφορά την πρόσβαση, τα αποθέµατα θα υπόκεινται σε εκµετάλλευση σε επίπεδα που θα οδηγήσουν στη µείωση και στην εµπορική εξαφάνισή τους. Αυτό δικαιολογεί την ρυθµιστική παρέµβαση και συνεπάγεται την απόρριψη της επιλογής «ουδεµία ενωσιακή ενέργεια». 2. ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΕΕ ΝΑ ΠΡΟΒΕΙ ΣΕ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Σύµφωνα µε το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο δ) της συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ), η Ένωση έχει αποκλειστική αρµοδιότητα για τη διατήρηση των βιολογικών πόρων της θάλασσας στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο δ), η Ένωση και τα κράτη µέλη έχουν συντρέχουσα αρµοδιότητα για τα υπόλοιπα στοιχεία της ΚΑλΠ. EL 2 EL
Η τελευταία µεταρρύθµιση της ΚΑλΠ πραγµατοποιήθηκε το 2002. Υλοποιήθηκε µε τον κανονισµό (EΚ) αριθ. 2371/2002 του Συµβουλίου, της 20ής εκεµβρίου 2002. Το άρθρο 35 του κανονισµού αυτού περιέχει ειδική διάταξη επανεξέτασης µέχρι το τέλος του 2012 σε ό,τι αφορά τα κεφάλαια ΙΙ [ ιατήρηση και βιωσιµότητα] και ΙΙΙ [Προσαρµογή της αλιευτικής ικανότητας]. Ωστόσο, τα συµπεράσµατα της ειδικής έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου του 2007 σχετικά µε την ΚΑλΠ, καθώς και η αξιολόγηση της ίδιας της Επιτροπής σχετικά µε την ισχύουσα ΚΑλΠ, την οδήγησαν να προχωρήσει πέραν της υποχρέωσης αυτής και να προτείνει εις βάθος µεταρρύθµιση της ΚΑλΠ. 3. ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΚΑΛΠ 3.1. Οι στόχοι της ΚΑλΠ σύµφωνα µε τη συνθήκη Οι στόχοι της ΚΑλΠ ορίζονται στα άρθρα 3 στοιχείο δ) και 4 στοιχείο δ), καθώς και στα άρθρα 38 και 39 της ΣΛΕΕ. Το άρθρο 11 είναι επίσης σηµαντικό, δεδοµένου ότι ορίζει ότι οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να ενταχθούν στον καθορισµό και την εφαρµογή των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, ιδίως προκειµένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη. Σύµφωνα µε το άρθρο 39, οι στόχοι της ΚΑλΠ, οι οποίοι είναι ταυτόσηµοι µε τους στόχους της γεωργίας, είναι: να αυξάνει την παραγωγικότητα της γεωργίας µε την ανάπτυξη της τεχνικής προόδου, µε την εξασφάλιση της ορθολογικής αναπτύξεως της γεωργικής παραγωγής, καθώς και της αρίστης χρησιµοποιήσεως των συντελεστών παραγωγής, ιδίως του εργατικού δυναµικού, να εξασφαλίζει κατ αυτό τον τρόπο ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο στο γεωργικό πληθυσµό, ιδίως µε την αύξηση του ατοµικού εισοδήµατος των εργαζοµένων στη γεωργία, να σταθεροποιεί τις αγορές, να εξασφαλίζει τον εφοδιασµό, να διασφαλίζει λογικές τιµές κατά την προσφορά αγαθών στους καταναλωτές. Οι στόχοι αυτοί ταυτίζονται µε τους στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής, αλλά πρέπει να εξεταστούν στο ειδικό πλαίσιο του τοµέα της αλιείας. 3.2. Οι γενικοί στόχοι της µεταρρύθµισης Η αναµορφωµένη ΚΑλΠ θα επιτύχει περιβαλλοντική, οικονοµική και κοινωνική βιωσιµότητα όσον αφορά την εκµετάλλευση των αλιευτικών πόρων. Από νοµικής σκοπιάς, οι εν λόγω στόχοι είναι όλοι εξίσου σηµαντικοί και κανένας από αυτούς δεν µπορεί να επιτευχθεί µεµονωµένα. Ωστόσο, η περιβαλλοντική βιωσιµότητα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιτυχία της ΚΑλΠ. Η ανάλυση της εκτίµησης επιπτώσεων επιβεβαίωσε ότι «χωρίς περισσότερες σηµαντικές βελτιώσεις στην κατάσταση των αποθεµάτων, η οικονοµική και κοινωνική βιωσιµότητα θα παραµείνει περιορισµένη». Ο ορισµός του προβλήµατος υπογράµµισε την κακή κατάσταση πολλών αποθεµάτων. Η επίλυση του προβλήµατος θα απαιτήσει την ευθυγράµµιση της αλιευτικής πίεσης προς την περιβαλλοντική βιωσιµότητα. EL 3 EL
3.2.1. Περιβαλλοντική βιωσιµότητα Ως περιβαλλοντική βιωσιµότητα νοείται η εκµετάλλευση των αποθεµάτων µε τρόπο που δεν βλάπτει τη µελλοντική τους εκµετάλλευση. Αυτό ισοδυναµεί µε την άσκηση αλιευτικής πίεσης που συνάδει µε την µέγιστη βιώσιµη απόδοση (ΜΒΑ), «έχοντας ως στόχο την επίτευξη του εν λόγω στόχου για τα εξαντληµένα αποθέµατα επειγόντως και όπου είναι δυνατόν το αργότερο µέχρι το 2015». Η επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας θα διασφαλίσει επίσης την τήρηση της υποχρέωσης να φθάσει το θαλάσσιο περιβάλλον σε καλή περιβαλλοντική κατάσταση έως το 2020, όπως ορίζεται στην οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική. Η επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας συνεπάγεται: α) Εξάλειψη της υπεραλίευσης βραχυπρόθεσµα β) Μείωση της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας και των απορρίψεων όσο το δυνατόν περισσότερο γ) ιαµόρφωση ενός συστήµατος λήψης αποφάσεων που συµβιβάζεται µε τη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα, ευέλικτο και προσαρµόσιµο στις τοπικές συνθήκες δ) Ενθάρρυνση του κλάδου να αναλάβει περισσότερες ευθύνες για τα αποτελέσµατα και να συµµορφωθεί µε τη νοµοθεσία ε) Βελτίωση της διαθεσιµότητας επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων και οικονοµικών στοιχείων. 3.2.2. Οικονοµική βιωσιµότητα Η οικονοµική βιωσιµότητα σηµαίνει την ύπαρξη κερδοφόρων στόλων που είναι οικονοµικά βιώσιµοι µακροπρόθεσµα. Το ίδιο ισχύει και για τις συναφείς δραστηριότητες µεταποίησης και υδατοκαλλιέργειας, καθώς και για τις βοηθητικές δραστηριότητες, οι οποίες πρέπει να ασκούνται εντός των ορίων που θέτει η περιβαλλοντική βιωσιµότητα και να αναπτύσσονται στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής παγκόσµιας αγοράς και των εξελισσόµενων καταναλωτικών προτύπων. 3.2.3. Κοινωνική βιωσιµότητα Κοινωνική βιωσιµότητα σηµαίνει τη µετατροπή της αλιείας και των συναφών δραστηριοτήτων σε πηγή ελκυστικών θέσεων εργασίας που προσφέρουν δίκαιο βιοτικό επίπεδο σε όσους εξαρτώνται από αυτές και διασφαλίζουν τη βιωσιµότητα των αλιευτικών κοινοτήτων. Η κοινωνική βιωσιµότητα στις περιοχές αυτές πρέπει να στηρίζεται στην οικονοµική διαφοροποίηση σε συναφείς θαλάσσιες δραστηριότητες, καθώς και στην ίδια την αλιεία. 3.2.4. Άλλοι στόχοι: απλούστευση και µείωση του διοικητικού φόρτου Η µεταρρύθµιση της ΚΑλΠ θα πρέπει να συµβάλει στην επίτευξη των γενικότερων στόχων της ΕΕ όσον αφορά τη µείωση της γραφειοκρατίας. Η απλούστευση συνεπάγεται µείωση του αριθµού των κανονισµών και της πολυπλοκότητάς τους και ένταξη της δηµόσιας χρηµατοδότησης σε ένα και µόνο χρηµατοδοτικό µέσο. Όσον αφορά τον διοικητικό φόρτο, η µεταρρύθµιση δεν περιλαµβάνει κανένα µετρήσιµο µακροοικονοµικό στόχο, διότι η πολιτική της παρούσας Επιτροπής στο πεδίο αυτό πρόκειται να εκπνεύσει στο τέλος του 2012. EL 4 EL
4. ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η επιλογή διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης αφορά τη συνέχιση της ισχύουσας ΚΑλΠ, λαµβάνοντας όµως υπόψη την πρόσφατη νοµοθεσία, και ιδίως τα µακροπρόθεσµα σχέδια διαχείρισης που βρίσκονται στο στάδιο της κατάρτισης, τον κανονισµό ελέγχου και τον κανονισµό για την ΠΛΑ αλιεία. Η επιλογή αυτή ισοδυναµεί µε την ΚΑλΠ όπως θα έχει διαµορφωθεί τον Ιανουάριο του 2013. Χρησιµεύει ως µέτρο σύγκρισης για όλες τις µεταρρυθµιστικές επιλογές. Η επιλογή αριθ. 1 επιδιώκει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας µε ευέλικτο χρονικό ορίζοντα και περιορισµό παραλλήλως των βραχυπρόθεσµων αρνητικών οικονοµικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Οι κύριες συνιστώσες της είναι: α) επίτευξη της Fmsy το συντοµότερο δυνατό, αλλά µε µέγιστη µείωση των TAC από έτος σε έτος 25 % (όπως και στα παρόντα µεσοπρόθεσµα σχέδια διαχείρισης). Αποτέλεσµα θα είναι ορισµένα αποθέµατα να φθάσουν την Fmsy µετά το 2015 (αλλά το αργότερο το 2020). β) για τους τύπους µικτής αλιείας, χρήση του κανόνα του «πλέον πολύτιµου είδους» γ) χρησιµοποίηση ατοµικών µεταβιβάσιµων δικαιωµάτων (ΑΜ ) για την εξάλειψη της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας. Τα ΑΜ θα είναι υποχρεωτικά για τους βιοµηχανικούς στόλους και προαιρετικά για τους στόλους µικρής κλίµακας και θα εφαρµοστούν σε διάστηµα τεσσάρων ετών. Η δυνατότητα µεταβίβασης θα περιορίζεται στο εσωτερικό των κρατών µελών δ) η δηµόσια χρηµατοδοτική στήριξη θα εστιαστεί στη µεταρρύθµιση θα διακοπούν οι επιδοτήσεις του στόλου (άξονας αριθ. 1 του σηµερινού ΕΤΑ) ε) η ΚΟΑ εστιάζεται στην εµπορία, την προώθηση και τη διαφοροποίηση της αγοράς τοπικών προϊόντων στ) το κόστος των αδειών αλιείας στο πλαίσιο των συµφωνιών αλιευτικής σύµπραξης (ΣΑΣ) θα βαρύνει σταδιακά τους πλοιοκτήτες. Η επιλογή αριθ. 2 επιδιώκει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας χωρίς καµία ευελιξία όσον αφορά τον χρονικό ορίζοντα. Η επιλογή αυτή επιδιώκει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας έως το τέλος του 2015, ανεξαρτήτως των βραχυπρόθεσµων αρνητικών οικονοµικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Περιλαµβάνει την απόλυτη παραδοχή ότι εντός αυτού του ιδιαίτερα σύντοµου χρονικού πλαισίου θα είναι διαθέσιµες επαρκείς επιστηµονικές γνωµοδοτήσεις. Οι κύριες συνιστώσες της είναι: α) η Fmsy πρέπει να επιτευχθεί εντός τεσσάρων ετών από την έναρξη της µεταρρύθµισης β) για τους τύπους µικτής αλιείας, χρήση του κανόνα του «πλέον ευαίσθητου είδους» γ) χρησιµοποίηση ΑΜ για την εξάλειψη της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας, αλλά µε δυνατότητα µεταβίβασης µεταξύ των κρατών µελών δ) η δηµόσια χρηµατοδοτική στήριξη και η λειτουργία της ΚΟΑ διακόπτονται και ε) οι ΣΑΣ καταργούνται σταδιακά. EL 5 EL
Η επιλογή αριθ. 3 επιδιώκει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας εντός συγκεκριµένου χρονικού πλαισίου µε περιορισµό παραλλήλως στο ελάχιστο των αρνητικών κοινωνικών επιπτώσεων. Η επιλογή αυτή περιορίζει στο ελάχιστο τις βραχυπρόθεσµες οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις, παρέχοντας στον κλάδο περισσότερο χρόνο για την επίτευξη της Fmsy και την εφαρµογή των ΑΜ. Οι κύριες συνιστώσες της είναι: α) επίτευξη της Fmsy το συντοµότερο δυνατό, αλλά µε µέγιστη µείωση των TAC από έτος σε έτος 15 %, κατά τρόπον ώστε περισσότερα αποθέµατα θα φθάσουν τα επίπεδα της Fmsy µόνο προς το τέλος της περιόδου. β) για τους τύπους µικτής αλιείας, χρήση του κανόνα του «πλέον πολύτιµου είδους» γ) χρησιµοποίηση των ΑΜ όπως και στην επιλογή αριθ. 1, αλλά µε µεγαλύτερο διάστηµα υλοποίησης δ) η δηµόσια χρηµατοδοτική στήριξη θα εστιαστεί στη µεταρρύθµιση, αλλά θα δοθεί περισσότερη προσοχή στα κοινωνικά ζητήµατα ε) περιορισµένη αναµόρφωση της ΚΟΑ, µε διατήρηση ορισµένων µορφών παρέµβασης στην αγορά. Η επιλογή αριθ. 4 επιδιώκει την επίτευξη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας µε ευέλικτο χρονικό ορίζοντα και περιορισµό παραλλήλως των βραχυπρόθεσµων αρνητικών οικονοµικών και κοινωνικών επιπτώσεων, αλλά χωρίς ΑΜ σε επίπεδο ΕΕ. Η επιλογή αυτή είναι ισοδύναµη µε την επιλογή αριθ. 1, αλλά χωρίς ΑΜ που αντιµετωπίζουν την πλεονάζουσα αλιευτική ικανότητα. Τα κράτη µέλη είναι ελεύθερα να αποφασίσουν εάν θα εφαρµόσουν τα ΑΜ. Αναλύθηκαν επίσης δύο ακόµη επιλογές: Η επιλογή αριθ. 1α ισοδυναµεί µε την επιλογή αριθ. 1, αλλά χρησιµοποιεί τον κανόνα της επιλογής αριθ. 2 του «πλέον ευαίσθητου είδους» για τους τύπους µικτής αλιείας. Η επιλογή αριθ. 2α ισοδυναµεί µε την επιλογή αριθ. 2, αλλά χρησιµοποιεί µέγιστη µείωση των TAC από έτος σε έτος 25 %, όπως και στην επιλογή αριθ. 1. 5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Η µεθοδολογία που χρησιµοποιήθηκε όρισε: α) µετρήσιµους στόχους στο πλαίσιο των γενικότερων στόχων και β) µια σειρά δεικτών επιπτώσεων για τη µέτρηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων. Συµπληρωµατικοί δείκτες αφορούν τη διακυβέρνηση, τον διοικητικό φόρτο και την απλούστευση. Η τιµή των δεικτών µετρείται και συγκρίνεται για τα έτη 2012, 2017 και 2022 (2020 όσον αφορά την περιβαλλοντική επίδοση). Η εκτίµηση επιπτώσεων συνδυάζει ποσοτική και ποιοτική ανάλυση. EL 6 EL
5.1. Περιβαλλοντική βιωσιµότητα Όλες οι µεταρρυθµιστικές επιλογές υπερτερούν δραµατικά έναντι της επιλογής για διατήρηση της υφιστάµενης κατάστασης από την άποψη της περιβαλλοντικής βιωσιµότητας. Η επιλογή αριθ. 2 εµφανίζει την καλύτερη επίδοση τόσο βραχυπρόθεσµα όσο και µακροπρόθεσµα. Ωστόσο, η περιβαλλοντική συνιστώσα της είναι ανέφικτη, λόγω του ιδιαίτερα σύντοµου χρονικού διαστήµατος που αποµένει για την κατάρτιση των απαραίτητων επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων. Η επιλογή αριθ. 1α έχει την καλύτερη επίδοση. Οι επιλογές αριθ. 1, 2α και 3 καταλήγουν σε ιδιαίτερα καλή επίδοση, αν και κατώτερη της επιλογής αριθ. 1α, ιδίως έως το 2020. Η διατήρηση πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας στην επιλογή αριθ. 4 µειώνει σηµαντικά την περιβαλλοντική της επίδοση. Η επιλογή αριθ. 1α ενέχει τις µεγαλύτερες δυνατότητες µείωσης των ανεπιθύµητων αλιευµάτων συνδυάζοντας τη βέλτιστη περιβαλλοντική επίδοση, τον κανόνα του «πλέον ευαίσθητου είδους» για την µικτή αλιεία, τα ΑΜ και το στοιχείο της περιφερειακής αποκέντρωσης. Ο κανόνας του «πλέον πολύτιµου είδους» στην επιλογή αριθ. 1 περιορίζει τις δυνατότητές της για µείωση των απορρίψεων. Η επιλογή διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης και η επιλογή αριθ. 4 καταλήγουν στους µεγαλύτερους στόλους, βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. Οι επιλογές αριθ. 1 και 3 εµφανίζουν τις µεγαλύτερες µειώσεις των στόλων. 5.2. Οικονοµική βιωσιµότητα Η επιλογή διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης δεν επιτυγχάνει την οικονοµική βιωσιµότητα. Η επιλογές αριθ. 1 (και 1α) εµφανίζουν την καλύτερη επίδοση τόσο βραχυπρόθεσµα όσο και µακροπρόθεσµα. Η επιλογή αριθ. 2 έχει ελαφρώς καλύτερη επίδοση από την επιλογή αριθ. 2α και 3. Η επιλογή αριθ. 4 εµφανίζει σηµαντικά χειρότερη επίδοση, λόγω της διατήρησης πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας. Ο τοµέας της µεταποίησης που εξαρτάται από εισαγόµενες πρώτες ύλες δεν επηρεάζεται. Όσον αφορά τη µεταποίηση τοπικών εκφορτώσεων, οι επιλογές αριθ. 1 και 1α δίνουν τα καλύτερα βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα αποτελέσµατα. Για τις βοηθητικές υπηρεσίες, οι οποίες εξαρτώνται από το µέγεθος του στόλου, η βέλτιστη επίδοση εµφανίζεται βάσει της επιλογής διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης, ακολουθούµενη από την επίδοση της επιλογής αριθ. 4. 5.3. Κοινωνική βιωσιµότητα Όλες οι επιλογές συνεπάγονται σηµαντική µείωση της απασχόλησης στον τοµέα της αλίευσης. Λόγω της µικρότερης µείωσης του στόλου, η µείωση αυτή βάσει της επιλογής διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης είναι σχετικά µικρότερη, ακολουθούµενη µε µικρή διαφορά από την επιλογή αριθ. 4. Ωστόσο, από την άποψη των µισθών, η επίδοση της επιλογής διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης είναι ιδιαίτερα κακή, ενώ η επίδοση της επιλογής αριθ. 1 (και 1α) είναι ιδιαίτερα καλή. Ο συνδυασµός απασχόλησης και µισθών αποδεικνύει ότι οι επιλογές αριθ. 1 (και 1α) θα οδηγούσαν στην βέλτιστη επίδοση. 5.4. Απλούστευση και διοικητικός φόρτος Από την άποψη της απλούστευσης, οποιαδήποτε επιλογή θα έχει καλύτερη επίδοση σε σχέση µε τη διατήρηση της υφιστάµενης κατάστασης. Οι περιφερειακές προσεγγίσεις βάσει των EL 7 EL
επιλογών αριθ. 1 (και 1α), 2 (και 2α) και 4 αναµένεται επίσης να απλουστεύσουν περισσότερο την ΚΑλΠ. Από την άποψη του κόστους διαχείρισης, η λήψη επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων και οικονοµικών στοιχείων θα αποτελούσε σηµαντική επιβάρυνση. Η καθιέρωση των ΑΜ θα σήµαινε επιπλέον διοικητικό φόρτο για τα κράτη µέλη και την ΕΕ ένα µέρος των δαπανών αυτών θα µπορούσε να µετακυλισθεί στον κλάδο. Τέλος, η κατάργηση των ΣΑΣ ή η πληρωµή εξόδων πρόσβασης από τους πλοιοκτήτες θα µείωνε το κόστος διαχείρισης σε επίπεδο ΕΕ. Συνολικά, η επιλογή διατήρησης της υφιστάµενης κατάστασης θα ήταν η φθηνότερη, ακολουθούµενη από την επιλογή αριθ. 4, δεδοµένου ότι δεν θα υπήρχαν δαπάνες συνδεόµενες µε τα ΑΜ. Η επιλογή αριθ. 1α θα ήταν η πλέον δαπανηρή, λόγω της ανάγκης απόκτησης επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων σχετικά µε τα πλέον ευαίσθητα αποθέµατα. 5.5. Εξωτερική διάσταση Η βέλτιστη επίδοση αντιστοιχεί στην επιλογή αριθ. 1 (και 1α). 6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ: Η ΠΡΟΤΙΜΩΜΕΝΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Η ΕΠΙΛΟΓΕΣ ιάγραµµα 1 Σύγκριση των επιλογών. Επίπεδο ΕΕ 2017 Ποσοστό δεικτών που επιτυγχάνουν τον στόχο 75% 50% 0% Status Quo Επιλογή Επιλογή Επιλογή Επιλογή Επιλογή 1 2 3 4 2α 1. Περιβαλλοντικοί 2. Οικονοµικοί 3. Κοινωνικοί 4. ιακυβέρνηση 5. Λοιποί εσωτερικοί Επιλογή 1α ιάγραµµα 2 Σύγκριση των επιλογών. Επίπεδο ΕΕ 2022 EL 8 EL
Ποσοστό δεικτών που επιτυγχάνουν τον στόχο 75% 50% 0% Status Επιλογή Επιλογή Επιλογή Επιλογή Επιλογή Επιλογή Quo 1 2 3 4 2α 1α 1. Περιβαλλοντικοί 2. Οικονοµικοί 3. Κοινωνικοί 4. ιακυβέρνηση 5. Λοιποί εσωτερικοί Συνολικά, οι επιλογές αριθ. 1 και 1α προσφέρουν τα καλύτερα συνδυασµένα αποτελέσµατα. Η µελέτη τεσσάρων περιφερειών που εξαρτώνται από την αλιεία (Βρετάνη, Γαλικία, Σικελία και Σκωτία) επιβεβαιώνει τα αποτελέσµατα αυτά σε περιφερειακό επίπεδο. Η επιλογές αριθ. 1 (και 1α) εµφανίζουν επίσης την καλύτερη επίδοση όσον αφορά την εξωτερική διάσταση. 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η ετήσια πρόοδος θα παρακολουθείται βάσει επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων, όσον αφορά τον στόχο της Fmsy, και βάσει οικονοµικών / κοινωνικών δεδοµένων που θα λαµβάνονται από τα κράτη µέλη όσον αφορά την οικονοµική και κοινωνική βιωσιµότητα. Ως προς την αξιολόγηση, θα χρειαστεί χρόνος για να αποφέρει καρπούς η αναµορφωµένη ΚΑλΠ, και άρα ενδιάµεση επανεξέταση θα πρέπει ενδεχοµένως να πραγµατοποιηθεί το 2017, έτος βάσει του οποίου έχει διαµορφωθεί το υπόδειγµα. Η επανεξέταση θα πρέπει να συγκρίνει τις προβλεπόµενες και πραγµατικές τιµές των ακόλουθων δεικτών: Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: αποθέµατα που βρίσκονται στην Fmsy, µέγεθος στόλου και πρόοδος ως προς τα ΑΜ Οικονοµικές επιπτώσεις: εισόδηµα, ακαθάριστη προστιθέµενη αξία, εισόδηµα/εισόδηµα µηδενικών κερδών και καθαρό περιθώριο κέρδους Κοινωνικές επιπτώσεις: Απασχόληση (ΙΠΑ) και µισθός πληρώµατος ανά ΙΠΑ Τα στοιχεία για το 2017 θα είναι διαθέσιµα το 2019. Εποµένως, η αξιολόγηση θα πρέπει να διενεργηθεί το 2019. EL 9 EL