ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΒΟΤΣΗ 2 654 03 ΚΑΒΑΛΑ τηλ.2510-227.430, 2510-225.770 fax 2510-224.624 e-mail: teeam@tee.gr Προς τον Πρόεδρο του ΤΕΕ κ.γιάννη Αλαβάνο ΑΘΗΝΑ Καβάλα 22 Ιανουαρίου 2010 Αρ.πρωτ.: 184/113 ΘΕΜΑ: Αναµόρφωση Θεσµικού Πλαισίου Ανάθεσης Μελετών Η εφαρµογή του ν.3316/2005 µετά την πάροδο αρκετών ετών από την έναρξη ισχύος του, χαρακτηρίζεται από διάφορα προβλήµατα και δυσλειτουργίες που προέκυψαν από την µέχρι τώρα εµπειρία. Ευελπιστούµε µε την αναµόρφωση του Θεσµικού Πλαισίου Μελετών να εξαλειφθούν τα προβλήµατα και επιγραµµατικά αναφέρονται τα παρακάτω αρνητικά σηµεία: 1. Χρονοβόρες διαδικασίες στην προκήρυξη µελετών. 2. Χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης µελετητών. 3. Σύνταξη τεχνικής έκθεσης από τον υποψήφιο ανάδοχο χωρίς ουσιαστικό νόηµα εφ όσον ελάχιστα µπορεί να µεταβληθεί σε σχέση µε αυτήν του φακέλου του έργου και µπορεί να συνταχθεί από οποιονδήποτε µελετήσει τον φάκελο του έργου. Επίσης δεν µπορεί να διαφοροποιηθεί η προεκτίµηση αµοιβής από τυχούσες τροποποιήσεις. 4. Αύξηση του κόστους συµµετοχής των Γραφείων µελετών, αποτρεπτικό για τα µικροµεσαία γραφεία και απαγορευτικό για τα µικρά γραφεία. 5. Με την αύξηση των τιµών των προεκτιµώµενων εργασιών δεν υπάρχει χώρος για τα µικρά γραφεία. ηλαδή αυξήθηκαν οι προεκτιµώµενες
αµοιβές, έτσι ώστε να καλούνται µεγαλύτερες τάξεις πτυχίων όλων των κατηγοριών και µετά να γίνεται η έκπτωση. Η κατάσταση για τους µελετητές των γραφείων Α, Β και Γ τάξης ιδιαίτερα της επαρχίας - έχει γίνει πλέον ασφυκτική. 6. Λόγω της υποστελέχωσης πολλών Αναθετουσών Υπηρεσιών σε επιστηµονικό προσωπικό υπάρχει αδυναµία προκήρυξης µελετών ή προσπάθεια παράκαµψης του νόµου. 7. Είναι απαράδεκτο να δίνονται µελετητικά πτυχία σε µέλη του Ε Π των ΑΕΙ και ΤΕΙ. 8. Πολλές τροποποιήσεις του νόµου όπως εγκύκλιοι, αποφάσεις ΓΓ Ε κλπ αντί να βελτιώνουν τον νόµο αντίθετα τον οδηγούν σε αντίθεση µε την αρχή της αποφυγής των διακρίσεων και της ίσης µεταχείρισης. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί η εγκύκλιος Ε30/10-12-2007, η οποία καταργεί από τα κριτήρια ανάθεσης τον φόρτο των διαγωνιζόµενων γραφείων. Ν.3621/2007 4β. «Οι περιπτώσεις δ` της παρ. 3 του άρθρου 6 και δ` της παρ. 4 του άρθρου 7 καταργούνται.» Αυτό οδηγεί στην συγκέντρωση των µελετών σε λίγα γραφεία και την υποβάθµιση της ποιότητας των µελετών ως επίσης και σε µαρασµό της των γραφείων µελετών της περιφέρειας. 9. Καταργήθηκε µε την παραπάνω εγκύκλιο και η διαθεσιµότητα των µελών της οµάδας µελέτης στο προεκτιµώµενο χρόνο εκτέλεσης της υπό ανάθεση σύµβασης ως κριτήριο ανάθεσης. Το γεγονός του µη ελέγχου του φόρτου εργασίας καθώς και της διαθεσιµότητας της οµάδας που πρόκειται να εκπονήσει την µελέτη στον προεκτιµώµενο χρόνο, προκαλεί στρέβλωση του ανταγωνισµού µεταξύ των διαγωνιζοµένων και έρχεται σε ευθεία αντίθεση µε την οδηγία 2004/18/ΕΚ. 10. Η κατ αποκοπή αµοιβή που ορίστηκε στις προκηρύξεις είναι αντίθετη στο πνεύµα του ν.3316 που ορίζει ότι η αµοιβή της µελέτης καθορίζεται από τον κανονισµό προεκτιµώµενων αµοιβών.
11. Η εγκύκλιος 5876/6-12-2006 της ΓΓ Ε θεωρεί ότι η ισοβαθµία στην τεχνική προσφορά και το ίδιο ποσοστό έκπτωσης (20%) καταλήγει σε κλήρωση µεταξύ των διαγωνιζοµένων. Ο νόµος όµως δεν προβλέπει ισοβαθµία στις τεχνικές προσφορές. Αν καταλήγουµε συχνά στην λύση της ισοβαθµίας τελικά ως κριτήριο ανάθεσης θα είναι µόνο η τύχη του διαγωνιζόµενου. 12. Η βαθµολόγηση της Επιτροπής ιαγωνισµού δεν προκύπτει από την βαθµολογία της πλειοψηφίας των µελών αλλά από τον µέσο όρο της βαθµολογίας των µελών της επιτροπής. Όπως αναφέρει συνάδελφος Αθ.Πρέσβελος στην εισήγησή του στην διηµερίδα του Τ.Ε.Ε. για το ισχύον πλαίσιο µελετών δηµοσίου στην Αθήνα στις 22-23/09/2009: «Ένα ακόµα πρόβληµα που πρέπει να αναφερθεί είναι ο µη σαφής προσδιορισµός του τρόπου βαθµολόγησης από την Επιτροπή ιαγωνισµού. εν προσδιορίζεται δηλαδή µε σαφήνεια ότι για όλα τα κριτήρια και υποκριτήρια η βαθµολογία των διαγωνιζοµένων προκύπτει ως µέσος όρος της βαθµολογίας των µελών της Επιτροπής. Έτσι κατά κανόνα οι Επιτροπές εµφανίζουν βαθµολογίες των κριτηρίων και υποκριτηρίων που δε φαίνεται πως έχουν προκύψει. Το χειρότερο είναι µόνο πως υπάρχουν και επιτήδειοι που, διαθέτοντας την πλειοψηφία των µελών της επιτροπής, τα οποία βαθµολογούν όλους τους διαγωνιζόµενους, για όλα τα κριτήρια και υποκριτήρια, µε τον ίδιο βαθµό, εξαφανίζουν τους βαθµούς των υπολοίπων µελών της επιτροπής, επικαλούµενοι την αρχή της πλειοψηφίας. Φαίνεται µάλιστα ότι αυτό δεν προκύπτει ότι είναι παράνοµο.» 13. εν υπάρχει θεσµοθετηµένη αµοιβή του συντονιστή της µελέτης. 14. εν υπάρχουν εντελώς αντικειµενικά κριτήρια επιλογής. Μερικές προτάσεις επί των παραπάνω σηµείων αναφέρονται παρακάτω: 1. Να επισπευσθούν οι διαδικασίες προκήρυξης µε την ανάθεση της σύνταξης Φακέλου του Έργου σε Μελετητές, εφ όσον οι Υπηρεσίες αδυνατούν να το πράξουν. Εννοείται ότι οι Μελετητές που συντάσσουν τον Φάκελο του Έργου δεν θα έχουν δικαίωµα συµµετοχής στον διαγωνισµό για την ανάθεση της µελέτης. 2. Στα κριτήρια αξιολόγησης είναι αναγκαίο να συµπεριλαµβάνονται τα παρακάτω :
I. Οι εγκεκριµένες µελέτες της τελευταίας πενταετίας. Το κριτήριο αυτό πρέπει να είναι ποσοτικό και όχι αριθµητικό (να µην έχει δηλαδή σηµασία πόσες µελέτες ενός υποψηφίου έχουν εγκριθεί αλλά η επικαιροποιηµένη αµοιβή που έχει λάβει ο υποψήφιος ). II. Οι µελέτες παρόµοιας µορφής που έχουν εγκριθεί τα τελευταία 15 έτη. Το κριτήριο αυτό πρέπει να έχει µεγαλύτερη βαρύτητα όσο µικρότερης τάξης είναι το πτυχίο που απαιτείται στην διακήρυξη. III. Το ύψος των αµοιβών των ανεκτέλεστων µελετών που έχει ο κάθε υποψήφιος. Να επανέλθει σε ισχύ η παράγραφος 4 του άρθρου 7 του ν.3316/2005 για την ανάγκη πίνακα ανειληµµένων υποχρεώσεων και συγκεκριµένα µε άριστα το 15 για τα πτυχία τάξεως Α - Β και 20 για τα Γ- -Ε αντίστοιχα: Όσα γραφεία µελετών έχουν ανεκτέλεστο από τις συµβάσεις δηµοσίου το οποίο κυµαίνεται από 0% έως 30% της ανώτερης τάξης πτυχίου µε το οποίο καλούνται στην προκήρυξη τότε να βαθµολογούνται µε 15 ή 20. Όσα γραφεία µελετών έχουν ανεκτέλεστο από τις συµβάσεις δηµοσίου και το ανεκτέλεστο κυµαίνεται από 30% έως 60% της ανώτερης τάξης πτυχίου µε το οποίο καλούνται στην προκήρυξη τότε να βαθµολογούνται µε 10 ή 15. Όσα γραφεία µελετών έχουν ανεκτέλεστο από τις συµβάσεις δηµοσίου και το ανεκτέλεστο κυµαίνεται από 60% έως 100% της ανώτερης τάξης πτυχίου µε το οποίο καλούνται στην προκήρυξη τότε να βαθµολογούνται µε 5 ή 10. Οι επιχειρήσεις που το ανεκτέλεστό τους είναι µεγαλύτερο από το άνω όριο της κατηγορίας πτυχίων τους, να συµµετέχουν µεν στο διαγωνισµό, να βαθµολογούνται όµως αρνητικά τόσο, όσο µεγαλύτερο είναι το ανεκτέλεστό τους. Το κριτήριο αυτό µπορεί να πιστοποιείται µε βεβαιώσεις από τις αρµόδιες αρχές και µπορεί να έχει µεγαλύτερη βαρύτητα όσο µεγαλύτερη είναι η τάξη του πτυχίου που ζητείται από την προκήρυξη. IV. Το µόνιµο προσωπικό καθώς και οι µόνιµοι συνεργάτες. Το κριτήριο αυτό θα µπορούσε να έχει µικρότερη βαρύτητα για τα ατοµικά πτυχία και µεγαλύτερη για τα εταιρικά, (π.χ. µια µελέτη τάξης Α µπορεί να
εκπονηθεί µε έναν µόνο µελετητή χωρίς άλλο προσωπικό ενώ µια µελέτη τάξης Γ για να ολοκληρωθεί εµπρόθεσµα χρειάζεται πιθανώς µόνιµο προσωπικό). Ο θεσµός «δανεισµού τεχνικής καταλληλότητας» του άρθρου 17, παρ.3 του Ν 3316/2005 να ισχύει µόνο για τον εξοπλισµό και το λογισµικό και όχι για την εµπειρία. V.Ο εξοπλισµός και το λογισµικό του γραφείου του υποψηφίου. Το κριτήριο θα µπορούσε να έχει µικρότερη βαρύτητα για τα ατοµικά πτυχία και µεγαλύτερη για τα εταιρικά. Σήµερα στο άρθρο 17 παρ. 3 ορίζεται ότι: «Στις διαδικασίες σύναψης συµβάσεων που η προεκτιµώµενη αµοιβή υπερβαίνει το όριο εφαρµογής των οδηγιών 2004/18/ΕΚ και 2004/17/ΕΚ οι υποψήφιοι µπορούν για συγκεκριµένη σύµβαση να στηρίζονται στις δυνατότητες άλλων επιχειρήσεων, για να αποδείξουν την τεχνική τους καταλληλότητα, χωρίς να χρειάζεται να διατηρούν µε τις επιχειρήσεις αυτές δεσµούς συγκεκριµένης νοµικής φύσης. Αν αυτός επιλεγεί ανάδοχος τότε η αναθέτουσα αρχή ζητά αποδείξεις για τη δέσµευση της επιχείρησης που θέτει τις δυνατότητές της στη διάθεση του υποψηφίου». Το όριο αυτό είναι για τις µελέτες 387.000 (Αρ.πρωτ.77032/28.12.2009 - Καθορισµός για τα κατώτατα όρια για τις δηµόσιες συµβάσεις τα οποία εφαρµόζονται από 1-1-2010 Υπουργείου Εσωτερικών). Η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει από την αρχή να ζητά αποδείξεις για την δέσµευση της επιχείρησης που θέτει τις δυνατότητές της σε άλλη επιχείρηση και όχι µετά την βαθµολόγηση του διαγωνιζοµένου και αφού παρέλθει η ηµεροµηνία ενστάσεων. Μπορεί δηλ. κάποιος διαγωνιζόµενος να έρθει πρώτος στην βαθµολογία και µετά να µην αποδείξει ότι έχει την στήριξη της άλλης επιχείρησης. εν µπορεί να επαναβαθµολογηθεί και υπάρχει κίνδυνος ακύρωσης της διαδικασίας. VI.Η συνοχή και την αποτελεσµατικότητα της οµάδας µελέτης όπως ισχύει και σήµερα. Το κριτήριο θα µπορούσε να έχει µικρότερη βαρύτητα για τα ατοµικά πτυχία και µεγαλύτερη για τα εταιρικά.
VII.Η αποτελεσµατικότητα του συντονιστή. Το κριτήριο αυτό µπορεί να ισχύει για σύνθετες µελέτες όπου ζητούνται πάνω από τρία διαφορετικά µελετητικά πτυχία είτε σε µεγάλες µελέτες όπου απαιτούνται συµπράξεις πολλών µονάδων. VIII.Η γνώση τοπικών συνθηκών. Το κριτήριο αυτό µπορεί και πρέπει να έχει εφαρµογή όχι µε βάση τον προϋπολογισµό του έργου όπως ισχύει µέχρι σήµερα (120000 ευρώ) αλλά σε όλα τα ατοµικά πτυχία (Α, Β, Γ) και µε µεγαλύτερη βαρύτητα όσο µεγαλύτερα είναι τα πτυχία που ζητούνται από την προκήρυξη. IX.Η εντοπιότητα. Το κριτήριο αυτό µπορεί και πρέπει να έχει εφαρµογή µόνο για τα πτυχία Α για το νοµό και Β για την περιφέρεια όπως ίσχυε και στο Ν.716. Στον πίνακα που ακολουθεί, επεξηγηµατικά των προτάσεών µας, φαίνονται τα προτεινόµενα βάρη για τα κριτήρια που αναφέρονται παραπάνω. Προτείνεται όµως η καλύτερη διερεύνησή τους, ώστε να είναι έτοιµη η τελική πρόταση του ΤΕΕ-ΑΜ στα πλαίσια της διαβούλευσης που πρόκειται να ξεκινήσει το επόµενο διάστηµα: Α/Α Κριτήρια ανάθεσης Πτυχία Τάξης Α & Β Πτυχία Τάξης Γ Πτυχία Τάξης & Ε 1. Εγκεκριµένες µελέτες τελευταίας 5τιας 20 20 20 2. Παρόµοιες µελέτες 15 10 10 3. Ανεκτέλεστο 15 20 20 4. Μόνιµο προσωπικό 10 15 20 5. Εξοπλισµός - λογισµικό 10 10 15 6. Συνοχή οµάδας µελέτης 5 5 10 7. Αποτελεσµατικότητα συντονιστή 5 5 5 8. Γνώση τοπικών συνθηκών 10 15 9. Εντοπιότητα 10 Αθροισµα: 100 100 100 3. Οι ενστάσεις να εξετάζονται από επιτροπή διαφορετική από αυτήν του διαγωνισµού, δηλαδή από άλλη αρχή. 4. Να επαναπροσδιοριστούν τα όρια των µελετητικών πτυχίων ώστε να µην υπάρχουν επικαλύψεις µεταξύ αυτών. 5. Να διευρυνθούν τα όρια των πτυχίων, διότι οι προεκτιµώµενες αµοιβές οδηγούν σε αποκλεισµό των ατοµικών πτυχίων και συγκέντρωση του όγκου της
δουλειάς στα µεγάλα γραφείων µελετών, για αντικείµενο µελέτης το οποίο είναι σαφώς αντιµετωπίσιµο από τα ατοµικά πτυχία. Σε αντίθετη περίπτωση οδηγούµαστε στον αφανισµό των ατοµικών πτυχίων. Η όποια προσπάθεια για σύσταση µελετητικών εταιρειών στην επαρχία συναντά τεράστια προβλήµατα στελέχωσης και λειτουργίας µε το ισχύον νοµικό φορολογικό πλαίσιο. 6. Σύµφωνα µε το άρθρο 8 του Κώδικα ήµων και Κοινοτήτων (Ν.3463, ΦΕΚ114Α /8-6-2006), µε απόφαση ηµαρχιακής Επιτροπής, επιτρέπεται κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νοµοθεσίας περί εκπόνησης µελετών, η απευθείας ανάθεση της µελέτης σε µελετητή Α ή Β τάξης πτυχίου εφ όσον η προεκτιµώµενη αµοιβή όλων των σταδίων της µελέτης δεν υπερβαίνει το 30% του ανωτάτου ορίου αµοιβής πτυχίου Α τάξης της αντίστοιχης κατηγορίας µελέτης. Επειδή στην επαρχία το µελετητικό αντικείµενο είναι αδιαµφισβήτητα περιορισµένο, θα πρέπει στην διαδικασία αυτή να συµµετέχουν και τα Γ τάξης πτυχία, τα οποία ούτως ή άλλως έχουν συµπιεστεί υπερβολικά από τις επικαλύψεις των ορίων αµοιβών. Μετά την εφαρµογή του Ν.3316 και του Κώδικα ήµων και Κοινοτήτων τα Γ τάξης πτυχία της επαρχίας δεν έχουν καµία διέξοδο. Επίσης θα πρέπει να εξεταστεί και η επέκταση της διαδικασίας αυτής και στους ΟΤΑ Β βαθµού. 7. Η βαθµολόγηση της Επιτροπής ιαγωνισµού πρέπει να µην προκύπτει από την βαθµολογία της πλειοψηφίας των µελών αλλά από τον µέσο όρο της βαθµολογίας των µελών της επιτροπής. 8. Να καταργηθεί η κατ αποκοπή αµοιβή που ορίστηκε στις προκηρύξεις και να προσµετρούνται οι τυχόν επιπλέον εργασίες µελέτης στο τελικό πινάκιο αµοιβής. 9. Να συµπληρωθεί ο κανονισµός προεκτιµώµενων αµοιβών και µε τις µελέτες που δεν συµπεριλαµβάνονται (π.χ. διάφορες µελέτες Η/Μ εγκ/σεων). 10. Να θεσµοθετηθεί αµοιβή του συντονιστή µελέτης, για µελέτες που είναι µεγάλες και κυρίως πάνω από ένα όριο, όπως µελέτες Γ,, Ε τάξης καθώς και για µελέτες στις οποίες συµµετέχουν περισσότερα από τρία µελετητικά πτυχία.
11. Να γίνει σαφές από το νόµο ότι δεν έχουν δικαίωµα εγγραφής στα Μητρώα Μελετητών τα µέλη του Ε Π των ΑΕΙ και ΤΕΙ. 12. Να επαναπροσδιοριστούν οι κατηγορίες µελετών και τα δικαιώµατα εγγραφής σε αυτές των διαφόρων ειδικοτήτων (π.χ. Περιβαλλοντικές Μελέτες θα πρέπει να εκπονούν µόνο οι Μηχανικοί Περιβάλλοντος τουλάχιστον στις Περιβαλλοντικές Μελέτες που αφορούν τεχνικά έργα ενώ Περιβαλλοντικές Μελέτες που αφορούν φυσικό περιβάλλον να µπορούν να τις υπογράφουν και άλλες ειδικότητες). 13. Να αυξηθεί ο αριθµός των κατηγορίων στις οποίες µπορεί να εγγραφεί κάποιος από 2 σε 3 (µετά τον επανακαθορισµό που αναφέρουµε στην παρ.4 παραπάνω). 14. Να είναι υποχρεωτική η διασύνδεση της Μελέτης µε την Επίβλεψη κατασκευής του έργου. Ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Αντωνιάδης ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ Περιφερειακά Τµήµατα ΤΕΕ