Πώς γράφω µία σωστή περίληψη; Για όλες τις τάξεις Γυµνασίου και Λυκείου

Πώς γράφω µία σωστή περίληψη; Για όλες τις τάξεις Γυµνασίου και Λυκείου

Για να γράψω μία περίληψη πρέπει να ακολουθήσω συγκεκριμένα βήματα! Δεν είναι δύσκολο, απλά θέλει εξάσκηση! Καταρχάς τι είναι µία περίληψη; Φανταστείτε ότι βλέπετε μία ταινία και πρέπει να την περιγράψετε σε κάποιον/α φίλο/η σας. Μαζεύετε τα πιο σηµαντικά σηµεία και τα παρουσιάζετε χωρίς να πείτε λεπτοµέρειες. Μάλιστα, είναι καλύτερο να µην επηρεάσετε τη γνώµη των φίλων σας, για αυτό δεν κρίνετε την ταινία καθόλου. Αυτό είναι και η περίληψη ενός κειμένου. Διαβάζετε ένα κείµενο, κρατάτε τα κύρια σηµεία και τα παρουσιάζετε µε τη σειρά σε κάποιον που δεν έχει διαβάσει το κείµενο, αλλά θέλει να µάθει τι λέει ο συγγραφέας.

ΑΡΑ --> Περίληψη είναι ένα συνοπτικό κείμενο που παρουσιάζει τα κύρια σημεία ενός άλλου μεγαλύτερου κειμένου. ΣΚΟΠΟΣ --> είναι να πληροφορήσεις τους άλλους με λιτό και σαφή τρόπο για το περιεχόμενο ενός κειμένου. ΓΙΑΤΙ ΜΑΘΑΙΝΩ ΠΕΡΙΛΗΨΗ; Α) επειδή είναι τέχνη να ξέρεις να παρουσιάζεις κάτι με λιτότητα! Β) επειδή το να μην πλατιάζεις για να παρουσιάσεις κάτι είναι ικανότητα που θα σου χρησιμεύσει σε πολλά πράγματα! Γ) Επειδή μαθαίνεις να χρησιμοποιείς συνδετικές λέξεις και συνώνυμα και να αντιλαμβάνεσαι τι προσπαθεί να πει κάποιος. Δ) Επειδή, μαθαίνοντας να κάνεις περίληψη θα βελτιωθείς και σε άλλα μαθήματα, όχι μόνο στα Νέα Ελληνικά

Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσω; Έστω λοιπόν ότι διαβάζεις ένα κείµενο το οποίο πρέπει να αποδώσεις περιληπτικά. Καταρχάς, μην αγχώνεσαι και μην βιάζεσαι γιατί έτσι δεν θα καταλάβεις τ ί π ο τ α, θα χρειαστεί να το διαβάσεις ξανά και θα χάσεις χρόνο! Διάβασε μια φορά το κείμενο για να βρεις το κύριο θέμα! Εννοείται, πως ο τίτλος βοηθά, αλλά δεν φτάνει µόνο αυτό! Για να βρεις το κύριο θέµα ενός κειµένου ΠΡΕΠΕΙ να το διαβάσεις ολόκληρο. Το να διαβάσεις την πρώτη παράγραφο για να βρεις το κύριο θέµα είναι απλά λάθος. Μετά, προσπάθησε να βρεις το θέµα κάθε παραγράφου.

Πώς βρίσκεις το θέμα κάθε παραγράφου; Διαβάζεις την παράγραφο και βρίσκεις: α) θεµατική πρόταση β) λεπτοµέρειες γ) κατακλείδα (Αν έχει) Συνήθως, το κύριο θέμα βρίσκεται στη θεματική πρόταση της παραγράφου. Στις λεπτοµέρειες βρίσκεις τον τρόπο µε τον οποίο ο συγγραφέας στηρίζει το θέµα του. Δηλαδή ΨΑΞΕ να βρεις αν ο συγγραφέας: ορίζει το θέμα (ορισμός) π.χ.: Το φαινόµενο του ρατσισµού σήµερα είναι... αιτιολογεί το θέμα π.χ.: Η φτώχια έχει πάρει µεγάλες διαστάσεις. Οι άνθρωποι πεινάνε... συγκρίνει π.χ.: Στις µέρες µας η εκπαίδευση είναι πιο αποτελεσµατική από ότι πριν δέκα χρόνια. δίνει παραδείγματα π.χ.: Η κακή ψυχαγωγία όπως η κατανάλωση αλκοόλ, η ευρεία χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών κ.λπ.

διαιρεί το θέμα π.χ. Πρώτον,...δεύτερον... δίνει τις προϋποθέσεις κάποιου θέματος π.χ. η φιλιά στηρίζεται σε κάποιες αρχές... προτείνει λύσεις π.χ. Για την αντιµετώπιση αυτού του σοβαρού φαινοµένου πρέπει... υποστηρίζει μία θέση ή απορρίπτει μία θέση παρομοιάζει ένα θέμα με ένα άλλο δίνει την αιτία ενός θέματος και παρουσιάζει και το αποτέλεσμα του Αφού εντοπίσεις ΤΙ ΚΑΝΕΙ ο συγγραφέας, τότε έχεις συμπληρώσει το 50% της περίληψης. Και μετά; Καθώς διαβάζεις τις παραγράφους σου προσπάθησε να γράφεις έναν πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο. Τι είναι ο πλαγιότιτλος; Είναι ένας µικρός τίτλος για την παράγραφό σου. Σε αυτόν γράφουµε το κύριο θέµα της παραγράφου. Πρέπει να είναι µικρός, λιτός και κατά προτίµηση χωρίς ρήµατα.

Αφού διαβάσω το κείμενό μου, κατανοήσω τι λέει, εντοπίσω τι κάνει ο συγγραφέας σε κάθε παράγραφο και γράψω τους πλαγιότιτλούς μου, είμαι έτοιμος/η να γράφω την περίληψή μου! *ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΟΜΩΣ* Για τη συγγραφή της περίληψης, είναι καλό να ακολουθήσεις τον πιο κάτω σκελετό: 1η πρόταση --> Στην 1η πρόταση γράφω το κεντρικό θέµα ολόκληρου του κειµένου! π.χ. Στο παραπάνω κείµενο ο συγγραφεάς θίγει το φαινόµενο του ρατσισµού και τις συνέπειές του. Προσπάθησε να αποφύγεις τη φράση "µας λέει". Υπάρχουν πολύ πιο ωραία ρήµατα που θα δούµε παρακάτω. 2η πρόταση --> Η 2η πρόταση αντιστοιχεί στην πρώτη παράγραφο και ου τω καθεξής. Δηλαδή 3η πρόταση-2η παράγραφος 4η πρόταση-3η παράγραφος. Τη 2η σου πρόταση μπορείς να την ξεκινήσεις με τη λέξη "Αρχικά", ο συγγραφεάς...

Υπάρχουν άλλοι τρόποι να ξεκινήσω μία περίληψη; Εννοείται! Για κοιτά: Το άρθρο, κείµενο κ.λπ. πραγµατεύεται, ασχολείται µε, έχει ως θέµα του κ.λπ. ή αντικείµενο, θέµα του άρθρου, του βιβλίου ή της οµιλίας είναι κ.ά. Ο δηµοσιογράφος στο άρθρο του καταγράφει τον προβληµατισµό του αναφορικά... Ο συγγραφέας αναφερόµενος στο ρόλο που διαδραµατίζει η τηλεόραση αναγνωρίζει... Το άρθρο αυτό θίγει το πολυσυζητηµένο (πολύκροτο θέµα)... Ο δηµοσιογράφος µε αφορµή την παράδοση στις αστυνοµικές αρχές χρηµατικού ποσού από νεαρό µαθητή διαπιστώνει ότι... Ο συντάκτης του παρόντος κειµένου τονίζει... Στο κειµενικό αυτό απόσπασµα εκφράζεται η άποψη ότι... Στο δοκιµιακό αυτό κείµενο ο συγγραφέας πραγµατεύεται...

Σύµφωνα µε το άρθρο... Ο επιφυλλιδογράφος εκφράζει την άποψη πως... Κατά το συγγραφέα η πρωτοφανής έξαρση... Ο κειµενογράφος διαπιστώνοντας την κρίση που διέρχεται η σύγχρονη κοινωνία (...) Η θέση του συγγραφέα είναι... Στο δηµοσίευµα αυτό ο αρθρογράφος υπερασπίζεται την άποψη... Στο συγκεκριµένο απόσπασµα ο συγγραφέας διαπιστώνει, προσεγγίζει, φωτίζει, διερευνά... Ο δοκιµιογράφος του αποδεικτικού αυτού δοκιµίου επιχειρηµατολογεί... Το πρόβληµα που απασχολεί το συγγραφέα... Ο συγγραφέας στο άρθρο του αναφέρεται στο επίµαχο ζήτηµα... Σε πρόσφατο δηµοσίευµα του Τύπου προβάλλεται... Τώρα δεν δικαιολογείται να ξεκινήσεις ξανά με το "ο συγγραφεάς μας λέει"...!

Με ποιες λέξεις μπορείς να συνδέσεις το κείμενο σου; Οι λέξεις µε τις οποίες συνδέουµε τις προτάσεις µας και το κείµενό µας αποκτά συνοχή και ροή ονοµάζονται συνδετικές, διαρθρωτικές ή μεταβατικές. α) Λέξεις που δηλώνουν χρονική σχέση: ταυτόχρονα, συγχρόνως, προηγουµένως, ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, αµέσως, τέλος, κατόπιν, εν τω µεταξύ, αργότερα, τώρα, πριν, ενώ, καθώς, αφότου... β) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν πρόθεση, ομοιότητα, αναλογία, συμπλήρωση: επιπλέον, επίσης, ακόµα, επιπροσθέτως, παράλληλα, εξάλλου, εκτός απ αυτό, συµπληρωµατικά, κοντά σ αυτό, ας σηµειωθεί ακόµη ότι, δεν πρέπει να λησµονούµε ακόµη ότι, θα αποτελούσε παράλειψη αν...

γ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν αντίθεση εναντίωση: ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλο που, αντίστροφα, απεναντίας, µολαταύτα, άλλωστε, ακόµα και αν, µολονότι, παρ όλα αυτά, σε αντίθεση µ αυτό, Δε συµβαίνει όµως το ίδιο κ.λ.π. δ) Λέξεις ή φράσεις που εισάγουν επεξήγηση: µε άλλα λόγια, ειδικότερα, αυτό σηµαίνει ότι, δηλαδή, συγκεκριµένα, σαφέστερα, µια διευκρίνιση στο σηµείο αυτό είναι απαραίτητη, για να γίνει πιο σαφές, ακριβέστερα... ε) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν συμπέρασμα ή σχέση αιτίου - αποτελέσματος: εποµένως, συνεπώς, συµπερασµατικά, άρα, επιλογικά, κατά συνέπεια, όπως προκύπτει, ανακεφαλαιώνοντας γι αυτό το λόγο, αυτό οφείλεται σε, αυτό έχει ως αποτέλεσµα, για τους παραπάνω λόγους...

στ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν τοπική σειρά ή σχέση: εδώ, εκεί, κοντά, µακριά, στο σηµείο αυτό, µέσα έξω... η) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν έμφαση ή βεβαιότητα: πράγµατι, ιδιαίτερα, ξεχωριστά, αξίζει να τονιστεί, ιδιαίτερα σηµαντικό θεωρείται, εκείνο που προέχει, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, προπάντων, ειδικά, περισσότερο, το κυριότερο όµως είναι, αναντίρρητα, είναι σαφές, είναι γεγονός, οπωσδήποτε, βέβαια, φυσικά... θ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν διάζευξη: ή - ή, είτε - είτε, ούτε ούτε

Και με τον συγγραφέα τι κάνουμε; Είπαμε, είναι καλό να αποφύγεις τη φράση "μας λέει", γιατί ο συγγραφέας δεν λέει απλά αλλά......αναφέρει, υποστηρίζει, εκφράζει την άποψη, τονίζει, επισηµαίνει, σχολιάζει, εκφράζει τον προβληµατισµό του, θέτει το ερώτηµα, υπογραµµίζει την ανάγκη να, συνεχίζει την ανάλυση του αναφερόµενος, φέρνει παραδείγµατα για να υποστηρίξει την άποψη πως/ότι..., πραγµατοποιεί µια ιστορική αναδροµή στο θέµα αναφερόµενος σε..., αναζητά τα αίτια του Χ φαινοµένου σε..., απαριθµεί τις εκφάνσεις / τα αποτελέσµατα τον Χ φαινοµένου.., χρησιµοποιεί απόψεις µελετητών / αποτελέσµατα ερευνών για να στηρίξει την άποψη πως..., καταλήγει στο συµπέρασµα πως/ότι... π.χ. στο κείµενο αναφέρεται... *Είναι καλό να αποφεύγεις τη συχνή επανάληψη της λέξης "συγγραφέας".

Και για το τέλος... Άµα ακολούθησες αυτά τα βήµατα, τότε είναι αδύνατο να µην έγραψες µία καλή περίληψη! Να θυμάσαι πάντα όμως ότι: για να γράψεις µία καλή περίληψη πρέπει να κάνεις εξάσκηση. Στην αρχή θα σου πάρει 30 λεπτά, µετά 20, µετά 10 και µετά θα το κάνεις πανεύκολα! µόλις γράψεις την περίληψή σου, διάβασε την ξανά! Μπορεί να σου ξέφυγε κάτι ή να µην βγάζει νόηµα. Πρόσεχε να αποφύγεις τις επαναλήψεις που µας αφαιρούν µονάδες και ΜΗΝ αντιγράφεις από το κείµενο - εκτός κι αν πρόκειται για ορολογία που δεν αλλάζει µε τίποτα -. Για περισσότερη εξάσκηση, επισκέψουν την κατηγορία "Ασκήσεις"! Αυτά λοιπόν! Καλή επιτυχία!