Η συµβουλή και η συµβολή του φαρµακοποιού στη διαχείριση των χρόνιων ελκών του δέρµατος

Η συµβουλή και η συµβολή του φαρµακοποιού στη διαχείριση των χρόνιων ελκών του δέρµατος Βίτσος Ανδρέας, Κυριαζή Μαρία, Ράλλης Μιχαήλ Εθνικό και Κα<οδιστριακό Πανε<ιστή?ιο Αθηνών, Τ?ή?α Φαρ?ακευτικής, Το?έας Φαρ?ακευτικής Τεχνολογίας

Δήλωση σύγκρουσης συµφερόντων Φαρ?ακο<οιός, ελεύθερος ε<αγγελ?ατίας Πρόεδρος Σ ΦΣ Ζακύνθου

Χρόνια έλκη του δέρµατος Ορισ?ός: Χρόνιες <ληγές καλούνται εκείνες στις ο<οίες η ε<ουλωτική διαδικασία α<έτυχε να οδηγήσει,?έσω?ιας τακτικής και έγκαιρης α<οκατάστασης, σε ανατο?ική και λειτουργική ακεραιότητα για <ερίοδο?εγαλύτερη των τριών?ηνών.

Τύποι Χρόνιων Ελκών Φλεβικά έλκη των άκρων Νευρο<αθητικά έλκη των διαβητικών ( ιαβητικό Πόδι) Έλκη α<ό <ίεση (Κατακλίσεις) Έλκη α<ό άλλες αιτίες <5% του συνόλου

Αιτίες Χρόνια Φλεβική Ανε<άρκεια Περιφερική Α<οφρακτική Αρτηριο<άθεια ιαβήτης Λοί?ωξη (ύ<αρξη Biofilm) Κατάκλιση Χρόνια λήψη φαρ?άκων (ό<ως Κορτιζόνη, Υδροξυουρία) Αυτοάνοσες <αθήσεις (ό<ως Σκληρόδερ?α, ΣΕΛ) Καρκινώ?ατα του δέρ?ατος Αι?ατολογικές <αθήσεις

Επιπλοκές Φλεγ?ονή Λοι?ώξεις το<ικές και συστη?ατικές Ακρωτηριασ?οί (Φλεβικά και ιαβητικά έλκη) Αύξηση της θνησι?ότητας (Λόγω συστη?ατικών ε<ι<λοκών)

Κοινωνικές Προεκτάσεις Μειω?ένη <οιότητα ζωής των ασθενών. Μειω?ένη <οιότητα ζωής των οικείων Κόστος δη?οσίου συστή?ατος υγείας (Νοσηλείες, Ανθρώ<ινοι <όροι, Φάρ?ακα και Ιατροτεχνολογικά Υλικά)

Γιατί στο Φαρµακείο; Μεγάλη ε<ισκεψι?ότητα και εγγύτητα. Χώρος αναζήτησης <ρώτης συ?βουλής. ιάθεση σχετικών Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων Χορήγηση Σκευασ?άτων αυτοθερα<είας σχετικών?ε την <ερι<οίηση των ελκών.

Συµβουλή 1. Αξιολόγηση του έλκους. 2. Παρα<ο?<ή στον Ιατρό κατά την αρχική διάγνωση και σε κάθε <ερί<τωση <ου το έλκος ενέχει ση?αντικό κίνδυνο. 3. Εκ<αίδευση των ασθενών στον ορθό τρό<ο <ερι<οίησης της <ληγής και στη σχολαστική καθαριότητα της <εριοχής.

Αξιολόγηση Τραύµατος Γρήγορα Αξιό<ιστα Ελάχιστα διαθέσι?α?έσα Αντικει?ενικά Κριτήρια

Μέθοδος Αξιολόγησης Bates Jennsen Wound Assessment Tool (BWAT)

Μέθοδος Αξιολόγησης Bates Jennsen Wound Assessment Tool (BWAT) Μέγεθος και Βάθος Έλκους Παρυφές έλκους Ύ<αρξη συριγγίου και αξιολόγηση αυτού Είδος και <οσότητα νεκρωτικού ιστού Είδος και <οσότητα εκκρίσεων Χρώ?α γύρω α<ό το έλκος Οίδη?α και σκληρότητα του ιστού <έριξ του έλκους Ποσότητα κοκκιώδους ιστού Ε<ανε<ιθηλιο<οίηση

Φλεβικό Έλκος µε Biofilm (BWAT Score 48)

Έλκος από πίεση µε συρίγγιο (BWAT Score 42)

Διαβητικό έλκος πτέρνας µε νεκρωτικό ιστό. (BWAT Score 40)

Μέθοδος Αξιολόγησης Bates Jennsen Wound Assessment Tool (BWAT) Αξιολόγηση?ε βάση ιεραρχη?ένη κλί?ακα σε κάθε ση?είο α<ό το 1 έως το 5 Υ<ολογισ?ός?ε <ρόσθεση του συνόλου (BWAT Score) Πληγές?ε βαθ?ολόγηση έως 25 θεωρούνται χα?ηλού ρίσκου Βαθ?ολογία α<ό 26 έως 39 φανερώνει?έση <ιθανότητα κινδύνου Βαθ?ολογία άνω του 40 συνιστά υψηλό κίνδυνο.

Συµβουλή για επίσκεψη στον Θεράποντα Ιατρό Σε κάθε έλκος του ο<οίου η διάρκεια ξε<ερνά τους 3?ήνες χωρίς άλλους <αράγοντες νοσηρότητας Κάθε έλκος (χρόνιο ή?η) του ο<οίου η βαθ?ολογία BWAT είναι α<ό 26 και <άνω. Κάθε έλκος(χρόνιο ή?η και ασχέτως βαθ?ολογίας) όταν ο ασθενής ανήκει σε ειδική ο?άδα <ληθυσ?ού (<αιδιά < 3 ετών, ηλικιω?ένοι >80 ετών, έγκυες και θηλάζουσες) Κάθε έλκος(χρόνιο ή?η και ασχέτως βαθ?ολογίας) όταν συνυ<άρχει άλλη <άθηση (ή φαρ?ακευτική αγωγή για άλλη <άθηση) η ο<οία?<ορεί να αναστείλει την ε<ούλωση. ( ιαβήτης, αυτοάνοσα νοσή?ατα κλ<)

Εκπαίδευση Αυτοφροντίδας Οδηγίες για σχολαστικό καθαρισ?ό των χεριών <ριν την έναρξη της αλλαγής του τραύ?ατος

Εκπαίδευση Αυτοφροντίδας Χρήση α<οστειρω?ένων γαντιών και τολυ<ίων γάζας Πλύσι?ο της <εριοχής του τραύ?ατος?ε κατάλληλο φαρ?ακευτικό σά<ωνα. Αντισηψία?ε κατάλληλο αντιση<τικό. Το<οθέτηση κατάλληλου σκευάσ?ατος (ως ε<ί το <λείστον συνταγογραφη?ένο α<ό τον Ιατρό) Ση?αντικός <αράγοντας η δόση του σκευάσ?ατος <ου χρησι?ο<οιείται.

Κλειστή ή ανοικτή πληγή Η τρέχουσα ε<ιστη?ονική ά<οψη είναι <ως οι <ληγές <ρέ<ει να <αρα?ένουν καλυ??ένες?έχρι την ε<ούλωσή τους. Η κάλυψη θα <ρέ<ει να γίνεται?ε τέτοιο τρό<ο ώστε να εξασφαλίζεται η ενυδάτωση της <εριοχής και να α<οφεύγεται η υ<ερενυδάτωση η ο<οία καθυστερεί την ε<ούλωση.

Αφυδατωµένο έλκος πτέρνας από πίεση

Υπερενυδατωµένη Κατάκλιση

Συχνότητα αλλαγής Η συχνή αλλαγή συ?βάλλει στην καλύτερη υγιεινή του έλκους (κατ ελάχιστο?ια φορά την η?έρα). Εφ όσον το τραύ?α αι?ορραγεί οι αλλαγές γίνονται?ε?ικρότερη συχνότητα αναλόγως της <οσότητας των εκκρίσεων.

Συµπεράσµατα Τα χρόνια έλκη α<οτελούν ση?αντικό <ρόβλη?α υγείας, στο ο<οίο συχνά δεν δίδεται εγκαίρως η <ρέ<ουσα ση?ασία. Η διαχείριση των χρόνιων τραυ?άτων α<αιτεί ακρίβεια και γνώση. Εργαλεία ό<ως το «Bates Jennsen Wound Assessment Tool» είναι α<αραίτητα στη λήψη α<οφάσεων. Οι φαρ?ακο<οιοί?έσα στα όρια της ε<αγγελ?ατικής τους δράσης οφείλουν να συνδρά?ουν τους ασθενείς στη διαχείριση του <ροβλή?ατος <ρωτίστως?ε τη σωστή συ?βουλή. Μολονότι η Ιατρική συ?βουλή είναι κυρίαρχη η συ?βολή των Φαρ?ακο<οιών είναι ε<ίσης ση?αντική.

Πιλοτική µελέτη αξιολόγησης επουλωτικής δράσεως σκευάσµατος ελαϊκού εκχυλίσµατος Ceratothoa oestroides σε συνδυασµό µε εξατοµικευµένη τοπική αντιµικροβιακή θεραπεία σε χρόνια έλκη του δέρµατος.

Σχεδιασµός Μελέτης Αδειοδότηση σύ?φωνα?ε την Ελληνική νο?οθεσία και τις Αρχές της ιακύρηξης του Ελσίνκι για την Έρευνα <ου Αφορά Ανθρώ<ινα Υ<οκεί?ενα Έγγραφη συναίνεση των ασθενών και των θερα<όντων Ιατρών <ρο της ενάρξεως της θερα<είας. 14 Ενήλικες ασθενείς ηλικίας 40 εως 97 (Μ.Ο. 79,72 και ιά?εσος 75)?ε χρόνια έλκη τα ο<οία δεν είχαν ε<ουλωθεί?ε τουλάχιστο?ία α<ό τις διαθέσι?ες συ?βατικές?εθόδους. Κριτήρια α<οκλεισ?ού: Αλλεργία στα θαλασσινά, νόση?α α<ειλητικό για τη ζωή, αρρύθ?ιστος διαβήτης, εγκυ?οσύνη, θηλασ?ός και αναλφαβητισ?ός.

Ασθενείς

Μέθοδολογία Αλλαγές ά<αξ η?ερησίως?ε το<οθέτηση του <ρος?ελέτη σκευάσ?ατος σε <οσότητα ικανή να καλύψει την ε<ιφάνεια του έλκους. Μικροβιολογική Ανάλυση ανα 15 η?έρες Εξατο?ίκευση της το<ικής αντι?ικροβιακής αγωγής αναλόγως του αντιβιογρά??ατος?ε ενσω?άτωση του αντιση<τικού ή/και του αντιβιοτικού στο σκεύασ?α ή το διάλυ?α καθαρισ?ού. Αξιολόγηση έλκους και φωτοτεκ?ηρίωση(bwat Score) ανα εβδο?άδα?ε τη χρήση ειδικών <ρογρα??άτων?έσω κινητού τηλεφώνου.

+WoundDesk

Αποτελέσµατα

Αποτελέσµατα

Ασθενής 5 Starting Day BWAT 45 1 Month BWAT 29 2 Months BWAT 24 3 Months BWAT 21 4 Months BWAT 18 5,5 Months BWAT 17

Ασθενής 2. Starting Day BWAT 41 1Month BWAT 19 2 Months BWAT 18 2,5 Months BWAT 13 complete healing

Ασθενής 12 Starting Day BWAT 47 1 Month BWAT 32 2 Months BWAT 28 3 Months BWAT 25 4 Months BWAT 24

Συζήτηση Πιθανή θερα<ευτική α<οτελεσ?ατικότητα του <ρος?ελέτη σκευάσ?ατος Μικροβιολογικά α<οτελέσ?ατα σε αντιστοιχία?ε τη βιβλιογραφία Η <αρέ?βαση φαρ?ακο<οιού τόσο κατά τη στενή <αρακολούθηση των ασθενών όσο και κατά την εξατο?ίκευση της φαρ?ακοθερα<είας συ?βάλλει ση?αντικά στη θερα<εία.

Ευχαριστώ Καθηγητή Φαρ?ακευτικής ΕΚΠΑ Β. Ρούσση Αν. Καθηγητή Ιατρικής ΕΚΠΑ Ν. Τεντολούρη DigitalMedLab για την ευγενική χορηγία της εφαρ?ογής +WoundDesk